DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL T MEULEKE BASISSCHOOL BROEDERSCHOOL

Transcriptie

1 VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL T MEULEKE BASISSCHOOL BROEDERSCHOOL Locatie : peuterspeelzaal t Meuleke : Broederschool Brinnr. : 15YD Plaats : Heerlen Documentnummer : Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 28 februari 2011 Datum vaststelling rapport : 11 mei 2011 Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 1 van 9

2 1. INLEIDING Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in groep 3 van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In dit rapport worden de volgende onderwerpen besproken: De voorwaarden van VVE De ouders De kwaliteit van de educatie Het VVE-programma, zoals dat wordt aangeboden Het pedagogisch klimaat Het educatief handelen De ontwikkeling, zorg en begeleiding De kwaliteitszorg De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool De resultaten van VVE Elk van de VVE-kwaliteitsaspecten is uiteengelegd in indicatoren. Als een indicator beoordeeld wordt, gebeurt dat doorgaans met de volgende oordelen: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren. Opbouw van het rapport Hoofdstuk 2 beschrijft het totaalbeeld van het onderzoek. De beoordeelde onderwerpen (indicatoren) staan in hoofdstuk 3, met eerst de oordelen en daarna een toelichting als dat nodig is. Als er op basis van dit onderzoek afspraken gemaakt zijn, staan die in hoofdstuk 4. Groepsinformatie peutergroepen Aantal peuters in groep t t Meuleke 1: 20, waarvan 6 doelgroeppeuters Aantal peuters in groep t t Meuleke 2: 12, waarvan 5 doelgroeppeuters Groepsinformatie kleutergroepen Aantal kleuters in groep 1 Broederschool: 28, waarvan 8 doelgroepkleuters Aantal kleuters in groep 2 Broederschool: 21, waarvan 11 doelgroepkleuters Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 2 van 9

3 2. HET TOTAALBEELD Peuterspeelzaal t Meuleke vormt samen met de Broederschool een VVE-koppel. Oorspronkelijk bestond t Meuleke uit twee aparte peuterspeelzalen, maar deze zijn gefuseerd tot één peuterspeelzaal. De inhoudelijke integratie en afstemming van de huidige twee groepen is nog gaande. De peuterspeelzaal maakt deel uit van de Stichting Peuterspeelzaalwerk Heerlen (PWH). Van de totaal twintig peuterspeelzalen (februari 2011) in Heerlen en Hoensbroek zijn zestien zalen een VVE-zaal. De VVE-zalen liggen in de wijken van Heerlen met veel doelgroepkinderen en moeten een intensiever aanbod bieden. De Broederschool is één van de vierenvijftig basisscholen van stichting Innovo. Peuterspeelzaal en basisschool liggen in de wijk Molenberg in Heerlen. Het is een wijk met buurten die van elkaar verschillen. Sociaal-maatschappelijk gezien heeft Molenberg in enkele buurten in afgelopen tijden een negatief imago opgebouwd met onderwijsachterstand, problemen achter de voordeur, criminaliteit en een toenemend aantal kwetsbare bewoners. t Meuleke en de groepen 1 en 2 van de Broederschool zijn in hetzelfde gebouw op de benedenverdieping gehuisvest. In Heerlen is binnen Peuterspeelzaalwerk Heerlen (PWH) in 2002 gekozen voor het gecertificeerde VVE-programma Piramide. Dit programma wordt ook op peuterspeelzaal t Meuleke gebruikt. Op De Broederschool is destijds voor hetzelfde programma gekozen, maar momenteel vindt een bezinning plaats op die keuze. Op zowel de voor- als vroegschool is het algemene beeld dat op meerdere aspecten sprake is van een overwegend voldoende kwaliteit. Dat geldt voor alle beoordeelde aspecten. Voor zowel de peuterspeelzaal als de basisschool liggen echter ook kansen voor verbetering op een enkele indicator bij alle aspecten. Daarnaast heeft de inspectie ook geconstateerd dat bij een enkele indicator de gerealiseerde kwaliteit een voorbeeld kan zijn voor andere voor- en vroegscholen. De inspectie wijst op het risico dat is ontstaan door meerdere wisselingen in de personele bezetting in het afgelopen jaar in zowel de voor- als vroegschool. Het management van zowel de voor- als vroegschool er- en herkennen dat de continuïteit en kwaliteit van VVE door de wisselingen onder spanning is komen te staan. Dit is een aandachtspunt en vraagt om een accent voor VVE in de kwaliteitszorg. Omdat de gemeente geen prestatieafspraken in de zin van minimale opbrengsten met de VVEinstellingen heeft gemaakt, kan de inspectie geen oordeel geven over de opbrengsten van het VVE-beleid. Met de vroegschool is wel gesproken over de beschikbaar gestelde toetsgegevens. Deze blijven achter bij de verwachting. Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 3 van 9

