Problemen met Langdurigheidstoeslag en Knipkaart Gemeente Amsterdam Dienst Werk en Inkomen Dienstencentrum, Team Voorzieningen

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Problemen met Langdurigheidstoeslag en Knipkaart Gemeente Amsterdam Dienst Werk en Inkomen Dienstencentrum, Team Voorzieningen 16 september 2009 RA Samenvatting Een man vraagt Langdurigheidstoeslag 2006 aan. Zijn netto maandinkomen is lager dan het op het aanvraagformulier genoemde toetsbedrag. De dienst wijst de aanvraag af, omdat zijn jaarinkomen in de referteperiode te hoog is. Ook het bezwaar van de man verklaart de dienst ongegrond. In beroep verklaart de rechter dat de dienst moet toetsen aan netto maandinkomen inclusief vakantietoeslag. De dienst neemt een nieuw besluit, maar de aanvraag blijft toch afgewezen omdat de man in 2005 een hoger inkomen had dan het in die periode geldende toetsbedrag. De man vindt dat de dienst moet uitgaan van het op het aanvraagformulier genoemde toetsbedrag in DWI deelt mee dat het normbedrag elk jaar wordt aangepast. Op het aanvraagformulier staat alleen het normbedrag dat in 2006 geldt. De informatie op de website is slechts een indicatie. De ombudsman constateert dat het vereiste van actieve informatieverstrekking geschonden is, omdat de dienst diverse toetsbedragen gebruikt in haar communicatie naar aanvragers, wat tot verwarring leidt. Daarnaast klaagt de man erover dat hij bericht heeft gehad dat zijn Knipkaarttegoed geen 24 maanden, maar slechts 18 maanden geldig blijft. De dienst legt uit dat dit een automatisch bericht betrof. De ombudsman stelt vast dat het vereiste van adequate organisatorische voorzieningen is geschonden omdat de inhoud van het bericht niet overeenkwam met een eerder besluit. Het automatische bericht had logischerwijze moeten aansluiten op het toekenningsbesluit. Oordeel De onderzochte gedraging zijn wat betreft: de informatieverstrekking over de Langdurigheidstoeslag 2006: onbehoorlijk; de uitvoering van de Knipkaart-regeling 2006: onbehoorlijk.

2 Pagina: 2/5 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 25 november 2008 op het spreekuur ingediend en betreft de Dienst Werk en Inkomen, Dienstencentrum, Team Voorzieningen. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: de informatieverstrekking over de Langdurigheidstoeslag 2006; de uitvoering van de Knipkaart-regeling 2006 Bevindingen achtergrond van het verzoek Aanvraag langdurigheidstoeslag 2006 In april 2006 kent de dienst verzoeker de Langdurigheidstoeslag (hierna: LDT) 2005 toe. In december 2006 vraagt hij de LDT 2006 aan. Dit keer wijst de dienst de aanvraag af, omdat verzoekers jaarinkomen in 2005 boven het norminkomen lag. Dit verbaast verzoeker, omdat zijn inkomen al jaren hetzelfde is. Verzoeker kan zich niet vinden in de afwijzing van de LDT, omdat op het aanvraagformulier niets vermeld staat over een jaarinkomen. Er staat een netto maandinkomen vermeld. Zijn inkomsten zijn lager dan het op het aanvraagformulier vermelde normbedrag en op die grond meent hij recht te hebben op de LDT. Hij dient een bezwaarschrift in. De dienst verklaart het bezwaarschrift ongegrond, wederom omdat vastgesteld wordt dat verzoekers bruto jaarinkomen in de referteperiode hoger was dan het (jaar)toetsbedrag. Verzoeker gaat in april 2007 tegen de beslissing in beroep bij de rechtbank. In juni 2008 verklaart de rechtbank het beroepschrift gegrond en vernietigt het bestreden besluit. De rechtbank overweegt dat er bij beoordeling van de aanvraag LDT 2006 uit moet worden gegaan van het netto-inkomen zoals dat feitelijk is ontvangen, inclusief vakantietoeslag. De gemeente moet een nieuw besluit nemen. Op de internetsite van de gemeente staat eind 2008 bij het onderwerp LDT Uw netto maandinkomen (exclusief vakantiegeld) mag de laatste 5 jaar niet hoger geweest zijn dan:. Verzoeker constateert dat dit in strijd is met de uitspraak van de rechtbank. In oktober 2008 neemt DWI een nieuw besluit, rekening houdend met de uitspraak van de rechtbank. De aanvraag LDT wordt afgewezen, omdat verzoekers netto-inkomen in de referteperiode hoger was dan de in die periode geldende bijstandsnorm. Volgens verzoeker is deze bijstandsnorm echter niet van toepassing, omdat op het aanvraagformulier van LDT 2006 een ander toetsbedrag stond. Uitgaande van het bedrag op het aanvraagformulier heeft verzoeker nog steeds recht op de LDT Hij vraagt de dienst het besluit van oktober 2008 te heroverwegen en hem alsnog de LDT 2006 toe te kennen, alsook de LDT 2007 en LDT Aanvraag Knipkaart 2006 Na de aanvraag LDT 2006 te hebben afgewezen, kent de dienst in januari 2007 ambtshalve een aanvraag Knipkaart 2006 toe; in het besluit staat dat verzoeker het Knipkaart tegoed kan aanwenden voor duurzame gebruiksgoederen en dat het tegoed 24 maanden gereserveerd staat.

