NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 12

Transcriptie

1 NSIONLE SENIOR SERTIFIKT GRD 12 LNDOUWETENSKPPE V1 NOVEMER 2015 PUNTE: 150 TYD: 2½ uur Hierdie vraestel bestaan uit 16 bladsye.

2 Landbouwetenskappe/V1 2 DE/November 2015 INSTRUKSIES EN INLIGTING 1. Hierdie vraestel bestaan uit TWEE afdelings, naamlik FDELING en FDELING. 2. eantwoord L die vrae in die NTWOORDEOEK. 3. egin ELKE vraag op 'n NUWE bladsy. 4. Nommer die antwoorde korrek volgens die nommeringstelsel wat in hierdie vraestel gebruik is. 5. Jy mag 'n nieprogrammeerbare sakrekenaar gebruik. 6. Toon alle berekeninge, insluitend formules, waar van toepassing. 7. Skryf netjies en leesbaar.

3 Landbouwetenskappe/V1 3 DE/November 2015 FDELING VRG Verskeie opsies word as moontlike antwoorde vir die volgende vrae gegee. Kies die antwoord en skryf slegs die letter ( D) langs die vraagnommer ( ) in die NTWOORDEOEK neer, byvoorbeeld Die enigste kompartement van die herkouerkalf se maag wat funksioneel is terwyl dit nog soog: C D bomasum Omasum Rumen Retikulum 'n Voer met 'n hoë verteerbaarheidskoëffisiënt bevat C D minder vesel en meer verteerbare voedingstowwe. meer vesel en meer verteerbare voedingstowwe. minder vesel en minder verteerbare voedingstowwe. meer vesel en minder verteerbare voedingstowwe Die mikroörganismes in die rumen verteer sellulose om die volgende produkte te produseer: (i) (ii) (iii) (iv) Koolstofdioksied ottersuur Pepsien Metaan Kies die KORREKTE kombinasie: C D (i), (iii) en (iv) (ii), (iii) en (iv) (i), (ii) en (iv) (i), (ii) en (iii) Chemiese bestanddele wat by die voer van plaasdiere gevoeg word sodat hul rustiger raak en meer vreet: C D ntibiotika Groeihormone Skildklierreguleerders Kalmeermiddels

4 Landbouwetenskappe/V1 4 DE/November Die vlugsone van 'n koei verwys na die ruimte C D nader aan die drukgang. tussen twee hekke. rondom die sy van die koei. voor die koei se kop Die stellings hieronder is korrek ten opsigte van die lewensiklus van 'n eengasheerbosluis. Kies die KORREKTE kombinasie: (i) (ii) (iii) (iv) C D Die eiers broei uit en vorm larwes. Die larwes ontwikkel in nimfe. Die larwes en nimfe leef op 'n tussengasheer. Die nimfe ontwikkel in volwassenes. (i), (ii) en (iii) (i), (ii) en (iv) (ii), (iii) en (iv) (i), (iii) en (iv) Die bakteriese siekte wat hoofsaaklik die melkkliere van plaasdiere aantas: C D Rooiwater Mastitis naplasmose Miltsiekte Tweelinge wat uit twee verskillende ova ontwikkel en deur twee verskillende spermselle bevrug word: C D Hermafrodiet Monosigoties Disigoties Maserering Kies die KORREKTE volgorde van die ontwikkeling van die sigoot na bevrugting: C D Sigoot inplantasie blastosist morula Sigoot morula blastosist inplantasie Sigoot morula inplantasie blastosist Sigoot blastosist morula inplantasie

