Routeplanner Inburgering en Participatie Allochtone vrouwen. Instrument voor visie en beleidsontwikkeling in gemeenten

Transcriptie

1 Routeplanner Inburgering en Participatie Allochtone vrouwen Instrument voor visie en beleidsontwikkeling in gemeenten Versie 2, februari 2007

2 De Frontoffice Inburgering is een tijdelijke ondersteuningsstructuur vanuit het Rijk en heeft als belangrijkste opdracht om het veld te ondersteunen bij de uitvoering van het inburgeringsproces.

3 Inhoudsopgave 1 Inburgering en participatie van allochtone vrouwen Het belang van inburgering en participatie van allochtone vrouwen Belang van visie en beleid Inhoud en gebruik instrument 5 2 Fase I Oriënteren Inzicht in landelijke visies en beleid Inzicht in het gemeentelijke beleid en uitvoering Inzet Beleidsscan Inzet Uitvoeringsscan Inzicht in de doelgroep 11 3 Fase IIa Bepalen: visie Formuleren van een visie Toetsen van visie bij betrokkenen 17 4 Fase IIb Bepalen: beleidsdoelen Formuleren van beleidsdoelen Bepalen strategie voor realisatie van doelen 20 5 Fase IIc Bepalen: implementatieagenda 22 6 Het organiseren van draagvlak Draagvlak in Fase I Oriënteren Draagvlak in Fase IIa Bepalen: visie Draagvlak in Fase IIb Bepalen: beleidsdoelen Draagvlak in Fase IIc Bepalen: implementatieagenda 25 Bijlage 1 Landelijke uitgangspunten van integratiebeleid 26 Bijlage 2 Overzicht Landelijke beleidsmaatregelen 28 Bijlage 3 Beleidsscan 35 Bijlage 4 Uitvoeringsscan 38 Bijlage 5 Klantprofiel van allochtone vrouwen 45 Bijlage 6 SWOT-analyse 47 Inhoudsopgave 3

4 1 Inburgering en participatie van allochtone vrouwen 1.1 Het belang van inburgering en participatie van allochtone vrouwen De allochtone vrouwen vervullen een sleutelrol in het integratieproces van etnische minderheden. Het uitgangspunt if you educate a woman, you educate a family wordt breed gedragen binnen de Nederlandse samenleving. Met een investering in een vrouw, bereikt de samenleving niet alleen haarzelf, maar ook haar kinderen en haar sociale omgeving. Uit de SCP rapporten Emancipatie in Estafette (2004) en Sociale Atlas (2006) blijkt dat de positie van allochtone vrouwen nog steeds zwak is te noemen. Ze blijven nog steeds op vele fronten achter bij allochtone mannen en bij autochtonen: 53% van de allochtone vrouwen bevindt zich in een kansarme positie. Dat wil zeggen dat ze geen werk hebben, laag zijn opgeleid (meestal niet meer dan basisonderwijs), niet economisch zelfstandig zijn en geen of nauwelijks contacten hebben met de autochtone bevolking. 26% van de allochtone vrouwen bevindt zich in een kwetsbare positie. Zij hebben kleine banen op laag niveau, hebben hooguit een VMBO opleiding, weinig inkomen en weinig contacten met de autochtone bevolking. In totaal bevinden zich allochtone vrouwen in Nederland in een kansarme en kwetsbare positie. Een grote groep vrouwen bevindt zich in een kansarme en kwetsbare positie. Dat betekent dat deze vrouwen nauwelijks deelnemen aan de Nederlandse samenleving. Het gevolg daarvan is vaak dat hun kinderen nog steeds grote achterstanden hebben in de Nederlandse taal en dat er onvoldoende gebruik wordt gemaakt van krachten en potenties die deze vrouwen hebben voor de Nederlandse samenleving. Dit is een maatschappelijk probleem dat om een oplossing vraagt. Het is belangrijk om te investeren in allochtone vrouwen. Door het ontwikkelen van hun kennis en competenties versterken zij hun rol in opvoeding en schoolprestaties van hun kinderen en leggen zij de basis voor het maatschappelijk succes van zichzelf en de volgende generatie. Gemeenten hebben een belangrijke rol in het versterken van de positie van de allochtone vrouw. Integratie vindt immers plaats daar waar mensen wonen en werken. Vandaar dat juist gemeenten een belangrijke rol krijgen bij de uitvoering van het nieuwe inburgeringsstelsel. Inburgering is voor alle inburgeringsplichtigen en inburgeringsbehoeftigen, dus ook voor vrouwen, de eerste stap in het integratie- en emancipatieproces. De inburgeraars dragen daarbij zelf de verantwoordelijkheid voor het slagen van dit proces. Vanwege het belang van participatie van allochtone vrouwen in deze samenleving is het mogelijk deze vrouwen de ondersteuning te geven die zij ook nodig hebben bij hun inburgering en participatie. De gemeente krijgt een belangrijke rol in de uitvoering van de Wet inburgering en de Regelingen vrijwillige inburgering 2007 en kan vanuit deze rol vrouwen faciliteren. Inburgering leidt niet altijd automatisch tot participatie. Na het inburgering(examen) is er meer inzet nodig om participatie van allochtone vrouwen te bevorderen. Gemeenten hebben via andere beleidsterreinen de mogelijkheid de participatie te bevorderen. Een integrale visie en beleid voor inburgering en participatie is daarom nodig om daadwerkelijk de positie van allochtone vrouwen te verbeteren. Inburgering en participatie van allochtone vrouwen 4

5 1.2 Belang van visie en beleid De Frontoffice Inburgering heeft voor u een instrument ontwikkeld: de routeplanner inburgering en participatie allochtone vrouwen. Met dit instrument kan een gemeente tot een integrale visie en beleid voor inburgering en participatie van allochtone vrouwen komen. Het ontwikkelen van een visie en beleid is een onmisbare stap in het implementatieproces van de Wet inburgering. Een visie en het beleid zijn richtinggevend voor de aanpak binnen uw gemeente. U geeft aan op welke wijze u inburgering en participatie van allochtone vrouwen wil versterken. De nieuwe Wet inburgering is het uitgangspunt van dit instrument. Naast de Wet inburgering heeft u binnen verschillende beleidsterreinen de mogelijkheid om inburgering en participatie van allochtone vrouwen te versterken. Wij wijzen u de weg op welke manier u deze beleidsterreinen kunt inzetten. Op basis van de resultaten van dit instrument kunt u binnen uw gemeente tot een uitvoeringstrategie komen. De routeplanner inburgering en participatie allochtone vrouwen is één van de instrumenten op Handig ( Handig is dé website van de Frontoffice Inburgering ter ondersteuning van gemeenten bij de implemenatie van de wet inburgering. Daarnaast is het ook een aanvulling op de Toolkit Participatie. De Toolkit Participatie is ontwikkeld door de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Justitie. De Toolkit Participatie laat gemeenten zien hoe ze beleid voor allochtone vrouwen kunnen ontwikkelen. In de Routeplanner wordt expliciet aandacht besteed aan het ontwikkelen van inburgeringsbeleid voor allochtone vrouwen. 1.3 Inhoud en gebruik instrument Dit instrument leidt u aan de hand van de fases Oriënteren en Bepalen, naar het eindresultaat: een integrale visie en beleid voor inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Deze fases komen overeen met de fases in Handig. Het instrument is zo opgezet dat u zelf kunt bepalen welke activiteiten u uitvoert en in welke volgorde. Ook kunt u aan de hand van dit instrument overwegen op welk moment u andere belangrijke actoren bij dit proces betrekt. Dit kan zijn om mee te denken, maar ook kan het zijn dat u andere partijen nodig hebt om relevante informatie te verzamelen, te toetsen of te laten aanvullen. Binnen dit instrument is er aandacht voor de inhoud en voor het proces. We geven u inhoudelijke suggesties in de vorm van voorbeelden. Daarnaast presenteren we een werkwijze waaruit blijkt hoe u de verschillende stappen kunt doorlopen. Als ondersteuning bij de uitvoering, hebben wij verschillende handigheden ontwikkeld. Deze handigheden zijn instrumenten die u ook los van dit document kunt gebruiken. Ook als uw gemeente al een visie en beleid heeft ontwikkeld of bezig bent deze te ontwikkelen, is dit instrument een goed reflectiemiddel. U kunt met dit instrument nagaan of uw gemeente de noodzakelijke stappen heeft genomen. Inburgering en participatie van allochtone vrouwen 5

