Analyse van het studiekeuzeadvies binnen het Ichthus Lyceum
|
|
- Elias van der Wolf
- 6 maanden geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Analyse van het studiekeuzeadvies binnen het Ichthus Lyceum ILO Amsterdam, 1e Graadslerarenopleiding Wiskunde LIO: Hugo Spreeuw Studentnummer LIO: Opdrachtgever: Mevr. D. Boudesteijn (decaan HAVO Ichthus Lyceum te Driehuis, NH) en Dhr. Drs. H. Hovius (decaan VWO Ichthus Lyceum te Driehuis, NH) opdrachtgevers: en BegeleiderILO : Mevr. Drs. F.J. Boesenkool Profiel ILO : Organisator 1
2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Aanleiding van het onderzoek 1.2 Doel van het onderzoek 1.3 Centrale vraagstelling en deelvragen 2. Onderzoeksopzet 3. Literatuuronderzoek 3.1 Literatuur 4. Resultaten 4.1 Resultaten uit het literatuuronderzoek 4.2 Resultaten uit de mentorgesprekken 5. Conclusies en aanbevelingen 5.1 Conclusies 5.2 Conclusies vergelijking resultaten versus literatuur 5.3 Aanbevelingen 6. Implementatie 7. Reflectie 8. Bijlage: Vragenlijst mentoren 9. Bijlage: Literatuurlijst 2
3 Analyse van het studiekeuzeadvies binnen het Ichthus Lyceum 1. Inleiding Dit profielproduct is gemaakt en gepresenteerd in het kader van mijn opleiding tot wiskundedocent aan de lerarenopleiding van de Universiteit van Amsterdam. De opdracht komt van het dekanaat van mijn werkgever, het Ichthus Lyceum te Driehuis (NH). Op deze school ben ik werkzaam als wiskundeleraar. Hier vervul ik eveneens mijn stageverplichtingen voor mijn opleiding. 1.1 Aanleiding van het onderzoek Het Ichthus Lyceum is met ongeveer 1000 leerlingen en 100 medewerkers een middelgrote school voor HAVO- en VWO-onderwijs. Het Ichthus Lyceum is een school op algemeen christelijke grondslag. Nadat zij het eindexamen hebben afgerond verspreiden de leerlingen zich voornamelijk over de instellingen voor voortgezet onderwijs in de regio: InHolland Haarlem, de Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam. Voordat zij een studie en instelling gekozen hebben begeleidt het Ichthus Lyceum hen in het proces dat tot die keuze leidt. Binnen alle leergangen van de school is er aandacht voor keuzebegeleiding voor leerlingen. Het Ichthus Lyceum wenst met name te bereiken dat zijn leerlingen in de derde klas een degelijke basis hebben om te komen tot een juiste profielkeuze en dat haar eindexamenkandidaten voldoende ondergrond hebben om te komen tot een verantwoorde studiekeuze 1. Binnen het studiekeuzeadvies vormen de mentoren de eerstelijns contactpersonen voor de leerlingen en de decanen de tweedelijns contactpersonen. Tijdens de gesprekken met de decanen over het meten van studie-uitval onder alumni (het aanvankelijke onderwerp voor mijn profielproduct) kwam ook de werkwijze van het decanaat aan bod. Een zeer belangrijke rol binnen die werkwijze vormt de studiekeuzesoftware van Qompas. Het gebruik hiervan door de mentoren wordt door de decanen voorgeschreven. Echter, in de gesprekken die ik voerde bleek al snel dat minstens de helft van de mentoren deze werkwijze helemaal niet volgde. Er bleek nogal een weerstand onder de mentoren tegen Qompas te bestaan. Dat was niet het enige probleem. Bij verder onderzoek kwam ik er achter dat het bij de decanen niet bekend is welke methode de mentoren dan wel gebruiken bij studiekeuzeadvies. Ook ontbreekt het bij het decanaat aan de kennis dat als er momenteel verbeteringen op het vlak 1 Boudesteijn en Hovius, Doorlopende leerlijn loopbaanorientatiebegeleiding op het Ichthus, p.2 3
4 van het studiekeuzeadvies nodig zijn, waar die dan zouden moeten liggen. Wel bestaan er vermoedens die momenteel in een syllabus worden uitgewerkt. De mentoren gaan de aanbevelingen in deze syllabus aanstaande winter in de praktijk uittesten. 1.2 Doel van het onderzoek De doelstelling van het onderzoek is de volgende: De ontwikkeling van een theoretisch, praktisch en door de mentoren en decanen ondersteund advies voor het opstellen van een studiekeuzeadviesprogramma voor bovenbouwleerlingen van het Ichthus Lyceum. 1.3 Centrale vraagstelling en deelvragen Uit de doelstelling van het onderzoek komt een centrale vraagstelling naar voren. De centrale vraagstelling van het onderzoek is de volgende: Wat zijn de overeenkomsten tussen de verschillende theoretische kaders en de dagelijkse praktijk van het studiekeuzeadvies op het Ichthus Lyceum? Deelvragen De centrale vraagstelling zoals die hiervoor is gedefinieerd valt uiteen in de volgende set deelvragen: Wat zijn volgens de gangbare literatuur de belangrijkste kenmerken van een goed studiekeuzeadviesproces? Wat doen de mentoren en decanen precies binnen het studiekeuzeadviesproces van het Ichthus Lyceum? Wat worden binnen de literatuur over studiekeuzeprocessen op het VO momenteel als de meest toonaangevende stuidekeuzeadviesmethoden gezien en hoe zijn die, of elementen daarvan, toe te passen op de handelswijzen van mentoren en decanen binnen het studiekeuzeadvies van het Ichthus Lyceum? 2. Onderzoeksopzet Het onderzoek is in vier fasen worden opgebouwd: Eerste (oppervlakkige) beschrijving van de werkelijkheid Theoretisch kader van de ideale beschrijving 4
5 3. 4. Tweede beschrijving van de werkelijkheid Uitwerking van het profielproduct Deze vier fasen zijn als volgt te beschrijven: 1. Eerste oppervlakkige beschrijving van de werkelijkheid In deze fase moesten een aantal onduidelijkheden uit de probleembeschrijving zo snel mogelijk worden opgelost. Hier moest duidelijk worden hoe de rolverdeling is tussen mentoren en decanen. Wie biedt de leerlingen wàt aan? Om een eerste indruk te krijgen van hun werkwijze werden er drie van de mentoren bevraagd. 2. Theoretisch kader van de ideale beschrijving De invulling hiervan beslaat grotendeels het selecteren van relevante literatuur en de bestudering hiervan. Doel van deze fase was om enkele verschillende stijlen van studiekeuzeadvies te onderscheiden. Ook heb ik geprobeerd te onderzoeken wat er van mentoren en decanen geeist kan worden als het gaat om deugdelijk studieavies. 3. Tweede beschrijving van de werkelijkheid Dit betreft ook chronologisch de tweede fase van het onderzoek. De werkelijkheid betreft hier het daadwerkelijke handelen van mentoren en decanen dat verwant is aan het studiekeuzeadvies aan leerlingen. Het tot stand komen van de beschrijving van die werkelijkheid geschied in twee fasen: 1. Het onttrekken van informatie van de mentoren die betrokken zijn bij het studiekeuzeadvies van 4HAVO en 5VWO vorig jaar. Aan de basis van de interviews met de betrokken mentoren ligt een vragenlijst. De vragen komen voornamelijk voort uit de bestudering van de literatuur. Enkele vragen heb ik er zelf in gebracht. Ik heb er voor gekozen om de interviews op te nemen en niet te notuleren tijdens het interview. 2. Het verwerken van die informatie geschied daarom achteraf. De resultaten van wat er uit die interviews is gerold staat verderop in dit Profielproduct te lezen. 4. Uitwerking van het profielproduct De eerste en tweede ronde gesprekken, met tussendoor de literatuurstudie, mondden uit in een aantal resultaten en conclusies. Die zijn allemaal verzameld in dit profielprodukt. Deze wordt aan het Ichthus Lyceum aangeboden in de vorm van een presentatie voor mentoren, decanen en teamleiders bovenbouw. 5
