Welkom. Moderator: Wietse Walinga, directeur Duurzaam Gebouwd. Op Locatie: Hoofdkantoor Heijmans Rosmalen

Transcriptie

1

2 Welkom Moderator: Wietse Walinga, directeur Duurzaam Gebouwd Op Locatie: Hoofdkantoor Heijmans Rosmalen

3 Missie

4 Kennis is het enige dat je kunt vermenigvuldigen door het te delen

5 Verbinden

6

7 Partners, experts, etc.

8 contentpartners

9

10

11

12

13 Fase 3: CEO Media(2010/11)

14

15

16

17

18

19

20 Programma 9.35 uur Overheidsvisie op renovatie en transformatie Door: Meindert Smallenbroek uur De grootste transformatie van Nederland Door: Henk Jagersma & Peter van der Gugten uur Beter opwaarderen van de bestaande woningvoorraad Door: Rob de Jong uur Netwerken uur Einde

21

22 Overheidsvisie op renovatie en transformatie Duurzaam Gebouwd Op Locatie: Renovatie 18 juni 2014 Meindert Smallenbroek Directeur Bouwen

23

24 Crisis...

25 of de nieuwe realiteit in de bouw Innovatiever Vraaggerichter Duurzamer

26 Gebouwen moeten duurzamer en energiezuiniger worden

27 Alle gebouwen gemiddeld label A in

28 ...en alle gebouwen gemiddeld energieneutraal in 2050

29 De meeste gebouwen uit 2050 staan er al... 7 miljoen bestaande gebouwen Jaarlijks 'slechts' nieuwe gebouwen

30 Nieuwbouw vanaf 2020 bijna energieneutraal

31 Bestaande bouw: renovatie en transformatie

32 Overheid stimuleert koplopers...

33 Blok voor blok: 'Lessen over vraag en aanbod'

34 Energiesprong: 'Nul op de meter-woningen'

35 Hoe particuliere eigenaren verleiden?

36 Wat kunt u nog meer verwachten van de Rijksoverheid? Revolverende fondsen met laagrentende leningen 400 miljoen euro voor corporaties Indicatief energielabel in 2015 Slimme meters

37 Energiebesparing kans voor de bouwsector

38 Energiebesparing is de motor voor een innovatieve en vraaggerichte bouwsector!

39

40 Duurzaam Gebouwd Op Locatie Thema: Renovatie 18 juni 2014 Henk Jagersma Syntrus Achmea Real Estate & Finance

41 Inhoud 1. Over Syntrus Achmea Real Estate & Finance 2. Wijnhaven Den Haag 3. Molenwerf Amsterdam 4. Vernieuwing in transformatie en renovatie Pagina

42 Meest vertrouwde vastgoedvermogensbeheerder Syntrus Achmea Real Estate & Finance is een gespecialiseerde vermogensbeheerder in vastgoed en hypotheken. Wij beleggen, financieren en ontwikkelen vastgoed ten behoeve van beleggingsportefeuilles van Nederlandse pensioenfondsen. Wij staan voor verantwoord rendement, duurzaamheid, kwalitatief hoogwaardig vastgoed en transparantie. De omvang van onze totale beleggingsportefeuille is ruim 14 miljard euro

43 Wijnhaven Den Haag Pagina

44 Aanloop tot transformatie Wijnhaven In 2012 besluit tot tender door gemeente Den Haag Tenderprocedure in eerst instantie niet succesvol In tweede instantie in juli 2013 verder gesproken Syntrus Achmea Real Estate & Finance samen met Heijmans / Proper Stok Pagina

45 Locatie Den Haag CS Binnenhof Plein Centraal winkelgebied Stadhuis Pagina

46 Fasering: 1e fase geslaagd. Vasthouden aan kwaliteit Fase 2 Fase 1 Fase 1 Slopen middenbouw Ver-nieuwbouw hoog- en laagbouw Fase 2 Tijdelijke exploitatie door Heijmans Daarna herontwikkeling: n.t.b. Pagina

47 Omgeving cruciaal Gemeente richt Turfmarkt opnieuw in Verbinding rivierenbuurt Schedeldoekshaven en Binckhorst volgen? Pagina

48 Actieve rol belegger namens pensioenfondsen Kan meerwaarde creëren door: Locatie Prijs in relatie tot markt Diversiteit in functies Rendement Gevoel lange termijn beleid overheid Essentieel is het hebben van complementaire partners Pagina

49 Programma Appartementen 132 huur en 38 koop m2 kantoor Universiteit Leiden m m2 Commerciële plint Parkeergarage / fietsenstalling Pagina

50 Eindbeeld Pagina

51 Molenwerf Amsterdam Pagina

52 Van kantoor naar woningen Kantoor 7 verdiepingen m² 313 parkeerplaatsen Interieur met art deco verwijzingen Transformatie naar appartementen 185 appartementen 76 m² = gemiddelde woning 975,- gemiddelde huur inc 1 p.p. Totaal = m² gebruiksoppervlak 700 m² bergingen 308 parkeerplaatsen Pagina

