Dam, MEER DAN 50%? MISDADIG! MILJOENENNOTA FISCALE TRENDS, CASES & ADVIEZEN

Transcriptie

1 2014 JORT INTERVIEW XXX XXXXX XX TEKST XXX XXXXXXXXX FOTOGRAFIE XXXXXX XXXX FISCALE TRENDS, CASES Dam, PUDANT ALIGENDIT QUATUR RES RESEQUE REPED QUE EVERCHICIUS DOLO & ADVIEZEN REGEREN IS VOORUITZIEN Wat verwachten IGNIENT sector-specialisten FUGA. UT ALIBUS EATIBUSCIIS MOLUPTAM, van het nieuwe jaar? ILLUPTUM IPSUNT HIC TETUR? INT ET OMNISTIO. LESSUNT LABOR SEQUIS ALIAM FUGIA CONSED QUI ODIT EX ETUR AUT ET ET ESEQUAM AMUSA VITA DOLORRO CONETURIBUS ABOREPED MOLORIA QUIANT ENT MO Iciis si coresto te dolorum fugit Torerum il is audis maio. KELDERS MILJOENENNOTA MEER DAN 50%? MISDADIG! AAN DE WIEG VAN DE WET Fiscaal experts sturen mee bij nieuwe regelgeving DE KUNST VAN PENSIOENSPAREN Gerard Staats blikt vooruit op uniforme EU-regeling aut volorep tatur, officil lectet as nimetur aspieni nectia nam et maio volupta tinus, officimus et volesci atectur sunt lab id magnihiciet quis exceped qui unt perrovit qui sinvendest pliaspisse cum comnis verit, quo et Ut unti dolorernam volenetus dellaborum quiatas alit et dit expla porepel iquatem et et officil exerum voluptas sim quatem se voluptam, to etus es rehenimin ne mi, quam, te volent volorec tenduntio tenditium nam 1 est adicta consequ aeperferepe perum a ditio tem am, tem none volut qui ut quiatat iorepe pa vellaut adipsae nonsequo to tecum eos quodis dolorit, et et estiumquiae voluptat. Upta ipit dolorio remquisit et exerrun tiandis sinctio ma verat. Sequi consed ut sus eatem que sum volenis moluptat. faceperibus expedit a dia quae plabor alitas is de int magnam endenih FISCAAL MONOPOLIE iliquuntesti alique dissunt. Nostia aciis ipsae pra voluptate sa que recerion cus quaspereped maximetur modi vel ma solestrum voluptatiur a 8 FISCALE FACILITEITEN, voluptatur sa quat aut quodipsus ene sit ute dia inus doluptaque STRIKT nit vel VOLGENS DE REGELS et eatus renihit.

2 [WOORD] VOORAF Met deze uitgave heten we u van harte welkom in het jaar Het economische klimaat is nog steeds guur, maar voorzichtig klinkt er meer optimisme. De aandelenbeurs, traditioneel een betrouwbare barometer van de economie, is afgelopen jaar flink opgelopen. Brengt 2014 de ommekeer? Voorzichtig klinkt er optimisme. Brengt 2014 de ommekeer? De politiek gaat nog onwennig om met de huidige economische situatie. Internationaal is Nederland nog niet op stoom en zijn de voorgestelde maatregelen niet echt spectaculair. Er vindt straks een forse verdere verschuiving plaats van lasten van burgers naar bedrijven, een tendens die dit kabinet in de volgende jaren doorzet. Gelukkig worden diverse crisismaatregelen wel weer verlengd. Denk daarbij aan de verhuiskostenregeling, de hypotheekrenteaftrek na tijdelijke verhuur en de verlaagde btw op onderhoud en renovatie. Daarnaast probeert de regering een paar miljard aan liquiditeit vrij te krijgen door bestedingen te stimuleren. sche, zakelijke en begrijpelijke manier een aantal onderwerpen die de komende tijd voor u zeer actueel kunnen worden. Naast diverse interessante interviews geven we u bovendien graag acht praktische suggesties om direct uw (belasting)voordeel mee te doen. Via de verruimde schenkingsvrijstelling eigen woning van bijvoorbeeld. En de tijdelijke verlaging van het Box 2 tarief naar 22% voor dividend tot een bedrag van ( voor fiscale partners). Weet u als ondernemer al wat het nieuwe jaar u zal brengen? In deze uitgave behandelen we op prakti- Zo staat BDO klaar om u ook in 2014 met raad en daad bij te staan bij alle voor u belangrijke beslissingen. Ik wens u veel leesplezier en goede zaken in 2014! Bob Marks, lid Raad van Bestuur BDO 3

3 [WELKOM] INHOUD colofon Welkom in 2014 is een uitgave van BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V. en wordt via controlled circulation verspreid. Concept & realisatie Monte Media Fiscale optimalisatie is geen kers op de taart Tekst Leonard van den Berg, Henk Bergman, Paul Groothengel, Jacco Kroon, Hans Pieter van Stein Callenfels Eindredactie Leonard van den Berg MARTIJN DIRKS (PROVAST) OVER IMPACT BELASTING- REGELS OP KANSEN IN VASTGOED PAGINA 28 Vormgeving German Villafane, Michelle Tijveleijn Fotografie Peter Bak, de Beeldredaktie, Martin Dijkstra, Lodewijk Duijvesteijn, Sander Nagel, Marieke Odekerke, German Villafane Illustratie XF&M illustration Deze publicatie is zorgvuldig voorbereid, maar is in algemene bewoordingen gesteld en bevat alleen informatie van algemene aard. Deze publicatie bevat geen advies voor concrete situaties, zodat uitdrukkelijk wordt aangeraden niet zonder advies van een deskundige op basis van de informatie in deze publicatie te handelen of een besluit te nemen. Voor het verkrijgen van een advies dat is toegesneden op uw concrete situatie kunt u zich wenden tot BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V. of een van haar adviseurs. BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V. en haar adviseurs aanvaarden geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van handelen of het nemen van besluiten op basis van de informatie in deze publicatie. BDO is een op naam van Stichting BDO te Amsterdam geregistreerd merk. In deze publicatie wordt BDO gebruikt ter aanduiding van de organisatie die onder de merknaam BDO actief is op het gebied van de professionele dienstverlening (accountancy, belastingadvies en consultancy) BDO Ik wil eigenlijk jaarlijks een mini-miljoenennota van de minister krijgen, waarin hij me bedankt voor mijn afdracht 6 IN/ Hoeveel belasting betalen we dit jaar met zijn allen eigenlijk? 8 Meer dan 50% is misdadig! Ondernemer en mediaman Jort Kelder en fiscalist Eddy Staas van BDO in verhitte discussie. Over (on)redelijkheid, goede koffie en belastingmoraal. 16 Munitie voor Den Haag Achter de schermen van het politieke toneel staan topfiscalisten Edwin Heithuis en Michael van Gijlswijk aan de wieg van belastingwetgeving. JORT KELDER, VANAF PAGINA 8 22 De kunst van pensioensparen Het pad naar een goed verzorgde oudedag lijkt een doolhof. Maar expert Gerard Staats weet de weg. 26 Fiscale Faciliteiten Acht verstandige zetten om het belastingspel te winnen en uw afdracht te beperken. 28 Big Business in vastgoed Hoezo crisis? Dwars tegen alle negatieve geluiden in doen deze drie inventieve vastgoedmannen goede zaken in vastgoed. 34 Ogen & Oren De sectorspecialisten van BDO zijn de fiscale ogen en oren van de klant. Vijf geluiden uit diverse branches. 36 Naar Duitsland Ambities over onze oostgrenzen? Vervoerspecialist HSF Logistics ging u voor. En ontdekte naast overeenkomsten ook veel (fiscale) verschillen. 42 Jonge Helden Drie jonge innovators die met succes een uniek idee in de markt zetten. En zo de spelregels in hun sector veranderen. We hebben nog geen idee waar dit gaat eindigen PIETERNELLA BOUTER, PAGINA Grenzeloos Groeien Internationaal succes vraagt om een goed idee, goede uitvoering én kennis van internationale (belasting)zaken. Drie Hollandse wereldmerken waarvoor de BDOadviseurs de loper uitrollen. 52 /UIT Waar geeft de regering in 2014 al die miljarden euro s aan uit? 54 BDO Belastingadviseurs Handzaam overzicht van Nederlandse fiscale BDOpartners. Zij helpen u ook in 2014 graag aan optimaal rendement. 4 5

4 [RIJKS] BEGROTING DE JAARINKOMSTEN VAN DE NEDERLANDSE REGERING UIT BELASTINGEN BEDRAGEN 137 MILJARD EURO, VOLGENS DE MILJOENENNOTA ,3 44,1 12,9 11,7 4,7 3,8 3,4 2,4 2,4 1,6 1,5 1,2 1,1 0,9 Loon- en inkomstenbelasting Omzetbelasting Vennootschapsbelasting Accijnzen Milieubelastingen Motorrijtuigenbelasting Overdrachts- en assurantiebelasting Invoerrechten Dividendbelasting Schenk- en erfbelasting Bankbelasting Verhuurderheffing Belasting op personenauto s en motorrijwielen (BPM) Overig NAAST DE BELASTINGEN HEEFT DE OVERHEID IN 2014 INKOMSTEN UIT PREMIES WERKNEMERSVERZEKERINGEN (55,6 MILJARD), PREMIES VOLKSVERZEKERINGEN (44,7 MILJARD) EN GASBATEN (11,9 MILJARD). IN TOTAAL VANGT DE OVERHEID DAARMEE 249,1 MILJARD EURO. 6 7

