De agenda wordt met inachtneming van bovengenoemde aanvulling vastgesteld.

Transcriptie

1 COMMISSIE WATERKETEN EN WATERKERINGEN Delft, 6 april 2010 AAN DE VERENIGDE VERGADERING VAN DELFLAND Advies van de commissie Waterketen en Waterkeringen, tevens conceptverslag van de vergadering op 6 april 2010 over de aan haar voorgelegde voorstellen van het college van dijkgraaf en hoogheemraden, ter behandeling in de Verenigde Vergadering op 22 april Aanwezig: mevr. mr. A.W. Bom-Lemstra dhr. P. van der Ende dhr. J.J.M. Batist dhr. drs. B. Canton mevr. drs. J. Engels dhr. ir. L.P.I.M. Hombergen dhr. C. Kuijvenhoven mevr. Van Luijk-Bouwmeester dhr. J.W.A. van Olphen dhr. R. Reijn dhr. ir. E.F.M. Nieuwenhuis hoogheemraad, voorzitter hoogheemraad, plv. voorzitter Bedrijfsgebouwd PVDD, plv lid Water Natuurlijk PvdA CDA AWP Delfland, plv. lid Bedrijfsgebouwd VVD secretaris Afwezig met kennisgeving: mevr. N.J. Dijkshoorn-van Dijk dhr. ir. G.A. van der Wedden dhr. J. Th. Overmeer Ongebouwd AWP Delfland PVDD 01. Opening, vaststelling agenda Mevrouw Bom opent om uur de vergadering en deelt mee dat mevr. Dijkshoorn in verband met familie-omstandigheden verhinderd is de vergadering bij te wonen. Zij stelt voor het Kadeverbeteringsprogramma regionale keringen aan de agenda toe te voegen conform de toezegging in de vergadering van 19 januari jl.. Aldus wordt besloten. De agenda wordt met inachtneming van bovengenoemde aanvulling vastgesteld. 02. Notulen en toezeggingenlijst vergadering commissie 19 januari 2010 en verslag besloten vergadering 19 januari 2010 De notulen en de toezeggingenlijst van de vergadering van 19 januari alsmede het verslag van de besloten vergadering van 19 januari worden achtereenvolgens zonder wijzigingen vastgesteld. Naar aanleiding van het verslag van de besloten vergadering herinnert de heer Hombergen aan de toezegging van de voorzitter inzake open overleg met de aannemer over mogelijke projectoptimalisaties. Dat Delfland binnen de aanbestedingsregels in principe de voorkeur geeft aan werken met lokale aannemers vindt hij in dit kader secundair. Mevrouw Bom zal degenen die met de uitvoering van het project bezig zijn hierop nog eens attenderen. 03. Mededelingen Beantwoording vragen VV 17 december 2009 inzake waterplan Pijnacker-Nootdorp Mevrouw Van Luyk heeft geen inzicht in de voortgangsrapportage 2009 en vraagt om toezending hiervan. Haar is niet duidelijk hoe de samenwerking met Pijnacker-Nootdorp zich ontwikkelt. De heer Van der Ende antwoordt dat de samenwerking met Pijnacker-Nootdorp 1

2 zich goed ontwikkelt. Zijn indruk is dat de gemeenteraad de lat hoger legt dan Delfland. Hij zal nagaan of de door mevrouw Van Luijk gevraagde rapportage over 2009 is opgesteld en die dan aan haar toesturen 1. Zandmotor Delflandse kust Mevrouw Bom deelt mee dat het de bedoeling is deze maand de overeenkomst met rijk en provincie te tekenen. Tijdens een informatieve avond zijn hierover veel vragen gesteld en alle aspecten nog eens belicht, waarbij in het bijzonder aandacht is besteed aan de zwemveiligheid als gevolg van veranderingen in de stromingen in zee, samenhangend met de zandsuppleties. Er zal geld beschikbaar worden gesteld om de zwemveiligheid te monitoren. Zodra de overeenkomst is getekend, zal de proef met de zandmotor beginnen. Zij zegt toe de beheerovereenkomst bij de stukken voor de Verenigde Vergadering van 22 april a.s. te zullen voegen ten behoeve van de leden van de commissie 2. Mevrouw Engels is blij met de extra aandacht voor de zwemveiligheid, maar heeft zich tijdens de informatie-avond verbaasd over de keuze van de lokatie, omdat daar geen sprake is van een zwakke schakel in de kunstverdediging. Er leven ook bezwaren tegen een keuze voor het natuurgebied Zonneveld of