Bijlage 4-1: RSA 5 september 2017 Nieuw Beschut Werken

Transcriptie

1 Bijlage 4-1: RSA 5 september 2017 Nieuw Beschut Werken Bestuurlijk opdrachtgevers POHO: Ambtelijk opdrachtgever RSA: Stellers voorstel: Status: n.v.t. Inge Willems Peter Burgerjon (UWV), Caroline van den Elsen (IBN), Danielle Snoep (WXL) Theo Keijzers (WSD), Karin van Meer (AgrifFood Capital Werkt!) Ter meningsvorming Het RSA wordt gevraagd om 1) Wordt de geschetste problematiek in het memo herkend? 2) Wat heeft jouw gemeente gedaan om doelgroep attent op beschut werken te maken en indicatie en plaatsing te regelen? Kan er nog iets extra s worden gedaan? Welke gemeente heeft in de mei circulaire bonus beschut werken ontvangen? 3) Kun je instemmen met het proces / aanpak voor het verzenden van een signaal Nieuw Beschut Werken eind november 2017 aan het Ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid Pagina 1 van 6

2 Nieuw Beschut Werken 1. Inleiding Het RSA heeft op 14 februari 2017 afgesproken om de resultaten en ervaringen met beschut werken in het RSA te laten terugkomen. De monitoring van de resultaten wordt gedaan door het OMT en stuurgroep Regionaal Werkbedrijf. Een werkgroepje is ingericht om dit agendapunt voor te bereiden: Peter Burgerjon, Caroline van den Elsen, Danielle Snoep, Theo Keijzers, Inge Willems en Karin van Meer. Nieuw beschut werken is opgenomen in de P-wet. De resultaten op beschut werken bleven in het hele land achter. Vandaar dat sinds 1 januari 2017 iedere gemeente een taakstelling heeft voor beschut werken. In het functioneel ontwerp werkgeversdienstverlening staat o.a. de afspraak dat in onze regio wordt aangesloten bij de landelijke afspraken en niet om meer plekken te realiseren 1. De controle of de taakstelling wordt behaald, ligt bij de gemeenteraad. Er is per gemeente een geoormerkt budget voor de taakstelling beschut werken. Als de taakstelling niet wordt behaald maar er wel voldoende positieve adviezen beschut werken zijn afgegeven, dient het budget aan het Ministerie te worden terugbetaald. De werkgroep schat in dat de taakstelling voor onze regio niet wordt behaald. Niet omdat de gemeenten dit niet willen, maar door een (te) zwakke doelgroep onder andere als gevolg van knelpunten in de regelgeving. Een groot deel van de groep die nu in onze regio is toegelaten tot nieuw beschut werken zou in het verleden niet tot de SW worden toegelaten (ondergrens). Bij de komst van de P-wet was dit overigens niet de bedoeling. De doelgroep zou hetzelfde zijn als SW- beschut binnen. Er lijkt nu een doelgroep (1/3 van het voormalig SWbestand) te gaan bestaan, die niet wordt bediend. In dit memo worden de belangrijkste knelpunten benoemd. Tenslotte is het voorstel om een signaal af te geven aan het Ministerie om onze knelpunten, zorgen en/of voorstellen kenbaar te maken. 2. Huidig proces en knelpunten 2.1 Doelgroep nieuw beschut werken De doelgroep beschut werk bestaat volgens de P-wet uit mensen die uitsluitend in een beschutte omgeving onder aangepaste omstandigheden mogelijkheden tot arbeidsparticipatie hebben. Het gaat om mensen die door hun lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking een hoge mate van (structurele) begeleiding of aanpassing van de werkplek nodig hebben. Er kan daarbij niet van een werkgever worden verwacht dat hij deze mensen in dienst neemt, ook niet met extra voorzieningen van gemeente of UWV. Of iemand in aanmerking komt voor beschut werk hoeft niets te zeggen over de mate van productiviteit van deze persoon. De voorziening is juist bedoeld voor mensen die met deze (structurele) ondersteuning wel in staat zijn om loonvormende arbeid te verrichten. Knelpunt: Er is bij de beoordelingscriteria (Besluit advisering beschut werken) geen ondergrens voor loonvormende arbeid opgenomen. Iedereen, dus ook personen met een loonwaarde onder de 30%, worden tot de doelgroep toegelaten. De doelgroep kan veel zwakker zijn dan de voormalige doelgroep SW waarin in de beoordeling wel een ondergrens was opgenomen (de zogenaamde 4x10 regeling). De leden van de werkgroep geven aan dat in de praktijk de doelgroep inderdaad zwakker is. Signaal aan Ministerie: Neem in het besluit advisering ook minimale criteria op voor loonvormende arbeid gerelateerd aan de loonwaarde. Nu wordt het begrip loonvormende arbeid gekoppeld aan de Wajong-criteria voor arbeidsvermogen. 1 Zie o.a. ook de evaluatie stand van zaken uitvoering per Functioneel Ontwerp werkgeversdienstverlening afspraken nummer 20 en 21 Dit document is besproken tijdens het RSA van 13 juni. Gemeenten hebben afspraken vastgelegd in de Participatieverordening Pagina 2 van 6

