A Aandeelhouders B Organisatieschema C Kwaliteit uitgaande water D Productie, inkoop en verkoop E Aantal aansluitingen F Kasstroomoverzicht

Transcriptie

1 (3 a cn I U W > U a -3 OVER HET JAAR 1998

2 JAARVERSLAG 1998

3

4 Kengetallen Organisatie van de NV WZHO 5 7 Aandeel houders Raad van Commissarissen Ondernemingsraad Directieverslag Algemene beschouwingen Primair proces Ondersteunend proces - Financieel Ondersteunend proces - Organisatie Ondersteunend proces - Sociaal verslag Jaarrekening Balans per 31 december 1998 Winst- en verliesrekening 1998 Toelichting Toelichting op de balansposten Toelichting op de winst- en verliesrekening Overige gegevens Statutaire winstverdeling Voorstel voor bestemming van het resultaat 1998 Accountantsverklaring Bijlagen A Aandeelhouders B Organisatieschema C Kwaliteit uitgaande water D Productie, inkoop en verkoop E Aantal aansluitingen F Kasstroomoverzicht Voorzieningsgebied WZHO El

5

6 Productie (x 1.O00 m3) opgepompte hoeveelheid eigen zuiveringsstations inkoop engros productieverlies infiltratieverlies levering in het leidingnet verkoop engros levering in eigen voorzieningsgebied distributieverlies verkoop in eigen voorzieningsgebied Distributie lengte hoofdleidingnet in km aansluitingsdichtheid in m aantal aansluitingen gemiddeld verbruik per aansluiting in m3 prijs per m3 exclusief BTW *) Balanscijfers (x f 1.OOO) , ,81 2, O , ,20 2,77 aanschafwaarde materiële vaste activa boekwaarde materiële vaste activa boekwaarde in % van de aanschafwaarde boekwaarde per aansluiting x fl eigen vermogen in % van balanstotaal investeringen ,03 66, ,3 10, Resultaten (x f 1.OOO) wateropbrengsten rentepercentage langlopende leningen bedrijfsresultaat vóór financieringslasten resultaat na financieringslasten Personeel aantal personeelsleden **) aantal aansluitingen per personeelslid salarissen, sociale- en pensioenlasten per personeelslid x f 1 ziektepercentage , , *) inclusief f0,38 grondwaterbelasting. **) berekeningsmethode is gebaseerd op voltijd banen.

7 Aandeelhouders De N.V. Watermaatschappij Zuid-Holland Oost is een structuurvennootschap. Er zijn 738 aandelen geplaatst bij de gemeenten in het ruim inwoners tellende voorzieningsgebied. De plaatsing van de aandelen is gerelateerd aan het aantal inwoners per gemeente: per 1.O00 inwoners heeft een gemeente het recht op één aandeel. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders bestaat uit vertegenwoordigers van de 36 gemeenten. De belangrijkste bevoegdheid van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is het goedkeuren van de jaarrekening en het vaststellen van de tarieven en meerjareninvesteringsplannen. De Raad van Commissarissen was per 31 december 1998 als volgt samengesteld: voorzitter : Ing. H. Lenderink secretaris : F.J.M. Hilgers leden : G.W.Abbring : N.C. Barendregt : H.J.Beumer : Mr. drs. C.O.W. Dubbelman : Mr. A. van 't Laar : Mr. S.J.P. Lyczak : A.H. Meerburg : Ir. S. Schaap : J.W. Schuiling : drs. P.A. Zevenbergen Directie De statutaire directie bestond per 31 december 1998 uit Algemeen Directeur: Ir. A.B.I.M. Vos de Wael. Management Het Management werd per 31 december 1998 gevormd door: A De aandeelhouders nemen samen met de Raad van Com- missarissen en de Ondernemingsraad deel aan een informatiebijeenkomst over de Haringvlietproblematiek. Raad van Commissarissen Eind 1998 bestond de Raad uit twaalf personen. Negen commissarissen worden voorgedragen door clusters van gemeenten. Drie commissarissen hebben zitting in de Raad op grond van hun specifieke deskundigheid. De Raad van Commissarissen oefent toezicht uit op de directie, benoemt en ontslaat directieleden en keurt de begroting goed. Tevens zijn aan goedkeuring van de Raad onder andere onderworpen besluiten ten aanzien van geldleningen, het overnemen van bedrijven, het voeren van processen en de uitgifte van aandelen. In het verslagjaar traden de heren K. van Doorn en J.J. Spros af als commissaris. De heera.h. Meerburg, burgemeester van Alkemade, en de heer P.A. Zevenbergen, wethouder in Alblasserdam, werden benoemd. Met de benoeming van de heer S. Schaap, dijkgraaf van Waterschap Groot-Salland, is de vacature opgevuld voor de derde commissaris met specifieke deskundigheid. Daarmee is de Raad van Commissarissen compleet. De heren G.W. Abbring en A. van 't Laar zijn herbenoemd. algemeen directeur : Ir. A.B.I.M. Vos de Wael directiesecretaris : Drs. I.J.L. Couwenberg- Veraart hoofd Infra : Ing. H. Ardesch hoofd Verkoop : J. Zijl hoofd Personeel, Organisatie &Informatisering : C.J. van Heuckelum hoofd Waterkwaliteit : Drs. B.G. van der Heijden controller : M.A.G. Lambrechtse AC Ondernemingsraad De Ondernemingsraad bestond per 31 december 1998 uit: voorzitter plaatsvervangend voorzitter secretaris plaatsvervangend secretaris leden : E.F. Heuckelbach : N.dewit : H.B.J. Hageman : L.J.M. van Loo : H.Bikker : W.deBruijn : P.T. Kant : G.A.Ros : T. van Steenis

8

9

10 Algemeen 1998 was een jaar vol van activiteiten en veranderingen. De meest in het oog springende op organisatorisch gebied waren de oprichting van de afdeling Verkoop en het samenvoegen van de afdelingen Productie en Distributie tot de afdeling Infra. Dit laatste moet als startpunt worden gezien van een verdergaande integratie van beide afdelingen, die efficiencyvoordelen zal opleveren door onder meer afstemming van het werkaanbod op personele capaciteit en centralisatie van huisvesting. In 1998 is ook de nieuwe kantoorautomatisering van start gegaan. Verder was 1998 het jaar van het KAM-project (Kwaliteit Arbo Milieu). Aan het eind van het jaar waren alle procedures en werkinstructies beschreven in het KAM-handboek met als doel om op 30 juni 1999 gecertificeerd te worden. _ - Kernactiviteiten De hoofdactiviteit van WZHO is en blijft het oppompen van grondwater, het zuiveren tot drinkwater en het leveren van drinkwater aan onze klanten, waarbij de nodige kwaliteitscontroles worden uitgevoerd. Ook in 1998 is de meeste tijd, energie en geld besteed aan deze activiteiten. Levering Het distributie-informatiesysteem (DIS) is aangeschaft en een pilotstudie naar de ins en outs van conversie van analoge naar digitale beheerkaarten is afgerond. Tevens zijn alle aansluitschetsen gedigitaliseerd en gekoppeld aan het verbruikersinformatiesysteem (VIS). De conversie van alle beheerkaarten zal in 1999 een aanvang nemen en eind 2000 zijn afgerond. Ook is een begin gemaakt met de monitoring van het leidingnet met als doel te komen tot een effectief spuibeleid. Kwantiteit In 1998 is gestart met de uitbreiding van zuiveringsstation De Steeg in Langerak. De productiecapaciteit wordt verhoogd door de bouw van een installatie voor oevergrondwaterwinning en een onthardingsinstallatie wordt toegevoegd. Er is begonnen met de voorbereidingen voor het distributiepompstation in Gouda, waar een reinwaterberging wordt gebouwd. Ook zijn de voorbereidingen getroffen voor de bouw van een distributiepompstation in Liemeer. Door de bouw van beide installaties wordt de leveringszekerheid vergroot. Door het open- zetten van de Haringvlietsluizen zou het chloridege- halte in het water van onze bronnen op termijn sterk 4 kunnen toenemen. Wat externe ontwikkelingen betreft was de meest opvallende de discussie over de nieuwe Waterleidingwet, uitmondend in de hoofdlijnennotitie. De overheid gaat op grotere afstand staan van de nutssector, wat zal leiden tot meer marktwerking, meer concurrentie en grootverbruikers die ook bij andere bedrijven mogen inkopen. Hierbij moet niet uit het oog worden verloren dat WZHO het leveren van drinkwater als haar maatschappelijke taak ziet. Bovendien kan de drinkwatervoorziening niet worden vergeleken met de energievoorziening omdat het om een product gaat met wezenlijk andere eigenschappen die met name tot uiting komen in de transportmogelij kheden. Veel energie is gestoken in het leveren van weerwerk op de plannen van Rijkswaterstaat inzake het openzetten van de Haringvlietsluizen. Hierdoor zou op termijn het chloridegehalte in het water van onze bronnen sterk kunnen toenemen, waardoor dure zuiveringsinstallaties nodig zijn om dit er weer uit te verwijderen. Kwaliteit In het kader van kwaliteitsverbetering is gestart met de voorbereidingen voor de bouw van een installatie voor actief kool en ontharding bij zuiveringsstation De Laak in Lexmond. In het verslagjaar is een proefinstallatie voor actief kool bij zuiveringsstation De Hooge Boom gerealiseerd. Deze zal later worden gevolgd door een definitieve installatie. Na het gereedkomen van het distributiepompstation in Gouda zal ook zuiveringsstation Rodenhuis van een onthardingsinstallatie worden voorzien. Op zuiveringsstation Schuwacht in Lekkerkerk vindt onderzoek plaats naar vacuümontgassing. A Het bouwrijp maken van het terrein voor de uitbreiding van zuiveringcstation De Steeg.

11 Hiermee kan methaan, dat van nature voorkomt in het opgepompte water, worden verwijderd. Doorgaans wordt dit gedaan door het water te beluchten. Vacuümontgassing is echter een effectievere methode. Onderzoek moet uitwijzen onder welke voorwaarden de methode ook op grote schaal kan worden gebruikt. Samenwerking derden Met de alliantiepartners is een overeenkomst afgesloten in het kader van de nooddrinkwatervoorziening. Gezamenlijk zijn voorzieningen aangeschaft die ter beschikking worden gesteld middels collegiale uitlening. Met de gemeentes in het voorzieningsgebied is overleg gestart over procedures in het licht van rampenplannen. De klant centraal WZHO heeft klantgerichtheid hoog in het vaandel staan. Met de oprichting van de afdeling Verkoop heeft de klant een duidelijker plaats gekregen in de organisatie. Ook in 1998 zijn diverse initiatieven ontplooid om de klant beter van dienst te zijn. Een onderzoek naar de telefonische bereikbaarheid van de afdeling Verkoop leverde op dat de capaciteit en bezetting voldoende zijn bij normaal verkeer. De medewerkers werden beoordeeld als vakbekwaam en vriendelijk. De bereikbaarheid van het storingsnummer echter was niet optimaal. Acties ter verbetering zijn in gang gezet. Klantencentrum Eind 1998 is het klantencentrum in Gouda in gebruik genomen. Klanten kunnen hier terecht voor nieuwe aansluitingen, informatie, verhuizing en kasbetalingen. Het klantencentrum is een gezamenlijk initiatief van WZHO met het Energiebedrijf Midden-Holland (EMH). Alle klantenhandelingen vinden voortaan in dit centrum plaats en in de toekomst zullen de regiokantoren worden gesloten. In 1998 heeft ook de gemeente Hendrik-ldo Ambacht besloten de rioolheffing via de waternota te laten lopen. In totaal verzorgt WZHO nu voor zeven gemeenten deze heffing. Voor de gemeente Nederlek int WZHO tevens de afvalstoffenheffing. In verband daarmee heeft de klant in deze gemeente de mogelijkheid gekregen om het voorschot maandelijks te voldoen bij automatische betaling. 42% Van de klanten heeft hiervan gebruik gemaakt. A De directeuren tappen een vaatje nooddrinkwater om de overeenkomst in het kader van de nooddrinkwatervoorziening officieel te bekrachtigen. De geplande Betuweroute doorsnijdt het voorzieningsgebied van west naar oost. Na langdurige onderhandelingen tussen de koepelorganisaties van nutsbedrijven met Rijkswaterstaat en de NS is een landelijk convenant afgesloten over de schadevergoeding die nutsbedrijven ontvangen wanneer kabels of leidingen moeten worden verlegd. Inmiddels zijn diverse leidingaanpassingen voorbereid. Ook de hogesnelheidslijn (HSL) doorkruist een deel van het voorzieningsgebied. Een verkenning van leidingen die in het geding zijn heeft plaatsgevonden. Meteropname De meteropname is afgelopen jaar voor het eerst -voor zover mogelijk - door de klant zelf gedaan. Dit was een groot succes: 85% van de kaartjes kwam binnen een week terug, 5% van de meterstanden is telefonisch doorgegeven. Op de correspondentie is een afbeelding van de watermeter gebruikt om verwarring met de gasmeter te voorkomen. Dit heeft erin geresulteerd dat minder gasmeterstanden zijn doorgegeven. Met de oprichting van de afdeling Verkoop heeft de klant een duidelijker plaats gekregen in de organisatie. b Buitenland In het verslagjaar hebben diverse buitenlandse activiteiten plaatsgevonden. WZHO-medewerkers zijn betrokken geweest bij de drinkwatervoorziening in Seruawan in Indonesië. Na een bezoek aan het waterleidingbedrijf van Curaçao, Kodela, is een intentieverklaring opgesteld om op verschillende terreinen ondersteuning te bieden. Verder is deelgenomen aan een missie in het Russische Ekaterinburg voor het aanwijzen van een aantal pilot-projecten op het gebied van water en energie. Via Aquanet is meegewerkt aan een project in Estland op het gebied van bedrijfsvoering en onderhoud van leidingnetwerken. Ook voor Aquanet is deelgenomen aan een haalbaarheidsstudie voor de bouw van een nieuw waterbedrijf voor de Chinese stad Zhuozhou. m

12 Klachten(-systeem) Het (gebruik van het) klachtensysteem is in 1998 verder geoptimaliseerd. Er is gestart met maandelijkse bedrijfsbrede presentaties over de klachtenafhandeling. Na evaluatie bij de afdelingen Infra en Verkoop zijn aanpassingen gemaakt in het registratiesysteem. Binnen andere afdelingen zijn onder meer trainingen verzorgd met als doel actiever met meldingen van klanten om te gaan. Toekomst In het voorjaar van 1998 is het Strategieplan Bewegende Doelen gereedgekomen. Tevens is toen een start gemaakt met het opstellen van het Meerjarenplan. Beide plannen bieden kaders voor het te voeren beleid in de komende drie tot vijf jaar. Belangrijke uitgangspunten zijn samenwerking, klantgerichtheid, kostenreductie en het behouden van de zakelijke klanten. New Business Met diverse activiteiten op het gebied van New Business is een begin gemaakt. Dit zal in de komende jaren verder worden uitgebouwd. Bedrijfsmatige klanten zijn in beeld gebracht, waarbij tevens marketinginformatie is verzameld. De tarievenstructuur is nader onderzocht met als doel te komen tot een aangepast marktgericht tarievenstelsel. Het project Waterbesparingsadviezen in de horeca is van start gegaan. Voor diverse sectoren zijn scans uitgevoerd voor optimaal watergebruik, onder meer verzorgingstehuizen en scholen. In het kader van accountmanagement worden grote klanten bezocht. Een belangrijke doelstelling van WZHO is tot samenwerking te komen binnen de waterketen (gemeenten, zuiveringschappen en waterschappen) en met waterbedrijven (alliantiepartners). Dit zal de komende jaren centraal staan en extra inspanning vergen. Het in 1998 uitgevoerde benchmarkonderzoek, waarin de prestaties van de verschillende waterleidingbedrijven met elkaar worden vergeleken, geeft aanleiding tot bezinning op de bedrijfsvoering. Met name kostenreductie zal een belangrijk aandachtspunt zijn. WZHO wil haar positie ten opzichte van de andere bedrijven verbeteren. Hiermee is reeds een begin gemaakt door de samenvoeging van de afdelingen Productie en Distributie tot de afdeling Infra. Dit zal in de toekomst worden gevolgd door een verdere integratie van afdelingsonderdelen die efficiencyvoordelen zal opleveren. De uitdaging zit hem erin te komen tot een verbetering van de productkwaliteit binnen de bestaande afspraken ten aanzien van het tarief. Enerzijds past dit binnen het uitgangspunt klantgericht te willen werken, anderzijds komt dit ook het algemene imago van WZHO ten goede. In 1998zijn loden leidingen 4 vervangen... De aandeelhouders hebben zich in de vergadering van november uitgesproken voor ontharding op al- Ie locaties. Ook aan deze wens zal de komende jaren invulling moeten worden gegeven. Het beleid is reeds in gang gezet onder meer met de bouw van de onthardingsinstallatie op de Steeg en zal verder worden voortgezet. A... En is 75 km transport- en hoofdleiding gelegd. m

13 Waterlevering De waterkwaliteit is voor WZHO een continue zorg. Om een goede en constante waterkwaliteit te bereiken en te handhaven wordt een aantal uitgangspunten gehanteerd: preventief werken en bouwen, goede en efficiënte bewaking, en snelle en doeltreffende curatieve acties. Een en ander wordt geborgd in het kwaliteitssysteem. Het aantal lekkages op aansluitingen bedroeg 4.035, op hoofdleidingen 734 en op transportleidingen 19. Tussen Ridderkerk en Zwijndrecht is gestart met de aanleg van een nieuwe transportleiding, waarmee de leveringszekerheid voor IJsselmonde is gewaarborgd. De leiding wordt in 1999 voltooid en in gebruik genomen. Om de leveringszekerheid voor Nieuw Lekkerland en Alblasserdam te verbeteren is de slagader verlengd vanaf Streefkerk naar Nieuw Lekkerland. In verband met de aanleg van de Al 1 was het noodzakelijk de slagader bij Hazerswoude te verleggen. Een tijdelijk aangebrachte voorziening is in 1998 vervangen door een definitief stuk leiding. A De aanleg van de nieuwe transportleiding tussen Ridderkerk en Zwijndrecht. De waterkwaliteit is in het verslagjaar op enkele punten duidelijk verbeterd. Op zuiveringsstation Reijerwaard is de onthardingsinstallatie verder geoptimaliseerd, waardoor de hardheid is verminderd. Op zuiveringsstation De Hooge Boom zijn, door toepassen van een goede putschakeling en het plaatsen van koolfilters, de concentraties van het bestrijdingsmiddel bentazon verminderd. Het eerder aantreffen van ditzelfde bestrijdingsmiddel in de diepe winning van zuiveringsstation De Laak is aanleiding geweest om dit intensief te monitoren totdat ook daar de koolfilters zijn geplaatst. In het distributienet heeft zich een aantal bacteriologische verontreinigingen voorgedaan die met intensieve spui-acties weer zijn verholpen. Opnieuw zijn de zuiveringen van de stations Schuwacht, De Put en 't Kromme Gat kwetsbaar voor belastingsvariaties gebleken. In deze stations blijft de omzetting van ammonium naar nitraat veel aandacht vragen. In de laatste dagen van december is in het voorzieningsgebied van zuiveringsstation De Put geconstateerd dat er sprake was van normoverschrijdingen van nitriet doordat een van de koolfilters onder zuurstofloze omstandigheden had gefunctioneerd. Het aantal loden leidingen dat is vervangen bedraagt l.534. Het aantal nieuw gerealiseerde aansluitingen bedraagt Op 31 december bedroeg het aantal aansluitingen Het aantal watermeters dat is vervangen bedraagt In totaal zijn brandkranen gecontroleerd. Het totaal aantal Kiwa-punten, dat het laboratorium behaalde, lag met een fractie hoger dan in 1997 ( ). Doordat er minder monsters werden uitbesteed (9,5% van de totale productie tegen 13,0% vorig jaar), lag het aantal punten dat door het eigen laboratorium werd geproduceerd substantieel hoger: tegen Het totaal aantal behandelde monsters daalde licht van naar Onderzoeken Putverstopping In 1997 is geconstateerd dat de winputten van zuiveringsstation Rodenhuis in een hoog tempo verstoppen. Dit vormt een reële bedreiging voor de wincapaciteit van deze locatie. Om het probleem beheersbaar te maken is een omvangrijk onderzoek gestart dat tot op heden zeer waardevolle informatie heeft opgeleverd. Met name op het gebied van regeneratiemethoden is veel kennis opgedaan. De putverstopping wordt veroorzaakt door zeer geringe hoeveelheden ijzerdeel- De putverstopping Op zuiveringsstation Rodenhuis vormt een reële bedreiging voor de wincapaciteit van deze locatie. In 1998 hebben de eigen zuiveringsstations 453 miljoen m3 water geproduceerd, m3 minder dan in Hiervoor is 47,9 miljoen m3 water opgepompt. In totaal is 75 km transport- en hoofdleiding gelegd, waarmee de totale lengte van het leidingennet op km komt.

14 tjes in het drinkwater. Er zijn diverse methoden uitgeprobeerd, die echter nog geen van alle de verstopping volledig opheffen. Ondergrondse beluchting Het in 1997 gestarte onderzoek naar ondergrondse beluchting is in april 1998 afgerond. Het onderzoek vond plaats in samenwerking met de Landbouwuniversiteit Wageningen, de provincie Zuid-Holland en Kiwa. Doel van het onderzoek was beter inzicht te verkrijgen in de processen die een rol spelen bij ondergrondse beluchting. De techniek is al jaren bekend: belucht water wordt gedurende een bepaalde tijd in de bodem ge'infiltreerd waarna dit weer wordt onttrokken. Het toepassen van deze methode heeft een positief effect op de zuivering. Nu het onderzoek is afgerond is meer duidelijk geworden welke factoren hierbij een rol spelen, een volledig inzicht in het proces heeft het echter nog niet opgeleverd. Vacuümontgassing De proef met vacuümontgassing op zuiveringsstation Schuwacht is in 1998 afgerond. De methode van vacuümontgassing wordt gebruikt om methaan uit het opgepompte water te verwijderen. Traditioneel gebeurt dit door het water te beluchten, vacuümontgassing werkt echter beter. Hierdoor is het mogelijk het zandfilter beterte laten functioneren. Membraanfilters Gedurende het verslagjaar hebben proeven plaatsgevonden met de toepassing van membraanfilters. Voor de productie van drinkwater uit ruw water worden diverse filters gebruikt, die verontreinigingen verwijderen. De verontreinigende stoffen uit het ruwe water hopen zich op in de filters die daarna weer moeten worden gereinigd met spoelwater, dat vervolgens verdwijnt uit het systeem. Met behulp van membraanfilters kan dit spoelwater worden hergebruikt. Er zijn verschillende typen membraanfilters getest. Standtijd watermeters In 1998 is een onderzoek gestart naar de optimale standtijd van watermeters. Doel van het onderzoek is een relatie te vinden tussen de waterkwaliteit en de standtijd van de watermeter. Op dit moment worden watermeters periodiek vervangen met een frequentie van eens per 8 jaar. Als zou blijken dat een vermindering van deze frequentie geen invloed heeft op de waterkwaliteit kan deze worden verlaagd. m

15 Bedrijfsresultaat Resultaat Het resultaat uit gewone bedrijfsvoering bedraagt f Rekening houdend met het resultaat uit buitengewone baten en lasten is het totale resultaat van 1998 f positief. brengsten zijn f 1,l miljoen hoger uitgevallen dan begroot. De waterinkoop daalde met f 0,4 miljoen. De lonen en salarissen, sociale lasten en pensioenlasten waren f 1,l miljoen lager dan begroot. Deze daling werd in hoofdzaak veroorzaakt door niet ingevulde vacatures. A Verloop resultaat (x f 1.ooo.-). Vergelijking met de jaarrekening 1997 Het resultaat is ten opzichte van het vorig jaar met f 1,l miljoen gedaald. Deze daling werd in hoofdzaak voor f 1,5 miljoen veroorzaakt door een stijging op de loonkosten en voor f 1,4 miljoen door een stijging van de post overige bedrijfskosten alsmede een daling van f 1,6 miljoen op de rentekosten. De overige opbrengsten en lasten resulteren in een daling van f 0,2 miljoen. Tarieven Per 1 januari 1998 werden de tarieven gemiddeld verhoogd met 2 cent per m3. Hierdoor kwam het tarief uit op een bedrag van f 2,96 inclusief BTW. Het vastrecht werd met 2% verhoogd. Verder zijn de tarieven voor het vastrecht afhankelijk van de doorstroomcapaciteit van de watermeter. Een overgangsregeling voorziet erin dat de stijging voor de grotere afnemers geleidelijk, middels een af te bouwen korting, tot stand komt. Om het automatisch betalen van het verschuldigde watergeld verder te stimuleren werd per 1 januari 1998 de hiervoor te verlenen korting met f 0,50 per geslaagde incasso verhoogd tot maximaal f 12,- per jaar. Ondanks deze verhoging is het percentage automatische incasso niet gestegen en bedroeg dit per ultimo % van al onze klanten. Ook in 1999 zal getracht worden het automatisch betalen verderte stimuleren. Vergelijking met de begroting 1998 In de begroting werd uitgegaan van een netto bedrijfsresultaat van f 1,l miljoen en een versterking van het eigen vermogen van f 5 miljoen. Als gevolg van het achterblijven van de waterafzet en een daling van het vastrecht ten opzichte van de begroting daalden de inkomsten uit waterlevering met f 1 3 miljoen. De netto omzet werken en de overige bedrijfsop- De rentelasten waren f 0,5 miljoen lager. Deze verlaging is in hoofdzaak het gevolg van daling van de rente op de kapitaalmarkt. Ook bleven enkele andere kostencomponenten achter bij de raming. De afschrijvingslasten waren f 1,6 miljoen hoger. Deze stijging wordt in hoofdzaak veroorzaakt door versnelde afschrijvingen wegens vervroegde buitengebruikstelling. De post overige bedrijfskosten steeg met f 1,4 miljoen. Een oorzaak van deze stijging is het niet doorgaan van een investering waardoor de gemaakte kosten ten laste van het resultaat dienden te komen, een deel van de kosten van de conversie naar een nieuw financieel pakket als exploitatiekosten zijn verantwoord en is een bedrag opgenomen voor aanvulling van een voorziening. Door deze mutaties daalde de winst tot f 4,7 miljoen. Investeringen De investeringsomvang bedroeg f 28,8 miljoen, na aftrek van de bijdragen van derden. Dit bleef achter bij de prognose van f 38,6 miljoen. Het verschil is grotendeels toe te schrijven aan vertragingen in de uitvoering, het niet doorgaan van projecten en doorschuivingen naar 1999 en goedkopere realisatie. Financiering De cash-flow was dit jaar niet toereikend om de aflossingen te financieren. Het verschil werd in hoofdzaak veroorzaakt door de vervroegde en algehele aflossing van een hoogrentende lening. Voor de financiering van de investeringen werd voor f 25 miljoen een beroep gedaan op de kapitaalmarkt. De toeslag op het watertarief ter versterking van het eigen vermogen, heeft in 1998 geresulteerd in een extra opbrengst van f 33 miljoen. Het eigen vermogen uitgedrukt in een percentage van het totale vermogen bedroeg ultimo ,3. Rente Ook in het verslagjaar vertoonde de renteontwikkeling een dalende lijn. Gemeten over het gehele jaar daalde de kapitaalrente (1 5-jarige lening aan openbare lichamen) met 1 %-punt van 5,4% tot 4,4% per einde van het jaar. Door bij het aantrekken van nieuwe leningen van deze rentedaling gebruik te maken, daalde het gemiddelde rentepercentage van het totale leningenbestand naar 73. Verdere ontwikkelingen Er zijn grote veranderingen gaande in de drinkwaterbedrijven en hun omgeving. Marktwerking en concurrentie doen hun intrede. Samenwerking in de waterketen (drinkwater, m

16 riolering, zuivering, oppervlaktewater) wordt sterk geintensiveerd. Bedrijven in de watersector kiezen opnieuw positie. Als gevolg van de zich wijzigende marktverhoudingen zal een nieuwe tariefsystematiek worden ontwikkeld. Ten behoeve van het transparant maken van de kosten van de watersector is in 1998 een benchmark uitgevoerd. De resultaten hiervan zullen begin 1999 bekend zijn. Verloop gemiddel- de rentepercenta- ges langlopende 4 leningen. Burgemeester A.J. Borgdorffvan de gemeente Lies- veld slaat de eerste paal voor de uit- breiding van zuive- ringsstation De Steeg in Langerak. v m

17 Algemeen Afdeling Verkoop Op 6 mei is de nieuwe afdeling Verkoop van start gegaan. WZHO anticipeert hiermee op externe ontwikkelingen die voortkomen uit de hoofdlijnennotitie, zoals meer marktwerking en meer klantgerichtheid. Met de oprichting van de afdeling Verkoop kunnen wij beter inspelen op de behoefte van onze klanten door het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten. nisatie en de kwaliteiten van de medewerkers. Anderzijds wordt ernaar gestreefd bij medewerkers de bereidheid tot verandering, beweging en wendbaarheid te vergroten. De komende jaren worden enkele bestaande personeelsinstrumenten verder ontwikkeld en enkele nieuwe opgezet om het beleid verder uit te bouwen. Het ontwikkelen van competentieprofielen en leerprogramma's voor de afdeling Verkoop is in dit kader een pilot-project. DOCIS Er is een studie gestart om bij andere bedrijven te analyseren hoe zij ontwikkelingen als intranet, internet, scanning en workflow in hun bedrijfsvoering hanteren. Op basis van de studieresultaten is besloten een project te definiëren dat in het eerste kwartaal van 1999 van start zal gaan. Doel van, het project is de beheersing en de benadering van documenten, alsmede de archivering te optimaliseren. DOCIS staat voor Documentinformatiesysteem. Resultaatgericht werken A In het Klanten- centrum in Gouda kan de klant onder meer terecht voor kasbetalingen. De afdeling bestaat uit de subafdelingen Klantencontacten en New Business. Binnen Klantencontacten zijn alle bestaande klantgerichte werkprocessen samengevoegd. New Business richt zich op het ontwikkelen en op de markt zetten van nieuwe producten en diensten. Er is een project in gang gezet om voor alle functies van Verkoop competentieprofielen op te stellen (eisen aan kennis, vaardigheden, houding en gedrag) en om voor alle medewerkers individuele leerprogramma's te ontwikkelen. Infra Development Eind 1998 is het startsein gegeven voor een organisatieontwikkelingsproces binnen de afdeling Infra, ID genaamd (Infra Development). Doel is te komen tot kostenverlaging, procesoptimalisatie en een hogere servicegraad. Dit traject moet tevens leiden tot een verdere integratie van Productie en Distributie, en tot een aanpassing van de cultuur, wijze van communiceren en stijl van leidinggeven, passend binnen de weg die WZHO is ingeslagen naar een meer marktgerichte organisatie. Het traject zal de komende jaren verder doorlopen. Resultaatgerichte communicatie Resultaatgerichte communicatie is erop gericht een koppeling aan te brengen tussen het functioneren van een medewerker en de beloning. Begin 1998 is een evaluatie gehouden. Hoewel het systeem op hoofdlijnen hetzelfde blijft, heeft de evaluatie toch geleid tot een aantal wijzigingen. Het reglement beoordelingssysteem is daarop aangepast. In het kader van het employabilitybeleid zijn enkele nieuwe afspraken gemaakt. Zo gaan leidinggevenden medewerkers meer aanspreken op onderwerpen als opleiding, loopbaan en kennisontwikkeling. Ook zijn de beoordelingscriteria dusdanig aangepast dat over vaardigheden, houding en gedrag voortaan per persoon individuele afspraken worden gemaakt en niet meer voor iedereen dezelfde bedrijfsbrede criteria gelden. Functiewaardering In het kader van de nazorg heeft een functieanalyse en -indeling plaatsgevonden. Tevens zijn de betrokken medewerkers ge'informeerd over de uitkomst van de functiewaardering. Zowel het onderdeel functieanalyse als functieindeling van het huidige waarderingssysteem, de Functie-Niveau-Matrix, geeft een aantal knelpunten te zien. In 1999 wordt een voorstel gemaakt om deze knelpunten op te lossen. Op 6 mei is de afde- ling Verkoop opge- richt. b Employability Op basis van de notitie 'Werken aan de Waterwinkel' is een plan van aanpakvastgesteld voor de implementatie van employabilitybeleid. Doelen zijn enerzijds het optimaliseren van de afstemming tussen vereiste kwaliteit van de orga-

18 Informatisering Milleniumproblematiek Begin 1998 is een projectgroep ge installeerd om de milleniumproblemen voor alle systemen van WZHO te inventariseren en op te lossen. Alle leveranciers is een verklaring gevraagd omtrent de milleniumbestendigheid van de geleverde systemen. Bij het testen van de administratieve systemen bleek vervanging van een aantal softwarepakketten noodzakelijk terwijl een aantal andere geschikt moest worden gemaakt. De meest ingrijpende vervanging betrof de overgang van het pakket Triton naar BAAN IV. Gedurende het jaar is een scheiding aangebracht tussen het deelproject procesautomatisering en de administratieve automatisering. De vraag hoe moest worden omgegaan met een aantal factoren van buiten, zoals een mogelijk gestoorde energielevering en communicatie, drong zich steeds meer OP. Onderzoek samenwerking met alliantiepartners Op initiatief van de verschillende directies is in alliantieverband een onderzoek gestart naar mogelijkheden om op het gebied van informatisering tot synergie te komen. De uitkomsten daarvan geven duidelijk aan dat samenwerking kan lonen. Dit heeft echter dit jaar nog niet tot concrete resultaten geleid. Verbruiksinformatiesysteem Het verbruiksinformatiesysteem (VIS) kon zonder problemen per geschikt worden gemaakt voor het gewijzigde BTW-tarief. Tevens kunnen waterverbruik, vastrecht en overige heffingen in guldens en EURO S in rekening worden gebracht. Ook is het systeem geschikt gemaakt voor betaling per maand. Aan de hand van door gebruikers geuite wensen is in het tweede kwartaal het klachtensysteem verder geoptimaliseerd. Samen met een collega-waterbedrijf is een grondige oriëntatie uitgevoerd naar de mogelijkheid om over te gaan tot aanschaf van een standaardpakket voor het ondersteunen van alle klantgerichte bedrijfsprocessen. Uiteindelijk was voor WZHO de meerwaarde van de pakketten te gering in relatie tot de kosten van aanschaf en implementatie. Bovendien zou de invoering een onacceptabel groot tijdsbeslag op de organisatie gaan leggen voor Besloten is daarom het project te beëindigen en de functionaliteit van het huidige VIS verder uit te bouwen. Project kantoorautomatisering Het omvangrijke project kantoorautomatisering is afgerond. Medewerkers van alle bedrijfslocaties zijn in korte tijd in huis opgeleid om te kunnen werken met de nieuwe systemen. Daar waar de informatietechnologie hoge eisen stelt aan kennis en te gebruiken systemen zien we de kosten per werkplek oplopen. Het beleid is ingezet dat WZHO de eerstkomende jaren zich nadrukkelijk zal richten op het benutten van de functionaliteit van die systemen. Ontwikkelingen internethntranet Nadat op kleine schaal de nodige ervaringen met en internet zijn opgedaan is besloten tot bedrijfsbrede invoering daarvan. Bij een intranet gaat het om het elektronisch beschikbaar stellen van informatie aan WZHO-medewerkers via speciale software. Beveiliging van gegevens en belasting voor de organisatie zijn belangrijke thema s van studie geweest alvorens einde van het jaar is besloten tot invoering van een intranet. Alle medewerkers zijn in huis opgeleid om goed uit de voeten te kunnen met de nieuwe kantoorauto- 4 matisering.

19 In-, door- en uitstroom Op 31 december 1998 stonden er 328 medewerkers op de loonlijst, 61 vrouwen (1 8,7%) en 266 mannen (81,3%). Dit aantal staat feitelijk gelijk aan dat in 1997, hoewel door een andere manier van tellen vorig jaar het getal 327 is vermeld. Zes medewerkers maakten gebruik van de FUR-regeling, vijf omdat zij de 60-jarige leeftijd hadden bereikt, terwijl één 40 dienstjaren had. Twaalf medewerkers namen vrijwillig ontslag wegens het aanvaarden van een functie elders. Van één persoon werd het contract niet voortgezet en één medewerker ging uit dienst in verband met WAO. Gedurende het verslagjaar zijn 11 medewerkers in dienst getreden en zijn 12 medewerkers uit dienst gegaan. De doorstroom bedroeg 20 medewerkers: negentien medewerkers hebben een andere functie aanvaard ten gunste van hun persoonlijke ontwikkeling en één medewerker vanwege niet functioneren in de vorige functie. In verband met overlijden hebben wij afscheid moeten nemen van drie oud-medewerkers: de heer B. van Dam, de heer M.J. Paulus en de heer Tj. Smit. 20 jaar 1 O januari 1 februari 22 februari 1 april 16 april 27 april 1 mei 5 mei 1 augustus 14 augustus 1 september 25jaar I 1 januari 1 maart 12 maart 1 april 6 augustus 16 september 19 oktober 1 november A. Muilwijk D.C. Golverdingen W.O.C. van Herk M. van Middelkoop G.D. Vergunst P.B. Verspuy C. van Grieken Y.M. Tienkamp B.C.T. van de Ven G. Kaptein-van Meerkerk P.J.A. Landheer-Scheffer C.W. Houtekamer G.C. van Kooten G.A. Ros C. Sterrenburg-Heijkoop J. Meuzelaar E. van der Sluijs A.P. Plaisier W.B. Plaisier N. de Wit C.W. Paulus J.N. van der Est J. Paulus A.F. Los- Jubilea 10 jaar 15 februari 1 april 30 mei 1 juni 14 juni 20 juni 1 juli 14 november F. Kox M. Bor J.F. Visser P. van Essen B. van Klaveren A.E.M. van den Berg A. van Leerdam C. van Pelt W.M. Stigter P. Kant 30 jaar 1 februari 2 maart 1 juli 1 september 16 september 1 oktober 40 jaar 1 september A.M. van Leeuwen J. van de Heuvel M. ten Brink G. Boogert H. Kool R.G.M. van Wordragen C.A. Leeuwis E.F. Heuckelbach E. van Domburg Overzicht formatie Aantal Aantal Aantal personeelsleden voltijdbanen formatieplaatsen I Directie Beleidsondersteuning 3 4 2, PO&I ,4 23,2 24,5 25 Distributie ,2 181,5 Productie 53 51,7 49 Infra ,32 196,5 Financiën &Logistiek ,7 13,3 20,5 16,5 Verkoop 35 32,35 28,5 Waterkwaliteit ,4 24, Trainees Totaal ,07 308,5 300,5

20 L Kwaliteit In 1998 is het projectplan KAM 2000 uitgevoerd dat moet leiden tot certificering van WZHO op 30 juni 1999 op de onderdelen Kwaliteit (IS0 9001), Milieu (IS ) en Arbo (Beoordelingsrichtlijn van het Kiwa). Er is hard gewerkt aan de totstandkoming van het KAM-handboek, waarin alle procedures en werkinstructies voor de bedrijfsvoering zijn opgenomen. Hierbij zijn diverse risicoinventarisaties gehouden waaruit veel mogelijkheden tot verbetering naar voren zijn gekomen. Deze zullen in de jaarplannen van de afdelingen worden verwerkt. lingen, EHBO en Brandblussen gegeven. Op het hoofdkantoor en de districtskantoren Boskoop en Lexmond zijn diverse oefeningen gehouden. Dit is niet gebeurd op district Ridderkerk, vanwege de grote terugloop van het aantal personeelsleden en daarmee ook Bedrijfshulpverleners (BHV-ers). Voor medewerkers van de afdeling Winning en Zuivering zijn de reguliere herhalingsopleidingen Brandblussen en Levensreddende handelingen verzorgd. Om gecertificeerd te raken op het gebied van Kwaliteit, Arbo en Milieu is het noodzakelijk dat de taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en middelen eenduidig zijn vastgelegd. Dit heeft plaatsgevonden in een matrix in het KAM-handboek, waarna aan de betrokken medewerkers voorlichting is gegeven over de gevolgen. Voor het instandhouden van het IS certificaat van De Hooge Boom is het interne audit programma afgewerkt. Tevens is er door de certificerende instantie (Kiwa) een externe audit verricht, die heeft geleid tot enkele opmerkingen. Vanaf 1999 is het kwaliteitssysteem van De Hooge Boom meegenomen in het WZHO-brede certificeringstraject KAM Arbo Ook in het verslagjaar zijn weer diverse acties ondernomen om de arbeidsomstandigheden verder te verbeteren. Het certificeringstraject was hierbij leidraad. In overleg met de medewerkers en de commissie voor Veiligheid, Gezondheid en Welzijn (VGW) zijn verbeteringen aangebracht in het pakket Persoonlijke beschermingsmiddelen. De kledingregeling in de bedrijfsregelingen is aangepast en over gebruik en onderhoud van de kleding is voorlichting en instructie gegeven. Er hebben zich zeven bedrijfsongevallen voorgedaan, die hebben geleid tot 61 verzuimdagen. Het ging om kleine ongevallen zoals verstuikingen, verrekkingen en snijwonden; eenmaal was sprake van een fractuur. Waar mogelijk en noodzakelijk zijn binnen de lijnafdelingen aanvullende maatregelen getroffen of middelen beschikbaar gesteld om soortgelijke incidenten in de toekomst te voorkomen. Risico-Inventarisaties en -Evaluaties (RIE s), gecombineerd met een geneeskundig onderzoek, zijn uitgevoerd in District Noord van de sector Distributie en op de zuiveringsstations Schuwacht, t Kromme Gat, De Elzengors en het hoofdkantoor. De verbeteringen die voortkomen uit de RIE s zullen worden meegenomen ter uitvoering in de jaarplannen van de lijnafdelingen. Opleidingen Met betrekking tot de Bedrijfshulpverlening zijn opleidingen Levensreddende hande- BI Medewerkers van Productie en Distributie hebben de opleiding gevolgd die leidt tot het veiligheidscertificaat aannemers (VCA). Deze erkende veiligheidsopleiding is een waarborg voor het kennisniveau van de medewerkers op het gebied van veilig werken. Hiermee kunnen we ons meten aan gangbare kwalificaties uit onze omgeving. WZHO wil gebruik maken van de mogelijkheden en middelen van VCA zonder daarbij gecertificeerd te raken. Voor de medewerkers van de sector Distributie is een opleiding verzorgd over asbest-cement in verband met de nieuwe voorschriften op dit gebied. Tevens zijn de werkvoorschriften en beschermende kleding geoptimaliseerd. Werkplek Bij de sector Distributie is een aantal werkplekinspecties gehouden, als voorbereiding op de audits die voortkomen uit het KAM-systeem. Daarnaast is gekeken of gebruik werd gemaakt van de aanwezige hulpmiddelen. Aan de medewerkers Klantencontacten van de afdeling Verkoop is een op maat gemaakt advies gegeven over werkplekinrichting. Vanwege de vele fysieke klachten is een pilot gestart voor bedrijfstherapie/-fitness. Wanneer de pilot succesvol blijkt, wordt gekeken of deze ook toepasbaar is binnen andere afdelingen. Uit de RIE s die op verschillende locaties zijn gehouden, kwam naar voren dat vervanging van de bureaustoelen op de kantoren van WZHO gewenst was. Dit is in het verslagjaar gerealiseerd. Tevens zijn goede resultaten behaald op het gebied van A De opleiding Levensreddende handelingen.

21 beperking van geluidoverlast. Voorbeelden zijn bronaanpak op zuiveringsstation De Laak en gevolgbestrijding op zuiveringsstation Rodenhuis. In samenwerking met medewerkers van de afdeling Waterkwaliteit en de Arbo-unie is gestart met het ontwikkelen van een toxische stoffenbeleid, noodzakelijk in verband met de naderende certificering. Daarnaast is men aan de slag gegaan met het opzetten van een toxische stoffen register. In 1999 zal dit alles afgerond zijn. Bij de verbouw van het distributiepompstation te Alblasserdam is een Veiligheids- en Gezondheidsplan opgesteld, dat door de Arbo-unie is getoetst. Van de aanbevelingen kan gebruik worden gemaakt bij nog in de toekomst op te stellen plannen. In overleg met de Arbo-unie en de VGW-cie is de procedure Seksuele intimidatie aangepast. Tevens is een andere vertrouwenspersoon aangesteld. Daarnaast zal een voorlichting voor de medewerkers worden verzorgd. Naast seksuele intimidatie valt onder de procedure ook agressie, geweld en discriminatie. Het overleg op het gebied van arbeidsomstandigheden tussen de werkgever en de ORNGW-commissie wordt per overlegvergadering vastgelegd in een verslag. Een totaalbeeld van dit overleg wordt geschetst in het jaarverslag van de OR, waaraan de VGW-commissie haar bijdrage levert. Wekelijks houdt de bedrijfsarts spreekuur in het hoofdkantoor, hetgeen vrij regelmatig is bezocht. De leidinggevenden houden ook verzuimgesprekken, indien hiertoe aanleiding bestaat. Door de be- drijfsarts zijn tevens griepvaccinaties verstrekt: 18 medewerkers maakten hiervan gebruik. In het kader van de zorg voor het milieu is in 1998 een groot aantal activiteiten gestart of voortgezet. Het gaat om projecten die water- of energiebesparing tot doel hebben. Daarnaast zijn ecologisch beheer en milieubeheer belangrijke aandachtspunten. Waterbesparing Een stagiair van de Hogeschool Delft heeft een literatuurstudie verricht, waarbij de waterstromen en mogelijkheden tot waterbesparing op melkveebedrijven in beeld zijn gebracht, uitmondend in het rapport "Optimaal waterverbruik melkveehouderij". In samenwerking met De Landbouw Voorlichting (DLV) zijn gratis waterbesparende adviezen aan melkveehouders verleend. De deelname aan dit traject was boven verwachting. Het diepinfiltratie onderzoeksproject op het terrein van WRK te Nieuwegein is eind maart gestopt na een traject van anderhalf jaar. Gedurende het onderzoekstraject is gebleken dat het gebruikte halffabrikaat van WRK met een eenvoudige voorzuivering van actief kool goed toe te passen is als grondstof voor diepinfiltratie. De onttrekking van het ge'infiltreerde materiaal zal voorlopig nog worden voortgezet om het chloridegehalte van het te onttrekken water weer op de normale waarde terug te brengen. Het project op de locatie van zuiveringsstation De Steeg te Langerak is eind maart gestopt. De infiltratie in de ondergrond is uitgevoerd met drinkwater van zuiveringsstation De Steeg. 8,0%- 7,0%- 6,0%- 5,0%- 4,0% Totaal 1997 Totaal ,0%- 2,0%- 1,O%- O,O%- Ziekteverzuim.

22 Het proefonderzoek op zuiveringsstation Rodenhuis naar de mogelijkheden tot zuivering van vuil spoelwater naar drinkwater is in 1998 afgerond. Er zijn proeven uitgevoerd met zowel een conventionele installatie als een membraaninstallatie op ijzerhoudend spoelwater. Eindconclusie is dat membraantechniek het beste heeft gescoord en voor ons in de praktijk bruikbaar is. De membraanproefinstallatie is eind 1998 verplaatst naar zuiveringsstation Reijerwaard voor de uitvoering van onderzoek op de zuivering van kalkhoudend spoelwater. Op zuiveringsstation Rodenhuis is tevens een studie uitgevoerd naar de wijze van opvang van vuil spoelwater. In deze studie is op hoofdlijnen gekeken naar het totale systeem van spoelwaterbehandeling tot drinkwater inclusief slibverwerking. Het resultaat is een schetsontwerp van de totale techniek waarin een aantal hoofddimensies zijn opgenomen. Energiebesparing In 1998 zijn op het gebied van energiebesparing verschillende activiteiten uitgevoerd. Op zuiveringsstation De Laak is onderzoek gedaan naar het rendement van een motorpomp combinatie. Als resultaat hiervan is overgegaan tot vervanging van de motor van de pomp door een HR motor en is de pomp geheel gereviseerd, hetgeen een energiebesparing van ruim 10% oplevert. Op zuiveringsstation Rodenhuis is het programma OPIR (Optimalisatie van Productie door Intelligente Regeling) ge installeerd, dat het drinkwaterverbruik voorspelt. Op basis van deze gegevens wordt het puttenveld zodanig aangestuurd dat een zo vlak mogelijke bedrijfsvoering ontstaat. Afvlakking vindt niet alleen plaats in de zuivering maar ook in de afname van energie. Ook op distributiepompstation Hazerswoude en zuiveringsstation Den Hoorn is dit programma ge installeerd. In het ontwerp van de nieuwe suppletiepompstations Liemeer en Gouda is onderzoek gedaan met het doel de pompen zo goed mogelijk af te stemmen op het werkgebied. Gekozen is voor een toerenregeling van de pompen in combinatie met HR motoren. Bij het suppletiepompstation Gouda is daarnaast geprobeerd de bouwhoogte zo veel mogelijk te optimaliseren met het doel de druk van het water waar mogelijk te behouden. In 1998 is een aantal voorbereidingen getroffen om te komen tot een bedrijfsvoering van de slagader onder hoge druk. Daarmee kunnen de bergingen in het noorden (Hazerswoude, Zoeterwoude en Alphen) als suppletiepompstation worden bedreven. Dit voorkomt onnodig energieverlies als gevolg van het drukloos maken van het water in de berging. In 1998 is het productieverlies van de verschillende zuiveringen opnieuw belangrijk teruggebracht. Spoelprocessen zijn waar mogelijk bekort en geoptimaliseerd. Dit leidt tot een belangrijke reductie van het gebruik van water waarin middels het zuiveringsproces de nodige energie in is gestoken (oppompen, gebruik zuiveringsmiddelen etc.). Natuur en milieu In het voorjaar van 1998 is de eerste fase van het project Ecologisch beheer De Steeg gestart. Eind augustus vond de officiële aftrap plaats. Vervolgens zijn enkele percelen afgeplagd (het verwijderen van de voedselrijke toplaag), zijn sloten van natuurvriendelijke oevers voorzien en is een poel aangelegd. Ookzijn alle sloten op het gehele terrein gebaggerd; hierin bevond zich veel slib door achterstallig onderhoud. Hoe het terrein zich gaat ontwikkelen is deels een verrassing en zal in de komende jaren duidelijk worden. Het project ter vervanging van loden aansluitingleidingen heeft enige vertraging opgelopen. Dit wordt vooral veroorzaakt door noodzakelijke controle van de aarding van de elektrische installatie alvorens tot vervanging kan worden overgegaan. In een aantal woningen is de elektrische installatie nog steeds geaard op de (metalen) waterleiding. Door vervanging van metaal door kunststof kan een gevaarlijke situatie ontstaan. De procedure om tot een deugdelijke aarding te komen vraagt veel tijd. Hierbij is samenwerking gezocht met energiebedrijven om risico s uit te sluiten. A In het kader van het project Optimaal waterverbruik melkveehouderij zijn gratis waterbesparende adviezen verleend aan melkveehouders.

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39 m

40

41 Statutair is bepaald dat het aantal aandelen per gemeente is gerelateerd aan het aantal ingezetenen van het jaar waarin gemeenteraadsverkiezingen worden gehouden. Per 1 januari 1998 heeft herverdeling van het aantal aandelen plaatsgevonden (uitgifte van 11 aandelen en inname van 1 aandeel). De herverdeling van de aandelen was einde verslagjaar echter nog niet afgewikkeld. Gemeente Aantal inwoners Aantal aandelen januari 1994 december 1998 Ter Aar Alblasserdam Al kemade Alphen aan den Rijn Bergam bacht Bodegraven Boskoop Giessenlanden Gorinchem Gouda Graafstroom Hardinxveld-Giessendam Hendrik Ido Ambacht Jacobswoude Krimpen aan den IJssel Leerdam Leiderdorp Liemeer Liesveld Moordrecht Nederlek Nieuwkoop Nieuw Lekkerland Ouderkerk Papendrecht Reeuwij k Ridderkerk Rijnwoude (minus Benthuizen) Schoonhoven Sliedrecht Vianen Vlist Waddinxveen Zederik Zoeterwoude Zwijndrecht O O Situatie per 31 december Mutaties in 1999 als gevolg van herverdeling Alphen aan den Rijn Gorinchem Gouda Hendrik Ido Ambacht Krimpen aan den IJssel Leerdam Leiderdorp Schoonhoven Waddinxveen Situatie na herverdeling van het aantal aandelen 748 m

42 A.B.I.M.VosdeWael secretaresse I H.Ardeseh J.Ziji E.G. van der Heijden Heuckelum 1.L. Couwenberg?raart Onderst. rum W. de Bruijn A.C.M. Oosiveen re 7-7 A. van Leerdam I H.A. PI; I P.J.M. Mense Verduijn n Aavels Vacature I J.M.b )I I ITekenaar I Exploitatie l2 I I Magazijn- 5,51 medew. 1 lemedew Klanten- i contact Medew Klanten- 7 contact Medew incasso Begeleider' Product Manager ' 1 Medew Fin Adm Sen. Adv. instali. Adviseur em. "7 O,I Medew. Technologie i Iiedew, 4 I "i:;- Medew. ringen Medew. Salaris & 0s 1 Verzeker. 1 ~ Int.Contr. Medew. int.contr. Medew. Onderst. install. Kwaliteits Coördi- 1 nator Legenda Tekenaar 0~51 Meteropn., Incass. mede- 1 werker tioniste Hierarchisch leidinggevenden Operationeel leidinggevenden m Functioneel leidinggevenden