Criteria. Doel. Leerlingen leren kiezen en nemen steeds meer de regie in handen, hetgeen het eigenaarschap en de motivatie bij leerlingen vergroot.

Transcriptie

1 Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie kwaliteitenreflectie motievenreflectie werkexploratie netwerken loopbaansturing LOB-cyclus ervaren reflecteren en vastleggen hele LOB-cyclus: ervaren + reflectie + vastleggen Ervaringsniveau oriënteren door informatie ervaren op school / privé ervaren in beroepspraktijk Betrokken partijen ouders arbeidsmarkt alumni (afgestudeerde) Voorbereidingstijd docent weinig gemiddeld veel Tijdsindicatie opdracht 0-30 minuten minuten > 60 minuten Type opdracht individuele opdracht groepsopdracht Titel Doel VOORBEREIDING Voorwerk door docent UITVOERING Uitleg door docent Ervaren in de beroepspraktijk Leerlingen verbreden en verdiepen hun werkbeeld. Verbreden door werk te onderzoeken waar ze nog geen beeld van hebben, verdiepen door werk te onderzoeken waar ze interesse in hebben, maar nog een onvolledig beeld. Leerlingen leren kiezen en nemen steeds meer de regie in handen, hetgeen het eigenaarschap en de motivatie bij leerlingen vergroot. Leerlingen vergroten hun zelfbeeld door te reflecteren op de praktijkervaring en hier conclusies uit te trekken over hun kwaliteiten en motieven. Benodigdheden: (Ruime) keuze uit bedrijven waar jongeren een hele of halve dag een ministage kunnen lopen, zoals bijvoorbeeld: - Groenvoorziening - ICT-bedrijf - Bouwbedrijf - Administratiekantoor - Zorgcentrum/ziekenhuis - Horeca - Transportbedrijf - NS - Sportschool. Voldoende begeleiders die de jongeren kunnen begeleiden bij de ministages Loopbaandossier of portfolio van de jongeren Zorg dat de begeleiders van de praktijkopdrachten goed geïnformeerd zijn over het doel van de praktijkopdrachten. Zorg ervoor dat er voldoende begeleiders zijn die met de jongeren mee kunnen naar de bedrijven. Je gaat binnenkort op ministage. Dat betekent dat je een bezoek gaat brengen aan een bedrijf. Dit doe je samen met een groepje leerlingen en een begeleider. De stappen die je volgt zijn: 1. Je maakt een (thuis)opdracht om een sector te kiezen voor je ministage.

2 2. Als je weet naar welk bedrijf je gaat, bereid je het bezoek voor met een groepje tijdens de mentorles of met je ouders thuis. 3. Je gaat op ministage en voert daar een opdracht uit. 4. Je bereidt met je groepje een presentatie voor over je ministage/ je maakt een poster over je mini-stage. 5. Je vult je loopbaandossier aan met wat je hebt geleerd over werk en over jezelf. Ervaren Voorbereiding (individueel) STAP 1 Je gaat eerst je kwaliteiten (waar ben je goed in?) en motieven (wat vind je leuk? wat vind je belangrijk?) op een rijtje zetten. Pak je loopbaandossier of portfolio erbij om te kijken wat je al eerder ontdekt had. 1. Beantwoord de vragen over je kwaliteiten (waar ben je goed in?): - Waar ben je goed in op school? - Waar ben je goed in buiten school? - Wat vinden je ouders waar je goed in bent? (Als je dit niet weet, vraag het na!) - Wat vinden je vrienden/klasgenoten waar je goed in bent? (Als je dit niet weet, vraag het aan hun) - Wat heb je al eerder in je lob-lessen ontdekt over je kwaliteiten? 2. Beantwoord de vragen over je motieven (wat vind je leuk? Wat vind je belangrijk?): - Wat is je leukste vak op school? - Wat zijn je hobby s? Wat doe je graag in je vrije tijd? - Wie is een voorbeeld voor jou (denk aan familie, vrienden, of een bekende Nederlander)? Wat vind je zo goed aan deze persoon? - Wat heb je al eerder in je lob-lessen ontdekt over wat je belangrijk vindt? 3. Er zijn mini-stages naar de volgende soorten bedrijven: groenvoorziening, ICT-bedrijf, bouwbedrijf, administratiekantoor, zorgcentrum/ziekenhuis, horeca restaurant, transportbedrijf NS en sportschool. Om een goede indeling te kunnen maken, willen we jouw top 3 weten. - Schrijf drie soorten bedrijf op die jou aanspreken. - Geef per soort bedrijf je motivatie. Gebruik hierbij de kwaliteiten en motieven die je hierboven op een rijtje hebt gezet. - Lever dit formulier in bij je mentor. 2

