TOERISME. 1 Nascholing toerisme VVKSO Lessen toerisme laten leven. Dag beste collega

Transcriptie

1 TOERISME Dag beste collega Hopelijk heb je genoten van een deugddoende vakantie! Een nieuw schooljaar staat in de startblokken. We zijn er klaar voor. Ik wens jullie allen alvast een boeiend schooljaar toe met enthousiaste leerlingen en een aangename werksfeer. Om het schooljaar goed in te zetten, bied ik je graag wat didactische en andere tips aan. 1 Nascholing toerisme VVKSO Sinds mei ll. staat het nieuwe nascholingsaanbod van de vzw Nascholing online. De leraar toerisme vindt er een rijke waaier aan nascholingen zoals bv. werken met Google Earth, Google Maps. Er is ook een uitgebreid aanbod rond 'beeld en video'. Alle informatie vind je op de website Bij het aanbod voor het secundair onderwijs vind je in de linkerkolom 'nascholingen ICT'. Klik hierop om het volledig aanbod te zien. Onder 'aardrijkskunde' en 'beeld, video en geluid' vind je interessante modules. Klik op de titel van een module om een overzicht te krijgen van de doelstellingen en de inhoud ervan. Er zijn minimaal vijf deelnemers nodig om een module te organiseren. Vlug inschrijven is dus heel belangrijk. 2 Lessen toerisme laten leven 2.1 Inleiding Toerisme is een prachtige studierichting om in les te geven! Naast de boeiende inhoud zijn er ook de vele didactische mogelijkheden. Je kunt werken met foto s, film, kaarten, krantenartikels, journaalbeelden Willen we onze leerlingen motiveren, dan moeten we de leerinhouden concretiseren. Dat gebeurt vooral door het gebruik van bronnen. Bronnen kun je op verschillende momenten in het leerproces inzetten: - om de aandacht te richten en leerlingen te motiveren aan het begin van een les; - als onderdeel van een uitleg; - als onderdeel van opdrachten om de leerstof te oefenen; - als onderdeel van een evaluatie. 1

2 Bronnen kunnen niet alleen in diverse fasen van een les gebruikt worden, maar ook verschillende doelen dienen: - om leerlingen gericht beelden te laten analyseren; - om moeilijke begrippen te visualiseren; - om een correcte beeldvorming mee te geven (bv. de typische plantengroei van een klimaatzone). 2.2 Werken met bronnen in de klas Werken met foto s Eén van de belangrijkste doelstellingen in lessen toerisme is het opbouwen van een wereldbeeld. Bij het opbouwen van beelden van gebieden gaat het voortdurend om twee dingen: mental map (kaartbeeld) en mental image (fotobeeld). Dit is niet verwonderlijk. Kaarten en foto s bieden namelijk veel informatie. Foto s zijn onmisbaar en horen eigenlijk in elke les thuis. En dan niet louter als illustratie, maar met opdrachten erbij die de leerlingen dwingen een analyse te maken zodat de foto ook echt een rol speelt in het leerproces. A De selectie van foto s Foto s moeten functioneel zijn en geen 'plaatje bij het praatje' vormen: de foto moet typerend zijn voor het thema, zodat er een juist beeld van de werkelijkheid gecreëerd wordt; de foto moet een actuele weergave van de werkelijkheid zijn; het gaat vooral over de informatiewaarde van de foto. B Voorbeeld van een werkvorm met foto s Een interessante werkvorm met foto s zag ik onlangs tijdens een klassenbezoek. De leraar bood de leerlingen een serie van een zestal foto s van een toeristische regio (Provence) aan. Vóór de foto s getoond werden, was er een klassengesprek met als vraag: 'Wat zou jij van die regio fotograferen om potentiële toeristen in een ander land een idee te geven van hoe die regio eruit ziet?' Na het tonen van de foto's kregen de leerlingen vragen als: Hoe ziet het er daar uit? Beantwoordt dat aan je beeld van deze regio? Met welke bedoeling zijn die foto s gemaakt? Door wie? Welke reactie roepen deze foto s bij jou op? Wat is interessant en wat is lelijk? Deze methodiek biedt het voordeel dat leerlingen veel gerichter gaan kijken en hun mental image van de regio voortdurend bijstellen door de interactie met de anderen. 2

