Wat willen we bereiken, over welke ambitie(s) uit het meerjarenprogramma gaat het?

Transcriptie

1 Zaak kenmerk.: Hardenberg, 19 juni 2012 Onderwerp: Herontwikkeling Azc De Eik in Slagharen Aan: Burgemeester en wethouders van de gemeente Hardenberg Wat willen we bereiken, over welke ambitie(s) uit het meerjarenprogramma gaat het? Na een gesprek op 19 januari jl. heeft het COA (centraal orgaan opvang asielzoekers) op 27 maart jl. een brief gestuurd aan de gemeente Hardenberg (zie bijlage), waarin zij aangeeft voormalig AZC De Eik in Slagharen te willen herontwikkelen. Het COA heeft een haalbaarheidsonderzoek gedaan waaruit blijkt dat de herontwikkeling van deze locatie voor het COA in meerdere opzichten (zoals eigendom, financieel) het meest gunstig is. Het COA vraagt medewerking van de gemeente in de vorm van een zogenaamde bestuursovereenkomst. Men vraagt of het college bereid is een raadstraject voor te bereiden om te onderzoeken of een wederzijds gedragen bestuursovereenkomst tot de mogelijkheden behoort. Na een positief gemeentelijk besluit hierover, zal het COA definitief besluiten of de herontwikkeling gaat plaatsvinden. Het aantal door COA op te vangen vreemdelingen daalt. Het doel is dan ook niet om bestaande opvangcapaciteit uit te breiden, maar om tijdelijke of verouderde locaties te kunnen vervangen voor duurzame locaties met een langere levensduur, lagere kosten en mogelijkheden voor herbestemming naar een andere functie. De herontwikkeling van voormalig AZC De Eik past in de ambities uit het meerjarenprogramma, namelijk de zorg voor kwetsbare groepen. Een opvangcentrum zorgt voor een meer multiculturele samenleving. De herontwikkeling kan tevens een economische impuls geven aan Slagharen en omgeving. Daar komt bij dat er in deze locatie eerder opvang van vreemdelingen heeft plaatsgevonden. 1

2 Wat gaan we hiervoor doen? Elementen in raadstraject vanuit het COA Het COA heeft in haar brief aangegeven de volgende elementen terug te willen zien in het raadstraject: 1. Een capaciteit van 520 opvangplaatsen door middel van renovatie van bestaande bouw en sloop van een niet-functionele tevens niet-monumentale aanbouw, en sloop van bestaande opstallen/ nieuwsbouw van paviljoens op het achterterrein 2. Een bestuursovereenkomst voor vijftien jaar 3. Opvang van vreemdelingen/asielzoekers onafhankelijk van de juridische fase binnen de asielprocedure, dan wel opvang van de door de minister aangewezen doelgroepen 4. Medewerking inzake noodzakelijke aanpassing van het bestemmingsplan, waarin herbestemming naar een woon-zorgvariant tot de mogelijkheden behoort. Ad 1. Capaciteit van 520 opvangplaatsen door middel van renovatie van bestaande bouw en sloop van een niet-functionele tevens niet-monumentale aanbouw, en sloop van bestaande opstallen/ nieuwbouw van paviljoens op het achterterrein. Het COA houdt rekening met een bezettingsgraad van 92 %, wat betekent dat er gemiddeld circa 475 vreemdelingen worden opgevangen bij een capaciteit van 520 opvangplaatsen. In de bijlage is een eerste schets opgenomen van de (ver)bouwplannen van het COA. Alhoewel dit nog grove schetsen zijn en er bij de verdere ontwikkeling nauw samengewerkt moet worden met gemeentelijke bouwkundigen, brandweer en lokale bevolking, zijn er op dit moment geen redenen om de eerste schetsen negatief te beoordelen. Gezien de eerdere ervaring met een asielzoekerscentrum in Slagharen, de locatie die het betreft en de eerste schetsen van de (ver)bouwplannen, staat het college vooralsnog positief tegenover maximaal 520 opvangplaatsen. Ad 2. een bestuursovereenkomst voor vijftien jaar Het college staat positief tegenover een bestuursovereenkomst van vijftien jaar. Deze periode biedt de mogelijkheid om het contact tussen de asielzoekers/coa en de lokale bevolking goed op te bouwen. Het college dringt er bij het COA op aan dat de (ver)bouw van pand op een zodanige wijze gebeurt dat bij een eventueel vertrek van het COA, het pand ook te gebruiken is voor andere bestemmingen, zoals recreatieve of zorg bestemmingen. 2