53 Business Case Alternatieven voor leegstand Vraag naar middensegment huurwoningen Restwaarde gebouw Rendementseis wonen Realisatiekosten Belastingen Go / No Go ná aanbesteding Efficiencywinst in ontwikkeling Pagina

54 Toekomstige opgaven (onderzoeksfase) Pagina

55 Ambitie Syntrus Achmea Ervaring inzetten voor andere (rijks)gebouwen Tempo van start tot oplevering (2 jaar) Hogere opbrengsten Aanbesteding transparant Pagina

56 Toekomstige opgaven Grote transitieopgaven zijn kapitaalintensief Tenderprocedure kostbaar Marktconformiteittoets als alternatief Exclusiviteit plan met verplichting voor uitvoering Aanbesteding realisatie blijft mogelijk Pagina

57 Overheidsbevordering transformatie Geen fiscale ruling per project maar transformatie altijd fiscaal als verbouw behandelen Geen interpretatievrijheid meer voor gemeenten irt Bouwbesluittoets (rechtens verkregen niveau) Vrijstelling overdrachtsbelasting voor transformatiepanden Laag BTW tarief voor verbouwkosten Pagina

58 Duurzaam Gebouwd Op Locatie Thema Renovatie 18 juni 2014 Peter van der Gugten Directeur

59 Muziekpaleis Vredenburg, Utrecht Heijmans > top 3 bouwer in NL > circa medewerkers > omzet 2012: 2,3 miljard > Beursgenoteerd sinds 1993 Nationaal Militair Museum Soesterberg, Dutch Design Award 2013

60 Waar kent u ons van? Randweg A2, Rond de Admirant - Eindhoven, Het Timmerhuis Rotterdam, Noord-Zuidlijn - Amsterdam, Funen - Amsterdam, Vredenburg - Utrecht, Smart Highway, Studio Roosegaarde Winnaar Dutch Design Award 2012

61 Maar ook van vernieuwende initiatieven 3D Print Canal House

62 Spark Roderick Vos - tijdelijke invulling GZG-terrein in s-hertogenbosch Heijmans, AM en FMT vastgoedbeheer winnaar LEEGaward 2013

63 Bestaande kantoren & werkplekken Nederland, bijna 8 miljoen m 2 leegstand (15,7%) Den Haag, leegstand ruim 1 miljoen m 2, (14,9%) Aantal kantoorbanen Den Haag daalt sterker t.o.v. Nederland (1,4% afname tegen 0,8% stijging) Daling gemiddelde huurprijs minimaal 5%-10%

64 Stevig investeringsklimaat Divers en aantrekkelijk woonaanbod Goed opgeleiden Verjongen Transitie oude wijken Studentenstad Nieuwe bedrijven Dynamiek en groei wonen, werken, winkelen, cultuur Grote Marktstraat Den Haag Den Haag Grote diversiteit Centrumontwikkeling Derde stad van NL Rotterdamse Baan Nationaal en internationaal bestuur The Haque Security Delta Spuiforum Leegstand kantoren Wat doet Den Haag?

65 Wijnhavenkwartier, gemeente Den Haag Ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken in Den Haag

66 Samenwerken met investeerders en eindgebruikers als strategisch uitgangspunt bij de start van de ontwikkeling. Presentatie combinatie Achmea/Heijmans aan de gemeente Den Haag als betrouwbare partners. Pensioenfondsen Landbouw en Rabo enthousiasmeren voor deze transformatie opgave. Uitgangspunt is wonen toevoegen aan de stad in combinatie met faciliteren universiteit. Duurzaamheid als leidend principe. Aansluiten op stadsverwarmingsnet en Eneco WKO. Renoveren als meest duurzame ingreep

67 Bron: Haacs, jaargang De grootste kantorentransformatie van NL! m 2 in hartje Den Haag!

68 Huidig complex Als ministeries opgeleverd in 1979 Architecten Lucas & Niemeyer Twee van 9 jack-block systeem gebouwen in Nederland m 2 verdeeld over 4 gebouwen

69

70

71 Den Haag CS Binnenhof Centraal winkelgebied Stadhuis Locatie als basis voor ontwikkeling en transformatie

72 Excellente bereikbaarheid voor auto en openbaar vervoer Start ontwikkeling ROC in Kanaleneiland

73 Visie > Herontwikkeling in plaats van sloop-nieuwbouw (duurzaamheid) > (Tijdelijke) exploitatie als businesscase bij gebiedsontwikkeling en transformatie > Ontmoeten en verbinden: met routes van de stad - van introvert naar extrovert (integraal onderdeel van het stedelijk weefsel) > Combinatie van interessante stedelijke programma s (centrumfuncties) > Realiseren van bijzondere plekken en aangename verblijfsruimtes (ontmoeten, (net)werken en verbinden van creativiteit)

74 Kernpunten transformatie: 1. Bebouwing boven doorgang slopen, waardoor het complex in twee bouwblokken wordt verdeeld en de historische verbinding met stad weer wordt hersteld

