RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE KINDERDAGVERBLIJF ROLLEBOL BASISSCHOOL RKBS 'T BAEKEN

Transcriptie

1 VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE KINDERDAGVERBLIJF ROLLEBOL BASISSCHOOL RKBS 'T BAEKEN Locatie(s) : : Brinnr. :16JV Plaats :1825 HC Alkmaar Onderzoeksnummer : Datum onderzoek :17 november 2011 Datum vaststelling rapport :14 februari 2012 Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 1 van 7

2 1. INLEIDING Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in groep 3 van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In dit rapport worden de volgende onderwerpen besproken: De voorwaarden van VVE De ouders De kwaliteit van de educatie Het VVE-programma, zoals dat wordt aangeboden Het pedagogisch klimaat Het educatief handelen De ontwikkeling, zorg en begeleiding De kwaliteitszorg De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool De resultaten van VVE Elk van de VVE-kwaliteitsaspecten is uiteengelegd in indicatoren. Als een indicator beoordeeld wordt, gebeurt dat doorgaans met de volgende oordelen: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren. Opbouw van het rapport Hoofdstuk 2 beschrijft het totaalbeeld van het onderzoek. De beoordeelde onderwerpen (indicatoren) staan in hoofdstuk 3, met eerst de oordelen en daarna een toelichting als dat nodig is. Als er op basis van dit onderzoek afspraken gemaakt zijn, staan die in hoofdstuk 4. Groepsinformatie peutergroepen: Aantal peuters in groep a: 13, waarvan 0 doelgroeppeuters Groepsinformatie kleutergroepen: Aantal kleuters in groep a: 27, waarvan 6 doelgroepkleuters Aantal kleuters in groep b: 26, waarvan 2 doelgroepkleuters Aantal kleuters in groep c: 27, waarvan 0 doelgroepkleuters Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 2 van 7

3 2. HET TOTAALBEELD Kinderdagverblijf en basisschool 't zijn gehuisvest in twee verschillende gebouwen op hetzelfde terrein. De speelplaatsen van de school en het kinderdagverblijf grenzen aan elkaar waardoor het zowel voor de pedagogisch medewerkers en leerkrachten als voor de kinderen makkelijk is om contact te maken met elkaar. Dat er contact is tussen de verschillende organisaties is terug te zien op verschillende niveau's. De algemene directie van de school en de directie van het kinderdagverblijf hebben 8 jaar geleden ervoor gezorgd dat het kinderdagverblijf is gebouwd op het terrein van de school. Ook zijn toen al afspraken gemaakt voor samenwerking. Zo heeft het kinderdagverblijf besloten om het programma Uk en Puk aan te schaffen en hebben alle pedagogisch medewerkers de opleiding gevolgd om met het programma te werken. De directeur van de school en de locatiemanager van het kinderdagverblijf werken samen als het gaat om afstemmen van het beleid. De leerkrachten en pedagogisch medewerkers werken samen als het gaat om het afstemmen van het programma en de activiteiten. Daarnaast hebben zij contact met elkaar over de overdracht van de peuters. In alle groepen die zijn bezocht is de sfeer plezierig. Het pedagogisch klimaat kenmerkt zich door een rustige, respectvolle omgang, veiligheid en duidelijkheid. De doorgaande lijn van het kinderdagverblijf naar de school is zichtbaar in de manier waarop er met het programma wordt gewerkt, de organisatie en de wijze waarop er wordt omgegaan met de kinderen. De voor-en vroegschoolse educatie zoals kinderdagverblijf en basisschool 't die realiseren is van voldoende kwaliteit als het gaat om het aanbod, de begeleiding van de kinderen, en de doorgaande lijn. Er liggen nog wel enkele verbeterpunten op het gebied van de zorg en de kwaliteitszorg. De zorg Het kinderdagverblijf werkt met het programma Uk en Puk ondanks het feit dat er geen kinderen uit de doelgroep het kinderdagverblijf bezoeken. De peuters uit de 3+ groep worden geobserveerd met het observatiesysteem Werken aan welbevinden waarvan de lijsten, Welbevinden in situaties en Welbevinden algemeen voor alle kinderen worden ingevuld. De observatielijsten die horen bij het programma Uk en Puk worden niet ingevuld. De peuters worden in algemene zin voldoende geobserveerd maar de vaardigheden op het gebied van taal en begripsvorming worden echter niet specifiek gevolgd. Wanneer de peuters ook gevolgd worden op deze specifieke ontwikkelingsgebieden dan zal eerder gesignaleerd worden wanneer er op deze gebieden sprake is van stagnatie. Vervolgstappen om de peuters te begeleiden in hun ontwikkeling zullen makkelijker worden gemaakt. De kwaliteitszorg De kwaliteit van het kinderdagverblijf wordt gecontroleerd door externen en het dagverblijf heeft dan ook een ISO- certificering. Deze kwaliteitscontrole is echter maar beperkt gericht op de begeleiding van de kinderen. De evaluatie van het werken met een programma en de begeleiding van de kinderen zijn, zeker gezien het feit dat het kinderdagverblijf dit op professionele wijze doet, ontwikkelpunten binnen het kwaliteitsbeleid. De school heeft over het algemeen een voldoende kwaliteitsbeleid. Het evalueren van de resultaten van de leerlingen kan nog verder verbeterd worden door het stellen van eigen ambitieuze doelen en het schriftelijk vastleggen van de conclusies. Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 3 van 7

