Rol van bestuurders en executives in het kwaliteitsbeleid

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Rol van bestuurders en executives in het kwaliteitsbeleid"

Damian van der Wolf
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Brussel, 7 mei 2014 Ondersteuningsplan Patiëntveiligheid Rol van bestuurders en executives in het kwaliteitsbeleid Kristof EECKLOO Universitair Ziekenhuis Gent Universiteit Gent

2 Kwaliteit in the picture: motieven voor bestuurders en managers Profit -motieven: financieel - effectiviteit - efficiëntie - Maatschappelijke verantwoording (van gemeenschapsgeld) Objectiveren van kwaliteit (België in Europa) Ondersteuning professionals: professionele fierheid, betere samenwerking (effect op personeelstevredenheid, burnout, uitval, ) Accreditering (NIAZ JCI Q-mentum - ) Publicaties IOM 1999: Fouten veroorzaken tussen en doden + meer dan patiënten letsels per jaar in Amerikaanse ziekenhuizen

professionele fierheid, betere samenwerking (effect op personeelstevredenheid, burnout, uitval, ) Accreditering (NIAZ JCI Q-mentum -

3 November 2013 Extra aandacht nodig voor: 1. (Over)use of health services - Extra risico - Waste of resources 2. Tools (Six Sigma, Lean, ) 3. Organisational culture - Eliminate intimidating behaviors - Leadership holding everyone accountable for adherence to safe practices

4 Porter M, Lee TH: The strategy that will fix health care, Harvard Business Review, October 2013

5 Kwaliteitsbeleid: een gedeelde verantwoordelijkheid Rol ziekenhuizen Rol overheid Kwaliteitsbeleid zorgvoorzieningen PDSA Klinische paden Lean Veiligheidsrondes (Wettelijk) kwaliteitskader Hoofdgeneesheer Medische raad Comités Zorgprogramma s SEL s, LMN s Handhaving (Verplichte) externe verantwoording, controle & feedback + Sanctionering (incl. financieel)

(Wettelijk) kwaliteitskader Hoofdgeneesheer Medische raad Comités Zorgprogramma s SEL s,

6 Kwaliteitsbeleid: een gedeelde verantwoordelijkheid Rol ziekenhuizen Rol overheid Kwaliteitsbeleid zorgvoorzieningen PDSA Klinische paden Lean (Wettelijk) kwaliteitskader Hoofdgeneesheer Medische raad Comités Zorgprogramma s SEL s, LMN s Handhaving (Verplichte) externe verantwoording, controle & feedback + Sanctionering (incl. financieel) Recht op kwaliteitsvolle zorg (Patiëntenrechtenwet 2002)

raad Comités Zorgprogramma s SEL s, LMN s Handhaving (Verplichte) externe verantwoording, controle

7 Kwaliteitsbeleid: een gedeelde verantwoordelijkheid Rol ziekenhuizen Rol overheid Kwaliteitsbeleid zorgvoorzieningen PDSA Klinische paden Lean (Wettelijk) kwaliteitskader Hoofdgeneesheer Medische raad Comités Zorgprogramma s SEL s, LMN s Handhaving (Verplichte) externe verantwoording, controle & feedback + Sanctionering (incl. financieel) Recht op kwaliteitsvolle zorg = verantwoordelijkheid overheid? Richtlijn 2011/24/EU betreffende de toepassing van de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende zorg

(Verplichte) externe verantwoording, controle & feedback + Sanctionering (incl.

8 Evolutie in rol overheid Federaal (Wettelijk) kwaliteitskader: van structuur tot proces 1963 Structurele erkenningsnormen 1986 Organieke wetgeving 2000 Zorgprogramma s 2007 Contracten patiëntveiligheid Vlaanderen Kwaliteitsdecreet (kwaliteitshandboek, zelfevaluatie, evaluatierapport) Toezicht Inspectie erkenningsnormen (Input structuren) Visitatie (processen en kwaliteitssysteem) Nalevingstoezicht (feitelijk geleverde zorg)

Vlaanderen Kwaliteitsdecreet (kwaliteitshandboek, zelfevaluatie, evaluatierapport) Toezicht Inspectie

9 Kwaliteitsbeleid: een gedeelde verantwoordelijkheid Rol ziekenhuizen Rol overheid Kwaliteitsbeleid zorgvoorzieningen PDSA Klinische paden Lean Veiligheidsrondes (Wettelijk) kwaliteitskader Hoofdgeneesheer Medische raad Comités Zorgprogramma s SEL s, LMN s Handhaving (Verplichte) externe verantwoording, controle & feedback + Sanctionering (incl. financieel) Evolutie in rol van bestuur en management?

