jaarverslag Verkort Je leest het verkort jaarverslag 2015 van Douwe Egberts Pensioenfonds (hierna: DEPF).

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "jaarverslag Verkort Je leest het verkort jaarverslag 2015 van Douwe Egberts Pensioenfonds (hierna: DEPF)."

Transcriptie

1 Verkort jaarverslag 2015 Je leest het verkort jaarverslag 2015 van Douwe Egberts Pensioenfonds (hierna: DEPF). Hierin vind je informatie over de financiële positie van het pensioenfonds en de belangrijkste ontwikkelingen in In dit verkort jaarverslag 2015 Kerncijfers 2015: pensioenfonds in vogelvlucht De beleggingen Risicomanagement Nieuwe pensioenregeling Beheerste uitvoeringskosten Toeslagen Goed pensioenfondsbestuur, verantwoording en toezicht Even voorstellen Hoe houden we het allemaal begrijpelijk? Ontwikkelingen in 2016

2 Voorwoord De laatste jaren wordt op verschillende terreinen steeds meer gevraagd van de Nederlandse pensioenfondsen. De eisen waar pensioenfondsen aan moeten voldoen op het gebied van pensioencommunicatie, goed pensioenfondsbestuur en risicomanagement worden steeds verder aangescherpt. In 2015 heeft het bestuur onder andere veel energie gestoken in de volgende dossiers: de gevolgen van de nieuwe pensioenregeling (maximering pensioengevend salaris op en verlaging van het opbouwpercentage naar 1,875%); de gevolgen van het zeer lage renteniveau en aanpassingen in de methodiek voor de rentecurve die pensioenfondsen moeten toepassen; de haalbaarheidstoets; het herstelplan; aanpassing van het beleggingsbeleid (verhoging van het risicoprofiel); nieuwe regels voor de rentetermijnstructuur en het vaststellen van de beleidsdekkingsgraad; risicobeheersing; naleving van de Code pensioenfondsen; overgang naar het digitale pensioenfonds. Verder is de landelijke discussie over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel (De Nationale Pensioendialoog) goed op gang gekomen. We weten dat we in de toekomst opnieuw met andere regels te maken zullen krijgen. We doen ons uiterste best onze deelnemers hierin mee te nemen en zullen daarbij zo goed mogelijk zorgen voor de opgebouwde pensioenaanspraken. Gelukkig zijn we nog steeds een heel stabiel, weer iets groeiend, fonds. Als bestuur doen we aan zelfevaluatie, houden we regelmatig workshops om onze kennis op peil te houden en er wordt levendig met elkaar gediscussieerd. Daarnaast houden we onze ogen en oren open voor de wereld om ons heen en nemen we de aanbevelingen van onze toezichthouders ter harte. We nodigen iedereen uit dit verkorte jaarverslag te lezen. Meer informatie is beschikbaar via de website, waarop ook het volledige jaarverslag te vinden is. Utrecht, mei 2016 Quirijn Ligtenstein (voorzitter) en Emmeke Spoorenberg (secretaris). Quirijn Ligtenstein Emmeke Spoorenberg Verkort Jaarverslag2015

3 Inhoudsopgave 2 Voorwoord 4 Kerncijfers 2015: pensioenfonds in vogelvlucht 6 De beleggingen 8 Risicomanagement 9 Nieuwe pensioenregeling 9 Beheerste uitvoeringskosten 10 Toeslagen 11 Goed pensioenfondsbestuur, verantwoording en toezicht 13 Even voorstellen 14 Hoe houden we het allemaal begrijpelijk? 15 Ontwikkelingen in 2016 Als je door de informatie in dit verkorte jaarverslag wordt geprikkeld om je verder te verdiepen in financiële details of het beleid van het pensioenfonds, dan kun je bij die onderwerpen doorlinken naar het volledige jaarverslag. Ook is op onze website een pdf met het volledige jaarverslag over 2015 beschikbaar. Alle bedragen in dit verkorte jaarverslag zijn vermeld in miljoenen euro s, tenzij anders vermeld. Verkort Jaarverslag

4 Kerncijfers 2015: pensioenfonds in vogelvlucht Aantallen deelnemers Deelnemers die pensioen opbouwen (actieven): Deelnemers die premievrije rechten hebben (slapers): Pensioengerechtigden: Eind 2015 hebben totaal personen pensioenaanspraken bij DEPF. Uitkeringen en premies Omdat DEPF een fonds is met veel gepensioneerde deelnemers (een rijp pensioenfonds), zijn de pensioenuitkeringen op jaarbasis een stuk hoger dan de jaarpremie. Met andere woorden: er gaat meer geld uit dan er binnenkomt. Dit betekent dat regelmatig onttrekkingen aan de beleggingen moeten worden gedaan. Het is daarom belangrijk dat voldoende snel over een deel van het vermogen beschikt kan worden. Pensioenuitkeringen: 57 Premie middelloonregeling: 23 De premie middelloonregeling is bedoeld voor de nieuwe pensioenopbouw in 2015 en deze is kostendekkend. Er was in 2015 geen aanvullende premie of herstelpremie van toepassing. Het vermogen in onze regelingen In totaal belegde DEPF eind 2015 ruim Een grote verantwoordelijkheid, waarbij door het bestuur en de beleggingscommissie veel aandacht wordt besteed aan het maken van een juiste afweging tussen rendement, risico, complexiteit en kosten. Maar ook op maatschappelijk verantwoorde wijze beleggen wordt een steeds belangrijker thema. Voor de verschillende onderdelen gelden de volgende vermogens: - Middelloonregeling (inclusief overgangsregeling en vroegere regelingen): Toeslagreserve actieven (hierna: TRA): 43 De TRA is een bestemde reserve met als doel het kunnen verlenen van aanvullende toeslagen voor de deelnemers die pensioen opbouwen. Dit in het kader van een 15-jarige overgangsregeling in de periode De voorziening voor pensioenverplichtingen in de middelloonregeling De voorziening voor pensioenverplichtingen geeft weer wat DEPF nu aan geld in kas moet hebben om alle toekomstige pensioenuitkeringen te kunnen uitbetalen. De hoogte van de voorziening wordt gebaseerd op de opgebouwde pensioenrechten, de rente en de overlevingsgrondslagen (berekeningen van de gemiddelde levensverwachting van onze deelnemers) van het pensioenfonds. Hoe lager de rente, hoe meer DEPF nu in kas moet hebben om de toekomstige pensioenuitkeringen te voldoen. Door het renteniveau is de voorziening voor de pensioenverplichtingen in de middelloonregeling gestegen en is per eind 2015 uitgekomen op totaal Ook is hierbij een voorziening voor de toekomstige kosten inbegrepen. Resultaat DEPF heeft in 2015 per saldo een verlies geboekt van 37. Dit komt vooral doordat de lagere rente een stijging van de voorziening (lees: verlies) van 64 tot gevolg had. Het verschil tussen het behaalde- en benodig- 4 Verkort Jaarverslag2015