6 Het instrument is schematisch weergegeven als een Routeplanner op bladzijde 6. Per fase is aangegeven welke activiteiten u kunt ondernemen. De Routeplanner beschrijft per hoofdstuk of de paragraaf de activiteit, de aanpak en het resultaat. Het instrument richt zich op visie- en beleidsvorming en is richtinggevend voor de organisatie van de uitvoering. Voor informatie over de diverse uitvoeringsaspecten verwijzen we u naar Handig ( De uitvoering van de activiteiten draagt bij aan de kwaliteit van uw visie en beleid. De uitvoering van alle activiteiten vergt de nodige inzet van verschillende medewerkers van uw gemeente. U dient in staat te zijn het beleidsontwikkelingsproces te coördineren en te organiseren. Contact en samenwerking met collega s is van essentieel belang om tot een integrale visie en beleid te komen. In principe is het mogelijk om in twee tot drie maanden de visie te ontwikkelen en de beleidsdoelen te formuleren. Het vereist wel de minimale inzet van drie dagen in de week. Fase I Oriënteren (zie hoofdstuk 2) Handigheden Inzicht in landelijke visie en beleid (zie paragraaf 2.1) - Landelijke uitgangspunten (bijlage 1) - Overzicht beleidsterreinen (bijlage 2) Inzicht in het gemeentelijke beleid en uitvoering (zie 2.2) - Beleidsscan (bijlage 3) - Uitvoeringsscan (bijlage 4) Inzicht in de doelgroep (zie 2.3) - Klantprofielen (bijlage 5) Fase IIa Bepalen: visie (zie hoofdstuk 3) Formuleren van (integrale) gemeentelijke visie inburgering, participatie allochtone vrouwen (zie 3.1) Voorbeelden van uitgangspunten Toetsen van visie bij betrokkenen (zie 3.2) Suggesties voor toetsen draagvlak Fase IIb Bepalen: beleidsdoelen (zie hoofdstuk 4) Formuleren van beleidsdoelen (zie 4.1) Voorbeelden van doelen Bepalen strategie voor realisatie van doelen (zie 4.2) SWOT analyse (bijlage 6) Fase IIc Bepalen: implementatieagenda (zie hoofdstuk 5) Voorbereiden en organiseren van de implementatie Suggesties voor de implementatieagenda Organiseren van draagvlak (zie hoofdstuk 6) Draagvlak in Fase I Oriënteren (zie 6.1) Suggesties voor organiseren van draagvlak Draagvlak in Fase IIa Bepalen: visie (zie 6.2) Suggesties voor organiseren van draagvlak Draagvlak in Fase IIa Bepalen: beleidsdoelen (zie 6.3) Suggesties voor organiseren van draagvlak Draagvlak in Fase IIa Bepalen: implementatieagenda (zie 6.4) Suggesties voor organiseren van draagvlak Inburgering en participatie van allochtone vrouwen 6

7 2 Fase I Oriënteren Tijdens deze fase oriënteert u zich op het maatschappelijk vraagstuk ten aanzien van inburgering en participatie. Deze oriëntatie is nodig om op een gedegen manier een integrale visie en beleid voor inburgering en participatie te kunnen bepalen. Het inzicht in de landelijke en de lokale situatie vergroot de kans dat het beleid daadwerkelijk een bijdrage levert aan het oplossen van het maatschappelijk vraagstuk. De Wet inburgering is het uitgangspunt in deze fase. Doel oriënteren op het maatschappelijk vraagstuk met betrekking tot inburgering en participatie van allochtone vrouwen Om tot een integrale visie en ontwikkeling van beleid ten aanzien van inburgering en participatie van allochtone vrouwen te komen, raden wij u aan om eerst relevante informatie te verzamelen. Dit om ervoor te zorgen dat u enerzijds inzicht krijgt in het landelijke beleid en de gangbare visies ten aanzien van inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Anderzijds krijgt u inzicht in het gemeentelijke beleid, de uitvoeringspraktijk en de doelgroep. Deze inzichten maken uw gemeente duidelijk welke mogelijkheden er zijn binnen andere beleidsterreinen om inburgering en participatie van allochtone vrouwen te verbeteren, wat er al gebeurt om inburgering en participatie te verbeteren en hoe groot de doelgroep is waar het beleid zich op kan richten. 2.1 Inzicht in landelijke visies en beleid De afgelopen jaren heeft het Kabinet het initiatief genomen om verschillende wet- en regelgeving te veranderen / aan te passen en beleid te ontwikkelen. Deze wetten en beleidsmaatregelen staan in relatie met elkaar en kunnen ook consequenties hebben op de manier waarop inburgering en participatie van allochtone vrouwen plaatsvindt. Inzicht in landelijke visies en beleid dragen daarom bij aan het inzicht in inburgering en participatie als maatschappelijk vraagstuk. Dat maakt het vervolgens mogelijk om een integrale visie en beleid voor inburgering en participatie te ontwikkelen. Activiteit Lees een aantal landelijke visies die er zijn op de thema s burgerschap, integratie, participatie en emancipatie. Verzamel daarnaast informatie over het landelijke beleid in relatie tot inburgering en participatie en leg vervolgens de relatie met de Wet inburgering. Vragen hierbij kunnen zijn: Welke elementen binnen de visie op burgerschap hebben betrekking op inburgering en participatie van allochtone vrouwen? Welke elementen binnen de visie op integratie staan in relatie tot inburgering en participatie van allochtone vrouwen? Welke elementen van de visie op participatie staan in relatie tot inburgering? Welke elementen van de visie op inburgering staan in relatie tot participatie? Wat is het landelijke beleid op het terrein van inburgering? En wat betekent dit voor onze gemeente? Wat is het landelijke beleid rond participatie en integratie? In welke relatie staat dit tot inburgering? Hoe ziet het kader van de Wet maatschappelijke ontwikkeling eruit en in welke relatie staat deze tot de Wet inburgering? Hoe ziet het landelijke beleid eruit op het terrein van educatie en beroepsonderwijs? Welke samenhang is er met inburgering en participatie? Fase 1 Oriënteren 7