het gebied bij het gemaal. Is de lokatiekeuze inmiddels definitief? Mevrouw Bom meent dat de gekozen lokatie definitief is. Delfland heeft geen bezwaar tegen een keuze voor het gebied bij het gemaal, mits de kosten van het dieper in zee leggen van de uitlaat op het project zullen drukken en niet op Delfland zullen worden verhaald. Gekozen is voor een iets noordelijker gelegen lokatie. Het is de taak van de provincie de in Natura 2000 opgenomen doelstellingen te waarborgen, Delfland moet de kustveiligheid garanderen. De zwakke schakels in de kustverdediging zijn inmiddels aangepakt en de werkzaamheden zijn eind 2011 klaar. Het project met de zandmotor is een pilot om alternatieve manieren van zandsuppletie uit te proberen en daarmee de veiligheid op een wellicht financieel goedkopere manier te garanderen. Provinciale Staten hebben 12 miljoen voor deze proef beschikbaar gesteld mede op grond van recreatieve overwegingen. Ook voor de gemeente Westland was dit een van de overwegingen. Mevrouw Engels blijft erbij dat de gekozen lokatie niet de meest effectieve is en houdt haar bedenkingen ertegen. De heer Van der Ende deelt de zorgen van mevrouw Engels in die zin, dat de verwachting bestaat dat het aangevoerde zand zich naar het noorden zal verplaatsen. De zwakke plek bij Ter Heijde voldoet voor de toekomst aan de gestelde normen. De zandmotor is niet primair voor deze lokatie bedoeld, maar zou mede daarvoor kunnen worden gebruikt. Mevrouw Bom merkt in aanvulling hierop op dat de proef zal moeten uitwijzen waar het zand terecht zal komen. Aanvangstijdstip vergadering Spreekster deelt mee dat de heer Van der Wedden heeft laten weten niet gelukkig te zijn met het gekozen aanvangstijdstip van de commissie (11.30 uur) en de voorkeur te geven aan een aanvangstijdstip van 9.00 uur. Zij heeft hem erop gewezen dat de agendacommissie voor dit aanvangstijdstip heeft gekozen, maar kan zich de bezwaren van sommigen wel voorstellen en verzoekt hun deze bezwaren aan de fractievoorzitters kenbaar te maken ten behoeve van het eerstvolgende overleg van de agendacommissie. De mededelingen worden voor kennisgeving aangenomen. 1 In 2009 heeft een evaluatie van het uitvoeringsprogramma van het Waterplan Pijnacker- Nootdorp plaatsgevonden. Op basis van deze evaluatie is in 2009 het waterplan Pijnacker-Nootdorp inclusief een uitvoeringsprogramma opgesteld kan beschouwd worden als een tussenjaar. Er is daarom over 2009 geen evaluatierapportage geschreven. 2 De beheerovereenkomst is als bijlage aan het verslag toegevoegd. 2

3 04. Agendapunten ter bespreking Toetsing primaire keringen Mevrouw Bom verwijst naar de presentatie hierover door de heren Van Kruiningen en Drenkelford, voorafgaande aan de vergadering. Mevrouw Van Luijk vraagt waarom het drie jaar moet duren, voordat de toetsing klaar is en wanneer de plannen aan de normen worden aangepast. Mevrouw Bom verklaart de lange duur van de toetsing uit de arbeidsintensieve wijze van werken. Zij sluit niet uit dat de normen waaraan wordt getoetst in de loop der tijd zullen moeten worden bijgesteld. Nieuwe inzichten in het kader van de klimaatverandering zouden kunnen leiden tot herziening van de normen die op dit moment van kracht zijn voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Enkele trajecten binnen de gemeenten Rotterdam en Schiedam voldoen op dit moment niet aan de norm, maar dat betekent niet dat daar sprake is van een onveilige situatie. Samen met het rijk wordt gezocht naar een geschikt toetscriterium voor de veiligheid Kadeverbeteringsprogramma regionale keringen Mevrouw Bom toont een kaart waarin de kaden zijn ingekleurd die vallen onder het Kadeverbeteringsprogramma. Zij zegt toe deze kaart aan de leden van de commissie te zullen verstrekken 