75 Kernpunten transformatie: 2. Verlevendigen plint aan Turfmarkt

76 Kernpunten transformatie: 3. Opbouw gevels volledig herzien (strippen tot aan casco)

77 Opbouw gevel: > licht gevelmateriaal (keramische tegels met aluminium) > lichtgewicht balkons

78 Fasering Fase 1: Fase 2: slopen midden-bouw vernieuwbouw hoog- en laagbouw tzv de Kroon 170 appartementen m 2 Universiteit en ca m 2 commercieel eerst tijdelijk exploiteren m 2 leegstaande kantoren daarna (her-)ontwikkeling

79 Programma fase 1 > 132 huurappartementen Syntrus Achmea Vastgoed > 38 koopappartementen > Ca m 2 Universiteit van Leiden en Syntrus Achmea Vastgoed > ca m 2 commerciële plint > ca m 2 kantoren > Parkeren in ondergrondse parkeergarages

80 Universiteit Leiden > Mogelijkheid tot groei van Faculteit Campus Den Haag voor studenten > 350 hoogwaardige banen op in de binnenstad en versterking van de opleidingen op het gebied van internationaal recht, politiek en bestuur

81 Opzet van de Universiteit > U-vorm rondom een binnentuin > 2 grote collegezalen aan de zijde van het Lage Zand

82 Impressie cafe entreehal Impressie vanuit binnentuin Visie interieurontwerp > Belangrijke relatie binnen buiten > Ontmoeten in het gebouw > Toegankelijk voor de hele stad

83 Belichtingstudie > Zicht vanuit Plein oude situatie Start ontwikkeling ROC in Kanaleneiland

84 Belichtingstudie > Zicht vanuit Plein nieuwe situatie Start ontwikkeling ROC in Kanaleneiland

85 Start ontwikkeling ROC in Kanaleneiland

86 Planning 2 juli 2013 : contracten tekenen met gemeente en Universiteit van Leiden Augustus 2014: Verwachting onherroepelijke omgevingsvergunning en start sloop gevels Medio 2016: Oplevering

87 Kwaliteiten - 8 liften - Ruime plattegronden - Ongunstige GBO BVO verhouding - Business as usual dus slim en creatief transformeren

88 Tijdelijk is blijvend placemaking middels tijdelijke exploitatie

89 Tijdelijk beheer > Branding en herkenbaarheid > Volwassen businesscase onder leegstaande gebouwen > Uniek aanbod; prijs, locatie, flexibiliteit > Positieve reacties uit de markt

90 Het nieuwe dynamische centrum van Den Haag Stedelijkheid en verdichting als motor van de nieuwe economie Duurzaamheid als focus voor de aantrekkelijke stad

91 Het vormgeven van onze dagelijkse omgeving is een traag en complex proces. De plek is de binding. Met een visie en partijen die bindend zijn. Creatief met durf voor innovaties en ambacht van stadsontwikkeling. Sterk de stad!

92 Dank voor uw aandacht

93

94

95 Efficiency is het combineren van renoveren, isoleren en opwaarderen

96

97

98 Woningvoorraad in Nederland De renovatiebehoefte is het grootst bij woningen gebouwd tot

99 Aantal woningen < Totaal 1 - Vrijstaande woning Twee-onder-een kap Rijwoning Maisonnettewoning Galerijwoning Portiekwoning Overige flatwoning Totaal

100 Ambitie: Label B/C Warmte: 100 kwh/m2 Lock in: tot 2030 Ambitie: Nul Op De Meter Warmte: 25 kwh/m2 Lock in: tot 2045 Ambitie: Nieuwbouw label A Warmte: 50 kwh/m2 Lock in: tot 2050 Hoe energiebesparen in de gebouwde omgeving?

101 RENOVEREN & Goed Isoleren

102 logisch renovatie moment

103 Stadskanaal Melick Arnhem Heerhugowaard

104 Of Grote Stap: Woning in 1 keer

105 Geïntegreerde Renovatie Componenten Nul Op De Meter Dak Nul Op De Meter Gevel Nul Op De Meter Vloer Alliantie+

106 60% via de gevel

107 Goed Isoleren BINNEN SPOUW BUITEN Binnentemperatuur: + 20 C Buitentemperatuur: -10 C GEVEL ISOLATIE

108 Goed Isoleren Rc Max = 1.8 Rc = Hoge isolatiewaarden tegen minimale meerkosten

109 Goed Isoleren

110 Goed Isoleren

111

112 RENOVEREN & REDESIGN

113 Redesign

114 Redesign

115 Redesign

116 Redesign

117 Redesign

118

119 Redesign MAARSSEN

120 Redesign

121

122 Redesign

123 Redesign

124 Redesign

125 Efficiency is het combineren van renoveren, isoleren en opwaarderen

126

127 Half / Goed

128 Dank voor de aandacht! Vragen? Opmerkingen? PS: Efficiency is. het combineren van renoveren, isoleren en opwaarderen is vrij naar Loesje, dit heeft ze nooit echt gezegd. Sorry Loesje.

129

130 Dank voor uw aanwezigheid Graag het evaluatieformulier invullen! Save the date Donderdag 13 november 2014 Duurzaam Gebouwd Congres MECC Maastricht