de secretaris van het Portefeuillehoudersoverleg Economie, de heer D. (Daan) Geven

Transcriptie

1 de secretaris van het Portefeuillehoudersoverleg Economie, de heer D. (Daan) Geven Uw brief van Behandeld door H.G.J. Korfage Uw kenmerk Doorkiesnummer (026) Ons kenmerk Onderwerp Regionaal Programma Werklocaties Bijlage(n) Datum mei UIT00829 *17UIT00829* Geachte heer Geven, Op 6 maart 2016 bood u ons het concept-regionaal Programma Werklocaties (RPW) aan. Het RPW biedt openingen voor nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld de uitbreiding van het Looveer (maatwerk) en de herontwikkeling van het voormalige veilingcomplex in Huissen. Beide ontwikkelingen zien wij als kansen voor de regio in termen van onder meer duurzaam ruimtegebruik en behoud en toename van de werkgelegenheid. Wij maken ons tegelijkertijd grote zorgen over een aantal consequenties van het RPW. In het programma houdt de provincie bijvoorbeeld niet of onvoldoende rekening met doortrekking van de A15, terwijl het na het tekenen van het Tracébesluit vrijwel zeker is dat de doortrekking van de A15 wordt gerealiseerd. Wij beschouwen de doorgetrokken A15 als een magneet voor verdere regionale ontwikkeling. Maar er zijn meer zorgpunten. Die treft u hieronder puntsgewijs aan. 1. Meer fasering aanbrengen De nu voorgestelde fasering doet geen recht aan het uitgangspunt van meer vrije marktwerking. Wij achten een termijn van minimaal 5 jaar reëel om in gezamenlijkheid de gevolgen van het RPW op te vangen. Wij merken, dat de markt momenteel sterk aantrekt. Uit IBIS-gegevens blijkt dat in 2015 in totaal 7,4 ha verkocht werden in de regio. In 2016 waren dit al 58,7 ha en in 2017 nu al 21 ha. 2. Besluitvorming zonder zicht op de financiële en juridische consequenties Bij de aanvang van het proces om te komen tot een RPW is afgesproken, dat in dit stadium niet gekeken wordt naar eventuele financiële en juridische consequenties. Naar deze consequenties zou later worden gekeken. Wij komen tot de conclusie dat de financiële consequenties van het RPW voor rekening van individuele gemeenten komen. Voor Lingewaard zijn de financiële consequenties aanzienlijk. Wij vinden dat de juridische consequenties nog onvoldoende in beeld zijn gebracht. Bovendien hebben ze overduidelijk een effect op de financiële consequenties. U vraagt om besluitvorming door gemeenteraden zonder inzicht te hebben in de juridische en financiële consequenties. Dat is niet realistisch. En ook niet gewenst om politiek draagvlak te krijgen voor het RPW. Postbus 15 Telefoon (026) IBAN: NL64BNGH gemeente@lingewaard.nl Btw-nummer: NL B AA Bemmel Fax (0481) BIC: BNGHNL2G KvK-nummer:

2 U verzoekt ons om het wegbestemmen van 25,4 hectares bedrijventerrein voorzienbaar te maken, terwijl de meerderheid van de gronden in bezit zijn van de gemeente. Mocht het onverhoopt zo zijn, dat 25,4 ha geschrapt moeten worden dan heeft dit zeer ernstige gevolgen voor de financiën van de gemeente, gelet op de actuele boekwaarden van deze terreinen. De gemeente zou meer dan 10 miljoen verlies moeten nemen, exclusief eventuele planschade. Lingewaard heeft -net als andere gemeenten- al veel gronden afgeboekt. Het betreft de locaties Houtakker II (bedrijventerrein), Muyland/de nieuwe Poel, de locatie Dorpsstraat/Oostervelden en Bergerden. In totaal gaat het om afboekingen ter waarde van ,-. In het RPW worden keuzes gemaakt. Wij vinden het van belang dat alle 19 gemeenten bij het maken van die keuzes naar rato een evenredig deel van het verlies voor hun rekening nemen. Op dit punt bestaat nog geen duidelijkheid. 3. Lusten en lasten worden ongelijk verdeeld in dit Regionaal Programma Werklocaties Lingewaard heeft de afgelopen jaar nauwelijks kunnen profiteren van de regionaal economische ontwikkelingen. De meeste majeure regionale economische ontwikkelingen werden en worden nu opnieuw geprojecteerd op de S-as Wijchen, Beuningen, Nijmegen, Overbetuwe, Arnhem, Duiven en Zevenaar. De gemeenten Wijchen (182 ha), Overbetuwe (428 ha), Nijmegen (711 ha), Arnhem (324 ha), Duiven (338 ha) en Zevenaar (270 ha) hebben naar verhouding netto veel bedrijventerreinen. Lingewaard blijft daar met 201 ha ver bij achter. De werkgelegenheid op bedrijventerreinen in Lingewaard blijft daardoor ook achter ten opzichte van de omliggende gemeenten. Terwijl Lingewaard qua inwoneraantal groter is dan een aantal van bovengenoemde gemeenten. Nu de A15 doorgetrokken wordt, zet de regio in op knooppunten bij Overbetuwe en Zevenaar. Lingewaard wordt daarentegen gevraagd om 25,4 ha bedrijventerreinen voorzienbaar te maken om in 2020 geen enkel bedrijventerrein meer over te houden. Dit om verdere concentratie in de regio mogelijk te maken. Dat vinden wij niet acceptabel. Wij zien in het RPW nergens dat er gegarandeerd banen voor werknemers uit Lingewaard komen op de regionale bedrijventerreinen, die mogen groeien. Daarnaast moet Lingewaard 2000 m2 perifere detailhandel inleveren. Dat rijmt niet met ontwikkelingen in Arnhem, Nijmegen en Overbetuwe. In Ressen bijvoorbeeld wordt gepleit voor een toevoeging van m2 perifere detailhandel. Het kan niet zo zijn, dat de werkgelegenheidsfunctie van werklocaties alleen geconcentreerd blijft langs de bestaande economische as. In dit geval is sprake van het niet erkennen van een nieuwe economische realiteit in de regio. 4. Agropark II en Pannenhuis II In het RWP is de volgende tekst opgenomen: Voor de terreinen in Lingewaard (Agropark en Pannenhuis, die beiden op oranje staan) geldt dat de mogelijkheid bestaat dat zij een andere kleur (groen) kunnen krijgen op het moment dat er definitief zekerheid ontstaat over het doortrekken van de A15. Vanaf dat moment zal/kan dit worden heroverwogen. Dit zal dan worden gelegd naast de ontstane marktsituatie en de vraag en het aanbod op dat moment. Een en ander zou bijvoorbeeld kunnen leiden tot faseringsafspraken. De minister van Infrastructuur & Milieu heeft op 8 maart 2017 het Tracébesluit ondertekend. De financiering is bovendien geborgd. Het rijk ziet de doortrekking van de A15 daarmee als feit. Wij zien geen reden 2

3 waarom de provincie en regio van dat standpunt zouden willen afwijken. Zelfs bij een (gedeeltelijke) vernietiging van het Tracébesluit treedt een vertraging op van maximaal één jaar. Het is voor de verdere regionale ontwikkeling van alle werklocaties verstandig als regio en provincie met vertrouwen uitstralen, dat de A15 definitief wordt doorgetrokken, zoals dat bijvoorbeeld gebeurt bij de ontwikkeling van knoop 38. Het feit dat de A15 wordt doorgetrokken zou ook bij vaststelling van de RPW meer tot uitdrukking moeten komen. Wij constateren, dat zelfs als de besluitvorming over het doortrekken van de A15 onherroepelijk wordt wij momenteel op basis van het RPW geen enkele garantie hebben dat Agropark 2e fase en/of Pannenhuis II kunnen worden ontwikkeld. Wij dringen dan ook aan op hardere en meer concrete afspraken over Agropark 2e fase en Pannenhuis II. Op het Pannenhuis en Agropark zitten bedrijven die bij vestiging anticipeerden op het doortrekken van de A15. In het RPW krijgen deze terreinen onterecht de kwalificatie minder geschikt. Wij achten het beter om aan de markt over te laten om te bepalen of terreinen geschikt zijn of niet. Op uw wijze van het beoordelen van de bedrijventerreinen valt veel af te dingen. Wij missen bovendien in uw overwegingen afspraken die de gemeente Lingewaard en de provincie Gelderland hebben gemaakt in het kader van NEXT Garden, het tuinbouwcluster in Lingewaard. Dat bestaat integraal uit de gebieden Bergerden, Huissen Angeren en het Agropark. Het wegbestemmen van het Agropark in 2020 zou strijdig zijn met deze afspraken. Op dat moment is namelijk niet langer sprake van een integrale aanpak. NEXT Garden zien wij op de beleidskaart terug met het symbool smart energy en de Gelderse Corridor. Onder paragraaf 2.4 wordt gesproken over logistieke ontwikkelingen en de cross-over met landbouw. Wij zouden graag samen met de regio en de provincie de uitdaging oppakken om dit verder vorm en inhoud te geven. 5. Voormalige veilingterrein is een bestaand bedrijventerrein In een commentaarnota van merkt de regio over het veilingterrein op: als het veilingterrein de bestemming bedrijventerrein krijgt, betekent dat een vergroting van het aanbod van bedrijventerreinen. Om te voorkomen dat het aanbod verder toeneemt, wordt in het algemeen bij een bedrijventerrein dat nieuw op de markt wordt gebracht, compensatie voorgesteld. Bij nieuwe ontwikkelingen wordt een compensatie van 100% voorgesteld. Omdat bij het veilingterrein sprake is van een bijzondere situatie, wordt voor het veilingterrein een compensatie van 50% voorgesteld. Omdat sprake is van een bestaand bedrijventerrein, kan van compensatie volgens ons geen sprake zijn. Wij begrijpen dat er ambtelijk en bestuurlijk overleg is geweest over het voormalige veilingterrein. Dit heeft tot nu toe niet geleid tot het voor Lingewaard gewenste resultaat: erkenning dat het veilingterrein een bestaand bedrijventerrein is, zowel kwantitatief (ha) als kwalitatief (veilingbestemming versus bedrijfsbestemming).het veilingterrein ligt midden op het bedrijventerrein Pannenhuis I en was in IBIS altijd met circa 65 ha genoemd als onderdeel van het bedrijventerrein Pannenhuis I. Het Regionaal Programma Bedrijventerreinen 2013 hanteert ook deze omvang voor het bedrijventerrein Pannenhuis. De provincie heeft tijdens het RPW proces aangegeven, dat als uitgangspunt geldt, dat gemeenten zelf verantwoordelijk waren voor het bijhouden van IBIS-gegevens. Bij het veilingterrein is dit uitgangspunt niet aangehouden. De veiling vestigde zich in de jaren 70 als een van de eerste bedrijven op bedrijventerrein Pannenhuis I. Pannenhuis I is feitelijk om de veiling heen ontwikkeld. De veiling was bij uitstek een regionaal opererend logistiek bedrijf. Het betreft een inbreilocatie, een herontwikkellocatie. Op grond van de ladder duurzame verstedelijking zouden deze locaties regionaal prioriteit moeten krijgen. Dat u spreekt van een bijzondere situatie, laat zien dat u die mening deelt. 3

4 In 2016 is in IBIS nog sprake van één terrein (het Pannenhuis) met circa 60 ha. Begin 2017 verandert dit plotsteling in 2 aparte bedrijventerreinen: Pannenhuis I met een vastgesteld bestemmingsplan van 46,7 ha en (slechts een deel van) het veilingterrein met 13,3 ha als ontwerp bestemmingsplan met niet direct uitgeefbare gronden. Vervolgens is uw redenering dat er weer 13,3 hectares toegevoegd worden als het bestemmingsplan onherroepelijk wordt en het overaanbod toeneemt. Dat u eerst 13,3 ha eraf heeft getrokken laat u buiten beschouwing. Onze redenering kunnen wij ondersteunen aan de hand van kaartmateriaal van de provincie. Van toevoeging van aanbod is dus kwantitatief geen sprake, Wij vinden het niet logisch dat er 50% gecompenseerd moet worden voor een bestaand en volledig door bedrijven omgeven locatie. Een locatie die gezien de ligging bij uitstek geschikt is voor herontwikkeling ten behoeve van de logistieke bedrijvigheid. U valt over de bestemming tuinbouwveiling en doet het voorkomen alsof in kwalitatieve zin een veiling geen bedrijf is. Elders beloont de provincie Gelderland via haar programma Steengoed Benutten de herinvulling van leegstand vastgoed en hanteert een rode loperbenadering. Die benadering missen wij bij het voormalige veilingcomplex, dat inmiddels jaren grotendeels leeg staat. Het veilingterrein kan uitstekend (opnieuw) dienst doen als logistiek terrein. In het Regionaal Programma Bedrijventerreinen (2013) is de afspraak gemaakt, dat 10 ha veilingterrein herontwikkeld konden worden. De regio noemde de onderbouwing een goed voorbeeld voor het toepassen van de SER-ladder. Deze regionale afspraak zien wij niet meer terug in het concept-rpw. In het kader van het vooroverleg ex artikel Bro is het voorontwerpbestemmingsplan Bedrijvenpark Lingewaard ook voorgelegd aan de Provincie Gelderland. Bij brief van 24 februari 2014 heeft de provincie aangegeven dat de provinciale belangen (bedrijventerrein/rpb) goed zijn verwoord in het voorontwerp. Geadviseerd werd het plan verder in procedure te brengen. In bovengenoemde brief staat dat het plan voorziet in een herontwikkeling van het voormalige veilingterrein (19,3 ha). Geconstateerd wordt ook in deze brief van de provincie, dat het plangebied deel uitmaakt van het bedrijventerrein het Pannenhuis. In het RPW en in IBIS wordt daarentegen gesteld dat sprake is van een nieuwe ontwikkeling, waarbij hectares worden toegevoegd. De herontwikkeling van het veilingterrein wordt in het RPW een regionaal gewenste ontwikkeling genoemd. Een gewenste ontwikkeling, die vervolgens door een voorwaarde als 50% compensatie (financieel) zo is onze inschatting onmogelijk wordt gemaakt. Wij zien deze voorwaarde van 50% compensatie daarom graag vervallen. Wij zijn van mening, dat de eigenaren van het voormalige veilingterrein terecht kunnen aanvoeren, dat sprake is van onbetrouwbaar provinciaal en lokaal bestuur. Eventuele schadeclaims van de eigenaar richting de provincie Gelderland achten wij niet onwaarschijnlijk. 6. Reductie hoeveelheid lokale terreinen: Houtakker Een van de doelstellingen van het RPW is om ruimte te geven aan uitbreiding van lokale bedrijvigheid. Uitgangspunt voor de lokale terreinen is dat alle gemeenten met een bestaand aanbod ruimte houden om aan de voorspelde vraag tot en met 2025 te kunnen voldoen. Het is belangrijk dat lokaal gebonden bedrijvigheid een plek kan hebben en houden in een gemeente. De lokale vraag tot en met 2025 in de regio is op grond van het aantal banen in een gemeente verdeeld over alle gemeenten (hoeveelheid hectares een gemeente nodig heeft tot en met 2025 om aan de vraag tegemoet te komen). Vervolgens is gekeken hoeveel aanbod er nu in een gemeente aanwezig is aan harde plancapaciteit. 4

5 Uit het RPW blijkt dat er negen gemeenten zijn waar het aanbod van bedrijventerreinen groter is dan de vraag tot Aan deze negen gemeenten wordt gevraagd om uiterlijk 1 september 2017 met een voorstel te komen om de hoeveelheid lokale terreinen te verminderen tot een niveau dat nodig is om de vraag tot en met 2025 te kunnen faciliteren. Uw doelstelling is om ruimte te geven aan uitbreiding van lokale bedrijvigheid. Toch wilt u op grond van een berekening van het aantal banen en de lokale vraag het aantal lokale terreinen verminderen. Deze methodiek en koppeling begrijpen wij niet. Als de beschreven methodiek uitgangspunt is, waarom wordt bij regionale bedrijventerreinen dan niet dezelfde methodiek toegepast? De lokale vraag kan in de ene gemeente vele malen hoger zijn dan in de andere gemeente. Bovendien blijkt uit de cijfers dat de gemeenten Arnhem en Nijmegen geen lokale terreinen kennen. Het toepassen van deze methodiek heeft op zijn minst de schijn van willekeur om tot het gewenste eindresultaat uit te komen. Ons verzoek om de totale bestaande voorraad bedrijventerreinen per gemeente alsmede bevolkingsaantallen per gemeente in beeld te brengen, is helaas niet opgevolgd. 7. Mogelijk reduceren perifere detailhandel Het RPW wil het wegbestemmen van m2 harde planvoorraad perifere detailhandel voor de Houtakker voorzienbaar maken. Dit terwijl vraag en aanbod in het middengebied in evenwicht zijn. De indruk ontstaat dat lokale detailhandelsvoorzieningen ingeruild moeten worden om regionale winkelvoorzieningen mogelijk te maken. Het gaat dan mogelijk om vestigingen van de Hornbach in Ressen en in Duiven. In Ressen betreft het een stand alone bouwmarkt in een weiland. Wij vragen ons af wat deze ontwikkelingen daadwerkelijk kwalitatief toevoegen aan het regionale aanbod. Onder paragraaf wordt gesproken over reductie overaanbod planvoorraad concentratiegebied deelgebied Zuid. Uit de tekst blijkt echter dat het niet om een reductie maar een realisatie gaat van m2 op vlek 14 in Ressen. Wij zijn verbaasd, dat de provincie en de gemeente Nijmegen in gesprek zijn over de ontwikkeling van vlek 14 zonder daar het regionaal overleg of buurgemeenten in te kennen. In 1996 hebben de gemeenteraden van Bemmel en Nijmegen een voorstel aangenomen over grenscorrectie Bemmel/Nijmegen. Bij deze grenscorrectie is een privaatrechtelijke overeenkomst tussen beide gemeenten gesloten waarbij door Bemmel gronden zijn afgestaan voor woningbouw in de Waalsprong. Dit onder de nadrukkelijke voorwaarde, dat zich in de Waalsprong geen grootschalige detailhandel zou vestigen, maar woningbouw. Deze privaatrechtelijke overeenkomst is nooit ontbonden. 8. Lasten gemeente Lingewaard Zoals wij onder punt 3 aangeven, zijn wij van oordeel dat lusten en lasten niet evenredig verdeeld zijn over de verschillende gemeenten. De notitie lijkt te suggereren, dat door het creëren van voorzienbaarheid er geen of nauwelijks financiële consequenties zijn. Niets is echter minder waar. Als gemeente zijn we eigenaar van een groot deel van de weg te bestemmen bedrijventerreinen. Wegbestemmen heeft daardoor enorme financiële consequenties voor onze grondexploitaties. Dat kan niet worden ondervangen door voorzienbaarheid te creëren. Of wij al dan niet instemmen met het RPW is mede afhankelijk van de vraag of vanuit de regio/provincie de bereidheid bestaat te komen tot een evenredige verdeling van financiële lasten. Indien er geen voor ons acceptabele oplossing komt, zullen wij overwegen het RPW niet vast te stellen en daarmee creëren wij geen voorzienbaarheid, In dat geval zal voorzienbaarheid door de provincie gecreëerd moeten worden. 5

6 De provincie geeft aan ervan overtuigd te zijn dat als gevolg van de gecreëerde voorzienbaarheid er geen sprake kan zijn van planschade. Wij nemen dan ook aan dat de provincie bereid is zich garant te stellen voor het uitkeren van eventuele planschade als gevolg van het creëren van voorzienbaarheid. Met een dergelijke garantstelling kan de gemeente financiële risico s uitsluiten. Wij pleiten er dan ook voor om hiervoor een regeling te treffen tussen de betreffende gemeenten en provincie. 9. Zorgvuldigheid In het databestand IBIS heeft de provincie wijzigingen aangebracht waarmee wij niet akkoord gaan. Het veilingterrein is opgeknipt in een rood en grijs vlak. Volgens de teksten zou er sprake zijn van een gemeentelijk terrein. Dat is niet zo; het terrein is privaat eigendom. De firma Van Dalen is eigenaar van het terrein en niet het bedrijf Sunflower. Op de overzichtspagina staat onder gemeente Lingewaard dat de Houtakker 3,1 ha privaat uitgeefbaar terrein heeft. Dit is niet correct. De Houtakker II is volledig in eigendom bij de gemeente. In het RPW staat, dat het RPW zorgvuldig tot stand is gekomen. Wij onderschrijven deze constatering niet. Naast de hierboven genoemde fouten zijn wij en private partijen onvoldoende betrokken bij het proces. Nu het vaststellen van het RPW wordt gezien als een eerste stap om voorzienbaarheid te creëren voor het wegbestemmen van bedrijventerreinen dient een uitermate zorgvuldig proces te worden doorlopen. Het creëren van voorzienbaarheid heeft namelijk vergaande consequenties voor een aantal gemeenten, bestaande bedrijven en eigenaren van weg te bestemmen bedrijventerreinen. Om voldoende zorgvuldigheid te betrachten, vinden wij dat het RPW met toepassing van de afdeling 3:4 Awb voorbereid zou moeten worden, zodat een ieder in de gelegenheid wordt gesteld, hierop te reageren. 10. Tenslotte Wij gaan ervan uit, dat de provincie serieus en met respect onze zienswijzen meeneemt in de verdere uitwerking van het RPW. Hoogachtend, De raad van de gemeente Lingewaard, De griffier P.J. Peters Kopie: Archief 6