3 Pagina: 3/5 In mei 2007 vraagt verzoeker een Knipkaart 2007 aan. De dienst kent de aanvraag op 2 juli 2007 toe. In het besluit staat dat de periode van 24 maanden op 1 april 2007 ingaat. Declaraties voor de Knipkaart 2007 kan verzoeker dus nog tot april 2009 indienen. In februari 2008 krijgt verzoeker van DWI bericht dat hij tot 30 juni 2008 de mogelijkheid heeft om het geld van de Knipkaart 2006 op te maken. Dit bericht is in tegenspraak met het besluit van januari De Knipkaart zou op basis van dit besluit geldig moeten zijn tot 16 januari Op 27 oktober 2008 dient verzoeker een declaratie in voor onder meer de kosten van een fiets en een elektrische deken. Hij gebruikt het declaratieformulier dat bij de Knipkaart 2006 hoort. Hij krijgt de kosten vergoed maar uit een telefonisch contact met de dienst blijkt dat de declaratie op de Knipkaart 2007 in mindering is gebracht. De dienst vertelt hem dat het geld wat betreft de Knipkaart 2006 op is. Een en ander heeft tot gevolg dat verzoeker het Knipkaart tegoed 2006 niet heeft kunnen benutten. Ook als de dienst besluit om het Knipkaart tegoed van 2006 alsnog toe te kennen, heeft hij op basis van de in het besluit genoemde looptijd nog maar tot 16 januari 2009 de tijd om daarvan gebruik te maken, terwijl hij op dit moment geen duurzame gebruiksgoederen nodig heeft. reactie DWI Aanvraag Langdurigheidstoeslag 2006 Recht op de LDT bestaat voor zover de aanvrager gedurende de referteperiode dat is een periode van 60 maanden voorafgaande aan de aanvraag - een inkomen heeft gehad dat niet hoger is dan de bijstandsnorm. Tijdens die periode van 60 maanden verandert het bedrag van de bijstandsnorm periodiek. Dat maakt dat de dienst goed moet opletten dat aan het juiste bedrag wordt getoetst. Zoals in de beslissing op bezwaar van 16 oktober 2008 is aangegeven, is er sprake van een geringe overschrijding van de bijstandsnorm gedurende de eerste 6 maanden van Voor de berekening van het inkomen is de dienst uitgegaan van de netto WAOuitkering vermeerderd met de aanspraak vakantiegeld volgens de rekenregels van de WWB en de voorlopige belastingteruggaaf Het klopt dat de dienst op het aanvraagformulier LDT 2006 slechts de bijstandsnorm van dat jaar heeft vermeld. In de beslissing op bezwaar van 16 oktober 2008 is de bijstandsnorm inclusief de vakantietoeslag vermeld die het eerste half jaar van 2005 van toepassing was. Om verwarring in de toekomst te voorkomen is de dienst van plan om op het aanvraagformulier de normen per jaar te noemen. De bijstandsnorm die in de WWB wordt vermeld is altijd een bedrag inclusief de vakantietoeslag. De dienst meldt dat de informatie op de website van DWI beoogt klanten te wijzen op het bestaan van de regeling en een indicatie te geven van de inkomensgrens. Mensen weten vaak wat ze netto per maand aan inkomen genieten, maar weten niet precies hoe hoog hun vakantietoeslag is. Ze hebben meestal ook niet de jaaropgaven van de vijf voorgaande jaren bij de hand. Mensen die wel deze gegevens hebben, kunnen gebruik maken van "Berekenuwrecht". Vanaf 2008 kan via "Berekenuwrecht" een proefberekening gemaakt worden. Vast staat dat er in het jaar 2005 sprake is van een geringe overschrijding van het inkomenscriterium voor de LDT. Zolang 2005 in de referteperiode valt, komt verzoeker niet in aanmerking voor de LDT. Voor het herzien van besluiten over de LDT is daarom geen aanleiding. Overigens merkt de dienst nog op dat de gemeente per 1 januari 2009 enige beleidsvrijheid heeft gekregen

