Checklist Risicostratificatie van de populatie en middelencartografie. Checklist Consortium

Transcriptie

1 Checklist Risicostratificatie van de populatie en middelencartografie Zie ook: Praktische fiche Risicostratificatie van de populatie en Cartografie van de middelen 1) De risicostratificatie van de populatie heeft geleid tot het identificeren van subdoelgroepen met gelijkaardige kenmerken/behoeften. 2) De behoeften en de risico's (zorgnood en zorggebruik) in de regio werden via zowel kwalitatief als kwantitatief onderzoek geobjectiveerd, met een SWOT analyse als eindresultaat. 3) Er is een interne samenhang binnen het project: visie, doelstellingen en acties steunen onder meer op de vastgestelde behoeften en risico s binnen de regio. Checklist Consortium 4) Het project is voldoende ambitieus, ook op vlak van de grootte van het consortium. - Het consortium dient alle relevante zorg- en welzijnspartners uit het geografisch gebied te omvatten zodat een representatief beeld wordt geschetst van het bestaande aanbod aan zorg en welzijn in de regio. Ook actoren uit de private of commerciële sector kunnen betrokken worden. - Het aantal partners dient voldoende groot en divers te zijn om de doelstellingen t.a.v. de doelgroep te kunnen realiseren. Tijdens de conceptualisatiefase werd daarom nagedacht over een proactieve aanpak om partners te bereiken in de regio die momenteel nog niet toegetreden zijn. Het is een ambitieus streefdoel om tegen het einde van de uitvoeringsfase 80% van de zorgverleners in uw regio te betrekken. 5) Er werden op voorhand duidelijke afspraken gemaakt rond inclusie van bijkomende partners. Opmerking: het uitsluiten van bepaalde zorg en welzijnsactoren uit de regio is niet toegestaan; indien er zich eventuele problemen voordoen, zijn de vertegenwoordigers van de overheid steeds bereid om begeleiding te bieden. 6) De bestaande middelen (dus ook menselijke middelen) die beschikbaar zijn in de regio worden zo optimaal mogelijk ingezet binnen het project. Duplicatie van reeds bestaande zorg en welzijnsdiensten dienen vermeden te worden. Bijvoorbeeld: - De inbreng van de lokale ziekenfondsen inzake gezondheidsbevordering en -coaching vanuit de verplichte verzekering en vanuit de aanvullende verzekering werden verkend tijdens de conceptualisatiefase. - De inbreng vanuit lokale overheden en organisaties inzake ondersteuning van sociaal ondernemerschap werd verkend tijdens de conceptualisatiefase. Checklist Doelgroep en inclusie 7) De operationele doelgroep dient in de eerste, tweede, derde en vierde periode van 12 maanden respectievelijk 1%, 3%, 6% en 10% bedragen van de volledige bevolking in de geografische zone. 8) De rechthebbenden hebben altijd de vrijheid om al dan niet beroep te doen op een aangeboden verstrekking of dienst. De patiënt wordt hier op voorhand over geïnformeerd. Modaliteiten hiervoor werden voorzien in het kandidaatsdossier. 9) Er worden specifieke maatregelen voorzien om kwetsbare groepen te bereiken binnen het project.

