Bedrijven over woon-werkverkeer nu en in de toekomst De resultaten van een landelijk onderzoek

Transcriptie

1 5)x- 83 A/linisterie van Verkeer en Waterstaat Bedrijven over woon-werkverkeer nu en in de toekomst De resultaten van een landelijk onderzoek

2 SI 3 V*v A Bedrijven over woon-werlcverkeer nu en in de toekomst O Heeft het Nederlandse bedrijfsleven een file-probleem? Zijn Nederlandse bedrijven met de fiets goed bereikbaar? ^ Ziet het bedrijfsleven het openbaar vervoer als een goed alternatief voor de auto? Welke knelpunten ervaart het bedrijfsleven met betrekking tot het woon-werkverkeer? En vele andere aspecten van het woon-werkverkeer. De resultaten van een landelijk onderzoek naar de opvattingen van het bedrijfsleven over het huidige en toekomstige woon-werkverkeer.

3 Beleidsvorming begint met informatie en communicatie. Verkeer en vervoer spelen in ons dagelijks leven een belangrijke rol. Het is een gespreksonderwerp dat regelmatig terugkomt. Niet alleen s ochtends na de spits, maar ook thuis en in de media. Natuurlijk krijgt het onderwerp ook binnen de overheid alle aandacht. Bereikbaarheid, infrastructuur, openbaar vervoer en milieu vormen belangrijke bouwstenen van het regeringsbeleid. Wisselwerking Informatie en communicatie zijn bij het formuleren van overheidsbeleid van groot belang. De overheid hecht veel waarde aan de mening van belanghebbende partijen. Goed beleid komt immers niet achter burden tot stand, maar door middel van een wisselwerking tussen beleidmakers en mensen uit de praktijk. Onderzoek Om de mening van het Nederlandse bedrijfsleven over het woonwerkverkeer in kaart te brengen, heeft het Ministerie van Verkeer en Waterstaat een groot onderzoek laten uitvoeren. Ruim 3500 Nederlandse bedrijven en instellingen met meer dan 50 werknemers kregen hiervoor een enqueteformulier toegestuurd. Meer dan de helft van deze organisaties stuurde de vragenlijst ingevuld terug - een zeer hoge respons voor een dergelijk onderzoek. In deze brochure de belangrijkste onderzoeksresultaten. Informatie Als u na het lezen van deze brochure meer wilt weten over het verbeteren van het woon-werkverkeer van uw bedrijf, neemt u dan contact op met de vervoersmanagement-medewerkers van Rijkswaterstaat in uw regio. Het telefoonnummer vindt u achterin deze brochure.

4 Woon-werkverkeer in Nederland. Volgens het CBS bestaat het Nederlandse woon-werkverkeer voor bijna de helft uit auto s met daarin een persoon. U kunt dit zelf constateren als u in de spits om u been kijkt. Van de overige werknemers komt 30% met de (brom)fiets naar het werk en 7% met het openbaar vervoer. Slechts 8% van het huidige woon-werkverkeer bestaat uit mensen die carpoolen. En dan te bedenken dat er iedere ochtend zo n 5 miljoen carpoolzitplaatsen vrij zijn. Problemen In de file staan betekent vaak: te laat komen. De kans is groot dat u daar zelf ervaring mee heeft. Bij 60% van de bedrijven in de Randstad komen werknemers te laat door files. De Randstad spant hiermee de kroon, maar ook in de rest van Nederland speelt dit probleem voor ruim 25% van de bedrijven. Zeeland en de drie noordelijke provincies vormen hierop een uitzondering: hier heeft 10 respectievelijk 18% van het bedrijfsleven problemen met files. In Zeeland en Noord-Brabant heeft het bedrijfsleven problemen met de bereikbaarheid van het openbaar vervoer: men vindt de bushalte vaak te ver van het bedrijf verwijderd of de afstand tot het station te groot. Dit probleem scoorf in deze gebieden zo n 10% boven het landelijk gemiddelde. De regio Utrecht kent dit probleem het minst: het percentage ligt hier 8% onder het gemiddelde. De meeste parkeerproblemen ervaart men, zoals te verwachten, in de Randstad. We moeten hierbij natuurlijk vooral aan de grote steden denken. In Limburg vindt een relatief hoog percentage (19%) de aansluiting van deze provincie op de belangrijkste Nederlandse wegen onvoldoende. Verreweg de meeste bedrijven (94%) zijn niet ontevreden over hun bereikbaarheid per fiets. Alleen de provincie Zeeland vormt hierop een uitzondering. Volgens 11% van de Zeeuwse bedrijven laat de mogelijkheid voor woon-werkverkeer per fiets in deze provincie te wensen over.

