Seminar Beleggingsondernemingen

Transcriptie

1 Seminar Beleggingsondernemingen 14 november 2017 Agenda Opening door Maarten Gelderman Nieuw prudentieel raamwerk voor beleggingsondernemingen Panelsessie: stellingen Digitaal loket rapportages uur pauze Uitbestedingsrisico s Panelsessie: Q&A Liquiditeitsrisico s borrel

2 DNB Seminar Vermogensbeheerders 14 November 2017 EBA rapport 29 sept Nieuw prudentieel raamwerk voor beleggingsondernemingen Paul van den Berg (Toezicht Beleid) Agenda EBA Opinie & Rapport 29 September 2017 Nieuw prudentieel raamwerk voor beleggingsondernemingen Hoofdpunten uit het EBA rapport o Nieuwe categorie-indeling: Class 1 / 2 / 3 o Kapitaalvereisten: K-factors en vloeren + rekenvoorbeelden o Liquiditeitsvereisten Impact-analyse voor NL Vervolgstappen 4 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

3 Nieuwe categorie-indeling Class 1 Class 2 Class 3 Systeemrelevante ondernemingen Vooralsnog: 8 zeer grote BO s die in het UK onder toezicht van de PRA vallen (UK designated firms) Beleggingsondern. met MiFID-vergunning voor: Handel eigen rekening Bewaring en beheer van activa voor cliënten Houden van cliëntgelden BO s boven drempel voor o.a. beheerd vermogen, aantal uitgevoerde orders, balanstotaal/bruto-omzet Kleine en niet onderling verbonden BO sdie niet aan de kenmerken van Class 2 voldoen Bijvoorbeeld: beleggingsadviseurs en vermogensbeheerders met minder dan 1,2 mrd beheerd vermogen (AUM) Kapitaalvereisten op basis van CRR en CRR 2 Onder bankentoezicht (ECB/SSM?) Kapitaalvereisten op basis van K-factors Vloeren : minimum eigen vermogen / vastekosteneis Kapitaalvereisten op basis van minimum eigen vermogen en de vastekosteneis 5 Nieuw prudentieel raamwerk voor Class 2 & 3 Nieuwe categorie-indeling Class 1 Class 2 Class 3 Systeemrelevante ondernemingen Vooralsnog: 8 zeer grote BO s die in het UK onder toezicht van de PRA vallen (UK designated firms) Beleggingsondern. met MiFID-vergunning voor: Handel eigen rekening Bewaring en beheer van activa voor cliënten Houden van cliëntgelden BO s boven drempel voor Kleine en niet onderling verbonden BO sdie niet aan de kenmerken van Class 2 voldoen Bijvoorbeeld: Minimaal 6 maanden beleggingsadviseurs voldoen aan en o.a. beheerd Class vermogen, 3 criteria vóór vermogensbeheerders verschuiving aantal uitgevoerde orders, met minder dan 1,2 mrd balanstotaal/bruto-omzet beheerd vermogen (AUM) Kapitaalvereisten op basis van CRR en CRR 2 Onder bankentoezicht (ECB/SSM?) Kapitaalvereisten op basis Kapitaalvereisten op basis van K-factors van minimum eigen (Vrijwel) direct naar Vloeren : minimum eigen vermogen Class 2 zodra en de vermogen / vastekosteneis drempel wordt overschreden vastekosteneis 6 Nieuw prudentieel raamwerk voor Class 2 & 3

4 Kapitaalvereisten vloer 1 Minimum eigen vermogen(= Initial Capital IC) 75k(was 50k) = o.a. beleggingsadviseurs en vermogensbeheerders, mits geen cliëntgelden of financiële instrumenten van cliënten) 150k(was 125k) = overige BO s, o.a. bij aanhouden van cliëntgelden 750k(was 730k) = MiFID2-vergunning: handel voor eigen rekening / underwriting en plaatsing met garantie / exploitatie van MTF of OTF Indien minimum eigen vermogen hoger is dan huidige vereiste opbouw in 5 gelijke stappen in 5 jaar 7 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Kapitaalvereisten vloer 2 Vastekosteneis = fixed overheads requirement(for) vastekosteneis gaat voor allebo s gelden, dus ook voor beleggingsadviseurs en handelaren voor eigen rekening voortzetting van huidige berekeningswijze in Delegated Act no. 488/2015 evaluatie van huidige methodologie na bijv. 1 of 2 jaar 8 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

