Spijkenisse. Spijkenisse -??????????

Transcriptie

1 GROENSTRUCTUURPLAN Spijkenisse 1 Spijkenisse -??????????

2 Liesbeth Bernoster & Katja Beeker Team Openbare Ruimte Gemeente Spijkenisse Raadhuislaan EL Spijkenisse Simone Diegenbach Zelfstandig landschapsarchitecte 2 Laan van Swaensteijn VA Voorburg T E. s.diegenbach@xs4all.nl Arthur van Werkhoven Landschapsontwerper MOZAIEK Tuin- en Landschapsontwerpers Egelantierlaan CB Gouda T M E. arthur@mozaiek-ontwerpers.nl W. mozaiek-ontwerpers.nl

3 VOORWOORD - P.M. 3

4 4

5 INHOUD 1. INLEIDING 9 2. STRUCTUURVISIE ORIËNTATIE HISTORIE HUIDIGE GROENSTRUCTUUR OPGAVE GROENE VERBINDINGEN GROTE GROENE GEBIEDEN GROENSTRUCTUUR PROGRAMMA 29

6 6

7 1. INLEIDING Wie vanaf de noordkant Spijkenisse nadert, maakt eerst kennis met een indrukwekkend industriëel landschap, het Botlekgebied. Het eerste beeld van Spijkenisse zelf wordt recreatieve stad. Een stad van bedrijvigheid, levendigheid, maar ook een stad waar je in alle rust de natuur kunt ervaren. bepaald door het stedelijke front langs de Oude Maas, veel bedrijvigheid en het (deels oude) centrum dat op dit moment groots wordt aangepakt. Kortom, een levendige gemeente, volop in beweging. Wanneer je in het landschap fietst, ontstaat een totaal andere indruk. Achter Spijkenisse ligt een robuust polderlandschap, met weidse Ook binnen de gemeente is ruim voldoende groen aanwezig. Volgens de gegevens van het Milieu & Natuurcompendium was er in 2003, binnen 500 m gemiddeld meer dan 150 m2 groen per woning beschikbaar. Binnen het verstedelijkt gebied van Rotterdam staat Spijkenisse daarmee aan de top van groene gemeentes. 7 vergezichten, omringd door stevige dijken. Een landschap, door de eeuwen heen gevormd door water en wind. Het is juist dit contrast dat Spijkenisse bijzonder maakt: gericht op Rotterdam èn als onderdeel van de polder. Een werkstad èn een Toch ervaart men het groen in Spijkenisse niet overal even goed. Er is genoeg groen, maar het is niet altijd zichtbaar en bereikbaar. Niet voor niets is in de recent vast gestelde Structuurvisie voor Spijkenisse expliciet aandacht gevraagd voor de groenstructuur. De groenstructuur wordt benoemd als een

8 STRUCTUURVISIE WOONVISIE GROENSTRUCTUURPLAN RECREATIENOTA 8 DEELUITWERKINGEN DEELUITWERKINGEN WIJKGROENSTRUCTUUR PARKENVISIE BOMENSTRUCTUURPLAN DEELUITWERKING PER WIJK DEELUITWERKING PER PARK

9 vraagt in dit plan mee te worden genomen. van de verbindende elementen binnen Spijkenisse. In de huidige situatie schiet met name de samenhang binnen de groenstructuur te kort. De barrière is soms letterlijk zo groot, dat een spontane wisselwerking tussen de groengebieden niet mogelijk is, aldus de visie. Dit is aanleiding om de samenhang binnen de groenstructuur te versterken. De op te stellen groenstructuur richt zich op de lange termijn en op het schaalniveau van de gehele stad. Vanzelfsprekend is ook het groen op wijk- en buurtniveau van belang voor het functioneren van de stad. Deze schaalniveaus komen aan de orde bij de uitwerking van de Doel van voorliggende groenstructuur is een groenstructuur. Hiervoor zijn concrete voorstellen gedaan in het laatste hoofdstuk van voorliggend document. basis te leggen voor meer samenhang binnen de groenstructuur. Daartoe wordt de bestaande groenstructuur beschreven en De groenstructuur is één van uitwerking van 9 worden binnen deze structuur samenhangen versterkt en waar mogelijk nieuwe verbanden toegevoegd. Onder groen wordt dan niet alleen beplanting verstaan, maar ook bijvoorbeeld waterlopen waar deze een bijdrage aan de groene of natuurlijke ervaring van Spijkenisse. Binnen Spijkenisse is in principe voldoende water aanwezig. Er is geen specifieke wateropgaven die er om de structuurvisie. Een goede afstemming met ander plannen, zoals de woonvisie en de recreatienota, zijn van groot belang. Dat geldt op het niveau van de hele stad, maar ook bij de uitwerking van deelgebieden.

