Portfolio wiskunde. zelfstandig en gedifferentieerd maken van oefeningen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Portfolio wiskunde. zelfstandig en gedifferentieerd maken van oefeningen"

Lotte de Haan
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Het portfolio wiskunde: zelfstandig en gedifferentieerd maken van oefeningen Dag van de wiskunde - Werkwinkel 8 Onze-Lieve-Vrouwecollege Brugge zaterdag 14 november 2015

2 Deze werkwinkel... gaat over didactiek van de wiskunde: Vanuit de eigen ervaring derde graad ASO lp a wordt een werkvorm voorgesteld: zowel het idee als een concreet aanbod. NIET: zo moet het WEL: zo kan het (misschien) ook HOOP: inspiratie

3 Deze werkvorm... is een concrete uitvoering van de visietekst Zinvol realiseren van competenties in de derde graad: visie en werkvormen, Wiskunde & Onderwijs 161 en 162 (2015) is een onderdeel van een cursus wiskunde ASO lp a Wiskunde In zicht, print-on-demand Lulu.com (2013) wordt digitaal ondersteund op waar je alles vrij kan downloaden: werkvorm, artikel, cursus...

4 1 2 3

5 Hoe pak jij het aan? Thema: het maken van oefeningen in de klas Vraag 1 Hoe ga jij daarbij te werk? Vraag 2 Wat zijn de positieve en negatieve punten van je aanpak? Vraag 3 Denk je dat je jouw aanpak kan verbeteren? Zo ja, weet je ook hoe?

6 Probleemstelling Bij velen onder ons (waaronder ikzelf) betekende het maken van oefeningen tijdens de les wiskunde (1) vroeger (als leerling): de leerkracht demonstreert, de leerling noteert (2) later (als lesgever): eerst de leerlingen tijd geven om zelf te proberen, nadien wordt de oplossing klassikaal besproken. FEIT Klassen in de 3e graad worden steeds meer heterogeen.

Probleemstelling de passieve leerling: Wat denkt.

fout. Dus ik wacht tot de oplossing op het bord komt.

7 Probleemstelling de passieve leerling: Wat denkt... Waarom zelf proberen? Straks komt de oplossing toch op het bord. de onzekere leerling: Als ik zelf probeer is het misschien fout. Dus ik wacht tot de oplossing op het bord komt. de minder sterke leerling: Deze oefening vind ik niet zo eenvoudig. Dit gaat te snel! Ik heb meer tijd nodig om zelf te proberen.

Probleemstelling de sterke leerling: Wat denkt.

8 Probleemstelling de sterke leerling: Wat denkt... Deze oefening is te gemakkelijk voor mij. Next please... de zelfzekere leerling: Ik heb de oefening goed opgelost. Dus tijdens de uitleg aan het bord let ik niet op. de kritische leerling: Ik heb een andere einduitkomst. Wie heeft gelijk?

de leerkracht: Kunnen ze het nu wel zelf?

9 Probleemstelling de leerling van vandaag: Wat denkt... Ik hoef thuis geen oefeningen te maken. En bij een huistaak? de leerkracht: Kunnen ze het nu wel zelf? George Polya (1965): Teaching is giving opportunity to the students to discover things by themselves.

10 Doelstelling Realiseren van zelfgereguleerde differentiatie bij het maken van oefeningen in de klas (1) Differentiatie in tempo en niveau zijn noodzakelijk in heterogene klassen (2) Uitdaging / succeservaring voor sterke leerlingen / voor minder sterke leerlingen (3) Zelfstandigheid bevorderen vervolgstudies ASO lp a p.30 succeservaring TSO lp a p.28 (4) Zelfregulatie leerlingen maken zelf de (tussentijdse) controle (5) Reflecteren op het eigen leerproces (6) Verantwoordelijkheid bij de leerling leggen

11 Het idee... in een notendop (1) klassikaal: enkel theorie en enkele modelvoorbeelden (2) oefeningen zijn onderverdeeld in categorieën (basis, verdieping, uitbreiding) niveau s (,, ) (3) leerling maken oefeningen zelfstandig (in de les en thuis) op eigen tempo en niveau (4) leerling verbetert oefeningen met uitgewerkte oplossingen leerkracht is helpdesk (5) optie: evaluatie op punten (6) leerling reflecteert (7) leerling is verantwoordelijk voor het leerproces (8) feedback en procesevaluatie

12 Structuur van de lessen Klassikaal gedeelte: theorie modelvoorbeelden (minimum) Individueel gedeelte: zelfstandig maken van oefeningen tijdens de les, maar ook thuis In de praktijk: gemiddelde les: 30 klassikaal, 20 individueel laatste les: 50 individueel Locatie: klaslokaal: overleg per twee kan (niet verplicht) valkuil: meeliftgedrag studiezaal: strikt individueel valkuil: werktempo optie: evaluatie op punten

13 Oefeningen maken Bij elk hoofdstuk zijn de oefeningen onderverdeeld. De leerlingen krijgen een A3-mapje met de oefeningen. Zelfstandigheid, differentiatie Elk werkt op eigen tempo/niveau. Verwacht wordt dat leerlingen ook thuis oefeningen maken. De gemaakte oefeningen bewaren ze in het mapje.

