Een ERP in een KMO: een utopie of realiteit? Ernst & Young-studie over ERP-oplossingen voor KMO s
|
|
- Joke van den Brink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 2006 T h o u g h t Leadership!@# Een ERP in een KMO: een utopie of realiteit? Ernst & Young-studie over ERP-oplossingen voor KMO s
2 S e c t i o n or Chapter T i t l e Inhoud Vo o r wo ord 1. I n l e i d i n g 2. Met h o d o l og i e 2.1. Do el van de studie 2.2. Obser vatiefase 2.3. Denk fase 2.4. Besluit fase 3. Analyse van de resultaten van de studie 3.1. Ho e zit de do orsne e onderneming in elkaar die de online enquête he ef t b eant wo ord? 3.2. Markt/gro ei en sleutelfactoren vo or succes in de KMO-se ctor 3.3. ICT in de KMO s 4. ERP in de praktijk: welke b enadering k iezen? 4.1. Wat is e en ERP? 4.2. ERP: e en strategische to ol om de uitdagingen van de KMO s aan te gaan 4.3. He ef t uw onderneming b eho ef te aan e en ERP? 5. Ho e de implementatie van e en ERP aanpakken? 5.1. De implementatie van e en ERP: e en ingrijp end proje ct 5.2. De fasen van e en ERP-proje ct 5.3. De kritische succesfactoren van e en ERP-proje ct 5.4. Te mijden valkuilen 6. Besluit
3 Voorwoord De laatste jaren hebben de KMO s zich in fases geautomatiseerd (boekhouding, lonen, facturatie, enz. ). Vaak gebeurde dit met softwareoplossingen die niet op elkaar zijn afgestemd. De geïnstalleerde computerprogramma s kunnen geen gegevens met elkaar uitwisselen en zijn niet (of nauwelijks) in staat om een volledig beeld van de onderneming te geven. Vandaar dat veel bedrijfsleiders van KMO s vandaag van computersysteem willen veranderen, en opteren voor een meer geïntegreerde oplossing van het type ERP (Enterprise Resource Planning). Toch moeten we vaststellen dat ERP bij tal van hen nog al te vaak in een slecht daglicht staat Vandaar ons besluit om via deze studie te trachten het grote en diverse economische weefsel van de KMO s beter vertrouwd te maken met de ERP-benadering. Deze studie moet de verantwoordelijken, binnen de context van de continue toenemende concurrentie en globalisering, warm maken voor het belang van een performant computersysteem dat volledig op hun behoeften is afgestemd. 2
4 1. Inleiding Veel doen met weinig Ken uzelf Die slagzinnen zijn meer dan ooit actueel in het kader van de implementatie van een ERP. Deze studie is gebaseerd op een online enquête die door Luon Market Watch voor rekening van de onderneming SAP in het kader van de beurs Ondernemen 2006 werd uitgevoerd. Het spreekt vanzelf dat geen enkele van de ondernemingen die deelgenomen hebben aan dit online onderzoek, cliënt was bij SAP. De studie werd volledig onafhankelijk uitgevoerd door Ernst & Young België, opsteller van dit verslag. De gegevens van de diverse medewerkers vindt u op het einde van deze studie. De enquête richtte zich tot de bedrijfsleiders van KMO s en handelde over het gebruik van ICT-oplossingen (Informatie- en communicatietechnologie) en meer bepaald oplossingen van het type ERP (Enterprise Resource Planning). Ze werd afgenomen bij 111 ondernemingen die voornamelijk in een Business to Business omgeving actief zijn. Wij danken alle ondernemingen die hun medewerking aan deze SAP enquête hebben verleend. Zonder hen kon deze studie immers niet tot stand komen. E r n s t & Y o u n g- s t u d i e over ERP- o p l o s s i n g e n voor KMO s
5
6 2. Methodologie 2.1. Doel van de studie Bedoeling van de studie is de uitdagingen gevormd door de informatie- en communicatietechnologieën (ICT) te identificeren, binnen de specifieke context van de kmo s. De studie is gebaseerd op een benchmark (111 ondernemingen) van kleine en middelgrote ondernemingen waarvan de meeste wellicht baat zouden hebben bij een systeem en een benadering van het type ERP. Deze studie zou elke bedrijfsleider van een KMO de gelegenheid moeten geven om zich een beeld te vormen van de eigen situatie en een beter inzicht te verwerven in de impact van ERP-systemen op zijn interne en externe omgeving. Deze bestaat uit 3 fazes Denkfase Op basis van onze observaties in de vorige fase (2.2.) stellen we in deze fase een aantal denkpistes voor die een antwoord moeten bieden op de concrete vragen van de verantwoordelijken. Dit met het oog op een betere aanpak van de implementatie van een ERP in hun onderneming: Waartoe dient een ERP? Belang van het computersysteem in de onderneming (strategisch plan)? Waarom investeren in een ERP? Hoe een implementatieproject van een ERP aanpakken? Hoe de impact van de ERP-implementatie evalueren? Wat zijn de sleutelfactoren voor een geslaagde implementatie? Welke valkuilen moet men vermijden? 2.2. Observatiefase Op basis van de door Luon Market Watch uitgevoerde enquête voor rekening van de onderneming SAP, één van de referenties op het vlak van IT en ERP bij Belgische KMO s, bestudeerden we alle aspecten van de impact van ICT (informatie- en communicatietechnologie) in een ondernemingscontext. Anders gezegd, alle resultaten van de enquête werden grondig uitgepluisd, geanalyseerd en omgezet in grafieken en tabellen om vervolgens tot de kern van de zaak te komen in de vorm van commentaarteksten Besluitfase Op basis van de observatie- en denkfase hebben we bepaald wat de voornaamste uitdagingen zijn op het vlak van IT en ERP-systemen (strategische keuze, concurrentiepositie, versnelling van het beslissingsproces, evolutie van de medewerkers, enz. ), en hebben we tevens geprobeerd om de laatste psychologische drempels te doorbreken die nog bij veel bedrijfsleiders bestaan. E r n s t & Y o u n g- s t u d i e over ERP- o p l o s s i n g e n voor KMO s
7 3. Analyse van de resultaten van de studie 3.1. Hoe zit de doorsnee onderneming in elkaar die de online enquête heeft beantwoord? De standaard ondervraagde onderneming: telt minder dan 20 werknemers, heeft één enkele productieplaats, is actief in één van de drie volgende sectoren: diensten, distributie of productie, de omzet bedraagt om en bij de 6 miljoen euro en wordt voornamelijk verwezenlijkt op een B2B markt, maar ook op een gemengde markt (B2B/B2C). De diverse gegevens bevestigen dat de bestudeerde steekproef van bedrijven inderdaad representatief is voor de wereld van de KMO s. S ECTOREN 24% 2% 31% 23% 11% 4% 2% 3% 2% Diensten Distributie Industrie/Productie Transport Publieke sector Voedingsmiddelen industrie Toerisme Chemische industrie 3.2. Markt/groei en sleutelfactoren voor succes in de kmosector De markt Een onderscheid wordt gemaakt volgens het externe of interne milieu van de KMO. De steekproef van ondernemingen aan dit onderzoek is daadwerkelijk een representatieve vertegenwoordiging van KMO s. Externe omgeving Het grootste deel van de ondervraagde ondernemingen (69% - zie grafiek verderop: 7 de karakteristiek) schat de markt als bijzonder concurrentiegevoelig (nationaal) in. Om competitief te blijven, zullen de ondernemingen zich meer en meer van de rechtstreekse plaatselijke concurrentie moeten onderscheiden (75%), in de meest traditionele sectoren zoals diensten, distributie en productie (zie grafiek verderop: 2 de karakteristiek). Creativiteit, kwaliteit van de producten en een strak beheer zijn de drie parameters die zeker het verschil kunnen maken. Bovendien blijkt een optimale samenwerking met de leveranciers een belangrijke bekommernis voor 79% van de deelnemende bedrijven (zie grafiek verderop: 1 ste karakteristiek). Dit bevestigt dat het merendeel van de KMO s die tot de drie voornoemde sectoren behoren afhankelijk zijn van de beslissingen van de grote leveranciers (dat is duidelijk het geval in de sectoren van de distributie en de productie). Deze zorg beantwoordt duidelijk aan de bezorgdheid van Corporate Governance en de aanbevelingen, vervat in de Code Buysse, die aan de bedrijfsleiders van KMO s gericht zijn in hun relaties met hun ontvangende partijen (stakeholders). 6
