Hoe omgaan met complexiteit?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe omgaan met complexiteit?"

Annemie Eilander
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Hoe omgaan met complexiteit? Systeemdenken Peter BLOKLAND BYAZ bvba INHOUD Waarom praten we vandaag over systeemdenken? Wat is systeemdenken eigenlijk? Hoe doe je dat, systeemdenken? Wat bereik je met systeemdenken? 1

2 Did you know? VIDEO 2

3 Alles verandert in een steeds hoger tempo De complexiteit in de wereld neemt toe Alles moet steeds meer en beter zijn Oplossingen van vroeger werken niet echt Steeds opnieuw beginnen omdat het beoogde resultaat niet bereikt wordt Oude denkpatronen werken niet meer! 3

4 We leven in een complexe wereld Hoe gaan we daar mee om? Wat kunnen we er aan doen? CYNEFIN (KUNÈVIN) Complex Cause Effect Chaotic Cause? Effect Disorder Complicated Cause Effect Simple Cause = Effect 4

5 CYNEFIN (KUNÈVIN) Nuttige denkpatronen Simpel Waarnemen Categoriseren (= oordelen) Actie nemen (in functie van wat je geleerd hebt) Gecompliceerd Waarnemen Analyseren Actie nemen (in functie van wat je geleerd hebt) Nuttige denkpatronen (vervolg) Complex Peilen Waarnemen / Analyseren Actie nemen (in functie van wat je geleerd hebt) Chaos CYNEFIN (KUNÈVIN) Actie nemen (maakt niet echt uit wat precies) Waarnemen / Analyseren Actie nemen (in functie van wat je geleerd hebt) 5

6 ALLES IS PERCEPTIE! 6

7 OEFENING DE KAART IS NIET HET GEBIED 16/04/

Hoe komt het dat? 16/04/2012 15 De gevolgtrekkingenladder Ik oordeel, beslis en neem actie, gebaseerd op deze overtuigingen en data Ik ontwikkel overtuigingen, gebaseerd op de conclusies.

8 Hoe komt het dat? 16/04/ De gevolgtrekkingenladder Ik oordeel, beslis en neem actie, gebaseerd op deze overtuigingen en data Ik ontwikkel overtuigingen, gebaseerd op de conclusies. Ik trek conclusies uit deze veronderstellingen Ik maak veronderstellingen, gebaseerd op de betekenis die ik aan de gegevens geef Ik geef betekenis aan de gegevens die ik heb weerhouden Ik selecteer gegevens uit hetgeen ik waarneem met mijn zintuigen Ik neem de realiteit waar met al mijn zintuigen en hun beperkingen De realiteit zoals hij is 16/04/

9 Waar WAT gaat IS SYSTEEMDENKEN? het niet over Computersystemen? Systematisch? Systemisch? Beheerssystemen? Systeemopstellingen? 9

10 WAT IS SYSTEEMDENKEN? WAT IS SYSTEEMDENKEN? 10

11 WAT IS SYSTEEMDENKEN? WAT IS SYSTEEMDENKEN? 11

12 WAT IS SYSTEEMDENKEN? WAT IS SYSTEEMDENKEN? Wat verstaan we onder systeemdenken? SYSTEMATISCH DENKEN SYSTEMISCH DENKEN SYSTEEMDENKEN 12

Persoonlijk meesterschap Gemeenschappelijke visie Teamleren SYSTEEMDENKEN, HOE DOE JE DAT?

13 WAT IS SYSTEEMDENKEN? Systeemdenken als methode: De mindset De taal De methodiek Archetypes Systeemdenken als discipline: Mentale modellen Persoonlijk meesterschap Gemeenschappelijke visie Teamleren SYSTEEMDENKEN, HOE DOE JE DAT? De elementen van systeemdenken als methode Afbakenen van het systeem Bepalen van variabelen Oorzaak gevolg relaties vaststellen Interacties met een gelijke evolutie bepalen Interacties met een tegengestelde evolutie bepalen Vertragingen in aanmerking nemen Limieten vaststellen 13

14 De systemische mindmap Activiteit van A voor B R1 Onbedoelde obstructie van B s succes Succes A B1 Lapmiddelen voor De resultaten van A R2 Lapmiddelen voor De resultaten van B B2 Succes B Onbedoelde obstructie van A s succes R1 Activiteit van B voor A 16/04/ De systemische mindmap De taal van systeemdenken Systemische mind-map Visualiseren van een systeem voor analyse Vertaalt het systeem in variabelen en hun relaties = gedrag van het systeem Systeem Systèma [greek] sunistèmi = Ik stel samen Samenstelling van delen die verbonden zijn door een netwerk van relaties Variabelen Meetbare grootheden (meer/minders, groter/kleiner, hoger/lager, ) Cause & effect relaties Same vs. Opposite less a more a s + less b more b less a more a o - more b less b 14

