Aan de raad van de gemeente Lingewaard

Transcriptie

1 Dit voorstel is door het college teruggetrokken tijdens de raadsbehandeling. Het besluit is, na wijziging van de omschrijving van het onderwerp wel in stemming gebracht. De raadsgriffier van de gemeente Lingewaard. w.g. Th.G.L. Greep Aan de raad van de gemeente Lingewaard Onderwerp Strategische visie bedrijventerreinen 1 Samenvatting In 2007 heeft de gemeenteraad het economisch beleidsplan Ondernemen aan de Linge, het investeren waard vastgesteld. In dit plan wordt ingezet op de uitbouw van het bestaande glastuinbouwcluster in Lingewaard tot een Greenport. Verder wordt in het plan ingezet op het uitbreiden van de vestigingsmogelijkheden voor bedrijven door het realiseren van nieuwe bedrijventerreinen: Houtakker II, Pannenhuis II, Agropark II en Gendt Bemmel II. De uitgifte van gronden op de bedrijventerreinen Pannenhuis II, Agropark II en Houtakker II blijft als gevolg van de economische crisis al enkele jaren achter bij de verwachtingen. De rentekosten lopen op. De looptijden van de grondexploitaties zijn de afgelopen jaren bijgesteld. Door ons college is besloten om een strategische visie op de toekomstige ontwikkeling van de (nog uit te geven) bedrijventerreinen op te stellen. Daartoe is STEC Groep B.V. opdracht verstrekt om advies uit te brengen. Voorgesteld wordt om naar aanleiding van het advies van de STEC Groep B.V. de visie ten aanzien van het bedrijventerreinenbeleid te herzien, meer specifiek om: 1. de ontwikkeling van de Houtakker II met uitzondering van de kavel aan de Karstraat en de drie kavels aan de Houtakker uit te stellen; 2. de gronden van de Houtakker II met uitzondering van de kavel aan de Karstraat en de drie kavels aan de Houtakker tegen een waarde van 20,- per m² op de balans te zetten; 3. de afwaardering van deze gronden (in totaal 4,9 mln. euro) ten laste van het rekeningresultaat jaarrekening 2013 te brengen; 4. de bij de jaarrekening 2012 getroffen verliesvoorziening van 2,7 miljoen te laten vervallen ten gunste van het rekeningresultaat 2013, waardoor het nadeel bij de jaarrekening per saldo 4,9 mln. euro (afwaardering gronden) -/- 2,7 mln. euro (getroffen verliesvoorziening) = 2,2 mln. euro bedraagt; 5. de aangepaste grondexploitatie voor de Houtakker II met het nummer 2013/2, d.d , waarin de bovengenoemde punten zijn verwerkt, vast te stellen. 2 Waarom naar de raad De visie die gemeente heeft op en de strategie c.q. de koers, die de gemeente wil volgen op het gebied van bedrijventerreinenontwikkeling zijn kader stellend vanwege de beleidsmatige, financiële en (mogelijke) maatschappelijk consequenties. De keuzes in het bedrijventerreinbeleid hebben ingrijpende gevolgen met betrekking tot de gemeentefinanciën en met betrekking tot het vestigingsbeleid (en daarmee de werkgelegenheid en dergelijke).