3. De heer Van Olphen ziet op blz. 3 een lopend project van 33 km in het veenkadenproject en enkele alinea s daaronder opnieuw een traject van 33 km, waarbij sprake is van voorbereiding van verbetertrajecten voor de periode Hij vermoedt dat hier sprake is van een dubbeltelling. Hij maakt uit de tekst op dat de voorbereiding van de tweede categorie projecten in 2010 is begonnen en concludeert daaruit dat deze niet in de periode zijn gestart. De heer Nieuwenhuis zal nagaan wat hier is bedoeld Agendapunten voor advies Delflands Algemeen Waterkeringenbeleid Mevrouw Bom verwelkomt mevrouw Nurmohamed, die aanwezig is ter beantwoording van specifieke vragen. Het waterkeringenbeleid is afgestemd met alle gemeenten in Delfland; in deze fase van de uitvoering van de plannen hebben twee gemeenten gereageerd, nl. Lansingerland en Rotterdam. De gemeenten zijn vooral geïnteresseerd in de beleidsregel Medegebruik, waarin de uitwerking van het waterkeringenbeleid zal worden neergelegd. Los van deze beleidsregel zal altijd sprake blijven van interpretatieverschillen, waarover hoogheemraadschap en gemeenten met elkaar in gesprek zullen moeten blijven. Zij verzoekt de leden van de commissie hun opvattingen over de nota kenbaar te maken. De heer Hombergen prijst de leesbaarheid van de nota. Hij maakt uit gouden regel nr. 7 op dat medegebruik is toegestaan, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Aangezien dit principe naar zijn mening moeilijk hanteerbaar is, stelt hij voor het om te keren en medegebruik niet toe te staan, tenzij de primaire taken van Delfland, zoals de waterveiligheid, het inundatierisico, de ecologie en de leefomgeving, gegarandeerd zijn. Hij is er voorstander van hiermee ruimhartig om te gaan en geen maatschappelijke blokkades op te werpen. Hij vindt gouden regel nr. 9 inzake innovaties onvoldoende uitgewerkt. Hij oppert het opnemen van een tiende gouden regel: Delfland zoekt actief samenwerking met andere 3 De kaart kadeverbeteringsprogramma is ter inzage gelegd op de leeskamer. 4 De totale verbeteropgave die in de eerste tabel op bladzijde 3 wordt getoond, betreft 34 kilometer (afgerond). De tweede tabel geeft een uitwerking van de omvang van tabel 1, maar dat in de tijd uitgezet als planning. In de laatste kolom van de tweede tabel is de 33 km onjuist afgerond, dat had 34 km moet zijn (afgerond van 33,9 van de eerste tabel). Er is derhalve geen sprake van een dubbeltelling, maar van een weergave als planning in de tijd. 3

4 waterschappen. Spreker vond de reactie van Delfland op de doorwrochte zienswijze van Lansingerland over het medegebruik ten aanzien van de lintbebouwing teleurstellend en vraagt zich af of hierover met Lansingerland contact heeft plaatsgevonden. Tot slot pleit hij voor het opnemen van een financiële paragraaf, waarin inzicht wordt gegeven in de financiële consequenties van de uitvoering van het voorgestelde beleid. De heer Canton maakt uit de reactie van Delfland op de zienswijze van Lansingerland ten aanzien van de lintbebouwing op, dat Lansingerland niet weet dat de uitzonderingen in het kader van de sinds 2008 vigerende Beleidsregel Veendijken zijn vervallen. Dat blijkt uit het feit dat deze gemeente in 2010 beleid heeft ontwikkeld op basis van deze uitzonderingen. Dit kan te wijten zijn aan een communicatiestoornis. Op blz. 51 leest hij dat de muskusrat in het beheergebied van Delfland voorkomt en een bedreiging vormt voor de veiligheid van de waterkering en dat dit kan leiden tot enorme schade en zelfs levensbedreigende situaties. Consequenter is het naar zijn mening in de eerste zin ook een kan - bepaling op te nemen. In gouden regel nr. 4 is gekozen voor een veiligheidsrisicobenadering en niet voor een financiële benadering. Door het uitvoeren