8 Wat is het landelijke onderwijsachterstandenbeleid? In welke relatie staat dit beleid tot inburgering en participatie? Wat is het landelijke beleid op het terrein van werkgelegenheid/reïntegratie? In welke relatie staat dit beleid tot inburgering en participatie? Aanpak Het kabinet heeft verschillende nota s gepresenteerd over integratie, participatie en emancipatie. Uit deze nota s blijkt wat de visie van het kabinet is op burgerschap, integratie, participatie en emancipatie. De visies bevatten meningen en opvattingen die weer relevant kunnen zijn voor uw eigen visie op inburgering en participatie. Om tot een integraal beleid op het terrein van inburgering en participatie te komen, is het ook nodig om verbanden te leggen tussen de verschillende beleidsterreinen, zoals op de terreinen inburgering, integratie, maatschappelijke ondersteuning, educatie, onderwijsachterstanden, werk en reïntegratie, gezondheid, kinderopvang en armoede. Het is aan te raden om inzicht te hebben in het landelijke beleid en de financieringsstromen op verschillende terreinen. Vervolgens kan u nagaan welk beleid van invloed is op het inburgeringsbeleid en waar de verbinding met inburgering en participatie van allochtone vrouwen is te maken. In bijlage 1 en 2 vindt u informatie over de voor inburgering relevante beleidsterreinen. In het kort wordt aangegeven wat het landelijke beleid is, welke raakvlakken er met inburgering zijn en welke kansen het betreffende terrein biedt voor inburgering. Voorbeeld: relatie inburgering en participatie met de Wet maatschappelijke ondersteuning. Het doel van de Wmo is deelname van alle burgers aan de samenleving. Wanneer dit niet mogelijk is, kan er ondersteuning vanuit de gemeente komen. De gemeente kan de Wmo inzetten om allochtone vrouwen te ondersteunen en participatie te bevorderen. Mogelijkheden zijn: Wmo inzetten ter bevordering van ontmoeting van allochtone vrouwen met andere leden van de samenleving. Wmo inzetten voor ondersteuning bij opvoedingsondersteuning. Wmo inzetten ter bevordering van de participatie van allochtone vrouwen. Wmo inzetten ter bevordering van vrijwilligerswerk door allochtone vrouwen. Wmo inzetten ter voorkomen van sociaal isolement van allochtone vrouwen. Concreet betekent dit dat uw gemeente de Wmo kan inzetten om doelen op het terrein van inburgering en participatie te realiseren. Voortrajecten, zoals ontmoeting van vrouwen en taal aan huis en vervolgtrajecten, zoals vrijwilligerswerk, vallen bijvoorbeeld onder de verantwoordelijkheid van de Wmo. Resultaat Inzicht in de landelijke visies en het landelijke sociale beleid en de relatie daarmee met inburgering en participatie. Dit inzicht laat u zien wat de aangrijpingspunten en kaders zijn voor het formuleren van uw integrale visie en beleidsdoelen. Fase 1 Oriënteren 8

9 2.2 Inzicht in het gemeentelijke beleid en uitvoering Inzet Beleidsscan Gemeenten voeren nu al beleid dat kan bijdragen aan de inburgering en participatie van allochtone vrouwen. U kunt met behulp van de Beleidsscan (bijlage 3) nagaan welk beleid de gemeente voert en welke mogelijkheden er binnen het beleid zijn om inburgering en participatie van allochtone vrouwen te versterken. Activiteit Ga met behulp van de Beleidsscan (bijlage 3) na welke bijdrage uw gemeente levert aan het verbeteren van de inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Dit vanuit verschillende beleidsterreinen. Vragen hierbij kunnen zijn : Welk beleid voert uw gemeenten op de terreinen: integratie en emancipatie, inburgering, maatschappelijke ondersteuning, educatie, onderwijsachterstanden, werk- en reïntegratie, gezondheid, kinderopvang en armoede? Welke consequenties heeft dit beleid voor het nieuwe beleid ten aanzien van inburgering en participatie? Welke doelen wil uw gemeente binnen de beleidsterreinen bereiken? Wat zijn de resultaten binnen de beleidsterreinen? Hebben de doelen en resultaten ook effect op allochtone vrouwen (positief dan wel negatief)? Maakt uw gemeente gebruik van regelingen ten gunste van allochtone vrouwen? Aanpak Het is aan te raden om de Beleidsscan samen met andere collega s in te vullen. Hiervoor zijn twee mogelijkheden: Interviews met de collega s op de terreinen: maatschappelijke ondersteuning, emancipatie, integratie, onderwijskansen, gezondheid, onderwijs, voor- en vroegschoolse educatie, werk en reïntegratie. Tijdens de gesprekken kan de beleidsmedewerker Inburgering de Beleidsscan (bijlage 3) gebruiken. Interactieve workshop voor beleidsmedewerkers van andere afdelingen. Resultaat Enerzijds heeft u inzicht in het lokale sociale beleid. U heeft inzicht in de mogelijkheden binnen de diverse beleidsterreinen ter versterking van inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Anderzijds leidt deze activiteit tot meer samenwerking en draagvlak voor inburgering en participatie bij uw collega s. Uw collega s krijgen een beter zicht op de mogelijkheden ter ondersteuning van allochtone vrouwen. Fase 1 Oriënteren 9

10 2.2.2 Inzet Uitvoeringsscan Met behulp van de uitvoeringsscan (bijlage 4) is het mogelijk om na te gaan welke activiteiten de organisaties in uw gemeente uitvoeren ter versterking van inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Dit inzicht maakt het mogelijk te bepalen waar de gemeente in het kader van het inburgerings/ en participatiebeleid nog (extra) in kan investeren. Activiteit Ga na welke activiteiten op uitvoeringsniveau plaatsvinden ten behoeve van de inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Vragen hierbij kunnen zijn: Welk aanbod hebben de organisaties in uw gemeente voor de verschillende groepen allochtone vrouwen? Welke activiteiten hebben de organisaties in uw gemeente specifiek voor de verschillende groepen allochtone vrouwen? Hoeveel allochtone vrouwen kunnen deelnemen aan deze activiteiten? Aanpak Het is aan te raden om bij de verschillende organisaties binnen uw gemeente het volgende na te gaan: welke activiteiten voeren zij uit waar de verschillende groepen allochtone vrouwen aan deel kunnen nemen? Hiervoor kunt u contact opnemen met organisaties die de gemeente al dan niet subsidieert. Door in gesprek te gaan met de organisaties schept u ook de voorwaarde voor draagvlak en samenwerking. Daarnaast kunt u in contact treden met de doelgroep. In een aantal gemeenten zijn bijvoorbeeld Participatie Teams met allochtone vrouwen opgericht. Deze vrouwen hebben over het algemeen een goed beeld van de activiteiten op uitvoeringsniveau. Voor het verzamelen van de informatie, kunt u gebruik maken van de vragenlijst in bijlage 4. Een deel van de verzamelde informatie is ook terug te vinden in de subsidiebundel van uw gemeente. Wanneer u geen tijd heeft om met uitvoeringsorganisaties te spreken, kunt u hiervan gebruik maken. De informatie is alleen minder actueel dan wanneer u zelf met organisaties gaat praten. Voor de ordening van de informatie verwijzen wij u naar de matrix in bijlage 4. Resultaat Inzicht in de activiteiten op uitvoeringsniveau voor allochtone vrouwen. Inzicht in de capaciteit (aantal vrouwen dat daadwerkelijk mee (kan) doen) van de organisaties. Fase 1 Oriënteren 10