Hoofdgeneesheer Medische raad Comités Zorgprogramma s SEL s, LMN s Handhaving (Verplichte) externe

10 «Boards on board» Raad van bestuur als cruciaal onderdeel van kwaliteitssysteem Institute for Healthcare Improvement (IHI, 2007) Evidentie (hoofdzakelijk US!): Vaughn T et al. Engagement of Leadership in Quality Improvement Initiatives: Executive Quality Improvement Survey Results,, Journal of Patient Safety, March, 2006, 2-9. Jiang H et al., Board Oversight of Quality: Any Differences in Process of Care and Mortality?, Journal of Healthcare Management 54(1):January/February 2009, Jha A and Epstein A, Hospital Governance and The Quality of Care, Health Affairs, 29, no. 1, 2010, Millar R et al., Hospital Board Oversight of Quality and Patient Safety: A Narrative Review and Synthesis of Recent Empirical Research, Milbank Quarterly, 2013, vol. 91, no. 4

, Board Oversight of Quality: Any Differences in Process of Care and Mortality?, Journal of Healthcare Management 54(1):January/February 2009, 15-30.

11 Millar R et al., Hospital Board Oversight of Quality and Patient Safety: A Narrative Review and Synthesis of Recent Empirical Research, Milbank Quarterly, 2013, vol. 91, no. 4

12 Karakteristieken raden van bestuur die geassocieerd zijn met betere outcomes en procesindicatoren: 1) Kwaliteitscomité 2) Gebruik van boordtabellen met kwaliteitsinformatie 3) Strategische doelstellingen m.b.t. kwaliteit 4) Interactie tussen raad van bestuur en staf over kwaliteitsstrategie 5) Betrokkenheid in selectie kwaliteitsinitiatieven 6) Kwaliteit als specifiek thema op bestuursvergaderingen 7) Tijdsbesteding > 25% naar kwaliteit 8) Evaluatie senior executives gelinkt aan kwaliteitsindicatoren 9) Vergoeding senior executives gelinkt aan kwaliteitsindicatoren 10) Board geïdentificeerd als instantie met grootste impact op kwaliteitsverbetering

itsinformatie 3) Strategische doelstellingen m.b.t. it 4) Interactie tussen raad van bestuur en staf over itsstrategie 5) Betrokkenheid in selectie itsinitiatieven

13 Jha A and Epstein A, Hospital Governance and The Quality of Care, Health Affairs, 29, no. 1, 2010,

Meest recente publicatie: - Hospital Leadership and Quality Tool (HLQAT) - 300 ziekenhuizen

14 Meest recente publicatie: - Hospital Leadership and Quality Tool (HLQAT) ziekenhuizen - Respondenten: - board members - directieleden - klinisch managers - Relatie met performantie

15 Conclusies: - Alle praktijken hebben positieve relatie met performantie, no «magic bullet» - Board members meer positief in hun beoordeling dan C- suite (geloven misschien teveel wat hun wordt doorgegeven?)

16 Wat beweegt er in Vlaamse/Belgische ziekenhuizen? Enkele recente trends: Comité patiëntveiligheid Managementfuncties m.b.t. kwaliteit Herpositionering van kwaliteitsmedewerkers

17 Bron: Advisory board

18 Wat beweegt er in Vlaamse/Belgische ziekenhuizen? Enkele recente trends: Comité patiëntveiligheid Managementfuncties m.b.t. kwaliteit Herpositionering van kwaliteitsmedewerkers Accreditering: - Extern referentiekader - Focus bestuur en management niet op inhoud accrediteringsprogramma - Wel: borging en opvolgen verbetering

19 Effect van accreditering? 2006: Pre-accreditation : Accreditation period : Post-accreditation

23 Hoe? Opvolgen verbetering op geaggregeerd niveau (cfr. financiële ratio s) Vereist educatie!

24 Hoe? Werken aan cultuur Eliminating intimidating behaviors (Cfr. Chassin) Voorbeeldgedrag: veiligheidsrondes

25 Hoe? Kwaliteit integreren in beleidscyclus (incl. begroting) en Enterprise Risk Management Staines A. The impact of quality improvement programs on clinical outcomes for patients, ISQua, Edinburgh, Case studies in drie door experten best gekende ziekenhuizen voor kwaliteitsmanagement 1. Intermountain Healthcare, Salt Lake City, US 2. Jönköping County Council, Zweden 3. Reinier de Graaf Group, Delft, Nederland

26 The improvement threshold phenomenen Staines A. The impact of quality improvement programs on clinical outcomes for patients, ISQua, Edinburgh, 2013.