van verbeteringswerken kan op onderhoudskosten worden bespaard, zeker wanneer dit op een innovatieve wijze wordt aangepakt. Hij oppert dit in gouden regel nr. 4 alsnog op te nemen. Hij mist na (Beplanting) een paragraaf over het medegebruik door dieren. Hij oppert in het kader van verbeteringswerken te anticiperen op de aanwezigheid van dieren, waaronder de bestrijding van de muskusrat. Mevrouw Engels constateeret dat het voorgenomen beleid in deze nota duidelijk wordt geschetst. Op de herhaalde vragen om een kustvisie, heeft Delfland meestal geantwoord dat zijn visie oveeenkomt met de visie van het rijk, neergelegd in de Beleidslijn Kust. Om dit goed te kunnen beoordelen, krijgt zij graag inzage in de Beleidslijn Kust. Zij heeft nog geen antwoord op eerder gestelde vragen over de ruimtereserveringen voor dijken voor de komende 100 tot 200 jaar. In het kader van Natura 2000 heeft Delfland een taak inzake het aanbrengen van verbeteringen in enkele natuurgebieden, waaronder Solleveld (blz. 54). Dit kan leiden tot conflicten met Westland, Hoek van Holland en de gemeente Den Haag. Zij is benieuwd naar de Beleidslijn Medegebruik en constateert een spanningsveld tussen wat gemeenten willen en wat Delfland mogelijk acht. Als het gaat om de Beleidslijn Kust kan Delfland niet volstaan met het opnemen van punten waarover overeenstemming met de betrokken gemeenten bestaat. Zij voelt mee met de suggestie van de heer Hombergen om ten aanzien van het medegebruik uit te gaan van nee tenzij in plaats van ja mits, maar ziet als mogelijk bezwaar dat in dat geval steeds nieuwe uitzonderingen op de regel zullen moeten worden gemaakt. Mevrouw Van Luijk leest op blz. 21 dat het (bedoelde) effect van de stormvloedkering is dat verzwaringen van de rivierdijk de komende tijd niet nodig zijn. Mag uit het tussen haakjes zetten van het woord bedoelde worden geconcludeerd dat de Maeslantkering op dit moment niet veilig is? Zij mist een voetnoot onderaan blz. 34, waarbij zij verwijst naar de informatieve VV van 11 maart jl.. De heer Kuijvenhoven sluit zich aan bij degenen die de leesbaarheid van de nota hebben geprezen en geeft in overweging een publieksversie ervan te laten vervaardigen. Hij vindt het antwoord van Delfland op de kritiek van Lansingerland op evidente omissies in het beleid van de provincie nogal laconiek. In gouden regel nr. 3 wordt terecht gezegd dat Delfland zijn taken uitvoert binnen de kaders van beschikbare financiën. Indien de eisen telkens worden opgeschroefd, zullen de kosten blijven stijgen, hetgeen op gespannen voet staat met het beleid de tarieven te matigen. Naar aanleiding van gouden regel nr. 5 pleit hij voor het formuleren van randvoorwaarden voor efficiënt werken. Hij vraagt een toelichting op de opmerkingen in gouden regel nr. 2 over de principes ja mits en nee tenzij waar het gaat om de bebouwingscontouren. De heer Reijn onderschrijft de waardering voor de leesbaarheid van de nota. Hij onderschrijft de reactie van Delfland op de zienswijzen van Rotterdam en Lansingerland inzake de met Delfland gemaakte afspraken over het medegebruik. Is naar aanleiding van deze zienswijzen bestuurlijk contact opgenomen met de betrokken gemeenten? Hij vraagt om een toelichting op de status van de provinciale bebouwingscontouren. Is de veiligheidssituatie hier niet veel doorslaggevender? Leiden de aanvullende regels over het beheer van de regionale 4