5 Kapitaalvereisten K-factors Risk to customer Risk to market Risk to firm 9 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Kapitaalvereisten K-factors Risk to customer (alle BO s met klanten) K-AUM = Assets under management and ongoing advice K-CMH = Client money held (gelden van cliënten) K-ASA = Assets safeguarded and administered K-COH = Customer orders handled Risk to market (handelaren voor eigen rekening) K-NPR = Net position risk óf Hoogste van K-NPR en K-CMG = Clearing member guaranteed Risk to firm(handelaren voor eigen rekening) K-TCD = Tradingcounterparty default K-CON = Concentration risk K-DTF = Daily tradingflow 10 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

6 Formule op basis van K-factors Kapitaalvereisten = Risk to customer Risk to market Risk to firm + + Risk to customer Risk to market Risk to firm = 0,02% x K-AUM + 0,45% x K-CMH + 0,04% x K-ASA + 0,10% x K-COH cash + 0,01% x K-COH derivaten + K-NPR ÓF MAX (K-NPR ; K-CMG) + K-TCD + K-CON + 0,10% x K-DTF cash + 0,01% x K-DTF derivaten 11 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Rekenvoorbeeld 1 Grote vermogensbeheerder (=Class 2) Assets under Management (AUM) = 60 miljard Totalevaste kosten (jaar) = 40 miljoen Geen cliënt-gelden of effecten van cliënten Vloer 1: Minimum eigen vermogen (MEV) = Vloer 2: VKE (25% x 40 miljoen) = 10 miljoen K-factors: K-AUM (0,02% x 60 miljard) = 12 miljoen Solvabiliteitsvereiste obv K-factors 12 miljoen 12 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

7 Rekenvoorbeeld 2 Vermogensbeheerder met nevendienst bewaring en beheer (= Class 2) Assets under Management(AUM) = 500 miljoen Totalevaste kosten (jaar) = 1 miljoen Nevendienst bewaring en beheer = gemiddeld 200 miljoen Vloer 1: Minimum eigen vermogen (MEV) = Vloer 2: VKE (25% x 1 miljoen) = K-factors: K-AUM (0,02% x 500 miljoen) + K-ASA (0,04% x 200 miljoen) = Solvabiliteitsvereiste obv K-factors Is lager dan Vloer 2: Solvabiliteitsvereiste DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Rekenvoorbeeld 3 Adviseur (=Class 3) Vermogenonder advies (AUM) = 50 miljoen Totale vaste kosten (jaar) = Beroepsaanspr.verz. (BAV) leidt nietmeer tot verlaging van vereist minimum eigen vermogen Vloer 1: Minimum eigen vermogen (MEV) = Vloer 2: VKE (25% x ) = K-factors: niet van toepassing voor Class 3 Solvabiliteitsvereiste = hoogste van MEV en VKE DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

8 Liquiditeitsvereisten 1/3 van vastekosteneis (= 1 maand vaste kosten) Geldt voor Class 2 & 3 Berekening op basis van Delegated Act Liquidity Coverage Ratio (LCR) banken: liquide activa (HQLA) haircuts 15 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Aanvullende eisen Pillar 1 Kapitaalvereisten (MEV / VKE / K-factors) Pillar 2 Supervisory review Aanvullende vereisten (bijv. kapitaalopslag) Pillar 3 Marktdiscipline ( disclosure -vereisten; alleen voor Class 2) 16 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

9 Governance en beloningsbeleid Governance Class 1 Volledige eisen CRD Beloningsbeleid Volledige eisen CRD Class 2 Class 3 Vereenvoudigde eisen, gebaseerd op CRD Versimpelde eisen, gebaseerd op CRD Vereenvoudigde eisen, gebaseerd op CRD Enkel MiFID eisen Bonus cap geen concreet voorstel in EBA Rapport 17 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Geconsolideerd toezicht BANK CRD/CRR BO Group capital test CLASS 2 BANK CRD/CRR Class 2 Nieuw regime Class 3 Waiver Class 2 Nieuw regime Class 2 Nieuw regime Class 3 BOBI Nieuw regime 18 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

10 Impactanalyse voor NL Sample 216 BO s in impact assessment Classificatie Class 2 60% Class 3 40% Minimum eigen vermogen 730k 8% 125k 18% 50k 74% 19 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Vervolgstappen Nov/Dec 2017 Wetgevend voorstel van EC 2018 EU Tripartiete onderhandelingen Begin 2020 (?) Invoering van nieuw regime 20 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

11 Vragen? 21 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Risk to customer Risk to market Risk to firm Annex Nadere uitleg per K-factor 22 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