4 3. DE OORDELEN MET EEN TOELICHTING ALS DAT NODIG IS A CONDITIES A0.1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar 3 nvt A0.2 In het rapport zijn de basisvoorwaarden voor voorschoolse 2 nvt educatie getoetst A1 Een integraal VVE-programma A1.1 Naam/namen van programma(s) t Meuleke: Piramide Broederschool: Piramide A1.2 Wat is de kwaliteit van het programma? A2 De groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen (voorschool) 3 nvt A3 Leidster - kind ratio ("dubbele bezetting") 3 2 A4 Voldoende VVE-tijd A4.1 De peuters bezoeken de voorschool gedurende voldoende tijd (per week) 3 nvt A4.2 Wat is doorgaans de beginleeftijd t Meuleke: 2,5 jaar voor VVE? A5 Kwaliteit beroepskrachten A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding) A5.3 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend geschoold (voor het VVEprogramma) 4 3 A5.5 Er is een jaarlijks VVE-opleidingsplan In de wet Kinderopvang is geregeld dat de GGD als toezichthouder alle geregistreerde kindcentra inspecteert. In Heerlen heeft de GGD Zuid-Limburg alle peuterspeelzalen in 2010 bezocht. Op basis van de Verordening kwaliteitsregels peuterspeelzaalwerk en het daaruit afgeleide toetsingskader is in een regulier inspectiebezoek in april 2010 de kwaliteit van de opvang op peuterspeelzaal t Meuleke beoordeeld. In dat onderzoek zijn niet alle basisvoorwaarden die vanaf juli 2010 gelden, door de GGD beoordeeld. Wel beoordeeld zijn de maximum groepsgrootte, de dubbele bezetting en de kwalificatie van de groepsleidsters. Deze oordelen heeft de inspectie geverifieerd en overgenomen. De kwaliteit van de overige basisvoorwaarden heeft de inspectie in dit onderzoek beoordeeld. Op de voor- en vroegschool wordt aan de meeste basisvoorwaarden voldaan. Op de vroegschool is geen sprake van een dubbele bezetting van leerkrachten van de groepen leerlingen. De school splitst wel groep 1 gedurende drie dagen in de week, zodat daar twee kleinere groepen ontstaan. Deze splitsing wordt dit schooljaar nog bekostigd via de financiering voor schakelklassen. De OKE-wet stelt als voorwaarde voor VVE-zalen een maximumgroepsgrootte van 16 kinderen. Daaraan voldoet peuterspeelzaal t Meuleke. De inspectie heeft geconstateerd dat veel peuters met regelmaat absent zijn. Buiten de dagelijkse registratie wordt dit gegeven niet nader geanalyseerd en leidt het niet tot een gerichte benadering van de betreffende ouders. De leidsters van de voorschool en de toenmalige leerkrachten in de vroegschool zijn in 2002 als koppel geprofessionaliseerd in en gecertificeerd voor het VVE-programma (Piramide) dat ze gebruiken. In 2009 hebben de leidsters en een leerkracht een verdiepingscursus via VVersterk gevolgd. De leerkracht van de basisschool heeft haar kennis en vaardigheden gedeeld met de huidige collega s in de groepen 1 en 2, maar deze zijn niet Piramide-gecertificeerd. Binnen PWH is een gecertificeerde Piramide-trainster in dienst, die ook de jaarlijkse bijscholing en begeleiding van de leidsters in hun dagelijks werk verzorgt. Dit jaar staat de implementatie van nieuwe Piramide-thema s met bijbehorende werkwijze centraal. Tevens komen alle PWH-leidsters driemaal per jaar onder leiding van de Piramidetrainster bij elkaar om actuele ontwikkelingen, knelpunten, enz. met elkaar te bespreken. Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 4 van 9