8 Interne omgeving Personeelsbeleid wordt eveneens meer en meer beschouwd als een sleutelfactor voor het welslagen (of falen) van een KMO. Het is dan ook niet meer dan logisch dat gemiddeld meer dan 74% van de bevraagde KMO s dit onderwerp belangrijk of heel belangrijk vindt. De meest aangehaalde onderwerpen zijn: de loonkosten (72%), het personeelsbeleid (people management) (72%), de aanwerving en retentie (78%). 1. Differentiatie te ge n c o m p et it i e 4 5 % 3 0 % 1 6 % 9 % 2. Lo onkosten 4 2 % 3 0 % 2 2 % 6 % 3. Personeelsbeleid 4 1 % 3 1 % 1 9 % 9 % 4. Samenwerking met l eve ra n c i e rs 4 1 % 3 8 % 1 8 % 3% 5. Aanwerving en retentie 4 0 % 3 8 % 1 5 % 7 % 6. Kleinere marges 3 4 % 3 2 % 2 0 % 1 4 % 7. Stijgende competitie met directe concurrenten 3 2 % 3 7 % 2 3 % 8 % 8. Dalende vraag naar producten/diensten 2 9 % 2 6 % 2 1 % 2 4 % 9. Onzeker economisch klimaat 2 4 % 3 4 % 2 8 % 1 4 % 10. Concurrentie van buitenlandse bedrijven 2 3 % 2 4 % 2 8 % 2 5 % 11. Verandering van cliëntenvoorkeur 2 2 % 4 7 % 1 9 % 1 2 % 12. Te lage productiviteit om te concurreren 2 0 % 2 1 % 2 9 % 3 0 % 13. Hoge kosten va n te c h n o l og i e / machinerie voor behoud positie 2 0 % 3 1 % 2 4 % 2 5 % 14. Off-shoring, out s o u rc i n g na a r lageloonlanden 1 8 % 1 6 % 1 5 % 5 1 % 15. Daling in lokale / Belgische aanko op en beslissingsbevo egheid 1 5 % 2 4 % 2 1 % 4 0 % 16. Stijgende compet it i e m et a n d e re sectoren (convergentie) 1 0 % 2 2 % 2 4 % 4 4 % 0 % 1 0 % 2 0 % 3 0 % 4 0 % 5 0 % 6 0 % 7 0 % 8 0 % 9 0 % 1 0 0% Zeer belangrijk Belangrijk Tamelijk belangrijk Niet belangrijk De groei D e groei Het merendeel van de ondervraagde ondernemingen is optimistisch wat de groeiprognose van hun omzet in de nabije toekomst (minder dan een jaar) betreft. 52% onder hen mikt op een groei van zeker meer dan 5%. 24% stelt op korte termijn een meer gematigde groei van minder dan 5% voorop. 52% 24% 14% 7% 3% > 5% groei <= 5% groei Stabiel Daling Geen idee 7 E r n s t & Y o u n g- s t u d i e over ERP- o p l o s s i n g e n voor KMO s
9 Om die groeiprognoses waar te maken, rekenen de ondervraagde ondernemingen in eerste instantie op de tandem nieuwe producten (66%) / nieuwe klanten (59%), maar ook op een groei van de bestaande markt (50%). 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 5 0 % m e e r verko o p va n d e b esta a nde p ro d u cte n/d i e nsten 6 6 % ve r ko o p va n n ieuwe producten of diensten 5 9 % nieuw (t yp e) k la nten a a nt re k ke n 3 1 % i nte r nationa le g ro e i geen idee In die context willen de ondernemingen meer inspanningen leveren op het vlak van creativiteit (Research & Development) en acquisitie van nieuwe markten, maar ook op het vlak van optimalisatie van de Sales- & Marketing processen (antwoord gegeven door 81% van de ondernemingen) en in mindere mate van de productie- en IT-processen. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 6 7 % o nt wi k keling van sales & marketing 4 5 % meer inspanningen in sales/ business ontwikkeling 5 0 % 8 1 % 5 % 2 % verbeteren van controle/ z ichtbaarheid over de business verhogen van productiviteit/ optimaliseren van processen geen idee Er kan een verband gelegd worden tussen die omzetgroei en de vooropgestelde stijging van de winstmarges. 25% van de ondernemingen mikt inderdaad op een winststijging van de marge van meer dan 5% en 26% van de marge van minder dan 5%. De andere ondernemingen (d.w.z. 49%) stellen, gelet op de zwakke groei van hun omzet, geen verbetering van hun winstmarge in het vooruitzicht. 4 0 % 3 5 % 3 0 % 2 5 % 2 0 % 1 5 % 1 0 % 5 % 0 % ve r b ete r ing met meer dan 5% 2 5 % 2 6 % ve r b ete r i ng tot en met 5 % 3 3 % blijft stabiel 1 6 % daling of geen idee Anders gezegd stelt 51% van de ondernemingen een stijging van hun winstmarge voorop, wat nagenoeg (1%) overeenstemt met de ondernemingen die een groei van hun omzet met de marge van meer dan 5% vooropstellen. Men stelt dus logischerwijs een hecht verband vast tussen omzetstijging en stijging van de winstmarges. 8
10 De sleutelfactoren van succes Uit de studie blijkt duidelijk dat het succes van een onderneming voornamelijk afhangt van 3 sleutelfactoren (zie grafiek verderop): de kwaliteit van de dienstverlening aan de cliënten (98% vindt dit belangrijk tot zeer belangrijk) de optimalisatie van het operationeel beheer (92% vindt dit belangrijk tot zeer belangrijk) de efficiëntie van de marketing, het merkimago en de communicatie (88% vindt dit belangrijk tot zeer belangrijk) Kortom, de onderneming moet via de meest optimale kanalen een product en dienstverlening van hoogwaardige kwaliteit kunnen afleveren, en tegelijk een feilloze organisatie en logistiek garanderen. Verderop zullen we overigens zien dat het onder meer in dit kader is dat een ERP systeem duidelijk efficiënter kan blijken dan om het even welk ander beheersysteem. 1. Uitmunte n i n k la nte ns e r vi c e 7 6 % 2 1 % 3% 2. Ge opt i ma l is e e rd o p e rat i o n e e l mana ge m e nt 5 0 % 4 2 % 8% 3. Efficiënte ma r ket i n g, b ra n d i n g e n communicat i e 4 7 % 4 1 % 1 1 % 1% 4. Efficiënt i e p ro d u ct i e 4 1 % 2 3 % 2 2 % 1 4 % 5. Doelt ref fe n d ge b r u i k va n te c h- nolog i e 3 9 % 4 6 % 1 0 % 5% 6. Pro d u c e re n va n go e d e re n va n e e n superieure k wa l ite it 3 8 % 3 3 % 1 4 % 1 5 % 7. Pe ople ma na ge m e nt e n a r b e i d s - relat i es 3 2 % 4 8 % 1 5 % 5% 8. Distribut i e d e k k i n g va n d e ma r k t 2 6 % 3 8 % 2 4 % 1 2 % 9. Innovat i e e n n i e uwe p ro d u ctont wi k ke l i n g 3 5 % 3 4 % 2 4 % 7% 0 % 1 0 % 2 0 % 3 0 % 4 0 % 5 0 % 6 0 % 7 0 % 8 0 % 9 0% 100% Zeer belangrijk Belangrijk Weinig belangrijk Niet belangrijk 3.3. ICT in KMO s Rol van IT in KMO s De belangrijkste vraag die men zich moet stellen in het kader van de IT-ontwikkeling in bedrijven betreft de IT-strategie: bestaat er al dan niet een strategisch plan hieromtrent? We moesten vaststellen dat er in 65% van de gevallen geen enkel plan voor de implementatie van computertools bestond. Een andere opmerkelijke vaststelling is dat zeer weinig KMO s over een voltijdse informaticus intra muros beschikken. Dat is slechts het geval voor 17% van de ondervraagde bedrijven. Bovendien cumuleert de IT-verantwoordelijke in meer dan 53% van de gevallen andere functies binnen de onderneming en in meer dan 28% van 9 E r n s t & Y o u n g- s t u d i e over ERP- o p l o s s i n g e n voor KMO s
11 de gevallen is er geen enkele echte IT-verantwoordelijke aangesteld. Vandaar dat de CEO in grote mate (77% van de ondernemingen) alleen beslist over IT-kwesties. In 22% van de gevallen zoekt hij ondersteuning bij de IT-manager, de CFO (of een Senior Manager) of bij een externe partner. Ondanks deze dubbele vaststelling namelijk het ontbreken van IT-bevoegdheden en van een strategisch plan zijn de ondernemingen voor het overgrote deel (77%) gevoelig voor het doorslaggevende belang van IT. Deze vaststelling wordt nog bekrachtigd door de gunstige perceptie van de huidige IT-systemen die uit de verklaringen van de ondervraagde bedrijven naar boven kwam. Zoals de grafiek hieronder aangeeft, worden er inderdaad zeer veel positieve effecten aan IT-systemen toegeschreven. Wij vermelden hier de volgende 5 domeinen: de productiviteit, de tevredenheid van de cliënten, de werkingskosten, de werkomstandigheden, het bedrijfsimago. 1. De productiviteit 4 6 % 3 1 % 1 3 % 1 0% 2. De tevredenheid van de cliënten 4 0 % 2 7 % 1 8 % 1 5 % 3. De werkingskosten 3 8 % 3 0 % 1 9 % 1 3 % 4. Werko msta n d i g h e d e n 3 7 % 3 7 % 1 5 % 1 1% 5. Het bedrijfs i ma go 3 6 % 3 2 % 1 7 % 1 5 % 6. Bekwa a m h e i d o m d e a d l i n e s te halen; we r k s n e l h e i d 3 6 % 2 5 % 2 5 % 1 4% 7. Bekwa a m h e i d to ma ke n va n s n e l- 3 2 % 2 8 % 2 6 % 1 4% lere, b ete re b es l is s i n ge n 8. De houding t. o. v. de concurrentie 2 7 % 3 3 % 2 6 % 1 4% 9. De graad van innovatie 2 7 % 3 3 % 2 6 % 1 4% 10. De inkomsten / de totale verkoop 2 2 % 4 1 % 2 3 % 1 4 % 11. De interne competenties 1 5 % 3 7 % 3 1 % 1 7 % 0 % 1 0 % 2 0 % 3 0 % 4 0 % 5 0 % 6 0 % 7 0 % 8 0 % 90% 100% Belangrijke impact Gemiddelde impact Kleine impact Geen idee Deze bewustwording wordt overigens duidelijk door de bedrijven bekrachtigd, aangezien 53% onder hen erkent dat het huidige IT-systeem de ontwikkeling van hun activiteit beperkt in de ontwikkeling van hun business. Dus heeft de vraag die zich stelt niet betrekking op de noodzaak van een informaticaoplossing maar eerder op het soort oplossing. In dit debat, wordt ERP meestal aangehaald, want hij beantwoordt het best aan de uitdagingen waarvoor het merendeel van de KMO s momenteel voor staan. 10