5 Landbouwetenskappe/V1 5 DE/November 'n Hormoon wat 'n belangrike rol in die stimulasie van laktasie na geboorte/parturisie speel: C D Relaksien Luteïniserende hormoon Oksitosien Prolaktien (10 x 2) (20) 1.2 Dui aan of elk van die beskrywings in KOLOM van toepassing is op SLEGS, SLEGS, EIDE EN of GEENEEN van die items in KOLOM nie. Skryf slegs, slegs, beide en of geeneen langs die vraagnommer ( ) in die NTWOORDEOEK neer, byvoorbeeld Slegs KOLOM : Koper : Kobalt Duinetering KOLOM : 80% TVV 'n Produksierantsoen met vismeel wat vir hoogproduserende melkkoeie : 4% VP gebruik word : Plantvergiftiging Oormatige speekselafskeiding : Ureumvergiftiging : Kriptorgadisme Toestand waar vroulike diere na verskeie inseminasiepogings nie : Herhaalkoeisindroom bevrug raak nie : Estrus Gereguleer deur progesteroon : Ovulasie (5 x 2) (10) 1.3 Gee EEN woord/term vir elk van die volgende beskrywings. Skryf slegs die woord/term langs die vraagnommer ( ) in die NTWOORDEOEK neer 'n lkaliese vloeistof wat deur die lewer geproduseer en in die dunderm vrygestel word om met die vertering van vette te help 'n Tegniek waar gordyne binne 'n braaikuikenhuis gebruik word om te help om temperatuur te reguleer Die term gegee aan die organisme wat verantwoordelik is vir die oordra van virussiektes soos slenkdalkoors Die toestand waar vroulike diere gedurende die geboorteproses probleme ondervind en die hulp van 'n veearts of die boer benodig Die onvermoë van 'n bul om koeie wat in estrus is, te dek, selfs al stel hy belang (5 x 2) (10)

6 Landbouwetenskappe/V1 6 DE/November Verander die ONDERSTREEPTE WOORD(E) in elk van die volgende stellings om hulle WR te maak. Skryf slegs die antwoord langs die vraagnommer ( ) in die NTWOORDEOEK neer 'n anvullingsprogram is 'n strategiese plan vir veeboere om te verseker dat daar genoeg voer is om die hele jaar in die behoeftes van plaasdiere te voorsien 'n Diepskropstelsel is wanneer pluimvee toegelaat word om bedags vrylik rond te beweeg en snags in hokke gehou word Kroniese siektes kom skielik, onverwags en soms sonder enige vorige tekens voor en lei daarom tot 'n vinnige dood raaikuikens word onder intensiewe toestande in batteryhokke aangehou om eiers te produseer Die endoderm is die middelste laag waaruit die hart, skelet, spiere, urogenitale en vaskulêre stelsels ontwikkel. (5 x 1) (5) TOTL FDELING : 45

7 Landbouwetenskappe/V1 7 DE/November 2015 FDELING VRG 2: DIEREVOEDING egin hierdie vraag op 'n NUWE bladsy. 2.1 Die diagram hieronder toon die spysverteringstelsel van 'n plaasdier. C D E Identifiseer die tipe plaasdier getoon in die diagram hierbo Verwys na ten minste EEN struktuur in die diagram hierbo om die antwoord op VRG te motiveer Identifiseer die gedeelte waar elk van die volgende plaasvind en skryf slegs die letter ( E) neer: (a) (b) (c) Uitskeiding bsorpsie van aminosure Hoofabsorpsie van water Gee TWEE redes waarom die dier hierbo NIE ruvoere gevoer kan word NIE. (2)

8 Landbouwetenskappe/V1 8 DE/November Water, vitamiene en minerale moet altyd as 'n integrale deel van dierevoeding ingesluit word Noem DRIE funksies van water in dierevoeding. (3) Noem 'n vitamien- of mineraaltekort wat tot elk van die volgende kan lei: (a) (b) (c) (d) Osteomalasie Nagblindheid Goiter loedarmoede 2.3 Die voginhoud van hooi vir beeste in 'n voerkraal is 8%. 'n Kudde speenkalwers vreet daagliks gemiddeld 30 kg van die hooi en skei 12 kg droë mis uit Verwys na die inligting hierbo en bereken die verteerbaarheidskoëffisiënt van die hooi. Toon LLE berekeninge. (5) Stel DRIE prosesse voor wat toegepas kan word om die verteerbaarheid van voer te verhoog. (3) 2.4 Die tabel hieronder toon die voer wat 'n melkboer kan gebruik om 'n rantsoen saam te stel. VEREISTE VERTEERRE PROTEÏENWRDE (VP) % 17% VOER VERTEERRE PROTEÏENWRDE (VP) % Mielies 9% Grondboontjie-oliekoek 44% Gebruik die Pearson-vierkantmetode om die rantsoen te balanseer. (3) ereken die persentasie mielies wat by die rantsoen ingesluit moet word. (2)