5 Tabel 1. De huidige verkeers- en vervoerssituatie. Het percentage bedrijven dat het met de uitspraak eens is. Randstad rest gemiddeld Werknemers komen te laat door files Geen bushaltes in de nabije omgeving Afstand tot het station is te groot Te weinig parkeerruimte voor bezoekers Te weinig parkeerruimte voor werknemers Problemen met aan- en afvoer van goederen 17 s 11 Slechte bereikbaarheid in de spits Geen goede aansluiting op belangrijke wegen Bereikbaarheid per fiets laat te wensen over De tabellen in deze brochure zijn ontleend aan een onderzoek dat Traffic Test, instituut voor sociaal-wetenschap- pelijk onderzoek op verkeersgebied, in opdracht van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft uitgevoerd. Nederland over 10 jaar: zijn de problemen dan opgelost? Het Nederlandse bedrijfsleven denkt dat de overheid de komende 10 jaar een groot aantal maatregelen zal invoeren om het file-probleem aan te pakken. Men denkt hierbij niet alleen aan wettelijke bepalingen, maar ook aan technische maatregelen ter verbetering van de infrastructuur. Bijvoorbeeld aan de aanleg van nieuwe wegen en de invoering van carpoolstroken. Dat het file-probleem de komende 10 jaar door deze technische maatregelen wordt opgelost, acht de overgrote meerderheid (91%) echter onwaarschijnlijk. Alternatieven Het bedrijfsleven heeft over het algemeen weinig vertrouwen in het openbaar vervoer als alternatief voor het woon-werkverkeer per auto. Slechts 21% denkt dat het openbaar vervoer de heilige koe kan vervangen.

6 In vervoersmanagementheeit men daarentegen meer vertrouwen. Maar laten we, voordat we hier verder op ingaan, eerst even duidelijk omschrijven wat hiermee bedoeld wordt. Vervoersmanagement is de zorg die de hiding van bedrijven en instellingen heeft voor het personenverkeer en -vervoer in het kader van de bedrijfsvoering. Bijna tweederde van de Nederlandse bedrijven denkt dat vervoersmanagement in de toekomst een grote vlucht zal nemen. 66% verwacht dat vervoersmanagement binnen 10 jaar verplicht zal zijn. Daarnaast denken 6 op de 10 bedrijven dat er tegen die tijd een subsidieregeling voor vervoersmanagement is ingesteld. Tabel 2. Nederland over 10 jaar. Het percentage bedrijven dat het waarschijnlijk acht dat de voorgestelde situaties over 10 jaar zijn gerealiseerd. Voor iedere openbare parkeergelegenheid moet worden betaald 67% Bedrijven zijn verplicht aan vervoersmanagement te doen 66% Bepaalde bedrijven kiezen verplicht bepaalde lokaties 63% Er is een subsidieregeling voor vervoersmanagement 60% Er is een spitstoeslag ingevoerd 60% Er is een rijverbod bij hoge smogconcentraties 60% Alle reiskostenvergoedingen zijn fiscaal belast 50% Voor bedrijven geldt een maximum parkeernorm 43% Veel snelwegen zijn met een rijstrook verbreed 39% Veel snelwegen hebben een aparte rijstrook voor carpoolers 31% Het openbaar vervoer is een goed alternatief voor de auto 21% Door technische maatregelen zijn de meeste files opgelost 9%