14 Oefeningen verbeteren In het lokaal ligt een map met uitgewerkte oplossingen. Zelfregulatie Leerlingen controleren zichzelf (tussentijds). Verwacht wordt dat leerlingen hun oefeningen verbeteren. Zelfevaluatie Nadien duiden ze de gemaakte oefeningen aan. Optie: evaluatie op punten Uitgewerkte oplossingen op digitaal schoolplatform. Zelfreflectie Elk mapje is voorzien van een reflectierooster.

15 Procesevaluatie In de eerste weken: tussentijds opvragen heeft de leerling fouten laten staan? is de verbetering erbij genoteerd? staat een rood vinkje naast correcte oefeningen? rooster ingekleurd? Op het moment van een toets: portfolio indienen. Objectief oordeel bij onvoldoende: geen/te weinig oefeningen gemaakt oefeningen werden niet verbeterd oefeningen werden verbeterd maar zelfde fouten op toets oefeningen zijn een kopie van de modeloplossingen (*) geen verband met portfolio (*)

16 Procesevaluatie Optie: evaluatie op punten duid bij elk portfolio vijf verplichte oefeningen aan bundel wordt ingediend na het hoofdstuk leerkracht evalueert één van de vijf oefeningen leerling alle oefeningen zelf Op het moment van een toets: portfolio indienen. Objectief oordeel bij onvoldoende: geen/te weinig oefeningen gemaakt extra oefeningen? oefeningen werden niet verbeterd oefeningen werden verbeterd maar zelfde fouten op toets oefeningen zijn een kopie van de modeloplossingen (*) geen verband met portfolio (*)

17 Een aanbod... cover: 1 bundel vijfde jaar: 29 bundels I precalculus 1 II goniometrie en precalculus 2 III matrices, stelsels en determinanten XV vectorruimten (vectorvlak, euclidisch vlak) XVI getaltheorie (begrippen, deelbaarheid) zesde jaar: 25 bundels VIII afgeleiden IX telproblemen X kansrekenen 1 XI integralen XII ruimtemeetkunde XIII beschrijvende statistiek XIV kansrekenen 2 en verklarende statistiek Uitgewerkte oplossingen (1158 oefeningen) via Dropbox

18 Een aanbod... cover: 1 bundel vijfde jaar: 29 bundels I precalculus 1 II goniometrie en precalculus 2 III matrices, stelsels en determinanten XV vectorruimten (vectorvlak, euclidisch vlak) XVI getaltheorie (begrippen, deelbaarheid) zesde jaar: 25 bundels VIII afgeleiden IX telproblemen X kansrekenen 1 XI integralen XII ruimtemeetkunde XIII beschrijvende statistiek XIV kansrekenen 2 en verklarende statistiek Uitgewerkte oplossingen (1158 oefeningen) via Dropbox Wiskunde In zicht een cursus wiskunde voor studierichtingen met component wiskunde derde graad algemeen secundair onderwijs geschreven door Deel I Precalculus 1 12/07/2014

19 Dit aanbod is... louter bedoeld als illustratie van het idee portfolio wiskunde sterk afhanklijk van (1) de gemaakte keuzes in het leerplan, (2) de manier waarop de leerstof wordt opgebouwd en (3) de keuze van en de manier waarop de modelvoorbeelden klassikaal worden opgelost.

20 Verkennen van het aanbod We vormen groepen van 4 collega s Kies één portfolio uit de lijst Neem een bundel van de werktafel (per 4) Bekijk het aanbod van oefeningen (1) herken je de oefeningen? (2) voldoende oefeningen? (3) zowel gemakkelijke als moeilijke oefeningen? (4) ontbreken van (type) oefeningen? Bekijk de categorieën en de niveau s (5) vind je de keuzes terecht? (6) wat zou je liever anders zien? Neem gerust een kijkje bij de theorie (cursusdelen) en de uitgewerkte oplossingen TWEEDE RONDE!

21 Verkennen van het aanbod We vormen groepen van 4 collega s Kies één portfolio uit de lijst Neem een bundel van de werktafel (per 4) Bekijk het aanbod van oefeningen (1) herken je de oefeningen? (2) voldoende oefeningen? (3) zowel gemakkelijke als moeilijke oefeningen? (4) ontbreken van (type) oefeningen? Bekijk de categorieën en de niveau s (5) vind je de keuzes terecht? (6) wat zou je liever anders zien? Neem gerust een kijkje bij de theorie (cursusdelen) en de uitgewerkte oplossingen TWEEDE RONDE!

22 Probeer het gerust eens uit in de klas beter enkele weken volhouden dan éénmalig gebruik mail gerust je bedenkingen naar (1) wat zijn je verwachtingen vooraf? (2) pas je het systeem aan? (3) hoe reageren de leerlingen? (4) zie je een verband tussen portfolio en toets? (5) kun je meer gerichte feedback geven? (6) het je suggesties voor verdere realisatie in de prakijk?

23 Besluit Het portfolio wiskunde legt de verantwoordelijkheid bij de leerling (hoeveel oefeningen en op welk niveau), toont de studiehouding van de leerling aan (zelfstandigheid, toepassen remediëring), dient als procesevaluatie (interpretatie van resultaten op toets en proefwerk), maakt gefundeerde evaluatie van leerattitudes mogelijk. Bedankt voor je bijdrage!

Vergelijkbare documenten

Zinvol realiseren van competenties in de derde graad Visie en werkvormen

Zinvol realiseren van competenties in de derde graad Visie en werkvormen T 3 Symposium, Oostende Onze-Lieve-Vrouwecollege Brugge dinsdag 19 augustus 2014 Voorwoord What is teaching? http:/vimeo.com/48768091