9 Landbouwetenskappe/V1 9 DE/November Die grafiek hieronder toon die beskikbare voer en aanvullingsbehoeftes in 'n skaapproduksie-eenheid. SLEUTEL: Nov. xxx Des. xxx Jan. xxx xxx 000 Feb. xxx: Veldvoer 000: Hawermoutaanvulling +++: Mineraallekaanvulling : Kragvoeraanvulling Okt. xxx 000 xxx 000 Mrt. Sept. xxx 000 xxx 000 pr. ug Jul Jun xxx Mei Identifiseer die maande waartydens daar voldoende veldvoer was. (2) Gee 'n rede vir die antwoord op VRG deur na die grafiek hierbo te verwys Gee 'n rede waarom kragvoer in Oktober en November gegee is. (2) Veronderstel dat die veld, soos hierbo genoem, in Januarie 3,4 ton voer verskaf het. ereken: (a) (b) In kg, die hoeveelheid voer wat in Januarie deur die veld verskaf is Die vraag na veld in Januarie as 50 skape elk 2 kg voer per dag vreet. Toon LLE berekeninge. (2) [35]

10 Landbouwetenskappe/V1 10 DE/November 2015 VRG 3: DIEREPRODUKSIE, ESKERMING EN EHEER egin hierdie vraag op 'n NUWE bladsy. 3.1 Die foto's hieronder toon twee tipes produksiestelsels ( en ) wat algemeen in Suid-frika gebruik word Identifiseer produksiestelsel en. (2) Vergelyk die verskille tussen produksiestelsel en produksiestelsel onder die volgende opskrifte: (a) (b) (c) Omgewingsbeheer Produktiwiteit Menslike insette (2) (2) (2) Noem EEN belangrike rede waarom beeste aangehou word in die fasiliteit wat deur stelsel voorgestel word.

11 Landbouwetenskappe/V1 11 DE/November Die diagram hieronder verteenwoordig plaasdiere en die maniere waarop hulle hitte verloor. C Identifiseer DRIE maniere waarop hitte (energie) in dier, en C verlore gaan. (3) Dui TWEE maniere aan waarop hitte (energie) verlore gaan, buiten dié wat in die diagram hierbo getoon word. (2) Noem TWEE tekens van hittestres by plaasdiere. (2) Stel TWEE bestuurspraktyke voor om die tipe hitteverlies, wat in dier voorgestel word, te verminder. (2) 3.3 Die tabel hieronder verteenwoordig die gemiddelde polsslag en respirasietempo van verskillende plaasdiere. PLS- DIERE GEMIDDELDE POLSSLG (HRTKLOP PER MINUUT) GEMIDDELDE RESPIRSIETEMPO (SEMHLING PER MINUUT) eeste Perde Skape okke Varke Teken 'n lyngrafiek om die gemiddelde polsslag en respirasietempo van die verskillende plaasdiere in die tabel op een grafiek voor te stel. (6)

12 Landbouwetenskappe/V1 12 DE/November Die tabel hieronder verteenwoordig die inentingsprogram wat 'n boer gebruik om akute dieresiektes op 'n plaas te voorkom. SIEKTE PTOGEEN ETROKKE akterieë HOOFSIMPTOOM VN DIE SIEKTE Swelling van die nek wat asemnood veroorsaak, en bloederige afskeiding uit die neus, bek en rektum PLSDIERE INGEËNT TYD VN INENTING Enige tyd Rooiwater C Donkerrooi urine D Jaarliks ek-enklouseer Slenkdalkoors Virus G E Hoë koors, bloedbevlekte nasale afskeiding en aborsie by aangetaste vroulike diere eeste, skape en bokke eeste, skape en bokke F Jaarliks Voltooi die tabel hierbo. Skryf slegs die antwoord langs die letter ( G) in die NTWOORDEOEK neer. (7) Noem die vektor vir rooiwater. 3.5 Parasiete kan ernstige ekonomiese verliese veroorsaak, daarom moet boere seker maak dat parasiete doeltreffend beheer word. Stel die geskikste metode voor wat gebruik word om geneesmiddels aan diere toe te dien om elk van die volgende parasiete en toestande te beheer: Om rondewurms en platwurms uit te roei Om eksterne parasiete soos bosluise en myte mee te behandel Om brommers op oop wonde te behandel [35]