12 It-proces in KMO s Besturingssysteem Zoals te verwachten viel, onder de deelnemende ondernemingen, blijkt dat 76% van de gebruikte systemen, het Windows-platform is, gevolgd door Linux dat echter slechts goed is voor een marktaandeel van amper 12%. De bedrijven gebruiken gemiddeld 3 servers. 12% 12% Wat de cliënten betreft is de situatie vanzelfsprekend vrij gelijklopend, namelijk dat Windows 2000 en XP het beste vertegenwoordigd zijn, waarmee tevens gezegd is dat de bedrijven recente besturingssystemen gebruiken. In absolute cijfers gebruiken de mainframes logischerwijs de meeste werkposten, maar ze worden weinig gebruikt door de bevraagde steekproef (7%). De pc s nemen dus het leeuwendeel voor hun rekening in de IT-infrastructuur van de KMO s (93% van de infrastructuur). 76% Windows Linux Diverse Andere bestaande processen Het gebruik van draadloze netwerken wint continu terrein. Vandaag is de verhouding 50/50 (50% draadloos en 50% vast). Die verhouding zou tijdens de volgende maanden snel moeten evolueren en zich stabiliseren rond een verhouding van ongeveer 80/20 (80% draadloos en 20% vast). Wat betreft het gebruik van de e-business - processen, moeten we vaststellen dat nog niet alle bestaande producten door de ondernemingen werden aangepast. Het meest verspreide proces is e-payment (type Isabel) dat door meer dan 72% van de bedrijven wordt gebruikt. Elektronische bestellingen gaan er eveneens snel op vooruit (en vertegenwoordigen 41% van de ondernemingen). Maar e-invoicing en e-extranet zijn tot op heden weinig ontwikkeld in de KMO s, met respectievelijk 14% en 17% gebruikers voor de bestudeerde ondernemingen. 11 E r n s t & Y o u n g- s t u d i e over ERP- o p l o s s i n g e n voor KMO s
13 Beheersysteem in KMO s We kunnen niet anders dan vaststellen dat de ERPen CRM-systemen nog altijd erg onderbenut zijn in KMO s (slechts 20% van de globale steekproef van bedrijven maakt gebruik van die systemen). Het is dan ook niet meer dan logisch dat zeer weinig ondernemingen in het bezit zijn van een geïntegreerde financiële oplossing (amper 16%). Het merendeel van de bedrijven (53%) werkt dus met een specifiek boekhoudprogramma en de overige (d.w.z. 31%) tenslotte hebben geen boekhoudprogramma en financiële software, en doen veelal een beroep op de diensten van een externe adviseur. 53% 31% 16% Specifieke boekhoudprogramma software Geen boekhoudprogramma en financiële software Financiële software Vooropgestelde IT-ontwikkeling bij KMO s Rekening houdend met de voorafgaande vaststellingen, hoeft het niet te verbazen dat 50% van de ondervraagde bedrijven te kennen geeft dat ze hun computersysteem op korte termijn (d.w.z. binnen de 12 maanden) willen wijzigen en dat 35% dit op lange termijn (d.w.z. binnen meer dan 12 maanden) wil doen. Dat betekent dat 85% van de ondervraagde ondernemingen plannen heeft voor grondige wijzigingen op het vlak van hun computersystemen. De voornaamste criteria van de ondernemingen bij de keuze van nieuwe toepassingen hebben vanzelfsprekend betrekking op de (globale) kosten van die operatie: namelijk de kosten van de implementatie, het onderhoud, de upgrades, enz., de return on investment die het hoogst mogelijke is maar ook en vooral op de door een dergelijk product gedekte functionaliteiten. Uit wat voorafgaat, blijkt duidelijk dat het binnen de context van toenemende concurrentie waarbij differentiatie ten opzichte van de concurrentie een dagelijkse uitdaging is geworden absoluut noodzakelijk is om alle bestaande processen binnen de onderneming te optimaliseren. Die werkwijze zal de KMO s niet alleen toelaten om een grotere toegevoegde waarde aan hun cliënten te bieden, maar ook om de productiviteit en de tevredenheid van alle gebruikers te verhogen. Vandaar dat wij menen dat ERP-oplossingen ook geschikt zijn voor toepassing in KMO s, voor zover alle vereiste selectie-, implementatie- en opvolgingsfasen op de voet worden gevolgd. Alleen deze handelswijze kan de ERP-benadering in de KMO s demystifiëren en de verhoopte return on investment opleveren. Hoewel de grote meerderheid van de KMO s zich betrokken voelt bij de IT-ontwikkelingen, schieten ze in hoge mate tekort: onder meer op het vlak van de competenties en ook de beperkte human resources en budgetten zetten een rem op de goede ontwikkeling van de nochtans essentiële IT-functie. 12
14 4. ERP in de praktijk: welke benadering kiezen? 4.1. Wat is een ERP? ERP (Enterprise Resource Planning) is een geïntegreerd geheel van modules die aan de onderneming de nodige informatie verschaffen voor een optimaal gebruik van haar middelen (financiën, human resources, productiecapaciteiten, voorraden, tijd, ). Het begrip gegevensintegratie is de kern van het ERP-concept. Het betekent dat de door een ERP beheerde gegevens slechts één keer moeten worden ingevoerd, zonder nodeloze herhaling dus, en dat ze potentieel beschikbaar zijn voor alle actoren van de onderneming, ongeacht hun rol (productiemanager, beheerscontroleur, verkoopverantwoordelijke,...). Deze architectuur laat toe om bijzonder eenvoudige en doeltreffende query tools aan te bieden. Een ERP wordt dan ook vaak gebruikt in combinatie met een speciaal daartoe voorziene Management Information System (MIS) module, die erg in trek is bij de besluitvormers. De functionaliteiten van een ERP gaan veel verder dan die van administratief boekhoud-, facturatieen verkoopprogramma, en laten toe om de volgende doelstellingen te halen: 4.2. ERP: een strategische tool om de uitdagingen van de KMO s aan te gaan De enquête van SAP België liet toe om een duidelijk beeld te krijgen van de uitdagingen waarmee de KMO-sector zich geconfronteerd ziet. Investeren in een tool van het type ERP is één van de meest aangehaalde oplossingen. De meest aangehaalde redenen die een investering op korte of middellange termijn in een dergelijke tool moeten wettigen, zijn de typische functionaliteiten ervan: een betere dienstverlening aan cliënten, de snellere beschikbaarheid van de gegevens, de optimalisatie van algemene prestaties, de optimalisatie van sleutelprocessen, de creatie van een gecontroleerde functie We kunnen tevens stellen dat elke grote verandering in de organisatie van een onderneming, om welke reden ook, doorgaans ook het geschikte moment is om de implementatie van een ERPoplossing te overwegen. optimaliseren van de interne processen, efficiëntie en performantie, drukken van de terugkerende kosten, centraliseren (en duurzaamheid) van de gegevens, uitwisselen van gegevens (intern en extern), verstevigen van het merkimago en de geloofwaardigheid, integratie van modules stroomopwaarts en - afwaarts in de organisatie (SCM, CRM,...) ERP is veel meer dan een technische oplossing: het is een overkoepelend instrument dat een belangrijke strategische rol in de organisatie van een onderneming speelt. 13 E r n s t & Y o u n g- s t u d i e over ERP- o p l o s s i n g e n voor KMO s
15 4.3. Heeft uw onderneming behoefte aan een ERP? Indien één van de hierna beschreven situaties in uw onderneming aanwezig is, is het antwoord op die vraag wellicht ja : Uw productie wordt regelmatig afgeremd door een tekort aan grondstoffen. De vraag naar uw producten is seizoensgebonden, maar uw productie kan de pieken niet opvangen. U leeft uw leveringstermijnen zelden na of ze worden door uw klanten als te lang ervaren. U zou over een nauwkeurig systeem willen beschikken om de kostprijs van elk product te kennen. Er circuleren al te veel Excelsheets in uw onderneming om gegevens tussen de medewerkers van uw diverse afdelingen uit te wisselen. Identieke gegevens worden vaak meerdere keren ingevoerd. De verslaggeving over de kerncijfers vergt te veel tijd en aanvullende manuele berekeningen. U hebt geen helder zicht op wat u precies in voorraad hebt (grondstoffen en afgewerkte producten). Deze problemen brengen een aantal al dan niet financiële indicatoren aan het licht die wijzen op een verhoogde behoefte aan informatie en op de noodzaak om de implementatie van een ERP te overwegen. Het is nuttig om deze indicatoren in het achterhoofd te houden, want ze kunnen dienstdoen als uitgangspunt voor de beoordeling van de doelstellingen van uw ERP- project en van de verwachte voordelen. 14