5 de rendement leverde een positief resultaat op van 26. Dit compenseerde het verlies dus enigszins. Aan de lastenkant waren de kosten van 6 voor de toeslagverlening van 1,75% aan actieve deelnemers de grootste post. Deze kosten zijn volledig uit de TRA gefinancierd. Is onze algemene reserve voldoende in relatie tot wettelijke eisen? De algemene reserve bedraagt 132 (dekkingsgraad 109%). Het minimaal vereist eigen vermogen is 62 (dekkingsgraad 104,2%) en hierover beschikte DEPF eind Het vereist eigen vermogen voor het opvangen van tegenvallers is echter 328 (dekkingsgraad 122,3%). Dit vermogen heeft DEPF helaas niet. Om aan deze buffereis te voldoen, komen we 196 tekort. We voldoen dus ruim aan de minimumeis, maar kwamen eind 2015 een stuk lager uit dan de gewenste situatie, waarin we als gezond pensioenfonds tegenvallers kunnen opvangen. Daarom is in maart 2016 een aangepast herstelplan opgesteld, ingediend bij de Nederlandsche Bank en gepubliceerd op de website. Meer informatie over het bovenstaande? Meer informatie vind je in het volledige jaarverslag: - Kerncijfers pagina 7 - Pensioenregeling en toeslagverlening pagina 32 - Actuariële paragraaf pagina 41 Verkort Jaarverslag2015 5

6 De beleggingen Overzicht beleggingen middelloonregeling: Beleggingen voor risico pensioenfonds Rendement In 2015 Waarde Per Matching portefeuille 0,3% 914 Return portefeuille 7,0% 687 Divers -1,2% -3 Totaal 1,8% Overzicht beleggingen Toeslagreserve actieven Beleggingen TRA Rendement In 2015 Waarde Per Totaal 1,3% 43 We hebben in april 2015 een kleine wijziging in de Matching portefeuille doorgevoerd. Het mandaat in langlopende staatsleningen van Euro kernlanden is aangepast. Deze bestond tot maart 2015 uit de vijf landen: Frankrijk 30%, Nederland, België en Oostenrijk elk 20% en Duitsland 10%. Aan deze landen is vanaf 1 april 2015 Spanje (10%) toegevoegd, waarbij het gewicht van Frankrijk is verlaagd van 30% naar 20%. De verhouding tussen de zes landen is vast en de portefeuille wordt hier jaarlijks op teruggezet. De afdekking van het renterisico heeft veel aandacht gevraagd. De verlaging van de UFR (Ultimate Forward Rate, een zeer langetermijnrente die door pensioenfondsen en verzekeraars wordt gebruikt) heeft geen gevolgen gehad, omdat DEPF haar beleid 6 Verkort Jaarverslag2015

7 baseert op de zuivere swaprente. Besloten is, als onderdeel van de aanpassing van het risicoprofiel, de renteafdekking te verlagen en een dynamisch beleid te volgen. Zie paragraaf 1.4 van het volledige jaarverslag voor meer informatie. In 2015 is ook een aanpassing in de Return portefeuille doorgevoerd. We hadden een mandaat in grondstoffen (2,5%) en hebben dit mandaat medio 2015 beëindigd. De categorie is echter wel tot eind 2015 onderdeel gebleven van de strategische allocatie. Deze aanpassing paste binnen de bandbreedte van de categorie Commodities en loopt vooruit op de aanpassing van het strategisch beleid per 1 januari 2016, waarin geen plaats meer voor deze categorie is ingeruimd. De categorie blijkt onvoldoende voor de gewenste diversificatie te zorgen en de verhouding tussen het rendement en risico is op middellange termijn door marktomstandigheden ongunstig. Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (Social Responsible Investments) is vormgegeven op basis van een uitsluitingsbeleid met screening op kwartaalbasis. De criteria zijn gebaseerd op: Bedrijven die zich niet houden aan VN Global Compact Producenten van clustermunitie Producenten van landmijnen Producenten van nucleaire wapensystemen en componenten Producenten van biologische/chemische wapensystemen en componenten Bedrijven die betrokken zijn in controversiële activiteiten die door Sustainalytics in de categorie very severe worden geplaatst op het gebied van milieu, mensenrechten, arbeidsrechten of governance. De uitsluitingslijst wordt op basis hiervan ieder kwartaal geactualiseerd, in de portefeuilles verwerkt en op de website van het pensioenfonds gepubliceerd. In 2015 heeft dit er toe geleid dat 5 ondernemingen aan de lijst zijn toegevoegd en 3 ondernemingen zijn verwijderd. Aanpassing beleggingsmix Na uitvoerig onderzoek heeft het bestuur in het kader van de haalbaarheidstoets en het nieuwe FTK besloten om per 1 januari 2016 de beleggingsmix aan te passen. Per 1 januari 2016 is het risicoprofiel van DEPF aangepast. We hebben in het strategische beleid de wegingsfactoren van de beleggingscategorieën als volgt herzien: Nieuw Oud Matching portefeuille 50% 60% - Rente instrumenten 2,5% 3,5% - Long bonds 22,5% 27,5% - Hypotheken 5,0% 5,0% - Euro Corporate Credits 20,0% 24,0% Return portefeuille 50% 40% - Aandelen ontwikkelde 30,0% 25,0% markten - Aandelen opkomende 7,5% 5,0% markten - Beursgenoteerd vastgoed 7,5% 5,0% - Schuldpapier opkomende 5,0% 2,5% markten - Grondstoffen - 2,5% Deze aanpassing is in lijn met de doelstellingen zowel op het gebied van ambities als op het gebied van risicohouding - van het fonds. Meer weten over de beleggingen? Informatie kan je vinden in het volledige jaarverslag. Beleggingen, hoofdstuk 1.08 (pagina 35-41) en de toelichting op de balans (pagina 64-68). Verkort Jaarverslag2015 7

