advies Memo Inleiding College van B&W Irene Pruim huisvesting van bijzondere doelgroepen en aandachtspunten

Transcriptie

1 Memo Aan College van B&W Ontwikkeling Projectontwikkeling Telefoon (038) Van Irene Pruim Onderwerp Beoordeling voorkeurslocatie op criteria voor huisvesting van bijzondere doelgroepen en aandachtspunten Inleiding Voor onderzoek naar mogelijk geschikte locaties voor huisvesting van bijzondere doelgroepen wordt door de gemeente gebruik gemaakt van 6 b s die bij de huisvesting van bijzondere doelgroepen worden gehanteerd: beschikbaarheid, bruikbaarheid, bereikbaarheid, bespreekbaarheid, beheersbaarheid en betaalbaarheid. Eind 2015 zijn drie locaties uitgebreid onderzocht op de beoordelingsaspecten beschikbaarheid, bruikbaarheid, bereikbaarheid en betaalbaarheid. Uit het onderzoek is een voorkeurslocatie naar voren gekomen, namelijk de huidige locatie van het waterschap aan de Dokter van Thienenweg 1 (hierna: de waterschapslocatie). De samenvatting van het onderzoek, en de gehele onderzoeksrapportage, is te raadplegen op De waterschapslocatie is zowel door het COA als de gemeente beoordeeld als de meest passende locatie in Zwolle. De locatie heeft een goede ligging ten opzichte van voorzieningen, is goed bereikbaar en heeft een groene buffer aan de achterzijde. In de maanden februari en maart van dit jaar is gestart met het nadere onderzoek van de locatiekeuze op de criteria bespreekbaarheid en beheersbaarheid. Daarbij zijn bijeenkomsten gehouden en gesprekken gevoerd met de (direct) omwonenden/bewoners. Ook zijn veel s en brieven ontvangen via azc@zwolle.nl. en aan de wijkwethouder is een handtekeningenlijst Stem nee tegen een grootschalig azc overhandigd. De verslagen van de bijeenkomsten en de meest gestelde vragen, en de hierop gegeven antwoorden, zijn te vinden op Vervolgens zijn de 6 b s opnieuw beoordeeld. De beoordeling levert een aantal aandachtspunten op. De uitkomst van de beoordeling en geformuleerde aandachtspunten treft u hieronder aan. Per b is een beoordeling uiteengezet. De aandachtspunten worden betrokken bij de verdere voorbereiding c.q. het nog op te stellen beheersplan voor de locatie. De informatie met betrekking tot betaalbaarheid is niet openbaar (op grond van de Wet openbaarheid bestuur). Belangrijk is wel dat een exploitatietermijn van vijftien jaar nodig is om kwalitatief duurzame gebouwen te realiseren die ook na sluiting van het azc gebruikt kunnen worden voor andere functies. Het gaat dan om kwaliteit van de woonruimte, de beschikbaarheid van voorzieningen en het aanbod van dagbesteding.

2 Beschikbaarheid Bij dit criterium wordt gekeken naar de beschikbaarheid van het voorgestelde pand en terrein. Dit criterium is in de haalbaarheidsstudie reeds uitgebreid meegenomen. Beoogd terrein Het adres van de waterschapslocatie is Dokter van Thienenweg 1, 8025 AN te Zwolle. De locatie is kadastraal bekend als perceel nummer B5720 en heeft een oppervlakte van m² (ruim 2,7 hectare). Het terrein en de opstallen zijn in privaat eigendom. De grootste huurder is het waterschap Drents Overijsselse Delta (voorheen waterschap Groot Salland). Figuur 1 Beschikbare terrein waterschapslocatie 2/10

