TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015"

Transcriptie

1 TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015

2 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik en materiaalgebruik te bepalen over de complete levenscyclus van een gebouw

3 Twee genormeerde methodes EPG- bepaling van referentie energieverbruik in gebruiksfase van gebouw MPG- Bepaling van milieu-effecten van de materialen voor de constructie van het gebouw

4 Aggregratie EPG/MPG - aandachtspunten Extra evaluatie bovenop de bestaande genormeerde methodes; Verschil in systeemgrenzen EPG-MPG; Eén indicator nodig voor milieuprestatie over levensduur; Aansluiten bij Europese ontwikkelingen; Praktisch uitvoerbare methodiek;

5 EPG- Energie Prestatie Gebouw Beschouwt energieverbruik van gebouw tijdens gebruik: Verwarming Warm tapwater Koeling gebouwinstallaties Gekoppeld aan Europese EPBD richtlijn Systeemgrens = perceelgrens (energiemeters) Standaard conversiefactoren voor primaire energie en CO 2 -emissie Functionele eenheid: m 2 verwarmd gebruiksoppervlak

6 MPG Milieu Prestatie Gebouw Beschouwd milieu-impact van alle materialen die worden gebruikt voor het gebouw; Hele levenscyclus: Materiaalproductie + gebouwconstructie + onderhoud + sloop Gebaseerd op methode van Life Cycle Assessment (LCA) Systeemgrens = mondiale economie Functionele eenheid = m 2 bruto vloer oppervlak

7 LCA methode van wieg tot graf

8 MPG: 11 milieueffecten -> 1 score Uitputting grondstoffen ( fossiel + niet-fossiel ) Broeikaseffect Ecotoxiciteit water ( zoet + zout ) Ecotoxiciteit bodem Ozonlaagaantasting Verzuring Smogvorming Vermesting Humane toxiciteit Schaduwprijs

9 Aggregatie van MPG en EPG Basis is levenscyclusbenadering van MPG. Bepaling van de integrale schaduwprijs gebouw: DPG = MPG + EPG* Waarin: DPG MPG EPG* totale milieuprestatie bouwwerk [S /m 2 bvo] materiaalgebonden milieuprestatie bouwwerk [S /m 2 bvo] energiegebonden milieuprestatie bouwwerk [S /m 2 bvo], deze wordt berekend uit energieverbruikscijfers volgens EPG

10 Omrekening van EPG naar EPG* Stel milieu-impact factor per energiedrager vast (S /kwh, S /m 3, S /GJ) Ontleen verbruikscijfers per energiedrager (, elektriciteit, warmte) uit EPG-berekening; Sommeer milieu-impacts van energieverbruik; Deel door functionele eenheid (m 2 BVO) -> EPG*-score (eenheid S /m 2 /jr)

11 Impactfactoren per energiedrager Elektriciteit: Winning en aanvoer van brandstoffen; emissies vanuit elektriciteitscentrales; materiaalgebruik voor netwerk; Aard: winning en vervoer van aard, materialen in leidingnetwerk emissies vanuit warmtetoestel (cv-ketel) Externe warmte: Warmteproduktie (allocatie!) transportverliezen hulpketels distributienetwerk

12 KIEM-methode in GPR Gebouw

13 Voorbeeld Renovatie Duurzame renovatie van rijwoning 1979 Huidig Na ingreep Dichte gevel/dak Rc=1,25-1,55 Rc=7,5 Glas 50% enkel, 50% dubbel 3-voudig HR++ Verwarming HR- WP-lucht (all-electric) Zonne-energie - 34 m 2 zon-pv + Zonneboiler combi EPG EI=1,53 (label C) EI= -0,18 (label A++) MPG 1,12 1,42 Met dank aan Christian van Gruijthuijsen, Smits Vastgoedzorg

14 Voorbeeld Renovatie -2

15 Voorbeeld Renovatie - 3

16 Voorbeeld Renovatie - 4

17

18

19 Vergelijking van renovatie-opties

20 Conclusies Duurzaamheids Prestatie voor Gebouw, DPG, aggregeert MPG en EPG resultaten; DPG vormt goed hulpmiddel voor optimalisatie van renovatieconcepten; Zon-PV en zonneboiler geven relatief grote verbetering Milieu-impactfactor van externe warmte, hangt sterk af van bron en lokale situatie -> nader uit te zoeken (Idem externe koude en )