5 waterkeringen die de provincie in de Waterverordening Zuid-Holland heeft opgenomen tot aanscherping van de veiligheidseisen? Zo ja, op welke wijze? Wanneer kan de vaststelling van de Beleidsregel Medegebruik worden verwacht? Is tot het van kracht worden daarvan sprake van overgangsrecht? Spreker mist een bronvermelding bij de tabel op blz. 28 over klimaatscenario s. Naar aanleiding van de passage op blz. 29, onderaan, vraagt hij verduidelijking van de te verwachten meerkosten. Hij gaat ervan uit dat waterschap en gemeenten hierover bestuurlijke afspraken zullen maken. Op blz. 34 leest hij dat de provincie heeft besloten dat de regionale waterkeringen vallen in de klassen 3, 4 en 5, maar figuur toont een indeling in vijf klassen en is bovendien slecht leesbaar. De heer Van Olphen sluit zich aan bij de eerder gemaakte opmerkingen over de goede leesbaarheid van de nota, maar krijgt het gevoel dat het kostenaspect bij de opstelling ervan geen rol heeft gespeeld. Het valt hem op dat wordt uitgegaan van het maximale scenario van het KNMI voor de zeespiegelstijging en dat alle plannen van Natura 2000 zijn opgenomen, zonder dat de betaalbaarheid daarvan aan de orde komt en zonder dat wordt aangegeven dat de kosten van veel van deze plannen niet voor rekening van Delfland komen. De heer Batist prijst de leesbaarheid van de nota. Hij legt een verband tussen het Kadeverbeteringsprogramma en het plan van aanpak Kadenotaproces. In genoemd plan van aanpak wordt gesproken over herijking van projecten op juistheid, tijdigheid, volledigheid, rechtmatigheid en onderlinge samenhang, waarmee ten minste zes maanden gemoeid zouden zijn. De grote projecten zouden zoveel mogelijk voor half april 2010 worden geanalyseerd. Op welk moment is de genoemde termijn van zes maanden gaan lopen? Hoe moet dit met elkaar in verband worden gebracht? Mevrouw Bom is blij met de gemaakte complimenten voor de goede leesbaarheid van de nota en zal deze overbrengen naar alle medewerkers die hebben meegeholpen bij de totstandkoming van de nota. De nota schetst niet een ideaalplaatje, maar legt afgesproken beleid vast. Burgers, andere overheden en buurwaterschappen hebben recht op een samenhangende visie van Delfland op het waterkeringenbeleid. Het is van belang dat Delfland en Rijnland identieke regels hanteren als het om de waterkeringen gaat. Aanscherping hiervan vindt plaats door middel van de ontwikkeling van de Beleidslijn Medegebruik. In antwoord op de suggestie van de heer Hombergen het principe ja mits in gouden regel nr. 7 te wijzigen in nee tenzij wijst spreekster erop dat sprake is van verschillende zoneringen binnen een kering. In de kernzone dient het nee te prevaleren, maar in gebieden daarbuiten kan dat niet worden afgedwongen en is, onder voorwaarden, meer mogelijk. Zij voelt er niet voor alle gebieden onder het principe nee tenzij te brengen, want dat brengt grote problemen qua draagvlak met zich. In het overleg met Lansingerland is in het verleden een uitzonderingspositie geregeld, waarvan deze gemeente tot nog toe geen gebruik heeft gemaakt. In het kader van deze nota heeft Lansingerland gevraagd haar uitzonderingspositie in de nota op te nemen, maar daarvoor is de nota niet geschreven. De heer Hombergen leest op blz. 3 dat Delfland niet duidelijk is op welke afspraken Lansingerland heeft gedoeld. Hij vindt dat een wat ongelukkige zinsnede. Mevrouw Nurmohamed antwoordt dat een afzonderlijk overleg met de gemeente Lansingerland over de door haar indertijd bedongen uitzonderingspositie heeft plaatsgevonden, waarbij zij heeft erkend zich hiervoor tot de provincie te moeten wenden. Los hiervan heeft zij ervoor gekozen ook een zienswijze richting Delfland kenbaar te maken. De met Lansingerland indertijd gemaakte afspraken over lintbebouwing op veendijken zijn nog steeds van kracht, maar het maken van dit soort van uitzonderingen is niet meer opgenomen in de sinds 2008 vigerende Beleidsregel Veendijken. Mevrouw Bom merkt aanvullend op dat in de brief aan de gemeente Lansingerland een passage zal worden opgenomen over de indertijd met de gemeente gemaakte afspraken over lintbebouwing op veendijken. De zinsnede in de reactie van Delfland op de zienswijze dat 5

