HOËRSKOOL ALBERTON BESIGHEIDSTUDIES : GRAAD 12

Transcriptie

1 HOËRSKOOL ALBERTON BESIGHEIDSTUDIES : GRAAD 12 EERSTE KWARTAAL : 2015 DERDE SESSIE 13 MAART 2015 EKSAMINATOR: ME M SCHOEMAN TOTAAL: 100 MODERATOR: ME R PRETORIUS TYD: 1 UUR INSTRUKSIES LW: 1. Skryf netjies en leesbaar 2. Jy MOET ten minste 1 vraag van Afdeling C beantwoord, anders sal jy gepenaliseer word. 3. Beantwoord ENIGE TWEE vrae van Afdeling B 4. Beantwoord ELKE VRAAG op n NUWE BLADSY. 5. STERKTE! AFDELING A VRAAG Kies slegs die korrekte antwoord by elk van die volgende vrae en skryf die letter van die antwoord langs die vraagnommer neer Die begin van die proses om nuwe werknemers te vind en aan te stel. A. Indiensneming B. Keuring C. Werwing D. Induksie n Probleemoplossingstegniek waar die betrokke persone die voor- en nadele van verskeie opsies evalueer deur punte toe te ken. A. Delphi B. Laterale denke C. Kragveld-ontleding D. Dinkskrum

2 2/ BESIGHEIDSTUDIES GRAAD 12 bl Die menslike hulpbron afdeling in n besigheid moet toesien dat verskeie wette nagekom en uitgevoer word. Watter een van die volgende wette is NIE van toepassing op hierdie afdeling nie. A. Wet op Vaardigheidsontwikkeling B. Wet op Arbeidsverhoudinge C. Nasionale Krediet Wet D. Werkloosheid Versekerings Wet Uitdiensstelling van werknemers mag gebruik word as n besigheidstrategie. Dit is n voorbeeld van n strategie. A. integrasie B. defensiewe C. intensiewe D. diversifikasie Wetgewing maak voorsiening vir hierdie verpligte aftrekking van n werknemer se salaris. A. Die werknemers se bydrae tot die sosiale vereniging. B. Inkomstebelasting. C. Ledegeld vir vakbond. D. Assuransiepremies. 5 x 2 = (10) 1.2 Kies by elk van die volgende vrae die korrekte antwoord wat in hakies verskyn. Skryf net die antwoord langs die vraagnommer neer Die (implementering/monitering) van n strategie is die proses en die uitvoering daarvan te kontroleer Besighede het volle beheer oor uitdaging wat deur nuwe (tegnologie / beleide in die besigheid) teweeg gebring word (Aflegging / aftrede) vind plaas wanneer daar nie meer werk vir sommige werknemers is nie omdat die besigheid gestruktureer word n (Professionele/onetiese) gedragskode bevat kodes vir verwagte gedrag in spesifieke beroepe. 3/

3 BESIGHEIDSTUDIES GRAAD 12 bl Die interne sake-omgewing staan ook as die (makro / mikro-omgewing) bekend. 5 x 2 = (10) AFDELING B AFDELING A: {20} VRAAG Identifiseer die verskillende tipes verlof waarop Werknemers geregtig is. (4) 2.2 Kies n strategie uit Kolom B wat pas by n omskrywing in Kolom A. Skryf die strategie langs die vraagnommer neer. KOLOM A Fokus op die verkoop van bestaande produkte aan bestaande markte Oorname/samesmelting met die besigheid se verskaffers of verspreiders Gemik op n verhoging van verkope en n groter markaandeel deur bestaande en beskikbare hulpbronne aan te wend Fokus op die verkoop van nuwe produkte aan die bestaande mark n Strategie om die verspreidingskanaal te verkort. KOLOM B Truwaartse vertikale integrasie Horisontale integrasie Voorwaartse vertikale integrasie Konsentriese diversifikasie Intensiewe mark indringend Konglomeraal diversifikasie Intensiewe mark ontwikkeling Horisontale diversifikasie Intensiewe produkontwikkeling Konsentriese diversifikasie Aflegging Opskorting Vertikale integrasie Likwidasie Intensiewe strategieë 5 x 2 = (10) 4/