3 Ad 3. Opvang van vreemdelingen/asielzoekers onafhankelijk van de juridische fase binnen de asielprocedure, dan wel opvang van de door de minister aangewezen doelgroepen. Het soort opvanglocaties (en dus ook de naamgeving) is aan beleidsveranderingen onderhevig. In elke locatie bevinden zich vreemdelingen en/of asielzoekers waarvan de individuele status van de juridische fase kan variëren. Dit betekent dat de bewoners nog in afwachting kunnen zijn van de beoordeling van de asielaanvraag, of dat na de mogelijkheden tot bezwaar en beroep inmiddels duidelijk is geworden dat zij terug moeten keren naar het land van herkomst. Ook kan het zo zijn dat de minister een doelgroep aanwijst zoals recent is gebeurd voor uitgeprocedeerde asielzoekers met minderjarige kinderen. In principe zal binnen elke opvanglocatie elke individuele vreemdeling en/of asielzoeker opgevangen moeten kunnen worden; zo ook in De Eik. Het college staat positief tegenover de soort opvang in het her te ontwikkelen AZC De Eik, mits het COA, ook in overleg met de politie, zich tot het uiterste inspant om incidenten te voorkomen. Ad 4. Medewerking inzake noodzakelijke aanpassing van het bestemmingsplan, waarin herbestemming naar een woon-zorgvariant tot de mogelijkheden behoort. Zoals onder ad 2. reeds beschreven staan, zijn er op dit moment geen redenen om de eerste schetsen van de herontwikkeling negatief te beoordelen. Het college staat positief tegenover het verlenen van medewerking aan de noodzakelijke aanpassing van het bestemmingsplan. Elementen in het raadstraject vanuit College Zoals aangegeven is er een aantal voordelen van de herontwikkeling van Azc De Eik in Slagharen. Het college formuleert een aantal randvoorwaarden richting het COA. Deze randvoorwaarden zijn op hoofdlijnen: - Eisen aan herontwikkeling panden, met inachtneming de monumentale uitstraling van het pand. - Social Return on Investment: zoveel mogelijk betrekken van lokale en regionale partijen bij bouw/verbouw, personeel, etc. - Aandacht voor openbare orde en (brand)veiligheid van gebouwen en inzet op voorkomen van incidenten. - Samenwerking en opdrachtverlening aan onder andere De Stuw en Vluchtelingenwerk voor maatschappelijke begeleiding, juridische ondersteuning en welzijnsactiviteiten. - Ondersteuning van onderwijs ten behoeve van leerplichtige leerlingen die in het AZC verblijven. 3

4 - Intensieve samenwerking met plaatselijke bevolking (via Plaatselijk belang), gemeente en andere partijen voor wat betreft uitwerking van plannen, communicatie, etc. Na gesprekken met de bewoners van Slagharen, andere betrokkenen (zoals Plaatselijk Belang en politie) en de gemeenteraad, kan bovenstaande opsomming aangepast en aangevuld worden. De definitieve randvoorwaarden vanuit de gemeente komen in de bestuursovereenkomst terug. Wie hebben we daarbij nodig en wat is de taakverdeling? Proces Het COA heeft het volgende tijdspad voor ogen: - Selectie architect: kwartaal Ontwerpfase t/m bestek en tekening kwartaal Aanbesteding kwartaal Start sloop/renovatie/nieuwbouw kwartaal Oplevering kwartaal Ingebruikname kwartaal Ten aanzien van het besluitvormingstraject geldt het volgende proces: Collegebesluit (onderhavig document): 19 juni Communicatie over collegebesluit naar direct belanghebbenden (direct omwonenden, politie, vluchtelingenwerk, scholen, etc.): 19 en 20 juni Bijeenkomst bewoners Slagharen: tussen 20 juni en 3 juli Oriënterende/informerende ronde gemeenteraad: 3 juli 2 e Bijeenkomst bewoners Slagharen: eind augustus Raadsvoorstel bestuursovereenkomst: september (oriënterende en besluitvormende ronde) Besluit COA: uiterlijk 6 weken na besluit gemeenteraad over bestuursovereenkomst Communicatie Het is essentieel dat over dit besluit en de totstandkoming van de bestuursovereenkomst goed en duidelijk gecommuniceerd wordt met alle betrokkenen, zoals plaatselijk belang, bewoners, politie, vluchtelingenwerk, onderwijs, gemeenteraad, etc. Het COA en de Gemeente Hardenberg trekken hier samen in op. Er 4