5 [COVER] INTERVIEW WAAROM JORT KELDER VOOR SIMPELE BELASTINGEN IS, EN TÉGEN BTW-VERLAGING Jort Kelder (1964) studeerde Rechten in Utrecht. Hij liep stage bij zakenblad Quote, waar hij na zijn afstuderen aan de slag ging. Binnen drie jaar was hij er hoofdredacteur en bedacht hij onder meer de Quote 500. In 2007 zwaaide hij af. Sinds 2000 maakt Kelder tv: programma s als Hoe heurt het eigenlijk? en Het snelle geld. Kelder is een veelgevraagd dagvoorzitter en schuift regelmatig aan als tafelheer bij De Wereld Draait Door. Veel belasting betalen, vooruit. Dat hoort bij eerlijk delen, zegt Jort Kelder in een gesprek met BDO-partner (en ex- Belastingdienstmedewerker) Eddy Staas. Maar mag Kelder dan wel even zien wat hij terugkrijgt voor de tonnen die hij betaalt? INTERVIEW HANS PIETER VAN STEIN CALLENFELS FOTOGRAFIE MARTIN DIJKSTRA 8 9

6 [COVER] INTERVIEW Eddy Staas: Ik heb moeite met de manier waarop de discussie rond de multinationals gevoerd wordt. De toon is agressief. de overheid én de elite te dwingen tot het afleggen van verantwoording. Staas: Hoe sta je dan in de discussie over multinationals die hier hun hoofdkantoor hebben en weinig belasting betalen? De bestuurders van die bedrijven worden als criminelen weggezet, terwijl ze gewoon gebruikmaken van de wettelijke mogelijkheden. Kelder: Als je binnen de wet blijft, ben je nooit crimineel. Maar ik vind wel dat een bestuurder niet te creatief moet zijn in zijn ontwijkingsconstructies. Gewone burgers leveren in, betalen veel belasting, en Apple en Starbucks, bedrijven met tientallen miljarden winst, hoeven niks te betalen? Dat kun je niet uitleggen. Ook bedrijven zijn onderdeel van de samenleving en iedereen moet zijn contributie betalen. Ook in winstbelasting. Hoe zie jij dat dan? Staas: Ik heb moeite met de manier waarop de discussie wordt gevoerd. De toon is agressief. Als je in het verleden op fiscaal gebied wat slims had be- Surf voor de grap eens langs daar zie je m staan, pontificaal: de belastingaanslag van mr. Kelder zelve. Niks is afgeplakt. Over Kelder: Ik ben voor totale openbaarheid van belastinginkomsten. We moeten weten van burgers en bedrijven wat ze bijdragen aan het ge haalde de tv-presentator en oud-quote-hoofdredacteur ruim vier meenschappelijke potje van de BV Nederland. De overheid dwingt me ton binnen. Daarvan vloeit bijna euro naar de schatkist exclusief winstbelasting, en exclusief de beruchte crisisheffing. ïeve hoop dat anderen dat ook doen. Zodat je met z n allen kunt vragen: om veel geld te betalen. Dan maak ik bekend hoeveel precies, in de na- Veel geld. Niet dat je medelijden met hem hoeft te hebben, geeft Kelder als eerste toe. Maar het pu- van de top-belastingbetalers drie- wat gebeurt er eigenlijk met dat geld? In Nederland draagt tien procent bliceren van de cijfers is meer dan kwart van alle directe belastingen een pr-stunt: het gaat Kelder om Ik zou een deal willen af dat moet je kunnen zíen. Linkse politici praten vaak erg gemak- een principe, zegt hij tegen BDOpartner Eddy Staas (49). De twee zuchtig over mensen met hoge in- maken: over alles wat ik doe, betaal ik 40 procent. treffen elkaar op een dinsdagmiddag in Amsterdam om het te heb- Val me verder niet lastig en bonusgraaiers heten. Dat haat komens, die al snel zakkenvullers ben over, ja, de blauwe envelop. ik. De meeste mensen verdienen JORT KELDER Wat die betekent voor Nederland, dat hoge inkomen echt, simpelweg voor ondernemers. Staas werkte omdat ze een bijzondere prestatie zelf acht jaar bij de Belastingdienst leveren of persoonlijk en financieel en is inmiddels ruim 20 jaar als belastingadviseur actief. Kelder is, naast risico lopen. Die brede schouders torsen vrijwel de hele staatsbegroting. zijn presentatiewerk voor programma s als Hoe heurt het eigenlijk? en Het snelle geld, regelmatig te vinden als dagvoorzitter en debatleider in zaaltjes met ondernemers, bankiers, fiscalisten en andere pakken. Kelder: Alles boven de 50 procent vind ik misdadig. En ik wil weten waar Staas: Is er voor jou zoiets als een acceptabel toptarief? Staas: Waarom deed je dat eigenlijk, je hele aanslag online zetten? het blijft. Er moet totale transparantie komen. Mijn uiteindelijke doel is dacht, was je de grote held. Nu is dat ineens not done. De ene dag wordt een bestuurder van Starbucks voor de Britse enquêtecommissie als halve misdadiger afgeschilderd, de volgende dag roept de Britse regering dat ze bedrijven willen lokken met fiscale regels. Dat matcht niet. Kelder: Maar Starbucks moet het toch hebben van goede koffie, en niet van slimme fiscale constructies? Hoe gaat dat bij BDO, zit je regelmatig met een groot bedrijf aan tafel constructies te verzinnen met als doel geen belasting te betalen? Staas: Dat is bij ons niet zo aan de orde. De bedrijven waar wij mee werken, hebben hun wortels in Nederland. Die vinden het niet zo n probleem om winstbelasting te betalen, zolang er maar sprake is van een fair share. Ze balen eerder van de vele regeltjes en de hoge inkomstenbelasting. Kelder: Wat mij betreft belast je arbeid minder zwaar. Volgens premier Rutte is de belastingdruk bij de hoogste groepen ergens tussen de 27 en 33 procent. Dat is gewoon niet waar. Mijn nettodruk is ongeveer 50 procent. Maar dat komt doordat de fiscale afstraffing voor mijn jongensspeelgoed bijtelling en de crisisheffing harder aantikken dan mijn kennelijk veel te lage hypotheek... Staas: Als je de nettodruk omlaag wil hebben, waar ga je het dan vandaan halen? Kelder: We hebben in dit land 17 miljoen inwoners, maar alle lasten worden afgewenteld op de 7 miljoen die in de marktsector werken. Die verhou

7 [COVER] INTERVIEW Doen we met z n allen gewoon een jaar geen aangifte. Kijken wat er gebeurt JORT KELDER Met dank aan Mobilia Woonstudio voor beschikbaar stellen van fauteuils. Als je in het verleden op fiscaal gebied wat slims had bedacht, was je de grote held. Nu is dat ineens not done ding wordt door de vergrijzing en haperende economie alleen maar erger. Je zou naar een overheid moeten die er alleen is voor mensen die het echt nodig hebben. Maak het belastingsysteem veel eenvoudiger. Er werken nu mensen bij de Belastingdienst. Wat doen die de hele dag? Staas: Nou, ik heb acht jaar bij de Belastingdienst gewerkt en kan je zeggen: die mensen zitten daar echt niet niks te doen. Er zijn veel ingewikkelde regels. Heffingen, toeslagen, allemaal dingen die door de politiek worden bedacht. En de Belastingdienst wordt geacht die allemaal uit te voeren. Je kunt je wel afvragen of het zo complex moet zijn. Kelder: Ja. In de jaren negentig kregen we een betrekkelijk eenvoudig systeem. Maar de een wil een fietsregeling, de ander een elektrische auto Zo vervuilt het allemaal weer. Maak gewoon een simpele, klantgerichte overheid. Er zijn te veel regeltjes. Staas: Daarover kunnen we het eens zijn. Even over de crisis. Wat kun je doen om groei te stimuleren? Zou je, als je een dag wetgever op Financiën mocht zijn, bijvoorbeeld de btw verlagen om de consumptie te stimuleren? Kelder: Nee, ik ben juist voor btw-verhoging. Staas: Hè? Je moet toch juist nu, in de crisis, de consumptie aanjagen? Kelder: Nee, we moeten wat dit betreft een voorbeeld nemen aan Scandinavië. Verhoog de btw op luxegoederen naar 25 procent, en zet het tarief voor basisvoorzieningen aardappels enzo op 5 procent ofzo. Als je al die mensen leegoogig door de Kalverstraat ziet slenteren en overbodige waar ziet kopen Consumptie moet je niet willen stimuleren. Ik ben aan het verhuizen, en hoewel ik zelden shop, heb ik in de loop der tijd zo veel rommel verzameld Ik word heel onrustig van al die spullen. Staas: Dat herken ik wel. Ik heb een paar jaar geleden mijn huis flink verbouwd. Toen hebben we 90 procent van onze spullen opgeslagen. Ik heb nauwelijks iets gemist. Maar als het niet via de btw moet gebeuren, wat kan het kabinet dan doen om versneld uit de crisis te komen? Kelder: Iedereen zit te mopperen op dit kabinet, maar ik steun ze eigenlijk wel. Het is een hopeloze combinatie van twee partijen, maar er was geen alternatief. Laat iedereen dan even vier jaar zijn kop houden. De overheidsbegroting is volledig uit het lood. We kachelen naar 500 miljard staatsschuld. Dat is nogal wat. Er moet iets gebeuren. Staas: Vind je die crisisheffing dan eigenlijk wel een goed idee? EDDY STAAS Kelder: Totaal niet. Met die crisisheffing pakken ze net de ondernemers, de smaakmakers van de samenleving. Bij mijn fiscalist staan ze schuimbekkend aan het bureau. Het maakt niet uit hoe, zeggen ze, maar zorg dat je het ontwijkt! Hoe stom kun je zijn om die mensen zo op de tenen te gaan staan? Voor een lousy half miljard, op dik 300 miljard collectieve uitgaven! Staas: Jij hebt ook een BV. Die crisisheffing pakt voor jou veel slechter uit dan wanneer je zzp er was geweest. Kelder: Ik heb spijt van mijn BV. Ik moet mezelf verplicht een veel te hoog inkomen uitkeren. In goede tijden houd ik van mijn BV-omzet over. Dan zegt de overheid: 70 procent moet je inzetten als salaris, want daarover kunnen ze het toptarief pakken. Maar ik mag er maar tot euro pensioen over sparen, terwijl het zeer de vraag is hoe lang ik goed blijf in die rare, wispelturige kijkcijferwereld. Ik zou een deal willen maken: over alles wat ik doe, betaal ik 40 procent. En val me verder niet lastig. We mogen best wat baldadiger zijn ook jullie als BDO. Zeg tegen je cliënten dat ze terug moeten praten, zich niet zomaar naar de slachtbank laten voeren. Doen we met z n allen gewoon een jaar geen 12 13

