Jaarrapportage 2011 provinciebrede handhavingsamenwerking in Noord-Brabant

Transcriptie

1 Jaarrapportage 2011 provinciebrede handhavingsamenwerking in Noord-Brabant Definitief Concept 27 februari

2 INHOUDSOPGAVE: VOORWOORD De handhavingsamenwerking INLEIDING ROL SERVICEPUNTEN HANDHAVING PROGRAMMA SERVICEPUNTEN HANDHAVING REALISATIE EFFECTIEVE HANDHAVINGSAMENWERKING SAMENWERKINGSPROJECTEN MEERJARENPROGRAMMA SPEERPUNTEN UITVOERING SPEERPUNTEN Brandveiligheid gebouwen Veehouderij, verbetering luchtkwaliteit Illegaliteit in de bouw en ruimtelijke ordening Constructieve veiligheid Externe veiligheid Natuurwetgeving Huisvesting arbeidsmigranten Vrijplaatsen Handhaving op indirecte lozingen Asbest Grondstromen en bodemsanering Systeemtoezicht infrastructurele werken OVERIGE PROVINCIEBREDE PROJECTEN Verbreding/doorontwikkeling handhavingstrategie PROJECTEN BRABANT NOORD PROJECTEN BRABANT ZUIDOOST PROJECTEN MIDDEN- EN WEST-BRABANT Kennisnetwerk en kennismakelen INLEIDING OVERLEGGEN KENNISNETWERK BRABANTBREED Kennisnetwerk Cursussen KENNISNETWERK BRABANT NOORD KENNISNETWERK BRABANT ZUIDOOST KENNISNETWERK MIDDEN- EN WEST-BRABANT CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN FINANCIEEL OVERZICHT

3 VOORWOORD De bestuursovereenkomst voor de Brabantse handhavingsamenwerking komt tot haar einde, 2012 is het laatste jaar van de looptijd van de overeenkomst. De handhavingsamenwerking zal naar verwachting vanaf 2013 worden opgenomen binnen de in te richten Regionale uitvoeringsdiensten. Hoe dit wordt georganiseerd is in het eerste kwartaal 2012 nog niet bekend. Dat het de moeite waard is om de verdiensten van de handhavingsamenwerking te behouden laat dit Jaarverslag 2011 zien: De speerpunten voor samenwerking geven een beeld van samenwerking over de gehele breedte van het omgevingsrecht; De Brabantse handhavingstrategie geeft het afwegingskader voor een uniforme aanpak van overtredingen; Innovatieve samenwerkingsprojecten verhogen de doelmatigheid van toezicht en handhaving; Door het organiseren van bijeenkomsten, workshops en trainingen wordt kennis uitgewisseld en worden netwerken tot stand gebracht. We nodigen u uit om dit Jaarverslag als achtergrondinformatie te gebruiken voor de bepaling van de taken en activiteiten voor de Regionale uitvoeringsdiensten. Brabantse Servicepunten handhaving Secretariaat Provinciaal handhavingoverleg 3

4 1 De handhavingsamenwerking 1.1 Inleiding In de provincie Noord-Brabant is al vele jaren een goede traditie van handhavingsamenwerking. Deze samenwerking is geformaliseerd met de "Bestuursovereenkomst milieuwethandhaving Noord-Brabant" (BOK), die op 16 juni 1999 werd afgesloten tussen 88 instanties. In 2007 is de BOK verlengd tot eind 2012 en uitgebreid naar het hele werkterrein van de fysieke leefomgeving. De handhavingsamenwerking is gericht op het verbeteren en bewaken van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving door het optimaliseren van de kwaliteit van de handhaving. Betrokken taakvelden binnen de handhavingsamenwerking zijn onder andere ruimtelijke ordening, bouwen, waterbeheer, milieubeheer, brandveiligheid, externe veiligheid en natuur. De samenwerking richt zich op handhaving in de brede zin. Dat wil zeggen dat het gaat om de inzet van alle instrumenten die beschikbaar zijn om naleefgedrag te verbeteren. Naast het klassieke toezicht en het opleggen van sancties ligt binnen de samenwerking steeds meer de nadruk op alternatieve instrumenten en methodieken zoals zelfcontroles, systeemtoezicht en communicatie. De samenwerking bestaat uit de volgende partners: 67 Noord-Brabantse gemeenten 4 Noord-Brabantse waterschappen Provincie Noord-Brabant Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (nvwa) Ministerie van Infrastructuur en Milieu (Inspectie voor Leefmilieu en Transport, Rijkswaterstaat, Inspectie V&W) 3 Politieregio s Openbaar Ministerie (Functioneel Parket) 1.2 Rol Servicepunten Handhaving In Noord-Brabant zijn drie Servicepunten Handhaving (Seph s) ingericht die de handhavingsamenwerking faciliteren. Deze Seph s zijn ingedeeld naar regio: Midden- en West-Brabant, Brabant Noord en Brabant Zuid-Oost. De Seph s ondersteunen het netwerk waarbinnen handhavingsamenwerking vorm krijgt en de uitwisseling van kennis en ervaring plaats vindt. Projectbijeenkomsten, reguliere overleggen en de website vormen een belangrijke bijdrage aan dit netwerk. Daarbij wordt het kennisnetwerk zoveel mogelijk ingezet voor de aanpak van concrete problemen. Verder wordt het netwerk gebruikt om elkaar op de hoogte te houden van recente ontwikkelingen door middel van: kennisuitwisseling via mailinglijsten, de nieuwsbrief en de centrale website. Structurele communicatie staat centraal in de facilitering van de handhavingsamenwerking. Indien gewenst organiseren de Brabantse Seph s netwerkbijeenkomsten, themabijeenkomsten, praktijkdagen, informatie-bijeenkomsten, cursussen en workshops. 1.3 Programma Servicepunten Handhaving De taakuitvoering van de Seph s is opgenomen in het handhavingprogramma voor de samenwerking. Dit programma wordt op basis van de input en de wensen van de handhavingpartners vorm gegeven en uiteindelijk bestuurlijk vastgesteld. Voor de periode van is gekozen voor een meerjarenprogramma. Hierin staan de gekozen Brabantbrede speerpunten en projecten verwoord. Daarnaast vormt iedere Seph 4