11 2.3 Inzicht in de doelgroep Inzicht in de doelgroep is nodig om de omvang en de samenstelling van de (inburgeringsplichtige) allochtone vrouwen te bepalen. Met het verkregen inzicht kan de gemeente de huidige en de toekomstige omvang en de aard van het aanbod bepalen. Activiteit Ga na hoeveel allochtone vrouwen in uw gemeente (kwantitatieve analyse) inburgeringsplichtig (vreemdeling) of inburgeringsbehoeftig (genaturaliseerd) zijn. Bedenk hierbij dat de groep inburgeringsbehoeftigen een ruimere groep omvat, waarin bijvoorbeeld ook werkende vrouwen (kleine baantjes), EU-burgers kunnen voorkomen. Aanpak Het aantal allochtone vrouwen kunt u het beste bepalen door gebruik te maken van beschikbare bestanden Bestand Potentiële Inburgeringsplichtigen (BPI) Bestand WIZ/ISP (nieuwkomers en oudkomers) UWV CWI GBA bijv. vrouwen met kinderen) Bestand Werk en Inkomen Ga met behulp van de bestanden na in welke omvang de groepen allochtone vrouwen aanwezig zijn. Let op het feit dat binnen deze verschillende bestanden dezelfde personen geregistreerd kunnen staan. Vergelijk en toets de uitkomsten op juistheid. Overigens kan het handig en effectief zijn om via een rekenkundige methode tot een kwantificering van de doelgroep te komen. U kunt in dat geval gebruik maken van het rapport van het SCP (2004) Emancipatie in Estafette. In dit rapport staan landelijke cijfers over de omvang van kwetsbare en kansarme allochtone vrouwen. U kunt deze cijfers vertalen naar uw gemeente. U krijgt vervolgens een globaal kwantitatief inzicht in de omvang van de groep. Voor de vertaling van de landelijke cijfers naar uw lokale cijfers dient u een aantal stappen te doorlopen: Ga eerst na wat het aandeel allochtone vrouwen is van de totale bevolking in Nederland. Ga na wat het aandeel allochtone vrouwen is van de bevolking in uw gemeente. Vergelijk het aandeel. Wanneer u merkt dat het aandeel allochtone vrouwen op landelijk niveau ongeveer overeenkomst op lokaal niveau, kunt u de landelijke cijfers vertalen naar uw lokale situatie. Aan de hand van de cijfers van het SCP gaat u na wat het aandeel kansarme en het aandeel kwetsbare allochtone vrouwen is van het totaal aantal allochtone vrouwen. U kunt er dan van uitgaan dat het aandeel kansarme en kwetsbare vrouwen op landelijk niveau ongeveer gelijk zal zijn als het aandeel kansarme en kwetsbare vrouwen op lokaal niveau. Vervolgens kunt u ook nagaan wat de absolute omvang is van kansarme en kwetsbare vrouwen. Resultaat Fase 1 Oriënteren 11

12 Resultaat Inzicht in het aantal allochtone vrouwen met een mogelijke taalachterstand (inburgeringsplichtige en inburgeringsbehoeftige vrouwen). Resultaatt Ga na wat de samenstelling is van de groep allochtone vrouwen in uw gemeente in het algemeen. Daarna kunt in deze groep onderdelen in vrouwen bijv. in een kwetsbare positie. De samenstelling van de doelgroep allochtone vrouwen binnen uw gemeente is divers van aard. Er zijn bijvoorbeeld vrouwen die zich in een maatschappelijk isolement bevinden, maar er zijn ook vrouwen die de Nederlandse taal reeds behoorlijk beheersen en maatschappelijk actief zijn. Het is dus nodig om een beter inzicht in deze gehele doelgroep te krijgen. Met dit inzicht kun je: De doelgroep differentiëren. Aard van de problematiek en het aanwezige taalniveau in beeld brengen. Inzicht krijgen in welke subdoelgroepen de gemeente kan investeren. Een heldere vraagdefiniëring ten behoeve van de inkoop en aanbesteding van activiteiten voor de verschillende doelgroepen allochtone vrouwen. Aanpak Voor een kwalitatieve analyse van de doelgroep allochtone vrouwen binnen uw gemeente kunt u gebruikmaken van het instrument Klantprofielen (bijlage 5). Deze Klantprofielen geven u een inzicht in de differentiatie van de doelgroep allochtone vrouwen. Bovendien kunt u deze Klantprofielen inzetten om de uitgangspositie van deze vrouwen in beeld te brengen en daarmee rekening te houden met mogelijke fases binnen de inburgeringsproces. Deze fases zijn stappen in het inburgeringproces en geven aan in hoeverre een allochtone vrouw verwijderd is van het inburgeringexamen. Breng de differentiatie en de diversiteit in de uitgangspositie van de groepen allochtone vrouwen in beeld door gebruik te maken van het instrument Klantprofielen. Als vertrekpunt kunt u twee groepen inburgeringsplichtige allochtone vrouwen nemen, die ook elk een andere aanpak vragen. 1 Uitkeringsgerechtigden Met behulp van het instrument Klantprofielen krijgt u zo veel als mogelijk de samenstelling van de doelgroep in beeld. Deze groep brengt u het beste in beeld door samenwerking aan te gaan met de dienst Sociale zaken van de gemeente en de organisaties die belast zijn met uitvoering van samenlooptrajecten, zoals reïntegratie in combinatie met inburgering. Het voeren van de kwalitatieve intake, mede op basis van Klantprofielen, zal een beeld geven van de uitgangspositie van desbetreffende vrouw en haar doelperspectief ten aanzien van inburgering en participatie in werk. Indien een vrouw een (gezins-)uitkering heeft, kan zij in aanmerking komen voor een gecombineerd aanbod (reïntegratie met inburgering) of een inburgeringsvoorziening. De inburgeringsvoorziening is overigens alleen mogelijk voor die uitkeringsgerechtigde vrouwen die géén arbeidsplicht hebben opgelegd gekregen, of die asielgerechtigd zijn. Fase 1 Oriënteren 12