3 2.2.2 Cartoons Cartoons kun je op verschillende plaatsen in het leerproces inzetten: als een aantrekkelijke opener, bij het toepassen van verworven kennis en om een mening te vormen bij de beoordeling van een verschijnsel. A De selectie van cartoons Het kiezen van een cartoon is niet altijd eenvoudig. Cartoons zijn vaak tijdgebonden en soms moeilijk te begrijpen voor leerlingen. Als er bij de leerlingen onvoldoende achtergrondkennis is, kan een cartoon totaal verkeerd worden geïnterpreteerd. Criteria voor de keuze van een cartoon in de les zijn gerelateerd aan het leerdoel en de doelgroep. Verder speelt de kennis van de leerlingen over het thema een belangrijke rol. B Voorbeeld van een werkvorm met cartoons Net als bij foto s moeten leerlingen bij het gebruik van een cartoon door opdrachten gedwongen worden een analyse te maken zodat de boodschap die erin verborgen zit ook correct uit deze bron wordt gehaald. Stappen om een cartoon te analyseren. 1 Waar speelt de cartoon zich af? 2 Waar gaat de cartoon over? 3 Wat is er te zien? 4 Waarom is de cartoon grappig? 5 Wat is de mening van de tekenaar? 6 Wat is jouw mening? 7 Bedenk een titel voor deze cartoon. C Een voorbeeld 3

4 1 Waar speelt het zich af? In een vakantieparadijs in een land waar geen vrijheid is. 2 Waar gaat de cartoon over? Over toerisme in een slecht land 3 Wat is er te zien? Een toerist in een luxe resort, die over de muur van zijn verblijf een terechtstelling ziet. 4 Waarom is de cartoon grappig? Omdat het op een schokkende manier in beeld brengt hoe slecht sommige landen zijn, waar westerse toeristen op vakantie gaan. 5 Wat is de mening van de tekenaar? Dat je niet naar dat soort landen op vakantie moet gaan. 6 Bedenk een titel voor deze cartoon. Prettige vakantie? Film Leerlingen groeien op in een beeldcultuur. Hierin spelen films een belangrijke rol. De populariteit van You Tube is daar een bewijs van. Films lenen er zich toe om een toeristische regio te visualiseren. Net als bij foto s is het ook bij films nodig dat leerlingen door opdrachten gedwongen worden gericht te kijken. Documentaires hebben het nadeel dat ze vaak lang duren. Het is daarom belangrijk om vooraf een selectie te maken van een of meerdere fragmenten; we spreken dan van clips. Filmpjes op You Tube kunnen dus als clips beschouwd worden. 4

5 A De selectie van films Bij het selecteren van clips zijn twee variabelen belangrijk: Wat is het leerdoel? De clips die in lessen toerisme worden gebruikt, zijn vooral bedoeld als illustratie van de geografie en het leven van een gebied. Wat is de doelgroep? Het maakt een verschil uit of de clip in het derde jaar of het zesde jaar getoond wordt. De lengte van het fragment, de complexiteit van de getoonde beelden en de mate van afwisseling zijn daarbij bepalend. Zaken waarop je kunt letten bij het zoeken naar bruikbare clips. Is er een duidelijke relatie met de leerstof? Is het boeiend, afwisselend? Is de taal begrijpelijk voor je doelgroep? Zit er niet te veel gesproken woord in? Lopen beeld en commentaarstem synchroon? Spreken vooral de beelden en niet zozeer de commentaar erbij? B Werkvormen met films Zorg ervoor dat: het voor de leerlingen altijd duidelijk is hoe de clip past in de context van de leerstof; geef dus een inleiding en verantwoording; de leerlingen beseffen dat het gebruik van een clip een onderdeel is van het leerproces en geen moment om te relaxen; de leerlingen, door middel van schriftelijke of mondelinge opdrachten, de opgedane informatie verwerken; de clip niet langer duurt dan 20 minuten. Didactische tip Het is aan te raden om de leerlingen op voorhand de opdrachten aan te reiken om de toeristische kenmerken uit de clip te kunnen halen. Stappen voor analyse van een film Waar speelt het zich af? Wat voor landschap is dat? Wat voor weer is het daar? Welke geluiden hoor je? Hoe is het leven van de mensen daar? 5

6 Ik hoop dat met deze didactische tips de toeristische regio s nog levendiger aanwezig mogen zijn in de les. Alvast succes. Jan Callemeyn In het voetspoor van Mercator Vakoverschrijdende samenwerking (wiskunde, aardrijkskunde, geschiedenis) rond de Vlaamse cartograaf Mercator ( ) Cursuscode: I Docent: Jozef De Langhe en Riggy Van De Wiele Datum en uur: woensdag 10 oktober 2012 van u. tot u. Locatie: DPB-centrum d'abdij Assebroek Dag van aardrijkskunde Zaterdag 23 maart 2013 (voormiddag) Burgerschool Roeselare 6