5 jaarlijks afzonderlijk haar eigen programma, op basis van de regionale behoefte en urgentie. 1.4 Realisatie effectieve handhavingsamenwerking Tussentijdse evaluaties van de bestuursovereenkomst tussen de handhavingpartners hebben de beperkingen van de handhavingsamenwerking aangetoond. Naar aanleiding hiervan is in overleg met de managers handhaving tijdens de managementconferentie van 9 februari 2011 het voorstel gedaan om een Kerngroep Managers Handhaving in te richten. Dit voorstel is breed ondersteund. Er is een kerngroep van managers samengesteld, die representatief is voor alle handhavingpartners. De heer Evan Frank, hoofd van de afdeling Handhaving van de gemeente Eindhoven, is tot voorzitter benoemd. In het kader van de taken en rollen van de Kerngroep zijn door de managers de volgende voorstellen gedaan: De Kerngroep is opdrachtnemer van de bestuurders. Dat wil zeggen dat zij de organisatorische aansturing namens de bestuurders op de realisatie van speerpunten uit het Meerjarenprogramma voor haar rekening neemt. De Kerngroep vervult namens en ten dienste van de bestuurders drie rollen: 1. Ze vervult primair een verbindende rol om succesvolle allianties van partners van de grond te krijgen. De leden van de kerngroep helpen partners elkaar te vinden en dragen uit dat het niet bij gezellig en vrijblijvend samenkomen moet blijven. 2. De Kerngroep vervult ook een sturende rol. Zij is ambtelijk opdrachtgever namens de bestuurders voor samenwerking op bovenlokaal en bovenregionaal niveau. 3. Als opdrachtnemer van het bestuur vervult de Kerngroep ook een signalerende rol ten aanzien van ontwikkelingen op handhavinggebied, zoals vakgebieden die naar elkaar toegroeien en de samenhang tussen diverse gebieden waarop handhaving van regels plaatsvindt. De Kerngroep kan de bestuurders adviseren over samenwerking tussen domeinen en expertisegebieden. In het eerste deel van 2011 is in het Bestuurlijk Provinciaal Handhavingoverleg (BPHO) de taak en rol van de Kerngroep besproken. Bestuurlijk bestaat er vanuit de regio Midden- en West-Brabant scepsis ten aanzien van de ingezette route. Met name ten aanzien van de sturende rol. Dit heeft ertoe geleid dat er is overeengekomen dat er in 2012 een evaluatie naar de effectiviteit van de opgezette structuur dient te worden uitgevoerd. Door deze discussie is er vertraging opgetreden in de taakinvulling van de Kerngroep. In 2011 zijn naast de genoemde taken discussies gevoerd over het invulling geven aan het netwerk van de managers handhaving. Verder heeft de Kerngroep het onderzoek naar de implementatie van de Brabantse handhavingstrategie 2011 begeleid. Ook de acties die uit de evaluaties voortvloeien worden door de Kerngroep opgepakt: a. Benaderen collega managers van11 achterblijvende gemeenten; b. 2 rondetafelgesprekken (naleefgedrag & samenwerking bestuurs-/strafrecht); c. Terugkoppeling van de voortgang van de implementatie van de handhavingstrategie naar managers en bestuurders. Richting de Speerpunten uit het Meerjarenplan zetten de Kerngroepleden zich in om het proces van samenwerking te ondersteunen. Waar partners afhaken kunnen de informele contacten van managers gebruikt worden om te achterhalen wat hiervoor de redenen zijn. Mogelijk kunnen partijen elkaar helpen. 5

6 2 SAMENWERKINGSPROJECTEN 2.1 Meerjarenprogramma Via een bottom-up proces is het Meerjarenprogramma gevormd. Er zijn 12 speerpunten bestuurlijk vastgesteld. In 2011 zijn diverse handhavingpartners in samenwerking met deze speerpunten aan de slag gegaan. Voor de meeste projecten zal de samenwerking worden voortgezet. De voordelen van het gezamenlijk oppakken van deze speerpunten zijn: Verhoging efficiency en effectiviteit (bijv. door slim handhaven); Gemeente en regiogrensoverschrijdende aanpak mogelijk (bijv. ketenaanpak); Verbetering onderlinge operationele informatie-uitwisseling (bijv. oog en oor functie); Onderlinge uitwisseling kennis en ervaring (bijv. opbouw kennis); Betere mogelijkheden voor aanpak van complexe handhavingsituaties. 2.2 Speerpunten Voor zijn de volgende speerpunten bestuurlijk vastgesteld: Brandveiligheid gebouwen Veehouderij, verbetering luchtkwaliteit Illegaliteit in de bouw en ruimtelijke ordening Constructieve veiligheid Externe veiligheid Natuurwetgeving Huisvesting arbeidsmigranten Vrijplaatsen Handhaving op indirecte lozingen Asbest Grondstromen en bodemsanering Systeemtoezicht infrastructurele werken Binnen elk speerpunt zijn één of meerdere projectgroepen actief onder leiding van een projectleider welke afkomstig is van één van de deelnemende organisaties. Het programmamanagement wordt door de Seph s uitgevoerd. 2.3 Uitvoering speerpunten In deze paragraaf wordt per speerpunt kort aangegeven wat de problematiek is rondom het speerpunt, de acties die in 2011 in gang zijn gezet, uitgevoerd en/of afgerond zijn om deze problematiek het hoofd te bieden en de stand van zaken. Hierbij wordt ook vermeld wat was voorgenomen maar niet is gelukt. Via de site van de handhavingsamenwerking is verdere achtergrondinformatie en samenwerkingsproducten uit de handhavingsamenwerking te vinden Brandveiligheid gebouwen Problematiek Door fouten tijdens de plan- of bouwfase van een gebouw (door verkeerd of veranderd gebruik) kan het zijn dat een brandonveilige situatie ontstaat. Dit kan leiden tot een verhoogde kans op brand, een verhoogd aantal slachtoffers of verhoogde economische schade. Uit een Brabantbrede inventarisatie onder gemeenten is gebleken dat er sprake is van een groot nalevingtekort. Gemeenten worden geregeld geconfronteerd met brandonveilige gebouwen. 6