8 [COVER] INTERVIEW Eddy Staas (1964) studeerde Fiscaal Recht in Leiden. Hij werkte acht jaar bij de Belastingdienst, waarna hij overstapte naar het bedrijfsleven. Inmiddels werkt Staas bijna 14 jaar bij BDO, waar hij partner Belastingadvies is. Staas maakte in het verleden twee house-cd s onder de naam Suits makin noise, houdt van watersport en van mooie auto s. Crisisheffing? Ondernemers zijn de smaakmakers van de economie aangifte. Kijken wat er gebeurt. met een ondernemer bezig met zijn Staas: Burgerlijke ongehoorzaamheid, eigenlijk we regels aan het uitleggen ben. strategie, dan dat ik eindeloos nieu- Kelder: Ja! Spreek je uit. Kelder: Als ik met mijn fiscalist zit, heb ik altijd het idee dat ik JORT KELDER Staas: Ander onderwerp. Wat moet oppassen. Doe ik het wel vind jij van nivelleren, kun je je goed? Maar eigenlijk is dat de daarin vinden? wereld op zijn kop. Ik wil eigenlijk jaarlijks een brief van de minister van Financiën, een soort mini- Kelder: Ik vind eerlijk delen wel goed, hoor. De schoonheid van Nederland is dat de inkomensverschillen niet zo enorm zijn. Maar ik ben wel miljoenen nota, waar in hij me bedankt voor mijn afdracht en uitlegt wat voor een groter verschil in belastingdruk. Mensen die ervoor kiezen om er allemaal voor nuttigs gebeurt met mijn geld. Belastingdiscussies gaan voor zichzelf of voor anderen werk te creëren, die moet je steunen. Laat er altijd over of mensen genoeg betalen. Het zou andersom moeten zijn: ze maximaal een derde betalen. Dan kan iemand in loondienst naar het wordt er wel genoeg gepresteerd? toptarief van 49 procent. En maak het simpeler. Hoewel je daar als fiscalist misschien niet op zit te wachten, want elke complicering is voor jou weer een adviesje. MEER WETEN? NEEM CONTACT OP MET EDDY STAAS VIA EDDY.STAAS@BDO.NL OF Staas: Dat is niet helemaal waar. Ja, als de boel ingewikkelder wordt, hebben TEL , OF MET UW EIGEN BDO-ADVISEUR. U KUNT OOK KIJKEN OP wij meer werk. Maar we zijn er zeker niet altijd blij mee. Ik ben liever samen

9 [FISCAAL] WETTEN EN REGELS FISCALE EXPERTS DENKEN ACHTER DE SCHERMEN MEE OVER WETSVOORSTELLEN Ondernemers vertrouwen voor hun belastingzaken volledig op de experts van BDO. Maar zij niet alleen: ook politici, ambtenaren en Kamerleden leggen achter de schermen graag hun oor te luisteren bij fiscale zwaargewichten, vertellen Edwin Heithuis en Michael van Gijlswijk. INTERVIEW HENK BERGMAN FOTOGRAFIE SANDER NAGEL Kunnen belastingadviseurs de fiscale wetgeving beïnvloeden? Ja, zegt Michael van Gijlswijk, hoofd van de fiscale sectie van het Bureau Vaktechniek van BDO. Met enige beperkingen uiteraard: wij agenderen de onderwerpen niet, dat doet de politiek. Maar als er voorstellen bij de Tweede Kamer worden ingediend, reageren we vrijwel altijd. Dat doen we vooral via de Commissie Wetsvoorstellen van onze beroepsorganisatie: de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs. Die bekijkt fiscale wetsvoorstellen op een aantal belangrijke punten. Bijvoorbeeld of ze niet strijdig zijn met geldend recht, of ze in de praktijk uitvoerbaar zijn en wat voor effect ze hebben op ons ondernemingsklimaat. Grote gevolgen In die commissie houden Michael en ik onder meer de gevolgen voor het mkb goed in de gaten, vervolgt Edwin Heithuis, hoogleraar fiscale economie en fiscaal recht en wetenschappelijk adviseur bij BDO. Belastingadviseurs zijn bij uitstek kenners van de fiscale praktijk. We letten dus heel goed op of er in een wetsvoorstel dingen staan die ondernemers kunnen schaden. Als we die ontdekken en dat gebeurt echt regelmatig schrijven we precies op waarom zo n regel in onze ogen onjuist is en hoe het beter zou kunnen. Vaak gaat het om details die nietingewijden makkelijk ontgaan, maar die in de praktijk grote gevolgen kunnen hebben. Fiscale munitie Van Gijlswijk: Als we alles hebben opgeschreven wordt het commentaar naar de Tweede Kamer gestuurd. De politieke partijen zijn er blij 16 Belastingexperts Edwin Heithuis (links) en Michael van Gijlswijk voor overleg bij het Binnenhof in Den Haag. 17