16 5. Hoe de implementatie van een ERP aanpakken? ERP heeft te lijden van een slechte reputatie omdat in al te veel projecten ofwel de functionele behoeften, ofwel de prijs niet werden nageleefd. Andere vaak gehoorde klachten: te lange implementatietermijnen, grote complexiteit en strakheid van een ERP-tool, vooral dan voor een KMO. Die situaties zijn vaak het gevolg van: een zwakke aanpak van het project, de afwezigheid van een strategische visie of een gebrekkige kennis van de sleutelprocessen van de onderneming. ERP kan inderdaad uitdraaien op een mislukking. Vandaar het belang van een strakke implementatieprocedure. Hierna geven we u een beeld van een pragmatische aanpak en van de vereiste fasen van een dergelijk project De implementatie van een ERP: een ingrijpend project De invoering van een ERP als operationele en financiële tool in uw onderneming zal gedurende een aantal jaren zijn stempel drukken op het dagelijkse reilen en zeilen in uw organisatie. Om te slagen moet die wijziging dus projectmatig worden uitgevoerd. Want het betreft wel degelijk een project. Het is bovenal een strategisch project, dat moet vertrekken van de strategische oriëntaties van uw onderneming. Het project moet dus uitgaan van én ondersteuning krijgen van het volledige management, volgens een Top Down benadering. Het is ook een overkoepelend project dat niet beperkt blijft tot enkele afdelingen of tot enkele bevoorrechte actoren. Al uw belangrijkste medewerkers, die met hun kennis en competenties onmisbaar zijn voor de analyse van de behoeften en de bepaling van de oplossingen, zijn bij dit project betrokken. Het komt er dus op aan om, volgend op de beslissing om een ERP aan te kopen, het project op te starten: benoeming van een verantwoordelijke die het project zal coördineren, aanstelling van een projectgroep waarin enkele sleutelfiguren uit alle sectoren zetelen (en niet alleen de CFO en de ICT manager), de te volgen weg uitstippelen, aanstelling van een opvolgingscomité en kalender van de vergaderingen, communicatieacties met als eerste boodschap de sponsoring van het project door de directie. In de loop van dit project moeten de sleutelfiguren van uw organisatie voldoende beschikbaar zijn om zich hieraan te wijden. Pas daarom indien nodig de bezetting en de verantwoordelijkheden tijdelijk aan. Elke fase moet afgesloten worden met een validatie van het stuurcomité waarin de directie en de voornaamste verantwoordelijken zetelen. 15 E r n s t & Y o u n g- s t u d i e over ERP- o p l o s s i n g e n voor KMO s
17 5.2. De fasen van een ERP project Nous allons passer en revue les quatre étapes qui doit comporter un projet ERP: Wat kan een ERP specifiek voor uw onderneming betekenen en tot wat is een ERP in staat? O r i ë n tat i e De oriëntatie Tot wat is een ERP in staat en wat kan een ERP specifiek voor uw onderneming betekenen? Dat zijn de eerste vragen waarop u een antwoord moet proberen te formuleren. U moet dus bepalen wat uw onderneming, in het licht van haar strategische oriëntatie, met die software wenst te doen: O r i ë n tat i e Beschrijving van werkprocessen Analyse van de noden Keuze van het programma Keuze van de leverancier Installatie Opleiding Gegevensoverdracht Opvolgingsfase van de ingebruikstelling I n v e n ta r i s at i e K e u z e I m p l e m e n tat i e Welke problemen kan de software helpen oplossen? Hoe kunnen de potentiële doelstellingen van een ERP-systeem in mijn ondernemingsstrategie worden ingepast? Welke doelstellingen zullen baat hebben bij de invoering van een ERP? Welke specificiteiten en troeven moeten door een ERP ondersteund en bekrachtigd worden? Hoe hebben andere bedrijfsleiders bepaalde problemen opgelost? Zonder daarom echt in te gaan op het probleem van de keuze van een programma, kan men altijd lessen trekken uit de bijeengesprokkelde adviezen van bedrijfsleiders die al een ERP-implementatie hebben meegemaakt. Houd echter altijd voor ogen dat zij wellicht andere processen en andere doelstellingen hebben. Het programma dat volledig aan hun behoeften beantwoordt, is daarom niet altijd de juiste oplossing voor u. En omgekeerd hoeft het feit dat zij ontevreden zijn over een bepaalde software daarom niet te betekenen dat u hun programma meteen moet weren uit uw waaier van mogelijke oplossingen. Neem in deze denkfase vooral geen overhaaste beslissingen over het type software dat u zich zal aanschaffen. I n v e n ta r i s at i e K e u z e I m p l e m e n tat i e 16
18 De inventarisatie O r i ë n tat i e I n v e n ta r i s at i e K e u z e I m p l e m e n tat i e Het begrip inventarisatie dekt hier eigenlijk twee begrippen: enerzijds de beschrijving van uw werkprocessen en hun onderliggende samenhang, anderzijds de definitie van uw toekomstige behoeften, rekening houdend met de concrete doelstellingen die u in uw strategisch plan hebt vastgelegd. De inventarisatie van uw werkprocessen biedt u in eerste instantie de gelegenheid om ze aan een kritische analyse te onderwerpen. Want die inventarisatie zal misschien aan het licht brengen dat bepaalde activiteiten enkel nog om historische redenen bestaan omdat we het altijd zo hebben gedaan, terwijl ze eigenlijk contraproductief zijn. U moet uw huidige werking zonder vooropgezette ideeën in vraag stellen. Daarvan zal de kwaliteit van de daaruit voortvloeiende oplossing afhangen. In die kritische benadering is de ondersteuning van de directie van doorslaggevend belang om bepaalde psychologische drempels te overwinnen, en ervoor te zorgen dat de toekomstige gebruikers zich het project eigen maken. Vergeet immers niet dat de implementatie van een ERP, wat er ook gebeurt en wat de oplossing ook wordt, door uw medewerkers altijd als een verandering zal worden ervaren. Het verzet tegen die verandering is in wisselende mate inherent aan de menselijke natuur. Alleen de ondersteuning van het management kan dat verzet overwinnen. Men heeft overigens al kunnen vaststellen dat begeleidende maatregelen om de verandering in goede banen te leiden, en de betrokkenheid van de werknemers tijdens de evaluatie van hun werkprocessen en hun organisatie in fine een gunstige invloed hadden op het bedrijfsklimaat en motiverend waren voor het personeel. Op het einde van die eerste fase moet u een antwoord hebben op de volgende vragen: Welke werkprocessen en informatiestromen in de organisatie van uw onderneming moeten volgens de analyse door de ERP worden uitgevoerd? Hoe zijn onze diverse activiteiten chronologisch met elkaar verbonden? Welke informatie hebben we nodig voor elk van die activiteiten? Waar komt die informatie vandaan, en in welke vorm wordt ze verstrekt? Welke informatie moet voortdurend worden bijgewerkt voor elk van die activiteiten? En op welke manier? Voldoet het systeem voor de kostenberekening aan de behoeften? Welke informatie is er (per activiteit) beschikbaar? Aan wie wordt die informatie doorgegeven, in welke vorm en waarom? In de tweede fase van die inventarisatie moet u omschrijven wat u concreet van uw ERP verwacht. Ga hierbij zo pragmatisch mogelijk te werk. U moet een inventaris opmaken die alle nodige gegevens bevat om de uitvoering van uw ondernemingsstrategie en uw dagelijks beheer in goede banen te leiden en te controleren. Aarzel niet om een lijst op te stellen van alle types van financiële en operationele informatie die u en uw medewerkers uit het systeem moeten kunnen halen: rentabiliteit van een product of productengroep, rentabiliteit van een klant of klantengroep, niveau van de bestellingen, benuttingspercentage van de productiecapaciteit, kostenbeheersing, analyse- en verslaggevingscriteria, enz. Sluit die fase van het project af met de validatie van uw werk- en verslaggevingsprocessen door de betrokken werknemers die er verantwoordelijk voor zullen zijn. Formaliseer die oriëntaties vervolgens in een bestek. 17 E r n s t & Y o u n g- s t u d i e over ERP- o p l o s s i n g e n voor KMO s