13 Landbouwetenskappe/V1 13 DE/November 2015 VRG 4: DIEREREPRODUKSIE egin hierdie vraag op 'n NUWE bladsy. Prent en hieronder verteenwoordig sekere stadiums van geboorte by beeste Noem die stadiums van geboorte in prent en. (2) Identifiseer, in prent of, die verkeerde posisionering van die kalf. Gee 'n rede vir die antwoord. (2) Watter prent ( of ) stem met die volgende aktiwiteite ooreen? (a) (b) (c) Oksitosien word vrygestel om sametrekkings te begin. Sametrekkings kom elke twee minute voor. Die naelstring breek en die kalf begin asemhaal Daar is sigbare gedragsveranderings by die koei in stadium. Noem DRIE van hierdie veranderings. (3)

14 Landbouwetenskappe/V1 14 DE/November Die grafiek hieronder verteenwoordig die hormoonvlakke van 'n koei tydens verskillende fases in die estrussiklus. Hormoonkonsentrasie Progesteroon LH FSH Estrogeen Prolaktien Dae van die estrussiklus Definieer die term estrussiklus. (2) Identifiseer die dae waartydens die progesteroonvlak die hoogste is Gee 'n rede vir die skielike daling in die FSH-vlakke tussen dag 2 en Gee 'n rede vir die styging in die progesteroonvlak vanaf dag 3 en 4. (2) Dui die invloed van estrogeen op LH aan Noem die klier in die dier se liggaam waar prolaktien geproduseer word. 4.3 oere kan verskeie elektroniese en meganiese toestelle gebruik om bronstigheid by plaasdiere waar te neem. Identifiseer elke toestel wat hieronder beskryf word: Word aan 'n koei se onderbeen vasgemaak om beweging te monitor Merker wat op 'n koggelkoei geplaas word om 'n merk op die rug van 'n gedekte koei te laat. Word as 'n merker op koeie geplaas en strek vanaf die heupbeen tot waar die stert begin

15 Landbouwetenskappe/V1 15 DE/November Die diagram hieronder verteenwoordig 'n voortplantingsproses by skape. Skenkerkern Eiersel Saamgesmelte sel C Eiersel uit volwasse skaap geneem Embrio Identifiseer die tipe voortplantingsproses in die diagram hierbo Definieer die proses in VRG (2) eskryf die fase voorgestel deur Stel DRIE doelwitte van die proses in VRG voor. (3)

16 Landbouwetenskappe/V1 16 DE/November Die diagram hieronder toon 'n proses wat in die voortplantingstelsel van koeie voorkom. Oögonium Ovum ipolêre selle Identifiseer die proses in die diagram hierbo geïllustreer Noem die tipe selverdeling wat vir die vorming van sel verantwoordelik is Gee 'n rede waarom selle deur meiose verdeel Dui die eindprodukte van verdeling van die volgende prosesse aan: (a) Oögenese (b) Spermatogenese Noem die orgaan waar jy die volgende sal aantref: (a) (b) Spermatogonium Oögonium [35] TOTL FDELING : GROOTTOTL:

17 NSIONLE SENIOR SERTIFIKT GRD 12 LNDOUWETENSKPPE V1 NOVEMER 2015 MEMORNDUM TOTL: 150 Hierdie memorandum bestaan uit 9 bladsye.

18 Landbouwetenskappe/V1 2 DE/November 2015 Memorandum FDELING VRG C D C C C/D (10 x 2) (20) Slegs Slegs eide en Slegs Geeneen (5 x 2) (10) Gal Insulasie/ventilasie Vektor Distosia Impotensie (5 x 2) (10) Voervloei begroting/voervloei Free-range/vryloop/semi-intensief/agterplaas Perakuut/kuut Lêhenne Mesoderm (5 x 1) (5) TOTL FDELING : 45