12 Kapitaalvereisten K-factors Risk to customer Risk to market Risk to firm 23 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Kapitaalvereisten K-factors Risk to customer (alle BO s met klanten) K-AUM = Assets under management and ongoing advice K-CMH = Client money held (gelden van cliënten) K-ASA = Assets safeguarded and administered K-COH = Customer orders handled Risk to market (handelaren voor eigen rekening) K-NPR = Net position risk óf Hoogste van K-NPR en K-CMG = Clearing member guaranteed Risk to firm(handelaren voor eigen rekening) K-TCD = Tradingcounterparty default K-CON = Concentration risk K-DTF = Daily tradingflow 24 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

13 Risk to customer Assets under management (AUM) 0,02% x K-AUM Maatstaf (AUM): beheerd vermogen en/of vermogen onder advies (zowel discretionair als niet-discretionair) K-factor is relevant voor vermogensbeheerders en beleggingsadviseurs 25 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Risk to customer Client money held (CMH) 0,45% x K-CMH Maatstaf (CMH): cliëntgelden die BO onder zich houdt, ongeacht de wijze van vermogensscheiding K-factor is relevant voor beleggersgiro s en andere BO s die controle hebben over gelden van cliënten 26 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

14 Risk to customer Assets safeguarded and administered(asa) 0,04% x K-ASA Maatstaf (ASA): vermogen onder bewaring en beheer K-factor is relevant voor BO s met nevendienst (a): bewaring en beheer van financiële instrumenten voor rekening van cliënten 27 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Risk to customer Customer orders handled(coh) 0,10% x K-COH cash transacties 0,01% x K-COH derivatentransacties Maatstaf: hoeveelheid (in ) ontvangen/uitgevoerde orders K-factor is relevant voor BO s met vergunning voor: -ontvangen en doorgeven van orders van cliënten - uitvoeren van orders voor rekening van cliënten 28 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

15 Risk to customer Overzicht Assets under management Client money held 0,02% x K-AUM + 0,45% x K-CMH + Assets safeguarded and administered Customer orders handled 0,04% x K-ASA + 0,10% x K-COH cash transacties 0,01% x K-COH derivatentransacties 29 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Net position risk K-NPR Risk to market Handelaren voor eigen rekening Maatstaf: CRR2 raamwerk voor marktrisico Standaardbenadering of Intern model Scaling factor 65% (transitieperiode?) Berekend over alle posities in het handelsboek RtM is relevant voor alle handelaren voor eigen rekening 30 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

16 Risk to market Handelaren voor eigen rekening Of: hoogste van K-NPR en Clearing member guaranteed MAX (K-NPR ; K-CMG) Maatstaf: hoogste totale margin-verplichtingen aan (general) clearing member in het afgelopen kwartaal Toezichthouder beslist over gebruik van K-CMG Voorwaarden: Onder garantie van clearing member BO is geen onderdeel van een bankengroep Margin model (indirect) goedgekeurd (General) clearing member valt onder CRR 31 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Risk to market Overzicht RtM = Net Position Risk (NPR) óf RtM = hoogste van Net Position Risk (NPR) en Clearing Member Guaranteed (CMG), indien toegestaan door de toezichthouder K-NPR ÓF MAX (K-NPR ; K-CMG) 32 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

17 Risk to firm Handelaren voor eigen rekening Trading counterparty default RtF = K-TCD Versimpeling van standaardbenadering tegenpartijkredietrisico uit CRR (exposure x risk-factor) of uit toekomstige CRR2 Relevant voor alle BO s die handelen voor eigen rekening 33 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Risk to firm Handelaren voor eigen rekening Concentration risk RtF = K-CON Gebaseerd op grote postenregeling in CRR Bij limietoverschrijding een kapitaalseis van meervoud van (de aan de specifieke exposure gerelateerde) K-NPR en K-TCD Berekend voor alle posities in het handelsboek 34 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

18 Risk to firm Handelaren voor eigen rekening Daily trading flow 0,10% x K-DTF cash transacties 0,01% x K-DTF derivatentransacties Indicator voor operationeel risico Totale nominale waarde van alle transacties gedurende één handelsdag (intraday) Berekend over alle posities in handelsboek 35 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov Risk to firm Overzicht Trading counterparty default RtF = K-TCD + Concentration risk Daily trading flow RtF = K-CON + 0,10% x K-DTF cash transacties 0,01% x K-DTF derivatentransacties 36 DNB Seminar Vermogensbeheerders - 14 Nov. 2017

