"TWEEDE KANS VOOR MENSEN MET EEN AFSTAND TOT DE ARBEIDSMARKT"

Transcriptie

1 "TWEEDE KANS VOOR MENSEN MET EEN AFSTAND TOT DE ARBEIDSMARKT" Klantenkamer WSW De Langstraat Adviesnummer juli 2012

2 ADVIESRAPPORT TWEEDE KANS VOOR MENSEN MET EEN AFSTAND TOT DE ARBEIDSMARKT Aan : Gemeenteraden Waalwijk, Heusden, Loon op Zand, College van B&W Van : Klantenkamer WSW, Gemeenten Waalwijk, Heusden en Loon op Zand. Adviesrapport : Tweede kans voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Adviesnummer : Inleiding Tijdens de presentatie die de Klantenkamer WSW De Langstraat in april 2012 heeft gegeven aan de Gemeenteraadsleden van de Gemeenten Waalwijk, Heusden en Loon op Zand, is er gesproken over de nieuwe Wet Werken Naar Vermogen. Hierbij is er door verschillende raadsleden en Mevrouw Mulder de vraag aan de Klantenkamer WSW gesteld, om aan te geven wat er nog verbeterd moet worden om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zo veel mogelijk als gelijkwaardige arbeidskrachten aan het arbeidsproces te laten deelnemen. De Klantenkamer ziet ook dat er op het gebied van de Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw) en Wet Werken Naar Vermogen (WWNV)) heel veel ontwikkelingen gaande zijn, en probeert dan ook met dit advies een invulling te geven aan de vraagstelling. Advies De klantenkamer adviseert een focus op de volgende 4 punten zodat de kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt vergroot worden. 1) Verbetering van de begeleiding ; 2) Eerlijk en goed loon; 3) Creëren van voldoende banen en het gezond houden van het uitvoeringsbedrijf; 4) Benutten van kansen en uitdagingen door de gemeenten. 1) Verbetering van de begeleiding Op dit moment zijn er naar onze mening een aantal knelpunten op het terrein van de begeleiding: De veranderingen hebben een slechte slagingskans omdat er bezuinigd wordt op begeleiding Er wordt nu niet gevraagd wat wil jij? Maar gezegd "in de schoonmaak leveren ze meer op". Er wordt "geplukt", ingezet op uitlenen en niet op continuïteit. Mensen ervaren dat zij teruggegooid worden als ze in de reguliere omgeving niet meer nodig zijn, dat is demotiverend. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen dat niet verwerken. "Die goede mensen binnen zijn buiten geen goede mensen omdat ze buiten niet begeleid worden". Mensen worden binnen gehouden omdat ze productie moeten draaien, er wordt niet ingezet op uitplaatsing maar dat kan ook alleen maar met goede begeleiding. Welke keuze maak je: begeleiding of bezuiniging? Mensen kunnen meer, geef ze de kans. Te druk" is geen optie! Klantenkamer WSW De Langstraat Adviesnummer juli

3 De Klantenkamer WSW ziet een aantal kansen voor verhoging van inclusie doorin te zetten op een betere begeleiding. Goede begeleiding Onze overtuiging is dat goede begeleiding van essentieel belang is voor het aan het werk krijgen en houden van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Cruciaal is dat er niet wordt bezuinigd op de begeleiding van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Een belangrijke rol in dat opzicht kan weggelegd zijn voor de job coach. Die begeleiding moet dan ook uit vanuit het SW- bedrijf komen, want zonder die begeleiding is het voor veel werkgevers al gauw over en uit. Het is onze overtuiging dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in staat zijn en de mogelijkheid moeten krijgen om hun capaciteiten en mogelijkheden zo optimaal mogelijk te benutten. Op de arbeidsmarkt en in het onderwijs verschuift de aandacht naar het talentmanagement. Dat zet het talent van de medewerker centraal, met als groot voordeel dat de medewerker ook echt gemotiveerd wordt. Met talentmanagement bouw je de functie als het ware om het talent heen. Onder goede begeleiding en het gebruik van talentmanagement verstaan we dat mensen persoonlijk en creatief benaderd worden. Dat er aangesloten wordt op het leven, de achtergrond en de interesses van de werknemers. De nadruk moet liggen op de actieve benadering van werkgevers om een plek te zoeken die aansluit bij de interesses van een persoon. Die contacten met bedrijven moeten onderhouden worden en er moet aandacht zijn voor juiste beeldvorming, daar moeten we met zijn allen aan werken. Daarnaast vinden wij dat begeleiders de juiste opleiding en ervaring moeten hebben om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te kunnen begeleiden. Maar wij zijn ook van mening dat het moet gaan om de persoonlijke benadering, het aansluiten bij de belevingswereld van de persoon die begeleid wordt. Begeleiding op maat dus. Het begeleiden zou ook meer moeten aansluiten bij de werkgevers en de mogelijkheden die de werkgever heeft. De begeleiding is vaak te duur. Een manier om die begeleiding te realiseren zou het gebruik van de HARRIE S kunnen zijn. Wij denken dan ook aan de inzet en training van HARRIE s op de werkvloer. Een HARRIE is een collega of werkgever die op de werkplek een ondersteunende en begeleidende rol vervult. Een directe collega die fungeert als leermeester.. De HARRIE biedt begeleiding, is vakbekwaam en dicht in de buurt. Een HARRIE is iemand die Hulpvaardig, Alert, Realistisch, Rustig, Instruerend en Eerlijk is. Een HARRIE zorgt ervoor dat een ander zijn werk kan doen. Tip: Stel normen en waarden op van waaruit gewerkt wordt door de begeleiders, werkgevers en het uitvoeringsbedrijf. Bron : artikel Duurzaam werken vanuit de SW / Corrie van Peer Uit : SW-journaal 4 april 2012, p. 27 t/m 29 Klantenkamer WSW De Langstraat Adviesnummer juli

