Vlaamse Ruit of ABC As?

Transcriptie

1 Vlaamse Ruit of ABC As? De ruimtelijke structuur van de Centraal Belgische metropolitane arbeidsmarkt Michiel van Meeteren, Kobe Boussauw, Ben Derudder & Frank Witlox (Universiteit Gent: SEG, AMRP & Steunpunt Ruimte Vlaanderen) RSA Nederland voorjaarsdag 24 april 2014, Antwerpen

2 Outline: 1. Metropolitanisering en kenniseconomie 2. Twee eeuwen in twee slides: de Belgische context 3. De Connectivity field methode en arbeidsmarktintegratie 4. Resultaten

3 Metropolitanisering en Kenniseconomie in vier stellingen: 1. Een goed functionerende arbeidsmarkt met een hoog (potentieel) niveau van specialisatie is een van de belangrijkste vastzittende regionale factoren voor een kenniseconomie 2. We observeren al op zijn minst sinds de industriële revolutie een proces van metropolitanisering in de zin dat stedelijke systemen aan het opschalen zijn 3. Die opschaling is gedreven door mobiliteit wat ook betekent dat deze een bovengrens kent (tijdsgeografische en technologisch/ecologische begrenzingen) 4. In de context van West Europa neemt metropolitanisering daarin de vorm aan van stedelijke fusie in de vorm van de polycentrische metropool

4 Stedelijke Fusie (Champion 2001; cf. Meijers et al. 2014) impliceert dat de context ertoe doet: - Verschillende tijdperken van economische ontwikkelingen hebben andere lokatiecondities - Agglomeratie-economieën veranderen van karakter door de sociotechnische context (van fysieke naar informatiestromen bijvoorbeeld) - Elk tijdperk laat zijn eigen sediment achter in de vorm van bevolkinsdistributie, infrastructuur, en regionaliseringen (Massey 1979) - Die sedimenten werken padfafhankelijk door ivm routinering van handelen en verzonken kosten - Dus elk elk nieuw tijdperk erft een bestaande ruimtelijke structuur

5

6 s Bronnen: Van der Haegen et al Van Criekingen et al. 2007

7 Connectivity field methode (1) - Doel: Binnen de complexe geografie van de Nevelstad (emergente) ruimtelijke patronen van metropolitanisering ontdekken - Connectivity field methode (Vasanen 2013, 2013) stelt ons in staat de ruimtelijke integratie en interdependies van een functioneel stedelijk systeem te meten - Methode is inductief (maakt geen gebruik van bestaande afbakeningen behalve op het niveau van de datacontainer) - Methode is schaalbaar, op basis van grafenkunde (netwerkdata H/B matrices) - In België, beschikking over de RSZ database (2010) die een groot deel van de woon-werk interdependenties registreert

8 Connectivity field methode (2) Bron: Vasanen 2013 a/b Waar wonen de mensen die op deze plek werken? c) de ruimtelijke distributie van de vertrekbewegingen in het volledige studiegebied, minus intrazonale bewegingen

9

10

11

12 Interne structuur van metropolitaan kerngebied (1): Gewesten H/B Vlaanderen Brussel (Gewest) Wallonië Vlaanderen 87% 11% 2% Brussel (gewest) 16% 76% 8% Wallonië 7% 13% 80%

13

14 H/B Antwerpen Mechelen Brussel Leuven Gent Sint-Niklaas Charleroi Bergen Luik Namen Antwerpen Mechelen Brussel Leuven Gent Sint-Niklaas Charleroi Bergen Luik Namen 80.4% 2.4% 11.7% 0.8% 1.7% 0.6% 0.2% 0.1% 0.3% 0.2% 16.8% 42.8% 32.3% 3.9% 1.4% 0.4% 0.2% 0.1% 0.3% 0.2% 2.0% 1.4% 92.7% 0.9% 0.8% 0.1% 0.7% 0.3% 0.6% 0.5% 3.8% 2.5% 34.8% 54.4% 1.4% 0.1% 0.1% 0.1% 0.3% 0.2% 5.2% 0.8% 16.7% 1.0% 70.3% 1.1% 0.1% 0.1% 0.3% 0.1% 20.2% 1.5% 10.7% 0.6% 8.1% 56.2% 0.1% 0.0% 0.2% 0.1% 1.0% 0.2% 19.3% 0.2% 0.4% 0.1% 71.7% 1.6% 1.6% 3.0% 1.1% 0.2% 22.1% 0.2% 0.4% 0.1% 5.6% 64.8% 1.4% 1.6% 1.0% 0.1% 9.4% 0.2% 0.4% 0.1% 0.9% 0.3% 83.0% 1.7% 1.0% 0.3% 21.8% 0.3% 0.4% 0.1% 4.5% 0.6% 3.2% 66.9%

15 Conclusies: - We kunnen voor België spreken op basis van een arbeidsmarktanalyse van een metropolitaan kerngebied dat voldoende draagkracht heeft voor een kenniseconomie (McCann & Acs 2011) - Dat kerngebied integreert deels historische verstedelijkingsstructuren maar loopt in ieder geval dwars door de institutionele grenzen, alhoewel die er wel degelijk toe doen - Het gebied heeft nog het meest weg van een ABC paddestoel die te sterk afwijkt van het Brussels arbeidsmarktgebied om groot-brussel te zijn en te sterk geintgreerd is met Waals-Brabant om een Vlaamse ruit te zijn. We kunnen dus inderdaad spreken van een polycentrische centraal-belgische metropool