8 Risicomanagement Het risicomanagement van DEPF ontwikkelt zich jaarlijks verder. DEPF gebruikt de volgende strategische uitgangspunten: Het bestuur wil in control zijn over de eigen en de uitbestede processen waaronder het adequaat beheersen van de in de situatie van het fonds relevante risico s. De governance van het risicomanagement is effectief en transparant. Dit houdt in dat de beheersmaatregelen effectief zijn en dat duidelijk is waar taken en verantwoordelijkheden zijn gelegd; Een effectief risicomanagementproces (identificatie, meting, monitoring en controle); De opzet, het bestaan en de werking van het risicomanagementproces wordt periodiek geëvalueerd; De rapportagestructuur is zodanig opgezet dat het bestuur in staat is om tijdig en adequaat te kunnen ingrijpen waar nodig. Om de geformuleerde doelstelling te realiseren dienen beheerste risico s te worden genomen. Deze risico s worden onderverdeeld in financiële risico s en niet-financiële risico s. In het bestuursverslag is bij punt 1.4 een Risicoparagraaf opgenomen waarin wordt toegelicht hoe het bestuur omgaat met de diverse risico s. De resultaten van de monitoring van de risico s zijn terug te vinden in de Toelichting op de balans. 8 Verkort Jaarverslag2015

9 Nieuwe pensioenregeling In 2015 is de bovengrens van het salaris waarover fiscaal gunstig pensioen opgebouwd mag worden via de werkgever afgetopt op ,-. Het opbouwpercentage dat maximaal is toegestaan voor pensioenopbouw in de middelloonregeling is vastgesteld op 1,875%. Deze wijzigingen hebben ertoe geleid dat we in het eerste kwartaal van 2015, net als in 2014, met succes een nieuwe pensioenregeling hebben ingevoerd. Beheerste uitvoeringskosten Voor het vermogensbeheer zijn de volgende kosten als percentage van het belegd vermogen in het jaarverslag vermeld:. het beheer van de beleggingen: 0,17% (bedrag 2,8);. overige kosten, waaronder transactiekosten: 0,08% (bedrag 1,2). aan het aantal actieven en pensioengerechtigden (exclusief slapers) komen die uit op 259,- per deelnemer. Voor de pensioenuitvoeringskosten (inclusief administratie, communicatie, advies, audit, toezicht, bestuur, opleidingen etcetera) is een bedrag ad 1,7 in het jaarverslag vermeld. Deze kosten kunnen worden gerelateerd aan het totaal aantal deelnemers en zijn 166,- per deelnemer. Als we de uitvoeringskosten relateren Verkort Jaarverslag2015 9

10 Toeslagen Voor het verlenen van toeslagen wordt onderscheid gemaakt tussen actieve deelnemers enerzijds en gewezen deelnemers en pensioengerechtigden (inactieven) anderzijds. De voorwaardelijke toeslagen voor inactieve deelnemers worden gefinancierd uit de middelen van het fonds. De door de onderneming en deelnemers te betalen premie bevat geen opslag voor toeslagen voor de inactieven. Door het fonds wordt geen reserve aangehouden voor toekomstige toeslagen aan inactieven. Vanaf 2011 geldt ook voor actieve deelnemers een voorwaardelijk toeslagbeleid. De financiering van de basistoeslag actieven vindt, net als bij de inactieve deelnemers, plaats uit de middelen van het fonds. Ook hier geldt dat het voor de lange termijn de ambitie is dat deze toeslagen worden betaald vanuit het behalen van beleggingsresultaten. Als overgangsregeling is in 2011 een eenmalige financiering van 60 door de onderneming beschikbaar gesteld ten behoeve van de vorming van een bestemde Toeslagreserve actieven (TRA). Het bestuur kan besluiten hieruit een aanvullende toeslag voor actieve deelnemers toe te kennen. Doelstelling is dat de TRA gedurende de periode ondersteuning verleent aan het realiseren van de toeslagambitie voor actieve deelnemers. In december 2015 heeft het bestuur als volgt besloten over de toeslagen per 1 januari 2016: Voor inactieven: Maatstaf CPI afgeleid per oktober 2015: 0,44% Toepassing interne richtlijn o.b.v. dekkingsgraad: 110,1%, besluit: geen toeslag Voor actieven: Maatstaf loonindex 2015: 1,75% Toepassing interne richtlijn o.b.v. dekkingsgraad: 110,1%, besluit: geen basistoeslag toepassing interne richtlijn aanvullende toeslag o.b.v Aanvullende toeslag actieven van 1,75% Leidraad Actieven Toeslag (LAT): Bij het besluit om de aanvullende toeslag volledig toe te kennen is getoetst dat het herstel niet wordt vertraagd en bovendien hoeven we geen aanvullende maatregelen te treffen. We hebben hiervoor 7,2 onttrokken aan de TRA. 10 Verkort Jaarverslag2015

11 Staand vlnr: Gerrit van Breukelen, Leo Burgers, Elvin van den Hoek (bestuursbureau, geen lid van het bestuur), Menno Vink, Stefan Elsen, André Aanstoot (bestuursbureau, geen lid van het bestuur), Sytze Meerema, Barbara van Berkestijn. Zittend: Quirijn Ligtenstein (voorzitter) en Emmeke Spoorenberg (secretaris) Goed pensioenfondsbestuur, verantwoording en toezicht Het bestuur bestaat uit acht leden. De statuten bepalen dat hiervan vier voorgedragen zijn door de onderneming (hierna: KDE), twee voorgedragen zijn door de ondernemingsraad (hierna: OR) en twee gekozen zijn door de gepensioneerden. De zittingstermijn bedraagt vier jaar. Hieronder vermelden we de wisselingen in het bestuur in 2015 en de bestuurssamenstelling per 31 december In het bestuur hadden we in 2015 te maken met een aantal wisselingen: Joris van der Rijt heeft per 1 januari 2015 het bestuur van het pensioenfonds verlaten als gevolg van zijn vertrek bij de onderneming. Stefan Elsen heeft de vrijgekomen plek in het bestuur ingenomen. Emmeke Spoorenberg heeft de rol van secretaris van het bestuur van Joris overgenomen. In mei 2015 eindigde de zittingstermijn van Klaas Meindertsma. Klaas heeft per 1 maart 2015 de onderneming verlaten, waarmee gelijktijdig zijn bestuurslidmaatschap ophield. De vrijgekomen plek in het bestuur is in september 2015 ingevuld door Menno Vink. In mei 2015 eindigde de zittingstermijn van Gerrit van Breukelen. Gerrit is benoemd voor een nieuwe zittingstermijn. Verkort Jaarverslag