19 De keuze De derde fase is gewijd aan de keuze van een leverancier van uw ERP. Deze keuze behelst twee aspecten: de keuze van het programma zelf en de keuze van een leverancier. Wat het tweede aspect betreft, gelet op het grote belang van dit project voor de toekomst van uw onderneming, moet u die leverancier dus veeleer zien als een partner van uw onderneming. Die keuze is bepalend voor de toekomst van uw onderneming gedurende meerdere jaren. Het bedraagt dus meer dan een partner van uw onderneming waarover men moet spreken, voor een project dat een belangrijke inzet voor de toekomst vormt. Met dat gegeven voor ogen dient uw bijzondere aandacht uit te gaan naar bepaalde elementen zoals de historiek, de voorgelegde referenties, de ervaring in uw sector, de kwaliteit van het aanbod en van de ondersteuning, de al dan niet plaatselijke aanwezigheid, de financiële slagkracht, enz. Houd tijdens dit denkproces ook altijd voor ogen dat de duurzaamheid van uw IT-infrastructuur op het spel staat.. Die demonstratie is de cruciale fase in keuzeproces: ze moet aantonen dat de voorgestelde software uw specifieke werkmethodes en -processen kan ondersteunen, met een toereikende aanpasbaarheid (naast maatwerk) om de evolutie van uw bedrijfstak te kunnen volgen. Nodig de sleutelfiguren van uw organisatie en van het ERP-project uit op de demonstratie om dit aspect te beoordelen; de demonstratie moet een correcte evaluatie geven van de nodige aanpassingen en van het maatwerk. In de regel doet u er goed aan om het maatwerk te beperken en houdt u het zoveel mogelijk bij standaard functionaliteiten; de demonstratie moet voldoende informatie verschaffen over de leverancier en de referenties van analoge projecten; ze moet een nauwkeurieg planning van de implementatie bevatten samen met de uitvoeringsmiddelen, zowel in de onderneming als bij de leverancier. Die elementen moeten in de prijsberekening inbegrepen zijn. O r i ë n tat i e I n v e n ta r i s at i e K e u z e Ga voor de keuze van de software zelf in fases tewerk Begin met een reeks mogelijke leveranciers te kiezen, en vraag hen om u een project en een offerte voor te leggen op basis van uw plan en voorwaarden van aanbesteding. Kies vervolgens de drie of vier leveranciers die het beste beantwoorden aan wat u hebt gevraagd, en laat ze een demonstratie voorbereiden op basis van een opgelegd scenario... Maak vervolgens een definitieve keuze waarbij u de duurzaamheid van uw ERP op lange termijn voor ogen blijft houden. Zodra u een leverancier hebt gekozen, kunt u beginnen onderhandelen en een verkoopcontract opstellen met voldoende garanties op het vlak van: prijs, naleving van de termijnen en geboden functionaliteiten. I m p l e m e n tat i e 18
20 De implementatie O r i ë n tat i o n I n v e n ta r i s at i e K e u z e I m p l e m e n tat i e De implementatiefase omvat de installatie van de software en de aanpassing ervan aan uw onderneming, de opleiding, gegevensoverdracht en de opvolgingsfase van de ingebruikstelling. De datum van ingebruikstelling moet hoe dan ook vanaf het begin van het project worden vastgelegd en niet op de lange baan worden geschoven. Een project dat teveel tijd in beslag neemt, is inderdaad minder motiverend. Een modelimplementatie neemt ongeveer zes maanden in beslag. Het project kan zonodig in fasen worden opgedeeld. De implementatiefase wordt in hoofdzaak geleid door de projectleider van de leverancier die daarvoor zijn eigen methodologie heeft. Maar het is interessant om die persoon te omringen met het team dat zich bezighoudt met het project en om hem te laten deelnemen aan bepaalde vergaderingen van het opvolgingscomité van het project. De kwaliteit van de samenwerking tussen uw ondernemingen die van de leverancier is bepalend voor de vlot heid waarmee de heikele punten zullen wordenopgelost die tijdens de implementatiefase opduiken. Na de ingebruikstelling is er een evaluatie- en opvolgingsfase nodig om het succes van het project te beoordelen. (Kwalitatieve en kwantitatieve) prestatie-indicatoren zijn eenvoudig Vraag ook aan uw medewerkers om u regelmatig op de hoogte te stellen van de voortgang van het project. Het is ook in deze fase dat de gegevens van uw oud computersysteem naar de ERP worden overgedragen, dat de vorm van documenten zoals facturen en bestelbons wordt vastgelegd en dat de rapporten worden gedefinieerd. Er is een aspect van de implementatie dat vaak wordt verwaarloosd: de opleidingen en de tests. Nochtans zullen goed opgeleide gebruikers inschikkelijker zijn om het nieuwe systeem te aanvaarden, en zullen ze op die manier optimaal voordeel kunnen halen uit de nieuwe geboden mogelijkheden. Het beste is om enkele maanden voor de daadwerkelijke ingebruikstelling, een testversie van het nieuwe systeem ter beschikking te stellen van de toekomstige gebruikers, zodat ze eventueel nog tijdig kunnen reageren. Zo kan iedereen zich op zijn eigen ritme oefenen en vertrouwd maken met de tool. En op de dag van de ingebruikstelling zal de overgang veel soepeler verlopen. waar te nemen, en vormen een Balanced Scorecard van het project. Een studie per doelstelling gekoppeld aan specifieke indicatoren is een goede beoordelingsmethode: S t u r i n g s d o e l s t e l l i n g e n Tijd nodig voor het afsluiten en produceren van de resultaten, duur van de lancering van een product, traceerbaarheid van het systeem, O p e r at i o n e l e doels t e l l i n g e n Snelheid van het computersysteem, doorstroming van de diensten, onderbrekingspercentage van de MP s, aantal leveringen, behandelingstermijn van een bestelling, leveringstermijn, F i n a n c i ë l e doels t e l l i n g e n Niveau van de voorraden, vermindering van de behoefte aan vlottend kapitaal, verlaging van de informaticakosten, productiviteit van de werknemers ) C o m m e r c i ë l e doels t e l l i n g e n Aantal klachten, aantal verloren cliënten, E r n s t & Y o u n g- s t u d i e over ERP- o p l o s s i n g e n voor KMO s
Praktische hulp bij de keuze van een ERP pakket in de Bouw. Peter Van Damme
Praktische hulp bij de keuze van een ERP pakket in de Bouw Peter Van Damme 1. Abc DigiBouw 2. Wat is ERP 3. Valkuilen 4. Methodiek en stappenplan 5. Conclusie 6. Hulpmiddelen Agenda ABC DigiBouw Advies
Nadere informatieManagementinformatiesysteem
Managementinformatiesysteem (aanvulling bij hele boek) Het opzetten van een managementinformatiesysteem Wanneer je een werkstuk moet maken, bijvoorbeeld over de houding van de Nederlanders ten opzichte
Nadere informatieDe kracht van een sociale organisatie
De kracht van een sociale organisatie De toegevoegde waarde van zakelijke sociale oplossingen Maarten Verstraeten. www.netvlies.nl Prinsenkade 7 T 076 530 25 25 E mverstraeten@netvlies.nl 4811 VB Breda
Nadere informatieTabel competentiereferentiesysteem
Bijlage 3 bij het ministerieel besluit van tot wijziging van het ministerieel besluit van 28 december 2001 tot uitvoering van sommige bepalingen van het koninklijk besluit van 30 maart 2001 tot regeling
Nadere informatieEnterprise Resource Planning. Hoofdstuk 4 ERP-systemen: verkoop en marketing. Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner
Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 4 ERP-systemen: verkoop en marketing Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen Inzicht krijgen in de werking van de
Nadere informatiemanaging people meeting aspirations Natuurlijke groei
managing people meeting aspirations Natuurlijke groei geloof Wij hebben een gemeenschappelijke visie pagina - managing people, meeting aspirations Vandaag verhoogt CPM de prestaties op elk niveau van uw
Nadere informatieEnterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1
Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 1 Een basis om inzicht te krijgen in Enterprise Resource Planning-systemen Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen
Nadere informatieEnterprise Resource Planning
ERP Enterprise Resource Planning ERP Wat is ERP? Voordelen van ERP Nadelen van ERP Selectie ERP Hoofdzonden Vragen? Integratie rond middelen Wat is ERP? Wat is ERP? Integratie rond projecten & diensten
Nadere informatieCONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN
CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN Klanten verwachten tegenwoordig een grotere leverbetrouwbaarheid, tegen lagere kosten, met betere kwaliteit en dat allemaal tegelijk. Diegenen
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader
Doel van de functiefamilie Leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en input geven naar het beleid teneinde een kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening te verzekeren en zodoende bij
Nadere informatieToolboxtraining: opzetten en onderhouden van een distributeur netwerk
Toolboxtraining: opzetten en onderhouden van een distributeur netwerk Channel Management Business to Distributor Management Leer hoe u het netwerk van directe en indirecte verkoops- en distributiekanalen
Nadere informatieApplication Services. Alles onder één dak: functioneel applicatiebeheer, applicatieontwikkeling en testdiensten
Application Services Alles onder één dak: functioneel applicatiebeheer, applicatieontwikkeling en testdiensten Application Services van KPN Afdelingen smelten samen, markten verschuiven, klanten willen
