Analyse van massafluxen in een bosecosysteem; casestudie van een grove dennenbestand in de Kempen
|
|
- Sterre de Lange
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Studiedag 16 maart 2012 Starters in het bosonderzoek Analyse van massafluxen in een bosecosysteem; casestudie van een grove dennenbestand in de Kempen Thomas Schaubroeck Jeroen Staelens (UGent) Kris Verheyen (UGent) Bart Muys (KULeuven) Jo Dewulf (UGent) Margot Vanhellemont Labo Bos & Natuur De mens heeft het web des leven niet geweven. We zijn slechts een draad ervan. Wat we het web aandoen, doen we onszelf aan. Alles is verbonden. ~Chief Seattle,
2 Levenscyclusanalyse (LCA), een methode voor duurzaamheidsanalyse Besef Milieu-impact van menselijke activiteiten Ontwikkeling van methodes om de milieuimpact te kwantificeren vb. levenscyclusanalyse Ecosysteemrespons en werking in rekening brengen in LCA ECOSFEER TECHNOSFEER EMISSIES LCA MILIEU- IMPACT HUMAAN- INDUSTRIEEL SYSTEEM PRODUCTEN & DIENSTEN GRONDSTOFFEN 2
3 Ecosysteemrespons en werking in rekening brengen in LCA ECOSFEER TECHNOSFEER EMISSIES LCA RESPONS ECOSYSTEMEN? HUMAAN- INDUSTRIEEL SYSTEEM PRODUCTEN & DIENSTEN GRONDSTOFFEN onderzoeksvraag 1: (Indirecte) respons van ecosystemen? Ecosysteemrespons en werking in rekening brengen in LCA ECOSFEER TECHNOSFEER EMISSIES LCA HUMAAN-INDUSTRIEEL SYSTEEM + ECOSYSTEMEN PRODUCTEN & DIENSTEN GRONDSTOFFEN Onderzoeksvraag 2: Wat zijn de grondstoffen en emissies van ecosystemen? (Levenscyclus uitbreiden met ecosystemen) 3
4 Ecologische netwerkanalyse (ENA), de oplossing voor beide onderzoeksvragen ENA, methode om fluxnetwerken (vb. voedselweb) in ecoystemen te bestuderen en karakteriseren: Fluxnetwerk van ecosysteem in bepaalde eenheid (C, N, ) ENA Verschillende ENA-indicatoren die functioneren en gezondheid karakteriseren (bijvoorbeeld. cycling van N) Onderzoeksvraag 1: Indirecte respons van ecosystemen? emissies en grondstofontginning Verandering Fluxnetwerk Verandering in ENAindicatoren Ecologische netwerkanalyse (ENA), de oplossing voor beide onderzoeksvragen Onderzoeksvraag 2: Wat zijn de grondstoffen en emissies van ecosystemen? (levenscyclus uitbreiden met ecosystemen) Opportuniteit: ENA heeft hetzelfde computationeel framework als Levenscyclusanalyse (LCA) LCA uitbreiden met ENA-studies Probleem: In ENA wordt niet bepaald voor ecosystemen wat de exacte emissies en hun destinaties zijn de exacte grondstoffen en hun afkomsten zijn Deze gegevens zijn wel nodig voor LCA Oplossing: ENA-methodologie aanpassen 4
5 Ecologische netwerkanalyse (ENA), de oplossing voor beide onderzoeksvragen DOELSTELLINGEN: 1. Aanpassen van ENA-methodologie voor duurzaamheidsanalyse (LCA) 2. Illustreren aangepaste methodologie door toepassing op bosecosysteem: Wel bestudeerde 2 hectare grove dennenbestand te Brasschaat Studieperiode: Fluxnetwerken van C, N & H 2 O Oorsprong data: literatuur Uitleg van verbeterde ENA-methodologie aan de hand van C-fluxnetwerk van het grove dennenbestand 5
6 6
7 Eenheid: ton C ha -1 jr -1 7
8 Eenheid: ton C ha -1 jr -1 Enkele ENA-indicatoren voor C, N & H 2 O- fluxnetwerken in het grove dennenbestand Indicator Beschrijving Eenheid C N H 2 O Total system throughput Activiteit (som van alle fluxen) Ton ha -1 jr Finn s cycling index Fractie aan cycling / Ascendency Mate van ontwikkeling Ton ha -1 jr
9 Conclusies Oplossingen voor onderzoeksvragen in domein van duurzaamheidsanalyse, meer specifiek levenscyclusanalyse (LCA), door middel van ecologische netwerkanalyse (ENA): Onderzoeksvraag 1: (Indirecte) respons van ecosystemen? Oplossing: Respons van ecosystemen kan gekarakteriseerd worden door wijzigingen in ENA-indicatoren Onderzoeksvraag 2: Wat zijn de grondstoffen en emissies van ecosystemen? (Levenscyclus uitbreiden met ecosystemen) Oplossing: ENA-methodologie werd gewijzigd zodat deze ook de grondstoffen en emissies specifieert Mogelijkheden om ENA toe te passen In systeemecologie en systeembeheer: ENA en diens indicatoren toepassen om ecosystemen met elkaar te vergelijken De ontwikkeling van ecosystemen te karakteriseren De invloed van activiteiten op een ecosysteem na te gaan Toekomstig onderzoek in duurzaamheidsanalyse, LCA: Ecosysteemrespons karakteriseren met ENA-indicatoren Bestudeerd systeem uitbreiden met ecosysteem aan de hand van ENAmethodologie 9
10 10
Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen. Aanleiding
Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen Aanleiding Inhoud presentatie Betekenis van bos in de Lage Landen Betekenis van bosbeheer in de Lage Landen Uitdagingen voor het bosbeheer Uitdagingen
Nadere informatieDuurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen?
Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Docentendag CBBE, Sustainable Transition & Sustainability Analysis in de Biobased Economy, 4 februari 2015 Dr ir Jerke W. de Vries w w w. h o g e s c h o o l v
Nadere informatieBossen en Biodiversiteit
Bossen en Biodiversiteit Kris Verheyen Labo Bos & Natuur, UGent www.fornalab.ugent.be Bossen en biodiversiteit: de Vlaamse context De Keersmaeker et al. (2001) +/- 150 000 ha (11%) Sterk versnipperd (2x)
Nadere informatieDuurzaamheidsmetingen
Duurzaamheidsmetingen 21 april SUSPRO³ werkgroep eco-innovatie Saskia Walraedt Projectleider Eco²Chem en Vlarip Agenda Inleiding Waarom duurzaamheid meten Types meetmethodes Wat meten Hoe meten Voorstelling
Nadere informatieStarters in het bosonderzoek 2011. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen. Margot Vanhellemont. Inleiding
Starters in het bosonderzoek 2011 Veranderingen in bodem- en strooiselkenmerken bij de omvorming van gemengd loofhout naar fijnspar. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen Margot Vanhellemont
Nadere informatieLevenscyclusanalyse van groene wanden
Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Levenscyclusanalyse van groene wanden Inzicht in de milieu-impact van de verschillende onderdelen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB 1 Mid-term
Nadere informatieTKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015
TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36421 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Kai Fang Title: Environmental footprints : assessing anthropogenic effects on the
Nadere informatieProducten op basis van hout en het milderen van de klimaatverandering
Producten op basis van hout en het milderen van de klimaatverandering Een huis veeleer in hout bouwen in plaats van in baksteen vermindert gemiddeld de koolstofemissie met 10 ton. Indien een bijkomende
Nadere informatieDe ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen
De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen Opleidingscyclus 'De ecologische keuze van bouwmaterialen' 21 april 2009 1 Inhoud: 1. Enkele cijfers 2. Grijze energie: een basisbegrip
Nadere informatieMilieu-impact van groene wandsystemen
Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Milieu-impact van groene wandsystemen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB Met de financiële steun van: 1 Milieu-impact van groene wanden 1. Levenscyclusanalyse
Nadere informatieOnderzoek naar de relatie tussen immature teken en knaagdieren
Studiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek Onderzoek naar de relatie tussen immature teken en knaagdieren Wesley Tack Maxime Madder Kris Verheyen Verscheidenheid aan soorten Wereldwijd: 850 à
Nadere informatieTOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Masterclass Kamp C, 4 oktober 2018
TOTEM & Circulariteit Roos Servaes Masterclass Kamp C, 4 oktober 2018 OVAM: ambities circulair bouwen in Vlaanderen Beleidsprogramma Bouw (2014-2020): Materiaalbewust bouwen in kringlopen 5 thema s TOTEM
Nadere informatieMasterclass LCA. Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma
Masterclass LCA Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma CE Delft sinds 1978 Onafhankelijk onderzoek en advies Milieu, economie, techniek en beleid Energie, transport, afval, biomassa, voedsel,
Nadere informatieEcodesign. Leen Van Aken. Groep Design & Technologie
Ecodesign Leen Van Aken Groep Design & Technologie Wat is ecodesign? Eco - design Ecologisch > esthetisch, ergonomisch, economisch, functioneel, Levenscyclus > ontwerp, productie, distributie, gebruik
Nadere informatieBiomassa en zijn afvalstatuut
Biomassa en zijn afvalstatuut Studiedag Cascadering in gebruik van hout en houtige biomassa Nico Vanaken OVAM Inhoud Afval of grondstof het beoordelingskader De ladder van Lansink als bewaker van de cascade