12 Het bestuur bestond per eind 2015 uit de volgende acht personen: Bestuursleden, voorgedragen door de onderneming (tussen haakjes het jaar einde zittingstermijn) - De heer Leo Burgers (2017) - De heer Gerrit van Breukelen, plaatsvervangend voorzitter bestuur (2019) - Mevrouw Barbara van Berkestijn (2018) - De heer Stefan Elsen (2019) Bestuursleden, voorgedragen door de Ondernemingsraad (OR) - Mevrouw Emmeke Spoorenberg waarnemend secretaris bestuur (2017) - De heer Menno Vink, aanspreekpunt Integraal Risicomanagement (2019) Bestuursleden, gekozen door de gepensioneerden - De heer Sytze Meerema (2016) - De heer Quirijn Ligtenstein, voorzitter bestuur (2018) Het bestuur draagt zorg voor zorgvuldige besluitvorming en evenwichtige belangenafweging. In het verslag van het bestuur is hier veel over te lezen. Wat anderen vinden van de wijze waarop het bestuur opereert en hoe de financiële positie van het fonds beoordeeld wordt, is terug te lezen in diverse verslagen en verklaringen in het volledige jaarverslag:. Compliance officer: paragraaf (pagina 47). Verantwoordingsorgaan: paragraaf (pagina 51). Visitatiecommissie: paragraaf (pagina 54). Actuariële verklaring van de actuaris: paragraaf 3.4 (pagina 100). Controleverklaring van de onafhankelijk accountant: paragraaf 3.5 (pagina 102) 12 Verkort Jaarverslag2015

13 Ieder jaar lichten we één van de beoordelingen wat meer in het verkort jaarverslag toe. Dit jaar hebben we de verklaring van de certificerend actuaris Ruud Kruijff eruit gelicht: Even voorstellen Mijn naam is Ruud Kruijff en sinds vorig jaar ben ik de certificerend actuaris van Douwe Egberts Pensioenfonds. Ik ben sinds 1996 werkzaam voor WillisTowers- Watson en geef leiding aan onze Service Line Certificering. Samen met collega s certificeren wij in totaal circa 110 pensioenfondsen. Als certificerend actuaris geef je een onafhankelijk oordeel over het financiële beleid van het pensioenfonds. Voor het nakomen van de opgebouwde pensioenverplichtingen is het van belang dat een pensioenfonds voldoende voorzieningen op de balans heeft staan en dat voor de jaarlijks nog op te bouwen pensioenverplichtingen voldoende premie wordt ontvangen. Deze voorzieningen en premies moeten op een zorgvuldige wijze worden belegd, rekening houdend met de risicohouding van het pensioenfonds. Immers een pensioenfonds wil niet alleen de pensioenverplichtingen tot in lengte van jaren kunnen nakomen, maar wil ook voldoende beleggingsresultaten halen om deze pensioenverplichtingen jaarlijks zo veel mogelijk aan te passen aan de inflatie. Dit laatste noemen wij het streven van het pensioenfonds om de pensioenverplichtingen jaarlijks zo veel mogelijk te indexeren. Voor het nakomen van de (nominale) pensioenverplichtingen ligt een meer behoudend beleggingsbeleid voor de hand, terwijl voor het halen van voldoende beleggingsresultaten om de pensioenverplichtingen te kunnen indexeren een meer risicovol beleggingsbeleid nodig is. Het is aan het bestuur van het pensioenfonds om hier een evenwicht tussen te vinden, rekening houdend met de risicobereidheid van sociale partners en van de deelnemers en pensioengerechtigden. Ten slotte moet naarmate een pensioenfonds risicovoller belegt, een hogere vermogensbuffer worden aangehouden (het zogeheten vereist eigen vermogen). Tot vorig jaar was mijn collega Gerhard Veluwenkamp de certificerend actuaris van DE pensioenfonds. Op basis van wet- en regelgeving moet echter periodiek gerouleerd worden van certificerend actuaris en bij WillisTowersWatson is deze termijn op 7 jaar gesteld. Van Gerhard heb ik altijd begrepen dat het pensioenfonds de zaken goed voor elkaar heeft. Ik kan dat op basis van mijn eigen ervaringen alleen maar bevestigen. Het financiële beleid komt op zorgvuldige wijze tot stand en het overleg met het pensioenfonds verloopt - hoewel uiteraard zakelijk van karakter - in een open en prettige sfeer, met respect voor elkaars positie. Als gezegd geef je als certificerend actuaris een onafhankelijk oordeel over het financiële beleid van het pensioenfonds. Daarbij is het mijn ervaring dat het pensioenfonds onze bevindingen - zo die er zijn - direct ter harte neemt. Er is ook de afgelopen jaren weer veel op pensioenfondsen afgekomen. Naast dat wij met zijn allen steeds langer leven, zorgt vooral de dalende rente er voor dat pensioenfondsen steeds hogere voorzieningen moeten aanhouden om de pensioenverplichtingen na te kunnen komen. Een zorg voor vele pensioenfondsen, naast alle andere zaken als aanpassingen in het financiële toetsingskader en toenemende eisen op het gebied van risicobeheer, verslaglegging, communicatie en deskundigheid/competenties van bestuursleden. Naar mijn mening speelt het bestuur van Douwe Egberts Pensioenfonds adequaat in op al deze ontwikkelingen, daarbij op professionele wijze ondersteund door het bestuursbureau. Verkort Jaarverslag