7 Acties en stand van zaken Op basis van de aanwezige risico's heeft de handhaving van brandveiligheid bij kinderdagverblijven een hoge prioriteit. Er is een doelgroepanalyse uitgevoerd samen met een vertegenwoordiging van kinderdagverblijven Met de uitkomsten van de doelgroepanalyse is een interventiestrategie opgesteld die kan worden ingezet om het naleefgedrag van de belangrijkste brandveiligheidsvoorschriften bij kinderdagverblijven op een effectieve wijze te verbeteren. De in de interventiestrategie genoemde instrumenten worden momenteel door de deelnemende partners ontwikkeld. De interventiestrategie kan in 2012, al dan niet gezamenlijk, worden ingezet. Harold van Uden van de gemeente Tilburg was projectleider van dit project. De projectgroep bestond verder uit de Brandweer Midden- en West-Brabant, gemeente Cuijk, gemeente Moerdijk, gemeente Oisterwijk, gemeente Vught en de VROM Inspectie Regio Zuid. Het Servicepunt Handhaving Brabant Noord heeft het project ondersteund Veehouderij, verbetering luchtkwaliteit Problematiek De Brabantse veehouderijen stoten stoffen uit zoals ammoniak, geur en fijnstof. Deze stoffen kunnen problemen veroorzaken op het gebied van natuur en woon- en leefkwaliteit. Vooral fijnstof kan gezondheidsproblemen veroorzaken. In Brabant is de veehouderij de grootste bron van ammoniak (meer dan 90%) en fijnstof (ruim één derde). De uitstoot van fijnstof, ammoniak en geur kan met emissiearme technieken aanzienlijk worden verminderd. De provincie heeft hierover beleidsdoelen (zoals reconstructiedoelen, natuurbescherming en vermindering fijnstof, terugdringing ammoniakemissie) geformuleerd, maar heeft daarbij de gemeenten nodig om dit te realiseren. Acties en stand van zaken Vanuit het speerpunt veehouderij en luchtkwaliteit zijn dit jaar verschillende initiatieven ontplooid en producten geleverd zoals; - Een handhavingsuitvoeringsmethode voor het Besluit huisvesting die landelijk veel navolging krijgt; - Een checklist oog-en-oor waarmee waterschappen signaaltoezicht op luchtwassers voor andere bevoegde gezagen verrichten; - Organisatie van diverse trainingen en cursussen om het kennisniveau van emissiereducerende voorzieningen bij toezichthouders te vergroten; - Een Brabantbrede toezichtaanpak luchtwassers die beoogt dat álle luchtwassers in Brabant in 2011 en 2012 aan een grondige én onaangekondigde milieu-inspectie worden onderworpen; de aanpak is in vrijwel alle regionale handhavingsoverleggen met instemming ontvangen; - Veel persaandacht voor de Brabantse aanpak, onder meer in het agrarisch vakblad De Boerderij en in het Blad Handhaving. Het komende jaar wordt de Brabantbrede toezichtaanpak luchtwassers geëvalueerd. Daarvoor wordt een tweetal evaluaties gehouden, eind 2011 en eind Het thema wordt geagendeerd in de regionale en provinciale bestuurlijk overleggen. Daarnaast wordt in 2012 verder ingezet het samenwerkingsproject tussen provincie Noord- Brabant en gemeenten in het toezicht op de veehouderij. Gemeenten zijn op grond van de WABO verantwoordelijk voor het milieutoezicht in de agrarische sector. De Provincie Noord-Brabant heeft een verantwoordelijkheid op grond van de Verordening stikstof en Natura 2000 en de Natuurbeschermingswet. Getracht wordt om door samenwerking de toezichtslast bij provincie, gemeente en bedrijf naar beneden te brengen. 7