19 Panelsessie met Mentimeter Dennis Pels, Olgu Tatar, Jacques Visser Waaraandenktu alseerstebijhet toezichtvan DNB?

20 Ikhebin mijnicaap geenaandachtbesteedaanmifidii want: De redendatikeen(potentiële) claim nietmeld aandnb is:

21 Nieuwe toezichtrapportages en het DLR Raymond Chaudron, Divisie Statistiek 14 November 2017 Nieuwe toezichtrapportages per 2018 Eerste rapportages over 2018-K1. Deadline: 14-mei Profiel afhankelijk van uw vergunning en IFRS/GAAP (stroomschema bij de brief en op website) Afschaffen van dubbele rapportage voor beheerders met BO-diensten: de DNB Beheerdersrapportage wordt samengevoegd met de rapportage voor beleggingsondernemingen Rapportage met behulp van XBRL of Excel invoerfaciliteit via het Digitaal Loket Rapportages (DLR) 42 Seminar beleggingsondernemingen en beheerders 2017

22 Rapportage via DLR eherkenning: machtig uw medewerker of administrateur (minstens betrouwbaarheidsniveau 3, meer info op: Rapporteren in de vorm van een XBRL of een Excel bestand XBRL is alleen Engelstalig, invoerfaciliteit heeft een Engelse en een Nederlandse versie De invoerfaciliteit bevat rekenvelden en controles verantwoordelijkheid voor de kwaliteit ligt bij de instelling! Invulinstructies volgen binnenkort. 43 Seminar beleggingsondernemingen en beheerders 2017 Invoerfaciliteit: een gebruiksvriendelijk alternatief Regulier Excelbestand Tellingen Duidelijke opmaak Een tabblad per formulier 44 Seminar beleggingsondernemingen en beheerders 2017

23 45 Seminar beleggingsondernemingen en beheerders Seminar beleggingsondernemingen en beheerders 2017

24 47 Seminar beleggingsondernemingen en beheerders Seminar beleggingsondernemingen en beheerders 2017

25 49 Seminar beleggingsondernemingen en beheerders Seminar beleggingsondernemingen en beheerders 2017

26 Tips voor een tijdige overgang op het DLR Lees de handleiding Regel Log in om te verifiëren dat het werkt 51 Seminar beleggingsondernemingen en beheerders 2017 Publicatie van statistieken over de gehele sector Toenemende vraag van politiek en beleidsmakers naar informatie Ook internationale aandacht (IMF FSAP) en macroprudentieel Nuttig voor de sector zelf (benchmarken) 52 Seminar beleggingsondernemingen en beheerders 2017

27 Publicatie van statistieken over de gehele sector 53 Seminar beleggingsondernemingen en beheerders 2017 Beveiligde Mailing over opzetten secure mail (TLS, S/MIME en PGP) Alternatieven als dit technisch niet mogelijk is: Webcrypt Versleutelde Winzip of Excel-bestanden 54 Seminar beleggingsondernemingen en beheerders 2017

28 Vragen? 55 Seminar beleggingsondernemingen en beheerders 2017 Pauze

29 Uitbestedingsrisico s: waarom relevant? Praktijkvoorbeelden uit het lopend toezicht: Trend naar uitbesteding van de administratie (ook bij grote vermogensbeheerders) Uitbesteding van fondsbeheer Aansprakelijkheid is niet uitbesteed! Uitbesteding van rapportages Onderneming blijft eindverantwoordelijk, ook indien te laat rapporteren leidt tot handhavingsmaatregelen Uitbestede partij niet op de hoogte van alle ins en outs van de onderneming, zoals aandelenpreferentie, opvraagbaarheid leningen Aantoonbaar foutieve informatie (bv balans in strijd met V&W-rekening) Bestuur is soms onwetend van tekortsituatie Interne (intra-groep) uitbesteding Ook dit is uitbesteding, en wordt in regelgeving en toezichtpraktijk als zodanig beoordeeld 57 Thematic examination outsourcing NATIN 11/15/2017 Uitbesteding Uitkomsten themaonderzoek beleggingsinstellingen en beleggingsondernemingen 14 November 2017 Tomas Roosenschoon 58