14 Hoe houden we het allemaal begrijpelijk? De ruimte die er is voor pensioenopbouw via de werkgever wordt door veranderende wetgeving steeds meer beperkt. Daarnaast is er grote twijfel over de houdbaarheid van het huidige pensioenstelsel. Er loopt in Nederland een brede discussie over een nieuw toekomstbestendig pensioenstelsel. De uitkomsten van deze Nationale Pensioendialoog zijn nog niet te voorspellen. Door deze omstandigheden is het steeds minder vanzelfsprekend dat het pensioen dat je opbouwt via je werkgever voldoende is om te kunnen genieten van een zorgeloze oude dag. Deelnemers moeten zelf in actie komen om te zorgen voor voldoende inkomen na pensionering. Een belangrijke doelstelling van DEPF is daarom het verhogen van het pensioenbewustzijn van de deelnemers. Daarvoor wil DEPF de deelnemers graag goed aangesloten houden bij de ontwikkelingen op pensioengebied en meer specifiek de ontwikkelingen binnen het fonds. De commissie communicatie van DEPF besluit aan het einde van het jaar welke communicatiemiddelen het volgende jaar worden ingezet, om aan deze doelstellingen te werken, en legt de plannen vast in een communicatieplan. Ontwikkelingen op communicatiegebied In 2015 zijn er weer een aantal stappen gezet. Om de groeiende groep niet-nederlandstalige deelnemers aangesloten te houden, is sinds begin 2015 een volledig Engelstalige website beschikbaar en worden de pensioengesprekken ook in het Engels aangeboden. Het persoonlijke deel van de website (mijnpensioen) is uitgebreid met het Pensioendashboard waarmee deelnemers een pensioenberekening kunnen maken die precies toegesneden is op de persoonlijke situatie. Ook in 2015 zijn we druk geweest met de voorbereidingen die nodig zijn om vanaf 2015 over te gaan op digitalisering van onze communicatie. We zijn nu zover dat het Uniform pensioenoverzicht 2016 zowel in het Nederlands als in het Engels digitaal verstrekt zal worden. Individuele pensioeninformatie Bij DEPF zijn we ons ervan bewust dat pensioeninformatie lastig blijft en doen we ons uiterste best om onze deelnemers via digitale en schriftelijke communicatiemiddelen correct en volledig te informeren. We merken wel dat er behoefte blijft bestaan aan individuele begeleiding. De mogelijkheid om vragen te stellen bij een deskundige medewerker van de Pensioendesk, het voeren van een individueel pensioengesprek en de mogelijkheid om een (indicatieve) pensioenberekening op te vragen zullen wij vanuit DEPF in de toekomst zeker blijven aanbieden. Communicatietevredenheidsonderzoek We wilen onze communicatie blijven verbeteren en daarom meten we hoe onze communicatiemiddelen gewaardeerd worden. In 2016 organiseren we een communicatietevredenheidsonderzoek. De hoofddoelstelling van het onderzoek is vaststellen welke communicatiemiddelen goed gewaardeerd worden, maar ook welke voor verandering in aanmerking komen en welke eventueel afgeschaft kunnen worden. De uitkomsten van het onderzoek zullen we gebruiken om onze communicatiemiddelen nog meer aan te sluiten op de behoefte van de deelnemers. Meer informatie over onze communicatie is te vinden in paragraaf 1.10 van het jaarverslag. 14 Verkort Jaarverslag2015

15 Ontwikkelingen in 2016 Als je op de hoogte wilt blijven: volg onze (digitale) nieuwsbrieven. Je kunt je abonneren via het aanmeldformulier op de homepage van colofon Stichting Douwe Egberts Pensioenfonds Postbus CA UTRECHT Het verkort jaarverslag is een uitgave van Stichting Douwe Egberts Pensioenfonds. Auteurs: Elvin van den Hoek, Michiel Kok Redactie: Commissie communicatie Reageren? Graag per naar pensioenfonds@jdecoffee.com of Vragen van administratieve aard? Graag per naar depensioenfonds@tkppensioen.nl of

16

Verkort. jaarverslag

Verkort. jaarverslag Verkort jaarverslag 2016 Dit is het verkort jaarverslag 2016 van Douwe Egberts Pensioenfonds (hierna: het pensioenfonds) met de belangrijkste informatie over de financiële positie van het pensioenfonds

Nadere informatie

Verkort. jaarverslag

Verkort. jaarverslag Verkort jaarverslag 2014 In dit verkort jaarverslag 2014 Voorwoord Kerncijfers 2014: Pensioenfonds in vogelvlucht De beleggingen Beheerste uitvoeringskosten Toeslagen Goed pensioenfondsbestuur, verantwoording

Nadere informatie

2013 g versla t Jaar Verkor

2013 g versla t Jaar Verkor 2013 Verkort Jaarverslag Voorwoord Hierbij bieden we je 1 een verkort jaarverslag aan. Je vindt hierin een beknopt overzicht van het reilen en zeilen van ons pensioenfonds in het jaar 2013. Het jaar 2013

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2016

VERKORT JAARVERSLAG 2016 VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige

Nadere informatie

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram 02 verkort in beeld 03 Ontwikkelingen 05 08 10 Pensioenen Beleggingen Organogram Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt Aantal personen dat een ouderdomspensioen ontvangt Aantal deelnemers met slapende

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2017

VERKORT JAARVERSLAG 2017 VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics

Nadere informatie

2012 g versla t Jaar Verkor

2012 g versla t Jaar Verkor 2012 Verkort Jaarverslag Voorwoord Hierbij bieden we u een verkort jaarverslag aan. U vindt hierin een beknopt overzicht van het reilen en zeilen van ons pensioenfonds in het jaar 2012. Het jaar 2012 was

Nadere informatie

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag.

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag. 12 vragen over het jaarverslag 2013 De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 12 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Pensioenfonds Cargill 2017 in beeld Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 van Pensioenfonds Cargill? U leest het in dit verkort jaarverslag. Financiële

Nadere informatie

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20 Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. DEPF gesloten fonds: hoe verder? (update 3) In deze uitgave o.a.: December 2017

NieuwsbriefPensioen. DEPF gesloten fonds: hoe verder? (update 3) In deze uitgave o.a.: December 2017 NR 36 December 2017 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: DEPF gesloten fonds: hoe verder? (update 3) Financiële ontwikkeling van het gesloten pensioenfonds over de eerste 10 maanden van 2017 Toeslagverlening

Nadere informatie

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015 Verkort jaarverslag 2015 Elk jaar legt Metro Pensioenfonds in het jaarverslag verantwoording af over het gevoerde beleid van het afgelopen jaar. Voor degenen die liever een overzicht willen lezen van de

Nadere informatie

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen

Nadere informatie

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 >

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Eind 2012 liep het herverzekeringscontract met Nationale-Nederlanden

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2013

Verkort jaarverslag 2013 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Verkort voor de Betonproductenindustrie jaarverslag 2012 Hoe verliep 2013 voor ons pensioenfonds? Wat waren de belangrijkste onderwerpen? Behaalde het fonds de gewenste

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan Inleiding In Artikel 145 van de Pensioenwet wordt voorgeschreven dat de ABTN een financieel crisisplan moet bevatten. Artikel 29b van het besluit FTK geeft hier een nadere uitwerking

Nadere informatie

Goed jaar Metro Pensioenfonds, toch geen verhoging pensioenen

Goed jaar Metro Pensioenfonds, toch geen verhoging pensioenen Verkort jaarverslag 2014 In dit verkorte jaarverslag 2014 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2014 en

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Financiële cijfers over de eerste vijf maanden van 2016