8 2.3.3 Illegaliteit in de bouw en ruimtelijke ordening Problematiek Gemeenten worden regelmatig geconfronteerd met illegale bouwwerken en met strijdig gebruik van het bestemmingsplan. Er is sprake van een groot naleeftekort. De aanpak van deze illegaliteit is vaak complex en tijdrovend. Zeker als vele jaren niet op dit gebied is gehandhaafd. Daar komt bij dat er soms grote achterstanden zijn bij de aanpak van illegale bouwwerken. Acties en stand van zaken: De tijdens de startbijeenkomst van begin 2010 gestelde doelen binnen het speerpunt Illegaliteit in de bouw en ruimtelijke ordening zijn gehaald. De geformuleerde acties van dit speerpunt zijn op een adequate wijze uitgevoerd en afgerond. Zie hiervoor de Jaarrapportage 2010 provinciebrede handhavingsamenwerking in Noord-Brabant. Begin 2011 is een tweetal gemeenten geïnterviewd in het kader van dit speerpunt. De gemeenten Best en Waalwijk zijn bevraagd naar de ervaringen met de actie Slimme interventies. Zij hebben een project zelfcontrole uitgevoerd. Op 14 juni 2011 heeft tijdens het Uitvoeringsoverleg Rood in de regio Zuidoost een workshop plaatsgevonden om de behoefte van de handhavingpartners te achterhalen. Hieruit kwam naar voren dat er vooral behoefte was aan trainingen en opleidingen op het gebied van nieuwe wetgeving (Bouwbesluit 2012). Dit is een van de redenen dat het Seph Brabant Zuidoost heeft geparticipeerd in het organiseren van trainingen Bouwbesluit 2012 voor de gehele provincie die in november en december 2011 is gegeven. Ten slotte is sinds het najaar van 2011 de gemeente Waalwijk gekoppeld aan het speerpunt, als natuurlijke eigenaar. Besloten is in 2012 een Themabijeenkomst Bouw en Ruimtelijke Ordening te organiseren Constructieve veiligheid Problematiek Gemeenten worden geregeld geconfronteerd met bouwwerken die niet voldoen aan de eisen van constructieve veiligheid (sterkte en stabiliteit van een bouwwerk). Zowel in het ontwerp, de uitwerking als de uitvoering van een bouwwerk is er aandacht nodig voor constructieve veiligheid. De opdrachtgever heeft de verantwoordelijkheid hiervoor deskundigheid in te huren. De gemeente toetst de bouwplannen en ziet erop toe dat er wordt gebouwd volgens de verleende bouwvergunning. Bouwen volgens de bouwvergunning zou geen problemen moeten opleveren. Maar wat zijn de consequenties voor de constructieve veiligheid als er toch wordt afgeweken en hoe ga je daar als bevoegd gezag mee om? Acties en stand van zaken Thematische aanpak bestaande bouw In maart 2011 hebben ongeveer 40 personen een netwerkbijeenkomst met als onderwerp bestaande bouw bijgewoond. Deze bijeenkomst was het vervolg op een eerdere bijeenkomst over ditzelfde onderwerp in de regio Midden- en West-Brabant. Tijdens deze bijeenkomst hebben gemeente Kerkrade, de gemeente Haarlemmermeer en de VROM-inspectie het belang van controle van bestaande gebouwen toegelicht en gekoppeld aan specifieke problemen. Tijdens de bijeenkomst en enkele weken later is geïnventariseerd of gemeenten gezamenlijk één van de thema s die spelen bij constructieve veiligheid bestaande bouw (platte daken, corrosie zwembaden, gevelpanelen e.d.) willen oppakken. Slechts twee gemeenten hebben aangegeven aan de slag te gaan met dit onderwerp. Er is daarom besloten te stoppen met deze actie. 8

9 Opleiding constructieve veiligheid In 2011 is gezocht naar een partij die de opleiding constructieve veiligheid kan verzorgen. Er blijkt geen bestaande opleiding te zijn die aansluit bij de vraag. Eén externe partij die aangegeven had de opleiding te kunnen verzorgen is afgehaakt op het moment dat het kostenplaatje bekend was. Momenteel is een andere partij aan het kijken of dat ze de opleiding kunnen organiseren. Toezichtprotocol (Minimum Adequaat integraal ToezichtsPortocol (MAiTP)) Deze actie is samengevoegd met een lopende actie in Brabant Noord. Na een inventarisatie is er voor gekozen om het integraal toezichtprotocol van de vereniging BWT als basis te gebruiken. Een aantal partijen een gebouwindeling opgesteld waarmee iedereen uit de voeten kan. Daarna is door een aantal inhoudelijk deskundige gestart met het definiëren van het minimum adequaat toezichtniveau per gebouwtype voor de aspecten brandveiligheid, constructieve veiligheid en volksgezondheid. Er zijn ook kengetallen voor capaciteit toegevoegd. De leden van het RMH Brabant Noord hebben, na consultatie binnen de eigen organisatie, aangegeven dat het MAiTP een nuttig en bruikbaar instrument is. Het MAiTP is hier te downloaden. Afstemming vergunningverlening Er blijkt weinig belangstelling voor deze actie te zijn. Er is besloten deze actie niet uit te voeren Externe veiligheid Problematiek Het voorzien in voldoende deskundigheid en continuïteit (kritische massa) voor een structurele uitvoering van de EV-taken in huis blijkt voor diverse gemeenten niet haalbaar. Vooral de kleinere gemeenten ondervinden moeilijkheden om de benodigde kennis en vaardigheden zich eigen te maken en te houden. Ook blijkt dat Externe Veiligheid nog bij (veel) gemeenten niet volledig geïntegreerd is in de handhaving. Acties en stand van zaken Ontwikkelen (branche)toezichtplannen/gerichte handhavingacties Met een toezichtplan en gerichte handhavingactie kan het kennisniveau van toezichthouders ten aanzien van EV-aspecten voor een specifieke branche / EV-onderdeel worden verhoogd. Daarnaast wordt zo via learing by doing aandacht gevraagd voor de plaats en rol van handhavinginformatie in de beleidscyclus en de prioritering. Een toezichtplan voor de branche opslagbedrijven is gereed en is 29 september tijdens de themadag Externe Veiligheid en Handhaving gepresenteerd. De handhavingpartners zijn gevraagd hier een reactie op te geven. Eventuele gewenste aanpassingen naar aanleiding hiervan worden doorgevoerd in het branchetoezichtplan en daarna zal het gepubliceerd worden op de website. Netwerk oprichten en ontsluiten Met een extern netwerk kan een handvat worden aangeboden waarmee kennisopbouw, kennisontsluiting en kennisdeling wordt ondersteund. Door de Servicepunten handhaving is voor dit doel op LinkedIn de netwerkgroep Servicepunt handhaving Noord-Brabant opgericht. Met deze netwerkgroep wordt op een pragmatische wijze een platform geboden voor de uitwisseling van informatie voor het toezicht in de provincie Noord- Brabant. Op 29 september is een deel van een sessie gewijd aan dit onderwerp. Vanuit het Programmabureau Brabant veiliger worden ook al de nodige activiteiten ontwikkeld om EV-informatie te delen. Een nieuwe site waarop EV-kennis wordt ontsloten is onlangs actief geworden. Om dubbels te voorkomen is aanhaking gezocht bij dit initiatief. Kennisopbouw 9

