Groei en Krimp in een Urbaniserende Wereld

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Groei en Krimp in een Urbaniserende Wereld"

Transcriptie

1 Groei en Krimp in een Urbaniserende Wereld Henri L.F. de Groot Vrije Universiteit Amsterdam en Ecorys

2 Deze bijdrage Sociaal-economische trends Verval en revival van de stad beschrijving en oorzaken Recente economische dynamiek Uitdagingen 2 Sorteergedrag van mensen optimale menging Bereikbaarheid borrowed size versus verdichting Bestuurlijke schaal Verdere concretisering Agenda Stad / Maak het Verschil

3 Verval en revival van de stad... Dynamiek in stedelijke systemen Opkomst van consumer cities Trek van jonge hoger opgeleiden naar de stad De stad als kennismotor van economische groei The Triumph of the City (Glaeser, 2011) Maar ook drukte, vervuiling, congestie, vergrijzing en krimp als keerzijde 3 In belangrijke mate gedreven door ICT revolutie Death of Distance (Cairncross); The world is flat (Friedman)

4 Drijvende krachten Groot en toenemend belang van agglomeratie Delen, koppelen en leren... Clustering van economische activiteit die zich versterkt over de tijd en met name relevant lijkt voor hoger opgeleiden 4 maar geen garanties bieden voor de toekomst

5 5 Bron: EVMRA, 2011

6 Grondprijzen Corn is not high because rents are high, but rents are high because corn is high (Ricardo, 1890) Factor 200 tussen Amsterdam en Oost-Groningen 6 Reflectie van aantrekkelijkheid van de plek Bron: Stad en Land, 2010

7 Dynamiek Amsterdam 7 Bron: EVMRA 2016

8 Prijsdynamiek G57 gebieden 8 Bron: Groei & Krimp, 2016

9 Kerngebied versus ommeland 9 Bron: Groei & Krimp, 2016

10 Stad en ommeland 10 Bron: Groei & Krimp, 2016

11 Residuele grondwaarde 11 Bron: Groei & Krimp, 2016

12 Sorteergedrag Marshall (1890) In almost all countries, there is a constant migration towards the towns. The large towns [...] absorb the very best blood from all the rest [...]; the most enterprising, the most highly gifted, those with the highest physique and the strongest characters go there to find scope for their abilities. 12

13 Arbeidsmarktverschillen # banen lokale arbeidsmarkt Legenda Minder dan tot tot tot tot tot tot of meer Gemiddeld uurloon Legenda Minder dan tot tot tot tot tot tot tot of meer 13 Bron: Soort zoekt Soort, 2014

14 Agglomeratie en hoger opgeleiden # banen lokale arbeidsmarkt Legenda Minder dan tot tot tot tot tot tot of meer % hoger opgeleiden Legenda Minder dan tot tot tot tot tot tot tot of meer 14 Bron: Soort zoekt Soort, 2014

15 Lonen naar opleidingsniveau Legenda <14.10 Minder dan tot tot tot tot tot tot tot of meer >14.80 Laag Midden Hoog Legenda <16.80 Minder dan tot tot tot tot tot >18.80 of meer Legenda <23.60 Minder dan tot tot tot tot tot tot >26.00 of meer 15 Bron: Soort zoekt Soort, 2014

16 Omgaan met sorteergedrag Toestroom hoger opgeleiden scheefwoonproblematiek Marges voor efficiëntieverbetering Verdichting en / of uitbreiding Borrowed size te snel vertaald in meer asfalt Uitruil tussen equity en efficiency Toegankelijkheid voor iedereen versus agglomeratievoordelen 16 Vraagstuk naar optimale menging

17 Naar de optimale schaal Polycentrische structuur historisch gegeven Stelling: gemeenten te klein en provincies te groot Reikweidte van effecten / internalisatie cruciaal Lichte versus zware samenwerking 17 Bron: Stad en Land, 2010

18 Keuzes voor beleid Belang individuele kenmerken scholing, scholing, scholing Dichtheid versus borrowed size Go with the flow versus picking the winners Equity versus efficiency Naar ruimte groeiverschillen Naar samenstelling sectoren en bevolking optimale menging 18 Ruimtelijk schaalniveau van samenwerking

19 Stellingen Nederland laat agglomeratiepotentieel onbenut De middenklasse verdient meer ruimte in de stad ook als dat ten koste gaat van sociale woningbouw Decentralisaties zetten solidariteit onder druk 19

20 Meer weten... Mail Henri de Groot via Verschillende studies Econ. Verk. Metropoolregio Amsterdam ( ) Stad en Land (2010) Soort zoekt Soort (2014) Groei & Krimp (2016) 20

ECONOMISCHE VERKENNINGEN METROPOOLREGIO AMSTERDAM Input voor een nieuwe MRA Agenda. Henri L.F. de Groot, Vrije Universiteit Amsterdam

ECONOMISCHE VERKENNINGEN METROPOOLREGIO AMSTERDAM Input voor een nieuwe MRA Agenda. Henri L.F. de Groot, Vrije Universiteit Amsterdam ECONOMISCHE VERKENNINGEN METROPOOLREGIO AMSTERDAM 2018 Input voor een nieuwe MRA Agenda Henri L.F. de Groot, Vrije Universiteit Amsterdam Achtergrond Streven om EVMRA te benutten als basis voor evidence

Nadere informatie

Een Toekomst voor de Stad

Een Toekomst voor de Stad Een Toekomst voor de Stad Decentralisatie en opschaling in een dynamische wereld Henri L.F. de Groot Vrije Universiteit en Ecorys Deze bijdrage Recente stedelijke ontwikkeling The Urban Triumph... in een

Nadere informatie

Hoe vitaal is de Zuidvleugel?