NieuwsbriefPensioen. Financiële cijfers over de eerste vijf maanden van 2016 NR 32 juli 2016 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Financiële cijfers over de eerste vijf maanden van 2016 Jaarverslag & Verkort jaarverslag 2015 Kijk naar je Uniform Pensioenoverzicht (UPO) op

Nadere informatie

Het jaarverslag 2014 samengevat

Het jaarverslag 2014 samengevat Het jaarverslag 2014 samengevat Uw pensioenfonds blikt terug én vooruit Deelnemers 1.711 In 2014 verdiende het fonds 55,1 miljoen dankzij beleggen. Dat bedrag staat voor een rendement van 20,1%. Het fonds

Nadere informatie

Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV

Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV Versie 1.0 17 juni 2015 Auteur: Corné van Bokhoven Status: vastgesteld door bestuur Inleiding Nadat Stichting Pensioenfonds DHV in 2008 in dekkingstekort kwam heeft

Nadere informatie

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd Verkort jaarverslag 2013 In dit verkorte jaarverslag 2013 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2013 en

Nadere informatie

Jaarvergadering van deelnemers. Stichting Pensioenfonds NIBC 22 juni 2015

Jaarvergadering van deelnemers. Stichting Pensioenfonds NIBC 22 juni 2015 Jaarvergadering van deelnemers Stichting Pensioenfonds NIBC 22 juni 2015 Agenda 1. Opening 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Vaststelling notulen jaarvergadering 25 juni 2014 4. Verslag, rekening en

Nadere informatie

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2013 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Papendorpseweg 100 3528 BJ Utrecht Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 41184467

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Papendorpseweg 100 3528 BJ Utrecht Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 41184467

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. In deze uitgave o.a.: Maart 2018

NieuwsbriefPensioen. In deze uitgave o.a.: Maart 2018 NR 37 Maart 2018 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: DEPF draagt alle rechten en verplichtingen per 1 april 2018 over aan Stap Transitie Hoe gaan we om met aanvragen, lopende processen, informatie

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Update pensioenen INVISTA (Nederland) BV per 14 oktober Stichting Pensioenfonds Invista

Update pensioenen INVISTA (Nederland) BV per 14 oktober Stichting Pensioenfonds Invista Update pensioenen INVISTA (Nederland) BV per 14 oktober 2015 Pensioen INVISTA (Nederland) BV Pensioenregeling van INVISTA (Nederland) BV is een middelloonregeling (vestiging Kerkrade) dan wel een combinatie

Nadere informatie

Beknopt jaarverslag 2016

Beknopt jaarverslag 2016 Beknopt jaarverslag 2016 Beknopt jaarverslag 2016 Inleiding Dit jaar brengt Stichting Pensioenfonds De Fracties voor het eerst een verkorte versie van het jaarverslag uit. In dit verslag zie je in een

Nadere informatie

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%

Nadere informatie

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015 Belanghebbendenvergadering 24 september 2015 Agenda 1. Opening 2. Actuele ontwikkelingen Ballast Nedam N.V. 3. Jaarverslag 2014 4. Nieuwe pensioenregelgeving en herstelplan 5. Toekomst pensioenfonds 6.

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 25 juni 2015

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 25 juni 2015 Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 25 juni 2015 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 26

Nadere informatie

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Persbericht ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Hoofdpunten: Verlaging pensioen met 0,5% per 1 april 2013 definitief Mogelijk aanvullende

Nadere informatie

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2013

Verkort jaarverslag 2013 Verkort jaarverslag 2013 Wat waren in 2013 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag 2013. Naast deze bondige versie treft u ook

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Juni 2015

NIEUWSBRIEF Juni 2015 NIEUWSBRIEF Juni 2015 De financiële positie van het fonds De dekkingsgraad van een pensioenfonds geeft de verhouding weer tussen de bezittingen van het pensioenfonds (het vermogen) en de verplichtingen

Nadere informatie

Later AOW en pensioen

Later AOW en pensioen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2012 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Extra informatie pensioenverlaging

Extra informatie pensioenverlaging Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen

Nadere informatie

Herstelplan ultimo 2016

Herstelplan ultimo 2016 Stichting Pensioenfonds NIBC Herstelplan ultimo 2016 16 juni 2017 - samenvatting (1) - Het Pensioenfonds NIBC (PF NIBC) verkeert sinds 30 juni 2015 in een tekort situatie en daarom dient jaarlijks het

Nadere informatie

Terugblik 2011 in cijfers

Terugblik 2011 in cijfers Terugblik 2011 in cijfers U vindt hier een samenvatting van het jaarverslag 2011. Het volledige jaarverslag kunt u downloaden via www.pensioenfondsricohnederland.nl. Financiële situatie Door de kredietcrisis

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Positie 2018 Gebaseerd op het jaarverslag over 2018 en recente ontwikkelingen Hoe werkt ons pensioenfonds voor jou? Financiële positie Waardevastheid pensioen 1

Nadere informatie

Verkort jaarverslag

Verkort jaarverslag Verkort jaarverslag 2014 1 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en Meubileringsbedrijven Hoe deed ons pensioenfonds het in 2014? Waar hield het bestuur zich mee bezig? En wat waren

Nadere informatie

Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht

Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 10 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan

Nadere informatie

WELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016

WELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 WELKOM Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 Agenda Opening Nieuws vanuit het bestuur Hoe staat het fonds ervoor? Pensioen: wat is er gewijzigd en wat betekent dat?

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014 Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als

Nadere informatie

POPULAIR JAARVERSLAG 2013

POPULAIR JAARVERSLAG 2013 POPULAIR JAARVERSLAG 2013 2 Het herstel van onze financiële positie blijft absolute topprioriteit. Twee gezichten Het jaar 2013, maar ook 2014 dat nog grotendeels voor ons ligt, kent twee gezichten. Enerzijds

Nadere informatie

POPULAIR JAARVERSLAG. Financiële situatie. Beleggingen. De organisatie. Veranderingen. Communicatie. 2014 in cijfers

POPULAIR JAARVERSLAG. Financiële situatie. Beleggingen. De organisatie. Veranderingen. Communicatie. 2014 in cijfers POPULAIR JAARVERSLAG 2014 Financiële situatie Beleggingen De organisatie Veranderingen Communicatie 2014 in cijfers 2 Pensioenfonds UWV heeft in 2014 veel aandacht besteed aan de toekomst van het pensioenfonds,

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Dekkingsgraad per 31 december 2013: 111,5%

NieuwsbriefPensioen. Dekkingsgraad per 31 december 2013: 111,5% NR 25 Februari 2014 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Dekkingsgraad per 31 december 2013: 111,5% Voorlopige financiële cijfers 2013 Enquete over pensioen en risico: doe mee! Mededelingen over bestuursleden

Nadere informatie

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017.