2 3 Wat willen we bereiken (doelstelling en beoogd meetbaar effect) Wij willen het overaanbod aan uitgeefbare bedrijventerreinen terugdringen en voorkomen, dat de ontwikkeling van bedrijventerreinen verder stagneert en de kosten daarvan steeds verder oplopen. Daartoe zijn strategische keuzes nodig. 4 Argumenten en alternatieven In 2007 heeft de gemeenteraad het economisch beleidsplan Ondernemen aan de Linge, het investeren waard vastgesteld. In dit plan wordt ingezet op de uitbouw van het bestaande glastuinbouwcluster in Lingewaard tot een Greenport (een ruimtelijk cluster met naast primaire producenten ook zakelijke en financiële dienstverleners, toeleveranciers, logistieke bedrijven, groothandel, etc.) Verder wordt in het plan ingezet op het uitbreiden van de vestigingsmogelijkheden voor bedrijven door het realiseren van vier nieuwe bedrijventerreinen Houtakker II, Pannenhuis II, Agropark II en Gendt Bemmel II. Van de verdere ontwikkeling van het bedrijventerrein Gendt Bemmel II is reeds in 2008 afgezien. De uitgifte van bedrijventerreinen Pannenhuis II, Agropark II en Houtakker II blijft als gevolg van de economische crisis al enkele jaren achter bij de verwachtingen. De looptijden van de grondexploitaties zijn de afgelopen bijgesteld. Het (lokale) aanbod van bedrijfsgronden is verder toegenomen door onder meer het vertrek van de veiling Oost Nederland naar Ede en door toenemend aanbod op de bestaande bedrijventerreinen. Het voormalige veilingterrein betekent bijvoorbeeld al een toename in het aanbod van 19,3 ha. Het aanbod is toegenomen terwijl tegelijkertijd de vraag als gevolg van de economische crisis is gedaald. Ook is de vraag naar het type kavels gewijzigd. Door ons college is met deze achtergrond in gedachten besloten om tot een strategische visie op de toekomstige ontwikkeling van de (nog uit te geven) bedrijventerreinen te komen. Daartoe is STEC Groep B.V. verzocht om advies uit te brengen. Door STEC groep B.V. is het adviesrapport: Naar succesvolle uitgifte van Aropark II, Pannenhuis II en Houtakker II opgesteld. Via een aantal stappen komt STEC groep B.V. tot enkele toekomstscenario s voor de bedrijventerreinen. Onderdeel van de onderzoeksopdracht vormde een marktconsultatie. Geconstateerd wordt, dat er zowel regionaal als lokaal een overaanbod is aan bedrijventerreinen, waarbij bestaand aanbod steeds concurrerender wordt. Er zijn vier toekomstscenario s uitgewerkt. Ons college kiest voor een alternatief scenario: het niet loslaten van de segmentering op Agropark II in combinatie met het uitstellen (van het merendeel) van de ontwikkeling van Houtakker II. Dit scenario wordt als het meest aantrekkelijke scenario gezien om de huidige problematiek van overaanbod in de gemeente Lingewaard tegen te gaan. Verder adviseren wij uw raad om de in het exploitatiegebied gelegen gronden - met uitzondering van een kavel aan de Karstraat en drie kavels aan Houtakker -, tegen een waarde van 20,- per m² op de balans te zetten en de afwaardering van deze gronden (in totaal 4,9 mln. euro) ten laste te brengen van het rekeningresultaat jaarrekening Het bovenstaande is inmiddels in de grondexploitatie voor het plan Houtakker II en in de concept jaarrekening verwerkt. 2

3 Al dan niet loslaten segmentering Agropark II Voor de argumenten van de scenariokeuze verwijzen wij onder meer naar het adviesrapport van STEC Groep B.V.. Het loslaten van de segmentering van Agropark II, zoals de STEC Groep B.V. adviseert, is op zichzelf in het licht van financieel-economische motieven een logisch advies. Op dit moment is het een verdedigbare keuze, gelet op: - het feit dat sinds de start van de kavelverkoop (2008) slechts drie agrobusinessbedrijven op het park zijn neergestreken; - de belangstelling vanuit de agrobusinesssector momenteel nihil is; - het perspectief voor de middellange termijn zeer gering is (slechts 3 tot 8 ha tot 2025); - de regelmatige belangstelling voor Agropark II vanuit andere sectoren; - het feit dat de ontwikkeling Bergerden als belangrijke aanjager voor de agrobusiness, tot stilstand is gekomen; - het feit dat regionaal en provinciaal geen afspraken zijn gemaakt over Lingewaard als enige vestigingsplaats voor agrobusiness in de regio/provincie. Uit een marktconsultatiesessie en een overleg met marktpartijen blijkt bovendien dat ondernemers voorstanders van het loslaten van segmentering zijn. Desalniettemin opteren wij voor de handhaving van de agrobusinessbestemming en hebben wij hierbij het volgende overwogen. Op 31 mei 2012 heeft de gemeenteraad de Structuurvisie vastgesteld. Hierin worden richtinggevende uitspraken gedaan voor de werklocaties in Lingewaard. Enkele citaten: - toekomstbestendig ruimtegebruik: efficiënter, intensiever, veelzijdiger en beter afgestemd op mobiliteit. Niet meer bedrijventerrein; - Lingewaard is een echte agro-gemeente. Bedrijfsuitbreidingen en de groeiende behoefte aan een groen buitengebied hebben ervoor gezorgd dat we grootschalige kassen niet meer overal passend vinden en zijn we glastuinbouw gaan concentreren; - het concentratiegebied voor de glastuinbouw en de bedrijventerreinen Agropark en Pannenhuis II zijn van regionale betekenis; - De geconcentreerde glastuinbouw in Lingewaard kan een gedegen rol spelen bij de ontwikkeling van duurzame energie; - Agropark is ook nadrukkelijk bedoeld als regionaal agrobussiness terrein; - Pannenhuis en De Houtakker hebben op dit moment een inrichting, oriëntatie en verkeersontsluiting die past bij een lokaal bedrijventerrein; - met name voor De Houtakker geldt dat doortrekking van de A15 aanleiding kan zijn voor bovenlokale belangstelling. Niet doortrekken van de A15 kan aanleiding zijn voor een meer veelzijdige lokale activiteiten op het terrein. In de structuurvisie profileert de gemeente zich dus nadrukkelijk als tuinbouw c.q. agro-gelieerde gemeente. In het economisch beleidsplan omarmt de gemeente de clustergedachte/ greenportgedachte. Die clustergedachte werd en wordt door de provincie uitdrukkelijk ondersteund. Dit imago geeft de gemeente de mogelijkheid om bedrijven/werkgelegenheid uit de regio en zelfs daarbuiten aan te trekken. Daarmee hebben wij regionaal en provinciaal onderscheidend vermogen. Het voor ons belangrijk dat de werklocaties in Lingewaard zich duidelijk profileren en dat er gebiedssamenhang is. 3