6 Delfland niet duidelijk is op welke afspraken wordt gedoeld, zal worden gewijzigd 5. Zij merkt voorts op dat innovatie een rol zal spelen in het kader van het Kadenotaproces en in het kader van de beheersing van de kosten. Er wordt een inventarisatie gemaakt van de activiteiten van Delfland op het gebied van innovatie, ten einde een totaaloverzicht daarvan te verkrijgen en ten behoeve van de afstemming binnen Delfland en met andere waterschappen en STOWA. Het op dit gebied ontwikkelde beleid is met de andere sectoren binnen Delfland afgestemd. Omdat het gaat om het vastleggen van bestaand beleid, is geen sprake van financiële gevolgen. De heer Hombergen leest op blz. 2 van de oplegnotitie onder Financiën de woorden niet van toepassing. Hij geeft in overweging deze woorden te wijzigen in er zijn geen financiële consequenties. Mevrouw Bom is het met de heer Hombergen eens dat het beter is hier te lezen er zijn geen financiële consequenties en zal de notitie in die zin wijzigen 6. Spreekster volgt niet de door de heer Canton gedane redactionele suggestie inzake de kan - bepaling op blz. 51 ten aanzien van de bedreiging door de muskusrat. Over de strekking van de bestaande tekst kan haars inziens geen misverstand rijzen. De veiligheidsrisicobenadering moet worden gezien als een landelijk gehanteerde methodiek om naar waterkeringen te kijken. Over deze methodiek vindt nog steeds discussie plaats. Niet alleen de financiën spelen een rol bij het stellen van prioriteiten ten aanzien van verbeteringswerken, maar ook de beschikbare hoeveelheid menskracht en de aanwezige risico s. Delfland heeft ervoor gekozen de kaden met de grootste risico s het eerst aan te pakken. In antwoord op de door de heer Canton gestelde vraag over het betrekken van de invloed van dieren bij het medegebruik merkt spreekster op dat in de nota slechts een aantal voorbeelden is gegeven. Het is de bedoeling zowel de flora als de fauna hierin mee te nemen. Zij begrijpt zijn wens om de aantrekkelijkheid van waterkeringen voor muskusratten zo gering mogelijk te maken, maar Delfland houdt zich aan de vigerende wet- en regelgeving op dit gebied; indien de regelgeving wordt gewijzigd of andere afspraken worden gemaakt, zal Delfland zich daaraan conformeren. Het nemen van proeven op dit gebied wordt landelijk afgestemd. Zij antwoordt mevrouw Engels dat de kustvisie, vervat in de Beleidslijn Kust, in de nota is geïntegreerd. Zij zegt toe de Beleidslijn Kust in digitale vorm toe te sturen aan mevrouw Engels, mevrouw Van Luijk en de heer Hombergen 7. De reservering van ruimte is ingebracht bij de Provinciale Structuurvisie. Naarmate verder in de toekomst wordt gekeken, wordt het moeilijker de noodzakelijke ruimte te plannen. Spr. verwacht dat op dit punt een spanningsveld zal blijven bestaan. Mevrouw Engels vraagt of bij het verlenen van vergunningen rekening wordt gehouden met ruimtereservering over 200 jaar. Mevrouw Bom antwoordt dat dit is opgenomen in de lopende trajecten met betrekking tot de legger van de Delflandse dijk, gemeenten kunnen daarop reageren. Hierover heeft een integrale afstemming plaatsgevonden. Spreker verwacht de regeling voor medegebruik rond de zomer te kunnen afronden. Zij zal vervolgens in de commissie aan de orde worden gesteld. 5 In de nota van beantwoording is de reactie van Delfland aan de gemeente Lansingerland aangepast. 6 Het VV-voorstel is conform aangepast. 7 Beleidslijn Kustvisie van het Rijk is digitaal toegestuurd aan de heer Hombergen, mevrouw Engels en mevrouw Van Luijk-Bouwmeester. 6

