Nieuwsbrief 'Onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken' Delft, 23 maart 2017

Transcriptie

1 Nieuwsbrief 'Onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken' Delft, 23 maart 2017 Het is maart Hoog tijd om weer iets van onze onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken te laten horen! Als onderzoekslijn willen we dit jaar inzetten op verbreding. We willen met u en met nieuwe contacten op zoek gaan naar een goede manier om de onderzoekslijn samen verder vorm te geven. In deze nieuwsbrief willen we u bijpraten over wat er afgelopen tijd is gebeurd en wat de plannen voor komende periode zijn. Mocht u zelf initiatieven hebben die u binnen de onderzoekslijn wilt delen dan horen wij heel graag van u! Start onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken Op 21 april 2015 vond de startconferentie plaats van NKWK. Gedurende 2015 zijn geïnteresseerde partijen in een aantal sessies bij elkaar geweest om de kennisvragen te bundelen en een netwerk rond Toekomstbestendige Natte Kunstwerken te vormen. De wens om met elkaar aan de slag te gaan was duidelijk aanwezig, maar mogelijk was het nog te vroeg voor partijen om toezeggingen te doen. Werksessies programma Vervanging en Renovatie (VenR) In 2016 trok de onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken samen op met het programma Vervanging en Renovatie (VenR) van Rijkswaterstaat in een aantal werksessies. Reden van samenwerken was de vernieuwde VenR-werkwijze. Deze werkwijze kent stappen/thema's, die in grote mate overeenkomen met thema's van de NKWK-onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken (TBNK), zie tabel hieronder: Vernieuwde werkwijze VenR RWS Prognoserapport eindelevensduur en Onderzoeksprogramma (stap 1) Regio analyse en advies op weg naar nieuwe functionaliteit (stap 2) Afweging en prioritering; wat voor opgave en wanneer (stap 3) Nieuwe constructies (o.a. Multiwaterwerk) NKWK-onderzoekslijn 'Toekomstbestendige natte kunstwerken' Bestaande kunstwerken (thema 1) Netwerkanalyse (thema 3) Planning en Governance (thema 4) Nieuwe kunstwerken/kunstwerk van de toekomst (thema 2) * Structuur en thema's van de onderzoekslijn TBNK en de stappen/thema's van de vernieuwde werkwijze VenR van RWS zijn grafisch weergegeven in de bijlage. Daarnaast zijn zowel de onderzoekslijn als Rijkswaterstaat op zoek naar concrete kennisen innovatieopgaven behorende bij de thema's/stappen. Gezamenlijk zijn dan ook een viertal werksessies georganiseerd m.b.t. tot de eerste 4 stappen van de vernieuwde VenR-werkwijze van Rijkswaterstaat. In de sessies stond het kennisproduct, inclusief de verantwoordelijke voor het product, behorende bij een stap centraal. Na introductie door de verantwoordelijke volgde er discussie. Voldoet het product? Wat mist er? Wat kan beter?. Een tweede discussieronde zorgde voor een verdiepingsslag rondom de thema's en kennis- innovatievragen. Het aantal deelnemers per sessie varieerde van personen. Bij de sessies waren zowel marktpartijen, kennispartners, waterschappen, RWS en beleidsmedewerkers van Min. Infrastructuur & Milieu aanwezig. De gehouden sessie waren:

2 Datum gezamenlijke werksessie Onderwerp 23 maart '16 Prognoserapport VenR (natte kunstwerken, einde levensduur etc). 5 april '16 Afwegingskader en prioritering (type vervanging, manier van prioritering en organisatie) 25 april '16 Regio-advies 15 september '16 Scopebepaling - hier is ingegaan op het aspect duurzaamheid aan de hand van de sluizen in MultiWaterWerk (wat is het, wat raakt het, hoe organiseren bij (ver)bouw sluizen) NKWK congres 2016 Tijdens het NKWK-congres van 17 mei 2016 een workshop gehouden, getiteld 'Programmeren kun je leren! # stuwen_en_trekken # toekomstbestendige_natte_kunstwerken'. Tijdens de workshop is ingegaan op het thema governance c.q. afweging en prioritering (o.a. thema 4 TBNK). Praktijkvoorbeelden van het Gemaal Vissering van waterschap Zuiderzeeland en van de zout-zoetscheiding op de Krammersluizen illustreerden de problematiek rond het op de agenda krijgen van de vervanging van (delen van) een nat kunstwerk. Vanuit deze voorbeelden en de eigen ervaringen van de deelnemers is zicht gekregen op de knelpunten en zijn adviezen geformuleerd m.b.t. het op de agenda krijgen van vervanging- en renovatie opgaven van natte kunstwerken. Andere activiteiten Andere activiteiten die een relatie hebben met de onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken, die afgelopen jaar hebben plaatsgevonden zijn: Om de vernieuwde werkwijze Vervanging en Renovatie bij een breder publiek onder de aandacht te brengen en te agenderen bij sectorgenoten is op 7 juni 2016 een lezing gehouden aan de WUR voor agendering in de wetenschappelijke wereld (zie presentatie Grip op de maas - vervangingsopgave stuwen ). In juli 2016 is in themanummer Assetmanagement van Watergovernance het artikel 'Vervangingsopgave natte kunstwerken in het hoofdwatersysteem en hoofdvaarwegennet in Nederland; aanpak en governance opgaven: een majeure operatie' verschenen. Hier is ingegaan op de governance aspecten m.b.t. vervanging en renovatie met als basis de vernieuwde werkwijze Vervanging en Renovatie van RWS (zie los bijgevoegd deel van het themanummer). Op 16 september 2016 is voor het Algemeen Bestuur van waterschap Vechtstromen ingegaan op vervangings- en renovatieopgaven van RWS. Op vrijdag 20 januari 2017 organiseerde De Bouwcampus een workshop op de InfraTech 2017, waarin de wijze waarop het co-creatieproces met betrekking tot de Vervanging Stuwen in de Maas centraal stond. Kennisprogramma Natte Kunstwerken In 2014 zijn door Deltares en TNO de belangrijkste vragen op hun expertisevelden, grond, water en constructie, geïnventariseerd. Dit heeft geresulteerd in een 4-jarig onderzoeksprogramma van ca. 10 miljoen euro, het Kennisprogramma Natte kunstwerken. Het onderzoeksprogramma is gestart in 2015 door Deltares, TNO en Marin, gefinancierd met subsidie van de overheid die de kennisinstellingen voor toegepast onderzoek (federatie TO2) krijgen voor het in stand houden van hun kennisbasis. Het programma voor 2015 in deze samenwerking werd Natte Kunstwerken van de Toekomst genoemd. In 2016 is met het onderzoek verder gegaan, waarbij TNO, Deltares, Marin en Rijkswaterstaat betrokken zijn, zowel in de uitvoering als in de financiering.