30 Aanleiding en achtergrond van het themaonderzoek Urgentie vertaald in sector-overstijgend themaonderzoek 2017 Mate van uitbesteding Interne beheersing Concentratierisico Questionnaire Ca. 73 instellingen, waarvan 16 bobi s Inventarisatie + deelwaarneming Geeft aan hoe de instellingen zichzelf scoren; geen challenge door DNB Relatieve scoring van instellingen onderling; geen rapportcijfer Vanmiddag: Uitkomsten van het onderzoek (bobi s) Good practises t.a.v. uitbesteding Stellingen en discussie 59 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017 Wettelijk kader uitbesteding door bobi s Bobi smoeten voldoen aan een beheerste en integere bedrijfsvoering waarbij zij alle relevante risico s beheersen, conform artikel 3:17 en 4:14 Wft. Verder moeten zij voldoen aan 3:18, lid 1 Wft(welke overigens letterlijk gekopieerd is in artikel 4:16 Wften de grondslag is voor toezicht AFM). Hoofdstuk 5 van Besluit prudentiëleregels Wft(BPR)is deels van toepassing, maar dezelfde normen zijn ook opgenomen in hoofdstuk 6 van Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (BGFO). Aan dit hoofdstuk moeten bobi s volledig voldoen. Het themaonderzoek is in samenwerking met de AFM opgezet en uitgevoerd door DNB. Dit vanwege de gezamenlijke bevoegdheid van AFM en DNB op risico s bij uitbesteding. 60 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017

31 Geleidelijke toename van uitbesteding in de afgelopen 5 jaar Uitbesteding/totale operationele kosten: 26% in 2017 Groot aandeel vermogensbeheer Een kwart van de instellingen verwacht een significante stijging in de komende 3 jaar Deels verklaard door stijging van beheerd vermogen Uitbestede diensten zijn vaak IT-gerelateerd Toename van relatieve aandeel cloud computing (servicemodel voor de levering van IT diensten) Het onderzoek heeft betrekking op materiële uitbesteding Data-perspectief Proces-perspectief 61 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017 Zowel uitbesteden als niet uitbesteden kan leiden tot risico s Uitbesteden: De instelling blijft zelf verantwoordelijk voor de beheerste bedrijfsvoering Aansturen en monitoren van de provider Niet uitbesteden: Niet profiteren van de kennis en schaal van de provider Kwaliteit: voorbeeld IT security Kosten: concurrerend blijven Uitbestedingsstrategie 62 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017

32 Uitbestedingsbeleid is aanwezig en verantwoordelijkheden zijn juist belegd Uitbestedingsbeleid vormt belangrijke basis voor interne beheersing Alle instelling geven aan over uitbestedingsbeleid te beschikken. In de meeste gevallen: recent herzien goedgekeurd door de directie In bijna alle gevallen zijn de verantwoordelijkheden centraal belegd kennis en vaardigheden voor het monitoren van de uitbestedingsrelaties 63 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017 Aan wettelijke verplichtingen voor toezicht wordt niet altijd voldaan Onderzoeksrecht voor toezichthouder als eis in contracten o.b.v. uitbestedingsbeleid: 62% Volgens de instellingen daadwerkelijk opgenomen in 60% van de contracten We zien vaak dat het onderzoeksrecht niet adequaat geformuleerd is Ook voor onderuitbesteding o.b.v. uitbestedingsbeleid: 85% 64 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017

33 Het operationaliseren van uitbesteding vraagt om aandacht (1) Selectie van de provider Risicoanalyse, o.a. Financiële situatie/reputatie Expertise/technologie Beheersingsaspecten Vastlegging van de overeenkomst 86% van de contracten bevat informatie over de contractduur en revisie In 64% van de contracten is een exit clausule opgenomen 65 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017 Het operationaliseren van uitbesteding vraagt om aandacht (2) Monitoring van de provider Van 33% van de uitbestedingen is geen Service Level Report beschikbaar In 8% van de gevallen is de aangeleverde informatie onvoldoende Echter, 92% van de providers (deelwaarneming) wordt beoordeeld met good of excellent 62% van de instellingen beschikt over managementinformatie over uitbesteding Doorgaans opgesteld door de risk management functie Gerapporteerd aan management board en risk committee In 63% van de gevallen ten minste op kwartaalbasis 88% vindt de management informatie geschikt om uitbestedingsrisico te beheersen 66 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017

34 Vertrouwelijkheid van gevoelige data is nog onvoldoende geborgd In uitbestedingsbeleid: Aandacht voor bescherming van privacygevoelige data: 85% Beoordeling van door provider getroffen maatregelen: 54% M.b.t. uitbestedingen: Geen toegang van provider tot gevoelige data volgens de instellingen: 50% Indien wel toegang tot gevoelige data: 74% van de instellingen beschikt over beveiligingslogs/audittrials van provider 12% van de instellingen monitort de toegang niet 67 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017 Continuïteit van uitbestede diensten: hoge afhankelijkheid, weinig maatregelen Grote afhankelijkheid van provider bij 47% van de uitbestedingen In geval van discontinuïteit provider: instellingen verwachten ernstige verstoring, ondanks getroffen continuïteitsmaatregelen, voor 34% van de uitbestedingen 26% van de uitbestedingen: informatie over continuïteit is onvoldoende 57% van de uitbestedingen: meegenomen bij testenvan business continuity/disaster recovery In 42% is de provider actief betrokken 68 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017

