Een klacht is geen hulpvraag Geneeskundige en Gezondheidsdienst Amsterdam

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Een klacht is geen hulpvraag Geneeskundige en Gezondheidsdienst Amsterdam 24 januari 2008 RA Samenvatting Een vrouw en haar meerderjarige zoon zijn thuis als er aangebeld wordt. De zoon doet open en voor de deur staan twee medewerkers van de GGD, een van de woningcorporatie en de buurtregisseur van de politie. De GGD wil praten over de gezondheid van de minderjarige kinderen. De vrouw en haar zoon voelen zich overvallen. Zij wil niet praten. De zoon voert aan de deur het woord. Over de gang van zaken dient hij bij de GGD een klacht in. De klacht wordt niet in behandeling genomen omdat hij geen cliënt is van de GGD. De ombudsman besluit een hoorzitting te houden waarbij ook een inhoudelijke beoordeling van de klacht kan plaatsvinden. Na partijen gehoord te hebben is de ombudsman van oordeel dat het huisbezoek, mede gezien de belangen van de minderjarige kinderen, niet onbehoorlijk is geweest. Het niet in behandeling nemen van de klacht is in strijd met de Algemene wet bestuursrecht. De ombudsman beveelt de dienst aan klachten voortaan conform deze wet af te handelen. Overigens streeft de dienst er wel naar om klachten zoveel mogelijk onderdeel te laten zijn van het hulpverleningstraject. Oordeel Het handelen van de GGD is, wat betreft het afleggen van een huisbezoek: behoorlijk; de afhandeling van klacht over het afleggen van een huisbezoek: niet behoorlijk. Aanbeveling De ombudsman verzoekt de wethouder Zorg te bevorderen dat de klachten van burgers over de GGD conform hoofdstuk 9 van de Algemene wet bestuursrecht worden afgehandeld.

2 Pagina 2/5 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 9 januari 2007 op het spreekuur ingediend en betreft de Geneeskundige- en Gezondheidsdienst Amsterdam, de afdelingen Vangnet Jeugd 1 en Vangnet & Advies 2. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: het afleggen van een huisbezoek; de afhandeling van een klacht over het afleggen van een huisbezoek. Bevindingen achtergrond van het verzoek Op 18 december 2006 brengt Vangnet Jeugd (met twee man), de buurtregisseur en een medewerker van de woningcorporatie een huisbezoek bij verzoekster, omdat men zich zorgen maakt over verzoeksters (minderjarige) kinderen. Door de aanwezigheid van vier man voelen verzoekster en haar oudste (meerderjarige) zoon zich overvallen. Verzoeksters oudste zoon voert het woord aan de deur en hij dient op 5 januari een schriftelijke klacht in bij Vangnet Jeugd over het huisbezoek. Op 6 maart laat de klachtencommissie GGD weten dat de klacht niet in behandeling genomen wordt, omdat verzoeksters zoon geen cliënt is van de GGD. Daarop wendt verzoekster zich tot de ombudsman. hoorzitting Gezien het voorgaande besluit de ombudsman een hoorzitting te organiseren. Omdat de klacht van verzoeksters zoon niet door de klachtencommissie in behandeling is genomen, zal ook een inhoudelijke beoordeling van de klacht plaats vinden. De hoorzitting is op 6 september Bij de hoorzitting wordt verzoeksters zoon vertegenwoordigd door verzoeksters partner. Verder is het hoofd van Vangnet Jeugd en een jurist van de GGD aanwezig. het huisbezoek Het hoofd van Vangnet Jeugd geeft aan dat de afdeling Vangnet en Advies eind oktober 2006 bij Vangnet Jeugd heeft aangegeven dat men zich zorgen maakt over de ontwikkeling en de verzorging van verzoeksters kinderen. Ook de school maakt zich hier zorgen over. Vangnet en Advies en de buurtregisseur zijn bij verzoekster langs geweest maar verzoekster wilde niet met hen praten. Op 12 december 2006 wordt een brief naar verzoekster gestuurd dat Vangnet en Advies en Vangnet Jeugd op 18 december langs zullen komen voor een huisbezoek en om de situatie te bespreken. Op 14 december overlegt de partner van verzoekster met Vangnet Jeugd en er wordt afgesproken dat het huisbezoek van 18 december blijft staan. Verzoekster belt op 18 december met Vangnet Jeugd en laat weten dat het huisbezoek niet kan doorgaan en dat haar partner onderweg is naar Vangnet Jeugd. Na deze mededeling wordt de verbinding verbroken. Vangnet en Advies en Vangnet Jeugd besluiten het huisbezoek door te laten gaan. 1 De afdeling Vangnet Jeugd richt zich op alle Amsterdamse kinderen van voor de geboorte tot 19 jaar waar zorgen over bestaan en die mogelijk in hun ontwikkeling worden bedreigd. 2 De afdeling Vangnet en Advies bemoeit zich met Amsterdammers in een sociaal maatschappelijke crisis.

