Kwaliteit van wonen en wijken opnieuw gewogen

Transcriptie

1 Kwaliteit van wonen en wijken opnieuw gewogen Mag het een onsje meer? Of minder? 9 NOVEMBER HAAGSE HOGESCHOOL, DEN HAAG OTB PLATFORM31 WOONCONGRES 2017

2 Kwaliteit van wonen en wijken opnieuw gewogen Mag het een onsje meer? Of minder? OTB Platform31 Wooncongres november 2017 Haagse Hogeschool, Den Haag Het OTB van de TU Delft en Platform31 organiseren op donderdag 9 november 2017 voor de achtste keer op rij het Wooncongres. Het thema van deze editie is: Kwaliteit van wonen en wijken opnieuw gewogen. Hoewel de kwaliteit van de Nederlandse woningvoorraad over het algemeen goed te noemen is, heeft de recente recessie die kwaliteit flink onder druk gezet. Zowel woningcorporaties als particuliere woningeigenaren zijn geconfronteerd met een teruglopend budget voor woningverbetering. Door de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad te verbeteren, kunnen gemeenten en woningcorporaties ook invloed uitoefenen op de leefbaarheid in wijken. Daarnaast staat Nederland voor de opgave om de woningvoorraad verder te verduurzamen en zo de kwaliteit van het woningbezit te verbeteren. Er zal de komende decennia fors worden ingezet op het renoveren van woningen om de energievraag voor verwarming aanzienlijk te reduceren en over te gaan op duurzame energie. Wat verstaan we precies onder kwaliteit van wonen en wijken en welke kwaliteit is gewenst? Groeit bijvoorbeeld de behoefte aan kleine woningen, de zogenaamde tiny houses en micro-appartementen? Hoe haalbaar en aantrekkelijk zijn Nul op de Meter woningen? Is er meer behoefte aan woonmilieus met een goede ruimtelijke kwaliteit? Hoe zorgen we voor voldoende keuzevrijheid en een goede kwaliteit-prijsverhouding? Programma In het ochtendprogramma brengen toonaangevende sprekers u op de hoogte van de ontwikkelingen op het gebied van kwaliteit van wonen en wijken. In het middagprogramma kunt u kiezen uit negen praktijkgerichte themasessies en een excursie. Hier wordt u geïnspireerd door en kunt u meepraten over de resultaten van relevante onderzoeken, experimenten en projecten van de TU Delft, Platform31 en andere partijen in het wonen. Voor wie bestemd Het Wooncongres biedt een unieke gelegenheid om in één dag kennis te nemen van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van kwaliteit van wonen en wijken. Bovendien is het Wooncongres een moment waarop woonprofessionals die werkzaam zijn bij woningcorporaties, overheden, projectontwikkelaars, bouwondernemingen, adviesbureaus, vastgoedbeleggers en bewoners- en belangenorganisaties elkaar kunnen ontmoeten. Samenwerking OTB/TU Delft en Platform31 bundelen voor dit congres de krachten. Naast vele bijdragen vanuit het veld leveren beide organisaties relevante sprekers, projecten en experimenten.