Nadere informatieDe circulaire economie in praktijk - met de natuur als mentor -
De circulaire economie in praktijk - met de natuur als mentor - Duurzaam innoveren door te inspireren en betrokkenheid te creëren Roderick Conijn Senior Account Manager Overheid European Sustainability
Nadere informatieDe Ecolizer 2.0. Een instrument voor introductie van ecodesign
De Ecolizer 2.0 Een instrument voor introductie van ecodesign Ecolizer 2.0 Inhoud OVAM & ecodesign Ecolizer historiek Ecolizer 2.0 Toekomst OVAM Ecodesign Award Pro in samenwerking met Winnaars OVAM Ecodesign
Nadere informatieStudiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek. Inhoud
Studiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek Het boomsoorteffect op regenwormpopulaties in Deense en Vlaamse bossen Stephanie Schelfhout An De Schrijver, Jan Mertens, Lars Vesterdal, Kris Verheyen
Nadere informatieBIM: impact op duurzame gebouwen
Seminarie Duurzame gebouwen BIM: impact op duurzame gebouwen 15 juni 2018 BIM EN LCA-TOOLS Illustratie van de werking van de Belgische tool TOTEM voor de ecologische doorlichting van gebouwen Sophie Bronchart
Nadere informatieDuurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving
Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Agnes Schuurmans Voorzitter NEN 351 281 (CEN TC350) Rockwool International 1 Bouwbesluit - 1 april 2012 Milieuparagraaf Artikel
Nadere informatieLCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt
LCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt Inhoud Levenscyclusanalyse (LCA) Meten, zweten en aannames Discussiepunten Soorten LCA s 3 Functies van LCA s Voorbeelden in de praktijk 2 Onze voetafdruk
Nadere informatieProduct Sustainability Indicator
Product Sustainability Indicator Waarom een scorecard? Duurzaam bouwen is al lang geen trend meer. De vraag naar duurzame gebouwen groeit en daarmee de vraag naar duurzame producten. Maar wat is een duurzaam
Nadere informatieWat doen productie en import met beschikbaar zoetwater in de wereld?
Wat doen productie en import met beschikbaar zoetwater in de wereld? Anne Hollander (RIVM), Mark Huijbregts (Radboud Universiteit Nijmegen), Michiel Zijp (RIVM), Francesca Verones (Department of Energy
Nadere informatieAluminium, LCA en EPD
Symposium Duurzaam Aluminium 5 februari 2015 Aluminium, LCA en EPD Harry van Ewijk IVAM UvA BV www.ivam.uva.nl IVAM UvA BV Opgericht in 1993 vanuit de Vakgroep Milieukunde UvA is enige aandeelhouder 15
Nadere informatieManagement samenvatting
Management samenvatting Onderzoek naar de milieu-impact van natuurlijk grassportvelden Dit rapport beschrijft de milieu-impact van natuurlijke grassportvelden en de mogelijkheden om deze milieu-impact
Nadere informatieModulair bouwen 14/11/2017. Willebroek
Modulair bouen 14/11/2017 Willebroek Levenscyclusanalyse Quo vadis? Contact: Lieven De Boever Lieven@ood.be Thomas Wynsberghe thomas@ood.be Susanna Campogrande Susanna@ood.be Cluster Bouindustrialisatie
Nadere informatieDuurzame oplossing door houtreparatie!
Duurzame oplossing door houtreparatie! Het systeem om meerpalen te repareren in plaats van vervanging door nieuwe palen, is niet alleen goedkoper maar blijkt ook minder belastend te zijn voor het milieu.
Nadere informatieMilieu Impact van Composieten
Milieu Impact van Composieten Ben Drogt BiinC Ben Drogt,BiinC Aerospace Engineer sinds 1987 23 jaar bijdsm in verschillende R&D and Business posities Sinds 2006 focus op composieten, innovatie en duurzaamheid
Nadere informatieGER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering. Heleen Pinkse
GER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering Heleen Pinkse Aanleiding Energiefabriek: Door toepassen van chemicaliën kan energiegebruik van de zuivering verminderen, maar..