10 10

11 2. STRUCTUURVISIE recreatie via langzaamverkeersstructuren. Op die manier wordt de stad aan alle kanten omringd door hoogwaardig groen. Ook moet het groen binnen de wijken nog beter benut worden, mogelijk in combinatie met sociaalmaatschappelijke programma s. De structuurvisie richt zich wat betreft het groen op de verschillende plekken aan de randen van Spijkenisse, zoals de parken. Ook kenmerkend is het open polderlandschap aan de westkant. De groene elementen aan de randen kennen op dit moment onderling onvoldoende Daarnaast besteed de structuurvisie expliciet samenhang en verbinding. Het open polderlandschap vormt soms een sterk contrast met de (achterkanten van de) aanwezige woningen aandacht aan de stadsentrees. Deze geven bezoekers de eerste indruk van een stad. De 11 en bedrijven. De barrière is soms letterlijk zo groot dat een spontane wisselwerking tussen de gebieden niet mogelijk is, alsdus de strucuurvisie. Spijkenisse heeft de ambitie de kwaliteit van het omringende groen te versterken. Hiervoor is het noodzakelijk de ontbrekende verbindingen te leggen tussen de verschillende groene elementen en deze toegankelijk te maken voor randen en entrees van Spijkenisse zijn divers van soort en uitstraling. Spijkenisse heeft de ambitie de stadsentrees en stadsranden - zowel in ruimtelijk als in functioneel opzicht - te verbeteren. De gemeente wil de herkenbaarheid vergroten en de identiteit versterken via gerichte herinrichtingsvoorstellen en, indien noodzakelijk, stedenbouwkundige ingrepen

12 HUIDIGE ORIËNTATIE 12 TOEKOMSTIGE ORIËNTATIE

13 3. ORIËNTATIE Tot nu toe heeft Spijkenisse zich ontwikkeld als groeikern en overloop-gebied van Rotterdam. Er kwamen vooral Rotterdammers wonen, vanzelfsprekend. Spijkenisse wordt ook gezien als onderdeel van Voorne Putten, met een eigen historie. Dit blijkt onder andere uit het onderzoek dat ten behoeve van de citymarketing is uitgevoerd. Hierin is gedurende de afgelopende periode in verschillende settings en samenstellingen met een grote verscheidenheid aan mensen gesproken over het imago van Spijkenisse. Daarbij zijn de kernwaarde van de stad uitgefilterd. Dit heeft geleid tot de volgende kernboodschap: gericht op Rotterdam. De stad ligt met haar gezicht in de richting van Rotterdam en met haar rug naar het buitengebied. In Spijkenisse heb je alles bij de hand. Je kunt er prima wonen voor een voordelige prijs en verrassend goed winkelen. Je bent zo in de grote Inmiddels woont er in Spijkenisse een nieuwe stad en als je de andere kant op gaat ben je generatie die hier geboren en getogen is. De oriëntatie op alleen Rotterdam is niet meer direct midden in de natuur, aan het water of op het strand. 13 Ook ruimtelijk kan deze nieuw oriëntatie tot uitdrukking worden gebracht. Daarbij vormen èn de ligging aan de Oude Maas èn de landschappelijke ligging van Spijkenisse belangrijke kwaliteiten.

14 14 HISTORISCHE ELEMENTEN

15 4. HISTORIE De polder waarin Spijkenisse is ontstaan, is in grote mate bepaald door de kreken die onder invloed van het getij door dit gebied stroomde. Langs deze kreken ontstonden zandruggen, De samenhang tussen de verschillende dijken is op veel plekken onderbroken. De dijken vormen geen eenduidig patroon, eerder een verzameling van op zich zelf waardevolle relicten. ofwel kreekruggen, die iets hoger en droger waren dan hun omgeving. Ze waren daarom geschikt als dijk, om wegen op aan te leggen en als basis voor bewoning. De oude bebouwingslinten van Spijkenisse en van Hekelingen liggen op zo n kreekrug. 15 Ondanks het feit dat Spijkenisse sinds de jaren 60 een stormachtige ontwikkeling heeft doorgemaakt, zijn oude kreekruggen nog duidelijk binnen de stad herkenbaar. Doordat de stad veelal per polder is ingevuld, vormen de kreekruggen en dijken vaak de begrenzing van buurten en wijken. Ze zijn opgenomen in het groen dat de verschillende buurten en wijken van elkaar scheidt.

16 16 HUIDIGE GROENSTRUCTUUR

17 5. HUIDIGE GROENSTRUCTUUR In de huidige groenstructuur zijn tal van verbindingen aanwezig, maar deze zijn veelal onderbroken. Veel van de groenverbindingen lopen niet als herkenbare recreatieve verbinding door in het buitengebied. Ook valt op dat er veel groengebieden in elkaars nabijheid liggen, maar dat deze onderling niet verbonden zijn. Hierdoor ervaren bezoekers niet de totale omvang van het groen. 17 Daarnaast vormt het groen, zoals eerder aangegeven, een scheiding tussen de woonwijken. De woonwijken zijn vaak met de achterkant naar het groen georienteerd. Hierdoor is de aansluiting van de woonwijken op de groenstructuur beperkt. p.m. geplande groengebieden, gekoppeld aan de A4zuid!

18 18

19 6. OPGAVE Op basis van de huidige situatie en het beleid, richt de groenstructuur zich op de volgende punten: samenhang tussen woonwijk en groen binnen groenstructuur tussen stad en buitengebied tussen groengebieden onderling verschil en herkenbaarheid (identiteit, kwaliteit) 19 van groene verbindingen van groengebieden aandacht voor entrees Deze punten zijn in de volgend paragraven uitgewerkt.

20 EERSTE ORDE: OOST-WEST VERBINDINGEN 20 TWEEDE ORDE: NOORD-ZUID VERBINDINGEN

21 7. GROENE VERBINDINGEN In aansluiting op de oriëntatie van de stad op niet langer alleen Rotterdam, maar ook op het buitengebied, is allereerst een reeks verbindingen aangegeven die de stad verbindt met de karakter. Dit verschil kan nog verder worden benadrukt. Door duidelijk verschil tussen de lijnen, kan men zich beter oriënteren en vullen de lijnen elkaar aan. Oude Maas aan de oostzije en met het polderlandschap aan de westzijde. Via deze verbindingen kan men, bijvoorbeeld per fiets, naar de polder, Bernisse, of zelfs richting het strand. In aansluiting op de oostwestverbindingen is een reeks verbindingen van de tweede orde aangegeven in noordzuidrichting. Gezamenlijk vormen de verbindingen een raster, waardoor men op een eenvoudige, herkenbare manier in 21 Bij de verbindingen is aangesloten op de bestaande lijnen in het landschap en binnen Spijkenisse. Het zijn dus geen nieuwe lijnen, maar in de huidige situatie zijn ze veelal onderbroken en slecht herkenbaar. Het gaat er om deze lijnen in de toekomst zo te versterken dat ze herkenbaar worden en het begrijpelijk is voor de inwoners van Spijkenisse dat men door de lijn te volgen vanzelf in het buitengebied komt. Onderling hebben de lijnen een verschillend de parken rondom de stad kan komen of in het buitengebied. Maar deze groene verbindingen zullen natuurlijk ook gebruikt worden om juist naar de binnenstad te gaan, of door het groen naar school of het werk te fietsen. p.m. schetsje van Katja