Hoe vitaal is de Zuidvleugel? Hoe vitaal is de Zuidvleugel? Symposium Naar een schone en vitale Zuidvleugel Henri L.F. de Groot Vrije Universiteit en Ecorys NEI Opzet Positionering van de regio (naar tijd en plaats) De grote recessie

Nadere informatie

Stad en Land. Henri de Groot, Gerard Marlet, Coen Teulings en Wouter Vermeulen

Stad en Land. Henri de Groot, Gerard Marlet, Coen Teulings en Wouter Vermeulen Henri de Groot, Gerard Marlet, Coen Teulings en Wouter Vermeulen Onze fascinatie Groei en krimp van steden Deels onvoorspelbaar Van bijna-doodverklaring naar revival Veranderende rol van steden Van vesting

Nadere informatie

Grondprijzen in Nederland

Grondprijzen in Nederland Vastgoedlezing 2010 Grondprijzen 2.000 tot 3.600 1.000 tot 2.000 500 tot 1.000 250 tot 500 100 tot 250 50 tot 100 25 tot 50 0 tot 25 Grondprijzen in Nederland Grondprijzen in Amsterdam 2.500 to 3.600

Nadere informatie

Brabant de toekomst, kansen en bedreigingen

Brabant de toekomst, kansen en bedreigingen Brabant de toekomst, kansen en bedreigingen Coen Teulings 2 Brabant Grondprijzen in Nederland 3 Brabant Grondprijzen in Brabant in 4 Brabant Huizenprijsstijging 5 Brabant Conclusie Grondprijzen Maximum:

Nadere informatie

Agglomeratiekrachten naar opleidingsniveau

Agglomeratiekrachten naar opleidingsniveau Agglomeratiekrachten naar opleidingsniveau Inzichten uit micro-data voor Nederland Henri L.F. de Groot Afdeling Ruimtelijke Economie Vrije Universiteit Amsterdam Gezamenlijk werk met Stefan Groot Deze

Nadere informatie

Stad en land. Coen Teulings. 14 april Centraal Planbureau

Stad en land. Coen Teulings. 14 april Centraal Planbureau Stad en land RSA Voorjaarsdag Coen Teulings 14 april 2011 Grondprijzen Grondprijzen in Nederland 2.000 tot 3.600 1.000 tot 2.000 500 tot 1.000 250 tot 500 100 tot 250 50 tot 100 25 tot 50 0 tot 25 3 Utrecht

Nadere informatie

MidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject

MidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject MidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject Reisschema langs Midsize NL Het waarom: voor op het nachtkastje Waar ligt midsize NL? 7 trends en veel meer vragen Blik vooruit: scenario s

Nadere informatie

Locatie, locatie, locatie! Grondprijzen en de economie en de stad

Locatie, locatie, locatie! Grondprijzen en de economie en de stad Locatie, locatie, locatie! Grondprijzen en de economie en de stad Prof. C.N. Teulings Financiële markten (iets) tot rust 70 60 50 40 30 20 10 0 Volatiliteit 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 S&P 500 17-7

Nadere informatie

Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s

Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s Symposium Ministerie van Infrastructuur en Milieu Den Haag, 4 maart 2013 Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen, Frank van Dongen

Nadere informatie

De Verdeelde Triomf. Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad. 23 maart 2016 Dr. Otto #verdeeldetriomf

De Verdeelde Triomf. Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad. 23 maart 2016 Dr. Otto #verdeeldetriomf De Verdeelde Triomf Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad 23 maart 2016 Dr. Otto Raspe 1 @ottoraspe #verdeeldetriomf Trends in de regionale economie http://www.pbl.nl/sites/default/files/cms/publicaties/pbl_2014_trendsin-de-regionale-economie_1374.pdf

Nadere informatie

Nederland als een snelwegpanorama tussen Emmen en Meppel

Nederland als een snelwegpanorama tussen Emmen en Meppel Nederland als een snelwegpanorama tussen Emmen en Meppel prof. dr. C.N. Teulings directeur Centraal Planbureau Macrobeeld: conjunctureel financiële crisis dollar huizenprijzen grondstofprijzen inflatie

Nadere informatie

JUDITH LEKKERKERKER 11 FEBRUARI 2016

JUDITH LEKKERKERKER 11 FEBRUARI 2016 JUDITH LEKKERKERKER 11 FEBRUARI 2016 Verdere verstedelijking Groei concentreert zich in grotere steden o omvang van de stad o ligging ten opzichte van het economisch kerngebied o aanwezigheid van hoger

Nadere informatie

DUURZAME VERSTEDELIJKING & AGGLOMERATIEKRACHT

DUURZAME VERSTEDELIJKING & AGGLOMERATIEKRACHT Vereniging Deltametropool i.s.m. College van Rijksadviseurs DUURZAME VERSTEDELIJKING & AGGLOMERATIEKRACHT 14.10.2014 Metropolen zijn de krachtbronnen van de wereldeconomie De economische ontwikkeling concentreert

Nadere informatie

From the 'Workshop of the World' to an Emerging Global City-Region. Restructuring of the Pearl River Delta in the Advanced Services Economy X.