Nadere informatieTentamen ta3290 - Uitwerking 22 januari 2010 9-12 uur
Tentamen ta3290 - Uitwerking 22 januari 2010 9-12 uur Aanwijzingen: U mag gebruik maken van: schrijfmateriaal rekenmachine periodiek systeem (afgedrukt achteraan dit tentamen). Het tentamen heeft betrekking
Nadere informatieInvloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG
Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Olga van der Velde Datum: 14-06-2018 Constructeursdag Circl paviljoen www.nibe.org o.vandervelde@nibe.org 06 34 06 54 25 Voorstelronde: NIBE in het kort
Nadere informatieLife Cycle Modelling. Deel II: Opzet van een LCA: Stap 1: Doelbepaling, reikwijdte. December 3, 2013
Life Cycle Modelling Deel II: Opzet van een LCA: Stap 1: Doelbepaling, reikwijdte December 3, 2013 TA3290 - Life Cycle Modelling and conomic valuation 1 Dr. ir..j.l. Chappin Faculty of Technology, Policy
Nadere informatieRénovation basse énergie
Milieu-impact en kostenanalyse van een renovatie tot passiefhuisstandaard Impact environnemental et économique d une rénovation passive KVIV studiedag 18-11-2009 Laetitia Delem Jeroen Vrijders WTCB Labo
Nadere informatieITAES Integrated Tools to design and implement Agri- Environmental Schemes
ITAES Integrated Tools to design and implement Agri- Environmental Schemes 6 th Framework Programme Prof. Guido Van Huylenbroeck Evy Mettepenningen Ann Verspecht Wat is ITAES? Europees onderzoeksproject,
Nadere informatieMATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE
MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wat zit er achter instrumenten zoals GPR Gebouw, MRPI-MPG en BREEAM-NL / DGBC Materialentool? Harry van Ewijk (SGS) NVBV-Kennisdag, 14 juni 2017 1 HARRY
Nadere informatieDe verschillende duurzaamheidsaspecten van voertuigtechnologieën doorgelicht
De verschillende duurzaamheidsaspecten van voertuigtechnologieën doorgelicht Mobility, Logistics and Automotive Technology Research Centre Dr. Nils Hooftman Klimaatswijziging = NU 2 Broeikasgassen door
Nadere informatieVoorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen
Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen 9 Oktober 28 Laure Itard 1 november 28 1 Renovatie van een rijtjehuis gebouwd in de periode 1966-1976 1 november 28 2 1. Isolatie
Nadere informatieDuurzame Materialen. Labels en certificaten helpen om bewust te kiezen voor een. gezond en milieuvriendelijk materiaal, constructie enz.
Het nut van labels Labels en certificaten helpen om bewust te kiezen voor een gezond en milieuvriendelijk materiaal, constructie enz. Er is onderscheid te maken tussen milieulabels en milieuverklaringen.
Nadere informatieHANDLEIDING BIJ HET AANVRAGEN VAN EEN SELECTIEBONUS VOOR DUURZAME ONTWIKKELING (DO)
VERSIE 3.0 JANUARI 20 HANDLEIDING BIJ HET AANVRAGEN VAN EEN SELECTIEBONUS VOOR DUURZAME ONTWIKKELING (DO) KONING ALBERT II - LAAN 35 BUS 16 1030 BRUSSEL - BELGIE TEL +32 (0)2 432 42 82 www.iwt.be EMAIL
Nadere informatiePCR ACCESSOIRES. Versie December Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan AL Den Haag
PCR ACCESSOIRES Versie 1.1 12 December 2018 Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan 7 2596 AL Den Haag T (0)88 558 01 00 KvKnummer: 24437504 Banknummer: NL95ABNA0457578211 INSIDE/INSIDE is een initiatief
Nadere informatieOnderzoeksagenda Bossen voor Mensen. Bart Muys (KU Leuven)
Onderzoeksagenda Bossen voor Mensen Bart Muys (KU Leuven) Relatie bos-natuur: ecosysteemdienstencascade (MEA 2005) PhD Lien Poelmans, KU Leuven, 2010 Vlaamse context: versnippering en verstedelijking =
Nadere informatieTEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR
SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR Kris Roels - Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies @ Grootkeukencolloquium 2015 WAT IS VOEDSELVERLIES? Voedselverlies
Nadere informatieMILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE. Suzanne de Vos-Effting
MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE Suzanne de Vos-Effting OPZET PRESENTATIE Motivatie RWS milieuprofielen scheepsbrandstof Aanpak berekening Resultaten Gebruik milieuprofielen
Nadere informatieStarters Handleiding DuboCalc Project versie 4.0 21 juni 2015. DuboCalc Project 4.0 StartersHandleiding