6 3. Literatuuronderzoek 3.1 Literatuurselectie Sociale netwerksite LinkedIn biedt een handige opstap naar het vinden van experts op een bepaald terrein, zo ook op het terrein van de Loopbaan Orientatie en Begeleiding (LOB), in dit stuk ook wel het studiekeuzeadvies genaamd. Het is daarbij vooral handig gebleken als je in contact kan treden met mensen die zelf boeken over dit onderwerp hebben geschreven. Doel van de literatuurselectie was om tweeledig: 1. Ik zocht binnen de literatuur naar theoretisch onderbouwde modellen die een raamwerk boden voor het opzetten van studiekeuzeadvies in het voortgezet onderwijs. 2. Daarnaast zocht ik naar literatuur die praktische adviezen kan bieden die ook op korte termijn toepasbaar zijn op het studiekeuzeadvies binnen het Ichthus Lyceum. De gebruikte werken zijn terug te vinden in de literatuurlijst van dit profielproduct (Bijlage 9) 3.2 Literatuur De geraadpleegde literatuur is te vinden in de bijlage achterin dit profielproduct. 6
7 4. Resultaten De resultaten zijn onder te verdelen uit dat wat rechtstreeks volgt uit de geraadpleegde literatuur en dat wat volgt uit de tweede ronde van gesprekken met de mentoren. 4.1 Resultaten uit het literatuuronderzoek Raamwerk Eerst en vooral was ik op zoek naar een raamwerk voor studiekeuzeadvies op het voortgezet onderwijs. Dat werd mij geboden door Annemarie Oomen, die in 2011, samen met Wil Bom voor de VO-Raad een publicatie schreven voor decanen om LOB aan hun school te verbeteren 2. Zij boden dat door drie modellen te omschrijven die een ontwikkelstadium omschrijven waarin een school zich met LOB kan bevinden 3. Het is niet zo eenvoudig dat een decaan simpelweg een van die drie modellen kan uitkiezen om zo zijn studiekeuzeadvies in te richten. Meer met hij of zij goed bestuderen hoe er door leidingegevenden en collega s over onderwijs wordt gedacht en hoe de school wordt georganiseerd om vervolgens te bezien welke van de drie modellen het beste binnen de school past. Ik gebruikte de drie modellen vooral om te zien waar we de praktijk van het Ichthus Lyceum nu kunnen plaatsen en om te zien of er elelementen van een verder ontwikkelstadium zijn die het Ichthus Lyceum in de nabije toekomst kan toepassen. De drie modellen laten zich in het kort als volgt omschrijven. Ik heb daarbij de eigenschappen die van toepassing zijn op het Ichthus Lyceyum rood gedrukt. (1) De vakkenschool 4 Bij de vakkenschool krijgen leerlingen op vastgestelde momenten informatie over wat de mogelijkheden zijn. LOB is zelfstandig en losstaand binnen de school. De decaan verzorgt het LOB LOB wordt curatief ingezet (wanneer zich problemen voordoen). (2) De activerende school 5 LOB-Doel: Leren kiezen als vaardigheid bevorderen Vakdoorbrekende en geïntegreerde programma s 6 Uitvoerders zijn decanen en mentoren Curatief en preventieve inzet van LOB 2 Oomen, BOM, LOB en Proefessionaliseren in verschillende vormen en maten 3 Oomen, BOM, LOB en Proefessionaliseren in verschillende vormen en maten, p.3 4 Oomen, Bom, LOB en Proefessionaliseren in verschillende vormen en maten, p.7 5 Oomen, Bom, LOB en Proefessionaliseren in verschillende vormen en maten, p.8 6 Die zijn wel aanwezig op het Ichthus Lyceum, maar niet wat betreft het LOB. 7
8 (3) De flexibele school 7 LOB-Doel: Het ontwikkelen van loopbaancompetenties, in de hoop dat jongeren in staat zijn verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leer- en loopbaanproces. LOB is vervlochten in het curruiculum Docenten en mentoren zijn de voornaamste uitvoerders van het LOB met een faciliterende rol voor de decaan. LOB heeft mede tot doel om het de motivatie en betekenis van het onderwijs van de jongere te verhogen. De loopbaancompetenties Welke loopbaancomptenties hebben we het dan over bij een flexibele school. Kuijpers, Meijers en Winters vermelden er vijf 8 : 1. Wensen en waarden van je loopbaan onderzoeken 2. Je eigen kwaliteiten onderzoeken 3. Je eigen eisen en waarden in werk onderzoeken 4. Loopbaansturing 5. Netwerken Opbrengsten van het literatuuronderzoek Bestudering van het raamwerk van Oomen en Bom, alsmede van de overige literatuur die in de literatuurlijst is te vinden heeft de volgende observaties opgeleverd: 1. De opzet van hetstudiekeuzeadvies aan het Ichthus Lyceum is niet te vangen in een van de modellen van Ooms en Bom. Elementen er van zijn per model wel terug te vinden in hoe het Ichthus Lyceum met dit onderwerp om gaat. 2. Aan ieder van de drie modellen is het eigen de mate waarin invulling wordt gegeven aan rollen en taken van onderwijs- en begeleidingsprofessionals. (bij model 1 is dat dus lager dan model 3) 3. Voor het gedegen in kaart brengen van de kerncompetenties (het samenhangende deel aan vakkennis, handelingsvaardigheden en persoonlijke kwaliteiten die iemand nodig heeft om inrichting te geven aan zijn leven rondom studie of werk) is een onvoorbereid 1-op-1 gesprek wellicht niet voldoende. Tressel 9 geeft een uitgebreide vragenlijst die daarbij als start kan dienen. 7 Oomen, Bom, LOB en Proefessionaliseren in verschillende vormen en maten, p.9 8 Kuijpers, Meijers en Winters Leren Kiezen / Kiezen Leren. p.13 9 Tressel, de beroepsbekwame mentor, p.137 e.v. 8
9 4.2 Resultaten uit de mentorgesprekken Uit de gesprekken die na het literatuuronderzoek met de mentoren zijn gehouden zijn een aantal resultaten te halen. Voor de overzichtelijkheid heb ik voor iedere vraag de meest voorkomende antwoorden er uit geselecteerd. Er zijn acht mentoren bevraagd. Uit de eerste verkennende gesprekken met de decanen en mentoren merkte ik op dat mentoren er vooral zijn voor het eerstelijns advies. Ze voeren de 1-op-1 gesprekken met de leerlingen, helpen hen bij het gebruik van Qompas en leveren hen de relevante informatie over meeloopdagen. Decanen komen in contact met de leerlingen pas zodra hun studiekeuze echt vast lijkt te lopen. Zij voeden de mentoren verder met relevante informatie van de hogescholen en universiteiten en bewaken verder de grote lijn. Klopt de hierboven geschetste beschrijving? Grotendeels zijn de mentoren het hier mee eens. Er was een mentor die geen Qompas gebruikte. Een andere docent voerde niet met alle leerlingen 1-op-1 gesprekken. Denk je dat leerlingen krijgen wat ze verwachten rondom het LOB? Zo niet, wat wijkt er dan af? Over het algemeen vinden de mentoren van wel. Hier en daar zijn er wel kritiekpunten, met name over Qompas. Voor zover bekend zijn er weinig klachten van leerlingen over dit onderdeel. Houdt het LOB vooral rekening met wat leerlingen kunnen of wat leerlingen willen. De mentoren zijn het er over eens dat er bij leerlingen in de bovenbouw bij het studiekeuzeadvies vooral rekening wordt gehouden met wat ze willen. Als je je eigen output als mentor voor LOB zou willen verbeteren, hoe dan? Hier verschillen de antwoorden nogal. Wat ze veelal gemeen hebben is dat er eigenlijk wat meer tijd in het studiekeuzeadvies gestopt zou moeten worden, als die er was. Een paar mentoren hebben aangegeven dat het verstandiger is om eerder te beginnen met het studiekeuzeadvies in 4HAVO en 5VWO. Die trajecten beginnen meestal in januari, maar de mentoren stellen dat een paar maanden eerder hen verstandig lijkt, Vind je het moeilijk om 1-op-1 studiekeuzegesprekken te voeren met leerlingen? Zou je daar begeleiding in willen hebben? De mentoren geven aan hier geen moeite mee te hebben. Als je het LOB voor Ichthus als geheel zou willen verbeteren, wat zou je verbeteren? Ook hier nogal een variatie in de antwoorden. De meeste kritiek (tevens ook de aanleiding van dit onderzoek) richt zich op Qompas. Vijf mentoren hebben explixitet uitgesproken zich 9