Nadere informatieHet klikt tussen Venice en Isabel 6
Het klikt tussen Venice en Isabel 6 Woensdag 8 september 2010 Brugge Copyright - Isabel 2006 All rights reserved. ZOOMIT is a registered trademark by Isabel NV/SA Agenda Wie is Isabel? Uw uitdagingen als
Nadere informatieExact Synergy Enterprise. Krachtiger Klantbeheer CRM
Exact Synergy Enterprise Krachtiger Klantbeheer CRM 1 Inleiding Waar gaat het om? De klant komt op de eerste plaats. Maar geldt dat voor al uw klanten? En om hoeveel (potentiële) klanten gaat het; tientallen,
Nadere informatieIT-uitdagingen van groeiende KMO s
CHEOPS REPORT IT-uitdagingen van groeiende KMO s KMO s hebben geen kleine problemen 2 Samenvatting De IT-behoeften van KMO s lijken minder ingewikkeld dan de ITuitdagingen waarmee grote ondernemingen of
Nadere informatieKassa systeem voor de detailhandel Infobrochure
Kassa systeem voor de detailhandel Infobrochure Bizziware bvba Beverenstraat 131 8810 Lichtervelde (0495) 57 80 26 www.bizziware.be info@bizziware.be Algemeen Kassa Studio is het resultaat van jarenlange
Nadere informatieDe verborgen schatten van ERP Een onderzoek naar ERP-optimalisatie bij middelgrote bedrijven. succeed IT. better results together
De verborgen schatten van ERP Een onderzoek naar ERP-optimalisatie bij middelgrote bedrijven succeed IT better results together Een onderzoek naar ERP-optimalisatie bij middelgrote bedrijven in handel
Nadere informatieknkpublishing Microsoft Dynamics De flexibele, innovatieve uitgeverijsoftware Nieuwe kansen in een veranderende media wereld
De flexibele, innovatieve uitgeverijsoftware INTEGRATIE CONTINUE INNOVATIE WORKFLOW ONDERSTEUNING ABECON-CONSULTANCY OVER ABECON Microsoft Dynamics Nieuwe kansen in een veranderende media wereld Standaard
Nadere informatieKetenbesturing. Ketenbesturing. 1. SCOR SCOR-model
Ketenbesturing Meten is weten The concept of SCM requires measuring the overall supply chain performance rather then only the performance of the individual chain members. Handfield 1991 K. Melaerts - KHLeuven,
Nadere informatieSamenvatting van het advies goedgekeurd op 2 juni 2004 en uitgebracht op grond van artikel 133, tiende lid van het Wetboek van vennootschappen
ADVIES- EN CONTROLECOMITÉ OP DE ONAFHANKELIJKHEID VAN DE COMMISSARIS Ref : Accom ADVIES 2004/1 Samenvatting van het advies goedgekeurd op 2 juni 2004 en uitgebracht op grond van artikel 133, tiende lid
Nadere informatieWaarom deelnemen aan een ICT project voor KMO s? Business aliniëren met ICT. Chris Block 5/3/12
Waarom deelnemen aan een ICT project voor KMO s? Business aliniëren met ICT Chris Block 5/3/12 De KMO heeft veel vraagtekens over ICT Onze informatica is onvoldoende aangepast aan onze bedrijfsvoering
Nadere informatieMKB ICT-onderzoek 2009
ICT: noodzakelijk kwaad of concurrentievoordeel? Voor 32% van het MKB vormt ICT een bijrol binnen de business, terwijl voor het overig deel ICT een sleutelfunctie heeft binnen de bedrijfsvoering: als de
Nadere informatieBedrijfssystemen vervangen door Slim Software Nabouwen
Bedrijfssystemen vervangen door Slim Software Nabouwen Codeless White Paper Roland Worms, Directeur Wouter van der Ven, Lead Software Architect Inhoudsopgave 1. Introductie 2. Het IT dilemma. Als standaard
Nadere informatieIntroductie. Beschrijving van je onderneming
Checklist voor Businessplan Er zijn een aantal zaken waar je op moet letten bij het opstellen van een ondernemingsplan. Hieronder volgt een checklist waar je kunt zien of je alles wat van belang is voor
Nadere informatieCompetentieprofiel deskundige ICT
Competentieprofiel deskundige ICT 1. Functie Functienaam Afdeling Dienst Functionele loopbaan deskundige ICT personeel en organisatie secretariaat B1-B3 2. Context ICT draagt bij tot de uitwerking van
Nadere informatieB².DNA. Strategische GedragsVerbetering
Het begrip waarde is een modewoord. Maar wat waarde precies is weten maar weinigen. In dit artikel wordt het begrip overzichtelijk uit de doeken gedaan. Met concrete aanwijzingen voor de praktijk van de
Nadere informatieHidden Profit.! Optimal Hotel Performance!
Creatieve Omzet! Verantwoorde Kostenbesparingen! Een Uitdagende Economische Realiteit.! Loopt u voorop en groeit uw marktaandeel! of staat u achter en verliest u terrein?! Royal Bank of Scotland klaar!
Nadere informatie87% Application Services. Verhoog de efficiëntie en de prestaties van uw bedrijfsactiviteiten. Optimaliseer uw informatiestromen
Application Services Optimaliseer uw informatiestromen Verhoog de efficiëntie en de prestaties van uw bedrijfsactiviteiten Uw organisatie krijgt steeds meer informatie te verwerken die via verschillende
Nadere informatieLeiderschap in Turbulente Tijden
De Mindset van de Business Leader Leiderschap in Turbulente Tijden Onderzoek onder 175 strategische leiders Maart 2012 Inleiding.. 3 Respondenten 4 De toekomst 5 De managementagenda 7 Leiderschap en Ondernemerschap
Nadere informatieFunctiefamilie ES Experten organisatieondersteuning
Functiefamilie ES Experten ondersteuning DOEL Instrumenten en methodes ontwikkelen* en aanpassen in een domein en de interne klanten ondersteunen bij de implementatie ervan teneinde de werking van de te
Nadere informatieWhitepaper. Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten. ..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK. www.implementatie-erp.
Whitepaper Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK W E www.implementatie-erp.nl info@opdic.nl Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING. Het afdelingshoofd Technische Zaken staat in voor de algemene leiding van de afdeling technische zaken.
FUNCTIEBESCHRIJVING Functie Graadnaam: AFDELINGSHOOFD Afdeling TECHNISCHE ZAKEN Functienaam: AFDELINGSHOOFD Dienst TECHNISCHE ZAKEN Functionele loopbaan: A4a A4b Omschrijving van de afdeling en dienst
Nadere informatiewww.econocom.com Optimaliseer het gebruik van uw IT en Telecom infrastructuur
www.econocom.com Optimaliseer het gebruik van uw IT en Telecom infrastructuur Efficiëntie Meegaan met de tijd Mobiliteit De markt verandert evenals onze manier van werken. Het leven wordt mobieler en we
Nadere informatieCRM. in Nederland. a teasing summary. CRM in Nederland. augustus 2009. Augustus 2009 pagina 0
Augustus 2009 pagina 0 CRM in Nederland augustus 2009 a teasing summary Augustus 2009 pagina 1 Introductie Onlangs hebben ruim 1.000 managers meegewerkt aan een grootschalig onderzoek uitgevoerd door MarketCap
Nadere informatieCRM vanuit organisatorisch perspectief
Highlights survey CRM in Nederland 2009/2010 CRM vanuit organisatorisch perspectief MarketCap International BV 13 Januari 2010 AGENDA o over de survey en de populatie o actief met en focus op CRM o hulp
Nadere informatieNoort Organisatie Ontwikkeling
Procesoptimalisatie Procesoptimalisatie: Onderscheiden van concurrenten: Zodra u te maken heeft met toenemende concurrentie, is het belangrijk dat u zich kunt onderscheiden. Dit doet u onder meer door
Nadere informatieVoorblad Inhoudsopgave Inhoud
Voorblad Inhoudsopgave Inhoud (INHOUD) Achtergronden We moeten een website voor een jonge catering en een party service bedrijf bouwen. Dit bedrijf is gespecialiseerd in verzorging van borrelhapjes en
Nadere informatieEen goed 2015, een aarzelend
Een goed 2015, een aarzelend 2016 Conjunctuurenquête Expeditiesector 1e kwartaal 2016 Een goed 2015, een aarzelend 2016 Conjunctuurenquête Expeditiesector 1e kwartaal 2016 De 3-maandelijkse conjunctuurenquête
Nadere informatieGOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE WHITEPAPER
GOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE De wereld van vandaag wordt gekenmerkt door de snelle ontwikkeling van nieuwe technologieën en disruptieve marktomstandigheden. Deze ontwikkelingen hebben verregaande gevolgen
Nadere informatieEfficiëntie? Dat is werken
Efficiëntie? Dat is werken met actuele informatie. Punt. Isabel Corporate Synchroniser Isabel Corporate Synchroniser Hoe efficiënt werkt u vandaag? Vandaag is het uitwisselen van bestanden tussen Isabel
Nadere informatieREKENHOF. Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken
REKENHOF Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken STRATEGISCH PLAN 2010-2014 2 Inleiding Dit document stelt de resultaten voor van de strategische planning van het Rekenhof voor de periode 2010-2014.