3 Huidig gebruik Het terrein van de waterschapslocatie is momenteel nog in gebruik door het waterschap. Contractueel is vastgelegd dat het waterschap de locatie per 1 juli 2016 verlaat. Het terrein, inclusief bebouwing, komt dan beschikbaar voor het COA. Naast de kantoorhuisvesting van het waterschap, zijn er een twee andere bestaande functies aanwezig op het terrein die de beschikbaarheid van de waterschapslocatie beïnvloeden: Aan de noordelijke rand van het terrein bevindt zich een waterzuiveringsinstallatie ten behoeve van de waterzuivering voor het Isala-ziekenhuis. Deze waterzuivering is onderdeel van een Europese proef om medicijnresten uit het water te verwijderen en zal naar verwachting tot 1 januari 2018 worden gehandhaafd. Dit beperkt de beschikbaarheid in zoverre dat er tot die datum niet gebouwd kan worden op dit deel van het terrein. Tevens onderdeel van het noordelijke deel van het terrein is kinderdagverblijf Partou. Het kinderdagverblijf verlaat de locatie per 1 juli 2016, tegelijktijdig met het waterschap. Planning en termijn azc Er is door de gemeente Zwolle, het COA en de eigenaar van de locatie afgesproken dat de locatie voor maximaal 15 jaar in gebruik genomen wordt als azc. Bij een positief besluit wordt de locatie gereed gemaakt voor de vestiging van een azc. Het verkrijgen van de benodigde vergunningen, het aanleggen van benodigde infrastructuur en de herontwikkeling van het terrein met de bijbehorende bebouwing vallen onder de verantwoordelijkheid van het COA. In de fasering dient rekening te worden gehouden met het vertrek van het waterschap inclusief kinderdagverblijf in juli 2016 en een latere verwijdering (vanaf 1 januari 2018) van de waterzuiveringsinstallatie. Naar verwachting duurt de voorbereidingsfase (ontwerp voor de locatie, onderzoeken en voorbereiding vergunningaanvragen) tot de zomer van 2016 en kan het azc na Europse aanbesteding en bouw in het vierde kwartaal van 2017 in gebruik worden genomen. Aandachtspunten op basis van de beoordeling t.a.v. beschikbaarheid Het terrein van de waterschapslocatie is tot 1 juli 2016 in gebruik door het waterschap en kinderdagverblijf Partou. Na deze datum kan het terrein beschikbaar worden gesteld aan het COA. De aanwezige waterzuiveringsinstallatie op het noordelijke deel van het terrein blijft naar verwachting gehandhaafd tot Hiermee moet rekening worden gehouden. Grootste aandachtspunt met betrekking tot beschikbaarheid van de locatie is dat rekening moet worden gehouden met een benodigde realisatietijd van anderhalf jaar. 3/10

4 Bruikbaarheid Onder het criterium bruikbaarheid wordt verstaan in welke mate de waterschapslocatie geschikt te maken is voor een azc. Het grootste deel van het terrein omvat het hoofdkantoor van het waterschap Drents Overijsselse Delta (voorheen Waterschap Groot Salland). Dit kantorencomplex is opgebouwd uit zeven paviljoens die verbonden zijn door middel van overdekte gangen. De meeste paviljoens tellen slechts één bouwlaag. Het gebouw dateert uit circa 1980 en fungeerde oorspronkelijk als postsorteercentrum. Aansluiting bij huidige beleid Het geldend bestemmingsplan voor het waterschapsterrein is Ceintuurbaanzone, vastgesteld op 27 mei De locatie is thans bestemd als 'Gemengd -1'. Bijzondere woonvormen zijn toegestaan met een maximale bebouwing van 55% op het aangegeven bouwvlak en een maximale hoogte van 12 meter. Er dient gebouwd te worden binnen het bouwvlak. De benodigde omgevingsvergunning voor het (ver)bouwen dient door het college binnen 8 weken te worden verleend, mits de aanvraag past binnen de kaders van het bestemmingsplan. De locatie is onverdacht voor bodemverontreiniging. Huidig gebruik Het waterschapsterrein is momenteel in gebruik als kantoorhuisvesting. Zowel het terrein als de bestaande bebouwing zijn niet direct geschikt voor langdurige bewoning en moeten bouwkundig worden aangepast. Aandachtspunten op basis van de beoordeling t.a.v. bruikbaarheid Het waterschapsterrein dient verbouwd te worden. Grootste aandachtspunt met betrekking tot bruikbaarheid van de locatie is dat in de voorbereidingsfase door het COA een omgevingsvergunning zal worden aangevraagd voor de herontwikkeling van het terrein met bijbehorende bebouwing. Gezien het krappe tijdspad voor realisatie van het opvangcentrum en het kunnen aanbieden van opvangplekken voor vluchtelingen zal direct na de besluitvorming door het COA moeten worden gestart met de ontwerpfase van het bouwplan om de omgevingsvergunning tijdig aan te kunnen vragen. 4/10