21 Vragen?

22

23 Europese normen levencyclus benadering MPG EPG Display of modular information for the different stages of the building assessment EN 15978

24 EPG en MPG: Systeemgrenzen Systeemgrens voor Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) Biomassaproduktie Gaswinning en transport in Kolen/oliewinning Systeemgrens voor energiedistributie Afvalproduktie in Biomassaproduktie en Gaswinning en en Systeemgrens voor Energie Prestatie Gebouwen (EPG) kolen Warmteproduktie en distributie in stad of regio Projectgrens Warmteproduktie en distributie binnen project (collectief) Gebouwgrens / grens energiemeting Warmteproduktie binnen gebouw in of op het gebouw en distributie binnen project (collectief) Eindverbruik energie (ruimteverwarming, warm tapwater, huishoudelijke apparaten)

25 Impactfactor - Elektriciteit Impact Factor extern, elektriciteit Systeemgrens voor Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) Biomassaproduktie Gaswinning en transport in Kolen/oliewinning Systeemgrens voor energiedistributie Afvalproduktie in Biomassaproduktie en Gaswinning en en Systeemgrens voor Energie Prestatie Gebouwen (EPG) kolen Warmteproduktie en distributie in stad of regio Projectgrens Warmteproduktie en distributie binnen project (collectief) Gebouwgrens / grens energiemeting Warmteproduktie binnen gebouw in of op het gebouw en distributie binnen project (collectief) Eindverbruik energie (ruimteverwarming, warm tapwater, huishoudelijke apparaten)

26 Materialisatie van energievoorziening Voorbeeld: levering Systeemgrens voor Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) Systeemgrens voor energiedistributie Systeemgrens voor Energie Prestatie Gebouwen (EPG) Afvalproduktie in Biomassaproduktie Biomassaproduktie en Gaswinning en transport in Gaswinning en Kolen/oliewinning en Milieu-impact van energieinfrastructuur wordt bepaald: Gekoppeld aan energiedrager (o.b.v. EPG) kolen Warmteproduktie en distributie in stad of regio Gekoppeld aan gebouw (MPG) Projectgrens Warmteproduktie en distributie binnen project (collectief) Gebouwgrens / grens energiemeting Warmteproduktie binnen gebouw in of op het gebouw en distributie binnen project (collectief) Eindverbruik energie (ruimteverwarming, warm tapwater, huishoudelijke apparaten)

27 Impactfactor aard Externe impacts Systeemgrens voor Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) Systeemgrens voor energiedistributie Systeemgrens voor Energie Prestatie Gebouwen (EPG) Afvalproduktie in Biomassaproduktie Biomassaproduktie en Gaswinning en transport in Gaswinning en Impact Factor Extern, IF extern Kolen/oliewinning en Milieu-impact van energieinfrastructuur wordt bepaald: Gekoppeld aan energiedrager (o.b.v. EPG) kolen Warmteproduktie en distributie in stad of regio Gekoppeld aan gebouw (MPG) Projectgrens Warmteproduktie en distributie binnen project (collectief) Gebouwgrens / grens energiemeting Warmteproduktie binnen gebouw in of op het gebouw en distributie binnen project (collectief) Eindverbruik energie (ruimteverwarming, warm tapwater, huishoudelijke apparaten)

28 Impactfactor aard Systeemgrens voor Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) Systeemgrens voor energiedistributie Systeemgrens voor Energie Prestatie Gebouwen (EPG) Afvalproduktie in Biomassaproduktie Biomassaproduktie en Gaswinning en transport in Gaswinning en Impact Factor Extern, IF extern Kolen/oliewinning en Milieu-impact van energieinfrastructuur wordt bepaald: Gekoppeld aan energiedrager (o.b.v. EPG) kolen Warmteproduktie en distributie in stad of regio Impact Factor Intern, IF intern Gekoppeld aan gebouw (MPG) Projectgrens Warmteproduktie en distributie binnen project (collectief) Gebouwgrens / grens energiemeting Warmteproduktie binnen gebouw in of op het gebouw en distributie binnen project (collectief) Eindverbruik energie (ruimteverwarming, warm tapwater, huishoudelijke apparaten)