From the 'Workshop of the World' to an Emerging Global City-Region. Restructuring of the Pearl River Delta in the Advanced Services Economy X. From the 'Workshop of the World' to an Emerging Global City-Region. Restructuring of the Pearl River Delta in the Advanced Services Economy X. Zhang From the Workshop of the World to an Emerging Global

Nadere informatie

Stedelijke voorzieningen, consumptie externaliteiten en heterogeniteit

Stedelijke voorzieningen, consumptie externaliteiten en heterogeniteit Stedelijke voorzieningen, consumptie externaliteiten en heterogeniteit Wie woont waar en waarom? Thomas de Graaff Ruimtelijke Economie, Vrije Universiteit Amsterdam Soort zoekt soort: sociaal-economische

Nadere informatie

Restauratie van het huis van Thorbecke

Restauratie van het huis van Thorbecke Restauratie van het huis van Thorbecke Coen Teulings Coalitieakkoord: Het grote steden beleid wordt na evaluatie voortgezet Economie van de stad I Stad = schaalvoordelen Ik ben hier omdat jij hier ook

Nadere informatie

ir. Martin Aarts Strategisch adviseur RO Stad van de toekomst maken

ir. Martin Aarts Strategisch adviseur RO Stad van de toekomst maken ir. Martin Aarts Strategisch adviseur RO Stad van de toekomst maken Basisplan 1946 Wat is het DNA van een stad? waar komen we vandaan?: Rotterdam 1850 Rotterdam 1870 Eerst de haven dan de stad (Coolsingel

Nadere informatie

De toekomst van de stad: Amsterdam tussen groei en roofbouw?*

De toekomst van de stad: Amsterdam tussen groei en roofbouw?* De toekomst van de stad: Amsterdam tussen groei en roofbouw?* Jeroen Slot & Laure Michon Het gaat goed met Amsterdam. De bevolking groeit, de economie trekt aan, de welvaart neem toe. Sinds Glaesers Triumph

Nadere informatie

Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland

Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland Jan Dirk Gardenier 17 april 2015 Lokale verschillen in leefbaarheid veel gesloten platteland Economie is afhankelijk van ruimtelijke gebiedsontwikkeling en de

Nadere informatie

Op weg naar een Nationale Omgevingsvisie: de opgaven. Emiel Reiding directeur NOVI. 5 juli 2017

Op weg naar een Nationale Omgevingsvisie: de opgaven. Emiel Reiding directeur NOVI. 5 juli 2017 Op weg naar een Nationale Omgevingsvisie: de opgaven Emiel Reiding directeur NOVI Aanleiding Omgevingsvisie Omgevingswet De maatschappij verandert Stapeling van wensen en claims op leefomgeving Herijken

Nadere informatie

Volgt wonen het werken; lessen voor Brainport en focus op B5. dr. Cees-Jan Pen Lector Vastgoed/lectoraat Brainport (Lectorale rede 10-09-2013)

Volgt wonen het werken; lessen voor Brainport en focus op B5. dr. Cees-Jan Pen Lector Vastgoed/lectoraat Brainport (Lectorale rede 10-09-2013) Volgt wonen het werken; lessen voor Brainport en focus op B5 dr. Cees-Jan Pen Lector Vastgoed/lectoraat Brainport (Lectorale rede 10-09-2013) I Drijfveer - Bijdragen aan cultuuromslag vastgoedsector en

Nadere informatie

Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013

Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013 Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013 1 PBL project Verstedelijking & Infrastructuur Analyseren van verwachte knelpunten en kansen bij afstemming verstedelijking en infrastructuur Samenhang

Nadere informatie

Achilleshiel van de Rotterdamse economie. Smart Urban Region. De arbeidsmarkt als. Rotterdam als

Achilleshiel van de Rotterdamse economie. Smart Urban Region. De arbeidsmarkt als. Rotterdam als Rotterdam als Smart Urban Region De arbeidsmarkt als Achilleshiel van de Rotterdamse economie Frank van Oort 17 februari 2016 1 Opschaling 2 Bottom-up Mobiliteit, transities en keuzevrijheid in de stad

Nadere informatie

Ruimtelijk beleid: de rol van Rijk en regio

Ruimtelijk beleid: de rol van Rijk en regio Ruimtelijk beleid: de rol van Rijk en regio George Gelauff TPE Workshop Opzet Theorie: subsidiariteit Opgaven ruimtelijk beleid Beleid: verantwoordelijkheden van Rijk en van regio Effectmeting Conclusie:

Nadere informatie

Duurzaamheidsfabriek: nut en noodzaak vanuit sociaaleconomisch perspectief. Ton van der Wijst, 1 mei 2015

Duurzaamheidsfabriek: nut en noodzaak vanuit sociaaleconomisch perspectief. Ton van der Wijst, 1 mei 2015 Duurzaamheidsfabriek: nut en noodzaak vanuit sociaaleconomisch perspectief Ton van der Wijst, 1 mei 2015 Invalshoeken Globalisering Technologische ontwikkelingen Demografische ontwikkelingen Rol van steden

Nadere informatie

Armoede en Arbeidsmarkt

Armoede en Arbeidsmarkt 2 Armoede en Arbeidsmarkt Presentatie Masterclass 4: Armoede en arbeidsmarkt op het congres Overerfbare Armoede, Emmen, 25 september 2017 Jouke van Dijk, Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse Arjen

Nadere informatie

The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012

The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012 The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Scenariostudies Lange termijn vraagstukken Grote