10 niet achter Qompads te scharen. Eentje heeft het zelfs niet aan alle leerlingen aangeboden. Buiten Qompas stelden een mentor voor om feedback te organiseren bij oud-leerlingen over hoe succelvol hun studiekeuze is geweest. Twee anderen gaven aan wat meer studiekeuze evenementen voor de HAVO te willen zien. Wat zou de ideale rol van de decaan zijn volgens jou? Waarom? Vier mentoren zouden graag willen zien dat de decanen zich wat meer bij de uitvoering van het studiekeuzeadvies betrekken. Drie anderen vinden het wel goed zo. Een laatste stelt dat zelfs een decaan terughouden moet zijn bij het adviseren van leerlingen over hun studiekeuze. Wat zou de ideale rol van de mentor zijn volgens jou? Waarom? Hier was weinig respons op. De mentoren zien hun rol in het proces op dit moment als voldoende. De huidige opzet van LOB in het Ichthus voorziet voornamelijk in het verzorgen van informatie. Er is ook een opzet denkbaar waarbij leerlingen meer leren te kiezen of meer werken aan hun loopbaancompetenties. Is zoiets wenselijk voor het Ichthus? Deze vraag kan maar op matig enthousiasme rekenen. Veel mentoren zien het als extra werk, maar het is ze ook niet helemaal duidelijk wat het precies inhoudt. Een mentor denkt er anders over: Er wordt veel gemopperd over veranderingen, maar die houden je wakker. Het zorgt ook voor een leerproces bij mentoren en decanen. Is er sprake van een LOB-visie binnen het Ichthus? Zo ja, hoe luidt die? Zo nee, is daar behoefte aan? En wat zou daar volgens jou in moeten staan? De twee mentoren die hier bevestigend op antwoorden geven wel een verschillende invulling wat die visie zou zijn. De andere mentoren geven aan het niet te weten of stellen dat er niet zo een visie is. Is er behoefte om ouders meer te betrekken bij het LOB? Verdeeldheid alom bij de mentoren. Ouders worden er nu al bij betrokken via de oudergesprekken. Enkele mentoren stellen dat dat wel wat meer mag. Anderen stellen dat het niet de taak van de school is. Is er behoefte om externe partijen (educatieve instellingen, bedrijven en overheid) meer te betrekken bij LOB? Ook hier uiteenlopende reacties. Twee mentoren zijn enthousiast over het idee om meer oudleerlingen te laten vertellen over hun studiekeuze. Een ander ziet dat vooral als een taak voor de decaan. Nu zat het ook niet in de vraagstelling dat de mentoren dat zouden moeten doen. 10
11 Zou je LOB het liefste als een apart onderdeel willen blijven zien, of meer vervlochten met het curriculum? Ook hier weinig enthousiasme. Geen enkele docent die hier volmondig ja op zegt. Het valt, volgens enkele mentoren die hier dieper op in gaan, of staat bij de docent. 5. Conclusies en aanbevelingen Uit het literatuuronderzoek en de diverse interviews heb ik enkele conclusies getrokken en aan de hand daarvan adviezen geformuleerd waarvan ik denk dat zij het Ichthus Lyceum kunnen helpen haar studiekeuzeadvies aan bovenbouwleerlingen te verbeteren. 5.1 Conclusies Tussen de antwoorden door hebben enkele mentoren laten blijken dat ze het fijn vinden om eindelijk eens over dit onderwerp van gedachten te kunnen wisselen. Ik denk dat die constatering al een grote opbrengst betekent voor mijn onderzoek. Vanzelfsprekend kan het instellen van een periodiek overleg leiden tot meer coordinatie en eensgezindheid tussen mentoren en decanen en mentoren onderling. Het studiekeuzeadvies op het Ichthus Lyceum laat zich nog het best beschrijven volgens het geintegreede model beschreven in Mellinck (e.a.) 10. Dat model heeft de volgende eigenschappen: 1. De decaan is adviseur van de mentoren en functioneert als gespecialiseerde staffunctionaris 2. De decaan is eerstverantwoordelijke voor de studiekeuzebegeleiding. De mentoren verrichten in dat kader taken die door de decaan worden gecoordineerd. 3. De decaan is verantwoordelijk voor een deel van de activiteiten, de mentoren voor een ander deel. Bij de mentoren is niets bekend over doelstellingen van het studiekeuzeadvies, noch over vastgelegde rollen en verantwoordelijkheden. Het gebruik van Qompas is de eerste aanleiding geweest voor dit onderzoek. Het blijkt inderdaad weinig steun te genieten onder mentoren. En volgens die mentoren kent het ook weinig steun onder de leerlingen. 10 Mellinck, Voncken, Borma, Kastanje, Functioneren en rendement van het schooldecanaat, p.10 11
12 Of het studiekeuzeadvies op het Ichthus Lyceum nu goed of slecht is, is niet bekend. Er is geen succesmeting onder oud-leerlingen die daadwerkelijk met een studie zijn begonnen. 5.2 Conclusies vergelijking resultaten versus literatuur Er is zijn in de literatuur verschillende modellen van studiekeuzeadvies bekend. Die modellen verschillen in complexiteit, verantwoordelijkheden en streven zelfs verschillende doelen na. Het meest complexe model beschreven door Oomen en Bom streeft het ontwikkelen van loopbaancompetenties na.dat heeft de volgende opbrengsten 11 : Leerlingen kennen een verbeterde leermotivatie Leerlingen ervaren zekerheid over hun studiekeuze, schoolopdrachten en stages Leerlingen treden hun schoolwerk tegemoet met een verhoogde arbeidsintensiteit Zoals al eerder gesteld zit aan ieder model vastgekleefd de mate waarin de rollen van de verschillende professionals zijn beschreven. Bij de vakkenschool (Model 1) is die beschrijving meer summier dan bij de flexibele school (Model 3) 12. Wil het Ichthus Lyceum overgaan op een hoger ontwikkelstadium met het LOB, dan moet er schoolbreed worden gewerkt aan het vastleggen rollen, verantwoordelijkheden en competenties. In ieder geval stellen Mellinck e.a. dat keuzeporcessen en invloeden daarop zijn ondermeer individuele kenmerken, het sociaal milieu, leeftijdsgenoten etc. Jongeren zijn bij het studiekeuzeproces niet als homogene groep te zien Aanbevelingen Uit de conclusies volgen de volgende aanbevelingen die ik wil doen. Deze aanbevelingen zijn bedoeld voor met name het decanaat en de betrokken mentoren, de partijen die direct betrokken zijn bij het studiekeuzeadvies. De aanbvelingen heb ik opgesplitst in aanbevelingen voor de korte termijn en aanbevelingen voor de lange termijn. Van de aanbevelingen voor de korte termijn mogen we veronderstellen dat deze direct toepasbaar zijn binnen de praktijk van het Ichthus Lyceum. De lange termijn aanbevelingen raad ik aan om te onderzoeken als er een plan wordt gemaakt waar het studiekeuzeadvies aan het Ichthus Lyceum over meer dan een jaar moet staan. Korte Termijn aanbevelingen 1. Stel een gesprek in aan het begin van een cyclus 11 Meijer, Kuijpers en Winters Leren kiezen / Kiezen leren, p Oomen, Bom, LOB en Professionaliseren in verschillende vormen en maten, p Mellinck, Voncken, Borma, Kastanje, Functioneren en rendement van het schooldecanaat, p.11 12