Nadere informatieResultaten Onderzoek September 2014
Resultaten Onderzoek Initiatiefnemer: Kennispartners: September 2014 Resultaten van onderzoek naar veranderkunde in de logistiek Samenvatting Logistiek.nl heeft samen met BLMC en VAViA onderzoek gedaan
Nadere informatiePBM. PBM s. Door Thierry Moens, directeur marketing & business development Z-group. 5 maart 2009 De Montil - Affligem
PBM PBM s Door Thierry Moens, directeur marketing & business development Z-group 5 maart 2009 De Montil - Affligem PreBes vzw Diestersteenweg 88 3510 Kermt Hasselt Tel. 011/28 83 40 Fax. 011/28 83 49 info@prebes.be
Nadere informatieSage CRM. De complete oplossing voor KMO s en hun klantenrelatiebeheer. Duidelijkheid en efficiëntie, Altijd en overal!
Sage CRM Duidelijkheid en efficiëntie, Altijd en overal! De complete oplossing voor KMO s en hun klantenrelatiebeheer Innovatie, gebruiksgemak en efficiëntie verenigd Living Your Business Sage CRM Eenvoud
Nadere informatieVan Bragt Informatiemanagement
1 Strategic Grid - McFarlan Doel en werkwijze Het doel van het strategic grid zoals dat door McFarlan, McKenney en Pyburn is geïntroduceerd is de impact van ICT activiteiten uit te zetten ten opzichte
Nadere informatieWanneer wordt veranderen een succes?
Wanneer wordt veranderen een succes? Inhoud 1. Iedereen 100% tevreden?...2 2. Hoe als manager een veranderingsproces optimaal ondersteunen?... 2 Inzicht in het veranderingsproces... 3 Een externe partner
Nadere informatieECM - Enterprise Content Management. Daniel Kucharski
ECM - Enterprise Content Management Daniel Kucharski IT vraagstukken in de KMO Nood aan gebruiksvriendelijke software afgestemd op specifieke behoeften Geen grote investering in software en hardware Typische
Nadere informatieIPv6 Nieuwsbrief 29 november 2012
IPv6 Nieuwsbrief 29 november 2012 Deze nieuwsbrief mag gratis en onbeperkt verspreid worden, maar is in eerste instantie bedoeld om de IT-managers, projectleiders en netwerkverantwoordelijken van de Belgische
Nadere informatieDocumentatie Handleiding Hunter-CRM Desktop v1.0
Documentatie Handleiding v1.0 1 Voorwoord Hunter-Desktop is een product van Hunter-CRM. Onze CRM software is gemaakt met het oog op gemak. Deze documentatie bevat een overzicht van de meest gebruikte functionaliteiten
Nadere informatieStand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer
Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer AUTEURS Jonathan Desdemoustier, onderzoeker-doctorandus, Smart City Institute, HEC-Liège, Universiteit van Luik (België)
Nadere informatieHoeveel budget moet ik uittrekken voor een Field Service Automation project?
Hoeveel budget moet ik uittrekken voor een Field Service Automation project? Slechts 10 per maand per gebruiker, geen verborgen kosten, onmiddellijk ROI eenmaal u online een aantal field force automation
Nadere informatiePortfoliomanagement. Management in Motion 7 maart 2016
Portfoliomanagement Management in Motion 7 maart 2016 PMO Institute Julianalaan 55 3761 DC Soest I: www.pmoinstitute.com I: www.thinkingportfolio.nl E: info@pmoinstitute.com Tjalling Klaucke E: tj.klaucke@pmoinstitute.com
Nadere informatieSAP Customer Success Story Farmaceutica Retail & distributie Multipharma. Meer daadkracht dankzij gestroomlijnde BI-oplossingen
Meer daadkracht dankzij gestroomlijnde BI-oplossingen Multipharma Sector Farmaceutica Producten en diensten Retail en distributie Website multipharma.yours.be SAP oplossingen SAP BusinessObjects Business
Nadere informatieAudit Parket van BERGEN Sectie verkeerszaken Afdelingen BERGEN en DOORNIK
Hoge Raad voor de Justitie Conseil supérieur de la Justice Juni 2017 Audit Parket van BERGEN Sectie verkeerszaken Afdelingen BERGEN en DOORNIK Verslag goedgekeurd op 22 juin 2017 door de Verenigde advies-
Nadere informatieHet Management Skills Assessment Instrument (MSAI)
Het Management Skills Assessment Instrument (MSAI) Het zelfbeoordelingsformulier Het doel van deze evaluatie is om u te helpen bij het bepalen van de belangrijkste aandachtsvelden van uw leidinggevende
Nadere informatieVZW en financiële rapportering
VZW en financiële rapportering Wim Van De Walle 1 (c) 2013 Baker Tilly Belgium Thematiek Behoefte aan degelijke, transparante, coherente en betrouwbare beleids-en beheersrapportering Toezien dat rapportering
Nadere informatieHOE DE KANS OP EEN SUCCESVOLLE ERP- IMPLEMENTATIE TE VERGROTEN
WHITEPAPER HOE DE KANS OP EEN SUCCESVOLLE ERP- IMPLEMENTATIE TE VERGROTEN..HET EFFECT VAN VREEMDE OGEN.. Copyright 2014 OPDIC W www.implementatie-erp.nl E info@implementatie-erp.nl Hoe de kans op een succesvolle
Nadere informatieSage CRM. De complete oplossing voor KMO s en hun klantenrelatiebeheer. Duidelijkheid en efficiëntie, Altijd en overal!
Sage CRM Duidelijkheid en efficiëntie, Altijd en overal! De complete oplossing voor KMO s en hun klantenrelatiebeheer Innovatie, gebruiksgemak en efficiëntie verenigd CRM Beheer en ontwikkel uw verkoop
Nadere informatieW2P.pro Lastenboek en Vragenlijsten
ideeën.doen.groeien W2P.pro Lastenboek en Vragenlijsten 27 januari 2015 De e-commerce in België loopt op vlak van omzet en volume ongeveer 18 maanden achter in vergelijking met onze buurlanden. Bron. Online
Nadere informatieEnquête rond het familiebedrijf in België
www.pwc.be Enquête rond het familiebedrijf in België December 2010 Kernbevindingen 1. 1 op 2 respondenten ziet overheidsbeleid en regulering als één van de voornaamste externe uitdagingen voor hun onderneming.
Nadere informatieSamenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s
Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING ADVISEUR (M/V)
1. SITUERING VAN DE FUNCTIE Standplaats Gent Weddenschaal A4a A4b (Loopbaanpad Expertise) 1 2. DOEL Verantwoordelijkheid opnemen voor het expertisegebied: actief uitwerken van het kennisdomein, een essentiële
Nadere informatieQuick Devis. De universele software voor het maken van offertes
Quick Devis De universele software voor het maken van offertes Ondernemers Ontdek een software ontworpen om zaken te winnen, dat toelaat van alle types van prijsopgaven te beheren. Prijsberekeningen op
Nadere informatieTendensen in bedrijfsopleidingen. 19 Maart 2009 Business Faculty Brussel
Tendensen in bedrijfsopleidingen 19 Maart 2009 Business Faculty Brussel Inhoud Inleiding: wie zijn wij? Onderzoeksmethodologie & Definities Top 4 Vaststellingen in bedrijfsopleidingen Top 4 Tendensen in
Nadere informatieTendensen in bedrijfsopleidingen. Februari 2010 update
Tendensen in bedrijfsopleidingen Februari 2010 update Inhoud Inleiding: wie zijn wij? Onderzoeksmethodologie & Definities Top 4 Vaststellingen in bedrijfsopleidingen Top 3 Tendensen in bedrijfsopleidingen
Nadere informatieEvenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT
Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT WAAROM INVESTEREN IN DUURZAAMHEID? 1. Omdat bedrijven een betekenisvolle bijdrage willen leveren aan een leefbare
Nadere informatie2. Wat zijn per sector/doelgroep de algemene inzichten ten aanzien van de inhoud van de continuïteitsplannen?