3 Volgens de regels van de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) heeft iemand arbeidsvermogen als voldaan wordt aan deze 4 criteria: - Iemand kan een taak uitvoeren in een arbeidsorganisatie. Hiermee wordt bedoeld dat iemand misschien niet alle taken aankan die horen bij een baan, maar wel een taak kan uitvoeren die onderdeel uitmaakt van de baan. - Iemand heeft basale werknemersvaardigheden. Hiermee wordt onder andere bedoeld dat iemand zich kan houden aan afspraken. - Iemand kan tenminste 1 uur aaneengesloten werken. Hiermee wordt bedoeld dat iemand minimaal 1 uur zijn aandacht bij het werk kan houden, zonder dat hij hierbij bijvoorbeeld intensieve begeleiding nodig heeft. - Iemand is tenminste 4 uur per dag belastbaar. Hiermee wordt bedoeld dat iemand minimaal 4 uur per werkdag moet kunnen werken. 2.2 Advies beschut Werken UWV Gemeenten kunnen zelf personen aanmelden voor een beoordeling beschut werken. Het UWV voert deze kosteloos uit. Voor de beoordeling staat maximaal 8 weken. Personen of instanties die werkzoekenden begeleiden, die potentieel tot de doelgroep beschut werken kunnen behoren, kunnen ook zelf melden (in tabel: aanvraag beoordeling burger). Na de zomervakantie start de landelijke publiciteitscampagne: Beschut aan de bak met als doel om meer bekendheid hieraan te geven. Het UWV dient deze zelfmelders vooraf aan te geven bij de gemeente zodat de gemeente op de hoogte is dat mogelijk een beschut werken plek moet worden aangeboden. De cijfers laten in 2017 een stijging van het aantal zelfmelders zien. De gemeenten melden relatief weinig personen aan. Het werken met nieuwe criteria bleek in de praktijk lastig. Het UWV en gemeenten gaan (of dienen) daarom zoveel mogelijk met elkaar in gesprek om de juiste personen te kunnen aanmelden. Het is een kwetsbare groep die wordt aangemeld. Het advies beschut werken is voor onbepaalde tijd. Met andere woorden, er is geen sprake van een periodieke herbeoordeling. Noordoost-Brabant Aanvraag beoordeling gemeente Beoordeling Waarvan positief Percentage 62% 89% 50% 89% 50% 86% 100% 100% Aanvraag beoordeling burger Waarvan positief Percentage 100% 0% 60% 85% 93% 83% 57% Signaal aan Ministerie: Stel in de P-wet de mens meer centraal. De adviesaanvraag beschut werken wekt verwachtingen bij kwetsbare groepen. Die verwachtingen willen we kunnen nakomen. 2.3 Volgorde van plaatsing/ wachtlijst De gemeente mag personen die een positief advies beschut werk van UWV hebben niet uitsluiten van een beschut werken plek. Er is alleen uitsluiting toegestaan als het aantal beschut werken plekken, zoals neergelegd in de ministeriële regeling (zie 2.5), is bereikt. Hierbij maakt het niet uit of de betreffende persoon onder de reintegratieverantwoordelijkheid van de gemeente valt of een uitkering van UWV heeft. Gemeenten mogen dus geen voorkeursvolgorde aanbrengen. Gemeenten kunnen uiteraard wel zelf actief mensen voordragen bij UWV voor een advies beschut werk, bijvoorbeeld als het gaat om jongeren afkomstig van VSO- en PrO-scholen. Gemeenten van de WSD dragen bijv. alleen deze laatste doelgroep aan. 2.4 (Duurzame) plaatsing Voor een plaatsing op beschut werken geldt dat of veel uren jobcoach en/of een werkplek aanpassing nodig is. Dat zijn immers de toelatingscriteria. Deze ondersteuning moet dus binnen bij het SW bedrijf of een werkgever te realiseren zijn. WSD en IBN evalueren op korte termijn met de gemeenten in hun subregio hoe de plaatsing Pagina 3 van 6