Nadere informatie

Deelsessie 12 Verschillen tussen steden en gevolgen voor beleid

Deelsessie 12 Verschillen tussen steden en gevolgen voor beleid Deelsessie 12 Verschillen tussen steden en gevolgen voor beleid Wooncongres Ministerie BZK Den Haag 7 april 2016 Otto Raspe (PBL) & Herman Swen (Zaanstad) 2 Aanleiding PBL De Verdeelde Triomf (maart 2015)

Nadere informatie

De moderne stad, de groene stad! Jos Gadet

De moderne stad, de groene stad! Jos Gadet De moderne stad, de groene stad! Jos Gadet 26 juni 2017 Gadet Geographical Guide woningwaarde per m2 in 2004 woningwaarde per m2 in 2005 woningwaarde per m2 in 2006 woningwaarde per m2 in 2007 woningwaarde

Nadere informatie

Waar gaat men wonen? Percentage van de inwoners van jaar waarvan de grootouders ook al in dezelfde gemeenten woonde. Bron: Meertens Instituut

Waar gaat men wonen? Percentage van de inwoners van jaar waarvan de grootouders ook al in dezelfde gemeenten woonde. Bron: Meertens Instituut 1 2 Kunnen gemeenten afgestudeerden voor hun eigen arbeids- en woningmarkt behouden? Waar gaat men wonen? Presentatie voor de Workshop Soort zoekt soort: sociaal-economische scheidslijnen in Nederland

Nadere informatie

HET BELANG VAN AGGLOMERATIE EN HET

HET BELANG VAN AGGLOMERATIE EN HET HET BELANG VAN AGGLOMERATIE EN HET REGIONALE KENNISNIVEAU VOOR VERSCHILLENDE OPLEIDINGSNIVEAUS Stefan Groot (Vrije Universiteit) Gezamenlijk werk met Henri de Groot (Vrije Universiteit / Ecorys / CPB)

Nadere informatie

De innovatieve stad. Mobility Matters Symposium De Doelen, Rotterdam. 11 april Dr.

De innovatieve stad. Mobility Matters Symposium De Doelen, Rotterdam. 11 april Dr. De innovatieve stad Mobility Matters Symposium De Doelen, Rotterdam 11 april 2017 Dr. Otto Raspe 1 @ottoraspe @leefomgeving Nieuwe geografie van banen Triomf van de stad (agglomeratie-voordelen) Maar niet

Nadere informatie

Economische scenario s West-Friesland

Economische scenario s West-Friesland Economische scenario s West-Friesland 24 april 2014 Opzet presentatie 1. Economische ontwikkeling West-Friesland 2. SWOT economie 3. Trends en ontwikkelingen 4. Prognose economische ontwikkeling 5. Scenario

Nadere informatie

De waarde van winkels

De waarde van winkels De waarde van winkels Gerard Marlet Nederlandse Raad Winkelcentra 20 januari 2015 Smart people, strong cities (Cpb) aandeel hoogopgeleiden 50,9% tot 79,2% 46,5% tot 50,9% 39,8% tot 46,5% 37,7% tot 39,8%

Nadere informatie

Steden als motoren van economische groei

Steden als motoren van economische groei Steden als motoren van economische groei CROW Inspiratiedag hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) Het Bimhuis, Amsterdam 7 December 2017 Dr. Otto Raspe 1 @ottoraspe @leefomgeving 2 Nieuwe geografie van banen

Nadere informatie

SOCIAAL PERSPECTIEF. sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020

SOCIAAL PERSPECTIEF. sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020 SOCIAAL PERSPECTIEF sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020 SOCIAAL PERSPECTIEF sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020 De sociale ambitie: Zaanstad manifesteert zich binnen de metropoolregio Amsterdam

Nadere informatie

...Waar we met elkaar een vervolg aan moeten geven voor de toekomst...

...Waar we met elkaar een vervolg aan moeten geven voor de toekomst... ...Waar we met elkaar een vervolg aan moeten geven voor de toekomst... Een korte terugblik op het symposium van 3 juli met een vraag aan de gemeenten. Inleiding Op 3 juli organiseerden we een symposium

Nadere informatie

Naar een inclusieve regio

Naar een inclusieve regio Naar een inclusieve regio 1 Ontwikkeling werknemersbanen 2008-2017 (per kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal voorgaand jaar) 2 2 Dr. Arjen Edzes University of Groningen, Department of Economic Geography,

Nadere informatie

Ruimtelijke kenmerken, geografische bereikbaarheid en reisgedrag

Ruimtelijke kenmerken, geografische bereikbaarheid en reisgedrag Ruimtelijke kenmerken, geografische bereikbaarheid en reisgedrag Antwoord op 7 vragen Peter Jorritsma 21 September 2017 Doel Op een beknopte wijze meer inzicht bieden in de invloed van ruimtelijke kenmerken,

Nadere informatie

Hoe staan we er nu voor?

Hoe staan we er nu voor? Presentatie voor het debat Iedereen ZZP-er: Over winners' en 'losers' op de arbeidsmarkt, Groninger Forum, 26 maart 2015 Prof.dr. Jouke van Dijk Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse Rijksuniversiteit

Nadere informatie

De ruimtelijke variatie in de relatie tussen voorzieningen en omvang is groot. Dit wijst op grote verschillen in preferenties.

De ruimtelijke variatie in de relatie tussen voorzieningen en omvang is groot. Dit wijst op grote verschillen in preferenties. De aanwezigheid van de meeste voorzieningen in gemeenten is grosso modo naar rato van de bevolkingsomvang. Dit geldt echter niet voor theaters en bibliotheken: die zijn sterk ondervertegenwoordigd in grote

Nadere informatie

Hoe ruimtelijke planning fietsen HOD maakt

Hoe ruimtelijke planning fietsen HOD maakt Hoe ruimtelijke planning fietsen HOD maakt Inzichten vanuit de RO ploeg van de Tour de Force Groningen, 2 juni 2016 Lucas Harms Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Ministerie van IenM Onderzoeker Urban

Nadere informatie

Bestuurdersconferentie Krimp in beweging!

Bestuurdersconferentie Krimp in beweging! Bestuurdersconferentie Krimp in beweging! Den Haag, 2 december 2010 Wim Deetman, Jan Mans en Pieter Zevenbergen Adviescommissie-Deetman Opdracht van provincie Limburg Strategisch meerjarenperspectief voor

Nadere informatie

1. Branding en voorzieningen in gehele subregio Cultuurhistorie benadrukken Toegankelijkheid zorg vergroten (sociaal, fysiek) Wie: overheid,

1. Branding en voorzieningen in gehele subregio Cultuurhistorie benadrukken Toegankelijkheid zorg vergroten (sociaal, fysiek) Wie: overheid, Transformatie van de woningvoorraad Een afname van het aantal huishoudens heeft gevolgen voor de woningvoorraad. Dit geldt ook vergrijzing. Vraag en aanbod sluiten niet meer op elkaar aan. Problemen van

Nadere informatie

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Persbericht PB13 062 1 oktober 2013 9:30 uur Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Tussen 2012 en 2025 groeit de bevolking van Nederland met rond 650 duizend tot 17,4 miljoen

Nadere informatie

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

Samenwerken aan een robuuste retailstructuur in. Oost Groningen

Samenwerken aan een robuuste retailstructuur in. Oost Groningen Kennisnetwerk centrumontwikkeling In Krimp- en anticipeergebieden Initiatiefnemer: André de Groot (Winschoten) Kerngroep: André de Groot (Winschoten) Dorine Sibbes (prov. Groningen) Esther van Neerbos

Nadere informatie

De concurrentiepositie van de topsectoren in Zuid-Holland

De concurrentiepositie van de topsectoren in Zuid-Holland De concurrentiepositie van de topsectoren in Zuid-Holland Minisymposium Metropoolregio Rotterdam Den Haag & Planbureau voor de Leefomgeving Delft, Metropoollab 15-03-2012 Otto Raspe, Anet Weterings & Mark

Nadere informatie

Hoe staat Oost- Groningen ervoor? Ruim baan voor Oost-Groningen: Op eigen kracht. Oost-Groningen: op eigen kracht

Hoe staat Oost- Groningen ervoor? Ruim baan voor Oost-Groningen: Op eigen kracht. Oost-Groningen: op eigen kracht Ruim baan voor Oost-Groningen: Op eigen kracht Presentatie voor de werkconferentie van de Cie. Van Zijl, Westerlee, 24 april 2015. Jouke van Dijk, Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse en Arjen Edzes,

Nadere informatie

Wordt de positie van steden sterker of zwakker? Hoe zit dat met Amsterdam?

Wordt de positie van steden sterker of zwakker? Hoe zit dat met Amsterdam? Wordt de positie van steden sterker of zwakker? Hoe zit dat met Amsterdam? De stad als bevolkingsmagneet dinsdag 29 januari 2013 Leo van Wissen Directeur, Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut

Nadere informatie

Intergemeentelijke samenhang in Zuidoost-Brabant werkexemplaar

Intergemeentelijke samenhang in Zuidoost-Brabant werkexemplaar RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Intergemeentelijke samenhang in Zuidoost-Brabant werkexemplaar Onderzoekpresentatie, Dialoogconferentie Regio Zuidoost-Brabant, Eindhoven, 4-09-2013 Prof dr Pieter

Nadere informatie

Krimp in Fryslân. Inwonertal

Krimp in Fryslân. Inwonertal Krimp in Fryslân Bevolkingsdaling, lokaal en regionaal, is een vraagstuk van nu én de komende jaren. Hoewel pas over enkele decennia de bevolking van Fryslân als geheel niet meer zal groeien, is in sommige

Nadere informatie

Naar een inclusieve arbeidsmarkt

Naar een inclusieve arbeidsmarkt 1 Naar een inclusieve arbeidsmarkt Inclusieve arbeidsmarkt 1. Een arbeidsmarkt waarbij iedereen die wil ook (volwaardig) kan meedoen. Niet alleen morgen, maar ook overmorgen en over 10, 0 of 0 jaar Dr.

Nadere informatie

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig?

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig? Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig? Presentatie voor de werkconferentie Het Vitale Noorden Martiniplaza, Groningen, 22 mei 2013 Prof.dr. Jouke van Dijk, Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse

Nadere informatie

The Next City Groningen in 2030

The Next City Groningen in 2030 The Next City Groningen in 2030 OMGEVINGSWET 2019 Van 99 bestemmingsplannen naar 1 omgevingsplan Next City: samen met de stad! Openingsbod = startdocument Website Hoeziejijstad.nl Stadstafels en themasessies

Nadere informatie

Arbeidsmarkttrends en de toekomst van de sociale zekerheid

Arbeidsmarkttrends en de toekomst van de sociale zekerheid Arbeidsmarkttrends en de toekomst van de sociale zekerheid Workshop Divosacongres, 2 juni 2016 Paul de Beer Henri Polak hoogleraar voor arbeidsverhoudingen UvA Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging

Nadere informatie

Active or passive. Patricia Termeer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/66055

Active or passive. Patricia Termeer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/66055 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Patricia Termeer 16 september 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/66055 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

STAND VAN EDUCATIEF NEDERLAND

STAND VAN EDUCATIEF NEDERLAND STAND VAN EDUCATIEF NEDERLAND Onderwijsraad TRNDR-resultaten Hilversum, 20 februari 2019 1 TRNDR-RESULTATEN (14-12-2018 T/M 15-02-2019) 2 1. TOP 10 TRENDS Onderwijsraad - TRNDR resultaten 3 TOP 10 TRENDS

Nadere informatie

DE ECONOMISCH KRACHTIGE STAD

DE ECONOMISCH KRACHTIGE STAD DE ECONOMISCH KRACHTIGE STAD Dr. Gerrita van der Veen Lector Marketing, Marktonderzoek en Innovatie bij de HU Dr. ing. Klaas ten Have Lector Coöperatief Ondernemerschap bij de HU Agenda De Economisch Krachtige

Nadere informatie

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig?

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig? Presentatie voor de werkconferentie Het Vitale Noorden Martiniplaza, Groningen, 22 mei 2013 Prof.dr. Jouke van Dijk, Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Ruimtelijke

Nadere informatie

ARBEIDSMARKT. in de Vlaams-Nederlandse Delta 2015-2040. Van knelpunt naar slimme kracht. Dick van der Wouw Joris Meijaard

ARBEIDSMARKT. in de Vlaams-Nederlandse Delta 2015-2040. Van knelpunt naar slimme kracht. Dick van der Wouw Joris Meijaard ARBEIDSMARKT in de Vlaams-Nederlandse Delta 2015-2040 Van knelpunt naar slimme kracht Dick van der Wouw Joris Meijaard Typisch VN Delta Doorvoerhavens en (petro)chemische industrie Goede universiteiten

Nadere informatie

TRENDS IN DE REGIONALE ECONOMIE

TRENDS IN DE REGIONALE ECONOMIE TRENDS IN DE REGIONALE ECONOMIE Input voor de VNG-commissie Stedelijk Perspectief Otto Raspe 7 maart 2014 Deze notitie is geschreven op verzoek van de commissie Stedelijk Perspectief van de Vereniging

Nadere informatie

Essay 6. Arbeidsmarkten woningmarktdynamiek

Essay 6. Arbeidsmarkten woningmarktdynamiek Essay 6 Arbeidsmarkten woningmarktdynamiek Gerco de Ruijter (1961) experimenteert op bijzondere wijze met het oog van de camera. Hij fotografeert landschappen door zijn camera aan een vlieger te hangen.

Nadere informatie

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft

Nadere informatie

Personalisatie van Therapie? Leuk\ Nuttig of Noodzakelijk?

Personalisatie van Therapie? Leuk\ Nuttig of Noodzakelijk? Personalisatie van Therapie? Leuk\ Nuttig of Noodzakelijk? 1 ResMed 2011 ResMed Keuzes Voor haar Nieuwe opties voor vrouwen met Slaapapneu 2 ResMed 2011 ResMed Topics Waarom for Her Maskers? Slaapapneu

Nadere informatie

Vlaamse Ruit of ABC As?

Vlaamse Ruit of ABC As? Vlaamse Ruit of ABC As? De ruimtelijke structuur van de Centraal Belgische metropolitane arbeidsmarkt Michiel van Meeteren, Kobe Boussauw, Ben Derudder & Frank Witlox (Universiteit Gent: SEG, AMRP & Steunpunt

Nadere informatie

De mens aan de kust. Wadden UNESCO Werelderfgoed. Uniek natuurgebied in een regio waar mensen wonen die werk en inkomen nodig hebben

De mens aan de kust. Wadden UNESCO Werelderfgoed. Uniek natuurgebied in een regio waar mensen wonen die werk en inkomen nodig hebben Wadden UNESCO Werelderfgoed De mens aan de kust Uniek natuurgebied in een regio waar mensen wonen die werk en inkomen nodig hebben Presentatie in de serie Waddenkust Forum St. Nicolaaskerk, Blije, 21 november

Nadere informatie

Regionaal Platform 20 april 2016

Regionaal Platform 20 april 2016 Regionaal Platform 20 april 2016 Programma Tijd Activiteit 13.00 uur Opening en welkom 13.15 uur Strategische agenda s metropoolvorming Door Staf Depla 14.00 uur Bereikbaarheidsopgave - stand van zaken

Nadere informatie

Hoogopgeleiden als motor voor stedelijke groei: historie, toekomst en beleidsimplicaties

Hoogopgeleiden als motor voor stedelijke groei: historie, toekomst en beleidsimplicaties Hoogopgeleiden als motor voor stedelijke groei: historie, toekomst en beleidsimplicaties Henri de Groot, Ioulia Ossokina en Coen Teulings De baten van clustering en de waardering voor publieke goederen

Nadere informatie

David Bassens STEDEN IN TRANSITIE

David Bassens STEDEN IN TRANSITIE David Bassens STEDEN IN TRANSITIE STEDEN ALS ACTOR? Historisch: West-Vlaamse steden als plekken van innovatie, bv. lange-afstandshandel (cf. Hanse en jaarmarkten) Toenemende stedelijkheid: West-Vlaamse