2 Zie ook: Praktische fiche Visie en doelstellingen Checklist Visie en Doelstellingen 10) De visie van het project, die gezamenlijk uitgewerkt werd en gedragen wordt door alle partners van het consortium, is kort, krachtig, resultaatgericht (liefst zelfs meetbaar in de tijd), richtinggevend, inspirerend, enthousiasmerend en vormt een ambitieus doel voor het consortium. 11) De visie en doelstellingen van het project zijn geformuleerd op basis van de vastgestelde noden en behoeften in de regio en de resultaten van de SWOT-analyse (interne samenhang van het project!). 12) De strategische doelstellingen van het project zijn ambitieus, motiverend, inspirerend, onderscheidend, relevant en geloofwaardig. Om misinterpretaties te vermijden, zijn de strategische doelstellingen heel helder geformuleerd. 13) De operationele doelstellingen zijn gebaseerd op de strategische doelstellingen, maar gaan deze concretiseren en hebben een kortere tijdshorizon dan de strategische doelstellingen. De operationele doelstellingen zijn specifiek, meetbaar, acceptabel (draagvlak), realistisch en tijdsgebonden. Checklist Acties Projectplan Volgende richtlijnen zouden afgetoetst moeten worden bij het opstellen van de acties van uw projectplan: 14) De actie draagt bij tot één of meerdere doelstellingen van het Plan Geïntegreerde zorg voor een betere gezondheid. Met andere woorden, deze actie verhoogt de ervaren kwaliteit van zorg, de gezondheid van de populatie, kostenefficiëntie, de gezondheidsgelijkheid en/of de jobtevredenheid. 15) De actie draagt bij tot meer integratie van de zorg via integratie van directe patiëntenzorg, professionele integratie, organisatorische integratie of financiële integratie (zie ook richtlijn 26). 16) De actie heeft een goede interne samenhang met de vastgestelde noden en behoeften in de regio, de resultaten van de SWOT-analyse en de strategische en operationele doelstellingen (die onmiddellijk gelinkt zijn aan de vastgestelde noden en behoeften in de regio). Er zijn indicatoren beschreven die de realisatie van de actie en de impact van de actie op de doelstellingen zal opvolgen. 17) Indien de actie initieel geïmplementeerd wordt voor een specifieke subdoelgroep (ziekte-specifieke, leeftijd-specifieke, wijk-specifieke doelgroep, ), wordt reeds in de conceptualisatiefase nagedacht hoe deze actie uitgebreid kan worden in de toekomst naar andere doelgroepen (eventueel in varianten). 18) De actie zal worden uitgevoerd bij een voldoende grote groep mensen. Dit is nodig opdat alle partners effectief betrokken worden bij één of meerdere acties en opdat het doel, de resultaten en de werkmethoden van de verschillende acties veralgemeend kunnen worden naar de volledige populatie. Daarnaast is het ook nodig om voldoende mensen te betrekken om voldoende efficiëntiewinsten te kunnen realiseren. De actie mag er echter niet toe leiden dat de vrijheid van de patiënt om zijn zorgverstrekker te kiezen, beperkt wordt. 19) De actie is afgestemd op het profiel van de personen voor wie de actie bestemd is (hun graad van autonomie, hun zorgbehoefte, socio-economische factoren, hun kennis van de organisatie van zorg- en hulp, enz.), zoals geïdentificeerd tijdens de analyse van de regio. De patiënt en zijn/haar noden en behoeften staan centraal in deze actie. Bij de beschrijving van de actie is in operationele termen beschreven hoe dit in praktijk kan worden gebracht.

3 20) De middelen en goede praktijken die beschikbaar zijn in de regio worden meegenomen om deze actie te realiseren. 21) DE ACTIE IS INNOVATIEF! Hiermee bedoelen we dat de actie effectief bijdraagt tot de reorganisatie van de zorg voor patiënten van de doelgroep en de algemene bevolking om geïntegreerde zorg te ontwikkelen. Enkele verduidelijkingen hierbij: Hervorming naar geïntegreerde zorg = vervangen huidige zorg De projecten geïntegreerde zorg zijn geen projecten met acties die aanvullingen/extra s vormen bij de huidige zorg in België, maar komen ter vervanging van de huidige zorg. Hervorming naar geïntegreerde zorg = durven loslaten van de bestaande structuren en actoren Een belangrijk punt bij het herontwerpen van sociale systemen is de regel dat je ontwerpt met het hoofd in de wolken, maar met de voeten op de grond. Het is belangrijk dat de (her)ontwerpoefening vanuit een blanco blad gebeurt, omdat het resultaat van je (her)ontwerp anders dreigt geconditioneerd te worden door de bestaande structuren en actoren, en de manier waarop er vandaag gewerkt wordt. 1 Beschrijf bij elke actie op welke domeinen de beweging van as is naar to be zal plaatsvinden. Hervorming naar geïntegreerde zorg extra coördinatiemechanismen toevoegen Hoewel de introductie van extra coördinatiemechanismen in bepaalde gevallen wel degelijk tot een meer geïntegreerde zorg voor personen met een chronische zorgbehoefte kan leiden, wordt de onderliggende fragmentatie in de arbeidsdeling 2 niet opgelost. 1 Checklist Globaal Projectplan Volgende richtlijnen zouden afgetoetst moeten worden bij het samenvoegen van de acties tot 1 projectplan: 22) Alle 14 componenten voor geïntegreerde zorg komen op een evenwichtige wijze aan bod in het project. 23) Alle algemene doelstellingen van het plan (triple aim, equity, jobstevredenheid) krijgen een voldoende antwoord doorheen het geheel van acties. 24) Alle strategische en operationele doelstellingen krijgen een antwoord via de acties. 25) Belangrijke zwaktes die geïdentificeerd werden in de SWOT-analyse krijgen een antwoord via de acties. 26) Geïntegreerde zorg impliceert integratie op verschillende niveaus: op niveau van de relatie met de chronisch zieken en de bevolking in zijn geheel, op niveau van de manieren van samenwerking tussen actoren, op niveau van change management (bv. coaching zorgverleners/partners). 27) De acties dienen niet onmiddellijk voor de ganse doelgroep te starten: maak een opschalingsplan. De acties kunnen initieel eerder klein zijn, maar voor elke actie dient wel nagedacht te worden over de mogelijkheden om de actie uit te breiden voor wat betreft doelpubliek, effectief betrokken zorgverleners en aantallen. Op langere termijn dienen kleine acties uit te groeien naar een volledige In het huidige zorgsysteem worden de activiteiten volgens specialisme ondergebracht in afzonderlijke sectoren, organisaties, afdelingen en beroepen (dit noemt men functionele arbeidsindeling). Om de fragmentatie in het zorgsysteem ten gronde aan te pakken, zijn er in de eerste plaats ingrepen nodig in de arbeidsdeling zelf: een kanteling van een functionele naar een stroomsgewijze arbeidsdeling. Bij deze laatste arbeidsindeling gebeurt de bundeling per zorgproces, gericht op het leveren van een bepaalde dienst aan een bepaalde doelgroep.