4 Pagina: 4/5 met betrekking tot toekenning van LDT. Het komt erop neer dat de referteperiode is teruggebracht naar 36 maanden en dat de inkomensgrens is vastgesteld op 110% van het sociaal minimum. Voor verzoeker betekent dat dat hij bij ongewijzigde financiële en persoonlijke omstandigheden recht op de LDT krijgt. De dienst kent verzoeker op 26 februari 2009 LDT 2008 toe. Aanvraag Knipkaart 2006 Het saldo van een toegekende Knipkaart blijft een beperkte periode beschikbaar. In het besluit van 16 januari 2007 over de Knipkaart 2006 wordt voor de periode van 24 maanden geen ingangsdatum genoemd. Daarentegen staat in het besluit van 2 juli 2007 over de Knipkaart 2007 wel een ingangsdatum, namelijk 1 april Op 21 februari 2008 heeft de dienst verzoeker een automatisch aangemaakt bericht gestuurd, dat vermeldde dat de declaraties Knipkaart 2006 tot 30 juni 2008 kunnen worden ingediend. Daarna heeft de dienst het saldo automatisch afgeboekt. Dergelijke automatisch aangemaakte berichten zijn niet te voorkomen maar hierdoor is de declaratietermijn van 24 maanden voor de Knipkaart 2006 wel ten onrechte ingekort. De declaratie van verzoeker in oktober 2008 heeft de dienst vervolgens uit het saldo van de Knipkaart 2007 betaald. Om dit te corrigeren heeft de dienst het saldo van de Knipkaart 2007 verhoogd met het bedrag van de Knipkaart reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoeker en naar de dienstgestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken. Hiervan is wel/geen gebruik gemaakt. Behoorlijkheidsvereisten De ombudsman toetst de gedragingen en handelingen van gemeentelijke instanties aan behoorlijkheidsvereisten. In dit onderzoek is getoetst aan het vereiste van actieve en adequate informatieverstrekking en aan het vereiste van adequate organisatorische voorzieningen. Overwegingen De informatieverstrekking over de Langdurigheidstoeslag 2006 Het vereiste van actieve en adequate informatieverstrekking houdt in dat bestuursorganen burgers tijdig begrijpelijke, juiste en volledige informatie verstrekken. Dat brengt mee dat de informatie die de dienst geeft over minima -voorzieningen zoals de Langdurigheidstoeslag correct en eenduidig is. Vast staat dat de informatie van de dienst op de website, in het aanvraagformulier en in haar besluitvorming niet eenduidig is. Zo wordt de aanvrager aan de hand van de informatie op het aanvraagformulier LDT 2006 niet duidelijk of het genoemde normbedrag inclusief of exclusief vakantietoeslag is. Bovendien legt de dienst nergens duidelijk uit dat de maandelijkse inkomsten in de referteperiode getoetst worden aan het toetsbedrag in de betreffende periode en dat dit toetsbedrag ieder jaar bijgesteld wordt. De dienst werkt met verschillende begrippen en toetsbedragen, wat tot verwarring leidt bij aanvragers. Het had in de rede gelegen dat de dienst eenduidig communiceert over de inhoudelijke criteria voor toekenning van de voorziening. Nu daarvan geen sprake is, is in strijd met genoemd beginsel gehandeld.

5 Pagina: 5/5 De ombudsman is niet bevoegd een oordeel te geven over de vraag of verzoeker recht heeft op de Langdurigheidstoeslag 2006, omdat de rechter daarover een uitspraak heeft gedaan. De uitvoering van de Knipkaart regeling 2006 Het vereiste van adequate organisatorische voorzieningen houdt in dat bestuursorganen hun administratieve beheer en organisatorische functioneren inrichten op een wijze die behoorlijke dienstverlening aan burgers verzekert. Dat brengt mee dat de inhoud van automatisch verzonden berichten moeten zijn afgestemd op informatie uit eerdere besluiten. Hier staat vast dat in het toekenningsbesluit van 16 januari 2007 over de Knipkaart 2006 stond dat het toegekende bedrag voor 24 maanden zou worden gereserveerd. Verzoeker mocht er op vertrouwen dat de declaratietermijn zou eindigen in januari Door een tekort schietend registratiesysteem was de informatie in een automatisch verzonden bericht onjuist en werd de looptijd ten onrechte ingekort. De ombudsman heeft met instemming vernomen dat de dienst deze fout heeft hersteld door de Knipkaart 2007 te verhogen met het bedrag dat op de Knipkaart 2006 stond en niet gebruikt was. DWI heeft in strijd met voornoemd vereiste gehandeld. Oordeel De onderzochte gedraging zijn wat betreft: de informatieverstrekking over de Langdurigheidstoeslag 2006: onbehoorlijk; de uitvoering van de Knipkaart-regeling 2006: onbehoorlijk.