13 Gecomineerde voorziening reïntergratie en inburgering Inburgeringsvoorziening Uitkeringsgerechtigde vrouw met arbeidsplicht x Uitkeringsgerechtigde vrouw zonder arbeidsplicht x 2 Inburgeraars zonder werk en inkomen U dient in samenwerking met uitvoeringsorganisaties inburgeraars zonder werk en inkomen in beeld te krijgen. Dit omdat de verschillende bestanden wellicht geen volledig beeld kunnen geven omtrent de kwalitatieve samenstelling van deze doelgroep. Hiervoor kunt u contact opnemen met uitvoeringsorganisaties die actief zijn op het gebied van sociaal cultureel werk, wijkwerk, onderwijs, zelforganisaties, vrouwencentra. U kunt de organisaties vragen om vanuit hun activiteiten en kennis een inventarisatie van de doelgroep te maken. Hierbij kunnen organisaties gebruik maken van zowel de Uitvoeringsscan (bijlage 4) als het instrument Klantprofielen (bijlage 5). Overigens kunt u ook een kwalitatief onderzoek starten, waarin u met behulp van een interview of een kwalitatieve intake in beeld krijgt wat de uitgangspositie is van de allochtone vrouw en welke doelperspectieven deze vrouwen hebben ten aanzien van inburgering en participatie. 3 Asielgerechtigden De groep Asielgerechtigden moet een inburgeringsvoorziening krijgen. Het aanbod aan asielgerechtigden moet maatschappelijke begeleiding bevatten. Resultaat Een kwalitatief overzicht en inzicht in de (potentiële) groep vrouwelijke inburgeraars binnen uw gemeente. Fase 1 Oriënteren 13

14 3 Fase IIa Bepalen: visie Tijdens deze fase ontwikkelt u een gemeentelijke visie ten aanzien van de inburgering en participatie van allochtone vrouwen. De Wet inburgering vormt het uitgangspunt voor de visie. Waarom is het nodig dat een gemeente een visie op de inburgering en participatie van allochtone vrouwen ontwikkeld? Een dergelijke visie is nodig, omdat het richting en invulling geeft op welke wijze dit maatschappelijke vraagstuk kan worden aangepakt en opgelost. Het opbouwen van een dergelijke visie vindt plaats door diverse aspecten van dit vraagstuk te benoemen en in aansluiting hierop een integrale visie te ontwikkelen. Een aantal aspecten van het vraagstuk van de inburgering en participatie van allochtone vrouwen is: Allochtone vrouwen bevinden zich vaker in een kwetsbare positie dan autochtone vrouwen (geen of weinig opleiding, weinig contact met de Nederlandse samenleving, economisch afhankelijk). Allochtone vrouwen zijn vaak ook opvoeder. Allochtone vrouwen spreken vaak onvoldoende de Nederlandse taal. Allochtone vrouwen hebben te maken met sociaal culturele belemmeringen. Talentvolle allochtone vrouwen worden te weinig erkend en herkend. Algemene voorzieningen hebben vaak een aanbod dat onvoldoende aansluit bij de wensen en behoeften van deze vrouwen. Er wordt beleidsmatig onvoldoende en expliciet een keuze gemaakt voor de participatie van allochtone vrouwen. Algemeen gesteld hebben allochtone vrouwen te maken met een dubbele achterstand: ten opzichte van autochtonen én ten opzichte van allochtone mannen. Dit blijkt uit/leidt tot o.a. een lagere participatiegraad van vrouwen en een lager opleidingsniveau van vrouwen. Doel formulieren van een integrale gemeentelijke visie op inburgering en participatie van allochtone vrouwen 3.1 Formuleren van een visie Activiteit Ga na welke visie uw gemeente heeft op het terrein van inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Vragen (uitgangspunten) die bij het formuleren van de visie een rol spelen zijn: Zien we inburgering en participatie van allochtone vrouwen als een prioriteit en vormt het behalen van het inburgeringexamen een belangrijke stap in het integratie- en participatieproces? Zien we inburgering en participatie van allochtone vrouwen als een proces dat om een integrale aan pak en regierol van de gemeente vraagt? Inburgering loopt namelijk dwars door allerlei beleidsterreinen heen. Door beleidsterreinen met elkaar te verbinden kunnen we een aaneengesloten aanbod van inburgeringactiviteiten organiseren. Daarmee kunnen we participatie van allochtone vrouwen een grote impuls geven en rendement vergroten. Fase 11a Bepalen: visie 14

15 Zien we inburgering en participatie voornamelijk als een eigen verantwoordelijkheid van de inburgeraar (allochtone vrouw) zelf? Dat betekent dat zij zelf de stappen moeten nemen om in te burgeren. Het behalen van het inburgeringexamen is een bewijs van integratie en participatie. Zien we het hebben van werk als beste manier om in te burgeren? De allochtone vrouwen met een uitkering en arbeidsplicht komen als eerste in aanmerking voor inburgering. Aanpak Een visie is belangrijk, want daarmee bepaalt uw gemeente op welke wijze ze tegen inburgering van allochtone vrouwen aankijkt en de wijze waarop de Wet inburgering of de Regelingen vrijwillige inburgering 2007 daarbinnen kunnen worden ingezet. Een visie is eigenlijk het uitgangspunt van waaruit u gaat werken. Wanneer u de visie helder hebt geformuleerd, is het eenvoudiger om de beleidsdoelen te formuleren. Aandachtpunten bij visievorming Uw gemeente kan bij haar visievorming rekening houden met een aantal aandachtspunten die betrekking hebben op de allochtone vrouw zelf, op de rol van de gemeente, maar ook op de uitvoeringspraktijk: Aandachtpunten met betrekking tot de allochtone vrouw Wanneer uw gemeente uitgaat van de eigen verantwoordelijkheid heeft dat consequenties voor de inburgering en de participatie van bepaalde groepen vrouwen. De gemeente ondersteunt de vrouwen niet actief. Dit heeft invloed op het inburgerings- en participatieproces. De gemeente legt hiermee met name de nadruk op handhaving. Wanneer uw gemeente bepaalde groepen vrouwen wel wil ondersteunen met een inburgeringvoorziening, heeft dat consequenties voor de vraagdefiniëring, de inkoop, de mate van begeleiding (maatschappelijke begeleiding is bijvoorbeeld een verplicht onderdeel van het aanbod aan asielgerechtigden) en het type aanbod (de gemeente moet inspelen op de doelgroep). Wanneer uw gemeente integratie centraal stelt, dan kan dat betekenen dat via inburgering tot participatie en integratie wordt gekomen. Dat houdt in dat uw gemeente ervan uit gaat dat de allochtone vrouw een traject doorloopt om in te burgeren vervolgens te integreren en te participeren. Het aanbod kan dan ook op zo n manier worden georganiseerd dat het totale integratieproces mogelijk wordt. Aandachtpunten met betrekking tot de rol van de gemeente Wanneer uw gemeente alleen de minimale wettelijke taken uitvoert, betekent dit dat uw gemeente de nadruk legt op handhaving en het doen van een aanbod aan asielgerechtigden en geestelijk bedienaren. Wanneer uw gemeente allochtone vrouwen gaat ondersteunen bij de inburgering en participatie, betekent dit dat: 1) uw gemeente een inburgeringvoorziening of een gecombineerde voorziening aanbiedt, 2) waar mogelijk afstemming zoekt met aanpalende beleidsterreinen, 3) aanbod gaat inkopen, 4) begeleiding organiseert en 5) vervolgtrajecten organiseert. Wanneer uw gemeente een sterke regisseursrol op zich neemt, betekent dit dat: 1) uw gemeente integraal beleid ontwikkelt en alle activiteiten uitbesteedt, 2) een sluitende keten van aanbieders organiseert en 3) het netwerk op kwaliteit en rendement aanstuurt. Fase 11a Bepalen: visie 15

