Vraag 1: Oordraagbare Siektes Pas kolom A by kolom B.

Transcriptie

1 CAPS Persoonlike- en Sosiale Welstand Vraestel 7 Graad 6 Tyd: 1 Uur Totaal: 55 Vraag 1: Oordraagbare Siektes Pas kolom A by kolom B. Kolom A 1.1 Oordraagbare siektes A 1.2 Voorkoming B Kolom B Stowwe wat in jou bloed geplaas word om die liggaam teen n bepaalde siekte te beskerm. Selle wat die liggaam produseer om n virus of bakterieë teen te werk. 1.3 Bakterieë C n Lewende kiem wat n siekte veroorsaak. 1.4 Entstowwe D 1.5 Simptome E Om te keer dat jy n siekte kry. 1.6 Virus F Die stelsel in die liggaam wat stowwe produseer om siektes te bestry. n Organisme wat op n ander organisme aangewese is vir voedsel. 1.7 Teenliggaam G Die tekens wat dui dat jy n siekte het. 1.8 Immuunstelsel H n Nie-lewende kiem wat siekte veroorsaak. 1.9 Parasiet I n Siekte wat van een persoon na n ander oorgedra word MIV J Menslike Immuniteit gebrek Virus 1

2 Vraag 2: Oorsake van Oordraagbare Siektes Gebruik die woorde uit die woord-kolom om die volgende sinne te voltooi: urien gekontamineerde entstowwe speeksel bloed voorkom teenliggame kieme muskiet ingeënt oordraagbare siekte 2.1 word van een persoon na n ander oorgedra. 2.2 Die siektes word versprei as een persoon in aanraking kom met iets uit die besmette persoon se liggaam, soos bv. en. 2.3 Cholera en diarree word veroorsaak deur water of voedsel. 2.4 Malaria word deur n veroorsaak. 2.5 Tuberkulose word veroorsaak deur wat in die lug versprei word. 2.6 MIV/VIGS kan net deur seksuele kontak of deur oorgedra word. 2.7 Ons kan by n kliniek word teen sekere siektes. 2.8 help die liggaam om homself teen siektes te versprei. 2.9 Nadat jy ingeënt is bevat die liggaam om teen die siekte te baklei Verskeie siektes kan deur inenting word. Vraag 3: MIV/VIGS Sê of die volgende stellings Waar of Vals is en gee die korrekte antwoord as dit Vals is: 3.1 MIV is dieselfde as Vigs. 3.2 MIV kan versprei word as n persoon met die virus nies en jy asem dit in. 3.3 Geslagsomgang met n maagd kan MIV voorkom. 3.3 Vigs is n siekte wat dit vir die liggaam onmoontlik maak om infeksie te bestry. 3.5 MIV is die afkorting vir menslike immuniteit gebrek virus. 3.6 Jy moet glad nie aan iemand raak wat MIV-positief is nie. 3.7 As n persoon gesond lyk beteken dit dat hy nie MIV-positief is nie. 3.8 Jy kan ARV-middels gebruik om MIV te behandel. 3.9 Mense wat Vigs het, moet in die hospitaal bly Mense met Vigs is vinnig vatbaar vir siektes. 2

3 Vraag 4: Maniere om Gesond te Bly 4.1 Voltooi die tabel deur die siektes se simptome in te vul asook wat die siekte veroorsaak: Siekte Simptome Veroorsaak deur Waterpokkies Witseerkeel Pampoentjies Masels Kinkhoes Polio Tuberkulose Tetanus Meningitis Verkoue 4.2 Noem 5 maniere hoe jy kan voorkom dat jy siek word. (5) (25) (20) Totaal: 55 3

4 CAPS Persoonlike- en Sosiale Welstand Vraestel 7 Memorandum Graad 6 Vraag 1: Oordraagbare Siektes 1.1 I 1.2 E 1.3 C 1.4 A 1.5 G 1.6 H 1.7 B 1.8 D 1.9 F 1.10 J Vraag 2: Oorsake van Oordraagbare Siektes 2.1 Oordraagbare siekte 2.2 Speeksel en urien 2.3 Gekontamineerde 2.4 Muskiet 2.5 Kieme 2.6 Bloed 2.7 Ingeënt 2.8 Entstowwe 2.9 Teenliggame 2.10 Voorkom Vraag 3: MIV/VIGS 3.1 Vals - MIV is die virus wat die immuunstelsel afbreek wat Vigs tot gevolg het. 3.2 Vals - MIV is n seksuele oordraagbare siekte. 3.3 Vals - Die MIV-virus sal net so versprei word. 3.3 Waar 3.5 Waar 3.6 Vals - Die siekte kan nie deur aanraking oorgedra word nie. 3.7 Vals - MIV positiewe persone kan n gesonde lewe lei. 3.8 Waar 3.9 Vals - Hulle kan met hul daaglikse aktiwiteite aangaan Waar 4

5 Vraag 4: Maniere om Gesond te Bly Siekte Simptome Veroorsaak deur Waterpokkies n Uitslag met jeukerige knoppies wat littekens kan laat. Persoon het ook koors en rugpyn en is baie moeg. Virus infeksie Witseerkeel Pampoentjies Aanpaksel in die keel wat dit moeilik maak om asem te haal of te sluk. Swelling van die speekselkliere in die wange en keel. Persoon het koors, hoofpyn en n seer keel. Virus Masels Moegheid, pyn en koors. Virus Kinkhoes Aansteeklike kindersiekte, met 'n trek- of wurghoes, veroorsaak deur slym in die strottehoof. Polio Verlamming van die spiere. Virus Tuberkulose Tetanus Meningitis Verkoue Hoesbuie wat bloederigheid kan hê. Baie sweet in die aande en pyn in die borskas. Pyn en spier spasmas Infeksie van die beskermlaag van die brein. Persoon het erge hoofpyn, hoë koors en n stywe nek. Seer keel en n neus wat baie loop. Hoofpyn word veroorsaak a.g.v. die sinusse wat toe is. n Siekte wat oorgedra word as n hond jou byt of as jy deur geroeste metaal gesny word. Kan deur n virus of bakterie veroorsaak word. Verkoue word veroorsaak deur n virus 4.2 Eet gesond deur baie groente en vrugte in jou dieet in te sluit. Kry genoeg oefening. Was elke dag met n ontsmettings seep. Was jou hande nadat jy die badkamer gebruik het. Was jou hande voordat jy met kos werk. Spoel jou vrugte en groente af voordat jy dit eet. 5