Winnaars en verliezers

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Winnaars en verliezers"

Janne Brabander
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

PBL RSA Nederland Voorjaarsdag 2014: Mobiliteit en Infrastructuur in

1 Winnaars en verliezers Regionaal economische concurrentie in Nederland en Vlaanderen Mark Thissen & Frank van Oort Project: Napoleon, platform 31 & PBL RSA Nederland Voorjaarsdag 2014: Mobiliteit en Infrastructuur in Polycentrische Stedelijke Gebieden 1 Donderdag 24 April 12:00-17:30, Antwerpen

2 Inhoud 1. Structurele en vraag gestuurde groei. 2. Hoe te meten? Groei decompositie. 3. Wat kan de regio doen? De grootte van structurele effecten. 4. Specifieke resultaten Nederland en Belgie Antwerpen: Van wie kan ik leren? 5. Conclusies 2 RSA Nederland Voorjaarsdag Mark Thissen

Regionale structurele groei: Versterken van de concurrentiepositie van een regio Storper (1997): De regionale concurrentiepositie wordt beschouwd als het vermogen van een regio om

3 Regionale structurele groei: Versterken van de concurrentiepositie van een regio Storper (1997): De regionale concurrentiepositie wordt beschouwd als het vermogen van een regio om bedrijven met een stabiel of stijgend marktaandeel aan te trekken of te behouden. Meetbaar effect Hierdoor ontstaat een hogere welvaart voor de bevolking in de betreffende regio. Investering 3

4 Structurele versus Vraag gestuurde groei Niet alle groei wordt bepaald door lokaal beleid Welk deel van de groei wordt bepaald door de regio en welk deel van de groei komt van buiten de regio? Voorbeeld: Welk deel van de (negatieve) regionale groei sinds 2008 wordt beïnvloed door lokaal beleid en welk deel van de groei komt door externe invloeden (De crisis). 4

5 Netwerken & Dynamiek in concurrentie (regio) Hoe verandert de concurrentiepositie van Nederlandse en Vlaamse regio s over de tijd. Beschikbare gegegevens: Unieke regionale data (nuts2) over productie en handel van Nederlandse regio s voor de periode voor de belangrijkste productgroepen. Methode: Groeidecompositie: waar komt de groei vandaan: Wie verliest er, wie wint er, waar en van wie? 5

6 Groei decompositie methode: Waar komt groei vandaan? Groei van regio A betekent meer verkochte producten Groei van regio A door vraag effecten Marktaandeel van regio A in markt B Groei van regio A door structurele effecten (winst in marktaandeel) Groei van regio B (de afzetmarkt) Afzetmarkt B 6

7 Wat kan de regio doen? Binnen en buitenland Europese regio's Total Growth Total Growth Total Growth gemiddelde (absolute) domestic foreign Structural domestic foreign Demand domestic foreign Total Production 3,8% 3,2% 0,7% 1,4% 1,0% 0,5% 3,4% 2,9% 0,6% Agriculture 2,5% 1,9% 0,7% 1,5% 0,9% 0,6% 1,7% 1,5% 0,2% Food 4,0% 2,4% 2,0% 2,5% 1,2% 1,4% 3,1% 2,0% 1,3% Materials 3,8% 2,5% 1,6% 2,7% 1,6% 1,3% 2,7% 1,6% 1,3% Hightech 4,9% 4,1% 1,2% 3,3% 2,5% 1,1% 3,3% 3,0% 0,4% Chemicals 5,5% 3,1% 3,1% 3,7% 1,9% 2,2% 3,8% 2,2% 2,0% Financial Services 5,0% 4,6% 0,7% 2,4% 2,0% 0,5% 4,3% 4,0% 0,5% Business Services 5,7% 5,2% 0,9% 2,3% 1,7% 0,6% 5,6% 5,1% 0,7% Other Services 3,9% 3,7% 0,3% 1,4% 1,1% 0,3% 3,4% 3,2% 0,2% Totale groei: Binnenland veel belangrijker voor groei, maar niet in chemie Totale groei: Het structurele effect en het vraag effect Structureel effect in buiten en binnenland (Binnenlandse markt belangrijker) Maximaal 30 procent groei is structureel en beïnvloedbaar door regionaal beleid maar let op sectorale verschillen voor hightech en chemie (competitive markets) 7

8 Wat kan de regio doen? Sectorale verschillen Europese regio's Total Growth Total Growth Total Growth gemiddelde (absolute) domestic foreign Structural domestic foreign Demand domestic foreign Total Production 3,8% 3,2% 0,7% 1,4% 1,0% 0,5% 3,4% 2,9% 0,6% Agriculture 2,5% 1,9% 0,7% 1,5% 0,9% 0,6% 1,7% 1,5% 0,2% Food 4,0% 2,4% 2,0% 2,5% 1,2% 1,4% 3,1% 2,0% 1,3% Materials 3,8% 2,5% 1,6% 2,7% 1,6% 1,3% 2,7% 1,6% 1,3% Hightech 4,9% 4,1% 1,2% 3,3% 2,5% 1,1% 3,3% 3,0% 0,4% Chemicals 5,5% 3,1% 3,1% 3,7% 1,9% 2,2% 3,8% 2,2% 2,0% Financial Services 5,0% 4,6% 0,7% 2,4% 2,0% 0,5% 4,3% 4,0% 0,5% Business Services 5,7% 5,2% 0,9% 2,3% 1,7% 0,6% 5,6% 5,1% 0,7% Other Services 3,9% 3,7% 0,3% 1,4% 1,1% 0,3% 3,4% 3,2% 0,2% Totale economie: minder dan een derde van de groei is structureel Landbouw en Industrie: Helft van de groei is structureel Diensten sector: minder dan een derde van de groei is structureel 8

9 Growth Decomposition: Structural vs Demand led growth Boston diagram World growth Follower regions Declining regions Top regions Winning regions Region s market share 1. Demand led growth: Zit ik in de goede markten (geen beleid)? 2. Structural growth: Is mijn concurrentiepositie versterkt (beleid)? 9

10 Demand induced Growth in percentages of 2000 production relative to average growth Totale regionale groei: Veel Vlaamse regio s in de gevarenzone Decomposition of growth in GDP ( ) North-Holland North-Brabant Brussel Antwerpen -60 European Regions Dutch Regions -100 Vlaamse regio's Gain in market share in percentages of 2000 production 10

11 Demand induced Growth in percentages of 2000 production relative to average growth Hightech: Antwerpen en N-Brabant in problemen Decomposition of growth in Hightech ( ) North-Holland North-Brabant Brussel Antwerpen -60 European Regions Dutch Regions -100 Vlaamse regio's Gain in market share in percentages of 2000 production 11

12 Demand induced Growth in percentages of 2000 production relative to average growth Chemie: Zuid-Holland verliest en Antwerpen wint Decomposition of growth in Chemistry ( ) North-Holland South-Holland Brussel Antwerpen Gain in market share in percentages of 2000 production European Regions Dutch Regions Vlaamse regio's 12

13 Specifieke resultaten: Van wie kan ik leren? Vraag effecten Welke regio s (markten) waren belangrijk voor de groei? Structuur-effecten 1) In welke regio s (markten) heb ik marktaandeel gewonnen? 2) Van wie heb ik marktaandeel gewonnen? 3) Van wie heb ik marktaandeel verloren (van wie kan ik leren)? Sector verschillen 13

14 Vraag effect, Antwerpen: Welke regio s (markten) waren belangrijk voor de groei? 14

15 Structuur effect, Antwerpen: In welke regio s (markten) is er marktaandeel gewonnen? 15

16 Structuur effect, Antwerpen: In welke regio s (markten) is er marktaandeel verloren? 16

17 Structuur effect, Antwerpen: Van wie is er marktaandeel gewonnen? 17

18 Structuur effect, Antwerpen: Van wie is er marktaandeel verloren? 18

19 Conclusies Afbakenen effecten regionaal beleid Maximum effect is 30 procent van economische groei Maximum effect kan voor specifieke sectoren groter zijn. Ex-post evaluatie: Precieze informatie over functioneren regio s en sectoren Exacte informatie welke regio s en sectoren waar wij van kunnen leren Vervolg onderzoek: Wat bepaalt de structurele groei van sectoren in regio s? Welke netwerken (kennis\fdi\nabijheid) en Welke factoren zijn hierbij van belang? Smart Specialisation: One size fits only one! Algemene economische wetmatigheden in een specifieke locatie gebonden regionale (markt) context 19

Vergelijkbare documenten

steden Concurrentiekracht van polycentrische 16 2015/01 S+RO Mark Thissen Planureau voor de Leefomgeving Mark.Thissen@pbl.nl

steden Concurrentiekracht van polycentrische 16 2015/01 S+RO Mark Thissen Planureau voor de Leefomgeving Mark.Thissen@pbl.nl 16 2015/01 S+RO Mark Thissen Planureau voor de Leefomgeving Mark.Thissen@pbl.nl Frank van Oort Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit Utrecht F.G.vanOort@uu.nl Zuidas Amsterdam, financiële en zakelijke