5 Bereikbaarheid Het criterium bereikbaarheid heeft betrekking op de ontsluiting van de locatie in relatie tot vervoer en voorzieningen en welke belasting dit met zich meebrengt voor het omliggende wegennet. De locatie bevindt zich aan de oostelijke rand van de stad Zwolle. Het terrein wordt ontsloten via de Dokter van Thienenweg. De Dokter van Thienenweg is één van de hoofdroutes van het gemengde bedrijventerrein Oosterenk. Dit bedrijventerrein bevat diverse kantorencomplexen, het Isala-ziekenhuis, meerdere onderwijsinstellingen en sportcomplexen (waaronder het stadion van PEC Zwolle). Het gebied ligt op circa 3 kilometer afstand van het centrum van Zwolle. De wijkkernen Wipstrik en Berkum zijn de dichtstbijzijnde centra. Wegennet Er is sprake van relatief goede infrastructurele verbindingen vanuit de locatie. Dit is één van de belangrijkste overwegingen geweest om de locatie als voorkeurslocatie aan te wijzen in het eerder uitgevoerde locatie- en haalbaarheidsonderzoek. De locatie is uitstekend bereikbaar voor zowel snel- als langzaam verkeer en is gelegen nabij de Ceintuurbaan. Dit is een provinciale weg (N35), welke op circa 650 meter afstand van de waterschapslocatie ligt. De verkeersrisico s die deze drukke weg met zich meebrengt zijn beperkt aangezien de N35 op twee plekken door langzaam verkeer ongelijkvloers kan worden gekruist door middel van tunnels. Er bestaat een veilige route richting centrum voor zowel fietsers als voetgangers. De aanwezige infrastructuur wordt vrij intensief gebruikt door diverse partijen; scholen (waaronder bijzonder onderwijs), het Isala-ziekenhuis, zorginstellingen en bedrijven. Dit geldt met name voor de Dokter van Heesweg. Met de komst van een azc wordt er geen toename van gemotoriseerd verkeer verwacht ten opzichte van de huidige bestemming als kantoorlocatie. Wel wordt er een toename verwacht van voeten fietsverkeer. Openbaar vervoer De dichtstbijzijnde OV-opstapplaats bevindt zich op circa twee minuten lopen aan de Dokter Hengeveldweg. Binnen vijf loopminuten zijn er meer dan 20 openbaar vervoer opstaphaltes aanwezig. Hiermee is de waterschapslocatie zeer goed bereikbaar. Door de aanwezigheid van vele opstaphaltes richting het centrum van Zwolle zal de belasting van de verschillende buslijnen ook verspreid zijn. Voorzieningen Hoewel de locatie niet direct in een woonwijk ligt, zijn de afstanden tot voorzieningen gunstig. Binnen een straal van 800 meter (circa 10 loopminuten) is één supermarkt aanwezig. Binnen een straal van meter (circa 20 loopminuten) zijn negen supermarkten aanwezig. Hetzelfde geldt voor de aanwezige scholen. Binnen een straal van 800 meter is één basisschool aanwezig. Binnen een straal van meter zijn maar liefst zeven basisscholen aanwezig. 5/10

6 Bereikbaarheid hulpdiensten De locatie is zeer goed bereikbaar voor hulpdiensten. De norm voor de aanrijtijden van ambulances is 15 minuten. De afstand, hemelsbreed, naar de dichtstbijzijnde ambulancepost is 275 meter. De norm voor de aanrijtijden van de brandweer ligt op 12 minuten; de dichtstbijzijnde brandweerkazerne ligt hemelsbreed op meter afstand. Beide hulpdiensten voldoen daarmee ruim aan de norm. Figuur 2 Overzichtskaart bereikbaarheid voorzieningen Figuur 3 Overzichtskaart aandachtspunten verkeer Aandachtspunten op basis van de beoordeling t.a.v. bereikbaarheid De bereikbaarheid van de locatie is in alle opzichten goed te noemen. Door de goede bereikbaarheid en vele nabije voorzieningen hebben de bewoners van het azc een bepaalde bewegingsvrijheid. Met het oog op het verkeersveiligheid is een aantal aandachtspunten te benoemen. Vanuit de omgeving heersen veel zorgen over een toename in de belasting van het wegennet en de bestaande knelpunten in de omgeving. Naar verwachting zal het aantal verkeersbewegingen voor gemotoriseerd niet toenemen ten opzichte van de huidige situatie als kantoor. Asielzoekers hebben immers geen auto. Wel moet er rekening gehouden worden met een mogelijke toename van langzaam verkeer (fietsers en voetgangers). Een nadere verkenning kan inzicht geven in de noodzaak van mogelijke aanvullende veiligheidsmaatregelen op de looproutes en gevaarlijke kruispunten en oversteekplaatsen. Verder is de Dokter van Heesweg een weg die intensief gebruikt wordt en waar diverse aandachtsgebieden zijn. Daarnaast is goede verkeersvoorlichting aan asielzoekers over de Nederlandse situatie van essentieel belang. Hierbij valt te denken aan het stimuleren van gebruik van voeten fietspaden en ongelijkvloerse kruisingen. 6/10