Starters Handleiding DuboCalc Project versie 4.0 21 juni 2015 DuboCalc Project 4.0 StartersHandleiding Inhoud 1 Aan de slag met DuboCalc Project... 5 1.1 Wat is DuboCalc Project?... 5 1.2 Starten van
Nadere informatieDeDigitaleSnelweg:DoorgaandeRoutenaarInzichten LezinginHotelDeFilosoof,3april1997 Wijsheid? EenKeerpuntindeGeschiedenis? JanvanEijck twintigregelsergensachterin([4],blz.206).ditkeerpuntindegeschiedenisvanstaden
Nadere informatieEcosysteemdiensten als kader voor waardering van bossen. Kris Verheyen
Ecosysteemdiensten als kader voor waardering van bossen Kris Verheyen Situering van het Vlaamse bos ~150 000 ha bos & ~70 % private eigendom Situering van het Vlaamse bos Aanwas: ~2 milj m³/jaar Oogst:
Nadere informatieEen herstellende bijdrage leveren aan milieu en maatschappij. - met de natuur als mentor -
Een herstellende bijdrage leveren aan milieu en maatschappij - met de natuur als mentor - KIVI 23 september 2014 Inclusief en circulair innoveren en co-creëren door te inspireren Geanne van Arkel Sustainable
Nadere informatieLevenscyclusanalyse - LCA
1 Inhoud 1 Inhoud... 1 2 Wat is een LCA?... 2 3 Hoe is een LCA opgebouwd?... 3 4 Toepassingen en mogelijkheden... 7 5 Aandachtspunten en praktische info... 8 6 Links... 8 Een initiatief van: Met steun
Nadere informatieEcosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken
Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken Laura Van Vooren, Bert Reubens, Kris Verheyen, Steven Broekx CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017 Beurs: Partners: Ecosysteemdiensten
Nadere informatieInhoud. Duurzaamheidsanalyse. Hoe. Voorbeelden Oefenen. Hoe groen is groen? Duurzaamheidsanalyse. Belang voor duurzame ontwikkeling
Hoe groen is groen? Duurzaamheidsanalyse voor duurzame ontwikkeling Themadag leren voor duurzame ontwikkeling, 12 mei 2016 STOAS Vilentum, Wageningen Dr ir Jerke W. de Vries Inhoud Duurzaamheidsanalyse
Nadere informatieCO 2 footprint rapportage Uzin Utz
CO 2 footprint rapportage 2018 Uzin Utz 1 januari 2018 t/m 31 december 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding en samenvatting 1.1. Inleiding 1.2. Samenvatting 2. CO2 reductiebeleid 2.1. Visie 2.2.
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw : Duurzame renovatie: kort overzicht
Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzame renovatie: kort overzicht Leefmilieu Brussel MILIEU-IMPACTEVALUATIES IN DE GEBOUWDE OMGEVING Het gebruik van Life Cycle Assessment Deel 1 Damien TRIGAUX KU LEUVEN MILIEU-IMPACTEVALUATIES
Nadere informatieLevenscyclusanalyse voor onderzoekers, ontwerpers en beleidsmakers
Levenscyclusanalyse voor onderzoekers, ontwerpers en beleidsmakers Levenscyclusanalyse voor onderzoekers, ontwerpers en beleidsmakers R.M. Bras-Klapwijk R. Heijungs P. van Mourik 5-8 Ten geleide Voorwoord
Nadere informatieVaak gestelde vragen. Ecologische Productverklaring. Mei 2012. Solar Gard Architecturale Zonnewerende Glasfolies
Vaak gestelde vragen Ecologische Productverklaring Solar Gard Architecturale Zonnewerende Glasfolies Mei 2012 Ecologische Productverklaring Vaak Gestelde Vragen Inhoudstafel 1. Wat is een Ecologische productverklaring
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL 4.9.2013 A7-0279/186. Amendement. Corinne Lepage, Jens Rohde namens de ALDE-Fractie
4.9.2013 A7-0279/186 Amendement 186 Corinne Lepage, Jens Rohde namens de ALDE-Fractie Verslag A7-0279/2013 Corinne Lepage Richtlijn inzake kwaliteit van benzine en van dieselbrandstof en richtlijn inzake
Nadere informatieDuurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013
Duurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013 Introductie van het bedrijf Uitvinder van de Heuga tapijttegel Omzet $ 1 miljard 3500 medewerkers
Nadere informatieSamenvatting. Rapport Impactanalyse Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI)
Samenvatting Rapport Impactanalyse Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) In opdracht van het UMC Utrecht heeft CE Delft een quickscan-onderzoek uitgevoerd naar de maatschappelijke impact van alle productgroepen
Nadere informatieTOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Build up / Inspiratiedag GDCB 23 mei 2019
TOTEM & Circulariteit Roos Servaes Build up / Inspiratiedag GDCB 23 mei 2019 Waarom? Wat is de impact van onze gebouwen? Welke bouwmaterialen zijn meer of minder duurzaam? Hoe kan ik afwegingen maken rond
Nadere informatieVERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN
VERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN Aan: Van: Evert Kraaima [Kingspan Insulated Panels] Kamiel Jansen, Joost van Leeuwen [NIBE] Datum: 21-09-2018, laatste wijzigingen: 26-11-2018
Nadere informatieSecundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen
Eindtermen educatief project Korstmossen, snuffelpalen van ons milieu 2 de en 3 de graad SO Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke
Nadere informatieEnergie en comfort in duurzame gebouwen
Energie en comfort in duurzame gebouwen Aluminium Experience Day 30 augustus 2011 Dr.ir.arch. Griet Verbeeck (PHL & K.U.Leuven) DUURZAME GEBOUWEN KLIMAATSVERANDERING UITPUTTING NATUURLIJKE RIJKDOMMEN DUURZAAMHEID
Nadere informatieRockfit Maak kennis met de nieuwe generatie. rockwool.nl/rockfit
Maak kennis met de nieuwe generatie rockwool.nl/rockfit Met trots stellen we voor: de nieuwe generatie Maak kennis met de nieuwe generatie: Mono, Mono silver, Duo, Premium en Premium silver. ROCKWOOL ontwikkelde
Nadere informatieProfiel van de jonge suïcidepoger
Profiel van de jonge suïcidepoger Eva De Jaegere Eenheid voor Zelfmoordonderzoek Univeristeit Gent Prof. Dr. C. van Heeringen Studiedag Schemerjongeren: schaduw én licht 1. Definitie suïcidepoging 2. Suïcidecijfers
Nadere informatieEye tracking analyse van de visuele impact van windturbines in het landschap
Eye tracking analyse van de visuele impact van windturbines in het landschap Fanny Van den Haute Veerle Van Eetvelde Lien Dupont 27 februari 2014 Project Windkracht 13 Faculteit Wetenschappen Vakgroep
Nadere informatieKUNNEN GEMENGDE BOSSEN DE EFFECTEN VAN KLIMAATVERANDERING BETER OPVANGEN?
VAKGROEP OMGEVING ONDERZOEKSGROEP LABO BOS & NATUUR KUNNEN GEMENGDE BOSSEN DE EFFECTEN VAN KLIMAATVERANDERING BETER OPVANGEN? Kris Verheyen, Evy Ampoorter en het FORBIO Climate-netwerk OVERZICHT PRAATJE
Nadere informatieNederland importland. Landgebruik en emissies van grondstofstromen
Nederland importland Landgebruik en emissies van grondstofstromen Vraagstelling en invulling Welke materiaalstromen naar en via Nederland veroorzaken wereldwijd de grootste milieudruk? Klimaat, toxische
Nadere informatieSamenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen
Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen Inleiding De complexiteit van ons afvalwatersysteem is, naast de lange levensduur,
Nadere informatieMaatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen
Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen Tommy D Hose, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Victoria Nelissen, Thijs Vanden Nest en Greet Ruysschaert CriNglooP Collectief studienamiddag
Nadere informatieEmissiebeheer. Meten en evalueren van klimaatimpact (LCA) Energiezuinige technologie. Klim-O-dag. Veerle Van linden Eenheid: T&V
Meten en evalueren van klimaatimpact (LCA) Energiezuinige technologie Emissiebeheer Klim-O-dag Veerle Van linden Eenheid: T&V Organisatie vanuit ELK - Expertisecentrum Landbouw en Klimaat 20-04-2017 Onderzoekers
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement
11.1.2018 A8-0392/296 296 Kathleen Van Brempt, Jo Leinen namens de S&D-Fractie Artikel 26 lid 5 inleidende formule 5. De biobrandstoffen, vloeibare biomassa en biomassabrandstoffen uit bosbiomassa die
Nadere informatieBosonderzoek in Vlaanderen Verkenning van onderzoekslijnen op (middel)lange termijn
Bosonderzoek in Vlaanderen Verkenning van onderzoekslijnen op (middel)lange termijn Samenvatting van het doorlopen voortraject 2016-2017 Situering Een goede afstemming tussen de verwachtingen van beleid
Nadere informatieBoodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010
Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum
Nadere informatieIMPACT VAN FENOLOGIE EN OMGEVINGSCONDITIES OP
IMPACT VAN FENOLOGIE EN OMGEVINGSCONDITIES OP DE EMISSIE VAN BVOS DOOR BOSECOSYSTEMEN K. STEPPE, M. ŠIMPRAGA, H. VERBEECK, J. BLOEMEN, É. JOÓ, O.POKORSKA, J. DEWULF, H. VAN LANGENHOVE, M. DEMARCKE, C.