Samenvatting Aanleiding en onderzoeksvragen ICT en elektriciteit spelen een steeds grotere rol bij het dagelijks functioneren van de maatschappij. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie (hierna: Ministerie
Nadere informatieWhitepaper ERP Vreemde ogen
Whitepaper ERP Vreemde ogen Citrien Procesconsult Braamweg 77 3768 CE SOEST T 06 14 27 19 97 W www.roaldvanderheide.nl E info@roaldvanderheide.nl Vraagstelling Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Nadere informatieSamenvatting van de belangrijkste resultaten. Barometer Golf 1 Najaar 2018
Samenvatting van de belangrijkste resultaten Barometer Golf 1 Najaar 2018 In september organiseerde de Brusselse Kamer van de Middenstand de eerste bevraging van de Barometer voor Brusselse zelfstandigen
Nadere informatieISABEL 6. VLOTTE SAMENWERKING
ISABEL 6. VLOTTE SAMENWERKING TEAMWORK IMPROVED VLOT SAMENWERKEN IN ALLE VEILIGHEID: IDEAAL, OOK VOOR UW BEDRIJF. BETER TEAMWERK DANKZIJ ISABEL 6. Isabel 6 is speciaal ontworpen voor bedrijven zoals het
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 5.3 Projectmanagement
Doel van de functiefamilie Leiden van projecten en/of deelprojecten de realisatie van de afgesproken projectdoelstellingen te garanderen. Context: In lijn met de overgekomen normen in termen van tijd,
Nadere informatieASSESSMENT The Right Profile
ASSESSMENT The Right Profile ASSESSMENT De basis van een succesvolle onderneming wordt gevormd door zijn werknemers. De concurrentiekracht van een bedrijf wordt bepaald door de snelheid waaraan ze zich
Nadere informatieHET PROJECT E-INVOICING. Dirk Noens
Dirk Noens Algemeen kader Digitale economie Richtlijnen & doelstellingen Voordelen voor uw organisatie Bouwstenen E-invoicing Overheidsplatform Toekomstvisie Status binnen Europa Overheid, ERP & IT partners
Nadere informatieDe strategische keuzes die moeten gemaakt worden zijn als volgt: Interne controle of zelfcontrole/sociale controle
1 Hoofdstuk 1 1.1 Dirigeren en coördineren p43 1.1.1 Dirigeren Dirigeren is een synoniem voor delegeren. Dirigeren houdt in dat bepaalde bevoegdheden overgedragen worden naar een persoon met een lagere
Nadere informatieChecklist: Diagnose van de onderneming
1 Checklist: Diagnose van de onderneming Naast de balans en de resultatenrekening geeft de diagnose een dynamisch beeld van de onderneming aan de hand van een reeks oprechte antwoorden op relevante vragen.
Nadere informatieProactief en voorspellend beheer Beheer kan effi ciënter en met hogere kwaliteit
Proactief en voorspellend beheer Beheer kan effi ciënter en met hogere kwaliteit Beheer kan efficiënter en met hogere kwaliteit Leveranciers van beheertools en organisaties die IT-beheer uitvoeren prijzen
Nadere informatieResultaten werkgeversenquête Itinera-Partena eenheidsstatuut
logo-partena.pdf 1 8/02/2012 14:36:09 ITINERA INSTITUTE in samenwerking met Resultaten werkgeversenquête Itinera-Partena eenheidsstatuut 2013/04 22 03 2013 MENSEN WELVAART BESCHERMING In samenwerking met
Nadere informatieDe kracht van een goede opdracht
PREVIEW De kracht van een goede opdracht Het moment is nu Als er íets zeker is, dan is het wel dat dit een bijzonder interessante tijd is om bij een woningcorporatie te werken. Naast de sociale opgave
Nadere informatieProjectmatig 2 - werken voor lokale overheden
STUDIEDAG Projectmatig werken in lokale overheden LEUVEN 27 oktober 2011 Projectmatig werken in de lokale sector Katlijn Perneel, Partner, ParFinis Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden 1 Inhoud
Nadere informatieTest naam Marktgerichtheidsscan Datum 28-8-2012 Ingevuld door Guest Ingevuld voor Het team Team Guest-Team Context Overige
Test naam Marktgerichtheidsscan Datum 28-8-2012 Ingevuld door Guest Ingevuld voor Het team Team Guest-Team Context Overige Klantgerichtheid Selecteren van een klant Wanneer u hoog scoort op 'selecteren
Nadere informatieInterne communicatie wordt alsmaar belangrijker in de Belgische ondernemingen
Interne communicatie wordt alsmaar belangrijker in de Belgische ondernemingen Het Belgische communicatieadviesbureau Corporate Creative Strategies (www.ccstrategies.be), dat zich toelegt op corporate communicatie,
Nadere informatieINDICATIEVE VERGELIJKING VAN DE TARIEVEN VOOR DE OVERBRENGING VAN AARDGAS VAN FLUXYS NV EN VERSCHEIDENE EUROPESE OPERATOREN
Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. 02/289.76.11 Fax 02/289.76.99 PERSCONFERENTIE Brussel - 5 april 2002 INDICATIEVE VERGELIJKING VAN
Nadere informatieOnafhankelijke Bedrijfsadviseurs
Onafhankelijke Bedrijfsadviseurs CARE Consulting Services + 32 11 21 12 22 www.care4trade.be Onze missie Net zoals een architekt in de bouwsector, zo mag ook de rol van CARE Consulting Services gezien
Nadere informatieJongeren ten opzichte van hun eerste job 15-09-2008
Jongeren ten opzichte van hun eerste job Samenvatting 15-09-2008 van de resultaten a Market Probe division Doelstelling van het onderzoek 2 3 Kennis over de jongeren ten aanzien van het einde van hun studies
Nadere informatieintegrating your business
integrating your business Codit is een IT expert in business integratie en levert wereldwijd diensten in consultancy, technologie en managed services. Door de integratie van een centraal technologisch
Nadere informatieProfessional services organisaties Altijd en overal grip op uw projecten, van verkoop tot factuur
Professional services organisaties Altijd en overal grip op uw projecten, van verkoop tot factuur Kritische opdrachtgever verwacht meer De opdrachtgever van vandaag is kritisch, verlangt toegevoegde waarde
Nadere informatieINLEIDING: WAAROM HET IVOOR 1 DEEL 1. DUURZAME ONTWIKKELING EN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 11
INHOUDSOPGAVE INLEIDING: WAAROM HET IVOOR 1 1. ESF-PROJECT HET IVOOR... 5 1.1 Noden...5 1.2 Doelstellingen...6 1.3 Doelgroep...6 1.4 Activiteiten...6 1.5 Referenties...7 2. DANKWOORD... 9 2.1 Docenten
Nadere informatieKritieke succesfactoren bij ERP-implementaties in het MKB
Kritieke succesfactoren bij ERP-implementaties in het MKB ERP nu ook geschikt voor midden- en kleinbedrijf Was Enterprise Resource Planning (ERP) tot aan het begin van het millennium vooral voor de grote
Nadere informatieExact Synergy Enterprise. Krachtiger Personeelsmanagement HRM
Exact Synergy Enterprise Krachtiger Personeelsmanagement HRM 1 Inleiding Waar gaat het om? Uw mensen zijn uw meest waardevolle bezit. U spaart tijd noch geld om uw mensen de erkenning te geven die zij
Nadere informatieHaal het beste uit uw gegevens met geïntegreerde Business Intelligence
Exact Insights powered by QlikView Haal het beste uit uw gegevens met geïntegreerde Business Intelligence Met Exact Insights zet u grote hoeveelheden data moeiteloos om in organisatiebrede KPI s en trends.
Nadere informatieWaardecreatie in industriële markten
Waardecreatie in industriële markten Jos Fleischeuer De marketinguitdaging Being market driven. or driving the market Creating value. and capturing it Building/protecting resources. and exploiting partner
Nadere informatieProjectmatig betekent: op de wijze van een project. Je moet dus eerst weten wat een project is. Een eenvoudige definitie van project is:
Projectmatig werken Inhoudsopgave Projectmatig werken vs. niet-projectmatig werken... 1 Projectmatig werken... 1 Niet projectmatig werken... 2 Waarom projectmatig werken?... 2 Hoe herken je wanneer projectmatig
Nadere informatieForecasten en dynamisch plannen voor de retailer!
Forecasten en dynamisch plannen voor de retailer! Retail is een dynamische branche waar een juiste personele bezetting in de winkels op basis van de verwachte omzet en bezoekersaantallen essentieel is.
Nadere informatieernationale - Advocaten gespecialiseerd in sociaal recht - Dis Individueel arbeidsrecht - Collectieve arbeidsrelaties - Alternatief loon en
ernationale - Advocaten gespecialiseerd in sociaal recht - Dis Individueel arbeidsrecht - Collectieve arbeidsrelaties - Alternatief loon en fiscaliteit - Herstructureringen en overgang van ondernemingen
Nadere informatieBXL 1278 ERP BEHEERSTOOL
BXL 1278 ERP BEHEERSTOOL INFOSESSIE AAN KANDIDATEN 24.09.2012 DOEL VAN INFOSESSIE Deze infosessie zal tot doel hebben om deelnemers te informeren over de procedure en selectieregels voor deze opdracht.
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING VOOR ADMINISTRATIEF MEDEWERKER PLANNING
FUNCTIEBESCHRIJVING VOOR ADMINISTRATIEF MEDEWERKER PLANNING Doel : Het doel van deze functiebeschrijving is je een zo concreet mogelijk inzicht te geven in de aard van deze functie, waarvoor je interesse
Nadere informatieOnderzoeksrapport Transport & Logistiek
Onderzoeksrapport Transport & Logistiek trends en ontwikkelingen op het gebied van ICT en managementinformatie in de sector transport en logistiek september 2011 Onderzoek naar rol van ICT in complexe
Nadere informatieOnderzoeksrapport. Transport & Logistiek
Onderzoeksrapport Transport & Logistiek trends en ontwikkelingen op het gebied van ICT en managementinformatie in de sector transport en logistiek september 2011 Over Solipsis Al sinds 1984 is Solipsis
Nadere informatieHoofdstuk 1: Introducing strategy
Hoofdstuk 1: Introducing strategy Wat is strategie? Definitie Porter: Concurrentiestrategie = verzameling van verschillende activiteiten kiezen om een unieke waardemix te brengen. Onderscheid tussen operationele
Nadere informatie