Speeltoestellen in Almere Gemeente Almere Dienst Stadsbeheer

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Speeltoestellen in Almere Gemeente Almere Dienst Stadsbeheer 24 juli 2006 RA Samenvatting Verzoekster woont in seniorenwoning. Een aantal bewoners heeft een medische indicatie en/of is hartpatiënt. Uitgerekend daar plaatst de gemeente speeltoestellen voor kinderen. De bewoners ondervinden overlast van (hang)jongeren. De gemeente geeft aan dat de plaatsing van de toestellen conform het bestemmingsplan en het inrichtingsplan is. Daar komt bij dat de plaatsing gesteund wordt door de uitkomst van een enquête die in de buurt is gehouden. De ombudsman vindt dat de gemeente te veel waarde aan de enquête heeft gegeven. Zo mochten bewoners die verderop wonen ook hun mening geven. Deze bewoners hebben wel de lusten maar niet lasten. Verder is de enquête gehouden op een tijdstip dan nog niet alle woningen in de onmiddellijke nabijheid van de speeltoestellen bewoond waren. De gemeente heeft wel behoorlijk gehandeld door de klachten serieus te nemen en naar oplossingen te zoeken. Oordeel De onderzochte gedragingen zijn voor wat betreft de besluitvorming om speeltoestellen te plaatsen; onzorgvuldig de reactie op het verzoek de speeltoestellen te verwijderen; behoorlijk

2 Aantal pagina s: 2/7 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 26 januari 2006 op het spreekuur ingediend en betreft de Gemeente Almere Dienst Stadsbeheer. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: de besluitvorming om speeltoestellen te plaatsen de reactie op het verzoek de speeltoestellen te verwijderen Bevindingen Achtergrond van het verzoek Verzoekster vertegenwoordigt een aantal bewoners van het Tintorettopad. Alle woningen aan weerszijde van de straat zijn seniorenwoningen. Een aantal bewoners heeft een medische indicatie. Sommige bewoners zijn hartpatiënt en kunnen geen stress of opwinding verdragen. In maart 2005 houdt de dienst Stedelijk Beheer (tegenwoordig: dienst Stadsbeheer) een enquête. De bewoners kunnen aangeven vóór of tegen de plaatsing van speeltoestellen bij hen in de straat te zijn. Indien zij voor zijn, kunnen zij ook een leeftijdscategorie kenbaar maken: 2-5 jaar, 6-11 jaar of jaar. Eén kant van de straat is op dat moment nog niet bewoond. Die bewoners hebben daardoor niet kunnen stemmen. Bewoners van om de hoek gelegen woningen mochten ook stemmen. Verzoekster vindt dat zij daartoe niet de gelegenheid hadden moeten krijgen omdat zij alleen maar profijt van de speeltoestellen hebben. Van de nadelen hebben zij geen last. Eind 2005 plaatst de dienst op de groenstrook voor de woningen twee speeltoestellen. Al gauw ondervinden de senioren overlast van joelende en gillende kinderen. Er wordt zelfs gedeald. Als een bewoner over de overlast een opmerking maakt, krijgt hij een grote mond terug. De senioren vrezen voor hun gezondheid en hun rust. Inmiddels zijn alle senioren tegen de aanwezigheid van de toestellen. De senioren vragen zich af waarom de gemeente speeltoestellen bij bejaarden plaatst. De dienst hóeft ze toch niet te plaatsen? Op het enquêteformulier stond vermeld: Het stadsdeelkantoor behoudt zich het recht voor de locatie te wijzigen indien daartoe noodzaak is. Namens de bewoners wendt een van de senioren zich op 6 november 2005 tot de burgemeester. De burgemeester overlegt met de wethouder Stedelijk Beheer. Besloten wordt af te zien van de plaatsing van een speeltoestel voor de oudere jeugd. De locatie wordt gehandhaafd als speellocatie voor kinderen tot en met acht jaar. De bewoners wijzen er echter op dat de geplaatste wipwap voor kinderen tot twaalf jaar is en vragen deze te verwijderen. De overlast komt niet zozeer van kinderen in de leeftijdscategorie waarvoor de speeltoestellen zijn bedoeld. De plaatsing van de toestellen heeft een onbedoeld neveneffect. De toestellen hebben een aantrekkingskracht op tieners die op de speeltoestellen en banken neerstrijken, blijven hangen en overlast veroorzaken. Tussen de speeltoestellen door wordt gevoetbald. Dit gaat gepaard met lawaai en voetballen die in tuintjes terecht komen. De dienst kondigt aan nog een derde toestel in het midden van de grasstrook te zullen plaatsen. Verder zullen er nog bankjes en prullenbakken worden neergezet. De bewoners vrezen dat de overlast alleen maar zal toenemen. Op 26 januari 2006 bezoekt verzoekster en een achttal medebewoners het spreekuur van de ombudsman. Zij leggen uit dat zij zich niet kunnen vinden in de gang van zaken.