7 Bespreekbaarheid Het criterium bespreekbaarheid heeft betrekking op de mogelijke gevolgen voor de buurt wanneer er een azc wordt gerealiseerd, zowel intern (terrein) als extern (omgeving). De locatie is gelegen op een bedrijventerrein aan de rand van Zwolle en ligt niet midden in een woonwijk. Deze kenmerken, iets afgezonderd maar zeker niet afgelegen, worden als zeer gunstig beoordeeld voor de vestiging van een azc. Door de aanwezigheid van diverse voorzieningen (onderwijs, ziekenhuis, zorginstellingen, sportpark) vinden er vooral overdag veel activiteiten plaats. Alhoewel het gebied langzaam verkleurt naar een meer gemengd gebruik, is de levendigheid in de omgeving gedurende de avonden minder. De dichtheid van permanente bewoners in de omgeving is laag, maar de dichtheid van bezoekers, gebruikers en passanten is hoog. De dichtstbijzijnde woonwijken zijn Wipstrik en Berkum. Een overzichtskaart met functies in de omgeving van de waterschapslocatie is weergegeven in onderstaand figuur. Figuur 4 Aanwezige functies rondom beoogde azc-locatie Omwonenden en belanghebbenden hebben de mogelijkheid gekregen aandachtspunten aan te dragen, zowel schriftelijk als via bijeenkomsten voor omwonenden. Een groot aantal van de opmerkingen zijn niet locatie-specifiek, maar generiek. Men maakt zich bijvoorbeeld zorgen over de (sociale) veiligheid bij de komst van een azc of beveelt aan om voor een kleinschalige vorm van opvang te kiezen, verspreid over de stad. Hieronder wordt enkel ingegaan op locatie-specifieke bezwaren 7/10

8 of suggesties; dus specifiek van toepassing op de omgeving rondom het waterschapsterrein. Hieruit zijn (geclusterd) de volgende punten naar voren gekomen. Omvang & impact op bevolkingsdichtheid Men maakt zich zorgen over de omvang van het azc in relatie tot de bevolkingsdichtheid in de omgeving. Omwonenden geven aan het aantal asielzoekers ( ) hoog te vinden in relatie tot het aantal direct omwonenden. De roep om meer kleinschalige opvang te realiseren is een landelijk fenomeen. Aanwezigheid van kwetsbare doelgroepen Er zijn meerdere functies voor kwetsbare doelgroepen aanwezig rondom de waterschapslocatie, waaronder het Ronald McDonald huis, en (jeugd)psychiatrische instellingen Dimence, Karakter/Accare en het Isala ziekenhuis. Omwonenden maken zich zorgen over een te grote belasting op de omgeving bij de komst van een azc in combinatie met deze functies. Sociale veiligheid en de wens voor een beheersplan Veel mensen geven aan zich zorgen te maken over de veiligheid op het bedrijventerrein. Deze zorgen hebben onder andere betrekking op mogelijke overlast, samenscholing en verlichting in de omgeving. Ook zijn er zorgen over de looproutes naar het centrum. Omwonenden geven aan zich zorgen te maken over het tot dusver ontbreken van een beheersplan en vragen om spoedig een plan op te stellen waarin duidelijk wordt hoe omwonenden betrokken blijven (voor en na ingebruikname van het opvangcentrum) en hoe bijvoorbeeld met meldingen van overlast omgegaan dient te worden. Op dit punt wordt verder op ingegaan bij de beoordeling op het criterium beheersbaarheid. Exploitatietermijn Er zijn zorgen geuit over de exploitatietermijn van 15 jaar. Aandachtspunten op basis van de beoordeling t.a.v. bespreekbaarheid Zie onder hoofdstuk beheersbaarheid. 8/10