3 Voorbereiden(samen met ouder/ familielid) STAP 1 1. Je gaat binnenkort op mini-stage. Om een goede keuze te maken ga je eerst na wat je kwaliteiten zijn (sterke kanten). Je maakt deze opdracht samen met een familielid. Bedenk met wie je de opdracht het beste kunt maken: met je vader, je moeder, of misschien met een ander volwassen familielid? - Leerling: Noem drie situaties waar je trots was op jezelf. Welke kwaliteit (sterke kant) liet je daarbij zien? - Ouder/familielid: Noem drie situaties waarin u trots was op uw kind. Welke kwaliteit van uw kind zag u? Stel een top drie samen van de kwaliteiten van uw kind (kies uit de lijst of verzin ze zelf). - Bespreek met je ouder of familielid o Welke kwaliteiten hebben jij en je ouder/familielid allebei genoemd? o Over welke kwaliteiten hebben jij en je ouder/familielid een andere mening? o Wat vond je het leukst om te horen? 4. Er zijn mini-stages naar de volgende soorten bedrijven: groenvoorziening, ICT-bedrijf, bouwbedrijf, administratiekantoor, zorgcentrum/ziekenhuis, horeca restaurant, transportbedrijf NS en sportschool. Om een goede indeling te kunnen maken, willen we jouw top 3 weten. - Schrijf drie soorten bedrijf op die jou aanspreken. - Schrijf bij ieder bedrijf op welke kwaliteiten van jou daar goed bij passen. - Vraag ook aan je ouder/familielid welke kwaliteit van jou past bij ieder bedrijf en schrijf dat op - Lever dit formulier in bij je mentor. Voorbereiden (drietallen) STAP 2 5. Je weet waar je naar toe gaat tijdens je ministage. Maak een groepje van drie leerlingen die naar hetzelfde bedrijf gaan en maak samen deze opdracht. Beantwoord de volgende vragen: - Hoe heet het bedrijf? - Waar is het bedrijf (adres)? - Hoekom je daar (route)? - Wat doet het bedrijf? - Welke beroepen zijn er (denken jullie) in het bedrijf? - Bij welke profielen horen die beroepen? 3

4 - Welke andere informatie heb je nog gevonden over het bedrijf? 6. Bedenk elk een vraag waar je tijdens de ministage antwoord op wilt krijgen. Waar ben je nieuwsgierig naar? Wil je bijvoorbeeld meer weten over het bedrijf? Of over de beroepen binnen het bedrijf? Of wil je weten wat je moet kunnen om bij dat bedrijf te kunnen werken? 7. Bedenk hoe jullie de ervaring gaan presenteren aan jullie klasgenoten en/of ouders. Voorbeelden: Een PowerPoint, Prezi, een moodboard, een fotoreportage, een vlog, een stripverhaal, een verslag of iets wat jullie zelf bedenken. Geef aan: - Wij kiezen voor: - Wat heb je daarvoor nodig? (Denk aan materialen, internet, foto s etc). - Als jullie bij het bedrijf foto s of een filmpje wil maken, vraag dan van tevoren toestemming. - Wie van jullie vraagt toestemming voor het maken van foto s of filmpje? En wanneer? Uitvoeren STAP 3 Voer de ministage uit zoals je die hebt voorbereid en uitgekozen. Neem de vragen mee die je in stap 2 hebt opgeschreven. Heb je toestemming om foto s of een filmpje te maken? Neem dan je telefoon mee. Reflecteren STAP 4 (Individueel) 1. Maak een presentatie voor je mentor en/of ouders. - Schrijf eerst de antwoorden op bij de vragen die je had voorbereid. - Maak dan een poster over je ministage. - Gebruik hierbij de antwoorden op je vragen. En gebruik de volgende vragen: o Laat zien waar je je mini-stage hebt gedaan o Laat zien wat je hebt gezien en gedaan tijdens de ministage o Laat zien wat je het allerleukst vond van de ministage o Laat ook zien wat je niet leuk vond o Laat zien welk werk je nu het leukst lijkt. Is dat veranderd door de stage? o Bij welke sterke kanten van jou past dit werk? - Neem een groot vel papier en plak een foto van jezelf in het midden. - Je mag plaatjes plakken, erbij schrijven en tekenen - Wat is voor jou belangrijk als je gaat werken? Is dat veranderd door de stage? 4