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014 TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik

Nadere informatie

TKI KIEM en DuurzaamheidsPrestatie Gebouwen

TKI KIEM en DuurzaamheidsPrestatie Gebouwen TKI KIEM en DuurzaamheidsPrestatie Gebouwen Duurzaamheidsprestatie van gebouwen: nu en in de toekomst 12 januari 2017, Heijmans, Rosmalen Erik Alsema (W/E adviseurs), Prof. Henk Visscher (TUD) 1 TKI KIEM

Nadere informatie

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen 9 Oktober 28 Laure Itard 1 november 28 1 Renovatie van een rijtjehuis gebouwd in de periode 1966-1976 1 november 28 2 1. Isolatie

Nadere informatie

Memo Naar een geaggregeerde indicator voor Energie en Milieuprestaties van Gebouwen

Memo Naar een geaggregeerde indicator voor Energie en Milieuprestaties van Gebouwen Memo Naar een geaggregeerde indicator voor Energie en Milieuprestaties van Gebouwen Project Aan Van TKI KIEM Datum 24-5-2016 leden van TKI KIEM consortium, Klankbordgroep en overige geïnteresseerden Erik

Nadere informatie

Aluminium, LCA en EPD

Aluminium, LCA en EPD Symposium Duurzaam Aluminium 5 februari 2015 Aluminium, LCA en EPD Harry van Ewijk IVAM UvA BV www.ivam.uva.nl IVAM UvA BV Opgericht in 1993 vanuit de Vakgroep Milieukunde UvA is enige aandeelhouder 15

Nadere informatie

INTEGRALE BEOORDELING ENERGIE- EN MATERIAALGEBRUIK: D = E + M

INTEGRALE BEOORDELING ENERGIE- EN MATERIAALGEBRUIK: D = E + M 7 INTEGRALE BEOORDELING ENERGIE- EN MATERIAALGEBRUIK: D = E + M TKI-KIEM CONSORTIUM LEGT MET DE DPG-METHODE BREED GEDRAGEN BASIS VOOR INTEGRALE DUURZAAMHEIDSBEOORDELING GEBOUWEN In het TKI project KIEM

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse van groene wanden

Levenscyclusanalyse van groene wanden Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Levenscyclusanalyse van groene wanden Inzicht in de milieu-impact van de verschillende onderdelen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB 1 Mid-term

Nadere informatie

Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG

Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Olga van der Velde Datum: 14-06-2018 Constructeursdag Circl paviljoen www.nibe.org o.vandervelde@nibe.org 06 34 06 54 25 Voorstelronde: NIBE in het kort

Nadere informatie

Een duurzaam bestaan voor de woning

Een duurzaam bestaan voor de woning Een duurzaam bestaan voor de woning Over de milieueffecten van het onderhouden, aanpassen en bewonen van woningen Arjen Meijer en Ad Straub, Onderzoeksinstituut OTB 3-11-2011 Delft University of Technology

Nadere informatie

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen Kwantificeren van Milieuprestatie Mantijn van Leeuwen NIBE (Experts in Sustainability) Ondersteund door LCA gegevens, maakt u betere beslissingen NIBE speelt een centrale rol tussen producenten, ontwerpers,

Nadere informatie

WP4: Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden in constructies! 1 april 2015, TKI KIEM!

WP4: Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden in constructies! 1 april 2015, TKI KIEM! WP4: Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden in constructies 1 april 2015, TKI KIEM WP4 - Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden Projectpartners IMd Raadgevende Ingenieurs, Rotterdam

Nadere informatie

WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren Ad Straub Delft University of Technology Challenge the future Programma 9.45

Nadere informatie

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Ir. Piet van Luijk / min. BZK 03-12-2013 1 Waar staan we Bepalingsmethode die aansluit op Europese bepalingsmethoden Nationale MilieuDatabase die geschikt

Nadere informatie

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wat zit er achter instrumenten zoals GPR Gebouw, MRPI-MPG en BREEAM-NL / DGBC Materialentool? Harry van Ewijk (SGS) NVBV-Kennisdag, 14 juni 2017 1 HARRY

Nadere informatie

VBI heeft met meerdere partners deze uitdaging opgepakt en een woningconcept ontwikkeld dat nu al voldoet aan de eisen van 2015.