22 22 GROTE PARKEN ALS GROENE SCHAKELS TUSSEN STAD EN LANDSCHAP

23 8. GROTE GROENE GEBIEDEN in aanlsuiting op Hekelingen, met daarin onder Door de groengebieden rondom de stad aan elkaar te koppelen ontstaan er grotere eenheden. Men kan de totale omvang van de parken beter ervaren. De parken vormen niet alleen het eindpunt voor recreanten, maar ook doorgangsgebieden naar het landschap toe. andere een relict van een oude boerderij en een boomgaard; - verder maar het zuiden de Wolfpolder - in voorbereiding, als gebied voor ruige natuur; - aan de oostzijde is een gebied gepland, met een golfbaan en mogelijk ander vormen van outdoor-recreatie; - de Maasboulevard, een open gebied dat nu Rondom Spijkenisse zijn verschillende groengebieden onderscheiden. Elk van deze gebieden heeft een eigen kwaliteit: vooral in gebruik is om te wandelen/flaneren, vliegeren en op het water voor waterski aan de noordkant het Hartelpark, een parkachtige omgeving, met functies daarin (sport, begraafplaats) en het Hartelkanaal als markant verbindend element, waar ook gewommen wordt; - aan de oostkant het Mallebos en Vogelenzangpark, met een natuurlijk karakter, bepaald door onder andere landschappelijke bosjes en natuurlijke begrazing; - aan de zuidzijde verschillende kleine parken, Door de verschillende kwaliteiten van de parken te benadrukken kunnen ze elkaar verder versterken. p.m. grienden aan oostzijde?

24 24 TOTAALOVERZICHT TOEKOMSTIGE GROENSTRUCTUUR P.M. WIJK EN BUURTPARKEN TOEVOEGEN

25 9. GROENSTRUCTUUR De oostwestverbindingen, de noordzuidverbindingen en de grote groengebieden rond de stad vormen tesamen de hoofdstructuur van Spijkenisse. Ook het park in het centrum Door het groen in de stad te versterken, wordt ook het contrast met de rode functies zoals de bedrijvigheid en de centrumfuncties juist verder opgevoerd. van Schiedam is hier in opgenomen. Door dit beter aan te laten sluiten op het centrum van de stad en beter te verbinden met de totale structuur, dringt het groen door tot in het hart Ook in ecologisch opzicht kan de groenstructuur een belangrijke functie vervullen. Grote groene eenheden rond de stad, die ontstaan van Spijkenisse. door de groengebieden met elkaar te koppelen, kunnen interessante verblijfsplaatsen 25 In de figuur valt op dat de wijk- en buurtparken goed aan kunnen sluiten op de hoofdgroenstructuur. Op sommige punten verdient dit bij de uitwerking op wijk- en buurtniveau wel extra aandacht. De groenstructuur is gericht op wandelaars, op fietsers en delen ervan op auto s. Het gaat om een ruimtelijke structuur, die de stad dooraderd. Het maakt de stad begrijpelijker in haar opbouw. vormen voor plant- en diersoorten. Door de gebieden onderling verschillend te ontwikkelen kan meer diversiteit in typen natuur ontstaan. Doorlopende verbindingen de stad in maken dat soorten die zich in de stad thuis voelen, zich beter kunnen verplaatsen.

