Het Geheim van het Getij Advies Polder De Buitenzomerlanden

Transcriptie

1 1 Het Geheim van het Getij Advies Polder De Buitenzomerlanden

2 2 1. INLEIDING Aanleiding advies In zowel het Masterplan Noordrand uit 2013 als de structuurvisie van 2013 Binnenmaas Geeft Ruimte wordt de ambitie uitgesproken om nieuwe recreatieve natuur ten oosten van de voormalige Barendrechtse Brug (Polder De Buitenzomerlanden) te realiseren. Dit in aansluiting op de recreatieve natuur die er nu al rondom de Heinenoord-tunnel is. In het Masterplan Noordrand is de polder daarbij in beeld om ingericht te worden als een duurzaam voor wandelaars en fietsers toegankelijk natuurgebied met oeverbos. Tegelijkertijd is de Polder De Buitenzomerlanden samen met de gronden rondom de Heinenoordtunnel onderdeel van het zoekgebied voor windmolens in de Noordrand van de Hoeksche Waard. Het bestuur van Binnenmaas beoogt deze recreatieve ambitie nader te verkennen en te concretiseren en heeft daarom een ruimtelijk advies over de natuurontwikkeling in relatie tot de plaatsing van windmolens aan het kwaliteitsteam van de Hoeksche Waard gevraagd. Context Polder De Buitenzomerlanden is een met havenspecie en slib van de vloeivelden opgehoogde polder. De polder kent momenteel een agrarische bestemming maar is wegens de lage kwaliteit van de grond niet optimaal geschikt voor agrarisch gebruik. Vanuit het Masterplan Noordrand bestaat het voornemen om te onderzoeken in hoeverre er een uitruil van natuur tussen Natuurgebied De Staart in Oud- Beijerland en Polder De Buitenzomerlanden in Binnenmaas mogelijk is. Dit voornemen bestaat nog steeds. Een invloedrijke factor voor een ontwikkeling van de polder is de aanwijzing van de Noordrand als mogelijke locatie voor windmolens. Polder De Buitenzomerlanden ligt half in deze zoeklocatie. Er wordt voor deze zoeklocatie dit jaar een MERprocedure opgestart. De uitkomst hiervan zal van invloed zijn op de eventuele ontwikkeling van Polder De Buitenzomerlanden en de hele Noordrand van de Hoeksche Waard. Het wel of niet faciliteren van de windmolens is bepalend voor mogelijke ontwikkelrichtingen. Hoewel de molens een stevige verandering van het landschap betekenen geeft het ook kansen om een bredere toegankelijke natuurontwikkeling Heinenoord Geertruida Agathapolder A28 Polder De Buitenzomerlanden Zomerlandsche Polder (OOST) Polder Moerkerken Puttershoek

3 3 Zoeklocatie windmolens in het gebied rondom de Heinenoord-tunnel mogelijk te maken. Omdat een groot deel van de polder als zoekgebied voor windmolenenergie is aangewezen wil het bestuur van Binnenmaas het onderzoek naar recreatieve natuur voor de polder verbreden en koppelen aan de reeds aanwezige natuur (de Geertruida Agathapolder ten noorden van de Polder en het bos aan de westkant van de Barendrechtse Brug) en aan de mogelijke plaatsing van windmolens. De voorlopige provinciale zoeklocatie voor windmolens in de noordrand staat op bovenstaand kaartbeeld. De gemeente Binnenmaas moet ten minste 15 MW realiseren in het zoekgebied. Werkwijze Om inspirerende input en een inspirerende uitkomst te krijgen voor dit traject is een brede werksessie gehouden om te komen tot een gedragen advies voor de ontwikkeling van Polder De Buitenzomerlanden en omgeving. In de werksessie zijn stakeholders, maatschappelijke partners en de bewoners uit de omgeving betrokken. De betrokken partijen (zie bijlage 1) zijn voorafgaand aan de sessie geïnterviewd, zodat er zicht was op de verschillende standpunten. Op basis hiervan en op basis van een ruimtelijke analyse en een analyse van trends rond recreatie en vrije tijdsbesteding zijn in de werksessies drie mogelijke perspectieven voor de polder verkend (zie bijlage 2 of link site kwaliteitsteam). Met de input uit de sessie heeft de kwaliteitsadviseur samen met het kwaliteitsteam onderstaand advies opgesteld om nadere invulling te geven aan de recreatieve natuurambities voor de polder en omgeving. Werksessie stakeholders Interviews