Nadere informatie

Son & Breugel in de regio: het vervolg in 60 beelden.. Hans Mommaas John Dagevos Ruben Smeets

Son & Breugel in de regio: het vervolg in 60 beelden.. Hans Mommaas John Dagevos Ruben Smeets Son & Breugel in de regio: het vervolg in 60 beelden.. Hans Mommaas John Dagevos Ruben Smeets inhoud: 1. reprise: het toenemende belang van de regio 2. maar wat is de regio? 3. drieluik positie son & breugel

Nadere informatie

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse

Nadere informatie

Regio Groningen-Assen kansen en risico s voor de arbeidsmarkt

Regio Groningen-Assen kansen en risico s voor de arbeidsmarkt Regio Groningen-Assen kansen en risico s voor de arbeidsmarkt 16 Mei 2011 Drs. Jan Dirk Gardenier MBA, directeur CAB Martinikerkhof 30 9712 JH Groningen (050) 311 51 13 www.cabgroningen.nl 1 Regio Groningen

Nadere informatie

KENNISNETWERK KRIMP NOORD NEDERLAND (KKNN)

KENNISNETWERK KRIMP NOORD NEDERLAND (KKNN) KENNISNETWERK KRIMP NOORD NEDERLAND (KKNN) één loket, van en voor het Noorden Kennis netwerk Kennis delen Kennis ontwikkelen 01_0264 Kennisnetwerk Krimp Noord-Nederland (KKNN) Eén loket Het Kennisnetwerk

Nadere informatie

DUURZAME INFRASTRUCTUUR

DUURZAME INFRASTRUCTUUR DUURZAME INFRASTRUCTUUR wisselwerking van stad, spoor, snelweg en fietspad TON VENHOEVEN VENHOEVENCS architecture+urbanism Krimp werkgelegenheid Percentage 65+ Woon-werkverkeer Grondprijzen 2007, Toegevoegde

Nadere informatie

Info Support TechTalks

Info Support TechTalks Info Support TechTalks Architectural Talks Evolutie van Architectuur Aan de hand van historische ontwikkelingen in architectuur, hernieuwde inzichten en het spectaculair falen van grote ICT projecten,

Nadere informatie

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid Jaar van de Ruimte 2015 VvG congres 12 november 2014 Nathalie Harrems Directie Ruimtelijke Ontwikkeling Wat is er aan de hand? Tijdperk van de

Nadere informatie

2. Verklaringen voor verschillen in mobiliteit

2. Verklaringen voor verschillen in mobiliteit 2. Verklaringen voor verschillen in mobiliteit Er zijn minstens vijf verklaringen voor de grote verschillen die er tussen de stedelijke gebieden bestaan in het gebruik van de auto, het openbaar vervoer

Nadere informatie

Samenvatting Twente Index 2016

Samenvatting Twente Index 2016 Samenvatting Twente Index 2016 Kijk voor regionale en lokale data op www.twenteindex.nl INLEIDING De Twente Index wordt door Kennispunt Twente samengesteld in opdracht van de Twente Board. De Board wil

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

Het speelveld van de Chief Commercial Officer

Het speelveld van de Chief Commercial Officer Het speelveld van de Chief Commercial Officer Omgaan met dilemma s Stephan Linnenbank 28 november 2008 Atos, Atos and fish symbol, Atos Origin and fish symbol, Atos Consulting, and the fish symbol itself

Nadere informatie

Hoe organiseer je de regio welke regio? SRE inspiratiebijeenkomst Hans Mommaas (UVT/Telos)

Hoe organiseer je de regio welke regio? SRE inspiratiebijeenkomst Hans Mommaas (UVT/Telos) Hoe organiseer je de regio welke regio? SRE inspiratiebijeenkomst Hans Mommaas (UVT/Telos) inhoud: 1. het toegenomen belang van de regio 2. maar wat is de regio? 3. do's en dont's toenemende belang regio

Nadere informatie

EEN VISIE OP VERSTEDELIJKING EN MOBILITEIT. Mariana Faver Nationaal Verkeerskundecongres 2018

EEN VISIE OP VERSTEDELIJKING EN MOBILITEIT. Mariana Faver Nationaal Verkeerskundecongres 2018 EEN VISIE OP VERSTEDELIJKING EN MOBILITEIT Mariana Faver Nationaal Verkeerskundecongres 2018 Er is een toenemende mismatch tussen de plekken waar mensen wonen, werken en de voorzieningen die men dagelijks

Nadere informatie

Woon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek

Woon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek Woon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek Den Haag, 1 juni 2015 Agenda 1 Kader: relatie wonen-werken 2 Opzet onderzoek 3 Werkgelegenheid 4 Waardering woon- en leefklimaat 5 Rol woon- en leefklimaat

Nadere informatie

Economie Roermond trends en toekomst

Economie Roermond trends en toekomst Economie Roermond trends en toekomst Pieter Tordoir GPIO, Universiteit van Amsterdam Telos, Tilburg University Ruimtelijk Economisch Atelier Tordoir Outline Ontwikkelingen in (inter-)nationaal kader Positie

Nadere informatie

Locatiekeuze en duurzame bereikbaarheid

Locatiekeuze en duurzame bereikbaarheid Locatiekeuze en duurzame bereikbaarheid prof. dr. ir. Kobe Boussauw Vrije Universiteit Brussel Cosmopolis Centre for Urban Research, Vakgroep Geografie Kick-off Leerstoel Bedrijven en Duurzame Mobiliteit

Nadere informatie

Beton als buurman. een lokaal-regionaal vraagstuk. Hoe kan je hoogwaardig wonen naast een asfalt- of betoncentrale van 2040?