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Pensioenfonds Verkort jaarverslag Gezond maar alert De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Nieuws IN DIT NUMMER: Augustus 2018 Hierdoor was het mogelijk de opgebouwde pensioenen

Nadere informatie

Ontwikkelingen in 2012

Ontwikkelingen in 2012 1 Jaarbericht 2012 Ontwikkelingen in 2012 2012 was, in alle opzichten, weer een bewogen jaar. We kregen onder meer te maken met hectische ontwikkelingen op de financiële markten, met veranderingen in de

Nadere informatie

BEKNOPT JAARVERSLAG 2017

BEKNOPT JAARVERSLAG 2017 BEKNOPT JAARVERSLAG 2017 BEKNOPT JAARVERSLAG 2017 INLEIDING Ook dit jaar brengt Stichting Pensioenfonds De Fracties een verkorte versie van het jaarverslag uit. In dit verslag zie je in een oogopslag de

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Bij de tijd: de huidige positie en verwachtingen voor de komende jaren Gebaseerd op het jaarverslag over 2016 en recente ontwikkelingen Hoe werkt ons pensioenfonds

Nadere informatie

WOORD VOORAF. Beste deelnemers,

WOORD VOORAF. Beste deelnemers, WOORD VOORAF Beste deelnemers, Voor u ligt de pensioenkrant 2015 van Stichting Pensioenfonds B&S ( het Pensioenfonds ). Hiermee willen wij u informeren over de gebeurtenissen en ontwikkelingen van de afgelopen

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Jaarbericht 2014 AUGUSTUS 2015 In dit Jaarbericht over 2014 legt Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland op hoofdlijnen verantwoording af voor het

Nadere informatie

Het fonds bereidt zich voor op de toekomst

Het fonds bereidt zich voor op de toekomst Verkort Jaarverslag 2015 Het fonds bereidt zich voor op de toekomst Het verslagjaar werd wederom gekenmerkt door verschillende nieuwe wettelijke maatregelen. Hiermee onderscheidt 2015 zich overigens niet

Nadere informatie

NieuwsbriefPensioen. Ontwikkeling van de financiële positie tot en met januari 2016

NieuwsbriefPensioen. Ontwikkeling van de financiële positie tot en met januari 2016 NR 31 maart 2016 NieuwsbriefPensioen In deze uitgave o.a.: Ontwikkeling van de financiële positie Veelgestelde vragen en antwoorden Nieuw in het Verantwoordingsorgaan: Sonja Hörters Beoogd bestuurslid:

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Agenda Wie zijn wij Jaarverslag 2017 kerncijfers Ontwikkeling van de dekkingsgraad van het pensioenfonds Financiële spelregels voor pensioenfondsen - Kortingen

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2013

Verkort jaarverslag 2013 Verkort jaarverslag 2013 Uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw Voorwoord 2013 was een bijzonder jaar. Het was het eerste jaar samen voor het Pensioenfonds

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2016

Verkort jaarverslag 2016 Verkort jaarverslag 2016 Wat waren in 2016 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag. Naast deze bondige versie treft u ook het

Nadere informatie

Het jaarverslag 2015 samengevat

Het jaarverslag 2015 samengevat Het jaarverslag 2015 samengevat Uw pensioenfonds blikt terug én vooruit Deelnemers 1.785 Het fonds betaalt maandelijks pensioen aan 213 gepensioneerden. Van de overige deelnemers bouwen 923 werknemers

Nadere informatie

In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds.

In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds. Van het SPAN bestuur In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds. Voor alle duidelijkheid: deze nieuwsbrief informeert u

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Positie 2017 en verwachtingen 2018-2020 Gebaseerd op het jaarverslag over 2017 en recente ontwikkelingen Hoe werkt het pensioenfonds? Financiële positie Waardevastheid

Nadere informatie

Het bestuur zal het crisisplan jaarlijks evalueren en zo nodig aanpassen.

Het bestuur zal het crisisplan jaarlijks evalueren en zo nodig aanpassen. Financieel crisisplan (per 1-7-2016) Inleiding Onderstaand is het financieel crisisplan van het SPF weergegeven. Het financieel crisisplan is gebaseerd op artikel 29b van het besluit FTK en wordt toegevoegd

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland. Extra nieuwsbrief 2014 nummer 6

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland. Extra nieuwsbrief 2014 nummer 6 Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland Extra nieuwsbrief 2014 nummer 6 In deze nieuwsbrief Voorwoord Toeslagverlening 1.1.2015 Inhaaltoeslagverlening Pensioenpremie 2015 De informatie in dit document

Nadere informatie

HET JAAR 2018 VAN SSPF IN HET KORT. Stichting Shell Pensioenfonds

HET JAAR 2018 VAN SSPF IN HET KORT. Stichting Shell Pensioenfonds HET JAAR 2018 VAN SSPF IN HET KORT Stichting Shell Pensioenfonds Kwam u in dienst voor juli 2013, dan bouwt u pensioen op bij Stichting Shell Pensioenfonds (SSPF) Het jaar 2018 van SSPF in het kort Wat

Nadere informatie

INFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks

INFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks Infosessies PENSIOENEN 2012 20-22 en 26 november 2012 door Peter Boonen en Jan Lodewijks 1 AGENDA Toelichting huidige situatie Septemberpakket en Regeerakkoord Overleg met vakorganisaties Communicatie

Nadere informatie

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl Update! bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen December 2014 Kunt u uw werknemers uitleggen wat er per 1 januari 2015 is veranderd aan hun pensioen? WIJZIGINGEN

Nadere informatie

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 26 juni 2014

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 26 juni 2014 Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 26 juni 2014 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 27

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal 2017-1 oktober 2017 t/m 31 december 2017 Samenvatting: De (12 maands)beleidsdekkingsgraad is gestegen van 112,7% eind september 2017 naar 115,3%

Nadere informatie

1e kwartaal 2017 Den Haag, april 2017

1e kwartaal 2017 Den Haag, april 2017 Kwartaalbericht 1e kwartaal 2017 Den Haag, april 2017 Samenvatting cijfers per 31 maart 2017 Dekkingsgraad (UFR): 103,3% Beleidsdekkingsgraad: 100,4% Belegd vermogen: 23,5 miljard Rendement 2017 t/m maart:

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2016 t/m 30 september 2016

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2016 t/m 30 september 2016 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2016-1 juli 2016 t/m 30 september 2016 De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo september is 102,4% en is gestegen ten opzichte van eind juni

Nadere informatie

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.

