Hoogwaterbeschermingsprogramma

Transcriptie

1 sprogramma > Retouradres Aan Het dagelijks bestuur van de waterschappen T Contactpersoon Marlijn Looijer M: E: martijn.looijer@irws.nl Datum 31 oktober 2016 Betreft Begroting Deltafonds Ons kenmerk HWBP16/ Uw kenmerk Bijlage(n) 1. Schematisch overzicht verwerking vrijval HWBP2 Geachte heer, mevrouw, Tijdens de stuurgroep HWBP1 van 28 september 2016 is stilgestaan bij Prinsjesdag en de teksten in de begroting van het Deltafonds, een onderdeel van de Rijksbegroting, over de Dijkrekening. Het ging hier met name over onduidelijkheid van enkele begrotingsteksten, de betekenis van de verlenging van het van het Deltafonds en hoe HWBP-2 gelden (vrijval) zich verhouden tot de Dijkrekening. Afgesproken is dat de HWBP een bericht zal uitdoen naar alle beheerders met een nadere toelichting op de Prinsjesdag boodschap en de financieringsstromen. Met deze brief wordt invulling gegeven aan deze afspraak. In de eerste paragraaf van deze brief wordt ingegaan op de verwerking van de vrijval van HWBP2 middelen in de begroting van de Deltafonds, die op Prinsjesdag werd gepubliceerd. Daarna wordt in paragraaf 2 toegelicht wat de betekenis is van de verlenging van het Deltafonds. In paragraaf 3 worden enkele afspraken toegelicht die in de Stuurgroep HWBP zijn gemaakt rondom de (transparantie over de) Dijkrekening. 1 Vrijval HWBP2 in Deltafonds 2017 In de begroting van het Deltafonds is de toevoeging van de vrijval van het HWBP- 2 aan het HWBP verwerkt. Essentie is dat de verwerking van deze vrijval is gebeurd conform de gemaakte afspraken in het 'afsprakenkader financiering nieuwe waterveiligheidsnormen' en invulling geeft aan de 50/50 financiering van het sprogramma, zoals afgesproken in het Bestuursakkoord Water. Hieronder is de toevoeging nader toegelicht aan de hand van achtereenvolgens de gemaakte afspraken in het Bestuursakkoord Water en het afsprakenkader en de verwerking in de begrotingen van 2016 en Overleg tussen de waterschappen, het ministerie van lenm en Rijkswaterstaat op bestuurlijk niveau. Het sprogramma is een samenwerking van de waterschappen en het ministerie van Infrastructuur en Milieu Pagina 1 van 6