16 Aandachtpunten met betrekking tot uitvoerders Wanneer uw gemeente de eigen verantwoordelijk belangrijk vindt van de allochtone vrouw, koopt u geen aanbod in, maar verwacht u dat de inburgeraars zelf op zoek gaan naar een aanbod. Aanbieders moeten zelf een aanbod ontwikkelen dat inburgeraars zo goed mogelijk voorbereidt op het inburgeringexamen. Wanneer uw gemeente inburgering en participatie van allochtone vrouwen belangrijk vindt, moet de gemeente de uitvoerende organisaties uitdagen om een aanbod te ontwikkelen dat vrouwen empowered. Het aanbod moet inspelen op de diverse vragen van allochtone vrouwen en moet ook op elkaar afgestemd worden. Samenwerking staat centraal U formuleert deze visie mogelijk samen met de betrokken wethouders, managers en beleidsmedewerkers. U dient daarbij samen te werken met de betrokken collega s die verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van het beleid dat in relatie staat tot inburgering en participatie, zoals Wmo, integratie, sociale zaken, educatie e.d. Om open tegen het vraagstuk aan te kijken, raden wij u aan om een aantal mogelijke uitgangspunten te presenteren. De vragen die aan het begin van deze paragraaf staan, zijn voorbeelden van verschillende uitgangspunten. Vervolgens is het goed om deze verschillende uitgangspunten te spiegelen aan: Bestaande praktijken op landelijk- en lokaal niveau. Bestaande visies op landelijk- en op lokaal niveau. Huidig bestuursakkoord of collegeprogramma. De aangereikte scans in Fase I (Oriënteren) geven zicht op de huidige landelijke- en lokale visies en beleid, de gemeentelijke uitvoering en de doelgroep. Deze informatie kan doorslaggevend zijn voor de formulering van de uiteindelijke visie door uw gemeente. Resultaat Het resultaat is een heldere visie van uw gemeente, waaruit blijkt hoe zij tegen inburgering en participatie van allochtone vrouwen aankijkt. Fase 11a Bepalen: visie 16

17 3.2 Toetsen van visie bij betrokkenen Activiteit Leg de voorlopige visie voor aan verschillende partijen en vraag hen om een reactie. Vragen hierbij kunnen zijn: Worden de uitgangspunten herkend en erkend door de betrokkenen? Zien de betrokkenen mogelijkheden om de visie te realiseren? Welke aanvullingen of aanscherpingen hebben de betrokkenen op de visie? Welke fasering is er nodig om deze visie te gaan realiseren? Aanpak Voor het toetsen van de visie, kunt u de volgende activiteiten ondernemen: Presentatie van de visie aan de Raadscommissie. Visie presenteren op uitvoeringsniveau (bijv. klantmanagers). Visie presenteren aan de uitvoerders en/of de sleutelfiguren uit allochtone vrouwengroepen. De resultaten van deze activiteiten leiden tot het opstellen van een definitieve visie op inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Resultaat Een gedragen visie op inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Fase 11a Bepalen: visie 17

18 4 Fase IIb Bepalen: beleidsdoelen Tijdens Fase IIa (Bepalen: visie) heeft u een visie geformuleerd. De visie laat zien hoe uw gemeente tegen inburgering en participatie van allochtone vrouwen aankijkt. Vervolgens dient u aan te geven wat u werkelijk wilt bereiken ten aanzien van inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Hiervoor formuleert u beleidsdoelen. Doel bepalen wat u de komende jaren wilt bereiken op het terrein van inburgering en participatie van allochtone 4.1 Formuleren van beleidsdoelen Activiteit Ga aan de hand van de visie (zie Fase IIa) en de verzamelde informatie (zie Fase I) na wat u de komende jaren wilt bereiken ten aanzien van inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Vragen hierbij kunnen zijn: Wilt u de komende jaren allochtone vrouwen faciliteren bij de voorbereiding op het inburgeringsexamen? Wilt u de komende jaren de eigen verantwoordelijkheid van inburgeraars centraal stellen? Zo ja, op welke wijze? Onderscheidt u diverse doelgroepen? Op welke groep(en) wilt u zich richten? Wilt u dat vooral uitkeringsgerechtigden die arbeidsplichtig zijn gaan inburgeren en participeren? Of richt u zich juist op de niet-arbeidsplichtigen? Wilt u na het behalen van het inburgeringsexamen vervolgtrajecten aanbieden? Aanpak Voor het formuleren van doelen gaat u allereerst na wat de verschillende elementen zijn in uw visie die u kunt vertalen naar doelen. U dient daarbij rekening te houden met de Wet inburgering. Voorbeeld Visie: Visie van de gemeente is dat de inburgering en participatie van allochtone vrouwen prioriteit is. Doel 1: De allochtone vrouwen die een uitkering hebben (arbeidsplichtig of niet arbeidsplichtig) zijn, gaan we faciliteren om inburgeringexamen te halen en te reïntegreren naar werk of beroepsscholing. Dat kan via een inburgeringsvoorziening, een gecombineerde voorziening (inburgering en reïntegratie) of een geïntegreerd traject (beroepsonderwijs met inburgering). Vrouwen die het inburgeringsexamen hebben behaald, kunnen eventueel met behulp van WEB-gelden door met een vervolgcursus die toeleidt naar een hoger taalniveau, bijvoorbeeld het Staatsexamen NT2 Programma I of II. Doel 2: Vrouwen die al een oudkomerstraject hebben gehad maar het vereiste taalniveau nog niet hebben behaald, een traject te bieden om het inburgeringexamen te halen, inclusief een vervolg naar een vorm van participatie zoals vrijwilligerswerk, kwalificatietraject, geïntegreerd traject, Staatsexamen NT2 Programma I of II, werk e.d. Fase 11b Bepalen: beleidsdoelen 18