4 BESIGHEIDSTUDIES GRAAD 12 bl. 4 Lees die uittreksel hieronder deur en beantwoord daarna die vrae wat volg: Maatskappy probeer allerhande soorte taktieke om ons aandag en geld te kry. Soms behels hierdie pogings onwettige en onderduimse praktyke. Onlangs het n restaurant al die geregte op hul spyskaart teen halfprys aangebied. Aan die einde van die halfprysaand was klante verras om te sien dat n 10% diensfooi by die rekening gevoeg is. Die bykomende 10% van die geregte Verduidelik die konsep onetiese reklame. (2) Wat noem ons die taktiek soos in die uittreksel gebruik. (2) Wat is die naam van die liggaam wat reklame in Suid-Afrika reguleer? (2) [20] VRAAG Noem die eerste 5 stappe van die probleemoplossingsproses. (5) 3.2 Tydens n onderhoud om n pos, bespreek die onderhoudvoerders en aansoeker om die pos, die volgende: vergoedingspakket, pensioen en mediesefondsbydraes, siekteverlof ens Watter wet maak voorsiening vir bogenoemde aspekte? (2) Wat bepaal die wet m.b.t. die volgende siekteverlof (2) werk tydens openbare vakansiedae (4) jaarlikse verlof (2) 3.3 Verduidelik die stappe van die trapleer-tegniek. (5) [20] VRAAG Lees die volgende gedeelte en beantwoord die daaropvolgende vrae. Hierdie onderneming spesialiseer in die vervaardiging van meubels. Daar is 20 werkers in diens wat direk by die vervaardigingsproses betrokke is. 5/

5 BESIGHEIDSTUDIES GRAAD 12 bl. 5 Ten spyte van al die nodige gesondheid- en veiligheidsmaatreëls wat in plek was, is Kobus en van die werkers, by die werk beseer en moes sy een been geamputeer word. Kobus het by die onderneming se bestuur aangedring dat hy daarvoor vergoed moet word. Die betuur het geweier en beweer dit is nie die besigheid se verantwoordelikheid om werkers wat tydens diensure beseer word, te vergoed nie Noem die Wet wat Kobus toelaat om vergoeding te eis en dui die doel van hierdie Wet aan. (4) Noem enige 3 VOORDELE wat hierdie Wet vir besighede in die algemeen inhou. (6) Verduidelik die prosedure wat Kobus moet volg om te eis. (6) 4.2 Onderskei tussen roetine en kreatiewedenke. (4) [20] TOTAAL AFDELING B [40] AFDELING C Beantwoord SLEGS EEN van die volgende vrae. VRAAG 5 Daar is sekere kwessies wat etiese- en professionele gedrag uitdaag en besighede moet strategieë in plek stel om dit te probeer voorkom. VERDUIDELIK die volgende kwessies en verwys by elk na strategieë wat besighede kan implementeer om dit aan te spreek. Belasting Seksuele teistering Prysbepaling in landelike gebiede [40] 6/

6 BESIGHEIDSTUDIES GRAAD 12 bl. 6 VRAAG 6 Worcester Winkels ondervind n afname in verkope omdat hulle kliënt aan hul Mededingers afstaan. Die bestuur Worcester Winkels besluit om n beplanningsessie te hou om strategieë te vind om verkope te verhoog en klante te lok. FORMULEER TWEE moontlike strategieë wat Worcester Winkels in hul strategiebeplanning kan insluit om die uitdagings in die scenario te oorkom. BESPREEK hoe Worcester Winkels Porter se Vyf Kragte-model kan gebruik om hul markomgewing te ontleed. [40] TOTAAL AFDELING C: {40} GROOTTOTAAL: 100