4 4 2. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Leeswijzer Direct hieronder worden in hoofdstuk 2 de conclusies en aanbevelingen van het advies toegelicht. In hoofdstuk 3 wordt de regionale context van het project belicht. In hoofdstuk 4 wordt de ruimtelijke analyse en beschrijving van trends, zoals gepresenteerd in de werksessie, weergegeven. Hoofdstuk 5 laat de gedeelde conclusies uit de interviews zien. Als bijlage wordt van elk interview een korte samenvatting weergegeven. Unieke getijdennatuur In de noordrand fungeert de unieke zoetwater getijdennatuur als potentiële trekker van het gebied, uniek in Europa, maar niet bekend bij recreanten. Het karakter van het gebied maakt deze locatie onderscheidend ten opzichte van de noordoever van de Oude Maas, met stedelijke recreatie en de zuidrand van de Hoeksche Waard, met verblijfsrecreatie en watersport. Lange termijn perspectief Vanuit het oogpunt van het versterken van de unieke natuurwaarden is het een aantrekkelijke optie om de polder, al of niet geleidelijk, om te zetten naar getijdennatuur. Het betrekken van de polder bij het getijdengebied is een echter nu nog een kostbare en ingewikkelde opgave vanwege de vervuiling in de grond. De huidige, agrarische productie is de belangrijkste voorwaarde om het open karakter van de polder te handhaven, een belangrijke kernwaarde van de Hoeksche Waard. Er is op dit moment geen directe aanleiding om daar verandering in aan te brengen. De recreatieve en natuurwaarden moeten dus voorlopig in de randen worden gezocht. Recreatie en natuur aan de randen van de polder De zoetwater getijdennatuur en rivier zijn dan wel aanwezig, maar slechts beperkt beleefbaar en zichtbaar. De getijdennatuur wordt versterkt door de aanleg, dit najaar, van de kreek. Bij de aanleg wordt aanbevolen deze robuust uit te voeren en geschikt te maken voor trekvissen, of als broedplaats voor vissen. Een palinginlaat versterkt de natuurlijke trek ook. Het is belangrijk om het gebied goed te ontsluiten, voor verschillende doelgroepen. Uiteenlopende typen recreatie worden daarmee mogelijk, zoals dagrecreatie, verblijfsrecreatie en vrije tijdsbesteding. Wel is het belangrijk om de toegankelijkheid precies af te stemmen op het type gebruik, van druk gebruik naar rustig bij de Geertruida Agathapolder De Buitenzomerlanden Griendbos Open polder Recreatieve natuurwaarden aan de randen