3 De uitvoering van het Kennisprogramma Natte Kunstwerken 2017 is onder supervisie van de stuurgroep Natte Kunstwerken bestaande uit deelnemers van Rijkswaterstaat en de kennisinstellingen, Deltares, Marin en TNO. Onderwerpen voor 2017 zijn: Kennis ten behoeve van (bepaling levensduur) bestaande objecten: Veranderende belastingen in relatie tot veranderend gebruik (bijv. schroefstralen) Grond-constructie interactie model Degradatiegedrag (corrosie, achterloopsheid) Toepassen van data in management van natte kunstwerken Toolbox Monitoren, Meten, Inspectie Kennis ten behoeve van de object-systeem interactie Schematisatie kunstwerk in netwerk/systeemmodel Zoutindringing door kunstwerken Regio-analyse Verkenning duurzaamheid Kennis ten behoeve van (ontwerp van) nieuwe objecten: Van toetsen naar ontwerpen (hoe blijft het veilig?) Innovatieve oplossingen (bijv. met vezel versterkte kunststof VVK) Vlot en veilig Invaren Vlot en veilig Nivelleren Trillingen voorkomen Bovenstaande partijen zijn gezamenlijk begonnen met het Kennisprogramma, maar andere partijen zijn van harte welkom om met ons op te trekken en op genoemde onderwerpen te participeren, dan wel nieuwe onderwerpen aan te dragen. NKWK Conferentie 2017 Op 11 april is de NKWK Conferentie 2017, die dit jaar plaatsvindt in de Beurs van Berlage Amsterdam. Zie De onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken organiseert tijdens die dag een workshop. Stuw Grave - een statisch kunstwerk?". Eind 2016 een calamiteit. In 2028 één van de stuwen die gerenoveerd/vervangen moet zijn. Wat komt bij renovatie/vervanging van een nat kunstwerk kijken? Wat is nodig? Dat staat centraal in de onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken. In 2016 is hard gewerkt aan een kennisprogramma Natte Kunstwerken a.d.h.v. NKWK-conferentie en LEF-werksessies over Vervanging en Renovatie. Dit jaar zijn we echt gestart met het Kennisprogramma Natte Kunstwerken. De stand van zaken delen we graag met u. Maar wat ziet u? Waar ziet u kansen om de verbinding met de praktijk, met uw kennis en tools te leggen of te versterken? Waar ziet u mogelijkheden om verdieping en verbreding (ook internationaal) vorm te geven? Als eerste stap werken Deltares, Marin, TNO en RWS gezamenlijk aan het Kennisprogramma Natte Kunstwerken. Nu nodigen wij u van harte uit om met ons op te trekken en te participeren in het Kennisprogramma Natte Kunstwerken. Tot op de workshop! Zie NB De conferentie is helaas al vol. Het is mogelijk om u aan te melden voor de wachtlijst. Laat het ons weten als u graag wilt deelnemen, wellicht kunnen wij nog iets voor u doen. Met vriendelijke groeten, Albert, Maarten, Ida, Hessel en Babette Albert Barneveld albert.barneveld@rws.nl Maarten van der Vlist maarten.vander.vlist@rws.nl Ida de Groot Wallast ida.degroot@deltares.nl Hessel Voortman hessel.voortman@arcadis.com Babette Lassing babette.lassing@tno.nl

4 Bijlage Toelichting Relatie RWS Vervanging en Renovatie en NKWK-onderzoekslijn Toekomstbestendige natte kunstwerken tbv gezamenlijke LEF-werksessies De vervangingsopgave van de natte kunstwerken is een belangrijk onderwerp voor Rijkswaterstaat. In het bestuur van juli 2015 is een Strategische Visie Vervanging en Renovatie (VenR) geaccordeerd met daarin de vernieuwde werkwijze VenR RWS. In het bijbehorende implementatieplan zal ook een kennis- en innovatieparagraaf worden opgenomen. Basis hierbij is de vernieuwde werkwijze VenR met daarin de stappen zoals weergegeven in onderstaande figuur (bron - Stategische Visie Vervanging en Renovatie, RWS, juli 2015): Ook is in de NKWK-onderzoekslijn 'Toekomstbestendige natte kunstwerken' door Deltares, TNO en Marin de onderzoekslijn gestructureerd en voorzien van kennisvragen. Navolgend schema met daarin de onderzoeksthema's vervanging/renovatie is daarvan de uitdrukking (bron - Toekomstbestendige natte kunstwerken, Deltares, TNO en Marin, voorjaar 2016):

5 In onderstaande tabel zijn de stappen uit de vernieuwde RWS-werkwijze VenR in verband gebracht met de onderzoeksthema s uit de onderzoekslijn 'Toekomstbestendige natte kunstwerken' van Deltares, TNO en Marin: vernieuwde werkwijze VenR RWS Prognoserapport eindelevensduur en Onderzoeksprogramma (stap 1) Regio analyse en advies op weg naar nieuwe functionaliteit (stap 2) Afweging en prioritering; wat voor opgave en wanneer (stap 3) Nieuwe constructies (o.a. Multiwaterwerk) NKWK-onderzoekslijn 'Toekomstbestendige natte kunstwerken' Bestaande kunstwerken (thema 1) Netwerkanalyse (thema 3) Planning en Governance (thema 4) Nieuwe kunstwerken/kunstwerk van de toekomst (thema 2) We willen deze twee sporen bij elkaar brengen en een stap zetten naar concrete kennisen innovatieopgaven voor de komende jaren. We willen daarbij de concrete producten zoals die in de eerste kolom onder vernieuwde werkwijze VenR RWS staan genoemd, gebruiken als vertrekpunt van de discussie; steeds aan de hand van wat ligt er, is het compleet en wat zijn de kennis- en innovatievragen.