Nadere informatieBepaling van de effecten van melkveehouderij op het milieu met een Life Cycle Analysis (LCA) Mark Dolman en Wim de Vries
Bepaling van de effecten van melkveehouderij op het milieu met een Life Cycle Analysis (LCA) Mark Dolman en Wim de Vries Inhoud (13.30-16:00 uur) Milieueffecten van landbouw (veeteelt) Wat is het belang
Nadere informatieOm te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak.
BEOORDELINGSMODEL DUURZAAM ONDERHOUD Integrale benadering Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak. Een integrale aanpak zou zich
Nadere informatieBeveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP
RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP Versie 1.0 Wouter van Kuipers 7 7 2008 1 Inhoud 1 Inhoud... 2 2 Inleiding... 2 3 Probleemgebied... 3 3.1 Doelstelling...
Nadere informatieKwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen
Kwantificeren van Milieuprestatie Mantijn van Leeuwen NIBE (Experts in Sustainability) Ondersteund door LCA gegevens, maakt u betere beslissingen NIBE speelt een centrale rol tussen producenten, ontwerpers,
Nadere informatieOVERHEID EN KETEN O SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES
OVERHEID EN KETEN O SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES Kris Roels Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies Flanders FOOD, Kick-off Platform Duurzaamheid, sessie voedselverlies 19/06/2014, De Montil, Affligem
Nadere informatieBedrijventerrein Kapelpolder (Maassluis) Maatschappelijke waarde. Met de Kamer van Koophandel weet je wel beter
Bedrijventerrein Kapelpolder (Maassluis) Maatschappelijke Met de Kamer van Koophandel weet je wel beter Bedrijventerrein Kapelpolder, gemeente Maassluis A. Inleiding Deze factsheet geeft een bondig overzicht
Nadere informatieBiodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten
Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten Luc De Meester Lab. Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie KULeuven Laboratorium Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie Biodiversiteit: : en
Nadere informatieDuurzaamheid meten van verschillende eiwitbronnen. Veerle Van linden. Inspiration day: : The ProteinShift Brugge, ILVO ILVO
Duurzaamheid meten van verschillende eiwitbronnen Veerle Van linden Inspiration day: : The ProteinShift Brugge, 11-12-2018 Inhoud Hoe meten we duurzaamheid van voeding? Levenscyclusanalyse (LCA): wat is
Nadere informatieScaldwin slotseminarie 9 december 2014 Kosteneffectiviteitsanalyse: van theorie naar praktijk
Scaldwin slotseminarie 9 december 2014 Opvolging van maatregelen uit de programma s aan de hand van economische analyses. 1. ontwikkelen van een gezamenlijke set indicatoren om de uitvoering en het effect
Nadere informatieINHOUD. Waarom een vergelijkingstool? INSIDE/INSIDE als koploper. Wat is INSIDE/INSIDE? Hoe werkt INSIDE/INSIDE? Wat is een LCA?
INHOUD Waarom een vergelijkingstool? INSIDE/INSIDE als koploper Wat is INSIDE/INSIDE? Hoe werkt INSIDE/INSIDE? Wat is een LCA? Welke informatie heb ik nodig? Wat is een EPD? Hoe kom ik aan een EPD? 4 7
Nadere informatieWORKSHOP Kwantificeren van effect van toezicht; is het haalbaar? Erasmus MC, Maatschappelijke Gezondheidszorg Inspectie voor de Gezondheidszorg
WORKSHOP Kwantificeren van effect van toezicht; is het haalbaar? Erasmus MC, Maatschappelijke Gezondheidszorg Inspectie voor de Gezondheidszorg Haalbaarheidstudie naar de kwantificering van gezondheidseffecten
Nadere informatieINHOUD. Waarom een vergelijkingstool? INSIDE/INSIDE als koploper. Wat is INSIDE/INSIDE? Hoe werkt INSIDE/INSIDE? Wat is een LCA?