VBI heeft met meerdere partners deze uitdaging opgepakt en een woningconcept ontwikkeld dat nu al voldoet aan de eisen van 2015. 1 Op de Bouwbeurs 2011 toonden wij u de VBI EcoPrefab Woning. Deze woning had toen al een EPC van 0,4. In dit document vindt u de technische uitgangspunten voor de berekening van de EPC (pagina 1 t/m 4)

Nadere informatie

Betaalbaar duurzaam bouwen is assembleren

Betaalbaar duurzaam bouwen is assembleren 1 Op de Bouwbeurs 2011 toonden wij u de VBI EcoPrefab Woning. Onderstaand vindt u de technische uitgangspunten voor de berekening van de EPC (pagina 1 t/m 4) en de duurzaamheidsscores binnen GPR gebouw

Nadere informatie

Energieprestatie van gebouwen

Energieprestatie van gebouwen Energieprestatie van gebouwen Caleffi Academy Pieter Nuiten Maart 2014 Planadvies W/E adviseurs Een betrouwbare partner in duurzaam vastgoed www.w- e.nl! Voor opdrachtgevers met ambi8e! 25 medewerkers!

Nadere informatie

Roadshow Rochdale 24 November 2011

Roadshow Rochdale 24 November 2011 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Roadshow Rochdale 24 November 2011 Delft University of Technology Challenge the future Roadshow Rochdale 1 Programma WK2020 Henk Visscher 2 Koppeling aan natuurlijk

Nadere informatie

Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013

Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Presentatie Achtergronden duurzaam bouwen Bepalingsmethoden milieuprestatie gebouw LCA Nationale Milieudatabase Duurzaamheid en verf -> een

Nadere informatie

MilieuPrestatieGebouwen

MilieuPrestatieGebouwen MilieuPrestatieGebouwen @Merosch_ @Merosch_Llab linkedin.com/company/merosch merosch.nl merosch.nl/living-lab Inhoud Wat is de MilieuPrestatie Gebouwen? Waarom is de MilieuPrestatie Gebouwen ingevoerd?

Nadere informatie

Parallelsessie 1: Duurzaam Prestatiegericht aanbesteden & TCO

Parallelsessie 1: Duurzaam Prestatiegericht aanbesteden & TCO Parallelsessie 1: Duurzaam Prestatiegericht aanbesteden & TCO 3e TKI KIEM bijeenkomst,1 april 2015, Delft Ad Straub en Arjen Meijer 1 Software GPR Gebouw KIEM Afwegingsvraagstukken en varianten Sloop/Nieuwbouw

Nadere informatie

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat Duurzaam inkopen bij Duurzaamheid bij aanleg en onderhoud van wegen, vaarwegen en waterwerken Edwin van der Wel, Sr. Adviseur Duurzaamheid en Energie, GPO Inhoud Programma duurzaam inkopen GWW Doelstellingen

Nadere informatie

Masterclass LCA. Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma

Masterclass LCA. Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma Masterclass LCA Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma CE Delft sinds 1978 Onafhankelijk onderzoek en advies Milieu, economie, techniek en beleid Energie, transport, afval, biomassa, voedsel,

Nadere informatie

Roadshow OFW 13 December 2011

Roadshow OFW 13 December 2011 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Roadshow OFW 13 December 2011 Delft University of Technology Challenge the future Roadshow OFW 1 Programma WK2020 Henk Visscher 2 Inzichten voor duurzaam onderhoud

Nadere informatie

3 Energiegebruik huidige situatie

3 Energiegebruik huidige situatie 3 Energiegebruik huidige situatie 3.1 Het Energie Prestatie Certificaat In het kader van de Europese regelgeving (EPBD) bent u verplicht om, bij verkoop of verhuur van de woning, een energiecertificaat

Nadere informatie

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Agnes Schuurmans Voorzitter NEN 351 281 (CEN TC350) Rockwool International 1 Bouwbesluit - 1 april 2012 Milieuparagraaf Artikel

Nadere informatie

Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG)

Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG) Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG) Op weg naar bijna energieneutraal bouwen in 2020 Jean Frantzen Adviseur duurzaam bouwen Kennisevent Routekaart richting energieneutraal bouwen R c 2,5 R c 3,5 R c

Nadere informatie

Energievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen

Energievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen Energievoorziening nieuwbouw Hans van Wolferen 24 november 2016 - Wageningen Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen

Nadere informatie

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen?