4 transformatie van de zorg. Er dient vermeden te worden dat het projectplan een oplijsting is van losse acties. 28) De acties dienen niet allemaal tegelijkertijd te starten: analyseer prioriteiten. Dringendheid, verwachte efficiëntiewinsten (quick-wins) of betrokkenheid van de verschillende actoren kunnen bv. de prioritering motiveren. De fasering van de acties moet eveneens rekening houden met de betrokken partners: opletten voor overbevraging, maar ook voor onvoldoende betrekken van partners. 29) Het volledige zorgspectrum voor de rechthebbenden in de operationele doelgroep van het project, met name van gezondheidsbevordering tot palliatieve zorg, met inbegrip van het waarborgen van de permanentie en continuïteit van de verzorging, wordt aangeboden via de acties. Checklist Financieel Plan 30) Om de nood aan prefinanciering te verlagen, dienen bestaande middelen zo optimaal mogelijk ingezet te worden binnen het pilootproject. 31) De acties binnen het projectplan dienen gespreid te worden op basis van de vastgestelde prioriteiten, de betrokkenheid van de verschillende actoren, maar ook op basis van de nodige investeringskosten en de verwachte efficiëntiewinsten van de acties opdat de financiële haalbaarheid gegarandeerd kan worden (cfr. supra). Het financieel plan dient een evenwicht aan te tonen tussen deze verschillende factoren. 32) In het projectplan en het bijhorend financieel plan dient rekening gehouden te worden met het progressief laten groeien van de acties, opdat de kosten gespreid kunnen worden in de tijd. Het progressief laten groeien van de acties, biedt bovendien de mogelijkheid om de acties tussentijds te evalueren en aan te passen alvorens de acties worden opgeschaald. 33) Om de realiseerbaarheid van het projectplan te kunnen garanderen, zou na de uitvoeringsfase van vier jaar de efficiëntiewinsten gelijk aan of hoger moeten zijn dan de investeringskosten die gemaakt moesten worden om het projectplan te implementeren. 34) De partners in het project die toegang hebben tot Europese of nationale financiering in het kader van zorgintegratie hebben de mogelijkheden tot uitbreiding ervan tot het project toegelicht. Zie ook: Praktische fiche Governance Checklist Governance 35) Duidelijke beslissingsprocessen zijn nodig en dienen vastgelegd te worden in een governance-structuur. Binnen het consortium dienen minstens de volgende vragen gesteld te worden hierover: - Wie moet er in de stuurgroep zitten? Zitten de gemandateerden van de verschillende partners in de stuurgroep? Je wilt snel kunnen schakelen, dus zorg dat er slagkracht zit in de groep aan het stuur. - Hoe worden afspraken gemaakt binnen de governance-structuur? - Hoe worden de verantwoordelijkheden gedeeld/verdeeld? 36) De pilootprojecten geïntegreerde zorg dienen een grootschalig integratie- en veranderingsproces teweeg te brengen, vandaar spreken we bij governance eerder over het integratieproces managen dan het project coördineren. Vertrouwen en draagvlak creëren door communicatie is een belangrijk onderdeel van dit management. Belangrijke vragen hierbij zijn:

5 - In welke mate kan elke partner zijn organisatie/leden verbinden tot de afspraken (bvb: goedkeuring op een algemene vergadering met consensus of beduidende meerderheid en met ruime deelname van de leden; verbintenis van een organisatie om afspraken toe te passen; )? - Hoe breed is het draagvlak binnen de locoregionale zorgverlening (in verhouding tot de totaal geïdentificeerde zorg)? 37) Integratiemanagement is een functie. Het gaat om een team van mensen met verschillende expertises. Mensen met een zeker aanzien, geloofwaardigheid en leiderschap. Mensen die anderen kunnen enthousiasmeren. 38) De mogelijkheden inzake inbreng van coördinatiestructuren (bv. SEL, LMN, SISD) in het integratiemanagement werden geanalyseerd. 39) Dit integratiemanagement wordt aangestuurd door een coördinator die het projectplan opvolgt. Het profiel van de coördinator in de uitvoeringsfase, is een ander profiel dan dat van de coördinator in de conceptualisatiefase. De integratiemanager is de persoon die sterk verbindend binnen de regio zal werken, heeft het nodige leiderschap om in moeilijke momenten alle aangesloten partners te motiveren op basis van een gedragen visie, volgt het projectplan op, coördineert de initiatieven, is verantwoordelijk voor een transparante rapportering en communicatie, zorgt voor een ondersteunend team met experten die het dagelijks bestuur kunnen vormgeven, geeft inspiratie,... - Heeft de huidige coördinator het juiste profiel om coördinator te zijn in de volgende fase? - Welke rol wordt binnen ons project weggelegd voor de coördinator? 40) De mogelijkheden inzake samenwerking met innovatieprojecten in de regio werden verkend (minstens voor wat betreft projecten mobile health, zorgvernieuwingsprojecten protocol 3 en projecten artikel 107). 41) Het consortium heeft een overzicht van de acties die andere actoren in de regio aanbieden aan de bevolking (bvb. inzake gezondheidspromotie) en heeft samenwerkingsmodaliteiten uitgewerkt met deze actoren om de acties te integreren in het plan. 42) Tijdens de conceptualisatiesfase werd de bevolking (patiënten, mantelzorgers, burgers) betrokken bij het opstellen van het projectplan (geef aan in uw kandidatuur hoe u dit heeft aangepakt). Er zijn modaliteiten voorzien om in de uitvoeringsfase rekening te houden met de behoeften/meningen van de bevolking (patiënten, mantelzorgers, burgers) bij de besluitvorming van het project. Checklist Zelf-evaluatie 43) Het consortium heeft in de conceptualisatiefase reeds eerste ideeën en denkpistes geïdentificeerd over de ontwikkeling van een kwaliteitscultuur en het data-driven werken binnen het project. Meer specifiek zijn er eerste ideeën over indicatoren, data-collectie, data-analyse en het implementeren van verbetering op basis van zelf-evaluatie. Checklist Communicatieplan 44) Uw communicatieplan is een tweerichtingscommunicatie: van het project naar de verschillende stakeholders en van de verschillende stakeholders naar het project.

6 45) Stel een communicatieplan op aan de hand van de vragen: wie communiceert wat, naar wie, wanneer, op welke manier en met welke bedoeling? Ga hierbij na of u alle mogelijke groepen bereikt (zorgverleners, patiënten, algemene bevolking, overheid, ) op een voor deze groep- heldere manier. 46) Voor de betrokken zorgverleners (niet louter de organisatie, maar vooral de zorgverleners die het effectief gaan DOEN) is het duidelijk wat er in de dagelijkse praktijk zal veranderen ingevolge het pilootproject geïntegreerde zorg. 47) Voor de burgers en de patiënten binnen de regio zal het duidelijk zijn wat ze mogen verwachten van het pilootproject geïntegreerde zorg. 48) De verschillende actoren weten hoe ze het pilootproject kunnen bereiken. Er is gedacht aan een brede waaier van communicatiekanalen om het project bekend te maken.