19 Doel 3: Geïsoleerde allochtone vrouwen uit hun isolement halen door ontmoeting te stimuleren en een taalaanbod aan te bieden, die de eerste stap vormt op weg naar inburgering. Het is de bedoeling om de doelen zo SMART mogelijk te formuleren: Sspecifiek: geef aan waar de actie zich specifiek op richt M Meetbaar: benoem duidelijke en tastbare resultaten. A Acceptabel: omschrijf een doel dat gedragen wordt door de betrokken partijen. R Realistisch: haalbaar, aanvaardbaar, weet wat er voor nodig is en dat het ook beschikbaar is. T Te volgen in tijd: stel een duidelijke deadline vast. Belangrijk is ook in de gaten te hebben dat u de algemene doelen uiteen kunt rafelen in verschillende specifieke subdoelen. Elk van deze specifieke doelen kunnen weer worden uitgedrukt in SMART-doelen. Bijvoorbeeld Uit de doelgroepenscan is gebleken dat er in uw gemeente relatief veel vrouwen leven zonder inkomen uit werk of uitkering die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen en onvoldoende participeren. Uw gemeente heeft in haar visie prioriteit gegeven aan ondersteuning van kwetsbare groepen. U wilt de maatschappelijke participatie van allochtone vrouwen binnen de lokale samenleving bevorderen. Vrijwilligerswerk is een belangrijk middel om deze vrouwen maatschappelijk te laten participeren. Hiermee wordt de kans op inburgering ook vergroot. Specifiek De actie richt zich op het organiseren van vrijwilligerswerk voor allochtone vrouwen zonder werk of uitkering. Meetbaar We weten dat nu 40% van de vrouwen zonder werk of uitkering onvoldoende maatschappelijk participeren en maximaal niveau 1 haalt. We willen dat deze vrouwen het inburgeringexamen halen en dat 40% daarvan vrijwilligerswerk verricht. Acceptabel Op dit moment nemen veel allochtone vrouwen deel aan oudkomerstrajecten. Zij blijken erg gemotiveerd te zijn om hun taalniveau te vergroten. Zij geven zelf ook aan dat zij graag activiteiten buiten huis ondernemen en ook hun kansen op werk willen vergroten. Realistisch (middelen) Er zijn in het kader van de Wet inburgering middelen beschikbaar om allochtone vrouwen zonder werk of uitkering een voorziening aan te bieden. We gaan ook zoeken naar mogelijkheden binnen het budget in het kader van de Wmo. Tijdgebonden We willen in 2007 deze doelen bereiken Wij adviseren u om de visie en de voorlopige doelen voor te leggen aan de betrokken wethouder(s), het management en de betrokken beleidsambtenaren. Samen kunt u ook bepalen welke beleidsdoelen prioriteit krijgen. Fase 11b Bepalen: beleidsdoelen 19

20 4.2 Bepalen strategie voor realisatie van doelen Wanneer u deze beleidsdoelen hebt geformuleerd, is de volgende stap het bepalen van een strategie om de afzonderlijke beleidsdoelen ook daadwerkelijk te realiseren. Hiervoor maakt u voor elk afzonderlijk beleidsdoel een SWOT-analyse. Deze letters staan voor Strength, Weakness, Opportunities en Treats. In een SWOT-analyse zet u de kansen en bedreigingen die zich in de omgeving van een beleidsdoel zich voordoen af tegen sterke en zwakke punten op het niveau van uw (eigen) organisatie en het gevoerde beleid. Deze strategie is nodig om de kans van slagen van een beleidsdoel (en uiteindelijk van alle beleidsdoelen) zo groot mogelijk te maken. Met andere woorden u stelt een strategie op voor het realiseren van elk beleidsdoel, maar ook een strategie voor het realiseren van alle beleidsdoelen. Activiteit Maak een overzicht van kansen en bedreigingen die zich in de omgeving van een bepaald beleidsdoel voordoen (trends en ontwikkelingen, landelijk beleid, doelgroep). Maak ook een overzicht van sterke en zwakke punten op het niveau van de (eigen) organisatie en het gevoerde beleid (interne organisatie, positie en rol gemeente, verantwoordelijkheid en aansturing, uitvoering). Vragen voor een analyse van de kansen en bedreigingen kunnen zijn: Kansen Welke kansen bieden de diverse landelijke beleidsontwikkelingen voor het geformuleerde gemeentelijke beleidsdoel? Welke kansen biedt de politieke aandacht voor participatie en integratie van allochtone vrouwen (Participatieagenda, Plan van aanpak emancipatie en integratie, Duizend en één kracht) voor het geformuleerde beleidsdoel? Bieden de ontwikkelingen binnen diverse groepen allochtone vrouwen kansen voor het geformuleerde beleidsdoel? Bedreigingen Welke bedreigingen/consequenties zijn er ten opzichte van het geformuleerde beleidsdoel te signaleren naar aanleiding van de diverse landelijke beleidsontwikkelingen? Welke bedreiging bestaat er binnen in uw gemeente om dit beleidsdoel te realiseren? Vragen voor een analyse van de sterke en zwakke punten kunnen zijn: Sterke punten Is er binnen uw gemeente al beleidsmatige aandacht voor de realisatie van dit beleidsdoel? Welke goede resultaten zijn er al bereikt ten aanzien va dit beleidsdoel en de inburgering en de participatie van allochtone vrouwen? Fase 11b Bepalen: beleidsdoelen 20

21 Aanpak Wij adviseren u om de SWOT-analyse (bijlage 6) uit te voeren met collega s en directeuren van uitvoeringsorganisaties. Hierbij zet u de volgende stappen: 1 Presenteer eerst de visie en de beleidsdoelen voor inburgering en participatie van allochtone vrouwen. 2 Vervolgens gaat u voor elk afzonderlijk beleidsdoel na wat de kansen, bedreigingen, sterke en zwakke punten zijn waar u allemaal rekening mee dient te houden. 3 Vervolgens bepaalt u de beste strategie om dit beleidsdoel te realiseren 4 Als laatste verzamelt u alle beleidsdoelen en hun strategie. Bij een SWOT-analyse per beleidsdoel moeten er prioriteiten gesteld worden. Immers kansen en bedreigingen en sterke en zwakke punten moet u wegen. Vervolgens moet u aangeven welke strategie het meest op zijn plaats is om de realisatie van het betreffende beleidsdoel te doen slagen. Hiertoe geeft u aan alle deelnemers van de bijeenkomst drie post-it blaadjes. De deelnemers moeten op elk blaadje een strategie aangeven die zij, gelet op de uitkomsten van de SWOT-analyse, willen voeren om dit beleidsdoel te realiseren. Daarbij dient rekening gehouden te worden met twee vragen: Wat moeten we minimaal doen om de Wet inburgering uit te voeren? Wat willen we daarnaast doen om inburgering en participatie van allochtone vrouwen te versterken (Dit gelet op visie, beleidsdoelen en SWOT-analyse)? Vervolgens verzamelt u de blaadjes van alle deelnemers en inventariseert u welke punten de deelnemers het meest noemen. Er kunnen punten naar boven komen waar u nog niet aan had gedacht, maar waar u wel rekening mee dient te houden wanneer u tot uitvoering overgaat. U dient de resultaten van deze stappen te verwerken in uw implementatieagenda (Fase IIc). Resultaat Een overzicht van beleidsdoelen en hun afzonderlijke strategie om deze beleidsdoelen zo optimaal mogelijk te realiseren. Fase 11b Bepalen: beleidsdoelen 21