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Docentendag CBBE, Sustainable Transition & Sustainability Analysis in de Biobased Economy, 4 februari 2015 Dr ir Jerke W. de Vries w w w. h o g e s c h o o l v

Nadere informatie

Ecodesign. Leen Van Aken. Groep Design & Technologie

Ecodesign. Leen Van Aken. Groep Design & Technologie Ecodesign Leen Van Aken Groep Design & Technologie Wat is ecodesign? Eco - design Ecologisch > esthetisch, ergonomisch, economisch, functioneel, Levenscyclus > ontwerp, productie, distributie, gebruik

Nadere informatie

Milieu-impact van groene wandsystemen

Milieu-impact van groene wandsystemen Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Milieu-impact van groene wandsystemen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB Met de financiële steun van: 1 Milieu-impact van groene wanden 1. Levenscyclusanalyse

Nadere informatie

Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of nieuw bouwen?

Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of nieuw bouwen? Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of slopen en nieuw bouwen? Verschenen in Vastgoedmarkt, juni 2011 John Mak, W/E adviseurs Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of nieuw bouwen? Kiezen voor nieuwbouw

Nadere informatie

GER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering. Heleen Pinkse

GER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering. Heleen Pinkse GER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering Heleen Pinkse Aanleiding Energiefabriek: Door toepassen van chemicaliën kan energiegebruik van de zuivering verminderen, maar..

Nadere informatie

Fire Seminar 2015 Kingspan Group Tiel DUURZAAM BOUWEN. Hoe doen we dat ook alweer? Gert Jan van Beijnum

Fire Seminar 2015 Kingspan Group Tiel DUURZAAM BOUWEN. Hoe doen we dat ook alweer? Gert Jan van Beijnum Fire Seminar 2015 Kingspan Group Tiel DUURZAAM BOUWEN Hoe doen we dat ook alweer? Gert Jan van Beijnum 1 1 Relevantie voor de bouwsector Bouwactiviteiten en gebouwen hebben een aanzienlijk aandeel in milieulast

Nadere informatie

Methode en data in Europees perspectief

Methode en data in Europees perspectief Methode en data in Europees perspectief SBK-symposium Nationale Milieudatabase 24 februari 2011 Agnes Schuurmans (vz normcie 351 281 / lid SBK-TIC / Rockwool) Europese ontwikkelingen waarvoor milieu-informatie

Nadere informatie

LT-warmtenet. Ruimteverwarming. Warmtapwater

LT-warmtenet. Ruimteverwarming. Warmtapwater Een lagetemperatuurwarmtenet () levert warmte voor en warmtapwater. Eén of meerdere collectieve bronnen verwarmen water dat via een buizensysteem naar de woning wordt vervoerd. In de woning is een afgifteset

Nadere informatie

Milieuprestatie gebouwen (MPG) W/E adviseurs Ruud van Vliet

Milieuprestatie gebouwen (MPG) W/E adviseurs Ruud van Vliet Milieuprestatie gebouwen (MPG) W/E adviseurs Ruud van Vliet 4 april 2018 W/E adviseurs Maakt moeilijke materie makkelijk Organisatie: Onafhankelijke stichting, sinds 1979 Missie: Bijdragen aan duurzaam

Nadere informatie

UITGANGSPUNT: WERELDWIJDE (OVER)CONSUMPTIE. Circulair_Bouwen_bij_de_Helling 2

UITGANGSPUNT: WERELDWIJDE (OVER)CONSUMPTIE. Circulair_Bouwen_bij_de_Helling 2 Ton Bastein TNO UITGANGSPUNT: WERELDWIJDE (OVER)CONSUMPTIE Circulair_Bouwen_bij_de_Helling 2 Biomassa en voedsel Kunststoffen Maakindustrie Bouw Consumptiegoederen Circulair_Bouwen_bij_de_Helling 3 UIT