5 B OUDERS B1 Gericht ouderbeleid 2 2 B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd B3 Intake B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen B5 Participatie in VVE-activiteiten in de voor/vroegschool 2 2 B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind B7 Rekening houden met de thuistaal In het algemeen zijn zowel de voor- als vroegschool met hun inspanningen er in geslaagd om de ouders voldoende te betrekken bij en deelgenoot te maken van VVE. De ouders waarmee de inspectie heeft gesproken beamen dit en zijn tevreden over de voor- en vroegschool. Als belangrijkste redenen voor plaatsing van hun kind op de peuterspeelzaal worden genoemd: vergroten van sociale vaardigheden in de omgang met andere kinderen en het vergroten van de Nederlandse taalvaardigheid in verband met een anderstalige thuissituatie. Daarnaast vinden de ouders dat het personeel makkelijk toegankelijk is voor persoonlijke vragen of gesprekken. De toeleiding van de ouders naar een voorschoolse voorziening gebeurt sinds kort via een verwijzing van de consultatiebureaus en een intensieve informatievoorziening door PWH bij doelgroepouders. Daarvoor is ook een informatietasje ontwikkeld met specifieke VVE-informatie en meer algemene informatie over onder meer opvoedingsondersteuning en de Verwijsindex. Eenmaal aangemeld bij de voorschool, volgt een uitgebreide intake, waaruit een breed beeld ontstaat van het kind en de ontwikkelfase waarin het zich bevindt. Tijdens de spelinloop op de voor- en vroegschool kunnen ouders kennis nemen van de woorden/begrippen, boekjes en liedjes die met het thema te maken hebben. De inspectie heeft met de leidsters en leerkrachten gesproken over een meer prominente plaats en aantrekkelijkere uitstraling om ouders te prikkelen. De belangrijkste informatie over de actuele thema s geven de voor- en vroegschool in afzonderlijke themabrieven voor ouders. Daarin wordt het nieuwe thema, met woorden/begrippen, liedjes en korte inhoud aangegeven. De ouderparticipatie in VVE-activiteiten is nog maar beperkt en eerder passief dan actief. Een deel van de ouders maakt gebruik van het inloop- en afhaalmoment en helpt mee met excursies en buitenactiviteiten. Kijkochtenden, informatiebijeenkomsten over VVE, themabijeenkomsten en spelstimulatie bij ouders komen niet structureel voor. Enerzijds komt dan vanwege de toch beperkte belangstelling van ouders, anderzijds komt het door onvoldoende stimulans vanuit de voor- en vroegschool. Om de ouders beteer te kunnen informeren over en te betrekken bij VVE is een gericht ouderbeleid noodzakelijk. Zover is het nog niet op de voor- en vroegschool. Om de ouderparticipatie en de stimulans om ook thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te ondernemen te vergroten, is het wenselijk om eerst een analyse van de ouderpopulatie op te stellen. Op basis van de analyse moeten de wensen en mogelijkheden van de ouders in beeld gebracht worden en de eigen doelstellingen ten aanzien van de rol van ouders in de voor- en vroegschoolse educatie. PWH is momenteel bezig met het ontwikkelen van een ouderbeleid. Indien ouders het wensen is het op de voor- en vroegschool mogelijk een afspraak te maken voor een gesprek over de eventuele zorgen die ouders hebben. Dat initiatief kan ook van de leidsters of leerkracht uitgaan. Daarvoor wordt ook wel de spelinloop gebruikt, maar niet elke ouder komt naar binnen. Om alle ouders toch structureel op de hoogte te houden van de algehele ontwikkeling en cognitieve ontwikkeling van hun kind(eren), organiseert de vroegschool structureel oudergesprekken. In november 2010 is binnen PWH besloten dat ook op de peuterspeelzalen dergelijke oudergesprekken georganiseerd gaan worden. Concreet betekent dit dat alle ouders uitgenodigd worden voor een gesprek als hun kind 2,3 jaar is (na de eerste gewenningsperiode), 3 jaar is en bij de overgang naar de vroegschool. Bij de laatste twee genoemde gesprekken worden ook gegevens uit observaties en van toetsen betrokken. Met de leidsters en leerkracht is gesproken over de mogelijkheid om bij een overdrachtsbespreking ook ouders te betrekken. Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 5 van 9