7 Vervoersmanagement nu of in de toekomst? 59% van de ondervraagde bedrijven zegt bekend te zijn met bet begrip vervoersmanagement. Het merendeel van deze bedrijven past bet echter nog niet toe. Argumenten voor en tegen Bijna 80% van het bedrijfsleven vindt een groeiend milieubewustzijn het belangrijkste argument om vervoersmanagement in te voeren. De belangrijkste redenen om er niet vandaag al mee te beginnen zijn: tijd en geld. 42% van de ondervraagden zegt zich momenteel hierdoor van vervoersmanagement te laten weerhouden. Daarnaast verklaart bijna de helft van de ondervraagden nog te weinig problemen te ondervinden om nu al actief stappen op het gebied van vervoersmanagement te ondernemen. Maar hoe dan wel? Over de manier waarop de verkeersproblematiek aangepakt moet worden, heerst grote eensgezindheid onder de onderzochte bedrijven. Maatregelen in het kader van vervoersmanagement worden in alle regie s in vrijwel dezelfde mate acceptabel geacht. Acceptatie Meer dan de helft van de bedrijven vindt het beschikbaar stellen van dienstauto s voor zakelijke ritten, zodat de eigen auto thuis kan blijven, een reele mogelijkheid. Ook het geven van individuele vervoersadviezen aan werknemers wordt hoog gewaardeerd. 49% van de respondenten vindt het afsluiten van contracten met het openbaar vervoer een goede maatregel. Ook het opzetten van een carpoolorganisatie kan de goedkeuring van bijna de helft van het bedrijfsleven wegdragen. 31% van het bedrijfsleven ziet een rol weggelegd voor bedrijfsfietsen. Het bedrijfsleven ziet minder in het aanstellen van een aparte vervoersfunctionaris of het aanpassen van de leaseregeling.

8 Tabel 3. Acceptatie van maatregelen Het percentage bedrijven dat de genoemde maatregel acceptabel vindt. Beschikbaar stellen dienstauto s voor zakelijke ritten 55% Geven van individuele vervoersadviezen aan werknemers 50% Gebruikerscontracten voor het openbaar vervoer 49% Opzetten van een carpoolorganisatie 46% Bevorderen van telefonisch vergaderen 43% Uitgeven van een informatieblad 42% Treffen van parkeermaatregelen 41% Verstrekken treinkaartjes/informatie bij de receptie 40% Vervangen reiskostenvergoeding door OV-abonnementen 39% Beschikbaar stellen dienstfietsen voor zakelijk verkeer 31% Inzetten personeel ten behoeve van vervoersmanagement 25% Scheppen van mogelijkheden voor thuis werken 25% Beschikbaar stellen fietsen tegen gedeeltelijke inlevering reiskostenvergoeding 19% Aanstellen vervoersfunctionaris binnen het bedrijf 19% Aanpassen leaseregeling 19%

9 En de overheid? In de inleiding van deze brochure stelden we dat de overheid het bedrijfsleven nodig heeft om haar beleid uit te kunnen voeren. Voor informatie, communicatie en afstemming. Kortom, om samen het verkeersprobleem aan te kunnen pakken. In het onderstaande overzicht zijn de verwachtingen opgenomen die het bedrijfsleven op zijn beurt ten opzichte van de overheid heeft. Tabel 4. Wat verwacht het bedrijfsleven van de overheid? De percentages geven aan hoeveel bedrijven het aspect genoemd hebben. Advies 55% Subsidie 55% Voorlichtingsmateriaal 44% Codrdinatie 36% Wettelijke verplichting 33% Evaluatie van effecten 21% Ondersteuning in de media 20% Hulp van de overheid We hebben in deze brochure enkele opvallende onderzoeksresultaten de revue laten passeren. Heeft dit uw interesse gewekt? Wilt u aanvullende informatie of bent u benieuwd naar de specifieke uitkomsten van uw regio? Maakt u dan eens een afspraak met een vervoersmanagementmedewerker van Rijkswaterstaat in uw regio. Deze medewerkers informeren u graag over de mogelijkheden die vervoersmanagement u biedt. Daarnaast kunnen zij u advies geven dat specifiek op uw situatie is toegesneden. Een telefoontje met de contactpersoon in uw regio is voldoende.

10 Telefoon- en telefaxnummers van de regionale directies van Rijkswaterstaat: Directie Drenthe Telefoon: Telefax: Directie Flevoland Telefoon: Telefax: Directie Friesland Telefoon: Telefax: Directie Gelderland Telefoon: Telefax: Directie Groningen Telefoon: Telefax: Directie Limburg Telefoon: Telefax: Directie Noord-Brabant Telefoon: Telefax: Directie Noord-Holland Telefoon: Telefax: Directie Overijssel Telefoon: Telefax: Directie Utrecht Telefoon: Telefax: Directie Zeeland Telefoon: Telefax: Directie Zuid-Holland Telefoon: Telefax:

11 Colofon Mei 1993 Dit is een uitgave van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Landelijke Projectgroep Vervoersmanagement, Postbus 20901, 2500 EX Den Haag. Deze brochure isgedrukt op chloorvrij papier.