3 Pagina 3/5 Wellicht kan ter plaatse een nieuwe afspraak gemaakt worden. Er vindt aan de deur een gesprek met verzoeksters oudste zoon plaats. Deze houdt ruggespraak met zijn moeder die zich binnen bevindt. Net als de medewerkers van Vangnet en Advies en Vangnet Jeugd weg willen gaan komen de buurtregisseur en iemand van de woningbouwvereniging langs. Zij komen in verband met een gesprek met de bovenburen die overlastklachten hebben over het gezin van verzoekster. Verzoeksters partner geeft aan het een verdachte samenloop van omstandigheden te vinden. Het hoofd van Vangnet Jeugd laat weten dat de buurtregisseur bereid is de gang van zaken schriftelijk te bevestigen. de klachtafhandeling De jurist van de GGD geeft aan dat de algemene lijn is om zaken niet onnodig te juridiseren. Klachten worden veelal meegenomen in de hulpverleningsgesprekken. Voor wat betreft het niet afhandelen van de klacht van verzoeksters zoon door de klachtencommissie verwijst de jurist naar de reactie van de klachtencommissie. reactie klachtencommissie GGD Desgevraagd deelt de klachtencommissie GGD mee dat de commissie in 1997 is samengesteld als uitvloeisel van de Wet klachtrecht cliënten zorgsector. Gezien de regeling van deze wet, richt de aandacht van de klachtencommissie zich op een correcte bejegening door de GGD van haar cliënten. De klachtencommissie heeft niet het mandaat gekregen om, mede op basis van de Algemene wet bestuursrecht, haar werkzaamheden te verrichten. Naar aanleiding van de brief van de Ombudsman zal de klachtencommissie deze lacune bij de directie van de GGD onder de aandacht brengen. De klachtencommissie heeft de klacht over het huisbezoek van 18 december 2006 niet gegrond acht. De directie van de GGD heeft het oordeel van de commissie overgenomen. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoekster en de dienst gestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken. De reactie van verzoekster is voor zover relevant verwerkt in het verslag van bevindingen. De dienst laat weten geen op- of aanmerkingen te hebben. Behoorlijkheidsvereisten De ombudsman toetst de gedragingen en handelingen van gemeentelijke instanties aan behoorlijkheidsvereisten. In dit onderzoek is getoetst aan het evenredigheidsvereiste en het vereiste van fair play. Overwegingen het afleggen van een huisbezoek Het evenredigheidsbeginsel eist dat een bestuursorgaan voorafgaand aan elk handelen het belang van het realiseren van een doelstelling afwegen tegen de belangen van burgers. Tevens dient de minst ingrijpende handelswijze gekozen worden.

4 Pagina 4/5 Vangnet Jeugd ontvangt signalen dat zich problemen voordoen bij de ontwikkeling en de verzorging van verzoeksters kinderen. Hierop wordt besloten om samen met Vangnet en Advies een huisbezoek af te leggen om de zaak met verzoekster te bespreken. Ook nadat verzoekster heeft aangegeven niet te willen meewerken aan het huisbezoek wordt besloten dit toch door te zetten. Hoewel het verschijnen van de buurtregisseur en de medewerker van de corporatie bij het bezoek van de Vangnetmedewerkers wel erg toevallig lijkt, kan de ombudsman niet vaststellen dat deze samenloop opzettelijk georganiseerd is. De ombudsman is, met de klachtencommissie van de GGD, van oordeel dat de door Vangnet Jeugd gemaakte afweging om het huisbezoek door te zetten terwijl verzoekster dit niet wil, niet kennelijk onredelijk is. Dit mede gezien de in het geding zijnde belang van de kinderen en het ontbreken van een minder bezwarende alternatieve handelswijze. Dat verzoeksters en haar zoon zich overvallen voelden door het huisbezoek kan de ombudsman niet volgen nu het huisbezoek tijdig is aangekondigd. de klachtafhandeling Het vereiste van fair play eist dat bestuursorganen burgers de mogelijkheid geven hun procedurele kansen te benutten. De Algemene wet bestuursrecht biedt een ieder de mogelijkheid een klacht in te dienen over de wijze waarop een bestuursorgaan zich in een bepaalde aangelegenheid jegens hem of een ander heeft gedragen. Dit betekent dat het recht tot het indienen van een klacht niet beperkt kan blijven tot cliënten van een dienst. In het onderliggende geval had de klacht van verzoekster zoon over het huisbezoek dan ook in behandeling genomen moeten worden. Door dit na te laten is gehandeld in strijd met de Algemene wet bestuursrecht en het vereiste van fair play. Nu de klachtencommissie heeft aangegeven dat zij geen mandaat gekregen heeft om, mede op basis van de Algemene wet bestuursrecht, haar werkzaamheden te verrichten is dit reden voor de ombudsman om een aanbeveling aan zijn oordeel te verbinden. terzijde De GGD heeft als algemene lijn om zaken niet onnodig te juridiseren en klachten zoveel mogelijk onderdeel te laten zijn van het hulpverleningstraject. De ombudsman begrijpt dat in sommige gevallen en afhankelijk van de aard van de klacht, eerst gekeken wordt of een klacht als onderdeel van het hulpverleningsproces opgelost kan worden. Indien dit niet het geval is, behoort de klacht echter als formele klacht te worden afgehandeld. Oordeel Het handelen van de GGD is, wat betreft het afleggen van een huisbezoek: behoorlijk; de afhandeling van klacht over het afleggen van een huisbezoek: niet behoorlijk. Aanbeveling

5 Pagina 5/5 De ombudsman verzoekt de wethouder Zorg te bevorderen dat de klachten van burgers over de GGD conform hoofdstuk 9 van de Algemene wet bestuursrecht worden afgehandeld.