26 26

27 10. PROGRAMMA Parkenvisie Wijkgroenstructuurplannen Oostwest verbindingen Noordzuid verbindingen Hoofdwegennet Stadsentrees 27 Rondje spijkenisse

28 PARKENVISIE WIJKGROENSTRUCTUURPLANNEN 2010 In de parkenvisie wordt het verschil tussen de Per woonwijk wordt bekeken welke stappen 28 parken verder uitgewerkt. Daarbij spelen niet alleen de groene kwaliteiten een rol, maar ook andere criteria, zoals: - wensen van de recreant, - bereikbaarheid, - ecologie. - vraagstukken vanuit beheer. Op basis van de parkenvisie zullen de parken indivudueel worden ontwikkeld. nodig zijn om tot een een goede wijkgroenstructuur te komen. Belangrijk uitgangspunt is een betere aansluiting van de woonwijken op de groenstructuur. Dat kan zijn door een apart groenstructuurplan voor de wijk op te stellen, maar er kan ook worden aangesloten op een wijkontwikklingsplan of wijkvisie. In sommige wijken kan met een toegespitste beheervisie worden volstaan. Uiteindelijk komen voor 2020 alle wijken op enigerlei wijze aan bod

29 OOST-WEST VERBINDINGEN NOORD-ZUID VERBINDINGEN 2010 De oostwestverbindingen worden stuk voor 2015 Na de aanpak van de noostwestverbindingen stuk geanalyseerd en voor elk van de lijnen wordt aangegeven waar zich de knelpunten zijn ook de noord-zuidverbindingen aan de beurt. Het principe is hier hetzelfde, alleen zal 29 bevinden en hoe dit kan worden verbeterd. Hieraan gekoppeld volgt een uitvoeringsplan om daadwerkelijk tot verandering te komen. Daarbij zal het vaak om concrete maatregelen gaan, maar soms kan ook worden volstaan met een aangepast beheer. Ook zijn er situaties waarin alleen moet worden voorkomen dat er functies in de groenstructuur komen, die de continuïteit ervan in gevaar brengen. de nadruk meer liggen op het versterken van de eigen karakteristiek dan op de onderlinge verscheidenheid.

30 HOOFDWEGENNET STADSENTREES 2015 In het kader van herplant...?... wordt Bij de ontwikkeling van de stadsentrees speelt 30 al een deel van het hoofdwegennet beplant. Op basis van de groenstructuur kan het totale hoofdwegennet worden bekeken. Elk stuk van het hoofdwegennet maakt ook deel uit van de groenstructuur. De verschillende betekenis binnen de groenstructuur kan in de profielopbouw van de weg tot uitdrukking worden gebracht. de zuidelijke aansluiting op de A4 een belangrijke rol. Dit is de kans om een groene entree tot Spijkenisse te realiseren. Bij de entree over de Oude Maas zal het groen slechts zijdelings een rol spelen. Hier is het stedelijk gezicht naar de Oude Maas dominant. Toch kan, wanneer men de brug gepasseerd is, groen een bijdrage leveren aan het karakter van deze weg. Bij de entree over het Hartelkanaal kan aangesloten worden bij de aanpak van het Hartelpark.

31 RONDJE SPIJKENISSE 2010 Een rondje Spijkenisse voert over steeds verschillende delen van de groenstructuur, 31 met ook steeds een verschillend karakter. In de huidige situatie zijn er tal van ontbrekende schakels. Deze worden in kaart gebracht. Daarbij wordt in een concreet uitvoeringsplan aangegeven hoe en wanneer de ontbrekende schakels gerealiseerd worden.

32 32

33 BRONVERMELDING P.m. structuurvisie woonvisie rijp en groen (Sociale Visie) citymarketing - Drogendijk, Structuurvisie & Beeldkwaliteit. Gemeente Spijkenisse, Kreken en Dijken, Schetsschuit Spijkenisse 26 & 27 maart 2008, Ruimtelijke verkenning naar de komst van de A4 Zuid. Dienst Landelijk Gebied, Stadsplan 2020, Van wonen naar leven. Gemeente Spijkenisse, Spijkenisse Wolvenpolder & Groenzone Zuidoost, voorlopig ontwerp met Kostenraming. Dienst Landelijk gebied, Den Haag, 2008, site van het Milieu & Natuurcompendium ook bronvermelding foto s

34 34

35 35

36 36