4 Indien wij er in slagen om Bergerden en omgeving weer (vernieuwd) op de kaart te zetten, bijvoorbeeld door vernieuwende concepten te introduceren qua duurzaamheid en innovaties in het verlengde van de agribusiness stellen de voorstanders van het vasthouden aan de segmentering dat het wij een totaalconcept kunnen aanbieden, namelijk niet alleen een tuinbouwgebied 2.0 (Bergerden) maar ook bedrijventerrein, met andere woorden een (kennis?)cluster. Door het loslaten van de segmentering zouden wij een lokaal bedrijventerrein krijgen en mogelijk het kind met het badwater al weggooien. Van lokale bedrijventerrein hebben wij er al zo veel. Het is verder nog een vraag of bedrijven die belangstelling hebben getoond voor het Agropark alleen kijkers zijn en geen kopers. Wij adviseren uw raad om vast te houden aan de segmentering van het Agropark II en samen op zoek te gaan naar een strategie waarbij Bergerden en het agrocluster nieuw leven wordt ingeblazen en als cluster in de markt wordt gezet. Financieel is de verwachting dat de provincie een dergelijke strategie eerder zal ondersteunen dan bij het loslaten van de segmentering. Het besef moet er zijn dat aan het vasthouden aan de segmentering in combinatie met de andere maatregelen ook negatieve consequenties kleven: 1. uitwijkgedrag van ondernemers die niet in Lingewaard kunnen uitbreiden / vestigen; 2. aanpassing in negatieve zin van de grondexploitatie voor het Agropark; 3. onrust bij ondernemers; 4. hoog afbreukrisico omdat voor dit beleid steun nodig is van provincie en regio in woord en daad. 5 Wat gaan we daarvoor doen (hoe gaan we bereiken wat we willen en is evaluatie nodig) Indien uw raad akkoord gaat met ons voorstel zullen wij de provincie Gelderland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen benaderen en van uw keuzes op de hoogte stellen. Scenario 2 zal uitgevoerd worden. Het tijdelijk of permanent anders bestemmen van de gronden op Houtakker II, welke op de balans worden gezet, zal de rentelasten dempen maar waarschijnlijk niet goed maken. Deze mogelijkheid zal nog nader in 2014 onderzocht worden. Verder bevat het rapport van STEC Groep B.V. een aantal adviezen, zoals op het gebied van marketing en acquisitie waar volgens ons nog kansen liggen. Deze adviezen zullen worden opgevolgd. 6 Communicatie De strategische keuzes die uw gemeenteraad maakt zullen gecommuniceerd worden met de samenwerkingspartners van de gemeente op het gebied van bedrijventerreinenontwikkeling en tuinbouwontwikkeling. Wij denken hierbij aan partijen als de VERON, glastuinbouwpact, Betuwse Bloem, LTO/Glaskracht en Greenport Arnhem Nijmegen. Verder aan de gemeentelijke nieuwsbrief en Kern7. 7 Duurzaamheid Het terugdringen van een overaanbod aan bedrijventerreinen kan beschouwd worden als een vorm van duurzaam ruimtegebruik. 4