4 verloopt. Beide organisaties hebben namens de gemeenten de opdracht voor de realisatie van beschut werken. De uitkomsten uit deze evaluaties worden in de werkgroep gedeeld. Iedere subregio wordt gevraagd om voor het afgeven van het signaal (zie paragraaf 3) casuïstiek en kwantitatieve gegevens aan te leveren. Plaatsing is één, duurzame plaatsing vraagt nog meer inspanning. De ervaring tot nu toe is, is dat er relatief veel uitval is. Het blijkt een zwakke doelgroep die voor beoordeling is aangemeld. Het realiseren van loonwaarde levert voor deze groep druk op. Niet iedereen kan met deze druk omgaan. Aandacht zal ook worden besteed aan de groep VSO/PrO schoolverlaters die hun stageplek (willen) omzetten in een beschut werken plek. Hoe duurzaam is op termijn hun plek. Geplaatsten die boven de grens komen van het wettelijk minimum jeugdloon zijn voor werkgevers minder interessant zo leert er ervaring uit de Wajong. Voor beschut werken geldt geen cao. Het wettelijke arbeidsrecht wordt toegepast. Dat betekent onder andere er geen groeiperspectief in salaris is en dat geen pensioen wordt opgebouwd. Knelpunt; De positieve financiële prikkel om te gaan werken in beschut werken, is beperkt. 2.5 Taakstelling en resultaten De gemeente is verplicht om het aantal beschut werkplekken te realiseren zoals in de ministeriële regeling is vastgelegd. Deze verplichting vervalt alleen op het moment dat UWV minder positieve adviezen beschut werk afgeeft dan dat er beschut werkplekken moeten worden gerealiseerd. De werkgroep merkt op dat dit wel bijzonder is, als een gemeente dus zelf onvoldoende aanmeldt voor beoordeling (minder dan je taakstelling), dan is er ook geen verplichting. Een beschut werken plek is een dienstverband van 31 uur per week. Dit betekent dat gemeenten evenredig meer plekken moeten realiseren bij dienstverbanden van minder dan 31 uur per week en evenredig minder plekken behoeven te realiseren bij dienstverbanden van meer dan 31 uur per week. In de presentatie van de resultaten door IBN en WSD wordt de subregio geïnformeerd over de gemiddelde omvang van het dienstverband. In s- Hertogenbosch is dikwijls sprake van een klein dienstverband. De doelgroep is vaak niet in staat tot meer uren werken per week. Het gaat in onze regio tot nu dus om het dubbele aantal personen dat in beschut werken moet worden geplaatst. Resultaten Q De resultaten Q worden 7 september in de stuurgroep Regionaal Werkbedrijf besproken en worden daarna gedeeld met de regio. Nieuw beschut werk NOBr Maandelijks standcijfer, 2017 Q1 Gemeente Doel 2017 JAN. FEB. MRT TOTAAL realisatie Oss Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) ,7 6,7 22% Plaatsingen beschutte uren % Landerd Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % s-hertogenbosch Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) 44 17,5 17,5 17,5 17,5 40% Plaatsingen beschutte uren ,5 542,5 542,5 542,5 40% Boxtel Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % Vught Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % Haaren Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % Pagina 4 van 6