13 2. Maak decaan bewaker van de gemaakte afspraken 3. Formuleer concrete doelstellingen voor LOB aan het Ichthus 4. Overweeg selectief inzetten Qompas Dit advies is voortgekomen uit de mentorgesprekken waaruit definitref bleek dat Qompas niet kan rekenen opde steun van een groot deel van de mentoren 5. Overweeg een eerdere start Dit advies is voortgekomen uit een van de mentorgesprekken 6. Breng succes van het LOB in kaart Dit advies is voortgekomen uit de aanvankelijke opzet voor het profielprodukt en uit de mentorgesprekken 7. Organiseer aan het eind van het jaar een evaluatiebijeenkomst Lange Termijn aanbevelingen 1. Gedetailleerd vastleggen van doel, jaarplanning, rollen en verantwoordelijkheden. Een hoger ontwikkelstadium is niet zaligmakend. Een school moet daar aan toe zijn en het belangrijkste is dat het wordt gesteund door het personeel. Neemt niet weg dat er elementen in de hogere ontwikkelstadia zitten (model 2 en 3) die het studiekeuzeadvies kunnen dienen. Vastleggen van doelen, planning, rollen en verantwoordelijkheden hoort daar absoluut bij. Het zou een eerste stap moeten zijn naar een hogere ontwikkeling, maar het is ook bijna noodzakelijk als men besluit de huidige manier voort te zetten. 2. Overweeg 3-splitsing: een leerling weet wel/ongeveer/niet wat hij/zij wil Dit advies is voortgekomen uit een van de mentorgesprekken. 3. Leg voor de laatste twee categorieën vast wat er gebeurt rondom LOB: gespreksverslagen, Qompas, bezoeken open dagen etc Dit advies is voortgekomen uit een van de mentorgesprekken 4. Onderzoek wat het aanleren van begrippen als leren kiezen en loopbaancompetenties kunnen opleveren. Op de suggestie om naar een hoger ontwikkelstadium (van Bom en Oomen) vte gaan met het studiekeuzeadvies werd door de mentoren, de feitelijke uitvoerders, niet enthousiast gereageerd. Dat komt mede omdat zij niet genoeg informatie ter beschikking hebben om hier gepast op te reageren. Het is op de lange termijn daarom verstandig om toch uit te zoeken wat het betekent om volledig voor model 2 of voor model 3 te kiezen. 13
14 6. Implementatie De resultaten van dit onderzoek zijn inmiddels besproken met het decanaat en de teamleiders. De teamleiders spraken daarbij de verwachting uit dat Qompas waarschijnlijk niet meer gebruikt gaat worden zoals dat nu gebeurt. Of wel gaat het voor een select aantal leerlingen worden ingezet, ofwel komt er volgend schooljaar een heel ander pakket voor in de plaats. Het decanaat heeft verder aangegeven de overige adviezen ter harte te nemen. Zoals bekend zijn de aanbevelingen onderverdeeld in aanbevelingen voor de korte termijn en voor de lange termijn. Wat betreft de korte termijn aanbevelingen is het starten van een eerste overleg met alle betrokken mentoren en decanen een eerste stap. De nieuwe cyclus gaat dit voorjaar van start en dat biedt een goede kans om dat direkt in de praktijk te brengen. 7. Reflectie Mensen die een soortgelijk onderzoek willen gaan doen raad ik aan een zelfde opzet te kiezen: eerst orienterende gesprekken, vervolgens een literatuurstudie, om daarna nog eens uitgebreid te kijken of hetgeen wat in theorie heel erg mooi lijkt, in de praktijk ook is toe te passen. Het is daarbij erg belangrijk om na te gaan of nieuwe ideeen voldoende gedragen worden door de mensen die ze moeten uitvoeren. Ik denk dat ik die afweging voldoende heb meegenomen. Wat wel erg moeilijk is gebleken blijkt het juist uitvoeren van de interviews. Het bleek erg lastig om vragen op zo een wijze te formuleren dat niet de mening van de interviewer er in door klinkt en dat het ook geen simpele invuloefening wordt. (Een voorbeeld van een vraag kan zijn vind je dat universiteiten meer bij het studiekeuzeadvies betrokken moeten worden?. Veel respondenten hebben begrijpelijkerwijs de neiging om klakkeloos een bevestigend antwoord te geven, zonder na te gaan wat daar in de praktijk de consequenties van zijn). Daarnaast blijkt het in interviews maar weer lastig om mensen daadwerkelijk de vraag te laten beantwoorden. Vaak volgt er, uit passie voor het onderwerp een heel verhaal, maar dreigt geinterviewde vaak van de vraagstelling af te wijken. Interviewen is een kunst! Het is daarbij overigens raadzaam interviews op te nemen met een recorder. Notuleren heeft tot gevolg dat de aandacht voor de antwoorden minder is en dat er achteraf toch nog interepretatieverschillen blijken te zijn. 14
15 8. Bijlage: Vragenlijst mentoren Vragenlijst mentoren Loopbaan Orientatie en Begeleiding (LOB) Vragen die zijn gebaseerd op de literatuurstudie worden met een voetoot aangegeven. Eerstelijns advies: Qompas vragenlijsten, Studiekeuzeinformatie, Attenderen op open dagen, etc Tweedelijns advies: Decanen. Klopt de hierboven geschetste beschrijving? Denk je dat leerlingen krijgen wat ze verwachten rondom het LOB? Zo niet, wat wijkt er dan af? Houdt het LOB vooral rekening met wat leerlingen kunnen of wat leerlingen willen. Als je je eigen output als mentor voor LOB zou willen verbeteren, hoe dan? Vind je het moeilijk om 1-op-1 studiekeuzegesprekken te voeren met leerlingen? Zou je daar begeleiding in willen hebben? 14 Als je het LOB voor Ichthus als geheel zou willen verbeteren, wat zou je verbeteren? Wat zou de ideale rol van de decaan zijn volgens jou? Waarom? Wat zou de ideale rol van de mentor zijn volgens jou? Waarom? De huidige opzet van LOB in het Ichthus voorziet voornamelijk in het verzorgen van informatie. Er is ook een opzet denkbaar waarbij leerlingen meer leren te kiezen of meer werken aan hun loopbaancompetenties. Is zoiets wenselijk voor het Ichthus? 15 Is er sprake van een LOB-visie binnen het Ichthus? Zo ja, hoe luidt die? Zo nee, is daar behoefte aan? En wat zou daar volgens jou in moeten staan? Is er behoefte om ouders meer te betrekken bij het LOB? 16 Is er behoefte om externe partijen (educatieve instellingen, bedrijven en overheid) meer te betrekken bij LOB? Tressel, De beroepsbekwame mentor, p Oomen, Bom, LOB en Professionaliseren in verschillende vormen en maten, p. 7,8,9 16 Oomen, Bom, LOB en Professionaliseren in verschillende vormen en maten, p Oomen, Bom, LOB en Professionaliseren in verschillende vormen en maten, p.14 15
16 Zou je LOB het liefste als een apart onderdeel willen blijven zien, of meer vervlochten met het curriculum? Bijlage: Literatuurlijst Boudesteijn en Hovius, Doorlopende leerlijn loopbaanorientatiebegeleiding op het Ichthus Meijers, Kuijpers, Winters; Leren kiezen / Kiezen leren; Ecbo; 2010 E. Woudenberg, T. Luken; Testwijzer voor Professionals; Boom Uitgevers; 2009 J. Tressel; De beroepsbekwame mentor - Het ontwikkelen van begeleidingskundige professionaliteit; Boom Uitgevers; 2012 J. Tressel; Loopbaanbegeleiding gebaseerd op visie E. Meelink, E. Voncken, Y. Bosma, P. Karstanje; Stichting Centrum voor Onderwijsonderzoek; 1993 A. Oomen; Keuzebegeleiding in het mentoraat; Algemeen Pedagogisch Studiecentum; 1992 A. Oomen en W. Bom; LOB en professionliaseren in verschillende vormen en maten; VO-raad; 2011 (http://www.lob-vo.nl/sites/default/files/lob_en_professionaliseren_2.pdf ) G. Bonhof; Integratie van keuzebegeleiding op school; Samsom; Oomen, Bom, LOB en Professionaliseren in verschillende vormen en maten, p.9 16
Profiel Product Verantwoording. LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding. Management & Organisatie
Opdracht: Profiel Product Verantwoording LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding Management & Organisatie Naam auteur(s) Vakgebied Bart Deelen M&O Student nr 10761799 Titel Onderwerp
Onderzoek naar gebruik, waardering, impact en behoefte aan LOB onder scholieren en studenten.