10 [FISCAAL] WETTEN EN REGELS Prof. dr. mr. Edwin Heithuis (1966) is hoogleraar Fiscale Economie aan de Universiteit van Amsterdam, hoogleraar Fiscaal Recht aan de Open Universiteit en wetenschappelijk adviseur bij BDO. We letten heel goed op of er in een wetsvoorstel dingen staan die ondernemers schaden EDWIN HEITHUIS mee, want die hebben in hun fracties bijna geen fiscalisten. Ze gebruiken onze bevindingen als munitie in het parlementaire debat. Veel vragen die aan de staatssecretaris worden gesteld om over bepaalde kwesties meer duidelijkheid te krijgen komen één op één uit ons commentaar. Geregeld draven we ook op in Den Haag om Kamerleden nadere tekst en uitleg te geven over de gevolgen van wetsvoorstellen. Regelmatig succes Heithuis: De grote lijnen van een wetsvoorstel zoals heffingsgrondslagen en tarieven kunnen we meestal niet meer veranderen. Maar op onderdelen hebben we toch regelmatig succes. Twee jaar geleden bijvoorbeeld werd het huwelijksgoederenregime gewijzigd. Waarschijnlijk omdat het allemaal heel technisch was, had niemand bij de parlementaire behandeling in de gaten dat die verandering ook onaangename fiscale consequenties zou kunnen hebben, zeker voor ondernemers. We hebben ons toen mede op uitnodiging van Financiën sterk gemaakt voor een wetsreparatie. En die is er gekomen. Zakelijke relatie Van Gijlswijk: We hebben een goede, maar zakelijke relatie met Financiën. We vertegenwoordigen verschillende werelden, maar als belangrijke partijen op het fiscale speelveld hebben we elkaar ook nodig. Onze verhouding is ietwat dualistisch. De afgelopen jaren worden we als beroepsgroep regelmatig in een vroeg stadium gevraagd om onze mening over voorstellen te geven nog voordat ze naar de Tweede Kamer gaan. Dan zien we achteraf ook het effect van ons advies. Recent nog, met de reparatie van het zogenoemde Bosal-gat. Soms stuiten Van Gijlswijk en zijn collega s op een muur van terughoudendheid. Dan laten de ambtenaren duidelijk merken dat ze niet op onze bijdrage zitten te wachten en dat hun voorstel eigenlijk onaantastbaar is. In dat geval komt er van een open discussie niets terecht. Voorbeeld? De wijzigingen in de eigenwoningregeling en de hypotheekrenteaftrek per 1 januari Daar hebben al onze inspanningen niets opgeleverd. Snel repareren Heithuis wijst op nog een ander kenmerk van de opstelling van Financiën. Als ze ergens een lek constateren, zijn ze er als de kippen bij om Regelmatig draven we op in Den Haag om Kamerleden uitleg te geven over mogelijke gevolgen MICHAEL VAN GIJLSWIJK te repareren. Er zijn voorbeelden dat regelingen binnen enkele úren zijn aangepast. Maar voor de andere kant van de medaille hebben ze veel minder belangstelling. Leidt een gebrekkige wetgeving bijvoorbeeld tot dubbele heffing dan is de reactie al gauw: dat is ons probleem niet. Ons probleem niet? Dat is natuurlijk hoogst onredelijk. En kortzichtig, want onevenwichtige wetgeving ondermijnt de belastingmoraal. Heithuis vindt dat je als wetgever niet alleen met een budgettair oog naar belastingheffing moet kijken. Je moet niet eenzijdig op eigen gewin uit zijn, maar je ook bereid tonen om de voor burgers onwenselijke gevolgen van bepaalde maatregelen weg te nemen. De wetgever moet dus ook eens naar zichzelf kijken en niet steeds de schuld bij de belastingplichtigen en hun adviseurs leggen. Maak goede wetten en neem daar voldoende tijd voor dan voorkom je een hoop ellende. Mijnenveld Pratend over het wetgevingsproces komt onvermijdelijk de complexiteit van onze fiscale weten regelgeving aan de orde. Waarom wordt alles zo ingewikkeld gemaakt? Fiscale wetten bevatten doorgaans een ongezonde overvloed aan details en uitzonderingen. Van Gijlswijk: Zonder overdrijven: het is een mijnenveld. En hoewel ondernemers op belastinggebied gemiddeld veel beter op de hoogte zijn dan tien jaar geleden is en blijft het gekkenwerk om zelf aan de slag te gaan. Zelfs adviseurs hebben soms problemen. De wetgeving is op onderdelen zeer ingewikkeld en nog erger onduidelijk, weet Van Gijlswijk. We willen de klant behoeden voor misstappen, maar onduidelijkheid in de wet kunnen ook wij niet wegnemen. Vandaar dat we in een advies wel eens een voorbehoud moeten maken. Dat doen we niet graag, maar soms is het onvermijdelijk. Voor alle duidelijkheid: belastingadviseurs zijn niet gebaat bij ingewikkelde en onduidelijke wetgeving. We hebben liever heldere regels. Vorm van uitlokking Hier is ook Heithuis in zijn element. Hij geeft een aansprekend voorbeeld. In 2010 werd de bedrijfsopvolgingsregeling de BOF in het De werkelijkheid is in negen van de tien gevallen een stuk gecompliceerder dan de Haagse scenario s. jargon in de schenk- en erfbelasting flink verruimd. Financiën gebruikte toen bij de uitwerking van de voorstellen maar één, nogal simplistisch model. Daarin is sprake van een DGA, zonder partner, met maar één kind, dat ook nog de bedrijfsopvolger is. Daarop paste de nieuwe wetgeving precies. Ja, zo kunnen wij het ook! De werkelijkheid is in negen van de tien gevallen natuurlijk een stuk gecompliceerder: er is een echtgenote die verzorgd moet achterblijven, er zijn meerdere kinderen en die kunnen of willen niet allemaal de DGA opvolgen, of de opvolgers komen van buiten de familie. Dan past de 18 19

11 [FISCAAL] WETTEN EN REGELS Redelijkheid is cruciaal. Onevenwichtige wetgeving ondermijnt de belastingmoraal EDWIN HEITHUIS nieuwe wetgeving al gauw niet meer. Heithuis maakt zich er merkbaar boos over. Het blijken in de praktijk draken van regelingen te zijn, met een mate van gedetailleerdheid die aan het ongelooflijke grenst. Dat wordt nog verergerd door het feit dat inspecteurs de regels met name in de inkomstenbelasting verschillend uitleggen, waardoor gelijke gevallen ongelijk worden behandeld. En het gaat om grote belangen: wie onder de BOF valt bespaart in totaal zo n veertig procent belasting. Gevolg is dat iedereen probeert te voldoen aan de eisen die de regeling stelt. Dan krijg je bedrijfsopvolgingen waarvan je je kunt afvragen of het wel echte bedrijfsopvolgingen zijn. Maar het fiscale voordeel is nu eenmaal te groot om te laten lopen. De belastingplichtige en zijn adviseur kun je dat niet verwijten; Financiën had het gewoon niet zo ver moeten laten komen. Eigenlijk is dit soort wetgeving een vorm van uitlokking. In hetzelfde schuitje Van Gijlswijk: We brengen onze praktijkervaringen onder de aandacht van de fiscus. Hoe meer cases van klanten we hebben, hoe beter. We schrijven er ook over in de vakpers, in de krant en we leggen zaken uit op radio en televisie. Zo hopen we de wetgever op andere gedachten te brengen. Of dat werkelijk gebeurt, moeten we altijd afwachten. En het is ook echt niet alleen kommer en kwel. Het punt is namelijk dat de fiscus in hetzelfde schuitje zit: die heeft ook te maken met de effecten die wetten in de praktijk hebben. Daar doen we ons voordeel mee. Hij noemt de deelnemingsvrijstelling als voorbeeld. Die is voor een kleine economie als de Nederlandse cruciaal. Je moet de buitenlandse winsten van bedrijven onbelast laten. Een paar jaar geleden moest de deelnemingsvrijstelling zo nodig worden aangepast om vermeend misbruik tegen te gaan. Het werd één grote ellende, want de nieuwe regeling bleek in de praktijk onwerkbaar. In alle bescheidenheid: dat hadden wij vanuit de adviessector precies voorspeld. Aanvankelijk wilde Financiën niet luisteren, maar na verloop van tijd konden ze niet anders dan de regels opnieuw aanpassen. Waarom zo n starre opstelling? Nu was er drie jaar onzekerheid, met onvermijdelijk negatieve gevolgen voor onze reputatie als fiscaal aantrekkelijk vestigingsland. Strenge inspecteur Heithuis noemt nog een ander probleem: het verschil tussen het wetgevings- en uitvoeringstraject. In de parlementaire behandeling zie je vaak dat de staatssecretaris kleine en ook wel wat grotere concessies aan de Kamer doet, om de simpele reden dat hij het wetsvoorstel door het parlement wil krijgen. Die ruimhartigheid krijgt daarna echter geen vervolg in de uitvoering. Integendeel: niet zelden trekt de inspecteur de teugels strak aan vaak veel strakker dan nodig en redelijk is. Hij vindt de thincapregeling een mooie illustratie. Die was bedoeld voor het bestrijden van internationale renteaftrekconstructies en die zijn in de nationale mkb-praktijk niet aan de orde. De realiteit was echter dat de grote ondernemingen zich er vaak aan konden onttrekken en dat juist het mkb de rekening kreeg gepresenteerd in de vorm van een dubbele heffing. Ik denk dat de inspecteur de ruimte had om de maatregel in zuiver Nederlandse situaties buiten toepassing te laten. Gelukkig is de regeling mede door de niet aflatende kritiek vanuit de adviessector en de wetenschap per 1 januari 2013 afgeschaft. Drs. Michael van Gijlswijk (1974) is hoofd van de fiscale sectie van het Bureau Vaktechniek van BDO, en in die hoedanigheid een van de fiscale gewetens van BDO. michael.van.gijlswijk@bdo.nl In de omgeving van het Torentje vinden de kennis én de rekenvoorbeelden van goed ingevoerde fiscalisten gretig gehoor. Onbekwame inspecteur Over inspecteurs gesproken: hier voelen beiden zich geroepen een veel voorkomend misverstand weg te nemen. Van Gijlswijk: Dat is de gedachte dat een adviseur gebaat is bij een inspecteur die z n vak niet kent. Nee, helemaal niet. Een onbekwame inspecteur is het ergste wat een adviseur kan overkomen. Want zo n inspecteur durft en kan niets zelf beslissen. Gevolg: alles stagneert. Heithuis: Het punt is dat door de vergrijzing veel vakbekwame inspecteurs op afzienbare termijn de Belastingdienst zullen verlaten. Gevreesd wordt voor een kaalslag. Omdat de fiscus vele jaren geen nieuwe mensen heeft aangenomen staan de opvolgers niet klaar. Maar als adviseurs hebben we graag te maken met een inspecteur die qua vaktechniek van hetzelfde niveau is. Daar kunnen we zaken mee doen. Een staat die bespaart op vakbekwame inspecteurs kan ik niet anders dan dom noemen. Want elke inspecteur verdient zichzelf honderd of meer keer terug. Horizontaal én verticaal toezicht Dat brengt ons bij het fiscale fenomeen bij uitstek van de afgelopen acht jaar: horizontaal toezicht. Belastingplichtigen en de Belastingdienst beloven dat ze in vertrouwen en openheid met elkaar zullen omgaan. Van Gijlswijk: Dat is op zich een goede zaak. Maar eigenlijk vinden we het onnodig om dat allemaal vast te leggen in een convenant. We vinden deze omgangs- en fatsoensnormen heel gewoon. Als we zekerheid willen, leggen we de casus van een klant toch al in een zo vroeg mogelijk stadium aan de inspecteur voor. Onze ervaring is dat horizontaal toezicht niet erg leeft in het mkb. En voor de grote ondernemingen die we als klant hebben, is er weinig veranderd: die werkten altijd al in een open en doorzichtige verhouding met de fiscus. Heithuis: Wat je nu ziet gebeuren is dat ook binnen de Belastingdienst het besef begint door te breken dat naast horizontaal toezicht ook het klassieke verticale toezicht belangrijk is. Die verticale variant de ouderwetse belastingcontrole wint weer terrein. Als adviseurs zijn we daar eigenlijk niet ongelukkig mee. Want voor alles moet worden voorkomen dat bij belastingplichtigen het gevoel ontstaat dat alleen zij betalen, en dat slimmeriken die het niet zo nauw nemen met de regels daarmee wegkomen. Dat is funest voor de belastingmoraal. Eén van de taken van de Belastingdienst is om dat te voorkomen. 21