7 Zij antwoordt mevrouw Van Luijk dat de Maeslantkering veilig is. Er moet onderscheid worden gemaakt tussen de gebieden voor de Maeslantkering en de gebieden erachter. Voor beide gebieden gelden verschillende normen ten aanzien van de aan te houden waterstanden. Zij verwacht hierover de komende decennia nog wel enige discussie, maar op dit moment voldoen de Maeslantkering en de kaden langs de Nieuwe Waterweg geheel aan de gestelde normen. Een nieuw regime ten aanzien van de hoogte van de waterstanden zal direct consequenties hebben voor het Kadeverbeteringsprogramma van Delfland. In het kader van het kadernotaproces wordt gekeken naar een andere kadenormering. Spreekster heeft nog geen aanwijzingen vanuit de organisatie ontvangen dat dit ook daarwerkelijk mogelijk is. De indeling van de regionale waterkeringen in de klassen 3, 4 en 5 is gebaseerd op door de provincie vastgestelde normen, waarbij is uitgegaan van de kans op overstroming vanuit de boezem. Zij verwacht hierin op korte termijn geen grote veranderingen. De ervaring leert dat overleg over de totstandkoming van de nota heeft geleid tot vergroting van het draagvlak bij gemeenten voor de daarin opgenomen maatregelen. Zij heeft niet de indruk dat er behoefte is aan een vertaling van de nota in een populaire versie. De heer Kuijvenhoven denkt dat een publieksversie van de nota nuttig kan zijn voor de communicatie met degenen die de aanslag van het waterschap moeten betalen, in casu de burgers. Mevrouw Bom vindt dit wel een interessante gedachte en beziet of zij daarmee iets kan doen. Zij beklemtoont het belang van een goede samenwerking met de gemeenten in het gebied, zoals onder meer neergelegd in gouden regel nr. 5. De heer Van der Ende noemt als voorbeeld van werk met werk maken het opknappen van een weg over een kade door een gemeente en het verbeteren en verhogen van diezelfde kade door het waterschap. Een goede afstemming tussen waterschap en gemeente kan bewerkstelligen dat de noodzakelijke werkzaamheden tegelijkertijd worden uitgevoerd. Mevrouw Bom gaat in op de opmerkingen over de relatie tot de Provinciale Structuurvisie. In die Structuurvisie heeft de provincie duidelijk aangegeven waar waterkeringen liggen en welke ruimten daaromheen zijn gereserveerd. Delfland zal alert moeten blijven op veranderingen ten aanzien van de bebouwingscontouren, omdat deze consequenties hebben voor de keringen. Op het moment dat de bebouwingscontouren voor Kijkduin worden gewijzigd, verhuizen gebieden die Den Haag wil ontwikkelen van het nee tenzij - naar het ja mits -gedeelte. Delfland zal er in dat geval op aandringen de waterveiligheid in de plannen te betrekken. De provincie is overigens op de hoogte van de daarbij door Delfland aangelegde normen. In antwoord op de door de heer Reijn gemaakte opmerking over aanscherping van de veiligheidseisen merkt spreker op dat het rijk verantwoordelijk is voor het vaststellen van de normen ten aanzien van de primaire waterkeringen en de provincie voor het vaststellen van de normen ten aanzien van de regionale waterkeringen. De waterschappen toetsen vervolgens aan de hand van deze normen. De provincie heeft Delfland gemaand keringen die niet voldoen aan aangescherpte normen voor 2015 zodanig te verbeteren dat zij wel aan de normen voldoen, maar Delfland heeft duidelijk gemaakt de noodzakelijke werkzaamheden niet voor 2015 te kunnen uitvoeren en aangedrongen op een fasering daarvan. Binnen die fasering geeft Delfland prioriteit aan verbetering van de meest risicovolle keringen. Zij zegt de heer Reijn toe de bronvermelding te zullen toevoegen aan de op blz. 28 opgenomen tabel over de scenario s voor de te verwachten zeespiegelstijging 8. Indien een gebied als gevolg van een bestemmingswijziging in een hogere klasse terechtkomt, leidt dat tot hogere kosten. De financiële gevolgen van een dergelijke bestemmingswijziging worden bij de veroorzaker ervan neergelegd. Er rijst echter een probleem ten aanzien van de toedeling van deze meerkosten, wanneer slechts een klein gedeelte van het gebied een bestemmingswijziging ondergaat. Zij voorziet dit probleem in het kader van het plan tot het 8 De bronvermelding is in de nota algemeen Delflands waterkeringenbeleid opgenomen, direct onder de tabel. 7

8 afsnijden van een bocht van de Schie. Zij zegt toe de leden van de commissie van deze ontwikkeling op de hoogte te houden. Zij antwoordt de heer Van Olphen dat de nota zeker niet is geschreven uit de gedachte dat het niet uitmaakt hoeveel het kost. De indruk bestaat dat kadeverbeteringstrajecten veel geld kosten. In de nota is opgenomen wat Delfland op grond van de wettelijke voorschriften dient te doen. Dat spoort met datgene wat ook andere waterschappen op dit gebied doen. Tegelijkertijd zoekt Delfland naar wegen de werkzaamheden zo goedkoop mogelijk uit te voeren. Wat betreft de relatie met het Kadenotaproces en een mogelijke wijziging in de klassenindeling merkt spreker op dat Delfland zelf heeft gekozen voor indeling van de regionale waterkeringen in de klassen 3, 4 en 5 op grond van de risico s van het achterliggende gebied en met het oog op het op orde houden van het boezemsysteem. Zij heeft nog geen signalen ontvangen inzake aanpassing van de gekozen indeling en maakt daaruit op dat alleen in het temporiseren van werkzaamheden nog enige ruimte is te vinden, ervan uitgaande dat de voor de kadeverbetering beschikbare 58 mln krap zijn begroot. Mevrouw Nurmohamed is het met de heer Reijn eens dat de op blz. 35 afgedrukte figuur inzake de normering regionale keringen slecht leesbaar is. Momenteel wordt gewerkt aan een verbeterde versie van de layout. De heer Hombergen vindt het jammer dat de voorzitter zijn voorstel inzake wijziging van het principe ja mits in nee tenzij ten aanzien van het medegebruik van de ruimte niet heeft willen overnemen. Hij blijft van mening dat het nee tenzij -principe Delfland een steviger positie geeft. Mevrouw Nurmohamed antwoordt dat Delfland zich conformeert aan het beleid dat de buurwaterschappen op dit gebied voeren. Een nee tenzij ten aanzien van de beschermingszones zou aan de buurwaterschappen niet goed zijn uit te leggen. De heer Hombergen herhaalt zijn pleidooi voor het opnemen van een tiende gouden regel inzake het zoeken van samenwerking met de buurwaterschappen. Mevrouw Bom voelt er niet voor een tiende gouden regel op te nemen in de door de heer Hombergen voorgestelde zin en wijst erop dat de samenwerking met de buurwaterschappen mag worden geacht te zijn begrepen in gouden regel nr. 5 (ruimtelijke ontwikkelingen zijn een kans voor het integraal uitvoeren van de taken van Delfland). De commissie adviseert overeenkomstig het voorstel te besluiten en het als hamerstuk te agenderen voor de VV. 06. Rondvraag en sluiting De heer Hombergen was blij met de mededeling op 1 april 2010 dat in samenwerking met de TU Delft koeien tegenwoordig worden uitgerust met sensoren. Mevrouw Engels maakt melding van een brief van de Stichting Bewonersbelangen Kijkduin, waarin wordt geklaagd over het aanbrengen van een afrastering met prikkeldraad van 180 cm hoog, waardoor het gebied waar zandsuppleties plaatsvinden gelijkenis vertoont met een concentratiekamp. De bewoners klagen eveneens over de aanleg van een nieuw pad tussen de boulevard en de duinen. Mevrouw Bom adviseert bewoners zich met opmerkingen hierover te wenden tot de projectorganisatie. Hierna sluit mevrouw Bom te uur de vergadering. Aldus vastgesteld in de vergadering van de commissie Waterketen en Waterkeringen d.d. 18 mei 2010, De voorzitter, De secretaris, Mevr. mr. A.W. Bom-Lemstra ir. E.F.M. Nieuwenhuis 8