3 Aantal pagina s: 3/7 reactie van Dienst Stadsbeheer De wijk waar de speellocatie gesitueerd is, is tot stand gekomen in samenwerking met gemeente, woningbouwcorporatie Ymere en de bouwer. Het is een heterogene wijk met een grote keuzevrijheid en flexibiliteit voor individuele consumenten. Er is gekozen voor een mix van woningtypen en daarmee van bewoners. Er is een grote afwisseling van koop- en huurwoningen van diverse groottes, voor jonge gezinnen, senioren en alles wat daar tussenin zit. de besluitvorming om speeltoestellen te plaatsen Volgens het bestemmingsplan was de hele wijk bestemd voor woondoeleinden. Naast wonen wordt hieronder ook speel- en groenvoorzieningen verstaan. Op de tekening van het in inrichtingsplan vastgesteld op 21 mei 2001 staat: speelplek (1-6 jarigen), inrichting in overleg met bewoners. Sommige bewoners in de buurt hebben bij de keuze van hun woning erop gerekend dat er speelmogelijkheden in de buurt gerealiseerd zouden worden. Voordat de speeltoestellen waren geplaatst, werd op de groenstrook gevoetbald. Dit leidde tot diverse klachten van bewoners over verdwaalde ballen in tuintjes etc. Met de plaatsing van de speeltoestellen hoopte de dienst dat die overlast tot het verleden zou behoren. Dat bleek een misvatting te zijn. Ondanks de aanwezigheid van speeltoestellen wordt er nog gevoetbald. Om het draagvlak van de komst van de speeltoestellen te toetsen en te vernemen aan welke soort toestellen behoefte is, zijn enquêtes gehouden. Op het nabij gelegen Guardiplantsoen waren ook speeltoestellen gepland. Toen uit een enquête bleek dat niemand daar behoefte aan had, zijn daar geen speeltoestellen geplaatst. De direct omwonenden van het Tintorettopad zijn in maart 2005 benaderd (32 huishoudens). De oneven zijde van het Tintorettopad was destijds nog niet bewoond. De huidige bewoners hebben dus niet meegedaan aan de enquête. In totaal ontving de dienst veertien formulieren retour. Op vier formulieren was aangekruist dat speeltoestellen niet gewenst zijn, en op tien formulieren was een keuze gemaakt voor een of meer leeftijdscategorieën. Van de inzenders van het Tintorettopad waren er vier voor- en vier tegenstanders van speeltoestellen. De uitkomst van de enquête gaf geen aanleiding om terug te komen op het voornemen speelvoorzieningen te plaatsen. De voorstanders van speeltoestellen hebben de leeftijdscategorie 2-5 en 6-11 ongeveer even vaak aangekruist (en één keer 12-16). Gelet echter op het feit dat de speellocatie relatief dicht bij de seniorenwoningen is gesitueerd, is gekozen voor twee toestellen in de categorie 2-5 en één toestel in de categorie De eerste categorie jeugdigen is immers doorgaans wat rustiger dan de tweede. Uit de enquête blijkt het volgende (door de ombudsman gecontroleerd): vier bewoners van het Tintorettopad geven aan geen speeltoestellen te willen vier bewoners van het Tintorettopad geven aan wel speeltoestellen te willen: alle vier de bewoners kruisen de leeftijdscategorie 2-5 jaar aan en één bewoner kruist ook de leeftijdscategorie 6-11 jaar aan. alle zes bewoners van de Goyastraat zijn voor de komst van de speeltoestellen: één bewoner kruist de leeftijdscategorie 2-5 jaar aan, twee bewoners kruisen de leeftijdscategorieën 2-5 jaar én 6-11 jaar aan, één bewoner de leeftijdscategorie 6-11 jaar, één bewoner de leeftijdscategorie 6-11 jaar én jaar aan en één bewoner geeft aan geen speeltoestellen voor kleine kinderen te wensen maar wel voor de leeftijdscategorie jaar.

4 Aantal pagina s: 4/7 twee inzendingen zijn in eerste instantie niet meegeteld omdat het enquêteformulier niet binnen de gestelde termijn van twee weken was teruggestuurd. Het betrof een bewoner van het Tintorettopad die tegen had gestemd en een bewoner van de Goyastraat die voor had gestemd. de reactie op het verzoek de speeltoestellen te verwijderen Eind oktober 2005 starten de werkzaamheden aan het Tintorettopad, en laat een deel van de bewoners weten het er absoluut niet mee eens te zijn. De bezwaren richten zich met name op de hoogte van een van de toestellen. Een werkbezoek leert dat het toestel aan de hoge kant is, beloofd wordt deze te vervangen door een lager exemplaar. De gemeente laat de bewoners weten dat van het geheel afzien van speeltoestellen geen sprake kan zijn, omdat anderen reikhalzend uitzien naar de voorziening. Daar komt bij dat de daadwerkelijke plaatsing in relatie tot de oplevering van de wijk namelijk al aan de late kant is. De bewoners aan het Tintorettopad nemen geen genoegen met de kleine aanpassing qua speeltoestellen. Vanaf november 2005 heeft de gemeente vele s en brieven ontvangen. Naast vele afkeuringen zijn er ook diverse bewoners geweest die de gemeente erop gewezen hebben dat zij bij aankoop van hun huis er altijd vanuit zijn gegaan dat het Tintorettopad speellocatie zou worden. Meerdere senioren hebben ook diverse raadsleden benaderd, die op hun beurt vragen stellen aan leden van het college van burgemeester en wethouders en aan diverse medewerkers van het stadsdeelkantoor. Enkele malen is een kort werkbezoek aan het Tintorettopad afgelegd, en is gesproken met voor- en tegenstanders. Hoewel het Tintorettopad niet de meest ideaal denkbare speellocatie is, is gelet op de voorgeschiedenis besloten de locatie op zich te handhaven, ook omdat er juist voor jonge kinderen geen alternatief is. Wel is nog een aanpassing gedaan aan de speeltoestellen zelf; het ene speeltoestel voor de wat oudere jeugd (een draairing) wordt vervangen door een wip die geschikt is voor kinderen vanaf vier jaar. Omdat de klachten over de (geluids)overlast niet afnamen, hebben de wijkagent als toezichthouders meerdere keren op verschillende tijdstippen van de dag, poolshoogte genomen in de straat. Zij hebben geen overlast waargenomen, althans niet meer dan je zou verwachten als op kleine schaal kinderen aan het spelen zijn. Ook uit gesprekken met diverse buurtbewoners door de toezichthouders komt geen overlast of onleefbare situatie naar voren. De laatste wijziging op het Tintorettopad is de plaatsing van een tweetal bankjes geflankeerd door prullenbakken. Dit is gedaan op uitdrukkelijk verzoek van ouders zodat zij een oogje in het zeil kunnen houden op hun spelende kinderen. Het beleid van de gemeente is erop gericht om bankjes bij speeltoestellen te plaatsen als de ruimte dat toelaat. De dienst wijst erop dat: door de plaatsing van speeltoestellen er geen overlast meer is van voetballende jeugd waarvoor deze locatie niet geschikt is; op verzoek van de bewoners van het Tintorettopad twee speeltoestellen vervangen zijn voor een jongere leeftijdscategorie; volgens de enquête een ruime meerderheid voor speeltoestellen was, inclusief vier bewoners van het Tintorettopad.

5 Aantal pagina s: 5/7 De dienst wijst er tevens op dat het predikaat betrouwbare overheid in het geding is. De speeltoestellen stonden op het inrichtingsplan ingetekend, de enquête wees uit dat een meerderheid voor de komst van de speeltoestellen was. Er zou een verkeerd signaal gegeven worden als de gemeente bij weerstand van een aantal bewoners een ommezwaai zou maken. De gemeente zou daarmee bewoners die op de komst van de speeltoestellen hebben gerekend in de steek laten. Desalniettemin constateert de dienst dat er wel sprake is van enige escalatie in de onderlinge verhoudingen tussen senioren en overige omwonenden. Afgaand op de diverse signalen uit dit deel van de wijk, kenmerken onderlinge uitingen en bejegeningen door zowel jongeren als senioren zich door minder terughoudendheid en wellevendheid dan in normale verhoudingen het geval is. De gemeente heeft er voor willen waken partij te kiezen en zoveel mogelijk vast te houden aan eerder gecommuniceerde plannen. Uiteraard acht de gemeente de ontstane druk op harmonieus samenleven wel zorgelijk en zal zij een vinger aan de pols houden. De gemeente zal nagaan in hoeverre door een andere inrichting van de groenstrook voetballen onmogelijk kan worden gemaakt. De wip voor kinderen tot 12 jaar zal worden vervangen door een model tot 8 jaar. Indien de senioren en de ouders van de kinderen daartoe bereid zijn, zal de gemeente ijveren voor de inzet van Buurtbemiddeling met als doel dat de bewoners weer met elkaar in gesprek komen Buurtbemiddeling is een professionele tak van de Almeerse welzijnorganisatie De Schoor. reactie van de fractievoorzitter Verenigde Senioren Partij, afdeling Almere De fractievoorzitter wijst op het feit dat de toewijzing van een seniorenwoning op een andere wijze tot stand komt dan het huren of kopen van een gewone woning. Senioren of woningzoekenden met een medische indicatie krijgen een bepaalde seniorenwoning aangewezen. Zij hebben geen keuze tussen woningen en in de praktijk meestal maar een dag de tijd om te beslissen. Daar komt bij dat de woningbouwvereniging gegadigden bij het tekenen van de huurovereenkomst niet gewezen hebben op de komst van speeltoestellen. Reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoekster en naar de dienst gestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken. Tevens heeft de ombudsman op 27 april 2006 een hoorzitting gehouden. Op de hoorzitting was van de zijde van de gemeente aanwezig de gebiedsmanager van Programmabureau Stad. Van de zijde van bewoners van het Tintorettopad waren elf bewoners aanwezig die tegen de speeltoestellen zijn. Verder was één bewoner aanwezig die iets verderop op het Tintorettopad woont en voor is en één bewoner uit de Goyastraat die voor is. Verder was de fractievoorzitter van de Verenigde Seniorenpartij afdeling Almere aanwezig. Eén van de bewoners die tegen de aanwezigheid van de speeltoestellen is, heeft een schriftelijke reactie overgelegd. Op de hoorzitting hebben de bewoners, de fractievoorzitter en de dienst hun standpunten toegelicht. De schriftelijke reacties en de toelichtingen tijdens de hoorzitting zijn in de bevindingen verwerkt.

6 Aantal pagina s: 6/7 Behoorlijkheidsvereisten De handelwijze van de gemeente is in deze zaak getoetst aan het redelijkheidsbeginsel. Dit houdt in dat het bestuursorgaan bij elk handelen (rechtshandelingen en feitelijke handelingen) alle relevante feiten en omstandigheden tegen elkaar afweegt. De uitkomst van die belangenafweging mag niet onredelijk zijn. Overwegingen de besluitvorming om speeltoestellen te plaatsen Op grond van het bestemmingsplan was de wijk bestemd voor woningen en speel- en groenvoorziening. Het inrichtingsplan wijst de desbetreffende groenstrook aan als speelplek voor 1-6 jarigen, inrichting in overleg met bewoners. Om de gewenstheid van de (leeftijdscategorie van de) speeltoestellen nader vast te stellen, heeft de gemeente een enquête onder de buurtbewoners gehouden. De enquête gaf steun aan de beslissing om een bepaalde keuze van speeltoestellen te maken. De enquête is echter gehouden op een tijdstip dat nog niet alle woningen aan het Tintorettopad gebouwd dan wel bewoond waren. Daardoor kleeft er een gebrek aan dit middel. De enquête is gehouden onder de bewoners van het Tintorettopad en de achterliggende straat. Verder is aan de mening van de bewoners van het Tintorettopad die wel de lasten hebben maar niet de lusten, niet meer waarde gehecht dan aan de andere geënquêteerden. Onder deze omstandigheden dient de uitkomst van de enquête richtinggevend te zijn maar niet doorslaggevend. De uitkomst van de enquête had een uitgangspunt moeten zijn om tot een verdere afweging van feiten en omstandigheden te komen. Doordat onvoldoende rekening is gehouden met voornoemde feiten en omstandigheden heeft de dienst het redelijkheidsbeginsel geschonden. de reactie op het verzoek de speeltoestellen te verwijderen Vaststaat dat de beslissing die de dienst op basis van de uitkomst van de enquête heeft genomen niet wordt gedragen door de bewoners die de speeltoestellen voor de deur hebben staan. De bewoners hebben de dienst meerdere keren gewezen op de overlast die zij ondervinden van kinderen die zich bij de speeltoestellen ophouden. Alhoewel de wijkagent en andere toezichthouders geen overlast hebben waargenomen, wordt de door de bewoners gestelde overlast door de dienst niet ontkend. De overlast is ook een aangelegenheid die de openbare orde betreft. Dit overheid dient dit te bewaken. Het vasthouden aan een genomen besluit om daarmee het predikaat betrouwbare overheid te verwerven is op zich prijzenswaardig uitgangspunt. Het kan echter niet zo zijn dat de overheid als gevolg daarvan ongevoelig is voor signalen van burgers indien de uitvoering van dat besluit tot problemen leidt. De plaatsing van de speeltoestellen is niet een doel op zich. Het uiteindelijke doel van de door de gemeente geplaatste openbare voorzieningen per saldo is een bijdrage leveren aan het woongenot van de burgers. Om die reden kan de dienst op een bepaald moment alsnog besluiten om de speeltoestellen en/of banken te verwijderen.

7 Aantal pagina s: 7/7 Uitgaande van het feit dat speeltoestellen geplaatst worden, komt de in het inrichtingsplan genoemde leeftijdscategorie 1-6 jaar nog het meest overeen met de wens van de bewoners. Naar aanleiding van de klachten van de bewoners van het Tintorettopad heeft de dienst toegezegd de huidige wip, leeftijdscategorie 6-12 jaar, te vervangen door een wip tot 8 jaar. Ook is de dienst bereid om de groenstrook zodanig in te richten dat het ongeschikt is om te voetballen. Verder neemt de dienst het initiatief om buurtbemiddeling in te zetten om de gevoelens van onbehagen bij bewoners weg te nemen en de onderlinge omgang te bevorderen. De dienst heeft het beginsel van redelijkheid niet geschonden. Oordeel De onderzochte gedragingen zijn voor wat betreft de besluitvorming om speeltoestellen te plaatsen; onzorgvuldig de reactie op het verzoek de speeltoestellen te verwijderen; behoorlijk