10 De oorspronkelijke gedachte van de werkgroep kennisopbouw voor een praktische EVtraining door de milieudiensten in de afzonderlijke Seph-regio s is verlaten. De werkgroep heeft besloten om binnen de beschikbare middelen en capaciteit deze kennisopbouw op een andere wijze vorm te geven. De inhoud van de training is ingepast in een van de sessies op de themabijeenkomst EV en Handhaving op 29 september. Om de deskundigheid en kwaliteit van de Milieucontroles bij risicovolle activiteiten te vergroten zijn toezichtdocumenten opgesteld voor stationaire propaantanks en LPG-tankstations. Binnen de sessie kennisopbouw zijn de deelnemers aan de hand van een casus rondom een LPG-tankstation meegenomen in een handhavingactie door de bril van een EVspecialist. Tevens is, in samenwerking met BK-Gas, een kijkje gegeven in de wereld van de LPG-bevoorrading. Aan de hand van een LPG-tankauto zijn de veiligheidsmaatregelen toegelicht. Na definitieve afronding worden de kennisdocumenten over LPG tankstations en stationaire propaantanks op de Seph website geplaatst Natuurwetgeving Problematiek Gemeenten worden regelmatig geconfronteerd met problematiek op het gebied van natuurbescherming. De problemen zijn regelmatig ook gemeentegrensoverschrijdend. De problematiek is complex en vraagt om een integrale benadering. Concreet wordt gedacht aan extra toezicht en handhaving in het buitengebied. Op 17 juni 2009 ondertekenden de handhavingpartners uit de regio Zuidoost-Brabant de overeenkomst voor Samen Sterk in het Buitengebied (SSiB). Met deze overeenkomst willen zij op een nieuwe en efficiënte manier samenwerken om de buiten- en natuurgebieden schoon, veilig, mooi en leefbaar te houden. Sinds 1 augustus 2009 trekken vier speciaal hiervoor aangenomen regiohandhavers, buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA s), het buitengebied in. Samen met een regiocoördinator vormen zij het Handhavingteam Buitengebied en zetten zij met alle bestaande toezichthouders en handhavers van de deelnemende organisaties een stevig gebiedsnetwerk op. Hierdoor pakken zij overtredingen waar de natuur en het platteland onder lijden aan. Denk hierbij aan bijvoorbeeld het storten en verbranden van afvalstoffen, motorcrossen in bossen en natuurgebieden, stroperij en visvangst, illegale lozingen van afvalwater en meststoffen en de aantasting en verstoring van natuur en landschap. Het Handhavingteam Buitengebied werkt in opdracht van de provincie Noord-Brabant en is een onderdeel van de regionale milieudiensten (RMD, SRE en RMB). Het team kan op grond van ruime bevoegdheden en ervaring zelfstandig een zaak oppakken en afhandelen. In de meeste gevallen zullen de regiohandhavers hun uitgebreide netwerk aanspreken om af te stemmen wie er met een melding of signaal aan de slag gaat en hoe de onderlinge samenwerking zo optimaal mogelijk tot stand komt. Acties en stand van zaken Met ingang van 1 januari 2012 wordt het project ook in de overige delen van Brabant opgestart. Zowel in de regio s Midden-West als Noord wordt een Handhavingteam buitengebied operationeel. Hierbij wordt bewust gekozen voor een groeimodel omdat nog niet aan alle gemeenten is gevraagd deel te nemen c.q. niet alle gemeenten hebben toegezegd. Ook wordt actief gezocht naar nieuwe organisaties die interesse hebben zich aan dit project te binden. Het project in Zuidoost-Brabant heeft de status van een pilot die in principe tot 1 augustus 2012 doorloopt. De deelnemende partners hebben (op een enkele uitzondering na) de intentie uitgesproken deze termijn te willen verlengen met een periode van een jaar. Het loopt dan gelijk op met de projecten die inmiddels in de overige regio s zijn opgestart. Daarna moet blijken of deze integrale werkwijze op zelfstandige voet dan wel geïntegreerd in de nieuw te vormen regionale uitvoeringsdiensten (RUD s) kan worden voortgezet. 10