19 Landbouwetenskappe/V1 3 DE/November 2015 Memorandum FDELING VRG 2: DIEREVOEDING 2.1 Diagram van die verteringstelsel Identifiseer dir tipe plaasdier Monogastries/enkelmaag/nie-herkouer Rede Monogastries/enkelvoudige maag Identifisering van die letters (a) E (b) C (c) D (3) Rede waarom ruvoere NIE gevoer word NIE Monogastries/enkelvoudige maag evat geen mikrobes/flora wat sellulose kan verteer nie Kan nie ruvoere verteer nie (Enige 2) (2) 2.2 Dierevoedingstowwe Funksies van water Dien as 'n oplosmiddel/help met voedingstof absorbsie eskerm sekere sensitiewe weefsel/dien as smeermiddel evogtig die voer/voedsel wat pas afgesluk is Skep n gepaste omgewing vir mikrobes/flora Meganiese vertering in die mond/slukproses Voorkom hardlywigheid Help met die vervoer van voedingstowwe Uitskeiding van afvalprodukte (Enige 3) (3) Vitamien-/mineraal-tekortsimptome (a) Vitamien D/Kalsium/Ca/Fosfaat/P/Koper/Cu (b) Vitamien /retinol (c) Jodium/I (d) Yster/Fe/Vitamien 6 / 12 /Koper/Cu/Kobalt/Co (4)

20 Landbouwetenskappe/V1 4 DE/November 2015 Memorandum 2.3 Verteerbaarheidskoëffisiënt erekening: 8% (0,08) x 30 kg = 2,4 kg Droë materiaal: 30 kg 2,4 kg = 27,6 kg KvV = Droë materiaal inname (kg) Droë massa in mis (kg) x 100 Droë materiaal inname (kg) 1 = 27,6kg 12 kg x ,6kg 1 = 56,5/57 % (5) Prosesse om die verteerbaarheid in voer te verhoog Meganiese prosesse/maal/kraak/breek/vergruis/rol Verpilling Verhitting/rooster/kook/stoom anvulling/supplimentering met NPN/melasse behandeling met verdunde suur (NaOH)-oplossings Week 'Popping'/spring en mikronisering Meng komplementêre voere (Enige 3) (3) 2.4 Pearson-vierkant erekening: Mielies 9% 27/27 dele 17% Grondbone-oliekoek 44% 8/8 dele (3) Persentasie mielies in die rantsoen x 100 = 77,14/77% (2)

21 Landbouwetenskappe/V1 5 DE/November 2015 Memorandum 2.5 Voere en aanvullings Maande met voldoende voergewasse vanuit die veld Desember Januarie (2) Rede Geen aanvullings tydens hierdie twee maande nodig nie Slegs veldweiding gedurende die twee maande gebruik (Enige 1) Rede vir aanvulling van konsentrate Diere word voorberei/afgerond/vet gemaak vir die mark Kry diere in gereedheid om te paar Vir die lamseisoen/berei diere voor om te lam Onvoldoende veldweiding beskikbaar (Enige 1) (2) erekening van die voergewasse benodig vir Januarie: (a) (b) 3,4 ton x = kg 50 skape x 2 kg voer per skaap x 31 dae = kg (2) [35] VRG 3: DIEREPRODUKSIE, ESKERMING EN EHEER 3.1 Produksiestelsels Produksiestelsels: - Ekstensief - Intensief (2) Vergelyking van die twee stelsels: Ekstensief/ Intensief/ Omgewing Geen/beperkte/min beheer Omgewing word gemodifiseer of beheer vir produksie doeleindes Produktiwiteit Produktiwiteit is laag/min Produktiwiteit is hoog/meer Menslike inset Laag/min/minimaal Hoog/meer (6) Rede vir beeste in hierdie fasiliteit Hoër produktiwiteit/uitsette/doeltreffendheid Skep n omgewing vir voeding/beskerming/beheer (Enige 1)

22 Landbouwetenskappe/V1 6 DE/November 2015 Memorandum 3.2 Hitteverlies by plaasdiere Maniere van hitteverlies - Uitstraling/evaporasie/presipitasie - Geleiding C - Uitskeiding/mis (3) nder maniere van hitteverlies Konveksie eweging/werk Produksievlak Urinering semhaling (Enige 2) (2) Tekens van hittestres by diere Oormatige speeksel/slym afskeiding Verlaging/daling/afname in produksie Vinnige/vlak asemhaling/panting/hoë asemhalings tempo/ sweet Haal oop-mond asem met tong wat uit hang Verlies aan eetlus eeste beweeg weg van mekaar Skape bondel saam Rusteloos (Enige 2) (2) estuurspraktyk om hitte in te verlaag/verminder Voorsien skuiling/skaduwee Teel van aangepaste diere in warm omgewings Verkoelingstelsel Werk kalm/rustig met diere Voorsien voldoende drinkwater (Enige 2) (2) 3.3 Pols- en asemhalingstempo van plaasdiere Lyngrafiek van die pols en asemhalingstempo s van plaasdiere Pols- en asemhalingstempo (per min.) Die gemiddelde pols- en asemhalingstempo van plaasdiere eeste Perde Skape okke Varke Plaasdiere Pols semhaling