35 Assurance rapporten en interne audits zijn nog geen gemeengoed Over 73% van de uitbestedingen ontvangen instellingen een assurance rapport 91% van de uitbestedingen: systematische opvolging van gerapporteerde tekortkomingen Voor 31% van de uitbestedingen is een (interne of externe) audit uitgevoerd bij de provider Voor 49% van de uitbestedingen heeft geen interne audit bij de instelling plaatsgevonden 69 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017 Concentratierisico: nader onderzoek benodigd Dit onderzoek: uitvraag eerste orde uitbesteding Risico mede afhankelijk van beheersingsmaatregelen bij provider Ketenanalyse/onderuitbesteding Instellingsniveau versus sectorniveau 70 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017

36 STELLING 1: Uitbesteding is een goede manier om zwakkere processen te versterken 71 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017 STELLING 2: Onderzoeksrecht voor de IAD is onnodig als er een derdenverklaring is 72 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017

37 STELLING 3: Als een proces eenmaal is uitbesteed, is er geen weg meer terug 73 Themaonderzoek uitbesteding 14 November 2017 Panelsessie: Q&A Dennis Pels, Olgu Tatar, Jacques Visser

38 Identificatie project Liquiditeitsrisico bij Nederlandse beleggingsfondsen AFM: Jane Simons, Mark Pooters DNB Toezicht: Daniel Bosgraaf, Arjan de Ruijter, Dennis Pels BIS FSB: Jon Frost DNB FS / Statistiek: Anouk Levels, Malka Castro Campos Abraham van Ketwich( ) Amsterdam: eerste beleggingsfonds wereldwijd Toegang tot gediversifieerde portefeuille Europese staatsobligaties Geliquideerd met grote verliezen Liquiditeitsrisico bij Nederlandse beleggingsfondsen

39 Agenda 1. Aanleiding onderzoek en schets fondsensector Nederland 2. Projectdoelstelling en scope 3. Voorbeeld AIFMD rapportage 4. Algemene bevindingen onderzoek 5. Uitkomsten enquêtes Conclusies Aanbevelingen Vragen Liquiditeitsrisico bij Nederlandse beleggingsfondsen Identificatie project Liquiditeitsrisico bij Nederlandse beleggingsfondsen 1. Aanleiding onderzoek en schets fondsensector

40 Sterke groei Nederlandse fondsensector Aanleiding onderzoek en schets fondsensector NL Nederlandse fondsensector top? eurozone SchetsfondsensectorNL

41 Pensioenfondsgelden bepalend omvang NL fondsensector Schets fondsensector NL Identificatie project Liquiditeitsrisico bij Nederlandse beleggingsfondsen 2. Projectdoelstelling en scope

42 Werkstromen 1. Interviews marktpartijen en experts (Q4 2016) 2. Data-analyse: AIFMD-data en BLI-statistiek (Q Q1 2017) 3. Prospectusanalyse op liquiditeitsmaatregelen (H1 2017) 4. Enquête: concentraties, stresstest-en liquiditeitsbeheersingssysteem, specifieke bepalingen en rapportage (Q3 2017) Parallelle werkstromen (Q Q3 17) A. Analyse beleggersgedrag B. Analyse marktliquiditeit van activa Projectdoelstelling en werkstromen Begrippen: Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico (ESMA) Het risico dat beleggers hun investering niet binnen de overeengekomen uittredingstermijn te gelde kunnen maken. Liquiditeitsrisico is inherent aan de wijze waarop open end beleggingsfondsen zijn opgezet. Fondsbeheer: gecalculeerde aannames over uittreding onder normale en onder stressomstandigheden Om Liquiditeitsrisico te beheersen behouden fondsbeheerders veelal het recht om liquiditeitsmaatregelen of instrumenten in te zetten Scope en definities

43 Scope- en populatiebepaling liquiditeitsanalyse AIF s die rapporteren over liquidteit Scope Nederlandse beleggingsfondsen; AIFs Balanstotaal (totaal 800 mrd) Aandelenfondsen Gemengde fondsen Hedgefondsen Obligatiefondsen Overige fondsen Vastgoedfondsen Scope en populatie