11 Aan dit unieke project werken mee: provincie Noord-Brabant, Regiopolitie Brabant Zuidoost, Brabant Noord en Midden- en West-Brabant, Staatsbosbeheer, vereniging Natuurmonumenten, Brabants Landschap, Waterschap Brabantse Delta, Waterschap De Dommel, Waterschap Aa en Maas, de nieuwe Voedsel en Warenautoriteit (voorheen AID) en de gemeentes Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze-Leende, Helmond, Laarbeek, Nuenen c.a., Oirschot, Reusel-De Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven, Waalre, s-hertogenbosch, Oss, Bernheze, Uden, Veghel, Sint Oedenrode, Boxtel, Schijndel, Sint-Michielsgestel, Vught, Hilvarenbeek, Goirle, Baarle-Nassau, Zundert, Etten-Leur, Halderberge, Rucphen, Roosendaal, Bergen op Zoom en Woensdrecht (in totaal 41 gemeenten) Huisvesting arbeidsmigranten Problematiek Gemeentelijke diensten, Belastingdienst en (Vreemdelingen-)politie ontvangen vaak melding van of stuiten regelmatig op (massale) huisvesting van economisch zwakkeren, asielzoekers, Oost-Europeanen, illegalen e.d.. Vaak in omstandigheden die onacceptabel zijn. Soms kan de betreffende dienst de situatie zelf aanpakken en er een eind aan maken, maar vaak is dit erg moeilijk en soms zelfs onmogelijk. Een bredere aanpak is dan effectiever en kan een blijvend resultaat geven. Ook kan een gerichte aanpak complementair zijn aan het toezicht op uitleners van arbeid, illegale arbeid en mensenhandel. Acties en stand van zaken Binnen de provincie Noord-Brabant is getracht uitvoering te geven aan het project Dag van de huisvesting. Ondanks dat veel gemeenten het onderwerp hoog prioriteren, was de deelname beperkt. Op 9 juni 2011 hebben vijf gemeenten deelgenomen in samenwerking met de Belastingdienst en de (Vreemdelingen)politie. De controles hadden de nodige resultaten. Twee gemeenten hebben huisvesting (al dan niet deels) direct beëindigd. De controles hebben ook geleid tot vervolgonderzoek (o.a. van de Arbeidsinspectie). Aanbevolen werd het project in 2012 wederom uit te voeren mits de deelname van gemeenten groter is Vrijplaatsen Problematiek Gemeenten, politie, Openbaar Ministerie en Belastingdienst zijn van mening dat er zogenoemde vrijplaatsen zijn c.q. kunnen ontstaan. Het betreffen locaties en of groepen waar(tegen) een effectief overheidsoptreden wordt belemmerd, leidend tot een maatschappelijk ongewenste situatie, waarbij structurele fraude van wezenlijke betekenis is. Met behulp van het convenant Vrijplaatsen kan optreden effectiever zijn. Acties en stand van zaken In 2011 is niet gekozen voor een Brabantbreed project omdat daar geen draagvlak voor was. Wel zijn vrijplaatsprojecten uitgevoerd in drie gemeenten van de regio Midden- en West-Brabant. Daarbij draaide het om woonwagencentra, een bedrijfsverzamelgebouw en een keten van bedrijven. Het vrijplaatsenconvenant eindigde op 31 december Het was de bedoeling de activiteiten verder uit te voeren onder de vlag van het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum. In november bleek echter dat dit niet mogelijk was. Daarna is door partijen een nieuw convenant vrijplaatsen voorgelegd aan het Regionaal College. Dit maakt informatie-uitwisseling tussen partners weer mogelijk Handhaving op indirecte lozingen Problematiek 11

12 Door de Waterwet ontstaat de bijzondere situatie dat de verantwoordelijkheid voor het water dat aangeleverd wordt aan de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) onder bevoegd gezag van gemeenten of provincie valt. Zij worden ook verantwoordelijk voor gecoördineerd toezicht en (bestuursrechtelijke) handhaving hierop. Hierdoor is het waterschap afhankelijk van gemeenten en provincie voor het realiseren van de gewenste effluent- en oppervlaktewaterkwaliteit. Acties en stand van zaken In samenspraak met de Brabantse waterschappen zijn documenten gemaakt voor de interne bestuurlijke vaststelling (gemeenten) en de implementatie van de uitvoering toezicht indirecte lozingen. Deze documenten zijn beschikbaar gesteld via de nieuwsbrieven en de website. Daarnaast zijn er individuele en regionale voorlichtingsbijeenkomsten gehouden. Feitelijk is de facilitering gereed. Om te bepalen in hoeverre de doelen van het speerpunt zijn gerealiseerd is begin 2011 een evaluatie bij gemeenten en provincie uitgevoerd. Op grond van de uitkomst van de evaluatie blijkt dat de implementatie van het toezicht op de indirecte lozingen bij gemeenten nog niet het gewenste resultaat heeft gekregen. De Kerngroep managers overweegt om deze problematiek als een ketenvraagstuk aan te merken en daarmee op een verplicht uit te voeren activiteit aan te sturen. Dit wordt bij de collega Brabantse managers aan de orde gesteld Asbest Problematiek Bij de sloop van gebouwen kan asbest vrijkomen. Asbest heeft ernstige gezondheidsrisico s. Het naleven van de regels door (gecertificeerde) bedrijven die asbest verwijderen bij sloop of renovatie vertoont tekortkomingen. Om dit te voorkomen moeten leemten in toezicht en handhaving door de overheid en de instellingen die bedrijven certificeren (CI s) worden voorkomen. Acties en stand van zaken Om de acties van het speerpunt Asbest en bouw- en sloopafval nader in te vullen heeft op 27 mei 2010 een startbijeenkomst plaatsgevonden met alle partners die hebben aangegeven zich betrokken te voelen bij dit onderwerp. Naar aanleiding van de startbijeenkomst is een actieprogramma opgesteld. Het actieprogramma is hiermee een nadere uitwerking van het speerpunt Asbest en bouw- en sloopafval. Naar aanleiding van de startbijeenkomst zijn in 2010 de volgende drie actievoorstellen opgeleverd: Informatie-uitwisseling Illegaliteit Meer regionale samenwerking De deelnemers van het speerpunt asbest zijn enthousiast van start gegaan met de invulling van de acties. Zo heeft een projectgroep onder leiding van de provincie Noord-Brabant en gemeente Tilburg een ketenhandhavingtraject illegaliteit opgericht. Het project had tot doel om zoveel mogelijk de schakels in de asbestketen bloot te leggen en om zodoende meer inzicht te krijgen op de illegaliteit. Ca. 25 gemeenten hebben deelgenomen aan dit project. Hiervoor hebben alle deelnemers een opleiding administratief toezicht gevolgd. Jammer genoeg is het project gestrand op het moment dat gemeenten bedrijven moesten bezoeken. De gemeenten hebben aangeven het project niet uit te voeren omdat er een gebrek was aan tijd en prioriteit. Ook onduidelijkheden over het projectplan zijn als reden opgegeven. De uitvoering van deze actie heeft in 2011 plaatsgevonden. Daarnaast zijn in 2011 een drietal netwerkbijeenkomsten asbestcalamiteiten georganiseerd. In maart 2011 de Netwerkbijeenkomst asbest en calamiteiten. In oktober 2011 een asbestgerelateerde netwerkbijeenkomst en op 5 december 2011 een voorlichtingsbijeenkomst met betrekking tot asbest in scholen. Alle bijeenkomsten zijn 12