5 Vastleggen Stap 5 Je hebt je presentatie gegeven en de mentor heeft je vragen gesteld. Beantwoord de volgende vragen. Wat heb je voor nieuws ontdekt over je kwaliteiten en motieven? Welke complimenten heb je gekregen? Wat wil je verder gaan uitzoeken)? Wat is je volgende stap? Nabespreken van de activiteit Naar aanleiding van deze opdracht kun je de volgende vragen stellen: - Wat vind je van de keuze die je hebt gemaakt voor de mini-stage? Wat was goed, wat viel tegen? - Wat vond je van de beroepen die je gezien hebt? Welke vond je interessant? Waarom? - Welke kwaliteiten hebben de mensen nodig die deze beroepen uitoefenen? - Wat heb je geleerd over wat jij interessant, aantrekkelijk of leuk vindt? - Wat wil je verder uitzoeken over werk en over wat bij jou past? - Welke vervolgstap wil je zetten? En hoe wil je dat doen? DIFFERENTIATIE Tips en trucs Help leerlingen om de verbinding te leggen tussen hun kwaliteiten en motieven en de keuze voor een ministage. Wat weet je al, en wat nog niet? Wat wil je onderzoeken? Waar ben je nieuwsgierig naar? Hoe kom je erachter of het klopt wat je denkt over een bepaald beroep of sector? Laat ze hun lob-dossier of eerdere lob-opdrachten raadplegen. Wat hebben ze al over hun kwaliteiten en motieven in kaart gebracht? Hebben ze eerder geformuleerd wat ze nog willen onderzoeken (over zichzelf, over bedrijven, over beroepen)? Hoe kunnen ze deze informatie gebruiken om een keuze te maken voor de mini-stage? Help leerlingen om zich een beeld te vormen van de mini-stage door ze te stimuleren om op onderzoek uit te gaan. Wat kunnen ze te weten komen over dit bedrijf? Waar zijn ze nieuwsgierig naar? Als leerlingen niet naar het bedrijf van hun keuze gaan, help ze dan om na te denken wat ze kunnen leren van het bedrijf waar ze naar toe gaan en hoe ze kunnen zorgen dat het toch een leerzame ministage wordt. 5

6 Help leerlingen als zij vooraf toestemming moeten vragen om foto s te maken. Herinner leerlingen vlak voor de uitvoering eraan nog eens te kijken waarom ze voor deze stage hebben gekozen. Herinner leerlingen eraan dat ze de vragen die ze hebben voorbereid meenemen naar de praktijkopdracht en dat ze, indien dat mag, foto s maken tijdens de mini-stage. Leerlingen hebben vaak, als ze voor het eerst een PowerPoint of een poster maken, wat aansporing of ondersteuning nodig. Voorbeelden van anderen kunnen hierbij helpen. In het gesprek met leerling (en ouders) is het van belang om verdiepende vragen te stellen naar aanleiding van de PowerPoint of de poster, waarbij je vooral reflecteert op de emoties die ze hebben ervaren: wat vonden ze leuk, niet leuk, wat was frustrerend? Benoem de kwaliteiten en motieven die hieruit naar voren komen. Geef complimenten voor wat ze goed hebben gedaan. Zorg dat de vervolgstap een logische verbinding krijgt met de volgende lob-opdracht (zoals de keuze voor een stage of de profielkeuze). Laat de leerlingen na het gesprek met de mentor (en ouders) hun lob-dossier aanvullen. Daarin komen de opdrachten, de foto s, de PowerPoint of een foto van de poster. Laat ze samenvatten wat ze hebben ontdekt over zichzelf, werk, werkzaamheden en vervolgstap. Als ze tijdens het gesprek tips en/of complimenten hebben gekregen, kunnen ze deze ook noteren. Hiervoor kunnen ze de opdracht gebruiken. Samenhang en verwijzingen naar andere LOB opdrachten Titels opdrachten: Creativiteit Excellentie Humor Kritiek Leiderschap Professionaliteit Verantwoordelijkheid Zelfvertrouwen 6

7 Bijlage Basis van de opdracht uit: Werkexploratie in Loopbaanoriëntatie en begeleiding in het vmbo, september