12 [ACHTERGROND] PENSIOENEN BDO ADVISEERT ZELFSTANDIGE ONDERNEMERS EN BEDRIJVEN De kunst van het pensioensparen INTERVIEW HENK BERGMAN FOTOGRAFIE LODEWIJK DUIJVESTEIJN PENSIOEN: HET IS HET INKOMEN VOOR DE LAATSTE TWINTIG À VIJFENTWINTIG JAAR VAN JE LEVEN. MAAR WIE VRAAGT ZICH ANNO 2014 NIET SOMS AF OF ER STRAKS NOG GENOEG IN DE SPAARPOT ZIT ALS JE ZELF AAN DE BEURT BENT? GERARD STAATS, PENSIOENSPECIALIST BIJ BDO, OVER DE KUNST VAN HET PENSIOENSPAREN. Gerard Staats is zelf nog ruim verwijderd van de leeftijd waarop een mens de arbeid voor gezien houdt. Maar ook voor hem geldt: wie een fulltimebaan heeft moet zo n veertig jaar één dag per week voor zijn pensioen werken. Zoals de woensdag door slagers is gepromoveerd tot gehaktdag, zo kunnen we de vrijdag pensioendag noemen. Realiseert u zich dat u elke vrijdag voor uw pensioen werkt? Ja, maar ik ben niet echt een maatstaf. Pensioen is mijn dagelijkse werkterrein; van mij mag je verwachten dat ik dat soort feiten ken. U bent eind veertig, maar uw AOW- en pensioenleeftijd staan nog allerminst vast. Eén ding is zeker: ze schuiven op. Klopt. Mijn pensioenleeftijd zal waarschijnlijk ruim 68 zijn. Maar bij BDO heb ik een kamergenoot die Gerard Staats (1965) werkt als fiscaal jurist op het Bureau Vaktechniek van BDO, met oudedagsvoorzieningen als belangrijkste aandachtsgebied. Daarnaast is hij docent en onderzoeker belastingrecht aan Tilburg University. Op 29 januari 2014 promoveert hij daar op het proefschrift Personal Pensions in the EU: Guidelines for an Integrated Model. gerard.staats@bdo.nl 22

13 [ACHTERGROND] PENSIOENEN dit punt een puur budgettaire invalshoek heeft. Die draagt niet bij aan het bouwen van een consistent en duurzaam pensioenstelsel. Moeten we de omkeerregel premies aftrekbaar, uitkeringen belast wel handhaven? Absoluut. Inkomenstheoretisch is dat de correcte manier om te handelen. Je draagkracht neemt immers pas toe op het moment van uitkering; dat is dus het tijdstip om belasting te heffen. Als we de omkeerregel afschaffen, moeten mensen hun pensioen bij elkaar sparen van hun netto-inkomen. Op zich zou dat nog wel kunnen, maar het zou ook betekenen dat de toekomstige uitkeringen onbelast zijn. De vraag is echter wat er gebeurt als de overheid weer eens geld tekortkomt. Dan zal ze er niet voor terugdeinzen om alsnog te heffen. Dat zou een dubbele heffing betekenen. Overheden zijn op dit punt niet echt betrouwbaar. Er is een duidelijke trend om mensen meer verantwoordelijk te maken voor hun eigen pensioentraject. Is dat een goede ontwikkeling? Nee. De meeste mensen wíllen dit ook niet zelf regelen. En eerlijk gezegd geloof ik niet dat de doorsnee pensioenopbouwer geschikt is om zelf aan de knoppen te zitten. Ik denk dat grote groepen er niet in zullen slagen een voldoende pensioenvoorziening op te bouwen zelfs niet in combinatie met de twee andere pijlers van onze oudedagsvoorzieningen: de AOW en de lijfrente. Daarvoor is de materie te ingewikkeld, verandert er te vaak iets en zijn mensen gemiddeld te weinig financieel geschoold. Pensioensparen is een kunst. DGA s met pensioen in eigen beheer moeten regelmatig met hun adviseur de bestaande situatie analyseren verzekeraars lijkt me niet goed; dat heeft de recente geschiedenis wel aangetoond. Echte dwang is hier natuurlijk moeilijk, maar alleen als iemand nadrukkelijk zegt ik wil niet zou de regeling achterwege mogen blijven. Zo n aanpak is naar mijn idee zowel goed voor de individuele werknemer als voor de BV Nederland. HET PENSIOEN VAN DE DGA Directeuren-grootaandeelhouders hebben een bijzondere positie: ze kunnen pensioen opbouwen in eigen beheer. Dat recht staat echter onder druk omdat het in de praktijk vaak misgaat: in de opbouw zelf, of doordat de pensioenreserves worden gebruikt voor de reguliere bedrijfsvoering. Daardoor is het toegezegde pensioen op de pensioendatum vaak niet of niet voldoende in liquide vorm aanwezig. ZWARE SANCTIE Veel DGA s met pensioen in eigen beheer worstelen met het verschil tussen wat ze fiscaal mogen reserveren en de werkelijke commerciële waarde van hun pensioenvoorziening. Die laatste is doorgaans aanmerkelijk hoger dan de eerste. Met de huidige lage rentestanden kan het verschil wel een factor één à twee bedragen. De Belastingdienst heeft aangegeven acuut belasting te zullen heffen over de hele pensioenvoorziening als het uitkeren van dividend ten koste gaat van de commerciële waarde van de pensioenverplichting een ongekend zware fiscale sanctie. 27 is. Met behulp van een rekentooltje op de website van de SVB kun je haar AOW-leeftijd bepalen. Schrik niet: die is ruim 71! Het is weliswaar een prognose, maar toch. De oorzaak is dat de AOW-leeftijd en de fiscale pensioenleeftijd worden gekoppeld aan de levensverwachting. Wat betekent dat voor de discussie over het toegestane opbouwpercentage? De pensioenleeftijd stijgt. Dan is het begrijpelijk dat er jaarlijks minder kan worden opgebouwd. De arbeidsperiode in iemands leven wordt steeds langer; mijn kamergenoot zal mogelijk de 45 jaar halen. Ga je uit van een pensioen van zeventig procent van het gemiddeld verdiende loon, dan kom je al onder de ééndriekwart procent jaarlijkse opbouw zoals die in de eerste voorstellen van het kabinet stond. Logisch dus dat het maximaal toegestane percentage omlaag gaat. Wel jammer is dat de overheid op Toch lijkt de trend zich door te zetten. Er wordt al geroepen: weg met de pensioenfondsen! Met dat laatste ben ik het niet eens. Misschien moeten we wel eens kijken naar de nu bestaande verplichting voor werknemers om hun pensioen bij een bepaald fonds op te bouwen. Meer keuze wat dat betreft lijkt me goed. Maar los daarvan: we moeten pensioenopbouwers gewoon beter bijstaan dan we nu doen. In mijn proefschrift pleit ik voor een soort alarmsysteem: jaarlijks moet van elke werknemer worden vastgesteld of hij wat betreft zijn pensioenopbouw bij is of niet. Het Pensioenregister is daarvoor een prima uitgangspunt. De politiek moet natuurlijk wel eerst bepalen wat een adequaat pensioen is. Probleem is dat er bij pensioenopbouwers nog steeds een flinke kloof bestaat tussen verwachting en werkelijkheid. Ja, niet zelden trekken mensen wit weg als ze hun eerste uitkering ontvangen. Valt dat even tegen! Dat heeft een aantal oorzaken, maar het is vooral kwalijk dat de pensioengerechtigde blijkbaar niet goed is voorbereid. Wat vraagt het om werknemers en ondernemers van nu straks een redelijk pensioen te bezorgen? In de eerste plaats duidelijke wettelijke regelingen, die niet om de haverklap worden aangepast. Daarnaast moeten we de bewustwording verder opvoeren: mensen moeten beter beseffen dat ze voor hun pensioen moeten sparen en láng moeten sparen. Daarom is het voor directeuren-grootaandeelhouders belangrijk dat ze regelmatig samen met een adviseur kritisch naar hun pensioensituatie kijken en waar nodig bijsturen. Voor werkgevers is het zaak dat ze hun collectieve bedrijfspensioenregelingen zo nodig tijdig bijsturen. Pensioen is immers nog altijd de belangrijkste secundaire arbeidsvoorwaarde. Verder kunnen we het pensioen beter afstemmen op de inkomensbehoefte. Tachtigplussers kunnen door hun levenswijze best met wat minder toe; een geleidelijk dalende uitkering na bijvoorbeeld je vijfenzeventigste is helemaal niet gek. BDO HELPT BDO helpt DGA s met pensioen in eigen beheer. Het is op zich al een technisch ingewikkelde materie, die nog eens wordt gecompliceerd doordat de fiscus de DGA op dit gebied steeds scherper volgt. Belangrijk is om regelmatig een ijkmoment te nemen, waarbij ondernemer en adviseur samen de situatie analyseren. Is de bestaande pensioenvoorziening wel adequaat? Is er straks voldoende geld om uit te keren? En zo niet, welke extra maatregelen zijn er nodig? BDO vervult hier graag de rol van luis in de pels van de ondernemer. In zijn (toekomstige) belang. De doorsnee pensioenopbouwer is niet geschikt om zelf aan de knoppen te zitten En wat gebeurt er als blijkt dat iemand achterloopt met zijn opbouw? Dan moet automatisch een aanvullende regeling worden gestart. Dat kan via een overheidsfonds gaan of via een non-profitorganisatie; die kunnen een standaardproduct aanbieden. Maar ook banken en verzekeraars mogen in het gat springen. Alléén banken en Nog meer? Ja, we zouden wat minder streng kunnen zijn met het afkoopverbod. Andere landen gaan daar veel soepeler mee om. Dat je het recht hebt om bijvoorbeeld een kwart van je pensioen af te kopen op het ingangsmoment vind ik een prima idee. Wel zou die afkoopwaarde alleen mogen worden besteed voor bepaalde doeleinden, zoals het aflossen van de eigenwoningschuld. Tot slot pleit ik ervoor om de tweede en derde pijler van ons stelsel pensioen en lijfrente beter op elkaar af te stemmen door één fiscaal regime te hanteren