Onderzoek naar gebruik, waardering, impact en behoefte aan LOB onder scholieren en studenten. 1. Samenvatting Scholieren willen LOB! Dat is goed want loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB) is belangrijk.
HAVO 3. profielkeuze Vakkenpakket HAVO 4 en 5
HAVO 3 profielkeuze Vakkenpakket HAVO 4 en 5 programma 1. Voorlichting profielkeuzetraject 2. Workshops/Informatierondes vakken bovenbouw 3. Opmerkingen/vragen na de avond + informeel samenzijn. Deze presentatie
Loopbaanoriëntatie en begeleiding in de Theoretische Leerweg. DANIËL KERS & WENDY KERS
Loopbaanoriëntatie en begeleiding in de Theoretische Leerweg. DANIËL KERS & WENDY KERS INHOUD Aanleiding van het onderzoek. Onderzoeksvragen. De deelnemers. Kritieke succesfactoren volgens de literatuur.
Opdrachtgever en begeleider: Dhr. J. Schilder, sectievoorzitter economie & M&O op het Baken Park Lyceum te Almere
Paper 1 Opdrachtgever en begeleider: Dhr. J. Schilder, sectievoorzitter economie & M&O op het Baken Park Lyceum te Almere Plan van aanpak profielproduct Inleiding Leerlingen die het vak M&O hebben gekozen
Mobiel woordjes verwerven en leren in en buiten de les. Verantwoording Profielproduct ontwikkelaar
Mobiel woordjes verwerven en leren in en buiten de les Verantwoording Profielproduct ontwikkelaar Student: Jaury de Jong Studentnummer: 10129634 School: Amstelveen College Opdrachtgever: Helen Vogelpoel
Bijlage 1: Methode. Respondenten en instrumenten
Bijlage 1: Methode In deze bijlage doen wij verslag van het tot stand komen van onze onderzoeksinstrumenten: de enquête en de interviews. Daarnaast beschrijven wij op welke manier wij de enquête hebben
LOB-stages. in de tweede fase. - op zoek naar best. practice
LOB-stages in de tweede fase - op zoek naar best practice Overzicht presentatie Vragen van de GSR Proces Literatuuronderzoek Interviews scholen Best practice: : aanbevelingen en valkuilen Vragen Vraagstelling
LOB op het Bonaventuracollege Mariënpoelstraat.
LOB op het Bonaventuracollege Mariënpoelstraat. Ik weet al wat ik word mezelf! Ouders zien vaak iets bijzonders in hun kinderen. Ze hebben gelijk, de mogelijkheden zijn onbeperkt. Waar staat LOB voor in
Informatie-avond havo 3 Havisten Competent. Voorlichting HaCo / Decanaat
Informatie-avond havo 3 Havisten Competent Voorlichting HaCo / Decanaat Deze presentatie is morgen op de site te vinden. Thalita van Basten, conrector havo Ma, di, do, vr op school T.van.basten@t-atrium.nl
Scholieren eisen tijd en begeleiding voor hun loopbaan
Scholieren eisen tijd en begeleiding voor hun loopbaan Scholieren hebben behoefte aan LOB Uit het onderzoek blijkt dat scholieren behoefte hebben aan meer LOB. Dat begint in leerjaar één. In de laatste
Leerlingbegeleiding ADD: wat helpt volgens de leerlingen zelf?
PROFIELPRODUCT 2 - ABSTRACT Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Profiel Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Links Bibliografische referentie Studentnummer Begeleider(s) Beoordelaar(s) indien bekend
A. Persoonlijke gegevens
Windesheim, Gesprek op afstand Zelfevalutie/feedbackformulier Beste (aankomende) student, Hartelijk dank voor het invullen en versturen van het Intakeformulier Afstandsleren School of Education. Per e-mail
Informatie-avond vwo4. Welkom
Informatie-avond vwo4 Welkom Agenda Opening Informatie over V4 Decanaat Internationalisering Mentoren Geslaagd!! Informatieavond VWO6 14 september welkom Het leren in de TF vwo Inzicht Uit het hoofd leren
Onderzoeksopzet De Poort van Limburg gemeente Weert
Onderzoeksopzet De Poort van Limburg gemeente Weert Weert, 6 september 2011. Rekenkamer Weert Inhoudsopgave 1. Achtergrond en aanleiding 2. Centrale vraagstelling 3. De wijze van onderzoek 4. Deelvragen
Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk. april 2012
Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk april 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. De tijdlijn 3. De verschillende fasen 4. Onderwerp zoeken 5. Informatie zoeken 6. Nog 10 tips 7. De beoordeling
Ouder informatieavond V5 5 september 2017 WELKOM
Ouder informatieavond V5 5 september 2017 WELKOM Indeling avond 19.00u 19.30u -Plenair Dhr. T. Sliphorst visie VWO Mw. R.Hol Info VW5 Mw. I. Boamfa decanaat 19.30u20.00u Mentor: kennismaking per klas Onze
Tijdschrift voor Didactiek der B-wetenschappen 7 (1989) nr.1 79
Tijdschrift voor Didactiek der B-wetenschappen 7 (1989) nr.1 79 Boekbespreking Techniek in het natuurkunde-onderwijs M.J. de Vries, Uitg.: Technische Universiteit Eindhoven, 1988 Dissertatie, 278 p. De
LOB in de vernieuwing vmbo & mbo
LOB in de vernieuwing vmbo & mbo Spirit4you Versterkt loopbanen Even kennismaken? Naam / organisatie / functie? Wat betekent LOB in het vernieuwde vmbo/ mbo voor jou? Waar ben je trots op? 30 november
Onderzoek studie uitval HBO studenten Het belang van een goede studiekeuze. oktober 2011
Onderzoek studie uitval HBO studenten Het belang van een goede studiekeuze oktober 2011 Hoog percentage studie uitvallers Uit cijfers van de HBO-raad blijkt dat gemiddeld 15,8% van de HBO studenten afvalt
Presenteer je eigen onderzoek op de Mbo Onderzoeksdag op 12 november 2015!
Voorstel voor onderzoekspresentaties Mbo Onderzoeksdag Presenteer je eigen onderzoek op de Mbo Onderzoeksdag op 12 november 2015! Indienen van een voorstel kan tot en met 15 mei 2015 via e-mailadres: info@mboonderzoeksdag.nl
Hoe kan je effectief leervaardigheden trainen op basis van het RTTI model?