27 Staines A. The process of designing a patient safety program, IHI, Orlando, 2011.

28 Wat beweegt er in Vlaamse/Belgische ziekenhuizen? Enkele recente trends: Comité patiëntveiligheid Managementfuncties m.b.t. kwaliteit Herpositionering van kwaliteitsmedewerkers Accreditering Meten, indicatoren & externe verantwoording

29 Meten Klinische proces- en outcome-indicatoren (VIP 2 ) Incident Meld- en Leersysteem Global Trigger Tool en steekproeven Mortality & Morbidity Conferences / complicaties Heropnames

30 Transparantie: risico of hefboom? DS 13 december 2013 DS 17 maart 2014

31 Impact publiek maken performantiegegevens? Mogelijke kwaliteitsverbetering door: 1. Stimulans voor zorgaanbieders om kwaliteit te verbeteren HOE? 2. Stimulans voor zorggebruikers om lage kwaliteitsaanbieders in te wisselen voor hoge kwaliteitsaanbieders Marshall MN, Shekelle PG, Leatherman S, Brook RH. The Public Release of Performance Data. JAMA. 2000; 283(14): Werner RM, Asch DA. The Unintended Consequences of Publicaly Reporting Quality Information. JAMA 2005; 293(10): Fung CH, Lim Y-W, Mattke S, Damberg C, Shekelle PG. Systematic Review: The Evidence That Publishing Patient Care Performance Data Improves Quality of Care. Annals of Internal Medicine 2008;148(2):

32 Impact publiek maken performantiegegevens? Hafner JM, Williams SC, Koss RG, Tschurtz BA, Schmaltz SP, Loeb JM. The perceived impact of public reporting hospital performance data: interviews with hospital staff. International Journal for Quality in Health Care. 2011; 23(6): Publieke rapportering performantiegegevens leidt tot: 1. Verhoogde betrokkenheid management/bestuur in performantieverbetering 2. Stimuleert cultuur van verantwoording 3. Leidt tot betere interne vertrouwdheid met indicatoren 4. Beïnvloedt of herfocust organisatieprioriteiten 5. Doet vragen rijzen over kwaliteit data

33 Wat beweegt er in Vlaamse/Belgische ziekenhuizen? Enkele recente trends: Comité patiëntveiligheid Managementfuncties m.b.t. kwaliteit Herpositionering van kwaliteitsmedewerkers Accreditering Meten, indicatoren & externe verantwoording Artsen in raden van bestuur

36 Wat beweegt er in Vlaamse/Belgische ziekenhuizen? Enkele recente trends: Comité patiëntveiligheid Managementfuncties m.b.t. kwaliteit Herpositionering van kwaliteitsmedewerkers Accreditering Meten, indicatoren & externe verantwoording Artsen in raden van bestuur De toekomst: transmurale focus

38 De uitdaging: transmuraal kwaliteitsbeleid Ideaal: Bron:

39 Ondersteuning van preventieve zorg en professionele mondzorg Undergraduate opleiding Tandarts verpleging Permanente vorming Kwetsbare ouderen in WZC Postgraduate opleiding Vorming van de verplegenden en verzorgenden Onderzoek Zorgverleners (tand)artsen

40 Realiteit: Eigen bestuursstructuren Fragmentaire financiering Gerkens S, Farfan MI, Desomer A, Stordeur S, De Waroux M, Van de Voorde C, Van de Sande S, Leonard C. Het Belgische Gezondheidssysteem in Health Services Research (HSR). Brussel: Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) KCE Reports 138A. D/2010/10.273/59. Bestuur = linking pin?

Vergelijkbare documenten

Het ziekenhuisbestuur in internationaal perspectief

Brussel,19 juni 2014 Belgian Hospital Association Het ziekenhuisbestuur La gouvernance hospitalière Het ziekenhuisbestuur in internationaal perspectief Kristof EECKLOO, LLM, PhD Universiteit Gent Universitair