2 Bestuursakkoord Water 2011 In 2011 hebben Rijk en waterschappen het Bestuursakkoord Water gesloten, waarin afspraken zijn gemaakt over de 50/50 financiering van het sprogramma. Sinds 2011 dragen de waterschappen financieel bij en sinds 2014 geldt dat de waterschappen en het Rijk elk 50% in het HWBP inleggen. De bijdrage van de waterschappen bestaat uit twee delen: 1. een solidariteitsdeel, dat door alle waterschappen wordt betaald; 2. een projectgebonden aandeel, dat door de waterschappen wordt betaald die nhwbp-projecten uitvoeren. Zij nemen als doelmatigheidsprikkel 10% van de projectuitgaven voor eigen rekening. Het solidariteitsdeel van de waterschappen en de Rijksbijdrage (samen totaal 90 %) lopen via de begroting van het Deltafonds. Het projectgebonden aandeel (de resterende 10 %) loopt via de begrotingen van de waterschappen. Rijk en Waterschappen dragen sinds 2017 beide 185 miljoen per jaar2 bij aan de financiering van het sprogramma3. Deze bijdrage is, op grond van de Waterwet, gemaximeerd op dit bedrag. Griffloenlaan 2 - H4.26 Afsprakenkader financiering nieuwe waterveiligheidsnormen In dit afsprakenkader zijn door de Unie van Waterschappen en het Rijk afspraken gemaakt over de inzet van de vrijval bij het HWBP-2. Daarin is vastgelegd dat 'de middelen die vrijvallen uit het tweede sprogramma voor éénderde door de Waterschappen zijn ingebracht en voor tweederde door het rijk. De middelen die door de waterschappen zijn ingebracht worden op basis van 50/50 afspraak toegevoegd aan het budget van het nieuwe sprogramma, conform het Bestuursakkoord Water. Dat betekent dat het rijk eenzelfde deel inlegt als de waterschappen. Het resterende deel van de vrijvallende rijksmiddeien blijft beschikbaar voor de waterveiligheidsopgave binnen het Deltafonds.' Verwerking vrijval in begroting 2016 In de begroting van het Deltafonds voor 2016 is de eerste tranche van de vrijval verwerkt. Van de 150 mln. vrijval is één derde deel ( 50 mln.) toegevoegd ten behoeve van de waterveiligheidsopgave aan het Deltafonds en tweederde ( 100 mln.) toegevoegd aan het HWBP. Bij de uitvoering en financiering van de projecten wordt aan de middelen die op de begroting van het sprogramma op het Deltafonds staan (90 %) het projectgebonden aandeel (de resterende 10 %) door de Waterschappen toegevoegd. Ook aan de 100 mln. die aan de begroting van het Deltafonds zijn toegevoegd wordt, bij de afrekening van de projecten, 10 % aan projectgebonden aandeel door de waterschappen toegevoegd. Daarmee zouden de waterschappen echter per saldo meer dan 50 % bijdragen, wat niet conform de in het Bestuursakkoord Water gemaakte afspraken is (50/50). 2 Dit bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd met de IBOI, de Index voor Bruto Overheids Investeringen. De genoemde 185 miljoen is de op het huidige prijspeil gebrachte 181 miljoen van 2015 (deze had prijspeil 2011). 3 Voor de volledigheid; Het HWBP-2 wordt ook bekostigd uit de 185 miljoen per jaar, met het verschil dat alle middelen voor het HWBP-2 op de Rijksbegroting worden begroot en verantwoord. En juist omdat de voeding van de totale kosten voor het HWBP-2 verschilt van die van het HWBP, ontstaat er een ingewikkelde "routing" bij het overhevelen van vrijvallende middelen tussen de beide programma's. Pagina 2 van 6

3 Verwerking vrijvat in begroting 2017 In de begroting van het Deltafonds voor 2017 is de tweede tranche van de vrijval conform het afspraken kader verwerkt. Tweederde deel van de vrijval ( 218 mln. van in totaal 327 mln.) komt daarmee beschikbaar voor het HWBP. Samen met de eerste tranche gaat het totaal dus om 318 mln., wat is toegevoegd aan de beschikbare middelen op het Deltafonds (Rijksbijdrage 50% en solidariteitsbijdrage waterschappen 40%) voor het sprogramma. Naast de beschikbare middelen op het Deltafonds dragen de (individuele) waterschappen ook 10% bij aan het sprogramma met het projectgebonden aandeel (toevoeging 31,8 mln.). Om de totale bijdragen van Rijk en waterschappen weer in evenwicht te krijgen (conform de gemaakte afspraken in het Bestuursakkoord Water) is dit in de begroting van het Deltafonds gecorrigeerd. De totale bijdrage blijft voor Rijk en Waterschappen dus gelijk en wel op het plafond 185 mln. per jaar. In de begroting van het Deltafonds is dit toegelicht met de zin dat "de bijdrage van de waterschappen aan het Deltafonds wordt verlaagd met 31,8 miljoen." De verlaging is in de begroting van het Deltafonds in het jaar 2019 verwerkt en resulteert per saldo in dat jaar in de lagere factuur aan de waterschappen voor het 'solidariteitsdeel'. In de bijlage is een schematische weergave opgenomen van de oorspronkelijke verwerking en van de gecorrigeerde verwerking van de HWBP2 vrijval. 2 Verlenging van het Deltafonds In een brief* aan de Tweede Kamer heeft het kabinet op 16 juni 2016 aangekondigd het Infrastructuurfonds en het Deltafonds met twee jaar te verlengen. De looptijd werd daarmee verlengd tot en met het jaar Hierbij is de rekentechnische veronderstelling gehanteerd dat de bijdrage van de waterschappen in de financiering van het HWBP zoals is afgesproken in het Bestuursakkoord Water uit 2011, wordt gecontinueerd in deze jaren. Hiermee wordt uiteraard niet vooruitgelopen op de afgesproken evaluatie in 2023, meer het betreft een aanname die door eventuele aanpassingen naar aanleiding van deze evaluatie zal worden overschreven. Dit is gebruikelijke systematiek van het Rijk bij het extrapoleren van meerjarenramingen. Op Prinsjesdag heeft het kabinet de resultaten van het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) "Flexibiliteit in infrastructurele planning" en de kabinetsreactie hierop aangeboden aan de Kamer4 5. Een van de onderwerpen waarop de IBO werkgroep zich heeft gericht is de vraag of en hoe er meer voorspelbaarheid moet worden aangebracht in de momenten en wijze waarop de fondsen (Infrastructuurfonds en Deltafonds) worden verlengd. Het kabinet heeft in de kabinetsreactie haar voorkeur uitgesproken voor een vaste spelregel dat de fondsen jaarlijks met één jaar worden verlengd, te beginnen in de begroting De hiervoor genoemde notie ten aanzien van de rekentechnische veronderstelling van het continueren van de bijdrage van de waterschappen in de financierinq van het HWBP geldt ook hier. 4 Kenmerk IENM-BSK/ Kenmerk IENM/BSK-2016/72867 Pagina 3 van 6