Beton als buurman. een lokaal-regionaal vraagstuk. Hoe kan je hoogwaardig wonen naast een asfalt- of betoncentrale van 2040? Beton als buurman Hoe kan je hoogwaardig wonen naast een asfalt- of betoncentrale van 2040? een lokaal-regionaal vraagstuk Bouwcampus TU Delft Delft, 19 Februari 2019 www.must.nl Onderzoeksvraag Hoe kan

Nadere informatie

Managers op school. onderwijs in beweging. Najaarsconferentie Stichting Werkkring 8 november 2012 Thema: inspireren tot leren!

Managers op school. onderwijs in beweging. Najaarsconferentie Stichting Werkkring 8 november 2012 Thema: inspireren tot leren! Managers op school onderwijs in beweging Najaarsconferentie Stichting Werkkring 8 november 2012 Thema: inspireren tot leren! Leo van den Brom lbrom@pileum.nl Management volgens Mintzberg Large institutions

Nadere informatie

Inzichten van de OESO in Metropoolvorming

Inzichten van de OESO in Metropoolvorming Inzichten van de OESO in Metropoolvorming Dr. Noé van Hulst Ambassadeur, Permanent Vertegenwoordiger van Nederland bij de OESO Den Haag, 23 juni 2014 Inhoud Wat is en doet de OESO? OESO en regionale ontwikkeling

Nadere informatie

Brainport 2030 Focus op maatschappelijke uitdagingen

Brainport 2030 Focus op maatschappelijke uitdagingen Brainport 2030 Focus op maatschappelijke uitdagingen Dirk Plees John Dreessen Hans Damsteegt Thomas Voncken Wereldproblemen als uitgangspunt Grondstoffen Gezondheid Energie Water Bevolking Voedsel en veiligheid

Nadere informatie

Kennis voor krachtige steden. De economische stad. Ruud Dorenbos Wim Hafkamp Joost van Hoorn. Ruud Dorenbos Wim Hafkamp Joost van Hoorn

Kennis voor krachtige steden. De economische stad. Ruud Dorenbos Wim Hafkamp Joost van Hoorn. Ruud Dorenbos Wim Hafkamp Joost van Hoorn Kennis voor krachtige steden De economische stad Ruud Dorenbos Wim Hafkamp Joost van Hoorn Ruud Dorenbos Wim Hafkamp Joost van Hoorn De stad kennen, de stad maken: De economische stad Inhoud Inleiding

Nadere informatie

Vier Trends rond Regio Zwolle. Hans Peter Benschop Trendbureau Overijssel Zwolle, 31 oktober 2014

Vier Trends rond Regio Zwolle. Hans Peter Benschop Trendbureau Overijssel Zwolle, 31 oktober 2014 Vier Trends rond Regio Zwolle Hans Peter Benschop Trendbureau Overijssel Zwolle, 31 oktober 2014 1. Waar verdienen we ons geld? In de Stad (maar ga niet te makkelijk uit van trends) Aan de ene kant Dynamiek

Nadere informatie

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie 2e Risk Event 2019 11 april 2019 The S T R A T E G I C A D V I S O R Ymanagement school of the autonomous University of Antwerp 2 Prof. dr. Hans

Nadere informatie

De wijkteambenadering. bekeken. Het effect van de inzet van wijkteams op Wmozorggebruik. Remco van Eijkel Sander Gerritsen Wouter Vermeulen

De wijkteambenadering. bekeken. Het effect van de inzet van wijkteams op Wmozorggebruik. Remco van Eijkel Sander Gerritsen Wouter Vermeulen De wijkteambenadering nader bekeken Het effect van de inzet van wijkteams op Wmozorggebruik Remco van Eijkel Sander Gerritsen Wouter Vermeulen Opzet van het onderzoek Vragen: 1. Leiden wijkteams tot afschaling

Nadere informatie

The Netherlands of

The Netherlands of The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

Apeldoorn. Ede Arnhem

Apeldoorn. Ede Arnhem Lelyst ad Harderw ijk Devent er Apeldoorn Zut phen Wint ersw ijk Ede Arnhem Doet inchem Tiel Nijmegen 1 Kans op krimp Vo geen kans op krimp weing kans op krimp enige kans op krimp kans op krimp onbekend

Nadere informatie

Naar nieuw Jeugd-, Onderwijs- en Zorgbeleid

Naar nieuw Jeugd-, Onderwijs- en Zorgbeleid Naar nieuw Jeugd-, Onderwijs- en Zorgbeleid Het gemeentelijke beleid is in beweging. De decentralisaties in het sociale domein brengen nieuwe taken voor gemeenten met zich mee én bieden ruimte om de zaken

Nadere informatie

Ruimtelijk Economische Ontwikkelstrategie (REOS)

Ruimtelijk Economische Ontwikkelstrategie (REOS) Ruimtelijk Economische Ontwikkelstrategie (REOS) versterking internationale concurrentiekracht Noordelijke en Zuidelijke Randstad & Brainport Eindhoven RE(OS)FLECTIES Utrecht, 3 maart 2016 ir. Harry van

Nadere informatie