Nadere informatie

De Ecolizer 2.0. Een instrument voor introductie van ecodesign

De Ecolizer 2.0. Een instrument voor introductie van ecodesign De Ecolizer 2.0 Een instrument voor introductie van ecodesign Ecolizer 2.0 Inhoud OVAM & ecodesign Ecolizer historiek Ecolizer 2.0 Toekomst OVAM Ecodesign Award Pro in samenwerking met Winnaars OVAM Ecodesign

Nadere informatie

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen Ir. Harm Valk Nieman Groep Platform ZEN 10 december 2015 Routekaart BENG 9-12-2015 2 BENG wat gaat er veranderen Bijna EnergieNeutrale Gebouwen

Nadere informatie

GPR GEBOUW Versie 4.3

GPR GEBOUW Versie 4.3 GPR GEBOUW Versie 4.3 GLASWOL EN MINERALE WOL ISOLATIE MET ECOSE TECHNOLOGY GPR Gebouw geeft inzicht in de duurzaamheid van woning- én utiliteitsbouw. De prestaties op het gebied van energie, milieu, gezondheid,

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Everselkiezel nummer 75 bus 1 bestemming appartement type - bouwar 1987 softwareversie 9.7.2 berekende energiescore (kwh/m²ar): 376 De energiescore laat toe om de heid

Nadere informatie

door: Bernd Karstenberg

door: Bernd Karstenberg De applicatie van Life Cycle Vision kent veel toepassingsgebieden. Deze delen onze klanten en wij graag met elkaar. Bouw samen verder. Tijdens de FME Bijeenkomst Circulaire Bouweconomie op 12 april heeft

Nadere informatie

Prioriteiten 2011 / 2012

Prioriteiten 2011 / 2012 Vandaag: Introductie DHPA Wat zijn lucht/water (hybride) warmtepompen Achtergronden bij toepassing Integrale benadering Mogelijke labelstappen/resultaten Hoe nu verder? 1 Ondersteund door: Prioriteiten

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Veemarkt nummer 9A bus bestemming appartement type - softwareversie 9.15.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 442 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

T +3110 4664 444. Emantspad 5, 3061 CE ROTTERDAM INFO@2012ARCHITECTEN.NL WWW.2012ARCHITECTEN.NL INFO@2012ARCHITECTEN.NL WWW.2012ARCHITECTEN.

T +3110 4664 444. Emantspad 5, 3061 CE ROTTERDAM INFO@2012ARCHITECTEN.NL WWW.2012ARCHITECTEN.NL INFO@2012ARCHITECTEN.NL WWW.2012ARCHITECTEN. Schetsontwerp Woonhuis 2012Architecten Lelystad Een vrijstaande woning, vervaardigd van materialen die in de buurt voorhanden zijn, zoals kabelhastpelkernhoutjes van een kabel fabriek, kozijnen van renovatieprojecten

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Parklaan nummer 21 bus 0001 bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 387 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

bestaand gebouw met woonfunctie

bestaand gebouw met woonfunctie Energiezuinigheid van de gebouwschil energiezuinig niet energiezuinig gemiddelde U-waarde van de gebouwschil Energiezuinigheid van de verwarmingsinstallatie energiezuinig niet energiezuinig gemiddeld installatierendement

Nadere informatie

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN 4 juli 2007 19:11 uur Blz. 1 / 8 cursus Luc Volders - 2-7-2007 ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN Opdrachtgever: FB Projectgegevens: testpand 1234AB Software: EPA-W Kernel 1.09 07-06-2007 Vabi Software

Nadere informatie

energiedeskundige / Dit certtficaat is geldig tot en met 27 juni 2021 berekend energieverbruik (kwh/m 2):

energiedeskundige / Dit certtficaat is geldig tot en met 27 juni 2021 berekend energieverbruik (kwh/m 2): certificaatnummer 20110627-0000869054-00000007-9 straat Wijngaardstraat nummer 39 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 1.3.3 berekend energieverbruik (kwh/m 2): Het berekende

Nadere informatie

Uitgevoerd door: Caubergh Huygen, Lowexnet

Uitgevoerd door: Caubergh Huygen, Lowexnet Uitgevoerd door: Caubergh Huygen, Lowexnet In opdracht van Platform energietransitie Gebouwde Omgeving, Innovatiewerkgroep, 2007 Inhoudsopgave 2 1. Inleiding 2. Het concept 3 - - - - - - 3. Contouren voor