14 Startersvoordeel GEBRUIKE- LIJK LOON U staat op Start? Dan hebt u als beginnend ondernemer naast startersaftrek ook recht op willekeurige afschrijving. Handig: zo bepaalt u zelf hoeveel u afschrijft. En het levert u meestal direct een fors liquiditeitsvoordeel op. Een DGA moet per jaar een gebruikelijk loon krijgen: even hoog als een onafhankelijke derde in dezelfde situatie zou verdienen. Een laag gebruikelijk loon is veelal voordelig; in de 52%-schijf is loon betalen immers duurder dan dividend uitkeren (40-43,75%). Uw BDO-fiscalist helpt u graag uw gebruikelijk loon te optimaliseren. ACHT SUGGESTIES VOOR IEDEREEN DIE HET BELASTINGSPEL WIL WINNEN DIVIDEND UITKEREN INNOVATIE LOONT Tekst Leonard van den Berg illustratie XF&M Illustration Heeft uw vennootschap goed geboerd? Dan wilt u die winst niet verspelen. Wie winst uit de risicosfeer wil halen, kan kiezen voor dividenduitkering. Bijvoorbeeld aan uw holding of naar u privé. Dat laatste kan in 2014 tijdelijk tegen een verlaagd aanmerkelijk belangtarief van 22% voor de eerste U investeert in innovatie? Dan kunt u wellicht ook fiscaal drie plaatsen vooruit: met de Innovatiebox, de research- en developmentaftrek (RDA) en de afdrachtvermindering voor speur- en ontwikkelingswerk (WBSO). GELD VERDIENEN IS LEUK. NOG LEUKER IS HET ALS JE DAAROVER ZO MIN MOGELIJK BELASTING HOEFT TE BETALEN. ACHT TIPS VAN ONZE adviseurs, STRIKT VOLGENS DE SPELREGELS. RECHTSVORM IN ORDE? Is uw rechtsvorm nog de juiste voor uw onderneming? Wellicht is het fiscaal slimmer om te switchen van eenmanszaak naar BV (of andersom). Van BV naar coöperatie? Of van stichting naar BV? Of Ga direct naar uw adviseur. BTW-AANGIFTE Doet u btw-aangifte per kwartaal en krijgt u meestal geld terug? Grote kans dat aangifte per maand voor u voordeliger is. Andersom geldt ook. Uw specialist berekent graag voor u de gunstigste route. FISCALE EEN- HEID JA OF NEE? De Belastingdienst is geen Algemeen Fonds. Maar er is vaak wel kans op voordeel. Direct naar de gevangenis? Niet met deze tips! OPTIMALE OUDEDAG Hebt u meerdere vennootschappen? Kijk dan of het slim is om daarvan een fiscale eenheid te maken, of juist niet. Dat kan in sommige gevallen veel geld schelen! Vraag het uw adviseur. Wie weet wat u dan extra ontvangt als u langs Start komt? [Fiscaal] Monopolie Bent u DGA met pensioenopbouw in eigen beheer? Dan zijn alternatieve vormen voor de oudedagsvoorziening voor u wellicht gunstiger. Zoals sparen in de BV. Of vrijgesteld beleggen, met slechts 25% heffing. Ga niet langs Start maar direct naar uw adviseur

15 [VASTGOED] & FISCUS SUCCES IN VASTGOED VRAAGT CREATIVITEIT EN EEN BEETJE HULP VAN DE FISCUS BIG BUSINESS IN CRISISTIJD 28 INTERVIEW JACCO KROON FOTOGRAFIE GERMAN VILLAFANE CHRONISCHE LEEGSTAND, DALENDE PRIJZEN, WORSTELENDE BOUWBEDRIJVEN: IN VASTGOED MOET JE EVEN NIET ZIJN. OF TOCH? DRIE INVENTIEVE ONDERNEMERS BEWIJZEN DAGELIJKS DAT ER MET CREATIEVE IDEEËN IN VASTGOED OOK NÚ EEN PRIMA BOTERHAM TE VERDIENEN VALT. 29

16 [VASTGOED] & FISCUS Wat hebben projectontwikkelaar Provast, leegstandbeheerder FMT en energiebedrijf Eteck met elkaar gemeen? Hun omzet en winst noteerden allemaal stevige groeicijfers in een tijd dat de vastgoed- en bouwsector juist zware klappen krijgt. De rode draad in hun succes: bied een innovatief product en laat de fiscus in je voordeel werken. Met al die lege meters ongebruikt laten verpieteren, is niemand geholpen, zegt directeur Mattijs Manders. We zien het als onze opdracht om van lege gebouwen aantrekkelijke levende locaties te maken met een mix aan tijdelijke activiteiten. Die ook nog eens huurinkomsten opleveren. Een goed voorbeeld van FMT s manier van werken is de tijdelijke invulling Fiscaal moeten er altijd veel bewegende delen op hun plek vallen MAURICE DE KLEER, BDO MATTIJS MANDERS (1968) Met een carrière in het bank- en verzekeringswezen, onder meer bij ABN Amro en Atradius, legt Mattijs Manders een stevige bodem voor zijn huidige functie als algemeen directeur bij FMT vastgoedbeheer. Zijn creatieve aanpak in beheer, herbestemming en waardebehoud blijkt uit groei- en omzetcijfers in de afgelopen vijf jaar. Die liggen beide ruim boven de 10%. JAAP VAN ECK (1967) Als vierde generatie in een ondernemersfamilie besluit Jaap van Eck in 2001 het roer om te gooien. In 2011 is het 120 jaar oude sloopbedrijf volledig getransformeerd naar duurzaam energiebedrijf Eteck, integraal aanbieder van warmtekoudeopslag (WKO)- installaties. Een schot in de roos: binnen drie jaar bereikt de omzet 13 miljoen euro bij een winstmarge van 5 tot 10%. Op het eerste gezicht lijkt het wonderlijk dat leegstandbeheerder FMT vastgoedbeheer veel tijd steekt in Young Startup, een onlinecommunity waar inmiddels duizenden beginnende bedrijfjes bij zijn aangesloten. Wat moet een beheerder van lege kantoren met een community voor jonge, snelle ondernemers? Maar wie doorkijkt, ziet op hoeveel fronten de Young Startup-community FMT helpt om haar klanten honderden beleggers, woningcorporaties, gemeenten en andere eigenaren goed te bedienen. van een oud ziekenhuis in s-hertogenbosch waarvoor FMT de LEEGaward ontving. De jury was onder de indruk van de variëteit aan functies en de bonte stoet aan huurders: van webdesigners, fotografen, architecten en kunstenaars tot een reisbureau, chocolaterie en advocatenkantoor. Manders: Jonge, startende ondernemers met behoefte aan goedkope ruimte vormen de ruggengraat voor een nieuw gebruik van het gebouw. Young Startup helpt ons om snel de juiste huurders te vinden. MARTIJN DIRKS (1974) Voordat hij als partner bij Provast begint, heeft Martijn Dirks zijn sporen in vastgoed al ruimschoots verdiend, onder meer bij ontwikkelaars OVG en Multi en bouwer HBG. De focus en expertise van Provast op (her)ontwikkeling van binnensteden blijken een succesvolle keuze: het bedrijf behaalt de laatste vijf jaar een gemiddelde omzet van 100 miljoen euro en een winstmarge van 10%. MAURICE DE KLEER (1971) Heeft zestien jaar ervaring als belastingadviseur en vastgoedspecialist bij BDO. Die markt kent voor hem geen fiscale geheimen. De Kleer is eindverantwoordelijk partner in de fiscale adviespraktijk van kantoor Den Haag. Een groot aantal cliënten van kantoor Den Haag is actief in het vastgoed. maurice.de.kleer@bdo.nl Met lege meters laten verpieteren is niemand geholpen MATTIJS MANDERS, DIRECTEUR VAN FMT VASTGOEDBEHEER Maar dat niet alleen: Young Startup speelt ook een belangrijke rol bij het in contact komen met btw-plichtige ondernemers. Maurice de Kleer, vastgoedspecialist bij BDO, legt uit waarom dit van groot fiscaal belang is voor FMT s klanten. Leegstand is vaak een dubbele tegenslag voor eigenaren. Ze ontvangen niet alleen geen huur meer, ze mogen ook geen btw meer verrekenen voor doorlopende kosten omdat er volgens de fiscus geen sprake meer is van economische activiteit. Die strop kun je vermijden als je tijdelijke huurders hebt die btw-plichtig zijn. FMT ziet het dan ook als cruciaal onderdeel van haar service om gebouweigenaren aan dit type huurders te helpen. Door aanwezigheid van btwplichtige bedrijfjes, mogen onze klanten de btw op hun beheerkosten weer volledig aftrekken. En dat bedrag is vaak hoger dan de inkomsten van alle tijdelijke huurders bij elkaar