INHOUD Waarom een vergelijkingstool? INSIDE/INSIDE als koploper Wat is INSIDE/INSIDE? Hoe werkt INSIDE/INSIDE? Wat is een LCA? Welke informatie heb ik nodig? Wat is een EPD? Hoe kom ik aan een EPD? 4 7
Nadere informatieNaar een evenwaardige beoordeling van ecologische, economische en sociale effecten van de toename aan overstromingen door de klimaatsverandering:
Naar een evenwaardige beoordeling van ecologische, economische en sociale effecten van de toename aan overstromingen door de klimaatsverandering: het ADAPT verhaal Studiedag 31-05-07: Watersysteemkennis
Nadere informatieOnkruidbeheer op verhardingen in Lelystad. Kosten en milieueffecten van verschillende onkruidbestrijdingstechnieken
Onkruidbeheer op verhardingen in Lelystad Kosten en milieueffecten van verschillende onkruidbestrijdingstechnieken Plant Research International, Wageningen oktober 2013 2013 Wageningen, Stichting Dienst
Nadere informatieLIFE CYCLE ASSESSMENT
LIFE CYCLE ASSESSMENT Praktijkonderzoek ARTD1 Begeleiding: L. van Oosterhoudt Vierde jaar- 2e periode Student: Hein Arts 620716001 T&L Planuitwerking Deeltijd 31-01-2008 (versie 1.0) Welkom Hartelijk welkom
Nadere informatieGreenBridge (1): duurzame voedingsbodem voor succesvol technologisch ondernemen
GreenBridge (1): duurzame voedingsbodem voor succesvol technologisch ondernemen ondersteunen van technologiebedrijven met groeiambitie actieve kennispool in domein duurzame en hernieuwbare energie GreenBridge
Nadere informatieSamenvatting LCA Ioniqa. Screening carbon footprintanalyse
Samenvatting LCA Ioniqa Screening carbon footprintanalyse Samenvatting LCA Ioniqa Screening carbon footprintanalyse Deze samevatting is geschreven door: Erik Roos Lindgreen Geert Bergsma Delft, CE Delft,
Nadere informatieUitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit. Gemeente Utrecht
Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit Gemeente Utrecht Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit Gemeente Utrecht Dit rapport is geschreven door: Hans Voerknecht,
Nadere informatie12/15/2015. Bedside briefing. Informatie onderzoek. Stef Janssens/Helena Verheyen
Bedside briefing Informatie onderzoek Stef Janssens/Helena Verheyen 1 Achtergrond 1.November 2014 2.Patiëntveiligheid 3.Betrokkenheid patiënt 4.T.g.v. bedside reporting daalt aantal klinische fouten +
Nadere informatieCover Page. The following handle holds various files of this Leiden University dissertation:
Cover Page The following handle holds various files of this Leiden University dissertation: http://hdl.handle.net/1887/68261 Author: Eijk, R.J. van Title: Web privacy measurement in real-time bidding systems.
Nadere informatiePublieksonderzoek Eerlijke bloemen met Moederdag
Publieksonderzoek Eerlijke bloemen met Moederdag Rapportage Datum: 2 mei 2016 Opdrachtgever: Jorrit Visser, Hivos Auteur: Claudia Ros, InfoResult Hivos onderzoek: Eerlijke bloemen met Moederdag 1 Inhoud
Nadere informatieLEVENSCYCLUSANALYSE EN KEUZE SANERINGSMETHODE
Programma ntwikkeling Saneringsprocessen Waterbodems (PSW) fase 1 (1992-1996) projectleiding en secretariaat: Rijksinstituut voor ntegraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling (RZA) Postbus 17, 8200
Nadere informatieDe impact van de Amerikaanse ribkwal
De impact van de Amerikaanse ribkwal (Mnemiopsis leidyi) in de Zuidelijke Noordzee Sofie Vandendriessche, in naam van Lies VANSTEENBRUGGE Karl Van Ginderdeuren Lies.Vansteenbrugge@ilvo.vlaanderen.be Sofie.Vandendriessche@ilvo.vlaanderen.be
Nadere informatieMaatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen
Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen Ernst Bos en Theo Vogelzang (LEI) Opgave LEI: Beoordeel peilstrategieën Groene Hart op basis van Maatschappelijke Kosten en Baten Opbouw presentatie:
Nadere informatieLEUVEN, EEN VITALE STAD PROJECTOPROEP LIVING LAB SPORTINNOVATIECONGRES 17/10/17
LEUVEN, EEN VITALE STAD PROJECTOPROEP LIVING LAB SPORTINNOVATIECONGRES 17/10/17 WAT GING VOORAF INTERREG EU Interreg VB Noord-West Europa Eerste call 2015 Vital cities Leiding: Stichting Sport & Technologie
Nadere informatieWat is natuurinclusieve landbouw?
Wat is natuurinclusieve landbouw? Jan Willem Erisman 's-hertogenbosch, 3 april 2018 Louis Bolk instituut Natuurinclusief: denken, ontwerpen en doen J.P. Thysse Waar wij wonen RV www.louisbolk.org Consumentenprijs
Nadere informatie