3 Programma Inloop met koffie/thee Opening Inleiding en welkom door dagvoorzitter Anne-Jo Visser, programmamanager Wonen en Wijken, Platform Woonvoorkeuren van bewoners en kwaliteit en bereikbaarheid van woningen Peter Boelhouwer gaat in op de woonvoorkeuren en gewenste kwaliteit van bewoners en de bereikbaarheid van deze woningen. Ook neemt hij ons mee in de meest recente ontwikkelingen op de woningmarkt. Presentatie: Peter Boelhouwer, hoogleraar Housing Systems TU Delft Kwaliteit van wijken In het rapport Kwetsbare wijken in beeld staan de resultaten centraal van het onderzoek naar de ontwikkeling van de leefbaarheid in wijken die de afgelopen decennia als probleemwijk, aandachtswijk of prioriteitswijk zijn gelabeld. Wat is het perspectief voor deze wijken en hoe pakken gemeenten, Rijk en andere maatschappelijke partners dit op? Presentatie: Matthijs Uyterlinde, senior projectleider Platform Koffiepauze Kleiner wonen: kwalitatief goede oplossing of no go? In Nederland groeit de vraag naar klein en daarmee betaalbaar wonen. Maar is klein niet té klein? Hoe duurzaam is dit woningaanbod? Wat vraagt dit van verschillende partijen? Debat: Paulus Jansen, wethouder Wonen, Ruimtelijke ontwikkeling, Vastgoed en Sport, Gemeente Utrecht en Tobias Verhoeven, commercieel directeur Synchroon Kwaliteit en duurzaamheid van woningen Er zal de komende decennia fors worden ingezet op het renoveren van woningen om de energievraag voor verwarming aanzienlijk te reduceren en over te gaan op duurzame energie. Op welke manier maak je woningen effectief en efficiënt duurzaam? Welke duurzame keuzes maken bewoners? Hoe gaan woningcorporaties met deze opgave om? Presentatie: Henk Visscher, hoogleraar Housing Quality & Process Innovation TU Delft Reacties van: Bert Wijbenga van Nieuwenhuizen, bestuursvoorzitter van Woonbron en voorzitter van De Groene Huisvesters en Nelleke Nelis, VACpunt Wonen Kwaliteit in de Vinexwijk Gesproken column door Toine Heijmans, columnist De Volkskrant en schrijver van o.a. La Vie Vinex Lunchpauze Lunchdebat: Reflectie op regeerakkoord / Essay: Niets doen is geen optie Verplaatsen naar sessiezalen In het middagprogramma kunt u kiezen uit diverse praktijkgerichte themasessies. Hier wordt u geïnspireerd door en kunt u meepraten over de resultaten van relevante woononderzoeken, -experimenten en -projecten van de TU Delft, Platform31 en andere partijen in het wonen. Ook kunt u kiezen voor een wijkexcursie naar het Rode Dorp onder leiding van woningcorporatie Staedion Middagsessies, ronde Koffiepauze Middagsessies, ronde Netwerkborrel

4 Middagsessies en excursie 1 Sturen op gemengde wijken Het mengen van wijken, zowel op inkomen als etniciteit, vormde de hoeksteen van de stedelijke vernieuwing. Om die menging te bereiken werden tienduizenden goedkope woningen gesloopt en vervangen door koopwoningen. Er verschenen tientallen rapporten over nut en noodzaak van menging. Inmiddels lijkt de grootschalige sloop-nieuwbouw te zijn stilgevallen. De concentratie van kwetsbare groepen in de goedkope woningvoorraad, mede onder invloed van de passendheidstoets, neemt toe. Steeds meer gemeenten en corporaties hebben hernieuwde aandacht voor het sturen op gemengde wijken. André Ouwehand (OTB) en Jeroen van der Velden (Platform31) gaan met u in gesprek over segregatie en sturen op gemengde wijken, aan de hand van promotieonderzoek over Zuidwijk in Rotterdam en casusonderzoek in vijf steden. 2 Aardgasloze wijken en mogelijkheden van warmtenetten Hoe kunnen wijken aardgasloos worden door de inzet van warmtenetten? Onder welke voorwaarden is een warmtenet kansrijk? Welke invalshoeken spelen een rol bij het opstellen van de businesscase? En wanneer is een warmtenet duurzaam? Tijdens deze interactieve sessie gaat u in gesprek met deskundigen. De samenwerking tussen de verschillende actoren staat hierin centraal. Ad Straub (OTB), Paola Huijding (Platform31) en Myranda Beljaars (gemeente Breda) begeleiden de sessie. 3 Slechte particuliere huizen: hoe kun je die verbeteren? De slechtste woningen zijn meestal van particulieren. Al jarenlang zijn daar problemen met achterstallig onderhoud; laat staan dat verbetering en verduurzaming plaatsvinden. Ook wordt funderingsproblematiek vrijwel altijd vergeten. Maar dit bedreigt wel ca particuliere woningen. De gemeente heeft altijd een rol bij woningkwaliteit. Hoe kan dit probleem aangepakt worden? Ruud van Workum (gemeente Schiedam) geeft aan hoe woningverbetering en funderingsherstel speerpunten van beleid zijn. Dick de Jong (KCAF) gaat in op de aanpak van funderingsproblemen. Frank Wassenberg (Platform31) vertelt over Renovatiesprong; een werkwijze die behoeften van eigenaren en innovatief aanbod van fabrikanten bij elkaar brengt. 4 Klein wonen: voorbij de hype De vraag naar klein wonen neemt een vlucht. Of het nu gaat om tiny houses kleine vrijstaande huisjes, al dan niet door bewoners zelf ontworpen of micro-appartementen, ze zijn in trek in hartje centrum van de populairste steden in Nederland. Naar verwachting blijft deze vraag ook in de aankomende decennia bestaan. Immers, het aantal eenpersoonshuishoudens blijft voorlopig stijgen, de populariteit van de stad houdt nog wel even aan en de interesse in duurzaamheid neemt toe. Tijdens deze sessie geven Esther Geuting (Stec Groep) en Maarten Hoorn (Platform31) u een overzicht van de achtergronden en de vraag naar klein wonen. 5a Kwetsbare groepen in kwetsbare wijken Voor dementerenden, verwarde personen en andere kwetsbare groepen is intramurale zorg uit. Wat is het nieuwe antwoord? Het zelfstandig wonen van zorgdoelgroepen roept nieuwe vragen op. Wat zijn knelpunten in de woningvoorraad als het gaat om de geschiktheid voor personen met mobiliteitsbeperkingen? Waar wonen mensen met psychische problemen en voldoen deze locaties aan hun woonwensen? Hoe kom je tot een goede gebiedsanalyse en -programmering? Deze discussie werd in de provincie Zuid-Holland gevoerd op basis van de Woonzorgwijzer in drie gebieden. In deze sessie hoort u meer over de gebiedsanalyses, inclusief een toelichting van een experimentdeelnemer. Susan van Klaveren (Platform31) en Bas Holten (provincie Zuid-Holland) begeleiden de sessie. De sessie wordt alleen aangeboden in de eerste ronde.

5 5b Vitalisering van complexen voor senioren Ouderen verhuizen vooral naar wooncomplexen vanwege fysieke veiligheid, comfort en sociale contacten. Seniorencomplexen zijn echter niet vanzelfsprekend gezellig. Het sociale leven is er vaak ingedut. Om die reden startten Platform31 en Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg het experiment Vitale Woongemeenschappen. Bewonersgroepen in tien wooncomplexen gingen aan de slag om het leefklimaat nieuw elan in te blazen. Een onderzoeksteam onder leiding van Anja Machielse volgde de pogingen van deze bewonersgroepen. Welk inzicht levert het onderzoek op? U hoort er alles over en gaat in gesprek tijdens deze sessie onder leiding van Annette Duivenvoorden (Platform31). Deze sessie wordt alleen aangeboden in de tweede ronde. 6 Passend toewijzen: wel of geen inkomenssegregatie? Corporaties moeten sinds 2016 aan minimaal 95 procent van de huurtoeslaggerechtigden een woning toewijzen met een huur tot aan de aftoppingsgrens. Platform31 en RIGO onderzochten hoe corporaties dit vertaalden in hun huur- en toewijzingsbeleid en de effecten ervan op keuzevrijheid, beschikbaarheid, betaalbaarheid en inkomenssegregatie. Is er een clustering van lage inkomens ontstaan en (hoe) kunnen corporaties sturen om dit te voorkomen? Steven Kromhout (RIGO) en Vera Beuzenberg (Platform31) delen de resultaten van het onderzoek en gaan met u in gesprek. 7 Leidt meer woonkwaliteit tot meer kwaliteit van wonen? De Nederlandse woningvoorraad kent een grote variatie aan woonkwaliteit, zowel wat betreft de woning als de woonomgeving. Hoe belangrijk is woonkwaliteit eigenlijk voor de woontevredenheid? Leidt meer woonkwaliteit automatisch tot meer woontevredenheid? Of zijn andere factoren meer bepalend voor de kwaliteit van het wonen onder woonconsumenten? Harry Boumeester en Sylvia Jansen (OTB) geven een inleiding op de thema s woonkwaliteit en woontevredenheid. Met behulp van stellingen denkt u mee over het belang van tevreden woonconsumenten en de rol van de woonkwaliteit daarbij. 8 Het heft in eigen handen met de wooncoöperatie Als de overheid of de markt het niet organiseert, dan doen we het zelf dat is veelal de motivatie van bewoners die een wooncoöperatie willen oprichten. Het is een organisatievorm in het wonen waarbij zeggenschap primair bij de bewoners ligt. Naast gedrevenheid vraagt een wooncoöperatie om zakelijke vaardigheden. Wat zijn precies de mogelijkheden van een wooncoöperatie? Welke varianten zijn mogelijk? En wat vraagt de oprichting en exploitatie van de betrokken partijen? Tineke Lupi (Platform31), Trevor James en Stella van Veen (VanNimwegen) nemen u in een interactieve sessie mee in de wereld van dit relatief nieuwe fenomeen in het Nederlandse woonstelsel. 9 Grondbeleid en openbare ruimte: garanties op een goed woonmilieu? Het woonmilieu is een belangrijke factor voor de woonkwaliteit. Bij de aankoop van een woning zijn er echter lang niet altijd garanties hoe het woonmilieu gaat worden. Laat staan hoe het wordt onderhouden. Is dat eigenlijk niet gek, voor iets wat zo n invloed heeft op de vastgoedwaarde? Er lijken mogelijkheden om dit te doorbreken. Via de gronduitgifte bijvoorbeeld; door middel van collectieve betrokkenheid bij de openbare ruimte. Is een onderhoudsreservering binnen de grondexploitatie mogelijk? En welke mogelijkheden biedt de Omgevingswet? In deze sessie onder leiding van Herman de Wolff (OTB) verkent u diverse mogelijkheden op basis van praktijkvoorbeelden en wisselt u ervaringen uit. 10 Dorpsexcursie in de grote stad: het Rode Dorp In 2014 renoveerde Staedion de eind-negentiende-eeuwse arbeiderswijk vlakbij station Den Haag Hollands Spoor. In het Rode Dorp zijn 127 arbeiderswoningen getransformeerd tot 198 studenteneenheden. Het collectieve karakter van het Rode Dorp is met een hofstructuur versterkt. Ook is het wijkje met de omliggende Stationsbuurt verbonden door gemeenschappelijke ontmoetingsplekken. Ontdek deze unieke studentenlocatie in Den Haag tijdens een excursie onder begeleiding van woningcorporatie Staedion.