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Kwikstaartlaan nummer 29 bus bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 289 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Kortrijksesteenweg nummer 132 bus 0103 bestemming appartement type - bouwjaar 2001 softwareversie 9.11.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar):

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Donklaan nummer 188B bus 1 bestemming appartement type - bouwjaar - softwareversie 9.10.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 430 De

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie

energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie nummer postnummer De Moy 25 bus V2 2018 gemeente Antwerpen bestemming appartement type - bouwjaar - softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 131 De energiescore laat toe om de heid van

Nadere informatie

Milieuprestatie gebouwen (MPG) Checklist als hulpmiddel. W/E adviseurs Ruud van Vliet

Milieuprestatie gebouwen (MPG) Checklist als hulpmiddel. W/E adviseurs Ruud van Vliet Milieuprestatie gebouwen (MPG) Checklist als hulpmiddel W/E adviseurs Ruud van Vliet 11 oktober 2018 W/E adviseurs Maakt moeilijke materie makkelijk Organisatie: Onafhankelijke stichting, sinds 1979 Missie:

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Kastanjelaan nummer 30 bus VER1 bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 137 De energiescore

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Schuttersvest nummer 69 bus bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 568 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

C (zie toelichting in bijlage)

C (zie toelichting in bijlage) Energielabel woning Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden C (zie toelichting in bijlage) Uw woning Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

dr. ir. Ralph Hamerlinck en ir. Jan-Pieter den Hollander Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen en Webtools voor duurzaamheid

dr. ir. Ralph Hamerlinck en ir. Jan-Pieter den Hollander Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen en Webtools voor duurzaamheid Seminar duurzaam bouwen met staal dr. ir. Ralph Hamerlinck en ir. Jan-Pieter den Hollander Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen en Webtools voor duurzaamheid Inhoud Inleiding ontwikkelingen duurzaam

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Walstraat nummer 40 bus 3 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²ar): 81 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

Opwekking duurzame energie en terugverdientijden. Niek Tramper

Opwekking duurzame energie en terugverdientijden. Niek Tramper en terugverdientijden Niek Tramper en terugverdientijden Zonneboiler geeft warm tapwater Zonnepanelen geven elektriciteit Warmtepomp geeft verwarming Pelletkachel geeft verwarming Zonneboiler Uitgangspunt:

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Hoogboomsteenweg nummer 2 bus 1 bestemming appartement type - softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 704 De energiescore

Nadere informatie

W/E rapport Potentiele CO2-reductie bij toepassing circulair bouwen principes in de energietransitie

W/E rapport Potentiele CO2-reductie bij toepassing circulair bouwen principes in de energietransitie W/E rapport Potentiele CO2-reductie bij toepassing circulair bouwen principes in de energietransitie Enkele berekeningen voor aanpassing bestaande woningen richting aardgasloos en aan nieuwbouw woningen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Citadellaan nummer 76 bus bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 405 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

Tabel 1 Basisprofiel standaard geleiderails

Tabel 1 Basisprofiel standaard geleiderails Memo Aan: Kenmerk: Betreft: Van: Delft, 8 mei 2014 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Verzinkerij Van Aert LCA-resultaten van s Basisprofielen van de standaard s en de verzinkte s en vergelijking

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Ginderbroek nummer 56 bus 1 bestemming appartement type - softwareversie 9.15.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 897 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Sint-Tillostraat nummer 7 bus 10 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 418 De energiescore

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Kloosterstraat nummer 3F bus bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 392 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

NVN 7125 Berekenen energiebesparende gebiedsmaatregelen als onderdeel van de EPC-eis

NVN 7125 Berekenen energiebesparende gebiedsmaatregelen als onderdeel van de EPC-eis NVN 7125 Berekenen energiebesparende gebiedsmaatregelen als onderdeel van de EPC-eis 11 oktober 2011 Bert Elkhuizen Cofely Energy Solutions Definities NEN 7120: nieuwe norm voor het bepalen van de energieprestatie

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Marktplein nummer 27 bus 12 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 188 De energiescore

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Jeneverbeslaan nummer 21 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 1906 De energiescore laat toe om

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestemming type appartement softwareversie 1.3.3 berekend energieverbruik (kwh/m 2 ): 191 Het berekende energieverbruik is een inschatting van de energiezuinigheid van het appartement.

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Vissersstraat nummer 68 bus 3 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 299 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

525 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van woningen te vergelijken.

525 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van woningen te vergelijken. nummer postnummer Dorps 23 2830 gemeente Willebroek bestemming eengezinswoning type gesloten bebouwing bouwjaar 1918 softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 525 De energiescore laat toe

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Terboekt nummer 64A bus BU01 bestemming appartement type - bouwjaar 1979 softwareversie 9.14.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 514 De energiescore laat toe om de

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat certificaat 20140506-0001587096-00000001-5 post bestemming appartement type - bouwjaar - softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 205 PROEFCERTIFICAAT De energiescore

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat Energiezuinigheid van de gebouwschil energiezuinig niet energiezuinig gemiddelde U-waarde van de gebouwschil Energiezuinigheid van de verwarmingsinstallatie energiezuinig niet energiezuinig gemiddeld installatierendement

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Wolfstraat nummer 17_45 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 819 De energiescore laat toe om

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Goswin de Stassartstraat nummer 149 bus 1 bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 542

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Jozef Wautersstraat nummer 149 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar):

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat de Merodelaan nummer 70 bus 1 bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 461 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

bestaand gebouw met woonfunctie

bestaand gebouw met woonfunctie Energiezuinigheid van de gebouwschil energiezuinig niet energiezuinig gemiddelde U-waarde van de gebouwschil Energiezuinigheid van de verwarmingsinstallatie energiezuinig niet energiezuinig gemiddeld installatierendement

Nadere informatie

MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE. Suzanne de Vos-Effting

MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE. Suzanne de Vos-Effting MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE Suzanne de Vos-Effting OPZET PRESENTATIE Motivatie RWS milieuprofielen scheepsbrandstof Aanpak berekening Resultaten Gebruik milieuprofielen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Isschotweg nummer 98 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 1557 De energiescore laat toe om de

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Ketelpoort nummer 9 bus bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 366 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN Beta Testbedrijf E. van Dijk 007 Kleveringweg 12 2616 LZ Delft info@vabi.nl Delft, 8 februari 2007 ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN Opdrachtgever: Opdrachtgever BV A. Bee Projectgegevens: Voorbeeldproject

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Sint Lenaartseweg nummer 38C bus 01 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²ar): 377 De energiescore laat toe om de heid van

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Jeruzalemstraat nummer 14 bus 1 bestemming appartement type - softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 473 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

ALGEMEEN ENERGIEGEBRUIK GRONDGEBRUIK MATERIAALGEBRUIK MILIEUSCORE. duurzame warehouses. van Grijs naar Groen. 2 februari 2011 Peter van Meerwijk

ALGEMEEN ENERGIEGEBRUIK GRONDGEBRUIK MATERIAALGEBRUIK MILIEUSCORE. duurzame warehouses. van Grijs naar Groen. 2 februari 2011 Peter van Meerwijk duurzame warehouses van Grijs naar Groen 2 februari 2011 Peter van Meerwijk MULTIDISCIPLINAIR INGENIEURSBUREAU projectmanagement logistiek advies architectuur installatieadvies constructief ontwerp uitvoeringsbegeleiding

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Leuvestraat nummer 234 bus 1 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 624 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Edingensesteenweg nummer 104 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 519 De energiescore laat

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Hengelhoefdreef nummer 5 bus Iep4 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 271 De energiescore laat toe om de heid van

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Ringlaan nummer 64 bus 5 bestemming appartement type - bouwjaar 2003 softwareversie 9.10.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 188 De

Nadere informatie

460 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van woningen te vergelijken.

460 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van woningen te vergelijken. nummer postnummer Berg 6 9170 gemeente Sint-Gillis-Waas bestemming eengezinswoning type gesloten bebouwing bouwjaar 1945 softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 460 De energiescore laat

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Minister A. De Taeyestraat nummer 8 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie certificaatnummer 20090615-0000209416-00000001-5 straat Trumelet Faberstraat nummer 9 bus 3 postnummer 8670 gemeente Koksijde bestemming appartement

Nadere informatie