Hoe kan je effectief leervaardigheden trainen op basis van het RTTI model? Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Profiel Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Links Bibliografische referentie Studentnummer
Wat wil ik na het Pax Christi College gaan doen??
Wat wil ik na het Pax Christi College gaan doen?? Decaan F. Kerkhof september 2015 Het keuzeproces : hoe zit dat in elkaar? Havo 4 en vwo 5 oriënteren door middel van: - www.studiekeuze123.nl - www.startstuderen.nl
De datateam methode. Onderzoeksbevindingen en praktijkervaringen. Succesexpo School aan Zet , Eindhoven Lisa Moonen en Kim Schildkamp
De datateam methode Onderzoeksbevindingen en praktijkervaringen Succesexpo School aan Zet 01-10-2015, Eindhoven Lisa Moonen en Kim Schildkamp Contactpersoon: Kim Schildkamp, k.schildkamp@utwente.nl Inleiding
PROFIELPRODUCT - VERANTWOORDING
PROFIELPRODUCT - VERANTWOORDING Naam auteur(s) Hofstee, R.H. MSc of Economics Vakgebied Algemene Economie Titel Vakgroepwerkplan Open Schoolgemeenschap Bijlmer Economie (3 H/V) Onderwerp Leerplan Profiel
Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel
Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Auteurs: Sara Diederen Rianne van Kemenade Jeannette Geldens i.s.m. management initiële opleiding (MOI) / jaarcoördinatoren 1 Inleiding Dit document is bedoeld
Decanaat Lekkerkerk. Loopbaanoriëntatie en begeleiding in VMBO-BK2. Loopbaan Oriëntie en Beroep (LOB)
Decanaat Loopbaanoriëntatie en begeleiding in VMBO-BK2 Loopbaan: Als je bezig bent met je schoolloopbaan dan ben je bezig met vragen over jouw toekomst. Wat voor beroepen vind je interessant? Wat voor
Het Baarnsch Lyceum zoekt een
'Het Baarnsch Lyceum, een school voor havo, atheneum en gymnasium met ongeveer 1000 leerlingen, is sinds 1919 een begrip in de regio Baarn/Soest. Ouders, leerlingen en medewerkers zijn verknocht aan de
LOB in het beroepsonderwijs drs. Metje Jantje Groeneveld
LOB in het beroepsonderwijs drs. Metje Jantje Groeneveld Wat gaan we doen? Inventarisatie vragen / verwachtingen Presentatie Vragen / discussie Wat kan ik er mee? Afronding 24-3-2015 2 Vragen? Met welke
Begrippenkader Studieloopbaanbegeleiding en Reflectie
Begrippenkader Studieloopbaanbegeleiding en Reflectie Kariene Mittendorff, lectoraat Innovatief en Effectief Onderwijs Studieloopbaanbegeleiding Binnen scholen wordt op verschillende manieren gewerkt aan
Ouderavond 3 Mavo De start als bovenbouwleerling met het vizier op het examen!
Ouderavond 3 Mavo De start als bovenbouwleerling met het vizier op het examen! Programma: 1. LOB, Stage (MAS en BO) & MBO+ Spreker: dhr. Nevels 2. Mavo+ Spreker: dhr. Mulder 3. Decanaat Spreker: dhr. Cornet
Profielwerkstukplus HAVO
Profielwerkstukplus HAVO Inleiding Aan het eind van je schoolloopbaan laat je zien dat je klaar bent voor je vervolgopleiding. Het profielwerkstukplus (PWS+) is daar één van de middelen voor. Je maakt,
Loopbaanoriëntatie en begeleiding voor decanen en mentoren
Loopbaanoriëntatie en begeleiding voor decanen en mentoren Loopbaanoriëntatie staat in het voortgezet onderwijs volop in de belangstelling. De VO raad ziet loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) als
Projectdefinitie. Plan van aanpak
Projectplan DOT2 Projectdefinitie ICT is niet meer weg te denken uit ons onderwijs (Hasselt, 2014). Als (toekomstige) leerkracht is het belangrijk dat je daar op inspeelt en kennis hebt van de laatste
LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding
LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: LOB programma waar zijn we? keuzekaart met oa: Gemengde Leerweg; mevr. Noordergraaf Nieuw vak: Kunst2
Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel
Klanttevredenheidsonderzoek 2015
Klanttevredenheidsonderzoek 2015 Uitgevoerd door de Wetenschapswinkel van de Universiteit Twente Laura van Neck December 2015 1 Colofon Onderzoek uitgevoerd door: Wetenschapswinkel Universiteit Twente
Schoolportretten bij onderzoek naar examens in extra vakken / vakken op een hoger niveau
Schoolportretten bij onderzoek naar examens in extra vakken / vakken op een hoger niveau Colofon: Dit is een uitgave van het ministerie van OCW, directie Voortgezet Onderwijs Coordinatie: Muriel Cluitmans
Vragenlijst diepteonderzoek naar stages in de tweede fase
Vragenlijst diepteonderzoek naar stages in de tweede fase A. Achtergrondgegevens van de school 1. Welke leerlijnen zijn er vmbo havo vwo 2. Wat is het aantal leerlingen per leerlijn? 3. Visie/identiteit
Training Resultaatgericht Coachen
Training Resultaatgericht Coachen met aandacht voor zingeving Herken je dit? Je bent verantwoordelijk voor de gang van zaken op je werk. Je hebt alle verantwoordelijkheid, maar niet de bijbehorende bevoegdheden.
Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam
PAPER 1 (herziene versie) Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Profielproduct Daniëlle Griep Organisatie Wiskunde B en/of natuurkunde in het E&M profiel? Wiskunde B en/of natuurkunde in het
Profielkeuze Vwo 3. Het doel is: Op basis van reële zelfkennis, een gedegen keuze maken!
Profielkeuze Vwo 3 Profielkeuze in het algemeen Dit jaar maakt uw dochter/zoon een belangrijke keuze in haar/zijn schoolloopbaan. Er moet een profiel gekozen worden: vakken waarin uw kind eindexamen gaat
2 jarig Verzorgende IG BOL
2 jarig Verzorgende IG BOL Loopbaanoriëntatie Begeleiding (LOB) Leerjaar 1 Fase A Docentenhandleiding LOB Fase A leerjaar 1 Ontwikkelaar: Rianne Schuur Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1 Beginsituatie...