5 8 Wat mag het kosten (kosten, baten en dekking) De Houtakker II heeft een boekwaarde van in totaal 8 miljoen (boekwaarde per 31 december 2013). In totaal zullen de gronden - met uitzondering van de kavel aan de Karstraat en de drie kavels aan de Houtakker - met een totaalbedrag van 4,9 mln. afgewaardeerd moeten worden. Bij de jaarrekening 2012 is een verliesvoorziening getroffen van 2,7 mln. Per saldo zal er een bedrag van 2,2 mln. ten laste van het rekeningresultaat jaarrekening 2013 komen. Het bovenstaande is inmiddels in de grondexploitatie voor het plan Houtakker II en in de concept jaarrekening verwerkt. Omdat er sprake is van een substantiële wijziging van de grondexploitatie dient de aangepaste grondexploitatie voor het plan de Houtakker II door uw raad te worden vastgesteld. Deze vaststelling dient voorafgaand aan de vaststelling van de jaarrekening 2013 plaats te hebben gevonden. Indien deze vaststelling niet voorafgaand aan de vaststelling jaarrekening 2013 plaatsvindt is de verwerking in de jaarrekening onrechtmatig. Deze onrechtmatigheid zal de accountant betrekken bij de beoordeling van de jaarrekening Voorstel Gelet op het vorenstaande wordt voorgesteld om naar aanleiding van het advies van de STEC Groep B.V. de visie ten aanzien van het bedrijventerreinenbeleid te herzien, meer specifiek om: 1. de ontwikkeling van de Houtakker II met uitzondering van de kavel aan de Karstraat en de drie kavels aan de Houtakker uit te stellen; 2. de gronden van de Houtakker II met uitzondering van de kavel aan de Karstraat en de drie kavels aan de Houtakker tegen een waarde van 20,- per m² op de balans te zetten; 3. de afwaardering van deze gronden (in totaal 4,9 mln. euro) ten laste van het rekeningresultaat jaarrekening 2013 te brengen; 4. de bij de jaarrekening 2012 getroffen verliesvoorziening van 2,7 miljoen te laten vervallen ten gunste van het rekeningresultaat 2013, waardoor het nadeel bij de jaarrekening per saldo 4,9 mln. euro (afwaardering gronden) -/- 2,7 mln. euro (getroffen verliesvoorziening) = 2,2 mln. euro bedraagt; 5. de aangepaste grondexploitatie voor de Houtakker II met het nummer 2013/2, d.d vast te stellen. 10 Behandeling tijdens de Politieke Avond Het voorstel is behandeld tijdens de Politieke Avond van De gemeenteraad heeft om een onderbouwing gevraagd voor het afwaarderen van de gronden, gelegen op het bedrijventerrein De Houtakker II te Bemmel. Uitgangspunt voor deze afwaardering is het Besluit Begroting Verantwoording provincies en gemeenten (BBV), inclusief de notitie Grondexploitaties van de Commissie BBV. Het voorstel van het college is om Houtakker II grotendeels over te brengen onder de categorie gronden in de materiele vaste activa. In dat geval vindt afwaardering plaats tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. De toets of sprake is van lagere marktwaarde doet de gemeente op basis van de bestemming, die op deze locatie ligt of zal krijgen (en hangt af van de mogelijkheden die er zijn; die mogelijkheid moet onderbouwd worden met een marktanalyse, lees taxatie). In verband hiermee is aan een taxateur gevraagd wat de marktwaarde is van de gronden. Rekening houdende met het feit dat de gronden juridisch bouwrijp zijn, maar niet technisch bouw- en woonrijp zijn gemaakt, zijn de gronden door de taxateur gewaardeerd op 20 euro per vierkante meter. Deze werkwijze is in overeenstemming het BBV. 5

6 Naar aanleiding van de Politieke Avond is ons voorstel aangepast. Bij adviespunt 1 is de zinsnede meer specifiek om de segmentering van het bedrijventerrein Agropark II te behouden verwijderd. Bemmel, 27 mei burgemeester en wethouders van de gemeente Lingewaard, de secretaris, de burgemeester, w.g. drs. J. Wijnia w.g. M.H.F. Schuurmans-Wijdeven. 6