17 [VASTGOED] & FISCUS Complexiteit als zuurstof Bij het hoofdproduct van Eteck, duurzame energie-installaties die onder meer gebruik maken van ondergrondse opslag van warmte en koude (WKO), werkt de fiscus juist van harte mee. Zo stimuleert de overheid WKO-installaties in de woning- en utiliteitsbouw via aftrekmogelijkheden en vervroegde afschrijving van investeringskosten. Dit levert al snel 10% of meer belastingvoordeel op. Maar je moet allereerst kijken of je businesscase klopt, zegt DGA Jaap van Eck. Daarna ga je uiteraard met je adviseur kijken hoe je fiscaal kunt optimaliseren. Onze onderscheidende kracht zit in de integrale benadering, van ontwerp tot exploitatie. We nemen nadrukkelijk de verantwoordelijkheid op ons voor het hele proces. Die aanpak slaat goed aan in een markt waar nog veel WKO-installaties suboptimaal presteren door een mix van matige technische kennis en versnipperde verantwoordelijkheden. Veel eigenaars van WKO-installaties van woningcorporaties tot energiebedrijven hebben zich in die complexi teit verslikt. Nu het economisch tegenzit, willen ze af van de installaties en de exploitatie ervan. Zo heeft Eteck in de afgelopen drie jaar tientallen WKO-installaties overgenomen en hun technische prestaties verbeterd, om de installaties vervolgens in exploitatie te nemen. Dan gaat het vaak om afnamecontracten van 30 jaar, zegt Van Eck. Ook het aantal nieuwe WKO-installaties dat Eteck bouwt en exploiteert blijft snel groeien, ondanks het lage bouwvolume. Wij profiteren ervan dat vastgoedbeleggers blijven vragen om duurzaamheid, maar tegelijk geen risico willen lopen. Eteck heeft zelf ook kapitaal nodig voor verdere groei. De onderneming wil haar huidige jaaromzet in drie jaar verdrievoudigen en heeft inmiddels een Belgische investeerder gevonden die het mogelijk maakt dat Eteck in de komende jaren circa 50 miljoen euro in die ambitie kan steken. Volgens BDO-adviseur Maurice de Kleer biedt fiscaliteit een extra steun om zulke investeerders over de streep te trekken. Door een investeringsvehikel op te zetten waarbij een belegger mede-ondernemer is, kan deze bijvoorbeeld ook profiteren van versnelde afschrijvingsmogelijkheden waar veel duurzame projecten aanspraak op kunnen maken. Tanden in de binnenstad Ook bij projectontwikkelaar Provast speelt fiscaliteit een belangrijke rol. Zeg maar gerust een hoofdrol, zegt Martijn Dirks. Fiscale optimalisatie is geen kers op de taart, in krappe tijden maakt dat het verschil tussen doorgang of afblazen van een project. Dat maakt het ook leuk. Door het goed te doen maak je iets mogelijk dat alle partijen aan tafel willen. Provast richt zich uitsluitend op projecten in stedelijke binnensteden en Fiscale optimalisatie is voor ons geen kers op de taart, het speelt de hoofdrol alle specifieke problemen en ambities die daarmee samenhangen: van revitalisatie van oude wijken tot de creatie van stadscentra waar wonen, werken en winkelen samen een kloppend hart vormen. Deze focus heeft als voordeel dat (her)ontwikkeling van binnensteden ook in magere tijden hoog op de politieke agenda blijft terwijl projecten in buitengebieden dan FISCALE VASTGOEDTIPS VOOR 2014 Wilt u een bestaand gebouw kopen en ingrijpend renoveren? Overtuig de fiscus dat uw verbouwing voor het predikaat vernieuwbouw in aanmerking komt en voorkom dat u 6% overdrachtsbelasting moet betalen op de aankoop. MARTIJN DIRKS, PARTNER BIJ PROVAST vaak op de lange baan terechtkomen. Projecten in oude dichtbebouwde binnensteden zijn echter ook aanzienlijk complexer. Dirks: De beperkte ruimte dwingt je tot zorgvuldige afwegingen. Gaan we slopen en nieuw bouwen? Gaan we bestaande gebouwen transformeren? Welke mix van functies kan hier van de grond komen? Onze kracht zit voor een groot deel in het feit dat we daar een goed fingerspitzengefühl voor hebben. Ook de fiscale optimalisatie bij dit soort projecten is complex, zegt BDOadviseur Maurice de Kleer. Er zijn vele bewegende delen die allemaal precies op hun plek moeten vallen. Neem de transformatie van een oud gebouw. Als je de fiscus ervan overtuigt dat je het pand dat je wilt aankopen zo ingrijpend gaat verbouwen dat er eigenlijk sprake is van een nieuw pand, hoef je geen 6% overdrachtsbelasting te betalen. Dat is een grote slag in een markt met scherpe winstmarges. Onze kracht zit in onze integrale benadering JAAP VAN ECK, DGA VAN ETECK Wilt u investeren in een (nieuw) duurzaam bedrijfspand of energiezuinige technieken? Maak gebruik van de energie-investeringsaftrek (EIA) en milieuinvesteringsaftrek (MIA): met beide mag u maximaal rond 40% van het investeringsbedrag aftrekken, bovenop de normale afschrijving. De VAMIL-regeling geeft recht op vervroegde afschrijving van de milieuinvestering. Verbouwt uw BV een commercieel pand voor verkoop? Bekijk of u het pand als een project-bv kunt verkopen. Zo kunt u gebruikmaken van de deelnemingsvrijstelling en betaalt u geen vennootschapsbelasting over de winst. Van plan zelf een pand te (ver)bouwen voor woningverhuur? Dan is de afschaffing van de btw-integratieheffing in 2014 goed nieuws. Nu moet u als het pand klaar is nog een heffing van 21% betalen over alle voortbrengingskosten, terwijl woningverhuur van btw is vrijgesteld. Btw-kosten tijdens de bouw zijn wel aftrekbaar, maar die opbrengst is meestal lager dan de integratieheffing. 32 LOCATIE MET DANK AAN INGMAR BOEKHOUT. 33

18 [SECTOR] SPECIALISTEN DE SECTORSPECIALISTEN VAN BDO ZIJN DE FISCALE OGEN EN OREN VAN DE KLANT: ZE VOLGEN HUN BRANCHE OP DE VOET EN WETEN PRECIES WAT ER SPEELT. WE STELLEN ER VIJF AAN U VOOR DE RETAILER ALFRED KERS (42), FISCAAL SPECIALIST RETAIL TEKST LEONARD VAN DEN BERG FOTOGRAFIE MARIEKE ODEKERKEN Waarom woningcorporaties? Mijn vader was fabrieksarbeider, als kind woonde ik in een corporatiewijk. Dan leer je hoe belangrijk een goede woonomgeving is. Wat is het mooiste? Dat ik door mijn advies kan helpen om zo veel mogelijk budget beschikbaar te houden voor betaalbare huurwoningen. Jouw droombaan in corporatieland? Per 1 januari word ik commissaris bij een corporatie. Dat vind ik heel mooi, en ik verwacht er veel van bij te leren. Wat zijn de topics van 2014? De impact van de Verhuurdersheffing, de splitsing van (niet) DAEB-activiteiten en het fiscaal afwaarderen van het vastgoedbezit. DE WONINGVERHUURDER SJEF LEIJS (53), FISCAAL SPECIALIST WONINGCORPORATIES DE HOUTBOUWER ARJAN ENDHOVEN (41), FISCAAL SPECIALIST VASTGOED Waarom vastgoed? Ik vond de bouw al mooi toen ik nog met Lego speelde. Serieus werd het toen ik mijn eerste huis kocht en in de vereniging van eigenaren kwam. Wat is het mooiste? Het is fiscaal inhoudelijk, de bedragen zijn groot en de impact van je advies enorm. En het is concreet: je ziet de panden langs de weg staan. Jouw droombaan in vastgoed? Timmerman: mooie houten dakconstructies maken in historische panden prachtig! Wat zijn de topics van 2014? Net als in 2013: de waardering van zakelijk vastgoed, financiering en wet- en regelgeving. Met dit verschil: er komt weer beweging in de markt. Zelfs de kleinste aanpassing heeft veel effect. Het is de fiscale Champions League Waarom zorg? Het nieuwe ondernemerschap in de sector vind ik fantastisch. Sinds de komst van marktwerking gebeurt er zó veel. En er is nooit één standaard antwoord. Wat is het mooiste? De enorme dynamiek, met starters, fusies en reorganisaties. Het is heel uitdagend. Jouw droombaan in de zorg? Op directieniveau een grote AWBZ-instelling aansturen en zelf verantwoordelijk zijn voor alle grote beslissingen, van financiering tot structurering. Wat zijn de topics van 2014? Er speelt veel. Zoals de transitie naar scheiding van wonen en zorg en verdergaande samenwerkingen. Die vergen veel fiscaal denkwerk. DE ZORGONDERNEMER NIKA STEGEMAN (40), FISCAAL SPECIALIST ZORG Waarom retail? Het is fiscaal enorm veelzijdig: van btw en loonheffing tot internationale fiscaliteit en allerlei regelgeving. Wat is het mooiste? Retail is detail. Doordat de marges klein zijn, heeft zelfs de kleinste aanpassing veel effect. Het is de fiscale Champions League. Jouw droombaan in retail? Een grote winkelketen runnen. Elke maandag de cijfers analyseren en acties opzetten. Lekker aan de knoppen draaien! Wat zijn de topics van 2014? De balans vinden tussen bricks & clicks fysieke en online winkels. Ik verwacht nog wel wat reorganisaties. Maar uiteindelijk komt het goed. DE TECHSTRATEEG ARTHUR GIMES (36), FISCAAL SPECIALIST TECHNOLOGIE, MEDIA EN TELECOM Waarom technologie, media en telecom? Het is een energieke sector waarbij je breed en multidisciplinair kunt adviseren en begeleiden, met al onze producten en diensten. Wat is het mooiste? De jonge honden en snelle groeiers: binnen een paar jaar van een garagebox naar de beurs. Als adviseur groei je mee door alle levensfasen heen. Jouw droombaan in de sector? CEO van een snelgroeiend techbedrijf. Niet de techneut maar de strateeg. Lijkt me heerlijk! Wat zijn de topics van 2014? Naast personeel, innovatiesubsidies en (alternatieve) financiering? Strategie! Dat was het in 2013, en dat blijft het