4 3 Afspraken over de Dijkrekening De stuurgroep heeft geconstateerd dat er in generieke zin behoefte is de bestuurlijke noties over de inkomsten, het programmeren en de wijze van begroten, als alliantiepartners te delen. De stuurgroep heeft daarom afgesproken: tegelijk met het opstellen van het jaarlijkse concept-programmavoorstel HWBP (jaar T tot en met T+5) alliantiepartners te informeren over het saldo en de vastgelegde kasreeks voor de Dijkrekening; in elke kwartaalrapportage van het HWBP met ingang van Q3/2016 aan de besturen van de waterschappen op het niveau van de dijkrekening te verantwoorden over: o Inkomsten en totaal saldo; o Uitgaven ten behoeve van HWBP2-projecten van waterschappen; o Uitgaven ten behoeve van HWBP-projecten van waterschappen. het rijksbegrotingsproces en het programmeerproces beter op elkaar af te stemmen door bij de start van de bestuurlijke consultatie van het conceptprogramma uit te gaan van de kasreeks als budgetrandvoorwaarde; naar aanleiding van de consultatie kunnen dan alleen nog wijzigingen worden doorgevoerd passend binnen die reeks. De verwachting van de stuurgroep is dat bovenstaande besluiten ten goede komen aan de zorgvuldigheid en herleidbaarheid van het programmeringsproces. Het is de verantwoordelijkheid van ons allen om binnen de alliantie, met inachtneming van de kaders van de dijkrekening en de rijksbegroting, het voortrollende programma zo optimaal en werkbaar mogelijk te houden. De meerwaarde van deze grootheden heeft zich bewezen en tegelijk blijven we in gezamenlijkheid zoeken naar vërbeteringen en optimalisaties. Ik hoop u hierbij voldoende geïnformeerd te hebben. Mochten er onverhoopt toch nog onduidelijkheden zijn, dan horen we dat graag van u. Pagina 4 van 6

5 BIJLAGE Schematisch overzicht verwerking vrijval HWBP2 In het onderstaande schema is weergegeven hoe de vrijval HWBP2 is verwerkt in de begroting 2016 en hoe dit is gecorrigeerd in de begroting A. Oorspronkelijke verwerking vrijval HWBP2 in begroting 2016, Eerste tranche ad 150 mln. B. Gecorrigeerde verwerking vrijval HWBP2 in begroting 2017, Eerste tranche ad 150 mln. Pagina 5 van 6

6 - 0 - Pagina 6 van 6