13 zeer goed bezocht en beoordeeld, in de toekomst willen we dan ook nog meer aanhaken op actuele vraagstukken. Zo willen we in 2012 een protocol asbestbranden opstellen, een cursus asbest calamiteiten voor de brandweer organiseren en aansluiten bij de pilot RUDvorming in Brabant Noord. In het kader van een betere informatie-uitwisseling kunnen gemeenteambtenaren sinds 2011 middels Viadesk hun vragen kwijt die door deskundige collega s snel worden opgepakt en behandeld. Het onderwerp asbest op de website van de handhavingsamenwerking is ten slotte geüpdatet met specifieke kennis en voorbeelden welke gemeenten direct kunnen gebruiken/inzetten. Tijdens de overleggen van het speerpunt Asbest blijkt een actieve invulling van projecten door gemeenten beperkt haalbaar. Slechts enkele gemeenten willen tijd investeren in het opzetten van nieuwe initiatieven. Hierdoor komt de vraag naar inzet altijd bij dezelfde partners terecht. Uiteindelijk blijkt de ambitie van deelnemende partijen dus niet helemaal overeen te komen met de daadwerkelijke inzet voor het speerpunt. Toch zorgen de initiatieven die afgelopen jaar zijn opgepakt ervoor dat de aandacht omtrent asbest bij alle partijen stijgende is Grondstromen en bodemsanering Problematiek Bij bouwprojecten en bodemsaneringen komen grote hoeveelheden grond vrij. Het is belangrijk goed in beeld te hebben wat de kwaliteit van de vrijkomende grond is en op welke wijze deze elders toegepast wordt dan wel wordt gereinigd. De keten waarin grondstromen terecht komt is vaak ondoorzichtig. Gebruikers van grond zien niet vaak de noodzaak om aan alle regels te voldoen. Ten aanzien van grondstromen en bodemsaneringen geldt dat er in de keten gemakkelijk kan worden gesjoemeld met partijen verontreinigde grond. Dit kan de ontdoener een groot financieel voordeel opleveren. Wanneer verontreinigde grond opnieuw en ongecontroleerd in het milieu belandt, kan (water-)bodemverontreiniging ontstaan. Acties en stand van zaken In de regionale overleggen is geworven voor deelname aan interventieprojecten grondstromen en bodemsanering conform een door gemeente Waalwijk (2009) beproefde methode. In 2011 is onder leiding van de gemeente s-hertogenbosch een project in de regio Brabant Noord uitgevoerd. Dit project heeft laten zien dat elke controle, hoe kleinschalig ook, een situatie oplevert waarin de regels niet worden nageleefd. Verder is de preventieve werking van de controles gezien, toezichthouders leren van elkaar (in de projectmatige aanpak is er de kans om de ingewikkelde regelgeving samen aan te pakken). Het projectplan en het evaluatieverslag zijn hier te downloaden. In de regio Brabant Zuidoost is een project met de gemeenten Asten en Someren gestart. De resultaten van dit project worden momenteel geëvalueerd. Meer informatie volgt in het eerste kwartaal van Ook al is er in de regio Brabant Noord een geslaagd project uitgevoerd, hiermee is het niet gelukt om vat te krijgen op deze ketenproblematiek. Sjoemelaars in de grondbranche hebben redelijk vrij spel. Als gezamenlijke overheden kunnen we met de goed bedoelde interventieprojecten slechts speldenprikken uitdelen Systeemtoezicht infrastructurele werken Probleem Grootschalige infrastructurele projecten zijn complex. Het betreft niet alleen ingewikkelde regelgeving maar ook de omvang van de werkzaamheden en de dynamiek van de 13

14 projecten maakt ze complex. De problematiek vraagt specialistische kennis van de betrokken overheden, kennis waarover men veelal niet beschikt. Door samenwerking tussen de betrokken partners, informatie-uitwisseling en bundeling van specialistische kennis (inrichten Deskundigenpool infrastructurele werken) kunnen problemen in het toezicht worden voorkomen. Via systeemgericht toezicht wordt het proces van het te realiseren werk gecontroleerd. Naast toezicht op het proces wordt via gerichte controles in het veld gecheckt of conform het proces wordt gewerkt. Acties en stand van zaken Het speerpunt wordt opgepakt i.s.m. de handhavingpartners die betrokken zijn bij de aanleg van grote infrastructurele werken. Voor de ondersteuning van de partners is op 31 augustus 2011 de overeenkomst Deskundigenpool grote infrastructurele werken getekend. Aan deze overeenkomst zijn Rijkswaterstaat, de Inspectie Leefomgeving en Transport, de Regionale milieudiensten, de gemeente Tilburg en de provincie deelnemer. In 2011 vond toezicht op diverse projecten plaats: A4 Steenbergen-Bergen op Zoom, A2 Eindhoven-den Bosch, de spoedweg-tracés van de verbredingen A2 en A58. Verder worden ook landinrichtingswerken via systeemgericht toezicht gecontroleerd: Ontpoldering Noordwaard (gemeente Werkendam) en Waterberging Overdiepse polder. Op 31 augustus is voor de Ontpoldering Noordwaard tussen de 4 samenwerkende instanties een overeenkomst getekend en toezichtprotocol vastgelegd. Voor het project Omlegging Zuid-Willemsvaart is ondersteuning geleverd bij de organisatie van een structureel overleg tussen de verschillende bevoegde gezagen en de aannemerscombinatie. Daarnaast hebben de gezamenlijke bevoegde gezagen een risicoanalyse uitgevoerd en is een toezichtprotocol opgesteld waarin afspraken zijn vastgelegd over de samenwerking bij het toezicht. De deskundigenpool heeft hierin op alle onderdelen inhoudelijke ondersteuning geleverd. Lopende en nieuwe projecten worden in de PHO werkgroep Handhaving bouwstoffen en ketenbeheer gevolgd. In dit overleg worden tussen toezichthouders ervaringen uitgewisseld. In 2011 is er over onvoldoende functionerende bodemintermediairs gericht informatie uitgewisseld. Informatie hieromtrent wordt doorgespeeld aan de VROM Inspectie / Bodemloket. Het lijkt erop dat de langjarige samenwerking op het toezicht van infrastructurele werken haar vruchten afwerpt. Er worden weinig tot geen misstanden bij de toepassing van bouwstoffen aangetroffen. In een vroegtijdig stadium worden eventuele problemen al aangepakt. Hierdoor kan de uitvoering van de infrastructurele werken zonder oponthoud worden uitgevoerd. 2.4 Overige provinciebrede projecten Verbreding/doorontwikkeling handhavingstrategie In 2011 is gestart met een onderzoek naar de implementatie van de Brabantse handhavingstrategie. Hiertoe is via een excel-sheet het aantal uitgevoerde controles in de verschillende taakvelden / kleursporen (milieu, bouw- en woning toezicht, ruimtelijke ordening, integraal) en het aantal ingezette sanctietrajecten geïnventariseerd. De inventarisatie heeft veel data opgeleverd maar de informatie is moeilijk te vergelijken. Er is tussen partners een groot verschil in de wijze waarop de uitvoering wordt gemonitord. Het ontbreekt aan een uniform systeem en registratie van het toezicht en handhaving. 14

