Geen handhaving Gemeente Zaanstad College van Burgemeester en Wethouders

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Geen handhaving Gemeente Zaanstad College van Burgemeester en Wethouders 8 mei 2007 RA Samenvatting Sinds 1994 proberen bewoners van de Nauernasche Vaartdijk de gemeente Zaanstad er toe te bewegen maatregelen te nemen tegen een daar illegaal afgemeerde woonark. De ark belemmert in ernstige mate het uitzicht van de bewoners. Ondanks stevige protesten verandert de situatie in twaalf jaar niet. De gemeente weigert te handhaven en legt bezwaren naast zich neer. De bewoners spannen in februari 2006 een beroepsprocedure aan bij de Sector Bestuursrecht van de Rechtbank te Haarlem om de handhaving af te dwingen. Omdat zo n procedure doorgaans veel tijd kost, stappen ze ook naar de ombudsman. De ombudsman vindt dat Zaanstad in strijd met het redelijkheidsvereiste handelt, door het belang van de eigenaar van de illegale woonark boven andere belangen te stellen. Oordeel De onderzochte gedragen zijn onbehoorlijk

2 Aantal pagina s: 2/6 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 20 juli 2006 schriftelijk ingediend en betreft het College van Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Zaanstad. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: de handhaving van het bestemmingsplan Poldergebied Assendelft. de informatieverstrekking. Bevindingen achtergrond verzoek Sinds 1994 proberen verzoekers, samen met een aantal andere bewoners van de Nauernasche Vaartdijk, om de gemeente Zaanstad er toe te brengen maatregelen te nemen tegen een illegaal aan de Nauernasche Vaartdijk afgemeerde woonark. De woonark belemmert in ernstige mate het uitzicht van de bewoners. Zaanstad geeft geen gehoor aan het (vele malen herhaalde) verzoek van de dijkbewoners om het bestemmingsplan te handhaven en ervoor te zorgen de woonark wordt verwijderd. Op 12 januari 2006 verklaart de gemeente het bezwaarschrift van verzoekers tegen het besluit om niet te handhaven ongegrond. Verzoekers spannen in februari 2006 een beroepsprocedure tegen de gemeente aan bij de Sector Bestuursrecht van de Rechtbank te Haarlem om de handhaving af te dwingen. Omdat met een dergelijke procedure doorgaans veel tijd gemoeid is, wenden zij zich tevens tot de ombudsman. interventie Omdat verzoekers al meer dan tien jaar overlast ondervinden van de illegale woonark, meent de ombudsman dat het College de plicht heeft om er alles aan te doen dat verzoekers hiermee niet langer worden geconfronteerd. Het feit dat de zaak onder de rechter is, mag de gemeente niet beletten om adequate maatregelen te treffen teneinde het voortdurende ongerief van verzoekers weg te nemen. reactie van het College Er is sprake van ernstig verstoorde relaties tussen vrijwel alle partijen. Bij het aantreden van het nieuwe College van Burgemeester en Wethouders is veel energie gestopt in het normaliseren van de verhoudingen. Er wordt ingezet op een duurzame oplossing, waarbij het verplaatsen van de woonark de eerste en belangrijkste optie is. Daarvoor moet een aantal partijen meewerken, waaronder de provincie Noord-Holland, de bewoners nabij de definitieve aanleglocatie, en de eigenaar van de woonark. De rechtmatigheid van het besluit om vooralsnog niet handhavend op te treden, wordt getoetst door de rechter. Om de bewoners van de Nauernasche Vaartdijk tegemoet te komen is feitelijk de belangrijkste maatregel tussentijds handhavend optreden en de illegaal gelegen woonark wegslepen. Dat is echter precies hetgeen onder de rechter is. Daarnaast is een feitelijk probleem dat er geen andere ligplaats voorhanden is: de inspanning van de gemeente is er juist op gericht om elders definitief een legale ligplaats te creëren.