9 Beheersbaarheid Het criterium beheersbaarheid heeft betrekking op de mogelijke gevolgen voor de buurt wanneer er een azc wordt gerealiseerd. Kunnen daarvoor afdoende maatregelen genomen worden? Hoe is het gesteld met de overzichtelijkheid en sociale veiligheid op het terrein? Waar liggen de risico s in de omgeving? Er wordt bij dit criterium een onderscheid gemaakt tussen de interne (azc) en externe (omgeving)beheersbaarheid. De locatie is gelegen op een bedrijventerrein waar overdag veel levendigheid en activiteit is. Het gebied ondergaat een geleidelijke verkleuring van bedrijventerrein naar gemengd gebied met diverse functies (waaronder wonen). Interne beheersbaarheid Het COA is verantwoordelijk voor de veiligheid op een locatie. Azc s zijn in principe niet openbaar toegankelijk. Bezoekers dienen zich aan te melden bij de entree. Bewoners zijn vrij om het terrein te verlaten. Externe beheersbaarheid De locatie is niet gelegen in een woonwijk, maar op een bedrijventerrein. Alhoewel de voorzieningen in de omgeving overdag voor voldoende levendigheid en passanten zorgen, is de mate van activiteit en sociale controle in de avonden beperkt. Bij de voorbereiding van het beheersplan zal nagegaan moeten worden welke extra maatregelen getroffen kunnen worden om de sociale veiligheid in de directe omgeving en de veiligheid op de looproutes te verhogen. Hierbij kan gedacht worden aan het plaatsen van extra verlichting en het inzetten van buurtpreventie. Rondom de locatie zijn meerdere functies voor kwetsbare groepen aanwezig zoals beschreven bij het criterium bespreekbaarheid. Indien een goede afstemming met deze partijen plaatsvindt om de externe beheersbaarheid voor alle partijen te waarborgen, zijn de risico s op onderlinge overlast beperkt. Omwonenden geven ook aan zich zorgen te maken over toenemende verkeersstromen. Gezien het feit dat asielzoekers niet over een auto beschikken, is de verwachting dat het aantal verkeersbewegingen in de omgeving niet zal toenemen ten opzichte van de huidige functie als kantoor. Wel neemt het aantal voetgangers en fietsers naar verwachting toe. In het kader van de beheersbaarheid kan voorlichting aan asielzoekers over de Nederlandse verkeerssituatie helpen om onveilige situaties te voorkomen. Daarnaast kunnen de belangrijkste looproutes worden gemonitord en gestuurd worden op het gebruik van bepaalde rustigere routes door de asielzoekers om de druk op de omgeving te minimaliseren. Aandachtspunten op basis van de beoordeling t.a.v. bespreekbaarheid en beheersbaarheid Omwonenden maken zich zorgen over de (sociale) veiligheid in de omgeving en zijn bang dat de komst van een azc een grote impact zal hebben op het karakter en de bevolkingsdichtheid van de directe omgeving. Met betrekking tot de interne beheersbaarheid zal met name aandacht moeten worden besteed aan een duidelijke afscheiding tussen de verschillende functies op en rondom het terrein. Uit het oogpunt van beheersbaarheid is het van belang het gevoel van sociale veiligheid in de omgeving te vergroten Grootste aandachtspunten met betrekking tot interne en externe beheersbaarheid zijn: 9/10

10 Omwonenden hebben aangegeven dat er meerdere kwetsbare doelgroepen op het bedrijventerrein aanwezig zijn. Men maakt zich zorgen over de veiligheid in de omgeving wanneer er nog een kwetsbare doelgroep met een dergelijke omvang bijkomt. Hierover dienen heldere en concrete afspraken gemaakt te worden tussen de betrokken partijen. Een periodiek overleg met vertegenwoordigers van deze instellingen kan wenselijk zijn, zeker in de beginfase. Door het opstellen van een beheersplan in samenwerking met omwonenden en belanghebbenden kunnen vragen en onzekerheden vanuit de omgeving worden weggenomen of verkleind. In dit beheersplan moeten de belangrijkste aandachtspunten die nu al bekend zijn worden betrokken zodat moet duidelijk worden welke acties worden genomen. Met het oog op sociale veiligheid lijkt het wenselijk om op diverse plekken aanvullende verlichting te realiseren. Onderzocht zal worden of en hoe buurtpreventie kan worden ingezet. 10/10