5 wordt een stuurgroep opgericht waarin in ieder geval de Gemeente Hardenberg, het COA en de politie zitting nemen. Wat mag het kosten en wat is de dekking? Er zijn vanuit verschillende ministeries verschillende financiële regelingen waarin vergoedingen zijn geregeld bij de komst van een asielzoekerscentrum, zoals koppengeld, extra politie-inzet, onderwijs voor minderjarige asielzoekers. Momenteel worden deze regelingen uitgezocht en wordt de financiële consequenties doorgerekend. Bij het raadsvoorstel betreffende de bestuursovereenkomst wordt een nadere financiële onderbouwing meegenomen. Advies Het college wordt geadviseerd: - positief te staan tegenover de herontwikkeling van AZC de Eik in Slagharen met inachtneming van in ieder geval de uitgangspunten van het COA (max. 520 opvangplaatsen, bestuursovereenkomst 15 jaar, opvang onafhankelijk van fase juridische procedure en medewerking aan noodzakelijke aanpassingen bestemmingsplan) en gemeentelijke randvoorwaarden - met de bevolking van Slagharen, andere betrokkenen (zoals Plaatselijk Belang en politie) en de gemeenteraad in gesprek te gaan over dit voornemen en de gemeentelijke randvoorwaarden - in het najaar met een verdere uitwerking in de vorm van een bestuursovereenkomst te komen ter besluitvorming in de gemeenteraad 5

6 Bijlage: Achtergrondinformatie Het COA kent op dit moment meerdere soorten opvanglocaties: - De centrale ontvangstlocatie (col) in Ter Apel. Hier worden asielzoekers als eerste opgevangen. - De procesopvanglocaties (pol). Asielzoekers die in de eerste fase van de asielprocedure zitten (de Algemene Asielprocedure), worden opgevangen in een procesopvanglocatie. Deze bevinden zich in de buurt van een IND-behandelkantoor. - Reguliere azc s. Na de eerste fase van de asielprocedure worden asielzoekers opgevangen in een regulier azc. Hier verblijven zowel asielzoekers die een verblijfsvergunning krijgen als asielzoekers die nog in de vervolgprocedure zitten of terug moeten keren naar het land van herkomst. - Vrijheidsbeperkende locaties. Hier verblijven asielzoekers die zicht hebben op terugkeer voor een extra termijn van 12 weken. - Gezinslocaties. Hier verblijven uitgeprocedeerde asielzoekers met minderjarige kinderen. De samenstelling van de landelijke en lokale populatie van de op te vangen vreemdelingen is niet goed te voorspellen. Op dit moment zijn de verhouding circa 40 % gezinnen en 60 % alleenstaanden. Binnen de gehele populatie varieert het aandeel leerplichtigen tussen de 10 % en 15 %. 6

7 Bijlage: Eerste schetsen nieuw/verbouw Als eerste een inventarisatie van de huidige gebouwpotentie. Uit deze inventarisatie en monumentale delen volgt behoud en renovatie van de beeldbepalende gebouwen A en B. De niet-monumentale uitbouw aan gebouw A zal gesloopt worden. Hetzelfde geldt voor de opstallen op het achterterrein en wellicht de portiersloge op het voorterrein. In de voorkeursvariant van het COA worden er in gebouw A op de 2e etage en zolder in totaal 76 opvangplaatsen gerealiseerd. Op het achterterrein worden 10 twee-laags nieuwbouwpaviljoens gerealiseerd met een capaciteit van in totaal 443 opvangplaatsen. De ondersteunende functies worden gehuisvest op de begane grond en 1e etage van gebouw A en in gebouw B. Dit leidt tot de schets op de volgende pagina. 7

8 8

9 Bij de uitwerking van de voorkeursvariant is uitgegaan van de volgende opzet voor de paviljoens. 9