15 De systemische mindmap Lange termijn Tijdsvertraging Feedback loops (geheel van of variabelen en hun relaties) Balancing vs. Reinforcing (cfr. sneeuwbal effect) a o - B Remark: - & - = + b o R s Het vinden van deze loops geeft je toegang tot een hefboomeffect (leverage) s o a s + R b Archetypes - voorbeeld Archetype / Herhalende patronen Symptoombestrijding = shifting the burden B Belastingen Mogelijkheden om probleem op te lossen Budgettair deficit R Kosten Probleem B Inspanning Investeringen Tijd 15

16 Hoe begin je eraan? 80-90% van de tijd Events Trends & patronen Elementen (mensen, processen, tools) Symptoombestrijding zonder onderliggende oorzaken aan te pakken Effectieve verandering Systemen Mentale modellen Relaties/randvoorwaarden Onderliggende elementen zijn de echte oorzaak van de problemen essentie van de oorzaken/symptomen onderliggende invloeden Doorvragen Lincoln memorial Lincoln Memorial Beschadiging door kuisen Gebruik van diverse producten Waarom? 16

17 Lincoln memorial Uitwerpselen van vogels Bestrijden o.a. netten Waarom? 3 3 Lincoln memorial Insects Insecticides Waarom? 17

bestrijden vogels, alternatieven, bestrijden insecten, Zoom

vraagstelling: Waarom, hoe komt het dat, wat maakt dat,?

18 Lincoln memorial Wat? 3 5 Lincoln memorial Heel veel inspanningen en kosten Kuisen, bestrijden vogels, alternatieven, bestrijden insecten, Zoom out / zie het hele systeem en analyseer verder Door vraagstelling: Waarom, hoe komt het dat, wat maakt dat,? Variabelen Interactie / Relatie gedrag van het systeem Zeer eenvoudige oplossing: effectief & efficiënt (+ geldbesparing!) 18

19 Voorbeeld Lincoln memorial Probleemstelling We willen een mooi monument hebben en proper houden! Vogels bevuilen het monument Het monument moet gekuisd worden Het kuisen veroorzaakt schade en daardoor wordt het minder mooi! De kosten voor het onderhoud van het monument stijgen Wat is de mind-map van dit probleem? Wat is de oplossing? Het systeem mappen Verlichting Acties Vogeluitwerpselen Schade Reinforcing loop Schoonheid van het monument Balancing loop Kosten Kuisen Insecten Acties 19

20 Peter Senge over Systems Thinking VIDEO Conclusie Zoeken naar duurzame oplossingen Inzicht in de dynamica van een systeem (systemische kijk) Een gemeenschappelijke visie opbouwen Effectief verbeteren (pak oorzaken aan ipv symptomen) Intuïtie omvormen tot inzichten Effectief lerende organisaties vormen (feedback effect, LT consequenties) Nieuw soort leiderschap, gericht op samenwerken Creëren ipv reageren Lange termijn en korte termijn verzoenen Groepsbelang boven eigenbelang Het geheel bekijken door uit te zoomen en de samenhang zien door in te zomen! 20

ubeon academy Systems Thinking Foundations (Mindset) 6 avonden Systems

21 Hoe kun jij dit leren? ie-academie 3 dagen cursus (Mindset en Methode) 3 dagen (namiddag + avond) ubeon academy Systems Thinking Foundations (Mindset) 6 avonden Systems Thinking Practitioner (Praktijk) 6 dagen Kortingcode: VPFE9 VRAGEN? 21

Vergelijkbare documenten

Opleidingsoverzicht. KMO Portefeuille. Aanbod. Aanbod open opleidingen klik hier Aanbod inspiratie en introductie workshops klik hier

Opleidingsoverzicht. KMO Portefeuille. Aanbod. Aanbod open opleidingen klik hier Aanbod inspiratie en introductie workshops klik hier Opleidingsoverzicht Systeemdenken en Duurzaam Ondernemen Systeemdenken? Door systeemdenken zie je het geheel, de samenstellende delen in het geheel en hun relevante interacties. Dit biedt je diepere inzichten,