Plan van aanpak. Namen Studenten: Tim Smit Bhanu Sharma Ryan Pool Paulo Bruns Denzel Seca
Plan van aanpak Namen Studenten: Tim Smit 500630016 Bhanu Sharma 500709428 Ryan Pool 500713831 Paulo Bruns 500716331 Denzel Seca 500672845 Klas: MMT1F Team: 2 Minor: Marketing Tomorrow Vak: Online Marketing
LOB en Vernieuwing VMBO. Landelijke dag Zorg en Welzijn Edith Vissers, KPC Groep
LOB en Vernieuwing VMBO Landelijke dag Zorg en Welzijn Edith Vissers, KPC Groep Wat gaan we doen? Reflecteren op de bedoeling: loopbaanleren waarom? Inzoomen op de eisen die de vernieuwing stelt Inzoomen
SAMENVATTING ONDERZOEK "Van kwalificatiedossier naar aantrekkelijk onderwijs"
SAMENVATTING ONDERZOEK "Van kwalificatiedossier naar aantrekkelijk onderwijs" Doel- en probleemstelling SLO speelt als het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling een belangrijke rol in het vertalen
Informa(eavond 5 havo Carolus Clusius College
Informa(eavond 5 havo Carolus Clusius College Programma: Inleiding: dhr. Moleman, teamleider 4 & 5 havo Keuze vervolgopleiding: Nadere toelichting LOB Informatie DUO 7 december 2017 Verloop schooljaar
Adviezen voor studiekiezers op basis van de Startmonitor
Adviezen voor studiekiezers op basis van de Startmonitor Conclusies en aanbevelingen op basis van jaarlijks onderzoek naar studiekeuze en studiesucces Jules Warps ResearchNed mei 2012 2012 ResearchNed
Voorlichting 4-HAVO. Profielwerkstuk. 7 april 2016
Voorlichting 4-HAVO Profielwerkstuk 7 april 2016 Onderwerpen voorlichtingsbijeenkomst Wat is een profielwerkstuk (pws)? Het belang van het pws Alleen of samen? Onderwerpen van het pws Welke vorm heeft
[EVALUATIE EN VOORUITBLIK]
2013 Goois Lyceum, Bussum Christiaan Heyting [EVALUATIE EN VOORUITBLIK] AANBEVELINGEN VOOR VERBETERING PRESENTATIES GESCHIEDENIS & OMGEVING Dit rapport is in het schooljaar 2012-2013 uitgevoerd door Christiaan
INFORMATIEAVOND 5 HAVO
INFORMATIEAVOND 5 HAVO 2011 2012 PROGRAMMA Algemeen : 20.00-20.15 uur PWS : 20.15-20.30 uur Decanaat : 20.30-20.50 uur Pauze : 20.50-21.00 uur Mentor : 21.00-21.45 uur ALGEMEEN Rooster Pedagogisch klimaat
Welkom heten Voorstellen
Welkom heten Voorstellen 1 Wat wordt er besproken: Vraagstuk Onderzoek Conclusies uit het onderzoeksrapport Aanbevelingen Implementatie 2 De hoofdvraag van mijn onderzoek is: Wat kan ROC Ter AA doen om
Programma sessie. Vraag. theorie naar. praktijk. Van wie heeft u geleerd na te denken over de keuzes in uw loopbaan? VMBO Congres 31 januari 2013.
Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding op het VMBO Ahmed Mahamed Jan Lauwrens Haisma Programma sessie van theorie naar praktijk en in gesprek daarover Vraag Van wie heeft u geleerd na te denken over de keuzes
Voorbeeld: Ik werk het liefst met een tweetal.
& OHHUOLQJHQKDQGOHLGLQJ LQOHLGLQJ Het sectorwerkstuk staat voor de deur. Misschien heb je er al slapeloze nachten van, misschien lijkt het je de leukste opdracht van je hele opleiding. Eindelijk iets leren
LOB in de regio: samen werken, samen leren. Pilot voor doorlopende leerlijn loopbaanleren vmbo-mbo. Olaf van Tilburg in gesprek met Frank Weijers
LOB in de regio: samen werken, samen leren Pilot voor doorlopende leerlijn loopbaanleren vmbo-mbo Olaf van Tilburg in gesprek met Frank Weijers november 2015 LOB in de regio: samen werken, samen leren
Haalbaarheidsonderzoek
Haalbaarheidsonderzoek SAMENVATTING RAPPORTAGE Haalbaarheidsonderzoek Samenvatting rapportage Bureau Verten Onderzoek uw partner in onderzoek www.vertenonderzoek.nl e-mail: verten.onderzoek@inter.nl.net
Een brede kijk op onderwijskwaliteit Samenvatting
Een brede kijk op onderwijskwaliteit E e n o n d e r z o e k n a a r p e r c e p t i e s o p o n d e r w i j s k w a l i t e i t b i n n e n S t i c h t i n g U N 1 E K Samenvatting Hester Hill-Veen, Erasmus
Loopbaanoriëntatie en -begeleiding
Loopbaanoriëntatie en -begeleiding Vragenlijst Printversie Verantwoording 2017 Vernieuwenderwijs, Utrecht Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan om zonder voorafgaande
Kwaliteitenreflectie. Kwaliteitenreflectie. Motievenreflectie werkexploratie. Kwaliteitenreflectie. Motievenreflectie Loopbaansturing
Doorlopende leerlijn LOB op het vwo klas Keuzemoment: Doelstellingen: Loopbaan Competenties: 1 Twee talen 1. Signaal oppakken kiezen uit Frans, 2. Keuzesituatie Motievenreflectie Duits en Spaans onder
De rol van de mentoren in de studiekeuzebegeleiding van de leerlingen. De taken van de mentoren in het studiekeuzeproces van de leerlingen
PROFIELPRODUCT Naam auteur(s) H.(Harun)Cetin Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen wiskunde De rol van de mentoren in de studiekeuzebegeleiding van de leerlingen De taken van de mentoren
Het begeleiden van nieuwe docenten bij het uitvoeren van practica. Paper 1: Plan van aanpak.
Profielproduct Naam auteur T. de Graaff Vakgebied Natuurkunde, scheikunde, biologie Titel Het begeleiden van nieuwe docenten bij het uitvoeren van practica. Paper 1: Plan van aanpak. Onderwerp Docentenbegeleiding
Rekenen op het vo. Tussenrapportage Intensiveringstraject rekenen vo
Rekenen op het vo Tussenrapportage Intensiveringstraject rekenen vo TUSSENRAPPORTAGE INTENSIVERINGSTRAJECT REKENONDERWIJS VO Compacte impressie van de betekenis van het traject, opgetekend na het bezoeken
Visie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding
Visie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding regio s-hertogenbosch en omgeving LOB is een verzameling van activiteiten binnen een loopbaangerichte leeromgeving om jongeren actief te laten werken aan hun
Toekom(st)room LOB Een stroompunt loopbaangericht onderwijs
SAMENVATTING Toekom(st)room LOB Een stroompunt loopbaangericht onderwijs Advies over hoe LOB na 5 jaar Stimulering LOB verder moet. Utrecht, 1 december 2014 ACHTERGROND Van studie kiezen naar loopbaan
Onderzoek naar de voorspellende waarde van vakadviezen op het Amstelveen College
Onderzoek naar de voorspellende waarde van vakadviezen op het Amstelveen College door: Shannon Vlaar Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Profiel Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Links Bibliografische
Gap Year onderzoek. 1. Uitkomsten Jongeren
Samenvatting Gap Year onderzoek Mei 2012 Gap Year onderzoek In april 2012 hebben het Europees Platform en de Nuffic onderzoek gedaan naar de toekomstplannen van leerlingen na hun eindexamen. De focus van
DUS BEWAAR ELK KATERN GOED!
Voorwoord Hallo leerlingen van het VWO, Voor je ligt het eerste katern van jouw dossier voor Loopbaan Oriëntatie op studie en Beroep (LOB). Het dossier bestaat uit vier katernen. Aan het begin van elk
Informatie-avond vwo4. Welkom
Informatie-avond vwo4 Welkom Agenda Opening Informatie over V4 Decanaat Mentoren Geslaagd!! Het leren in de bovenbouw Inzicht Uit het hoofd leren Oefenen Toepassen Het leren in de bovenbouw Basis leggen
Ouder informatieavond V4 4 september 2017
Ouder informatieavond V4 4 september 2017 WELKOM Indeling avond 20.00u 20.30u -Plenair Dhr. Sliphorst visie VWO Mw. Van Berkel Info VW4 Dhr. Kesselring decanaat 20.30u-21.00u Mentor: kennismaking per klas
LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding
1 LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: 2 LOB programma waar zijn we? keuzekaart Havo algemeen Havo Muurhuizen door dhr. v/der Belt MBO nog
Beoordelingsmodel Profielwerkstuk Lyceum Elst Deel 1: onderzoeksvoorstel (havo/vwo)
Beoordelingsmodel Profielwerkstuk Lyceum Elst 2016-2017. Deel 1: onderzoeksvoorstel (havo/vwo) Afspraken Om te worden beoordeeld, moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden: 1) Het onderzoeksvoorstel
Annelies Hak decaan HAVO
Voorlichting HAVO klas 5 schooljaar 2015-2016 Annelies Hak decaan HAVO hak@hetlyceumvos.nl Studie is geen last minute vakantie Wat kan ik na de HAVO doen? Studeren HBO, MBO Werken Uitstel van studie eventueel
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase 2014-2015 VT-DT ONDERZOEKSVERSLAG 1 Bijlage 5c Beoordelingsformulier onderzoeksverslag
Inhoudsopgave. Voorwoord Verwachtingen van klanttest De klanttest Ontwikkelplan
Klanttest. Inhoudsopgave Voorwoord Verwachtingen van klanttest De klanttest Ontwikkelplan Voorwoord In blok 2 hebben we een klanttest uitgevoerd om te kijken of er vraag is naar het ontwikkelingsplan.