23 Landbouwetenskappe/V1 7 DE/November 2015 Memorandum Puntetoekenning: Korrekte opskrif Lyngrafiek X-as korrek gekalibreer met byskrif (Plaasdiere) Y-as korrek gekalibreer met byskrif (Pols- en asemhalingstempo) kkuraatheid/korrekte waardes/korrek geplot/albei grafieke korrek Korrekte eenhede (per min.) (6) 3.4 Inentingsprogram Toepaslike woorde/terme vir letter tot G ntraks/miltsiekte eeste/skape/bokke C Protozoa D eeste/skape/bokke E lasie-agtige letsels op die tong/neus/lippe/mond/spene/ uier/tussen die tone/rondom die hoewe F Jaarliks G Virus (7) Vektor vir rooiwater osluise 3.5 Parasietbeheer Toepaslike metode van toediening van middels Dosering/inspuitings/lek Dip/bespuiting/kolbehandeling/inspuitings Skoonmaak/reiniging/salf/olies/medikasie/insekdoders/dip [35] VRG 4: DIERE-REPRODUKSIE 4.1 Embrio-ontwikkeling Stadiums van geboorte soos in prent en - Kalf/uitwerping - Voorbereiding (2) Verkeerde posisionering van die kalf Prent / Rede Slegs een been is in die rigting van die vulva/die ander een is teruggevou

24 Landbouwetenskappe/V1 8 DE/November 2015 Memorandum Letter wat verband hou met die volgende aktiwiteite (a) (b) (c) Gedragsverandering Rusteloosheid/beweeg rond/in pyn en ongemak Verlies aan eetlus Isolasie/nesmaak gedrag Stert staan regop ulk/kreun fskeiding van melk Gereelde urinering (Enige 3) (3) 4.2 Grafiek van die hormone tydens die estrussiklus Definisie van die estrussiklus Hormonaalbeheerde siklus van aktiwiteite in die vroulike voortplantingsorgane OF Herhaalde periodes van estrus In opeenvolgende geslagtelike rus in die volwasse vroulike dier (Enige 1) (2) Tydperk waartydens progesteroonvlakke die hoogste is Vanaf dag 9/10 tot en met dag 15/16 (gee die tydperk) Redes vir die daling in FSH-vlakke tussen dag 2 en 3 Estrogeenvlakke is op sy piek/hoog/verhoog Redes vir die verhoging in progesteroonvlakke op dag 3 en 4 evrugting het plaasgevind OF Corpus luteum het gevorm (Enige 1) (2) Die invloed van estrogeen op LH Estrogeen stimuleer die afskeiding van LH Struktuur waar prolaktien afgeskei word Pituïtêre klier/hipofise 4.3 Waarneming van estrus pparatuur van toepassing op elk van die volgende stellings: Pedometer Kenmerke Stertmerker

25 Landbouwetenskappe/V1 9 DE/November 2015 Memorandum 4.4 Diagram van 'n voortplantingsproses Voortplantingsproses Kloning/kernoordrag Definisie van kloning 'n Proses waartydens 'n identiese kopie van die skenkerdier verkry word Vanaf sy nukleus (2) eskrywing van fase Verwydering van die nukleus Doelwitte van kloning Lewer groot hoeveelhede geneties identiese diere Produseer nageslag vanaf geneties superieure diere Die bewaring van superieure genetika/karaktereinskappe Verhoog/vergroot die getalle van bedreigde spesies ewerkstellig hoë kwaliteit vleis/suiwelprodukte Vir mediese doeleindes (Enige 3) (3) 4.5 Diagram van oögenese Tipe proses Oögenese Tipe selverdeling Mitose Verduideliking vir meiotiese selverdeling Om haploïde selle/gamete te vorm Eindprodukte van oögenese en spermatogenese (a) Ova/eierselle (b) Spermatozoa/spermselle Orgaan waar die volgende aangetref word (a) Testis (b) Ovaria [35] TOTL FDELING : GROOTTOTL: