Mobiliteitsmanagement

Transcriptie

1 Mobiliteitsmanagement Projectenboek 2003 en 2004 in opdracht van abcdefgh

2 2

3 3.1 Voorwoord Bereikbaarheid en leefbaarheid zijn de speerpunten van de Nota Mobiliteit. Decentrale overheden, bedrijven en rijk tezamen staan aan de lat om hier resultaat te bereiken. Hierbij kunnen oplossingen ontwikkeld door de wetenschap, het bedrijfsleven en decentrale overheden behulpzaam zijn. Na een aantal jaren het succesvolle programma Ketenmobiliteit te hebben uitgevoerd, is in 2003 het subsidieprogramma Mobiliteitsmanagement van start gegaan. Dit programma sluit goed aan bij de Nota Mobiliteit en heeft al 36 nieuwe projecten opgeleverd die oplossingen kunnen aanreiken voor het bereikbaarheidsprobleem. In dit boekje vindt u deze projecten. Het is een enorm gevarieerd aanbod. Er wordt bijvoorbeeld verder gebouwd aan een uniform fietsverhuursysteem voor het natransport, maar ook moderne reisinformatiesystemen krijgen een kans. Het subsidieprogramma Mobiliteitsmanagement zal ook in 2005 nieuwe initiatieven ondersteunen. Gezamenlijk gaan we verder in een traject van het zoeken van oplossingen. Ik wens u veel leesplezier toe, en hoop dat er inspiratie bij u opkomt voor het opzetten van nieuwe projecten. Pex Langenberg Directeur Marktontwikkeling en Decentraal Vervoer Ministerie van Verkeer en Waterstaat 3

4 4

5 3.1 Innovaties en samenwerking, een duurzaam tandem 36 projecten die bijdragen aan duurzame mobiliteit. Dat was de oogst van het subsidieprogramma Mobiliteitsmanagement in 2003 en Stuk voor stuk tonen deze innovaties aan dat we Nederland duurzaam in beweging kunnen houden. Bijvoorbeeld met systemen voor actuele reisinformatie, scooters als taxi en verhuur van elektrische voertuigen in steden. Het ontwikkelen van projecten is één ding. Deze in het brede perspectief van de gehele vervoersketen plaatsen een tweede. Meer samenwerking is dan ook nodig om al die concepten, schakels in de totale vervoersketen, op elkaar aan te laten sluiten. Gewoon met twee partijen beginnen en gaandeweg de rit meer partijen bij het project betrekken. De OV-fiets is hier een goed voorbeeld van. Stallingbouwer Bikedispenser en exploitant Stichting OV-fiets gaan hun producten op elkaar afstemmen. De automatische stalling is een goede uitbreiding op de traditionele huisvesting van de OV-fiets: de bemande stallingen bij NS-stations. Ik hoop dat de projecten in dit boekje u inspireren tot nieuwe ideeën. We hebben ze nodig, want over vijftien jaar is het wegverkeer met maar liefst twintig procent toegenomen! Wim Bakker Opdrachtmanager Personenvervoer SenterNovem 5

6 3.1 Inhoudsopgave 3 Voorwoord Pex Langenberg, Directeur Marktontwikkeling en Decentraal Vervoer 5 Inleiding Wim Bakker, Opdrachtmanager Personenvervoer SenterNovem Reisinformatie 9 Mobiel 2 HTM, Prima verder Reisinformatiegroep, Busstop Informatie Systeem (BIS) Hermes, PRIO (Reisinformatie onderweg) EDS, IRIS Syntus fase O&O Syntus, De auto-treinadviseur EDS, Cedris Gemeente Zoetmeer, Dynamische reis- en routeinformatie in Enschede Gemeente Enschede, Mobimap ANT en Vialis, 2003 Tweewielers en natransport 19 OV-fiets Utrecht UB2000, Witte phietsen Philips Electronics Nederland, Scooterdate Bikeplanet, Gebruiksparticipatie internet/fietsrouteplanner Zuid-Holland (i-plan) Demis, ICT en Fiets Gemeente Eindhoven, in samenwerking met de gemeente Amsterdam en de provincies Noord-Brabant en Groningen, OV-fietsdispenser Bikedispenser, OV-Runner Springtime, ProRail, Twee Mobiliteitsconcept, Het Zwarte Fietsenplan in Amsterdam Pegasus,

7 Nieuwe benaderingen en nieuwe doelgroepen 27 Duurzaam bewegen Nederlandse Hartstichting, Toezicht en informatievoorziening in de trein Rover, OV-educatie voor basisscholen Stadsgewest Haaglanden, Syntus Plus Syntus en Regionaal Vervoers Centrum Achterhoek, De Nationale Taxibon Drivers Box B.V., 2003 Nieuwe diensten 33 Stroomlijning bezoekersstromen grootschalige evenementen Go Designers, 2003 Autodelen en autodaten 41 Social Traffic: easy rider NEA, Hospitax Advier, Optimalisatie vervoer van zieken en gehandicapten MM logistiek, Mobiliteitsbeheersing bouwondernemingen Vos & Partners, Dynamisch uitgiftepunt voor deelauto s Collect car, Corus Vraaggestuurd bedrijfsvervoer Corus vraaggestuurd bedrijfsvervoer, Zero Friction II, platform mobiliteit Go designers, De Mobiliteitsmanager Leaseplan Nederland, TQ3 Mobility Solutions TQ3, Innovatief Mobiliteits Concept Montefeltro, Sapex, DTZ Zadelhoff, Q-park, New Mobility TNO en Freewiel, Motor(scooter)taxi Motortaxi BV, E-ticketing Nederlandse Spoorwegen,

8 8 Projectbeschrijvingen

9 Mobiel 2 Wanneer vertrekt de tram en de bus? Weinig mensen weten dat. Velen gaan op goed geluk bij de halte staan. Daardoor wachten ze soms langer dan nodig is. De mobiele telefoon is een prima middel om actuele reisinformatie te geven. Bijna iedereen heeft een toestel met faciliteiten voor GPRS, een mobiel internetsysteem. ACTUELE REISINFORMATIE OP DE MOBIELE TELEFOON HTM Personenvervoer B.V. Contactpersoon: Arjan Vermeulen Telefoon: a.vermeulen@htm.net praktijkexperiment Uitvoering: februari juli 2005 Beperken van de wachttijd op haltes tot een minimum. Sinds enige tijd kunnen Haagse reizigers een SMS-bericht sturen naar openbaar vervoerbedrijf HTM. Ze ontvangen een gratis bericht retour met exacte vertrektijden van tram of bus. Een computer vangt de signalen op van een GPS-systeem in twee trams en één bus. Het geeft de berichten door aan de mobiele telefoon van de reiziger. Het project Mobiel2 is hierop een vervolg. Reizigers kunnen straks ook automatisch informatie ontvangen via imode of een ander mobiel internetsysteem. Voordeel daarvan is dat gebruikers niet elke keer eerst een bericht hoeven te sturen. Het GPS-systeem gaat ook informatie doorgeven aan trams en bussen onderling. Zo kunnen ze hun vertrektijden op elkaar aanpassen en reizigers overstapgaranties geven. Inzicht of reisinformatie per SMS en GPRS commercieel haalbaar is en een goede aanvulling is op andere actuele informatiesystemen. 9

10 Prima verder Tijd is geld. Reizigers vragen zich dan ook altijd af hoe ze het snelst op hun bestemming komen. Met de auto of het openbaar vervoer? Het antwoord op die vraag kunnen we niet geven. Simpelweg omdat we er geen informatie over hebben. Daarom kiezen reizigers vaak voor het meest voor de hand liggende alternatief: de auto. Maar dat is niet altijd het snelste vervoermiddel. Een reisplanner, waarmee de consument snel vervoermiddelen kan vergelijken op tijd, kosten en milieu-effect. Realistische, onafhankelijke en volledige informatie helpt de reiziger een goede afweging te maken tussen auto, openbaar vervoer of een combinatie van beide vervoermiddelen. MET DE AUTO OF HET OPENBAAR VERVOER Reisinformatiegroep B.V. Contactpersoon: Bram Munnik Telefoon: haalbaarheidsonderzoek Uitvoering: mei december 2005 Bouwen van een prototype reisplanner die inzicht biedt in de opzet en toegevoegde waarde van zo n middel. De Reisinformatiegroep ontwikkelt modellen en verzamelt relevante gegevens om reismodules van vervoermiddelen te bouwen, zoals de duur van de reis op verschillende dagen en tijdstippen, kosten, beschikbaarheid van parkeerplaatsen en milieu-effecten. Op basis daarvan wordt een betrouwbare berekeningsmethode ontwikkeld. Een prototype dat de realistische reistijd, milieu-effecten en kosten aangeeft per vervoermiddel. 10

11 Busstop Informatie Systeem (BIS) Een keer de bus missen op het platteland kan betekenen dat je een uur moet wachten voor de volgende komt. Goede reisinformatie is dan ook onmisbaar. De exploitatie van deze systemen is lastig, omdat bekabeling voor dataverkeer op het platteland duur is. Een reisinformatiesysteem dat onafhankelijk van de reguliere stroomen dataverkeervoorziening kan functioneren. Dat kan door het systeem te voorzien van radio s en accu s. PLATTELAND DICHTERBIJ Hermes Groep BV Contactpersoon: René van den Broek Telefoon: rene.van.den.broek@hermesgroep.nl praktijkexperiment Uitvoering: november oktober 2005 Ontwikkelen en in de praktijk testen van het Busstop Informatie Systeem (BIS). In het voorjaar van 2005 gaat een proefproject van start bij een aantal halten van busonderneming Hermes in Limburg. Een betere dienstverlening aan reizigers. Busonderneming Hermes beschouwt het project als geslaagd als het systeem functioneert en het binnen het vastgestelde budget en tijd is uitgevoerd. Verder moet het aantal reizigers toenemen. Tot slot dienen de reizigers en de opdrachtgevers van Hermes tevreden te zijn over het reissysteem. Dat zijn de provincie Limburg en de vereniging van gemeenten Gebaltram. 11

12 PRIO (Reisinformatie onderweg) Reizen per spoor zou comfortabel kunnen zijn. Geen files, geen lekke banden. Maar soms wel onverwachte vertragingen. De reisinformatie hierover op teletekst is nooit persoonlijk en actueel. Per sms wordt real-time informatie over vertragingen naar de treinreiziger verstuurd. De klant weet precies waar hij aan toe is. Zo kan hij op tijd een alternatief reisplan maken. Real-time informatie ontvangen is mogelijk via mobiele telefoons met SMS en GPRS. EDS wil onderzoeken of hier behoefte aan is. Het idee is om via de SMS-service van de NS actuele reisadviezen te OP HET JUISTE SPOOR: ACTUEEL GEÏNFORMEERD ONDERWEG EDS International BV Contactpersoon: Gilles Ampt Telefoon: praktijkexperiment Uitvoering: februari december 2006 geven. De reiziger krijgt automatisch informatie over vertragingen en de gevolgen ervan voor het reisplan. Slecht functioneren van dit systeem vergroot alleen maar de frustratie. Daarom is een goede inrichting ervan en een foutloze koppeling aan actuele reisschema s van belang. De real-time informatieservice kan in elk geval tot 2006 gebruikt worden. Inzicht in de waardering van een real-time SMS-service. Is het van invloed op het reisgedrag van treinreizigers? Maken ze door PRIO andere keuzes? Kan het systeem verbeterd worden? De resultaten van het project gebruikt EDS voor een kostendekkende persoonlijke reisinformatie-service. 12

13 IRIS Syntus fase O&O De keuze voor openbaar vervoer hangt vaak af van goede reisinformatie. Die moet betrouwbaar, actueel en afgestemd zijn op wensen van gebruikers. Dat kan beter. De meeste reisplanners rekenen prima uit hoe je op de plaats van bestemming komt. Maar ze geven geen informatie over storingen. En eenmaal onderweg kun je vaak geen reisinformatie opvragen. Een systeem dat de reiziger, waar hij zich ook bevindt, actuele informatie geeft over storingen. Alternatieven worden ter plekke aangeboden. PERSOONLIJKE REISINFORMATIE Syntus Contactpersoon: Peter Lensink Telefoon: onderzoek & ontwikkeling Uitvoering: juli juli 2005 OV-bedrijf Syntus wil klanten actuele reisinformatie geven per mobiele telefoon. Het systeem dat Syntus met TNO ontwikkelt is persoonlijk. Gebruikers voeren éénmaal een aantal gegevens in, zodat het systeem de klant herkent. Als reizigers bijvoorbeeld aangeven dat ze naar huis willen, weet het systeem de locatie ervan en geeft op maat gesneden reisadvies. Een set technische specificaties. Dit functionele ontwerp vormt een basis om het reisinformatiesysteem in een later stadium in de praktijk te testen. 13

14 De auto-treinadviseur Een file in de verte. Hoe lang duurt het als ik nú naar een station rij en daar de trein neem? Welk station, welke trein? Is die trein niet vertraagd? Het zijn vragen die steeds meer reizigers bezighouden. Maar een goed antwoord hierop ontbreekt nog. Jammer, want soms is de trein een goed alternatief. Een routeplanner die automatisch vanaf de plaats waar de reiziger zich bevindt een actueel reisadvies geeft voor een alternatief per trein. In het advies wordt ook rekening gehouden met parkeergelegenheden. Reizigers kunnen het advies via hun mobiele telefoon opvragen. Ze tikken het station in van bestemming. Op basis van dit gegeven en de actuele positie krijgt de gebruiker een persoonlijk actueel reisadvies. ACTUEEL REISADVIES WAAR JE OOK BENT EDS Contactpersoon: Meinte Wildschut Telefoon: onderzoek & ontwikkeling Uitvoering: april april 2006 De (auto-)mobilist een vervoersalternatief geven door reisinformatie aan te bieden, die actueel is en op de locatie toegespitst. Het project wordt in drie fases uitgevoerd. Eerst ontwikkelt EDS de techniek om op basis van mobiele telefoons locaties van reizigers vast te stellen. Vervolgens wordt een routeplanner ontwikkeld die actuele reisadviezen vervaardigt. Voor de berekening van de autoreisduur maakt EDS gebruik van gemiddelde rijsnelheden op de route en de effecten van actuele files. Voor de berekening van de treinreis maakt EDS gebruik van de dynamische reisplanner zoals die onlangs ontwikkeld is in het project ARAS. Een softwarecomponent Auto-treinadviseur, technisch en functioneel getest. 14

15 Cedris Duur en complex. Dat kenmerkt veel systemen die op grote schaal actuele reisinformatie bieden. Het budget van veel gemeenten en vervoerders is niet toereikend om hierin te investeren. Gebrek aan goede actuele OV-informatie weerhoudt veel reizigers ervan te kiezen voor trein, bus of tram. Zakcomputers, GPS-routenavigatie en draadloze internetverbindingen. Vijf jaar geleden abacadabra, nu gebruiken consumenten deze elektronica om er onder andere hun route mee uit te stippelen. Deze apparatuur is mogelijk ook geschikt voor zakelijke toepassingen. De gemeente Zoetermeer gaat een praktijkexperiment uitvoeren met een goedkoop reisinformatiesysteem dat werkt op basis van BETAALBAAR REISINFORMATIESYSTEEM VOOR GEMEENTEN Gemeente Zoetermeer Contactpersonen: Wim Serné / Dimitri Drijver Telefoon: info@pallasadvies.nl praktijkexperiment Uitvoering: maart maart 2006 bestaande consumentenelektronica. Testen of consumentenapparatuur geschikt is voor een grootschalig dynamisch reisinformatiesysteem. Consumenten kunnen via displays actuele informatie bekijken. De precieze vorm van het project is afhankelijk van hoe het kan aansluiten op de ontwikkelingen in het Swingh project in de stadregio Haaglanden. Inzicht in de mogelijkheden van consumentenelektronica voor grootschalige reisinformatiesystemen. 15

16 Dynamische reis- en routeinformatie in Enschede Geld moet rollen. En dat kan goed in Enschede. Winkels te kust en te keur. Veel consumenten weten dan ook op zaterdag hun weg te vinden naar het stadscentrum. Dat geldt ook voor onze Oosterburen. Op Duitse feestdagen trekt men er massaal op uit. Vervelend gevolg is dat de wegen in en rondom de stad dichtslibben. Informatiepanelen met actuele route-informatie rondom de stad. Automobilisten kunnen op deze wijze bepalen of het zinvol is door te rijden. Of dat het sneller is de auto op één van de transferia te parkeren en per openbaar vervoer verder te reizen. De informatie op de panelen GESTROOMLIJND WINKELEN Gemeente Enschede Contactpersoon: Gerran Spaan Telefoon: haalbaarheidsonderzoek Uitvoering: maart september 2005 is gebaseerd op gegevens van een systeem dat de doorstroming en intensiteit van het verkeer op de weg meet. Alternatieve vervoerswijzen stimuleren met actuele en betrouwbare reisen routeinformatie. Camera s boven toegangswegen en GPS-systemen in voertuigen van het openbaar vervoer registreren de snelheid van auto s en bussen en verstrekken deze gegevens aan de informatiepanelen. Inzicht in haalbaarheid en effect van een dynamisch reis- en routeinformatiesysteem in Enschede. 16

17 Mobimap Stap in op halte Beethovenstraat. Vervolgens neemt u op de Apollolaan lijn 51 naar de Amstelveenseweg. Dan is het nog vijf minuten lopen naar uw bestemming. Met een dergelijk reisadvies kom je een aardig eind in de goede richting. Maar mensen willen niet alleen van A naar B, en ook niet altijd met het openbaar vervoer. Zou het niet handiger zijn om eerst een stukje met de auto af te leggen, of de boodschappen te doen bij het winkelcentrum waar je toch al moest overstappen? Met die wensen houdt het standaard-reisadvies geen rekening, want dat moet je (als automobilist) vooraf weten waar het eventueel handig is om te parkeren of over te stappen. Jammer, want de Randstad in het bijzonder heeft een fijnmazig en hoogfrequent OV-systeem. En in dit land met leefbaarheids- en bereikbaarheidsproblemen als gevolg van de groeiende automobiliteit is een belang- VERVOER IN BEELD Aanvragers: ANT B.V. en Vialis B.V. Contactpersoon: Nicolaas de Ronde Bresser Telefoon: info@ant-consultants.nl haalbaarheidsonderzoek Uitvoering: oktober oktober 2005 rijke rol voor het OV weggelegd. Dat een combinatie van auto en OV niet het eerste is waar reizigers aan denken, is voor een belangrijk deel te wijten aan het gebrek aan inzicht in het OV-systeem bij niet-gebruikers. Wat ontbreekt is een toegankelijk overzicht van de belangrijke OVlijnen en overstappunten. In Nederland zijn verschillende vervoerbedrijven actief, met verschillende spoor- of busboekjes en internetsites die onderling qua functionaliteit verschillen. De beschikbare lijnnetkaarten van de vervoerbedrijven vormen geen integraal overzicht van alle OV-verbindingen, laat staan in combinatie met de auto. 17

18 Overzichtelijke kaarten die vervoerder of vervoerssoort overstijgen helpen het richtinggevoel een handje. Mobimap geeft een integraal grafisch overzicht van OV-lijnen, overstapmogelijkheden en parkeergelegenheden. Mobimap is aanvullend op andere reisinformatiesystemen en helpt zakelijke en recreatieve reizigers bij het plannen van hun route. Zowel vóór als tijdens de reis. Voor keuzereizigers, of juist voor reizigers die enkel met het OV wensen te reizen. En op landelijke, regionale (Randstad) of lokale schaal. Het project geeft inzicht in de haalbaarheid en ontwikkeling van het concept. Belangrijke vraag is of dit systeem met andere aanbieders van reisinformatiesystemen op een winstgevende manier kan worden geëxploiteerd. De kaarten, die in gedrukte vorm of digitaal via internet en zakcomputers beschikbaar zijn, worden voor specifieke doelgroepen ontwikkeld. Zoals voor toeristen of bezoekers van een evenement. Met de internettoepassing wordt overzicht- en detailinformatie beter gecombineerd door de mogelijkheid om digitaal in te zoomen. Introductie van de Mobimap heeft tot doel om het OV-gebruik en ketenmobiliteit te stimuleren en om integrale reisinformatie toegankelijk te maken. Mobimap helpt bij het benaderen van het OV als één systeem en het stroomlijnen van de informatievoorziening. Dat bevordert de kwaliteit. 18

19 OV-fiets Utrecht Voor korte stadsritten is de fiets ideaal. Hét voordeel: hij staat altijd voor je klaar. Wachten op bus, tram of trein is niet nodig. Op NSstations is de OV-fiets razend populair. Zonder ingewikkelde administratie en gedoe met borgsommen, fietst de reiziger binnen een minuut de stalling uit. Jammer dat dit succesvolle concept alleen te huur is bij treinstations. De fiets zou ook prima geschikt zijn op andere OV-punten, zoals transferia. De OV-fiets aanbieden bij transferia en haltes van tramen busstations in steden. IN EEN FLITS OP DE FIETS VAN TRANSFERIUM NAAR STAD Stichting UB2000 Contactpersoon: Pieter Mosterd Telefoon: praktijkexperiment Uitvoering: mei mei 2006 Onderzoeken of de OV-fiets behalve op NS-stations ook succesvol is bij andere OV-knooppunten in Utrecht. Exploitant UB2000 schaft OV-fietsen aan. In de bestaande stallingen bij tram- en busstations komen plaatsen vrij voor de OV-fiets. Ook op transferia komen fietsvoorzieningen. De OV-fiets is niet alleen bestemd voor reguliere gebruikers. Ook reizigers die hem zo af en toe nodig hebben - zoals toeristen - kunnen er één huren met een creditcard. Een Park & Ride-concept op transferia en optimale inzet van de OV-fiets bij tram- en bushaltes. 19

20 Witte phietsen De nieuwe campus van Philips ligt ver buiten het centrum van Eindhoven. De bushalte ligt op een behoorlijke afstand van het gebouw. Het is dus een flinke tippel naar de werkkamer. Best lekker als je tijd hebt en de zon schijnt. Maar de realiteit is vaak anders. Daardoor is de auto het populairste vervoermiddel bij werknemers van Philips. Aanbieden van fietsen bij haltes van het openbaar vervoer en op plaatsen binnen de campus. De Bikedispenser, een onbemande stalling, is hiervoor het meest geschikt. Met een persoonlijke chipkaart halen reizigers hun witte phiets uit een kluis. SNEL OP DE CAMPUS MET DE PHILIPS-FIETS Philips Electronics Netherlands Contactpersoon: Niels van den Bosch (CDHV) Telefoon: praktijkexperiment Uitvoering: februari mei 2006 Testen of reizigers de auto laten staan voor een gratis fietsdienst. Philips maakt een analyse van vervoersstromen. Hoeveel mensen gaan met de auto naar het werk? Wie gebruikt het openbaar vervoer? Wat vinden medewerkers van de witte phiets? Bij voldoende belangstelling wordt de Bikedispenser op maat gemaakt voor de campus. In eerste instantie wordt er een kleine pilot gehouden; vervolgens is er ruimte voor uitbreiding. Sluitstuk van het project vormt een gebruikerstest met de fietsen. Een beter bereikbare en leefbare campus voor werknemers. 20

21 Scooterdate Elektrische scooters zijn in. Door hun wendbaarheid zijn ze vooral in de stad snel. Hun hippe uiterlijk zorgt ervoor dat je erop gezien mag worden. Aan belangstelling van reizigers ontbreekt het dan ook niet. Toch valt de verkoop van scooters tegen. Oorzaken: angst voor diefstal, hoge aanschafkosten, gebrek aan stallingen en mogelijkheden om de scooter in flats op te laden. Een betaalbaar abonnement voor scooterhuur. Dat biedt gebruikers wel de voordelen van beschikbaarheid, maar niet de nadelen van bezit. SUPERSNEL DOOR DE STAD Bikeplanet B.V. Contactpersoon: Michael van der Meijden Telefoon: haalbaarheidsonderzoek Uitvoering: mei augustus 2004 Onderzoek naar de commerciële haalbaarheid van het huurconcept scooterdate. Een bureau dat gespecialiseerd is in mobiliteitsconcepten peilt de interesse van gebruikers in stedelijke gebieden, die zich regelmatig verplaatsen op korte en middellange afstanden. Inzicht in commerciële mogelijkheden om scooters te verhuren. 21

22 Gebruiksparticipatie internet/ fietsrouteplanner Zuid-Holland (i-plan) De fiets is een prima alternatief voor de auto. Tijdens de spits ben je vaak eerder op tijd voor je afspraak. Op één voorwaarde: dat je de weg weet. Goede fietskaarten zijn onmisbaar. Maar die zijn zeldzaam. Een digitale fietsplanner. Die vangt twee vliegen in één klap. Met een muisklik weet de reiziger hoe hij van A naar B kan komen. En het kaartmateriaal is actueel. Wijzigingen staan in een mum van tijd op de website. Belangrijk, want routes veranderen snel. GOED GEPLAND OP DE FIETS Demis B.V. Contactpersoon: Poul Grashoff Telefoon: paulg@demis.nl onderzoek & ontwikkeling Uitvoering: februari februari 2005 Een paar digitale kaarten op internet zetten is niet zo moeilijk. Het succes van een digitale fietsplanner staat of valt met goede fietskaarten en het regelmatig actualiseren ervan. En wie weten meer over fietsroutes dan de fietsers zelf? Kaartspecialist Demis B.V. wil met dit project reizigers mobiliseren hun kennis over fietsroutes op internet te plaatsen. Onlangs startte Demis een proef met een digitale planner voor Zuid-Holland. Vrijwilligers van de Fietsersbond controleren de fietspaden. Ze brengen wijzigingen aan met behulp van een beheersapplicatie. Een gratis fietsrouteplanner voor Zuid-Holland op internet. 22

23 ICT en fiets ICT maakt het leven makkelijker. Ook in het verkeer. Borden boven de weg geven bijvoorbeeld actuele informatie over filevrije routes aan automobilisten. De digitale snelweg is nog niet weggelegd voor fietsers. Jammer, want dat kan fietsen nog aangenamer maken. Denk aan informatie over fietsvoorzieningen op internet, elektronisch reserveren van huurfietsen, meetapparatuur voor fietsgebruik en elektronische beveiliging van fietsenstallingen. ICT kan ook een goed middel zijn om het fietsbeleid van gemeenten en provincies te versterken. De e-cyclist. Een website over ICT-toepassingen voor de fiets. Provincies en gemeenten plaatsen informatie hoe ze er hun fietsbeleid mee ondersteunen. Collega's kunnen er hun voordeel mee doen. ELEKTRONISCHE FIETSER Gemeente Eindhoven, in samenwerking met de gemeente Amsterdam en de provincies Noord-Brabant en Groningen Contactpersoon: Paul van Loon Telefoon: haalbaarheidsonderzoek Uitvoering: mei december 2004 De gemeenten Eindhoven en Amsterdam en de provincies Noord- Brabant en Groningen onderzoeken hoe ze hun fietsbeleid kunnen versterken met ICT. Adviesbureau Diepens en Okkema inventariseert de fietsplannen van de gemeenten, voert gesprekken met beleidsmakers en onderzoekt digitale toepassingen voor fietsers. Een website met tips hoe provincies en gemeenten ICT kunnen toepassen voor fietsvoorzieningen. 23

24 OV-fietsdispenser De OV-fiets is een prachtig duurzaam vervoermiddel. Reizigers kunnen bij ruim 70 NS-stations terecht voor de snelle huurfiets. Binnen een minuut rijden ze de stalling uit. Maar de situatie is nog niet ideaal. Stallinghouders moeten bereid zijn ruimte te maken voor de fiets. En de huidige onbemande stallingen zijn te duur. Het OV-fietssysteem verbeteren met de Bikedispenser, een goedkope, ruimtebesparende en veilige onbemande stalling. Het werkt als volgt. De reiziger houdt een pas voor een uitleesscherm. Binnen vijftien seconden haalt een automatisch systeem een fiets uit de kluis. Bij terugkomst houdt de fietser de pas weer voor het uitleesscherm, PASSENDE HUISVESTING VOOR DE OV-FIETS ProRail Contactpersoon: Anton Brunt Telefoon: onderzoek & ontwikkeling Uitvoering: januari augustus 2008 opent de deur van de kluis en zet de fiets erin. Vervolgens wordt het rijwiel in de stalling gezet. Stallingbouwer Bikedispenser en exploitant Stichting OV-fiets stemmen hun producten op elkaar af. Moet het factureringssysteem worden aangepast? Is de constructie van de OV-fiets geschikt voor de Bikedispenser? Welke locaties komen in aanmerking voor een stalling? Dat zijn enkele vragen die tijdens de ontwikkelingsfase aan bod komen. De resultaten vormen de basis van een voorbeeldproject. Een volledig uitgewerkte automatische fietsenstalling voor de OV-fiets. 24