3 Aantal pagina s: 3/6 Wat de gemeente wel kan doen, is de bewoners van de Nauernasche Vaartdijk regelmatig op de hoogte stellen van de ontwikkelingen, zodat zij zicht houden op de voortgang. Daarover zijn afspraken gemaakt, en dat gebeurt dan ook. Tenslotte geeft de Wethouder voor de Ruimtelijke ontwikkeling aan geen mogelijkheden te zien voor een tijdelijke oplossing. Overigens blijkt uit de pleitnota van de gemeente voor de zitting in februari 2007, dat met de eigenaar van de woonark een akkoord bereikt is voor de definitieve verplaatsing naar de locatie Vrouwenverdriet, schuin aan de overkant van de huidige locatie aan de Nauernasche Vaartdijk. De medewerking van de Provincie is daar nodig in de vorm van een recht van overpad. Mocht dat niet mogelijk zijn dan is de ontsluiting naar de openbare weg via een lange steiger mogelijk. Deze oplossing is kostbaar en heeft niet de voorkeur van de gemeente. Overigens schreef het College in oktober 2005 aan de gemachtigde van verzoekers al dat een bouwvergunning voor deze steiger zou worden aangevraagd waardoor geen extra tijdverlies zal optreden. nader onderzoek Uit kopieën van correspondentie en berichten tussen verzoekers en de gemeente blijkt, dat verzoekers zeer ontevreden zijn over de wijze waarop de wijkmanager hen informeert over de voortgang. Bij herhaling hebben zij de wijkmanager er op gewezen dat zij telkens zelf moeten informeren naar de stand van zaken. Per d.d. 19 december 2006 uiten zij hun ongenoegen daarover bij de verantwoordelijke wethouder. De volgende dag ontvangen zij een reactie van de wijkmanager. Hij deelt mee onaangenaam getroffen te zijn door het bericht van verzoekers aan de wethouder en geeft onder meer het volgende aan: Het wordt voor mij als persoon dan ook lastig de sympathie die ik voor u en uw buren heb hoog te houden als dit soort insinuaties de ronde doen. Verzoekers hebben niet veel vertrouwen meer in de informatieverstrekking. Daarom vragen zij de wethouder bij brief van 6 januari 2007 om hen een stappenplan betreffende de verplaatsing van de illegaal afgemeerde woonark toe te sturen en daarbij aan te geven welke procedures inmiddels zijn doorlopen, welke vergunningen inmiddels zijn afgegeven, wanneer andere noodzakelijke procedures gestart gaan worden, enzovoorts. Bij schrijven van 1 februari 2007 deelt de gebiedsmanager Noord de verzoekers namens de wethouder mee, dat niet voldaan zal worden aan het verzoek om een schriftelijk stappenplan toe te sturen. Verzoekers worden voor informatie verwezen naar de wijkmanager. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoekers en naar de gemeente gestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken. Verzoekers geven aan dat de gemeente hen vanaf het ontstaan van het probleem, begin 1994, niet serieus heeft genomen. Door de jaren heen hebben vier verschillende contactpersonen elkaar opgevolgd en zijn drie achtereenvolgende wethouders verantwoordelijk geweest. De zaak is echter nog steeds niet opgelost. Dat de relatie tussen de gemeente en de bewoners van de Nauernasche Vaartdijk verstoord is geraakt, is het gevolg van de opstelling van de gemeente: die heeft door de jaren heen nagelaten om naar behoren te reageren op informatieverzoeken van de bewoners en om hen adequaat op de hoogte te houden van de ontwikkelingen. Verzoekers hebben de indruk dat de gemeente niet bereid is om echt zijn best te doen om voor een tijdelijke oplossing te zorgen.

4 Aantal pagina s: 4/6 De wethouder deelt mee het begrijpelijk te achten dat verzoekers alles aangrijpen zolang er geen concrete oplossing wordt geboden, in dit geval een harde datum voor de verplaatsing van de woonark. Inmiddels is de vergunningsprocedure voor een noodsteiger in gang gezet om een eventuele toekomstige verplaatsing mogelijk te maken. Zaanstad is daarbij echter afhankelijk van de bereidheid van de provincie Noord-Holland. De wethouder merkt op dat de gemeente Zaanstad ook rekening dient te houden met de belangen van de eigenaar van de illegaal afgemeerde woonark. De contacten en de informatievoorziening naar verzoekers blijven gewoon doorgaan. nadere ontwikkelingen Op 22 maart 2007 verklaart de Sector bestuursrecht van de Rechtbank Haarlem het beroep van verzoekers gegrond en vernietigt het bestreden besluit van 12 januari (zaaknummer: AWB 06/2679). Hieronder volgt een beknopte weergave van de overwegingen van de rechtbank. Zaanstad heeft gesteld dat het beroep van verzoekers niet-ontvankelijk verklaard dient te worden en heeft daarvoor juridisch technische overwegingen aangevoerd. De rechtbank deelt deze visie niet omdat het wetsartikel waarop de gemeente zich beroept verzoekers in een nadeliger positie zou brengen. De rechtbank acht het beroep ontvankelijk.. In casu heeft Zaanstad op grond van het bestaan van een concreet uitzicht op legalisatie, van handhaving afgezien. De rechtbank is echter van oordeel dat Zaanstad ten tijde van het bestreden besluit geen voldoende gronden gehad om te spreken van een concreet uitzicht op legalisatie en de ontwikkelingen daarna hebben dit volledig bevestigd. Nu overigens niet gesteld of gebleken is dat handhavend optreden onevenredig is in verhouding tot de daarmee te dienen belangen, acht de rechtbank het beroep van verzoekers gegrond en is er aanleiding het bestreden besluit te vernietigen. Wat er zij van de inspanningsverplichting die Zaanstad zegt te hebben om voor de eigenaar van de illegale woonark een andere ligplaats te vinden, aan deze verplichting kan Zaanstad door het verstrijken van reeds veel jaren geen grond ontlenen om van handhaving in het onderhavige geval af te zien. Behoorlijkheidsvereisten De ombudsman toetst de gedragingen en handelingen van gemeentelijke instanties aan behoorlijkheidsvereisten. In dit onderzoek is getoetst aan het vereiste van redelijkheid en het vereiste van actieve en adequate informatieverstrekking. Overwegingen De rechter heeft uitspraak gedaan over de rechtmatigheid van het besluit van de gemeente om niet op te treden tegen het zonder vergunning innemen van een ligplaats in openbaar vaarwater te Zaanstad. De ombudsman zal zich derhalve van een oordeel hierover onthouden. Wel zal de ombudsman een oordeel geven over de behoorlijkheid van de opstelling van de gemeente jegens verzoekers in deze zaak.