5 St. Michelsgestel Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % Uden Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % Meierijstad Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % Bernheze Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % Boekel Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % Boxmeer Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % Cuijk Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % Grave Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % St. Anthonis Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % Mill Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) % Plaatsingen beschutte uren % TOTAAL Aantal beschutte FTE (31 uur per stuk) ,5 25,5 30,2 30,2 20% Plaatsingen beschutte uren ,5 788,5 937,5 937,5 20% 2.6 Financiering Beschut Werken Voor de financiering van een beschut werkplek zijn de volgende middelen per jaar beschikbaar: o middelen voor begeleiding en de inzet van werkvoorzieningen in het Participatiebudget (onderdeel integratie-uitkering sociaal domein gemeentefonds); Er is gerekend met een bedrag van 8.500,- per werknemer per jaar. o middelen voor loonkostensubsidie in het I-deel (BUIG-budget). Er is gerekend met een gemiddelde loonwaarde van 30%; o de loonwaarde van de werknemer op een beschut werkplek; o het Lage Inkomens Voordeel (LIV); De Belastingdienst betaalt automatisch het LIV uit. Uiterlijk medio september van het jaar volgend op het kalenderjaar waarover de werkgever recht heeft op het LIV. De werkgever hoeft daarvoor enkel de gebruikelijke gegevens in de polisadministratie te verwerken. Het LIV is structureel. o middelen voor de bonus beschut werk; Iedere gemeente heeft in haar meicirculaire kunnen nalezen of de gemeente op basis van plaatsingen in nieuw beschut werk, een bonus van 3.000,- is uitgekeerd. Deze bonus is een decentralisatie-uitkering. o eventueel additionele middelen van gemeenten. Knelpunten: Werkplek aanpassingen zijn vaak eenmalige kosten. Bij kleine contracten drukt dat fors op de beschikbare subsidie als die naar rato van het contract beschikbaar komt. Pagina 5 van 6

6 3. Signaal Nieuw Beschut Werken Het voorstel is te komen tot een signaal Nieuw Beschut Werken namens de stuurgroep Regionaal Werkbedrijf en met instemming van het POHO Arbeidsmarkt gericht aan de (nieuwe) staatssecretaris van het Ministerie van SZW. De kernboodschap is dat gemeenten, uitvoerders en werkgevers in onze regio wel beschut werken willen en diverse acties hebben uitgezet, maar dat knelpunten in de regelgeving belemmerend werken om de taakstelling te behalen. De brief kan daarnaast door partners ook ingebracht worden in andere landelijke gremia zoals Werkkamer, Cedris, Divosa en VNG. Dit signaal met o.a. nadere analyse en casuïstiek wordt in oktober door de werkgroep in concept opgesteld en voorgelegd aan: RSA, stuurgroep Regionaal Werkbedrijf en POHO Arbeidsmarkt. In de infoflits van AgriFood Capital Werkt, die de meeste wethouders doorsturen aan hun gemeenteraden, wordt melding gemaakt dat als dit signaal is afgegeven. 3.1 Nadere analyse door RSA en werkgroep Iedere subregio levert casuïstiek aan als onderbouwing voor het signaal. Gemeenten en hun SW bedrijven maken hier samen afspraken over. Naast casuïstiek is antwoord op onderstaande vragen nog van belang om een goed signaal te kunnen afgeven: - Wat heeft iedere de gemeente gedaan om de doelgroep voor nieuw beschut werken te bereiken? - Wat werkt wel en wat werkt minder goed in het bereiken van de doelgroep? - Wat zou voor onze regio een streefpercentage moeten worden voor positieve beoordeling door UWV van zowel de aanvraag door gemeente en als de aanvraag door de burger? Wat is nodig om dit percentage te kunnen realiseren? - Wat zijn de kenmerken van de doelgroep met een positieve beoordeling? Is het wel de juiste doelgroep die afgelopen jaren voor de beoordeling is aangemeld gelet op kansen op een succesvolle plaatsing? Huidig signaal vanuit de werkgroep is is dat de doelgroep te zwak is om goed te kunnen plaatsen. - Wat zijn kenmerken van de doelgroep die geen positieve beoordeling hebben ontvangen? - Wat voor signaal is nodig richting de instanties uit de regio die zelf mogelijke personen voor beschut werken aanmelden? Hoe zorgen we ervoor dat zij het juiste beeld hebben, zodat de verwachting richting de kwetsbare doelgroep kunnen worden waargemaakt? - Wat zijn kenmerken van personen die geplaatst zijn? Hoeveel uren kunnen zij werken? Waar zijn ze geplaatst? Hoeveel begeleiding is er nodig? Welke investering in de werkplek? Wat is loonwaarde? - Wat zijn kernmerken van personen die (nog) niet geplaatst kunnen worden? - Is er adequate begeleiding beschikbaar voor de (zwaardere) nieuwe doelgroep? - Hoeveel personen die op beschut werken zijn voortijdig uitgevallen? Hoeveel weken/ maanden hebben zij gewerkt? Wat zijn redenen van voortijdige uitval? - Van hoeveel personen is het dienstverband niet verlengd? Wat was de reden? - Zijn de mogelijkheden bekeken om elders (buiten SW) te plaatsen? Pagina 6 van 6