4 2) Eerlijk en goed loon De klantenkamer WSW is van mening dat het vergroten van inclusie ook bereikt kan worden door een eerlijke en goede beloning. Recht op normaal loon (armoede / CAO) Als mens heb je recht op een normaal loon. De Klantenkamer vind dat een werknemer met een afstand tot de arbeidsmarkt niet tweederangs is en een normale baan verdient en dus ook een normaal loon, dat wil zeggen minimaal minimum loon of meer De Klantenkamer stelt dat als mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt alleen het wettelijk minimum loon kunnen verdienen dit de armoede in de hand werkt. Daarmee wil de Klantenkamer niet zeggen dat het niet belangrijk is om mensen te prikkelen om te gaan werken. Mensen prikkelen moet echter niet worden bereikt door ze minder te gaan betalen. De juiste beloning is essentieel om gemotiveerd te blijven. Echter mensen die niet gemotiveerd zijn zouden wel gekort kunnen worden. De Klantenkamer doet de volgende suggesties om door middel van de juiste beloning, dat wil zeggen een beloning in loon of zelfs in natura, mensen te motiveren. Wij stellen voor dat als mensen aantoonbaar hun best doen zij een beloning in natura aangeboden wordt zoals : Gratis warm eten tussen de middag Reiskosten vergoeding Meedoen fietsplan Vervoer regelen Objectieve beloningsregelingen: Bonus voor het aantal dagen dat je gewerkt hebt (...niet ziek bent geweest...) Pasje om kleding te halen in de winkel van WML Waardebonnen (kunnen ook lokale werkgevers bij betrokken worden als inzet op maatschappelijk verantwoord ondernemen...of in ruil voor advertentie in de Wemel?) 3) Creëren van voldoende banen en het gezond houden van het uitvoeringsbedrijf Door de crisis en bezuinigingen kunnen er te weinig banen gecreëerd worden, om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te krijgen. Dat is een bedreiging voor het inzetten van het personeel van de nieuwe uitvoeringsorganisatie. De Klantenkamer ziet de volgende kansen om meer banen te creëren en de talenten en mogelijkheden van werknemers te benutten. Werkgevers worden enthousiast van toegevoegde waarde en enthousiaste werkgevers heb je nodig. Er moet meer gebruik gemaakt moeten worden van de wisselwerking tussen de markt (wat de markt vraagt) en het aanbod (van werknemers). Die twee zaken dienen meer op elkaar afgestemd te worden. Bron : artikel De Toekomst van de SW: rondtafelgesprek met wetenschappers, bestuurders en werkgevers (WNV-katern) / Sebastiaan de Kroon ; uit L SW-journaal 4 april 2012, p. 20. Klantenkamer WSW De Langstraat Adviesnummer juli

5 Het uitvoeringsbedrijf moet zich de volgende 3 vragen stellen : 1) Kennen we onze mensen (werknemers) en klanten (werkgevers)? 2) Is er een vangnet (zorg)? 3) Is er goede begeleiding? Die 3 vragen moeten alle drie positief beantwoord kunnen worden. Belangrijk is het feit welke motieven en beweegredenen bedrijven hebben om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen. Het is gebleken dat de belangrijkste reden is dat werkgevers dit doen omwille van de verantwoordelijkheid die zij voelen om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Werkgevers stellen duidelijke randvoorwaarden. Ze willen financieel gecompenseerd worden voor de geringere arbeidsproductiviteit van mensen uit deze groep. Verder is belangrijk dat werkgevers geen kopzorgen willen hebben. Dat betekent dat de administratieve rompslomp en begeleiding van de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt hen zoveel mogelijk uit handen genomen moet worden. Bron : Verslag bijeenkomst Wat wil de werkgever van Cedris d.d. 24 juni 2011 Door proactief ondernemen van de uitvoeringsorganisatie en het enthousiast maken van de werkgever, door mee te denken over het creëren van werk in hun eigen bedrijf kan effectief ingezet worden op het creëren van meer banen (sociaal beleid, social return, maatschappelijk ondernemen). Jobcarving is in dat opzicht ook erg belangrijk. Jobcarving is het opdelen van werkzaamheden in overzichtelijke taken en dan kijken welke taken gedaan kunnen worden door iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt. Door jobcarving kun je zowel hoger als lager opgeleiden een boeiender werkpakket bieden. Daarbij worden stukjes werk die beter aansluiten bij de kwaliteit van andere werknemers uit de functie gelicht. Door taken anders te combineren ontstaan functies die op alle niveaus beter passen bij de persoon. Werkgevers willen dat ook best doen op voorwaarde dat mensen goed worden geselecteerd op motivatie en houding. Je zou het duurzaam werken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen noemen. Aan de andere kant staan de werknemers die willen werken voor een salaris en omwille van een (sociale) zingeving. Ze zijn het liefst aan het werk en weten wel degelijk wat ze willen en wat ze kunnen, maar het wordt ze maar zelden gevraagd. Ga dus gewoon het gesprek aan. Duurzaamheid bereik je wanneer mensen zich lekker voelen in hun werk. Bron : artikel Duurzaam werken vanuit de SW / Corrie van Peer ; Uit SW-journaal 4 april 2012, p. 27 t/m 29 Een goed resultaat valt te behalen door mensen bij het midden- en kleinbedrijf te plaatsen via de loonkostensubsidieregeling. Deze werkgevers hebben vaak ook werknemers die door vergrijzing uit dienst gaan, maar door de economische crisis minder geld hebben om nieuw personeel aan te nemen. Door hier mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te plaatsen met een bijdrage via loonkostensubsidie bij de werkgever kun je veel mensen plaatsen. De binding van deze bedrijven met deze werknemers zal vaak groot worden als ze eenmaal bij hun binnen zijn. Het gaat hierbij met name om werkgevers als de slager, bakker, kleine supermarkten enz. Bij grotere bedrijven gaat het vaak om veel meer personeel en wordt er al gauw door het management alleen gekeken naar de kosten en opbrengsten. Eigenaren en aandeelhouders willen vaak zien dat iets winstgevend is en laten dan de sociaal maatschappelijke gedachte gauw vallen. Om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zichtbaar te maken voor het Midden- en Klein Bedrijf moet je al bij de slager, bakker, kleine supermarkt werkelijk fysiek er langs gaan en met ze praten. Klantenkamer WSW De Langstraat Adviesnummer juli

6 Door het fysiek aanwezig zijn op een Industrie terrein, bijvoorbeeld zelf een kantoor en werkplaats midden tussen de logistieke bedrijven in Waalwijk, laat je zien aan de omringende werkgevers dat je bereid bent om werk voor hun te doen en personeel hebt dat wat kan betekenen voor hun. Hierdoor zullen ze eerder personeel op detacheringbasis met mogelijk daarna op loonkostensubsidiebasis bij hen willen laten werken. De mogelijkheden om banen te creëren zouden kunnen worden vergroot door een goede analyse van de arbeidsmarkt en de behoeften van werkgevers. Met andere woorden dat er ingespeeld moet worden op de behoeften van werkgevers door een meerwaarde te creëren. 4) Benutten van kansen en uitdagingen door de gemeenten. Het veranderingsproces biedt de mogelijkheid om zaken anders in te richten, maar tegelijkertijd zijn er flinke uitdagingen. a Voorbeeldfunctie De gemeenten Waalwijk, Heusden en Loon op Zand zullen aan de werkgevers moeten laten zien dat er door hen een transparant regionaal motiverend maatschappelijk- en sociaal arbeidsbeleid gebruikt wordt,dat er voor zorgt dat er ook bij hen voor mensen met een arbeidshandicap werk is. Als men Social Return vraagt aan de werkgevers, dan zal ook door de gemeenten moeten worden aangetoond dat zij er voor open staan en dit toepassen. b Vertrouwen arbeidsgehandicapten herstellen Voor het stimuleren van arbeidsgehandicapten om positief mee te werken naar een zo goed mogelijke re-integratie op de arbeidsmarkt, zal er door de gemeenten vertrouwen moeten worden herwonnen bij deze mensen door bijvoorbeeld hulp te bieden bij de onderstaande uitdagingen. Uitdagingen zijn : Om de gemeentelijke organisatie intern en extern proactief te stimuleren om banen te creëren. De 3 gemeenten moeten het eens worden over een regionale aanpak, namelijk te zorgen voor voldoende en voldoende diverse werkzaamheden. Inzetten op het zoeken van banen in het midden- en kleinbedrijf. Grote bedrijven kijken meer financieel, terwijl midden en kleine bedrijven veel meer kijken naar welke mogelijkheden er zijn om de vergrijzing op te lossen door de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Kun je alle doelgroepen bij elkaar zetten. Welke begeleiding hoort daarbij? Bron : Factsheets Samenhang Decentralisaties, Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), april 2012, P. 9 en 10. Klantenkamer WSW De Langstraat Adviesnummer juli

7 Samenvatting De klantenkamer concludeert een focus nodig is op 4 punten: Verbetering van de begeleiding; Eerlijk en goed loon; Creëren van voldoende banen en het gezond houden van het uitvoeringsbedrijf; Benutten van kansen en uitdagingen door de gemeenten zodat door middel van inclusie de kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt vergroot worden. Namens Klantenkamer WSW De Langstraat, Voorzitter A.M.Th. Hütten Secretaris E. van Beek Klantenkamer WSW De Langstraat Adviesnummer juli