6 C KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE C1 Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma C1.1 Een integraal VVE-programma C1.2 Werken met een doelgerichte planning C1.3 Het aanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd C2 Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1 Het pedagogisch handelen van de leidsters/leerkrachten is respectvol C2.2 De leidsters/leerkrachten hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen C2.3 De leidsters/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden 3 2 en de persoonlijke competenties van de kinderen C2.4 De leidsters/leerkrachten tonen respect voor de autonomie van het kind C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend C3 Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C3.1 Het educatief handelen van beide leidsters/leerkrachten is goed 3 nvt op elkaar afgestemd C3.2 Er worden effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd C3.3 De leidsters/leerkrachten bevorderen de interactie met en 2 3 tussen kinderen C3.4 De leidsters/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken C3.5 De leidsters/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de leidsters/leerkrachten met de kinderen is responsief C3.7 De leidsters/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen 2 3 Peuterspeelzaal t Meuleke en de Broederschool maken structureel gebruik van het programma Piramide, zoals het ook bedoeld is. Ze hebben daarvoor een jaarplanning waarin voldoende thema s voor dit schooljaar zijn gepland. Deze jaarplanning is in overleg tussen de voor- en vroegschool opgesteld. Er worden incidenteel ook al enkele nieuw uitgegeven thema s gebruikt. Op de vroegschool wordt in dit schooljaar ook een thema uit een ander programma (Schatkist) uitgeprobeerd, om te zien of daarmee een betere doorgaande lijn is te realiseren met het aanbod in de hogere leerjaren. De inspectie heeft geadviseerd om in het keuzetraject ook alle mogelijkheden en inzichten van de nieuwe thema s van Piramide te betrekken. In de kwaliteit van het pedagogisch en educatief handelen van de leidsters op t Meuleke heeft de inspectie soms nog grote verschillen geconstateerd. In de inhoudelijke afstemming van beide zalen zou het opheffen van deze verschillen prioriteit moeten krijgen. Daarnaast merkt de inspectie op dat vooral de leerlingenpopulatie van de Broederschool in de geobserveerde groepen 1 en 2 qua gedrag en onderling respect extremiteiten kent, die belemmerend werken op het educatief handelen van de leerkrachten. Een schoolbrede aanpak van klassenmanagement, structuur, orde en rust zouden de voorwaarden moeten creëren voor onder meer een succesvolle VVE-aanpak. Daarnaast is het wenselijk om als preventieve aanpak op de vroegschool na te denken over intensivering van het aanbod voor sociale en emotionele ontwikkeling, waarin de gewenste sociale competenties en onderling respect bij de kinderen dagelijks gestimuleerd worden. Voor t Meuleke liggen nog verbeterpunten bij de interactie met de kinderen en bij de afstemming van het educatief handelen op de aanwezige verschillen in ontwikkeling. Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 6 van 9

7 Het zijn nu nog vooral de leidsters die het woord voeren, formuleren wat de peuter doet of bedoelt en nieuwe begrippen met veel geduld eindeloos herhalen. Het is echter belangrijk om de peuters te stimuleren om het zelf te zeggen, ook al gaat dat de eerste keren niet goed. Nieuwe woorden en begrippen moeten de peuters aan hun actieve woordenschat toevoegen, maar dan moeten ze ook de kans krijgen, c.q. gestimuleerd worden dat te doen. Daarbij is het van belang dat niet het realiseren van de activiteit centraal staat, maar het bereiken van het onderliggende doel bij alle kinderen. Om de doelstellingen van de Piramide-thema s te bereiken, is een zekere afstemming op aanwezige ontwikkelingsverschillen noodzakelijk. Niet alleen kinderen die een laag niveau op de peutertoetsen behalen in een tutorgroep een vooruitleg geven van de groepsactiviteit, maar ook tijdens de reguliere activiteiten bewuste keuzes maken in taalzwakke en taalsterke kinderen, kinderen met een korte of een langere aandachtsboog, jongste of oudste peuters of Nederlandstalig of anderstalig. Dergelijke keuzes zouden kort vastgelegd moeten worden in de groepsadministratie vanwege de continuïteit bij eventuele vervangingen, maar ook de effecten van deze afstemming zouden in het logboek kort vermeld kunnen worden. Wat dit punt betreft kan een verkenning van de huidige aanpak in de vroegschool een voorbeeld zijn voor de toekomst. D ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG D1 Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg 2 3 D1.4 Specifieke aandacht bij de begeleiding en zorg voor de taalontwikkeling D2 Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1 Leidsters/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen 4 4 die zorg nodig hebben die de voor- resp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg D2.2 Leidsters/leerkrachten melden kinderen aan voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De leidsters/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden Om de cognitieve vorderingen en de ontwikkeling op de overige gebieden van de kinderen te kunnen volgen, maken de voor- en vroegschool gebruik van relevante toetsen uit het peuter- en leerlingvolgsysteem van het Cito. Op de voorschool gebeurt dat tweemaal in de peuterperiode, als de peuter ruim drie jaar is en een half jaar later nogmaals. Op de vroegschool wordt tweemaal per schooljaar een taal- en rekentoets afgenomen. Tevens wordt per thema de passieve beheersing van de aangeboden woorden getoetst op de wijze zoals Piramide dat aanbeveelt. Op de voor- en vroegschool worden gestandaardiseerde observatielijsten gebruikt voor de overige ontwikkelingsgebieden. Indien de vorderingen bij kleuters tegenvallen, worden conform het zorgbeleid van de school, handelingsplannen opgesteld, uitgevoerd en geëvalueerd. Peuters met een sterk achterblijvende ontwikkeling worden wel gesignaleerd aan de hand van een uitgebreide observatielijst, maar de extra interne zorg voor deze kinderen moet nog voor een groot deel ontwikkeld worden. Op het moment dat de voor- of vroegschool de gewenste zorg of hulp niet meer kan geven, bestaan er korte lijnen met externe deskundigen. Dat is allereerst logopedische ondersteuning, die nu nog op vraaggestuurde basis bestaat. Daarnaast bestaat in een groot deel van Heerlen het buurtnetwerk, ook in Molenberg. Daarin participeren naast de voor- en vroegschool onder meer maatschappelijk werk, JGZ, welzijnswerk en politie. Dit is een structurele ketenbenadering die volgens de voor- en vroegschool zeer effectief is. Hoewel het geen formeel ZAT-team is, zitten wel alle belangrijke partners aan tafel. Van elk besproken kind volgt een melding in de Verwijsindex, waardoor ketenpartners weten dat meerdere instanties bij een zorgkind betrokken zijn. Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 7 van 9

8 E KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL E1 Er is VVE-coördinatie in de voor- c.q. vroegschool E2 De voor- c.q. vroegschool evalueert de kwaliteit van VVE 2 2 regelmatig E3 De voor- c.q. vroegschool evalueert de opbrengsten van alle 2 2 kinderen E4 De voor- c.q. vroegschool formuleert op basis van evaluaties verbetermaatregelen en voert die aantoonbaar en planmatig uit E5 De voor- c.q. vroegschool borgt de kwaliteit van haar educatie E6 In de kwaliteitszorg van de basisschool wordt ook specifiek naar VVE gekeken nvt 2 Alle peuterspeelzalen van PWH hebben het HKZ-keurmerk en worden jaarlijks in dit kader geïnspecteerd. Dit richt zich met name op het kwaliteitsmanagementsysteem van de organisatie: een soepele en transparante organisatie die doet wat ze zegt en zegt wat ze doet. Binnen t Meuleke uit zich het keurmerk in een planmatige aanpak en een toegankelijke administratie. De Broederschool heeft haar eigen kwaliteitssysteem, geldig voor het gehele onderwijs, maar niet specifiek voor VVE. Het is echter ook noodzakelijk om de kwaliteit van de bouwstenen van VVE te bewaken en er op toe te zien dat de gewenste opbrengsten van VVE ook worden behaald. De kwaliteitszorg van zowel de voor- als de vroegschool richt zich niet op de kwaliteit van VVE. De voor- en vroegschool beschikken wel over toetsresultaten, maar die worden niet op groepsniveau (kleuters) of per leeftijdscategorie (peuters) geordend om vast te stellen of een eigen gestelde norm is bereikt of dat er bijstellingen in het programma noodzakelijk zijn. Evenmin wordt nagegaan of de begeleiding en extra zorg van de doelgroepkinderen tot de gewenste effecten hebben geleid, de pedagogische en educatieve vaardigheden van de leidsters en leerkrachten voldoen aan de eigen norm, het gerealiseerde VVE-beleid aan de gestelde doelen beantwoord en de ouders in een gewenste