Nadere informatie

jaar) en de lage rente. De beleidsdekkingsgraad eind 2014 naar 117,3% eind 2015.

jaar) en de lage rente. De beleidsdekkingsgraad eind 2014 naar 117,3% eind 2015. Nieuws Verkort jaarverslag Pensioenfonds Staples IN DIT NUMMER O.A.: augustus 2016 In deze nieuwsbrief blikken we, naar oorzaken daarvan waren de aanleiding van het verschijnen van het ontwikkeling van

Nadere informatie

Stichting Norit Pensioenfonds

Stichting Norit Pensioenfonds Stichting Norit Pensioenfonds Communicatieplan 2017-2019 Dit communicatieplan is voorbereid door de werkgroep communicatie van Stichting Norit Pensioenfonds en vastgesteld door het bestuur. Amersfoort,

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2014 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2013 in hoofdijnen... 5 2. Dekkingsgraad 2014... 7 3.Nieuw pensioenstelsel 2015... 8

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018 Pensioenbijeenkomst 22 maart 2018 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers* Financiële positie en beleid* Pensioenregeling en keuzes Actualiteiten 5 minuten 15 minuten 10 minuten 5 minuten Vragen?

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Herstelplan. In dit nummer. oktober 2015. Waar ging het ook alweer over?

Nieuwsbrief. Herstelplan. In dit nummer. oktober 2015. Waar ging het ook alweer over? Nieuwsbrief oktober 2015 Herstelplan In de nieuwsbrieven van juli (over o.a. het nieuwe Financieel ToetsingsKader nftk ) en augustus 2015 (over beleggen) informeerden we u al eerder over de eisen die De

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag 2014

Verkort Jaarverslag 2014 Verkort Jaarverslag 2014 Het bestuur: de pensioenwereld blijft in beweging Ook in 2014 stond de pensioenwereld niet stil. Het bestuur volgde alle actuele politieke en maatschappelijke ontwikkelingen op

Nadere informatie

Strengere regels voor pensioenfondsen

Strengere regels voor pensioenfondsen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag November 2015 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie.

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie. Van het SPAN bestuur De maand mei staat in het teken van het afronden van het SPAN jaarverslag over 2012. Eind deze maand verwachten we dat het verslag wordt goedgekeurd door actuaris en accountant. Het

Nadere informatie

Beleggingsovertuigingen. Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken

Beleggingsovertuigingen. Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Beleggingsovertuigingen Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Beleggingsovertuigingen De missie van het Pensioenfonds Openbare Bibliotheken (POB) is een toekomstbestendig en verantwoord pensioen

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

2e kwartaal 2016 Den Haag, juli 2016

2e kwartaal 2016 Den Haag, juli 2016 Kwartaalbericht 2e kwartaal 2016 Den Haag, juli 2016 Samenvatting cijfers per 30 juni 2016 Dekkingsgraad (UFR): 99,0% Beleidsdekkingsgraad: 99,6% Belegd vermogen: 23,3 miljard Rendement 1 e halfjaar 2016:

Nadere informatie

Update pensioenen INVISTA (Nederland) BV per 15 Oktober 2014. Stichting Pensioenfonds Invista

Update pensioenen INVISTA (Nederland) BV per 15 Oktober 2014. Stichting Pensioenfonds Invista Update pensioenen INVISTA (Nederland) BV per 15 Oktober 2014 Pensioen INVISTA (Nederland) BV Uitvoering door December 2008 in onderdekking. Maart 2009 korte termijnherstelplan ingediend bij en goedgekeurd

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 2 juli 2015 1 Agenda Opening 2014 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk nftk Henk Herstelplan Henk Beleggingsbeleid Bert

Nadere informatie

PROFIELSCHETS. Philips Pensioenfonds NIET UITVOEREND BESTUURDER 1/5. Stichting Philips Pensioenfonds

PROFIELSCHETS. Philips Pensioenfonds NIET UITVOEREND BESTUURDER 1/5. Stichting Philips Pensioenfonds PROFIELSCHETS NIET UITVOEREND BESTUURDER Stichting Stichting behoort tot de grootste ondernemingspensioenfondsen van Nederland met een belegd vermogen van bijna 18 miljard euro. Het pensioenfonds voert

Nadere informatie

De opbouw die in 2019 en 2020 nog plaatsvindt in de overgangsregeling is, overeenkomstig voorgaande jaren, niet meegenomen in de berekeningen.

De opbouw die in 2019 en 2020 nog plaatsvindt in de overgangsregeling is, overeenkomstig voorgaande jaren, niet meegenomen in de berekeningen. Aan Van Cc Het bestuur van Stichting Pensioenfonds ANWB AZL Actuariaat (Monique van Run en Valerie Heuvelmans) Dirk Meijwaard, fondsmanager Onderwerp Herstelplan 2019 Datum 7 maart 2019 Inleiding Omdat

Nadere informatie

Overige. Wijziging rente. Rendement. Toeslagen. Uitkeringen. Premies

Overige. Wijziging rente. Rendement. Toeslagen. Uitkeringen. Premies Memo Aan : Het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en de Meubileringsbedrijven Van : Remco Dijkstra Datum : 08 maart 2019 Betreft : Herstelplan 2019 Kenmerk : SV-2019-0379

Nadere informatie

delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012

delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012 delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012 XY 13996-0513 In dit Jaarbericht leest u wat er in 2012 bij ons pensioenfonds gebeurde. We gaan wat dieper in op onze beleggingen en andere financiële zaken.

Nadere informatie

Jaarvergadering van deelnemers. Stichting Pensioenfonds NIBC 22 juni 2016

Jaarvergadering van deelnemers. Stichting Pensioenfonds NIBC 22 juni 2016 Jaarvergadering van deelnemers Stichting Pensioenfonds NIBC 22 juni 2016 Agenda 1. Opening 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Vaststelling notulen jaarvergadering 22 juni 2015 4. Verslag en verantwoording

Nadere informatie

1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016

1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016 Kwartaalbericht 1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016 Samenvatting cijfers per 31 maart 2016 Dekkingsgraad (UFR): 97,7% Beleidsdekkingsgraad: 102,0% Belegd vermogen: 21,9 miljard Rendement 1 e kwartaal

Nadere informatie