6 Meer informatie Datum en tijdstip Donderdag 9 november 2017 Aanvang: uur. Einde: uur Locatie De Haagse Hogeschool Johanna Westerdijkplein EN Den Haag Deelnamebedrag Het deelnamebedrag is 395,- per persoon (over dit bedrag is geen BTW verschuldigd). Er geldt een kortingsregeling voor medewerkers van partners van Platform31 ( 335,-), bewonersorganisaties ( 95,-) en studenten ( 50,-). Koffie/thee, lunch en de borrel zijn bij het deelnamebedrag inbegrepen. Permanente Educatie (PE-punten) Sinds januari 2015 bestaat voor de leden van de VTW (de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties, en woningcorporatiebestuurders (Aedes: de verplichting tot permanente educatie. Voor het volgen van dit congres ontvangt u 4 PE-punten. Sessievoorkeur In het programma worden negen verschillende verdiepende sessies en een excursie aangeboden. Afhankelijk van de belangstelling worden sommige sessies één keer en andere twee keer aangeboden. De excursie wordt bij voldoende belangstelling ook twee keer aangeboden. U kunt tijdens het congres deelnemen aan twee sessies. U kunt bij uw inschrijving drie voorkeuren aangeven. Uiteraard probeert de organisatie bij de indeling zo veel mogelijk rekening te houden met uw eerste en tweede voorkeur. Tijdens het congres zelf wordt u geïnformeerd over de definitieve sessie-indeling. Aanmelding en betaling U kunt zich voor het congres aanmelden via de website De registratie sluit op 7 november Bij de bevestiging van uw inschrijving ontvangt u tevens een routebeschrijving. Indien u kiest voor betaling per factuur, wordt deze separaat toegezonden door de financiële administratie van de TU Delft. Het deelnamebedrag dient tien werkdagen voor aanvang van het congres ontvangen te zijn. Indien vanwege onjuist ingevulde gegevens de factuur opnieuw verzonden dient te worden, wordt 25,- aan administratiekosten doorberekend. Annulering Afmelding zonder verplichting tot betaling kan slechts indien de annulering uiterlijk 26 oktober 2017 schriftelijk is ontvangen. Na deze datum wordt het gehele deelnamebedrag in rekening gebracht. Bij verhindering is het mogelijk een collega gebruik te laten maken van uw reservering. De organisatie behoudt zich het recht voor bij onvoldoende belangstelling het congres te annuleren. Hiervan ontvangt de deelnemer tijdig bericht. Bij annulering van het congres door de organisatie ontvangen de deelnemers direct het deelnamebedrag terug. Informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Angélique Dersjant van het OTB-secretariaat, tel. (015) , a.d.dersjant@tudelft.nl. Mailing Door het gebruik van verschillende adresbestanden is het mogelijk dat u meer dan één folder ontvangt. Wilt u in dit geval een exemplaar doorgeven aan uw collega?