4 3. DE OORDELEN MET EEN TOELICHTING ALS DAT NODIG IS Naam gemeente Alkmaar A CONDITIES A0.1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar 3 - A0.2 In het rapport zijn de basisvoorwaarden voor voorschoolse educatie 3 - getoetst A1 Een integraal VVE-programma A1.1 Naam/namen van programma(s) : Puk en Ko : Schatkist A1.2 Wat is de kwaliteit van het programma? A2 De groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen (voorschool) 3 - A3 Leidster - kind ratio ("dubbele bezetting") A4 Voldoende VVE-tijd A4.1 De peuters bezoeken de voorschool gedurende voldoende tijd (per week) 3 - A4.2 Wat is doorgaans de beginleeftijd voor : 3 VVE? A5 Kwaliteit beroepskrachten A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding) A5.3 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend geschoold (voor het vveprogramma) 4 4 A5.5 Er is een jaarlijks VVE-opleidingsplan A3. De kinderen in groep 1-2 worden begeleid door één leerkracht maar deze zijn allemaal in staat om binnen de groep voldoende te differentiëren. A5.4 Alle pedagogisch medewerkers en leerkrachten van de groepen 1-2 zijn opgeleid om te werken met een VVE programma. A5.5 Zowel bij het kinderdagverblijf als de school worden de pedagogisch medewerkers en de leerkrachten jaarlijks geschoold. Leerkrachten die wisselen van groep b.v. van de bovenbouw naar de onderbouw, krijgen scholing voor VVE. B OUDERS B1 Gericht ouderbeleid B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd B3 Intake B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen B5 Participatie in VVE-activiteiten in de voor/vroegschool 2 2 B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind B7 Rekening houden met de thuistaal - 2 B1-4. Het kinderdagverblijf en de school informeren ouders over het programma waarmee zij werken. Ouders worden middels nieuwsbrieven op de hoogte gehouden van de thema`s die aangeboden worden. Ouders zijn tevreden over de wijze waarop zij geïnformeerd zijn bij het aanmelden van hun kind en de informatie die zij krijgen over het programma. B5. Er worden zowel op het kinderdagverblijf als de school geen speciale bijeenkomsten gehouden voor ouders in het kader van VVE. Ouders worden niet uitgenodigd om voor- of tijdens schooltijd activiteiten te doen met hun kinderen. Evenmin gebeurt dit op het kinderdagverblijf bij de haal- en brengmomenten. B7. De anderstalige ouders van de leerlingen van de school kregen in het verleden op school extra informatie. Door de terugloop van het aantal anderstalige kinderen en het stopzetten van de subsidie vanuit de gemeente, zijn deze activiteiten gestaakt. Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 4 van 7

5 C KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE C1 Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma C1.1 Een integraal VVE-programma C1.2 Werken met een doelgerichte planning C1.3 Het aanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd C2 Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1 Het pedagogisch handelen van de leidsters/leerkrachten is respectvol C2.2 De leidsters/leerkrachten hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen C2.3 De leidsters/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen C2.4 De leidsters/leerkrachten tonen respect voor de autonomie van het kind C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taaluitlokkend C3 Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C3.1 Het educatief handelen van beide leidsters/leerkrachten is goed op elkaar afgestemd C3.2 Er worden effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd C3.3 De leidsters/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen C3.4 De leidsters/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken C3.5 De leidsters/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de leidsters/leerkrachten met de kinderen is responsief C3.7 De leidsters/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen C1-3. Het kinderdagverblijf en de school werken met een programma en maken voor de uitvoering van het programma een jaarplanning en een uitwerking van deze planning rond elk thema. De school werkt daarbij met groepsplannen waarbij de leerlingen ingedeeld worden in verschillende instructiegroepen. Het kinderdagverblijf heeft alle kinderen gegroepeerd in een kleine 3+ groep en differentieert op grond van observaties. C2. De sfeer in alle groepen is vriendelijk en ontspannen. De ruimtes zijn aantrekkelijk ingericht en nodigen uit tot spel. Zowel in het kinderdagverblijf als in de school wordt gewerkt met een dagkalender, een activiteitenbord en kleurengroepen. C3. In alle groepen is een combinatie van vrij spel en ontwikkelingsgerichte activiteiten te zien. Ook wordt onderscheid gemaakt tussen activiteiten met de hele groep, een klein groepje en individuele leerlingen. Met name in de kleutergroepen zijn verschillende speelhoeken ingericht zoals de huishoek, schrijfhoek, bouwhoek, constructiehoek en de winkel. D ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG D1 Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen 2 3 D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep 2 3 en het individuele kind D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg 2 3 D1.4 Specifieke aandacht bij de begeleiding en zorg voor de taalontwikkeling 2 3 D2 Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1 Leidsters/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor- resp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg D2.2 Leidsters/leerkrachten melden kinderen aan voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 5 van 7