19 [OVER] DE GRENS HSF LOGISTICS KIEST BIJ EXPANSIE DE JUISTE ROUTE, FISCAAL ÉN OP DE AUTOBAHN HSF Logistics uit Nijmegen is een Nederlandse topspeler in geconditioneerd transport. Duitsland is voor het familiebedrijf een cruciale afzetmarkt. Om daar ook fiscaal altijd efficiënt de juiste weg te vinden, kiest CFO Dennis Nijmeijer voor deskundig advies. INTERVIEW PAUL GROOTHENGEL FOTOGRAFIE GERMAN VILLAFANE, DE BEELDREDAKTIE 36 37

20 [OVER] DE GRENS In één weekend vervoert HSF Logistics twee keer de dagelijkse vleesconsumptie van heel Nederland, naar Nederlandse en West-Europese klanten. De topspeler in transport heeft zich volledig toegelegd op geconditioneerd vervoer, met name van vleesproducten en groenten en fruit. Het heeft eigen koel- en vrieshuizen voor opslag en groepage, en ruim 700 vrachtwagens die helemaal zijn ingericht op koel- en vriestransport. De roots van dit familiebedrijf gaan bijna een eeuw terug in de tijd. In Nijmegen in de jaren twintig begon de familie Frederiks met kolen- en botertransport; vanaf begin jaren zestig legde zij zich toe op transport in sectoren als de bouw en staal. Nu is het bedrijf in handen van de derde generatie Frederiks, die HSF Logistics heeft uitgebouwd tot een van de grootste transportbedrijven van Nederland. Onze klanten zijn vooral groothandels, slachterijen en veilingen, die op hun beurt supermarkten bevoorraden. We leveren in heel West-Europa, met Duitsland als een van onze kernmarkten naast Nederland, Engeland en Frankrijk, zegt Dennis Nijmeijer, CFO van HSF Logistics. Klanten ontzorgen Die marktspreiding is erg verstandig gebleken. Nijmeijer: Als er opeens een dierziekte uitbreekt, denk aan de varkenspest, dan kunnen de autoriteiten zo n markt in één keer stilleggen. Doordat wij meerdere markten bedienen, kunnen we dan nog relatief makkelijk schuiven met volumes. Dergelijke rampen vormen verreweg ons grootste bedrijfsrisico. Gelukkig zijn we daar als sector de laatste paar jaar van gevrijwaard gebleven, mede dankzij betere naleving van de voorschriften en betere beheersing van productieprocessen. HSF Logistics draagt daaraan bij door klanten aan te bieden alle schakels binnen hun logistieke keten over te nemen. Inclusief opslag en verhuur plus reiniging van de emballage, denk aan speciale plastic kratten. Daarmee weet het zijn klanten met succes te ontzorgen. Dat werkt: waar de transportsector de afgelopen jaren leed onder de crisis, wist HSF Logistics zijn omzet de afgelopen vijf jaar telkens te verhogen. Gedegen onderbouwing Voor grensoverschrijdende logistieke activiteiten wil het transportbedrijf alle fiscale en juridische aspecten optimaal geregeld hebben. Nijmeijer: Daarom werken we al vele jaren met de adviseurs van BDO, die voor ons een klankbord zijn op vele fronten. Zeker bij complexe issues, bijvoorbeeld op fiscaal gebied, wil ik mijn plannen altijd toetsen bij hun adviseurs. Zij zorgen voor een gedegen onderbouwing. Neem Duitsland. Ook daar wijzigt de regelgeving op het gebied van bijvoorbeeld loonbelasting, btw en sociale premies geregeld. Wij willen onze strategische en tactische keuzes goed onderbouwen. Ik kan als CFO onmogelijk alle veranderingen bijhouden op die terreinen. Als generalist zoek ik daarom expertise van buitenaf. Zijn fiscaal adviseur vanuit BDO is Eric van Gaalen. Ik fungeer als spil tussen HSF Logistics en mijn collega-adviseurs van onze Adviesgroep Nederland-Duitsland en andere specialisten, aldus Van Gaalen. Een van die collega s is Sandra Steinmaier, senior manager binnen de belastingadviespraktijk van BDO, met ruime ervaring in de fiscale advisering van (middel)grote ondernemingen en DGA s die actief zijn op de Duitse markt. Ze heeft geregeld contact met haar Duitse collega s in BDO-kantoren in Hamburg en andere Duitse steden. Ik werk vanuit twee invalshoeken. Enerzijds signaleer ik bijvoorbeeld Duitse wetswijzigingen die impact kunnen hebben op onze klanten en benaderen hen daarmee proactief. Anderzijds werken we vanuit vragen en behoeften van onze klanten die al in Duitsland zakendoen of daar willen starten. Daarbij formeren we vanuit onze Adviesgroep Nederland-Duitsland meestal een team van specialisten die een klant heel gericht kunnen adviseren. Met korte lijnen. Duitse fiscus strenger Met welke vragen kloppen BDO-klanten zoal aan bij de Adviesgroep Nederland-Duitsland? Steinmaier: Bij bedrijven die in Duitsland willen HSF LOGISTICS Activiteiten Opgericht Vestigingen Medewerkers Jaaromzet Online geconditioneerd transport van vlees, groenten en fruit, plus daaruit voortvloeiende logistieke dienstverlening zoals distributie, emballageverhuur en opslag 1923 Barendrecht, Nijmegen, Winterswijk, Great Blakenham (UK), Esjberg (DK), Neuenkirchen-Vörden (DE) en Celje (SLO) miljoen euro Verschillen? De regels voor dividend aan Nederlandse holdings zijn bijvoorbeeld veel strakker SANDRA STEINMAIER, SENIOR MANAGER BDO BELASTINGADVIES NEDERLAND-DUITSLAND starten, gaat het vaak om afwegingen als exporteren versus een eigen vestiging openen ter plekke. Kiezen ze voor het laatste, dan gaat het bijvoorbeeld om de afweging huren versus kopen van een bedrijfspand, en de fiscale gevolgen van de rechtsvorm die je kiest. Houd je vast aan de Nederlandse BV, of kies je voor de GmbH, zeg maar een Duitse BV? Omdat Duitsers het liefst met Duitsers werken, adviseer ik vaak de GmbH. Een andere veelgestelde vraag betreft de dividenduitkering. Steinmaier: Als een Nederlandse werkmaatschappij dividend uitkeert aan de holding, heft de Nederlandse fiscus daar geen belasting over. In Duitsland is die wetgeving veel strakker voor dividenduitkeringen van Duitse werkmaatschappijen aan Nederlandse holdings en zitten er veel meer mitsen en maren aan. Je kunt wel vrijstelling van dividendbelasting aanvragen, maar dat moet je dan wel heel goed kunnen formuleren. Typisch een vraagstuk waarbij de hulp van onze Duitse collega s vaak onontbeerlijk is. Geen vaste inspecteur Sowieso werkt de Duitse fiscus heel anders dan de onze. Steinmaier: In Nederland zijn we gewend dat je vooraf afstemming zoekt met de DENNIS NIJMEIJER, CFO van HSF Logistics: Als generalist zoek ik expertise van buitenaf. SANDRA STEINMAIER, specialist belastingadvies Nederland-Duitsland: Altijd korte lijnen. ERIC VAN GAALEN, partner Belastingadvies bij BDO Nijmegen: Wees alert op de valkuilen. 38