Mentoren. Dhr. Franken Mw. Braspenning Mw. Van Ginkel Mw. Goudswaard
Welkom! Teamleider vwo Mentoren Dhr. Franken Mw. Braspenning Mw. Van Ginkel Mw. Goudswaard V4A V4B V4B V4C Verzuimcoördinator Mw. Ingrid Vermeer Directe nummer: 0186-728130. Ziek melden, briefjes inleveren
Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk
Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie
Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo
Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2016-2017 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opdracht 4 Stappenplan 4 Logboek 8 Overzicht van taken 9 Planning 10 Informatiebronnen profielkeuze 13 2 INLEIDING In de tweede fase
Ouderavond 3 Havo /3 Vwo. Profielkeuze. 12 februari 2015
Ouderavond 3 Havo /3 Vwo Profielkeuze 12 februari 2015 Voorstellen Peter Legierse Teamleider Havo Mevr. Smit- van der Vaart (H3A) Dhr. Langendoen (H3B) Mevr. Griffioen (H3C) Mentoren Havo Clemens Bentlage
Plan van aanpak. Communicatieonderzoek
Plan van aanpak Communicatieonderzoek Plan van aanpak Communicatieonderzoek Groep: Vision Versie: 1.0 Datum: Donderdag 23 april 2015 Cursusnummer: JBC-COMON.1V-13 Namen: Studentnummer: Max van der Vlugt
Jonge mantelzorgers. Onderzoek naar het bereiken en ondersteunen. van jonge mantelzorgers in Zwolle. Een samenvatting van het onderzoek
Jonge mantelzorgers Onderzoek naar het bereiken en ondersteunen van jonge mantelzorgers in Zwolle Een samenvatting van het onderzoek Renée Lieffijn, Esther Lukas, Jacolien van der Vegt, Karien Willems
LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding
1 LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: 2 LOB programma waar zijn we? keuzekaart Havo Muurhuizen door dhr. v/der Belt MBO nog niet genoeg /
Advies van het gebruikersplatform Studiekeuze Informatie (SKI)
Advies van het gebruikersplatform Studiekeuze Informatie (SKI) Inleiding Voor u ligt het advies van het gebruikersplatform studiekeuze informatie. Dit gebruikersplatform bestaat uit een aantal belanghebbende
Ouderavond profielkeuze havo
Ouderavond profielkeuze havo Maandag 31 oktober 2016 19.00 uur 19.45 uur I. Hover, decaan Sint-Janscollege LOB Loopbaanoriëntatie- en begeleiding Decaan Start profielkeuze leerjaar 3 studiekeuze eindexamenjaar
LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding
LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: LOB programma waar zijn we? keuzekaart met oa: Gemengde Leerweg; mevr. Noordergraaf Havo algemeen Havo
T O E K O M S T V A K 4 HAVO
T O E K O M S T V A K 4 HAVO In het jaarprogramma voor de vierde klas kom je een geheel nieuw vak tegen. Dit vak noem je het toekomstvak. Het woord zegt het al: je gaat je bezighouden met je toekomst.
Ouder informatieavond V5 13 sept 2016
Ouder informatieavond V5 13 sept 2016 WELKOM Indeling avond 19.00u 19.40u -Plenair Dhr. Sliphorst visie VWO en invoering CT Mw. Hol Wat maakt V5 bijzonder? Dhr. Kesselring decanaat Mw. Boamfa - decanaat
Functie Unitleider Salarisschaal Werkterrein Activiteiten Context
Functie Salarisschaal Werkterrein Activiteiten Unitleider LD en evt. arbeidsmarkttoelage Management -> Overig management Beleid mede voorbereiden, ontwikkelen, implementeren en evalueren Coördinatie van
Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties
Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties Het gaat om de volgende zeven verandercompetenties. De competenties worden eerst toegelicht en vervolgens in een vragenlijst verwerkt. Veranderkundige
havo, adviesprocedure atheneum en gymnasium januari 2016 Bevorderingsnormen en adviesprocedure Het Baarnsch Lyceum 1
Keuzegids Bevorderingsnormen klas 3 en havo, adviesprocedure atheneum en gymnasium januari 2016 Bevorderingsnormen en adviesprocedure Het Baarnsch Lyceum 1 Inhoud Voorwoord... 3 Bevorderingsnormen en adviesprocedure...
Het verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen.
Bonaventuracollege Leiden Het verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen. Advies voor docenten Sanne Macleane 2015 Inhoudsopgave Inleiding... 3 De opbouwende leerlijn van het zelfstandig
1 Ben je vroeg genoeg begonnen om je met je toekomst bezig te houden?
ACT in LOB Werkbladen Toolkit Checklist goed kiezen Met deze tool kun je checken of je jouw studiekeuze goed hebt aangepakt. Wanneer dat het geval is heb je een bevestiging dat je goed bezig bent geweest
doordat er op dat moment geen leeftijdsgenootjes aanwezig zijn. Als ze iets mochten veranderen gaven ze aan dat de meeste kinderen iets aan de
SAMENVATTING Er is onderzoek gedaan naar de manier waarop kinderen van 6 8 jaar het best kunnen worden geïnterviewd over hun mening van de buitenschoolse opvang (BSO). Om hier antwoord op te kunnen geven,
EEN OPEN DAG BEZOEKEN
Activiteit voor in de les: EEN BEZOEKEN Middels dit document wil De Haagse Hogeschool de aankomende studenten tools geven om zich goed voor te bereiden op hun studiekeuze via het bezoeken van een Open
Studenten met een functiebeperking helpen naar succes!
Studenten met een functiebeperking helpen naar succes! Fontys Hogescholen Dienst Studentenvoorzieningen Presentatie: André Rozendaal, teamleider Decanen & Psychologen Onderwerpen - Overgang van VO naar
Teamspot: Samen LOB makkelijker en leerzamer maken Organiseren, Verbinden, Matchen, Uitvoeren en Begeleiden
Teamspot: Samen LOB makkelijker en leerzamer maken Organiseren, Verbinden, Matchen, Uitvoeren en Begeleiden Huub, decaan havo 24 november 2016, Utrecht www.teamspot.nl Agenda 1. Voorstellen Teamspot.nl
Generieke studievaardigheden voor doorstroom havo-hbo. Jelle Nauta Coördinator vo-ho Netwerk Noord
Generieke studievaardigheden voor doorstroom havo-hbo Jelle Nauta Coördinator vo-ho Netwerk Noord Even voorstellen Jelle Nauta Docent Research management en procestechnologie Opleidingen Life Sciences
Informatieavond havo 5 Schooljaar maandag 26 september 2016
Informatieavond havo 5 Schooljaar 2016-2017 maandag 26 september 2016 Programma Opening Algemene informatie: de examenroute Loopbaan Oriëntatie Begeleiding Presentatie Dienst Uitvoering Onderwijs over
Informatie avond klas 2 Kader / Mavo WELKOM
Informatie avond klas 2 Kader / Mavo WELKOM Programma Decanaat (theater) Mentoraat (instructielokaal) Decanaat klas 2 K/M Decaan: Marbella Uhlenbeck m.uhlenbeck@montaignelyceum.nl Decaan voor Kader en