22 5 Fase IIc Bepalen: implementatieagenda De volgende stap is het bepalen van de implementatieagenda. De agenda omvat de vraagstukken waarvoor uw gemeente binnen gestelde termijnen oplossingen dient bedenken. Vervolgens kan uw gemeente de oplossingen implementeren. Doel op basis van de visie en de beleidsdoelen de implementatieagenda bepalen. Aan de hand van de implementatieagenda kan vervolgens de projectgroep inburgering de projecten opstarten. De gemeente neemt de regie van het implementatieproces ter hand. De agenda is een instrument om het proces gestructureerd te laten verlopen en om er invloed op uit te kunnen oefenen. Activiteit Ontwikkelen van de implementatieagenda ter voorbereiding van de uitvoering. Aanpak De volgende fase (Fase III) richt zich helemaal op het voorbereiden van de uitvoering. Voordat u tot de uitvoering over kan gaan, dient u de implementatieagenda inburgering en participatie te ontwikkelen. Afhankelijk van de keuze die u hebt gemaakt, kunt u in deze agenda aandacht besteden aan de volgende onderwerpen: Identificeren van inburgeringsplichtigen en -behoeftigen in de gemeente Vaststellen van groepen inburgeringsplichtigen en inburgeringsbehoeftigen die een gemeentelijk aanbod krijgen (grofweg kunnen alleen gezinsvormers en herenigers en werkenden géén aanbod op grond van de WI krijgen. Andere financieringsbronnen zijn overigens wel mogelijk) Inrichting van de informatiefunctie inburgering Positionering en inrichting van de handhavingsfunctie inburgering Positionering en facilitering van de inburgering voor vrouwen Positionering en facilitering van de met reïntegratie gecombineerde inburgering voor Uitkeringsgerechtigden Facilitering asielgerechtigden en geestelijke bedienaren Kinderopvang Vraagdefiniëring / inkoop inburgeringsvoorzieningen (evt. in combinatie met reïntegratie) Communicatie (partnerschap) potentiële aanbieders Examens (Informatie)relatie IBGroep Financiën Beleidsnotitie /verordeningen Informatievoorziening (ISI) Relatie COA Relatie UWV en CWI Voor een uitgebreidere instructie over het voorbereiden van de uitvoering, verwijzen wij u naar de website Handig ( Resultaat Inzicht in de onderwerpen die aan bod moeten komen in de implementatieagenda. Fase 11c Bepalen: implementatieagenda 22

23 6 Het organiseren van draagvlak Draagvlak is een noodzakelijke voorwaarde voor het realiseren van inburgering en participatiebeleid ten aanzien van allochtone vrouwen. Het beleid is beter uitvoerbaar en biedt meer kansen op succes wanneer er commitment is bij bestuurders, beleidsmedewerkers, uitvoeringsorganisaties, maar ook bij allochtone vrouwen zelf. Doel organiseren van draagvlak bij het ontwikkelen van de visie en het beleid ten aanzien van inburgering en participatie van allochtone vrouwen 6.1 Draagvlak in Fase I Oriënteren Activiteit Organiseer binnen de oriëntatiefase (Fase I) draagvlak voor inburgering en participatie van allochtone vrouwen bij meerdere partijen. Aanpak Draagvlak is te organiseren door: Duidelijk uit te leggen waarom het inburgerings- en participatiebeleid voor allochtone vrouwen belangrijk is. Geef duidelijk aan wat dat inburgering en participatie relaties heeft met andere beleidsterreinen. Geef duidelijk aan dat u anderen nodig heeft om informatie in relatie tot deze beleidsterreinen te verzamelen; stel een heldere vraag aan uw collega s voor het verzamelen van deze informatie. Zorg bij het betrekken van anderen partijen voor een goed evenwicht tussen uitvoerders, beleidsmedewerkers en bestuurders. Kies voor een goede (overleg)vorm om anderen bij dit vraagstuk te betrekken (bijvoorbeeld projectgroep, brainstorm bijeenkomst, interviews, klantenpanel, etc.). Leg het resultaat van een mogelijke inzet en betrokkenheid van partijen vast in een korte rapportage en rapporteer dit ook terug. Resultaat Het resultaat is: Een overzicht van de inzet en de betrokkenheid van de afzonderlijke partijen binnen het lokale beleid. Een betere samenwerking en afstemming met betrokken partijen. Bestuurlijk draagvlak. 6.2 Draagvlak in Fase IIa Bepalen: visie Activiteit Organiseer binnen de bepalende fase (Fase IIa) draagvlak voor de visie op inburgering en participatie van allochtone vrouwen bij meerdere partijen. Het organiseren van draagvlak 23

24 Aanpak Voor het organiseren van draagvlak in deze fase kunt u de volgende activiteiten ondernemen: Uitnodigen van betrokken bestuurders en beleidsmedewerkers voor het ontwikkelen van een visie op inburgering en participatie van allochtone vrouwen. Presenteer betrokken bestuurders en beleidsmedewerkers mogelijke uitgangspunten voor een visie op inburgering en participatie. Inventariseer diverse standpunten, uitgangspunten en visies op inburgering en participatie en ook de argumentatie voor een dergelijke opvatting. Toets deze standpunten bij de deelnemers en kom tot een gemeenschappelijke gedragen visie. Laat lokale bestuurders hun definitieve visie uitspreken over inburgering en participatie allochtone vrouwen. Het (voorlopige) resultaat van deze visievorming kan u toetsen aan de opvatting van externe partijen, zoals uitvoeringsorganisaties, allochtone vrouwen en zelforganisaties. Organiseer hiervoor een bijeenkomst. Rapporteer - indien nodig - de opvattingen van deze partijen terug aan bestuurders. Resultaat Een door meerdere partijen gedragen visie op inburgering en participatie. 6.3 Draagvlak in Fase IIb Bepalen: beleidsdoelen Activiteit Organiseer binnen de bepalende fase (Fase IIb) draagvlak voor de beleidsdoelen in het kader van de inburgering en participatie van allochtone vrouwen bij meerdere partijen. Aanpak U kunt voor het organiseren van draagvlak in deze fase de volgende activiteiten uitvoeren: Betrekken van de belangrijkste actoren (uitvoerders, ambtenaren en allochtone vrouwen) bij het bepalen van beleidsdoelen. Presenteer kort en krachtig het resultaat van de oriëntatiefase. Zoek naar de standpunten van partijen door met open vizier naar meningen van anderen te luisteren. Inventariseer aanvullingen, bijstellingen en mogelijke nieuwe opties voor de visie. Maak gezamenlijk een keuze van beleidsdoelen. Geef helder aan wat u gaat doen met het resultaat van de keuze van deze beleidsdoelen. Inventariseer wat iedereen gaat bijdragen aan de realisatie van de gekozen beleidsdoelen (op welke wijze en welke inbreng). Rapporteer deze conclusies van de keuze van beleidsdoelen terug aan alle betrokken partijen. Resultaat Een gedragen keuze voor beleidsdoelen en een prioriteit van deze doelen. Het organiseren van draagvlak 24