6 D2.3 De leidsters/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden D1-1.4 De kleuters worden gevolgd met een eigen observatiesysteem en de Cito toetsen. Op grond van de resultaten van deze observaties en toetsen maken de leerkrachten groepsplannen en individuele handelingsplannen. Deze laatste plannen zijn over het algemeen van voldoende kwaliteit omdat de doelen, activiteiten en de evaluatie concreet beschreven zijn. In de groepsplannen van rekenen zijn ook de doelen voor de D en E leerlingen concreet beschreven per leerling. In de groepsplannen voor taal zijn de doelen voor de D en E leerlingen daarentegen nog globaler beschreven. De kinderen op het kinderdagverblijf worden gevolgd op het gebied van welzijn. De vaardigheden van de kinderen op het gebied van taal worden globaal gevolgd. Het kinderdagverblijf kan de begeleiding van de kinderen verbeteren door de vaardigheden van kinderen specifieker te observeren en het aanbod op deze observaties en signalering af te stemmen. E KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL E1 Er is VVE-coördinatie in de voor- c.q. vroegschool E2 De voor- c.q. vroegschool evalueert de kwaliteit van VVE regelmatig 2 3 E3 De voor- c.q. vroegschool evalueert de opbrengsten van alle kinderen 2 2 E4 De voor- c.q. vroegschool formuleert op basis van evaluaties verbetermaatregelen en voert die aantoonbaar en planmatig uit E5 De voor- c.q. vroegschool borgt de kwaliteit van haar educatie E6 In de kwaliteitszorg van de basisschool wordt ook specifiek naar VVE gekeken - 3 E2. Het VVE beleid is op de school onderdeel van het totale kwaliteitsbeleid. Het kinderdagverblijf heeft een eigen kwaliteitsbeleid en werkt ondanks het feit dat er geen doelgroepkinderen zijn met een programma. Het werken met dit programma wordt wel besproken maar kan nog gestructureerder geëvalueerd worden. E3. Op het kinderdagverblijf worden de resultaten van de kinderen niet getoetst en in kaart gebracht. De school maakt wel verslag van de resultaten van de toetsen maar stelt geen eigen ambitieuze doelen waardoor het referentiekader voor de evaluatie ontbreekt. F DOORGAANDE LIJN F1 Er is VVE-coördinatie tussen de voor- en vroegschool F2 Voldoende kinderen stromen door naar een vroegschool F3 Het kinderdagverblijf zorgt voor doelmatige informatie voor de basisscholen 3 - waar de uitstromende peuters naar toe gaan. F3.1 Wanneer sprake is van een zorgkind, is er een warme overdracht F4 Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd F5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd F6 De manier om met ouders om te gaan op de voor- en de vroegschool is op elkaar afgestemd F7 De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op elkaar afgestemd F3. Het kinderdagverblijf heeft te maken met de wet op de privacy. Ouders moeten toestemming geven om informatie over hun kind te bespreken met de basisschool. De meeste ouders geven deze toestemming,maar in een enkel geval gebeurt dit niet. F7. De interne begeleiding op het kinderdagverblijf heeft een ander karakter dan op de school. De peuters worden echter wel geobserveerd en de informatie die dit oplevert, wordt middels een overdrachtsformulier doorgegeven. Daarnaast is er voor zorgleerlingen een warme overdracht waarbij de begeleiding van het kind wordt besproken. Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 6 van 7

7 G OPBRENGSTEN VAN VVE G1 De resultaten worden gemeten conform de afspraken - - G2 De resultaten zijn van voldoende niveau - - G3 Verlengde kleuterperiode - 3 G1-3 Op gemeentelijk niveau zijn geen afspraken gemaakt over de resultaten van VVE, de inspectie onthoudt zich daarom van een oordeel op dit punt. 4. VERVOLGAFSPRAKEN. Het bezoek heeft geen aanleiding gegeven voor het maken van vervolgafspraken. Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 7 van 7