5 5 kwetsbare natuur. Zo biedt de aanleg van een nieuwe kreek in de Geertruida Agathapolder niet alleen voor natuurliefhebbers een uniek milieu, maar ook voor sportvissers. De aanleg van een vlonderpad op palen maakt de grienden toegankelijk. Voor verblijfsrecreatie liggen er unieke kansen voor dagrecreanten, zoals slapen in een ecolodge in de getijdennatuur. Zo wordt het gebied van bruggenhoofd tot groenbos toegankelijk voor verschillende doelgroepen. Concrete acties Verbindingen en bereikbaarheid Primair doel is om de toegankelijkheid en bereikbaarheid van de natuurgebieden te verbeteren. Daarbij moet onderscheid gemaakt worden in verschillende typen bereikbaarheid van knuppelpaden tot fietsroutes en autobereikbaarheid. De eerste stap is om bij de aanleg van de nieuwe kreek knuppelpaden aan te leggen die een extensief zwerfmilieu in de grienden mogelijk maken. Tweede stap is om de kreek voor sportvissers toegankelijk te maken. De aanleg van vissteigers hoort daarbij. De derde stap is om het schelpenpad op de bandijk tussen de knooppunten Kuipersveer en het bruggenhoofd op te knappen en goed te onderhouden. Dat maakt de rivieroever ervaarbaar. Deze oost-west routes moeten in noord zuid-richting aansluiten op het rondje Binnenbedijkte Maas, danwel het rondje Hoeksche Waard. Tochten moeten aansluiten bij het (maximale) bereik van de fietser, al of niet elektrisch aangedreven (40-70 km.) In eerste instantie zal dit gaan om routing via het bestaande fietspad langs de Boonsweg. Er moet extra aandacht komen voor een koppeling met de recreatiefaciliteiten van de Binnenbedijkte Maas (bewegwijzering, informatie fietskaarten, VVV). Dit kan nog ondersteund worden bij het uitgiftebeleid voor het regionale bedrijventerrein, door bedrijven aan de Boonsweg in te laten spelen op recreatief publiek. Er zal wel goed gekeken moeten worden naar de doelgroep(en) om de effectiviteit van deze routes en verbindingen te optimaliseren. watertaxi (is lastig rendabel te maken, gecombineerd worden met andere reizigers) wandelverbinding met droge voeten langzame fietsverbindingen (schelpenpad) avontuurlijke verbindingen (laarzenpad, modderpad) Bouwstenen bereikbaarheid P richting Hotel Ara richting Recreatieoord Binnenmaas Verbindingen

6 6 Knooppunten Knooppunt Bruggenhoofd Het oude bruggenhoofd vormt een bijzondere locatie. Vroeger reed je hier naar de overkant, nu is het de enige uitkijkpunt naar het water van de Oude Maas en naar de getijdennatuur. Het vormt aan de westzijde van de polder een knooppunt van routes en doelgroepen. Dit punt heeft een goede autobereikbaarheid en kan direct ontwikkeld worden als poort naar het natuurgebied. Er moet dan bewegwijzering vanaf de A29 en de N217 naar komen. Het bruggenhoofd is een goede plek om een parkeerterrein aan te leggen, dat gekoppeld wordt aan de mogelijkheden voor overstap op de fiets, verhuur van voorzieningen en verblijfsrecreatie. Vanzelfsprekend vraagt het ontwerp en de aanleg ervan veel aandacht. Mogelijke invullingen en verdienmodellen voor het knooppunt zijn: Ecolodge, exclusieve overnachtingen (voorbeeld Biesbosch), mogelijk als dependance van hotel ARA, gekoppeld door pontje Putter. horeca koppelen aan regionale bedrijventerrein (broodjesservice of vergaderlocatie) informatievoorziening (wind)energie en getijdennatuur mincamping in de polder voorzieningen voor campers voedselbos Knooppunt Kuipersveer Aan de oostkant van Polder De Buitenzomerlanden liggen op korte termijn, na de oplevering van de kreek, juist mogelijkheden voor dagrecreatie wandelen, vogels spotten en sportvissen - en zeer extensieve recreatie, zoals paalkamperen. De aanbeveling luidt om deze plannen op zeer korte termijn af te stemmen op de aanleg van de kreek. Ontwikkelingsstrategie De strategie voor de ontwikkeling van natuur- en recreatieve waarden is om stap voor stap het gebied te veroveren. Hierboven zijn een aantal concrete acties aangegeven, die direct vanuit de opbrengst van de windturbines of in aansluiting op de aanleg van getijdendengeul gerealiseerd kunnen worden - quick wins dus! Ook tijdelijk gebruik, zoals een pop up horecapunt of een week vrij kamperen kunnen dienst doen als wegbereiders. Deze acties zijn stepping stones op weg naar de realisatie van het lange termijn perspectief - Het geheim van het getij. - camperplaats - mini-camping - paalkamperen - ecolodge Bouwstenen knooppunten P Bandijk P verblijfsrecreatie -extensief- Polder De Buitenzomerlanden Buitengorzendijk dagrecreatie, - extensief - Knooppunten