25 OV-Runner Van een afgelegen trein- of busstation naar de plaats van bestemming kan een mijl op zeven zijn. De mogelijkheden zijn beperkt. Vaak zijn er geen taxi s. En een huurfiets is niet altijd een comfortabel vervoermiddel om lange afstanden te overbruggen. Verhuur van fietsen met hulpmotor, scooter of motor. Het verhuursysteem sluit aan op dat van de OV-fiets, een beproefd en succesvol concept. De reiziger meldt zich met een pasje bij de stallinghouder. Die scant de gegevens. Huurders ontvangen maandelijks een factuur per . Omslachtige administratieve procedures zijn verleden tijd. DE WIND MEE MET GEMOTORISEERDE TWEEWIELERS Aanvragers: Springtime Contactpersoon: Anton Brunt Telefoon: haalbaarheidsonderzoek Uitvoering: januari juni 2005 Aanbieden van een snel vervoermiddel om afstanden van meer dan drie kilometer tussen OV-locatie en einddoel te overbruggen. De aanvragers stellen een ondernemingsplan op om de commerciële haalbaarheid van gemotoriseerde tweewielers te onderzoeken. Tevens nemen ze de huisvesting onder de loep. Een automatische fietsenstalling lijkt de goedkoopste oplossing te zijn bij OV-locaties in landelijke gebieden. Inzicht in de vraag onder welke voorwaarden verhuur van gemotoriseerde tweewielers loont. 25

26 Het Zwarte Fietsenplan in Amsterdam Mooi cadeautje van de baas, zo n fiets met alle toeters en bellen. Geen files meer en nog gezond ook. Maar de positieve stemming slaat om bij diefstal of een lekke band. Niet zelden verdwijnt het rijwiel voorgoed in de schuur. Het Zwarte Fietsenplan van fietsleasebedrijf Pegasus Fietsen. Werknemers krijgen een (zwarte) Gazelle fiets met anti-diefstalmoeren. Bij panne kunnen ze zeven dagen per week en twaalf uur per dag met de verhuurder bellen. Pegasus Fietsen haalt de rijwielen op, repareert ze en levert ze af op de gewenste plaats. Werkgevers OPLOSSING VOOR PUNAISES EN ANDER PIJNLIJK FIETSLEED Pegasus Fietsen V.O.F. Contactpersoon: Maurits Wijzenbeek Telefoon: info@pegasusfietsen.nl praktijkexperiment Uitvoering: november mei 2007 kunnen gebruik maken van fiscale regelingen van de overheid om het fietsgebruik te stimuleren. Aan bedrijven in de regio Amsterdam zoveel mogelijk fietsen leasen aan bedrijven. Zo kunnen ze werknemers stimuleren minder gebruik te maken van de auto en het openbaar vervoer. Aanvrager Pegasus test de service en werft bedrijven om aan het proefproject deel te nemen. In 2007 fietsen 1800 werknemers met een leasefiets. 26

27 Duurzaam bewegen De auto laten staan voor een beter milieu. Dat is de boodschap van veel campagnes. Effectief zijn ze niet. Ze spreken automobilisten niet aan, omdat er geen persoonlijk voordeel is. Wat is er persoonlijker dan je eigen gezondheid? Die verbetert als je in beweging komt. Koppelen van deze boodschap met duurzame mobiliteit beïnvloedt het gedrag van automobilisten op een positieve en effectieve manier. HART VOOR GEZONDHEID Nederlandse Hartstichting Contactpersoon: Marleen Kwak Telefoon: haalbaarheidsonderzoek Uitvoering: mei augustus 2005 Met een persoonlijk advies wil de Nederlandse Hartstichting werknemers met gezondheidsproblemen bewegen tot gezonder gedrag. De stichting benadert 200 medewerkers van bedrijven voor een onderzoek. Dit bestaat uit een analyse van het woon-werkverkeer. Bewustwording van de rol van de auto op de gezondheid staat hierin centraal. Op basis daarvan krijgen de medewerkers advies hoe ze meer kunnen bewegen tijdens het woon-werkverkeer. Naar schatting kunnen autokilometers worden omgezet in wandel- en fietskilometers. Hierover brengt de Nederlandse Hartstichting een handleiding uit voor bedrijven en arbodiensten, zodat ze een vergelijkbaar project kunnen opzetten. 27