44 Begrippen: Liquiditeitsmaatregelen * Naast: (1) terugbetalingsbeleid, (2) diversificatieregels en (3) liquiditeit- en stresstestbeheersingsraamwerk Artikel 23 lid 1 onder h AIFMD bepaalt dat de prospectus een beschrijving dient te bevatten van het beheer van het liquiditeitsrisico van het fonds, inclusief de terugbetalingsrechten onder zowel normale als uitzonderlijke omstandigheden, alsook de bestaande terugbetalingsregelingen met beleggers. Begrippen Identificatie project Liquiditeitsrisico bij Nederlandse beleggingsfondsen 3. Voorbeeld AIFMD rapportage

45 Liquiditeitsmatching bij beleggingsfondsen: Evaluatie die twee kanten van de balans van een beleggingsfonds tegen elkaar afzet De investeringen aan de actiefzijde, oftewel de activa liquiditeit (marktrisico) De verplichtingen vanuit het geïnvesteerde vermogen aan de passiefzijde, oftewel de funding liquiditeit (onttrekkingsrisico) Voorbeeld AIFMD-rapportage AIFMD-rapportage: data over liquiditeitsmatching Asset kant: NO stress! (ESMA) ESMA invulinstructie: aan funding zijde rekening houden met instellen gate en de notice periode Voorbeeld AIFMD-rapportage

46 AIFMD-rapportage: liquiditeitsbepalingen en -maatregelen Voorbeeld AIFMD-rapportage AIFMD rapportage (enquȇte): asset liquiditeit ESMA Invulinstructie: 118. AIFMs should report the percentageof the fund s portfolio that is capable of being liquidatedwithin each of the liquidity periods specified. Each investment should be assigned to one period only and such assignment should be based on the shortest period during which such a position could reasonably be liquidated at or near its carrying value. At what discount do you consider fund assets to be sold at fire-sale prices? Tegenovergestelde van: position reasonably liquidated at or near its carrying value The total should equal 100% >10% >20% >30% Niet ingevuld 1 92 Voorbeeld AIFMD-rapportage

47 AIFMD rapportage (enquȇte): funding liquiditeit Neemt u liquiditeitsinstrumenten meein de AIFMD fondsrapportagebijde inschatting van onttrekkingsrisico per looptijdpunt? Opvallend weinig partijen passen toe. Alle 57 instellingen wel aangegeven liquiditeitsmaatregelen te hebben voorbehouden in prospectus of elders. Conclusie (in samenhang met vorige vraag): vrijwel alle instellingen vullen rapportage niet in lijn in met de ESMA invulinstructie. Wordt rekening gehouden met stress uitstroom, maar niet door uit te gaan van het effect van het instellen van een (reële) gate. 6 Ja 51 Nee ESMA invulinstructie: 120. AIFMs should dividethe NAV of the AIF among the periods indicated depending on the shortest period within whichthe invested funds could be withdrawnor investors could receive redemption payments, as applicable. AIFMs should assume that they would impose gates where they have the power to do so but that they would not suspend withdrawals/redemptions and that there are no re-demption fees. The total should equal 100%. 93 Voorbeeld AIFMD-rapportage Identificatie project Liquiditeitsrisico bij Nederlandse beleggingsfondsen 4. Algemene bevindingen onderzoek

48 Datakwaliteit AIFMD-fondsenrapportage kent sterke beperkingen Totaal AIFMD fondsen Waarvan Open eind Verkeerd liquiditeitsprofiel NAV/AuM niet ingevuld Status Open / Closed niet ingevuld Algemene bevindingen onderzoek Mismatch per looptijdpunt (57 fondsen): hoe accuutis het tekort? in AuM(x EUR 1 mrd.) 25,61 9,70 2,93 1,78 0,04 < 1 dag < 2-7 dagen < 8-30 dagen < 1-3 maand <3-6 maand Algemene bevindingen onderzoek

49 Identificatie AIFs- risicofondsen Algemene bevindingen onderzoek Identificatie project Liquiditeitsrisico bij Nederlandse beleggingsfondsen 5. Uitkomsten enquêtes

50 Is het eenbewustekeuzevan de beheerdergeweestom eenliquiditeitsmismatchin het fondsteaccepteren? Nee Ongeveer 2/3 geeft aan dat de mismatch het resultaat is van een rapportagefout Ongeveer 1/3 geeft aan dat de mismatch verwaarloosbaar is en/of dat het risico van de mismatch nihil is Ja Een derde geeft aan een liquiditeitsrisicoraamwerkte hebben om het risico te verkleinen. Ruim de helft van de fondsen accepteert de risico s van een liquiditeitsmismatch. Andere fondsen geven aan de mismatch niet als zodanig te erkennen, geen risico in een mismatch te zien of de mismatch voldoende gecommuniceerd te hebben richting de investeerder. Nee Ja Uitkomsten enquêtes Worden in het prospectus de rechtengenoemddie de beheerderheeftom post-event liquiditeitsinstrumentenin tezetten(gates, suspension, payment in kind, side pockets)? 56 van de 57 fondsen noemen de instrumenten die zij tot hun beschikking hebben voor het managen van liquiditeitsrisico s. Hiervan hebben 55 fondsen een beschrijving van deze instrumenten opgenomen in hun prospectus Nee Ja Uitkomsten enquêtes