5 Aantal pagina s: 5/6 de handhaving van het bestemmingplan Het redelijkheidsvereiste houdt in dat het bestuursorgaan bij elk handelen (rechtshandelingen en feitelijke handelingen) alle relevante feiten en omstandigheden tegen elkaar afweegt. De uitkomst van die belangenafweging mag niet onredelijk zijn. In dit geval diende de gemeente het algemene belang van handhaving van het bestemmingsplan, het specifieke belang van verzoekers bij een vrij uitzicht en het specifieke belang van de eigenaar van de woonark bij een definitieve en legale ligplaats tegen elkaar af te wegen. Vast staat, dat Zaanstad niet heeft ingezet op de handhaving van het bestemmingsplan, maar op het verplaatsen van de woonark als de eerste en belangrijkste optie voor de oplossing van het probleem dat was ontstaan door het illegaal afmeren van de woonark. Voorts staat vast dat verzoekers al zo n dertien jaar overlast ondervinden als gevolg van het feit dat de gemeente er niet in geslaagd is om een alternatieve locatie voor de woonark te vinden. De gemeente heeft zodoende niet alleen het algemeen belang, maar ook het specifieke belang van verzoekers en hun buren ondergeschikt gemaakt aan het belang van de eigenaar van de illegale woonark. De ombudsman overweegt voorts dat het in eerste instantie niet de taak van de gemeente was, maar de taak van de eigenaar van de woonark om ervoor te zorgen dat de woonark legaal werd aangelegd. Voorts staat vast dat de gemeente het specifieke belang van de eigenaar van de illegale woonark feitelijk tot een gemeentelijk belang heeft gemaakt: in plaats van de eigenaar, is de gemeente voor hem aan het werk gegaan om een legale ligplaats te realiseren en dat heeft veel tijd en geld gekost. Zaanstad heeft hierdoor in strijd met het redelijkheidsvereiste gehandeld. de informatieverstrekking Het vereiste van actieve en adequate informatieverstrekking houdt in dat bestuursorganen burgers tijdig begrijpelijke, juiste en volledige informatie verstrekken. Het vereiste brengt onder meer met zich mee dat, indien de gemeente niet in staat is om op korte termijn de gevraagde informatie te verstrekken, het de verzoeker moet melden welke maatregelen het neemt om de gevraagde informatie alsnog te kunnen verstrekken. Vast staat dat verzoekers herhaaldelijk te kennen hebben gegeven ontevreden te zijn over de informatieverstrekking door de gemeente. Tevens staat vast dat de gemeente, in plaats van inhoudelijk op de klachten in te gaan, heeft volstaan met een verwijzing naar de ambtenaar die met de informatieverstrekking was belast. De gemeente heeft hierdoor in strijd met het vereiste van actieve en adequate informatieverstrekking gehandeld. Ten overvloede overweegt de ombudsman het volgende. Het College stelt dat veel energie wordt besteed aan het herstel van het geschonden vertrouwen en dat wordt ingezet op verplaatsing van de woonark. De ombudsman kan in dat verband verzoekers volgen daar waar zij het College om een stappenplan vragen.

6 Aantal pagina s: 6/6 Het onderhavige probleem speelt al dertien jaar en de handelwijze van het College heeft tot nu toe niet uitgeblonken door redelijkheid zodat, nu het College inzet op het oplossen van het probleem door verplaatsing van de woonark, een dergelijk verzoek niet onredelijk is te achten. Oordeel De onderzochte gedragingen zijn: - voor wat betreft de behandeling van een verzoek tot handhaving van het bestemmingsplan Poldergebied Assendelft: onbehoorlijk - voor wat betreft de informatieverstrekking: onbehoorlijk