mate hebben geparticipeerd. F DOORGAANDE LIJN F1 Er is VVE-coördinatie tussen de voor- en vroegschool 3 F2 Voldoende kinderen stromen door naar een vroegschool 3 F3 De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht 3 F4 Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd 3 F5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- 2 en vroegschool is op elkaar afgestemd F6 De manier om met ouders om te gaan op de voor- en de 2 vroegschool is op elkaar afgestemd F7 De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool 2 op elkaar afgestemd De doorgaande lijn tussen de peuterspeelzaal en de basisschool is in belangrijke mate van voldoende kwaliteit. De leidster en de intern begeleider onderbouw coördineren de onderlinge samenwerking en afstemming. Jaarlijks worden met elkaar de thema s afgestemd en gepland. Ten aanzien van de overgang van de peuters naar de basisschool en de overdracht is de afstemming geregeld. De overdracht vindt plaats tijdens een gesprek tussen leidster en intern begeleider, onderbouwd met de kind- en toetsgegevens. Dit zou zeker voor doelgroep- en zorgkinderen versterkt kunnen worden door ook de ouders bij dit gesprek te betrekken. Daarnaast is het wenselijk dat leidsters en leerkrachten intensief kennis gaan nemen van elkaars pedagogisch en educatief handelen, de begeleiding en zorg en de ouderbetrokkenheid teneinde te leren met en van elkaar. G OPBRENGSTEN VAN VVE G1 De resultaten worden gemeten conform de afspraken nvt nvt G2 De resultaten zijn van voldoende niveau nvt nvt G3 Verlengde kleuterperiode nvt 2 Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 8 van 9

9 Dit aspect heeft de inspectie niet kunnen beoordelen, omdat de gemeente Heerlen geen opbrengstdoelen in de zin van leer- of ontwikkelingsresultaten heeft vastgelegd en daarmee de effecten en bereikte resultaten bij VVE nog niet beschikbaar zijn. De basisschool neemt standaard de toetsen Taal voor kleuters en Ordenen tweemaal per leerjaar af. De inspectie heeft met de school gekeken naar de leerwinst die op groepsniveau is gemaakt, op basis van de beschikbaar gestelde toetsgegevens van de afgelopen drie schooljaren. Daaruit valt op te maken dat de leerwinst voor de taalontwikkeling al drie jaar achterblijft bij de gemiddelde vaardigheidsgroei die het Cito verwacht en dat het voor leerlingen met een weging mogelijk nog minder is. Dat zou kunnen betekenen dat meerdere kinderen zich niet in een goede startpositie bevinden als ze in groep 3 met het aanvankelijk lees- en rekenonderwijs gaan beginnen. Het is voor de vroegschool wenselijk om zelf de toetsgegevens grondig te analyseren en bij deze werkwijze ook onderscheid te maken naar doelgroepleerlingen en wel of geen VVE in de voorschoolse periode, om daarmee conclusies te kunnen trekken over het specifieke effect van VVE voor de doelgroepleerlingen. Het is wenselijk dat de school de definitie doelgroepleerling aanscherpt, als dat kan leiden tot verfijning van het onderwijsleerproces voor die leerlingen. Het gaat ook volgens de definiëring van de gemeente Heerlen niet alleen om kinderen met een weging, maar ook om kinderen met een taalachterstand. Het percentage leerlingen dat in het afgelopen schooljaar in de groepen 1 en 2 een verlenging van de kleuterperiode kreeg, ligt met 15% iets boven het landelijk gebruikelijke percentage. De school beschikt niet over een duidelijk beleid waaruit het hogere percentage te verklaren is. Het is daarom wenselijk een beleid met heldere criteria ten aanzien van het vertragen van de schoolloopbaan te ontwikkelen. Een jaarlijkse evaluatie van dat beleid ten aanzien van vertragen van de schoolloopbaan kan zicht bieden op de meest doorslaggevende criteria die hebben geleid tot het verlengen van de kleuterperiode. Op basis van die gegevens kan de school dan het aanbod op de kritische criteria versterken, teneinde het aantal verlengingen te verminderen. 4. VERVOLGAFSPRAKEN De inspectie vertrouwt erop dat de peuterspeelzaal en de school de genoemde verbeterpunten in hun planningen voor de komende jaren zullen opnemen en acht specifieke vervolgafspraken op instellingsniveau op dit moment onnodig. Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 9 van 9