51 Hoeveel investeerders zitten er momenteel in het fonds? De volgende factoren mitigeren of nemen het liquiditeitsrisico weg: In 13 fondsen zit één investeerder. Door dit gegeven verdwijnt het liquiditeitsrisico. Een fonds met een beperkt aantal investeerders geeft aan dat andere investeerders toestemming moeten geven alvorens één van de investeerders kan uittreden. Dit mitigeert het liquiditeitsrisico >100 Niet ingevuld Uitkomsten enquêtes Hoe definieertu open end and closed end in de AIFMD rapportage? Op welke regelgeving baseert u dit? COMMISSION DELEGATED REGULATION (EU) No 694/2014, of 17 December 2013 supplementing Directive 2011/61/EU of the European Parliament and of the Council with regard to regulatory technical standardsdeterminingtypes of alternativeinvestment fund managers Article 1.2. An AIFM of an open-ended AIF shall be considered to be an AIFM which manages an AIF the shares or units of which are, at the request of any of its shareholders or unitholders, repurchased or redeemed prior to the commencement of its liquidation phase or wind-down 10 Onjuist is bijvoorbeeld of het fonds wel of niet counterpart is om shares te verhandelen. AIFMD definitie Prospectusrichtlijn Onjuist Uitkomsten enquêtes

52 Heefthet fondseenstress test raamwerk, hoe wordtditgemonitoredenvat het beleids.v.p. samen? Monitoring 54 fondsen Drie instellingen hebben geen stress test raamwerk (en monitoren dit ook niet). Wel AIFMD vereiste fondsen passen stress testingtoe op assets 15 fondsen kijken niet naar stress bij redemptions, oftewel liquiditeitsmaatregelen en investeerdersgedrag 54 3 Hoe wordt Investeerdersgedrag in kaart gebracht? Gekeken naar restricties om asset classes vrij te maken vs maximale onttrekking per individuele klant. Large exposure onttrokken van drie grootste klanten. Historische onttrekkingen Contact met grootste (institutionele) klanten. ja nee Uitkomsten enquêtes Conclusies 1. Mismatches kunnen niet bestaan binnen de ESMA invulinstructie Dit wordt ofwel verklaard door verkeerde data (ESMA instructie niet gevolgd), danwelis een GATE of noticeperiodniet voorbehouden. 2. Definitie Open end en Closed end regelmatig onjuist toegepast ESMA definitie van de EC / AIFMD-richtlijn leidend bij AIFMD-rapportage. 694/2014 (17 december 2013) supplementing Directive 2011/61/EU 3. Aandacht beschrijving liquiditeitsmaatregelen in prospectus Met name bij AIFMD-omzetters(niet beoordeeld door de AFM). 4. Systeemrisico geen verhoogd aandachtspunt vanuit dit onderzoek Systeemrisico m.b.t. liquiditeit van Nederlandse beleggingsfondsen wordt vanuit dit onderzoek niet als verhoogd ingeschat in een internationale vergelijking. Wel aandachtspunten bij specifieke (typen) fondsen. Disclaimer: datakwaliteit!

53 Acties en aanbevelingen DNB/AFM A. Individuele fondsen en betrokken fondsbeheerders met een mismatch worden benaderd door DNB/AFM DNB/ AFM zullen aan de hand van de beantwoording in de enquêtes met mismatch fondsen ingaan op het oplossen van mismatches. B. Verbeteren rapportagekwaliteit Op onderwerpen als: NAV/AuM, looptijdintervalsen de status Open / Closed end. AFM/DNB zullen mogelijk meer (blokkerende) controles invoeren in de fondsenrapportage. C. ESMA-invulinstructie en Open versus Closed end onder aandacht AFM en DNB zullen extra aandacht geven aan deze beide onderwerpen in komende Nieuwsbrieven en andere externe communicatie. Liquiditeitsrisico bij Nederlandse beleggingsfondsen Dank voor uw aandacht contact: Jane Simons (AFM) en Dennis Pels (DNB)

54 Contactgegevens: