Uw kenmerk Uw brief Zaaknummer Documentnummer 2016/ U Raadsbrief 2016, nr oktober 2016

Transcriptie

1 Aan de gemeenteraad van Tubbergen Uw kenmerk Uw brief Zaaknummer Documentnummer 2016/ U Inlichtingen bij De raadsgriffier Mevrouw H.J.M.J van Limbeek-ter Haar Bijlagen 1 Onderwerp Datum Raadsbrief 2016, nr oktober 2016 Geachte raadsleden, Waarover gaat deze brief? In onze vergadering van 26 september 2016 hebben wij het navolgende onderwerp besproken: regionale afspraken programmering werklocaties Twente Ons besluit Wij hebben in die vergadering besloten: De gemeenteraad middels een raadsbrief te informeren over de stand van zaken van het proces regionale programmering werklocaties Korte toelichting De provincie Overijssel is samen met de veertien Twentse gemeenten gestart met het proces regionale programmering werklocaties. Het proces is gericht op het herstel van de balans tussen vraag en aanbod van bedrijventerreinen. Het college heeft besloten de gemeenteraad middels raadsbrief te informeren over de stand van zaken van dit proces. In alle 14 Twentse gemeenten worden de gemeenteraden middels een dergelijke raadsbrief geïnformeerd. Zijn er bijlagen bij deze brief? De stand van zaken van het proces regionale programmering werklocaties is als bijlage bijgevoegd (I ). Waarom deze raadsbrief? In artikel 169, tweede lid, van de Gemeentewet staat dat wij de raad alle inlichtingen verschaffen die de raad voor de uitoefening van zijn taak nodig heeft. Wij meenden er daarom goed aan te doen u van ons besluit op de hoogte te stellen. Wij stellen u voor deze raadsbrief voor kennisgeving aan te nemen. Heeft u nog vragen? Dan kunt u contact opnemen met de raadsgriffier, mevrouw H.J.M.J. van Limbeek - ter Haar. Zij zal uw vragen dan aan ons college kenbaar maken. Het telefoonnummer van de griffier is (0546) en haar adres is HJMJ.van.Limbeek@tubbergen.nl

2 Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Tubbergen, de secretaris de burgemeester drs. ing. G.B.J. Mensink mr. M.K.M. Stegers Kopie: Griffie Bijlage: I

3 Bijlage I , behoort bij raadsbrief I Procesbrief m.b.t. herprogrammering werklocaties Twente De provincie Overijssel is samen met de veertien gemeenten in Twente gestart met het proces regionale programmering werklocaties. Het proces is gericht op het herstel van de balans tussen vraag en aanbod van bedrijventerreinen. U bent hier in hier in het voorjaar reeds over geïnformeerd. In deze brief wordt u geïnformeerd over de stand van zaken en geven we een beeld van de nadere invulling van het proces. Aanleiding Gemeenten (colleges van B&W) en de provincie Overijssel (college van GS) hebben prestatieafspraken over bedrijventerreinen gemaakt over de periode Een onderdeel van de afspraken was om de vraag en het aanbod naar bedrijventerreinen te actualiseren en bedrijventerreinenvisies te evalueren. Als gevolg van deze afspraak zijn in maart 2015 door onderzoeksbureau Panteia, twee onderzoeken gepresenteerd: Werklocaties in Overijssel; trends, ontwikkelingen en prognoses; Evaluatie van de bedrijventerreinenvisies, instrument voor werklocatieplanning. De belangrijkste conclusie van het eerste onderzoek luidt dat er in elk economisch scenario, op basis waarvan de vraag naar bedrijventerreinen wordt gebaseerd, sprake is van overprogrammering van bedrijventerreinen. We gaan daarbij uit van een planperiode van tien jaar. Uit het rapport blijkt dat niet alleen sprake is van een kwantitatief overaanbod, maar ook van een kwalitatieve mismatch. Ook wordt een toenemende leegstand van bedrijfsruimte in de provincie geconstateerd. De evaluatie van de bedrijventerreinenvisies voegt hier de conclusie aan toe dat de verplichting van gemeenten om de visies af te stemmen met buurgemeenten, onvoldoende heeft gewerkt. Doel Het doel van het proces van regionaal programmeren is te komen tot een markt voor bedrijventerreinen die kwalitatief en kwantitatief in evenwicht is. Wanneer de regionale bedrijventerreinenportefeuille bestaat uit een combinatie van voldoende sterke lokale terreinen en enkele sterke werklocaties die aantrekkelijk zijn voor de bovenregionale vraag kan Twente zich sterk profileren. Bestaande terreinen blijven meer waardevast en nieuw te ontwikkelen terreinen hebben toekomstpotentie. Dit stimuleert het behoud en de groei van werkgelegenheid in Twente. Ladder voor duurzame verstedelijking U bent reeds geïnformeerd over het belang van de Ladder voor duurzame verstedelijking voor de programmering van bedrijventerreinen. Het Rijk heeft in oktober 2012 de Ladder voor Duurzame verstedelijking (verder genoemd: de Ladder ) opgenomen in het Besluit ruimtelijke ordening. De Ladder is gericht op het tegengaan van overprogrammering en het bevorderen van zuinig ruimtegebruik. In de Ladder is opgenomen dat gemeenten, ook onafhankelijk van dit proces van programmeren, verplicht zijn om bij nieuwe stedelijke ontwikkelingen zoals bedrijventerreinen na te gaan of deze voorzien in de behoefte en regionaal te kijken of daardoor elders al bestaande ruimte is. Wanneer een bezwaar wordt gemaakt tegen een (ontwerp-)bestemmingsplan gaan deze bij onvoldoende onderbouwing en te weinig regionale afstemming onderuit bij de Raad van State. Er zijn inmiddels veel voorbeelden waarin dat gebeurd is. 1. Wat houdt voldoende onderbouwing in? De Ladder duurzame verstedelijking en de noodzaak voor (boven-) lokale onderbouwing geldt zowel binnen (kernen), als tussen gemeenten. Als ondermaat van de Ladder voor nieuwe ruimtelijke plannen met commerciële doeleinden geldt een oppervlakte van circa 400 m2, als de uitbreiding ondergeschikt is aan het huidig terrein. In de onderbouwing moet aangetoond worden dat er voor de komende tien jaar geen overaanbod is of ontstaat door toevoeging van het nieuwe plan. Indien er géén sprake is van (regionale en lokale) overprogrammering, kunnen goede plannen gewoon doorgang vinden. 1

4 2. Wat houdt regionale afstemming in? Wat regionale afstemming inhoudt is niet met harde criteria gedefinieerd. Wel zijn handvatten beschikbaar. Wanneer het gaat om een plan dat voorziet in de lokale behoefte, kan in het algemeen worden volstaan met afstemming met de directe buurgemeenten. Wanneer het gaat om een toevoeging van het aanbod in een grotere marktregio, is bredere afstemming nodig. Uit recente jurisprudentie blijk dat steeds meer verwezen wordt naar een regionaal programmeringsdocument, dat is opgesteld in bestuurlijke regio s. Wanneer het plan is onderbouwd en afgestemd in zo n document is de afstemming aantoonbaar. Dit proces regionale programmering werklocaties levert zo n programmeringsdocument op. Tijdens het bestuurlijk overleg van 1 april 2016 is de wens geuit om een masterclass voor bestuurders te organiseren over de Ladder voor duurzame verstedelijking. Op de Twentedag van 25 mei is hier invulling aan gegeven. Inrichting van het proces van herprogrammering De eerste fase van het proces bestaat uit joint fact finding. Het gaat hierbij om het gezamenlijk in beeld brengen van de vraag en het aanbod van bedrijventerreinen, zowel in kwantitatief als in kwalitatief opzicht. Hierbij wordt o.a. gebruik gemaakt van de gegevens uit IBIS (een database met opgaven van aanbod en uitgifte van bedrijventerreinen), op basis van gegevens die door gemeenten zijn ingevuld. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van economische scenario s (gemiddeld of versneld). De kwantitatieve analyse is besproken in een eerste en tweede bestuurlijk overleg op 1 april respectievelijk 9 juni Uit de analyse blijkt dat er de komende tien jaar in Twente een kwantitatief overaanbod is van bedrijventerreinen met een harde planstatus. Het gaat om circa 460 hectare bedrijventerreinen met harde planstatus waarvan 334 hectare direct uitgeefbaar tegenover een vraag van 285 (gemiddeld) tot 334 hectare (versneld scenario) voor de periode In de periode 2001 tot en met 2016 is er daarnaast circa 60 hectare ruimtewinst geboekt door herstructurering. Daarnaast hebben gemeenten zachte plannen die zij graag in procedure brengen. Dit betreft ruim 120 hectare. Bestuurders hebben tijdens het overleg uitgesproken dat nadere regionale afspraken over programmering nodig zijn over harde en zachte plannen. In het eerste bestuurlijk overleg van 1 april is tevens afgesproken dat de analyse verder wordt uitgebreid per gemeente, zowel kwantitatief (verdere controle en afstemming van de oppervlakten) als kwalitatief (wat zijn de kenmerken van de diverse terreinen en in hoeverre komen ze tegemoet aan de vraag vanuit de markt; beide op basis van gezamenlijk opgestelde kwaliteitscriteria). In het tweede bestuurlijk overleg van 9 juni is de eerste oogharenanalyse voorgelegd ter bespreking en discussie; de eerste gegevens en beelden per gemeente zijn in dit bestuurlijk overleg met elkaar gedeeld. Tijdens dit overleg zijn de volgende afspraken gemaakt: Het ambitieniveau binnen drie jaar toe te werken naar volledig Ladderproof programmeren wordt verder uitgewerkt. Tussen nu en drie jaar wordt tijdelijk specifiek maatwerk toegepast. De optie doorgaan op de huidige voet wordt als niet realistisch beschouwd. Bij deze uitwerking wordt uitgegaan van een versneld economisch scenario. Uit de analyse blijkt dat dit scenario op regionale schaal realistisch is, gezien de historische uitgifte inclusief de ruimtewinst als gevolg van herstructurering. Dit wordt per gemeente verder uitgewerkt en getoetst. Opgemerkt wordt dat de keuze voor dit scenario mede te legitimeren valt, wanneer er een duidelijke regionale programmering ligt van alle gemeenten in Twente gezamenlijk, dat tegemoet komt aan de vereisten uit de Ladder. De opgestelde kwantitatieve en kwalitatieve analyse wordt op hoofdlijn onderschreven, met de kanttekening dat er nog enkele correcties moeten worden doorgevoerd en het derhalve moet worden gezien als voorlopige cijfers; de gegevens zullen nader worden besproken en aangevuld op basis van een verdiepingsslag per gemeente (zie verderop). De analyse laat zien dat in het versnelde scenario circa 128 ha teveel aanbod is. Daarmee is er een ladderrisico dat kansrijke zachte plannen niet ontwikkeld kunnen worden. Elders compenseren is niet voldoende bij zo n overaanbod. Het overaanbod moet eerst teruggebracht worden. Daarbij gaat het om de harde voorraad die niet loopt of kwalitatief niet goed is. Hieruit volgt dat de regio terughoudend is met het in procedure brengen van zachte plannen, vooruitlopend op het totale traject van herprogrammering. In het bestuurlijk overleg is verder aangegeven dat het belangrijk is dat het huidige afsprakenkader dat geldt in relatie tot XL park wordt herbevestigd. Aangegeven wordt dat gemeenten in beginsel unaniem achter businesspark XL staan om grote ruimtevragers te accommoderen. De grondhouding is om er samen een succes van te maken in het belang van 2

5 heel Twente. Gemeenten in de netwerkstad (excl. Oldenzaal) hanteren de afspraken over de verdeling van de vraag conform de gemeenschappelijke regeling. Vervolgstappen Afgesproken is op korte termijn per gemeente een verdiepingsslag te organiseren op de kwantitatieve en kwalitatieve analyse. Bij deze verdiepingsslag worden ondernemers betrokken. Daarbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de goede contacten die er al zijn tussen de gemeenten en de ondernemers in het gebied. Op basis van deze analyse worden mogelijke oplossingsrichtingen om het overaanbod terug te dringen in beeld gebracht. Het resultaat van bovenstaande uitwerking wordt besproken in het volgende bestuurlijk overleg op vrijdag 14 oktober In dit overleg worden ook de vervolgstappen bepaald. Het in procedure brengen van zachte plannen Het resultaat van dit proces leidt tot bestuurlijke afspraken en wordt tevens opgenomen in de gemeentelijke en provinciale omgevingsvisie. Wanneer gemeenten toch vroegtijdig zachte plannen in procedure willen brengen moeten deze plannen voldoen aan de wettelijk vastgelegde Ladder voor duurzame verstedelijking. Wat dat betekent is eerder in deze brief weergegeven. 3