15 De focus van de inventarisatie lag op de vraag of partners handelen conform de Brabantse handhavingstrategie. Hiervoor is onderzocht of er een relatie zichtbaar is tussen het aantal preventieve controles (toezicht) en repressief optreden. Om dit kunnen beoordelen zijn alleen voor het taakveld milieu voldoende data beschikbaar. Voor de taakvelden ruimtelijke ordening en bouw- en woningtoezicht kan hiervoor geen uitspraak worden gedaan. Binnen het taakveld milieu zijn er grote verschillen zichtbaar. Er vallen twee zaken enorm op: de waterschappen hebben relatief weinig hercontroles én de range van het aantal hercontroles is bij gemeenten enorm groot. Verder loopt het aantal bestuursrechtelijke trajecten erg uiteen; over het grote geheel is het aantal sanctietrajecten beperkt. Na de analyse van de resultaten is vastgesteld dat de beoordeling of een partner conform de Brabantse handhavingstrategie werkt moeilijk tot niet is te maken. In de samenwerking is overeengekomen dat de Kerngroep managers handhaving in 2012 met de partners het gesprek aangaat over het werken met de strategie. Er zullen rondetafelgesprekken worden georganiseerd over de thema s naleefgedrag en samenwerking bestuurs-/strafrecht. In 2011 is een brochure Zò handhaven we in Brabant ontwikkeld. Deze brochure is gericht op niet-nalevers. In de brochure wordt duidelijk gemaakt welke handelingen de Brabantse partners opstarten als er sprake is van een overtreding. Toezichthouders wordt aanbevolen om de brochure te voegen bij de aanschrijving. De brochure is hier te vinden. Op zijn verder documenten geplaatst die de toepassing van de strategie ondersteunen. Dit betreft onder andere een advies over hoe om te gaan met het stilleggen van een bouwwerk of hoe met de publicatieverplichting van de strategie om te gaan. 2.5 Projecten Brabant Noord Privatisering bouwtoezicht In opdracht van het RMH is een projectplan geschreven om praktijkervaring op te doen met gedelegeerd toezicht in de bouw. Het project vindt plaats onder de paraplu van het actieplan van de commissie Dekker van het Ministerie van VROM. Het project kent een externe projectleider die door VROM wordt gefinancierd. De overige kosten komen voor rekening van de deelnemende gemeenten. Het doel is tweeledig: versnellen van het bouwproces en verminderen van de toezichtlast. Voorwaarde is dat het bestaande nalevingniveau blijft gehandhaafd. Het projectplan is gereed en er is een toolkit opgesteld waarin instrumenten zijn opgenomen die gebruikt kunnen worden bij de pilots die momenteel draaien bij 6 gemeenten (Oss, Veghel, Schijndel, Sint-Oedenrode, s- Hertogenbosch en Breda). Minimum Adequaat integraal ToezichtsProtocol (MAiTP) Vanuit het Regionaal Managementoverleg Handhaving (RMH) is het initiatief ontstaan om te kijken of het mogelijk is dat alle gemeenten gebruik gaan maken van hetzelfde integrale toezichtprotocol in de bouwfase. Na een inventarisatie is er voor gekozen het integraal toezichtprotocol van de Vereniging Bouw- en Woningtoezicht als basis te gebruiken. Een aantal partijen hebben een gebouwindeling opgesteld waarmee iedereen uit de voeten kan. Daarna is door een aantal inhoudelijk deskundige gestart met het definiëren van het minimum adequaat toezichtniveau per gebouwtype voor de aspecten brandveiligheid, constructieve veiligheid en volksgezondheid. Ook zijn kengetallen voor capaciteit toegevoegd. De leden van het RMH Brabant Noord hebben, na consultatie binnen de eigen organisatie, aangegeven dat het MAiTP een nuttig en bruikbaar instrument is. Het MAiTP is hier te downloaden. Zelfcontrole agrarische bedrijven 15

16 In de regio Brabant Noord loopt momenteel het project zelfcontrole bij agrarische bedrijven. Doel van het project is het ontwikkelen van een, door de doelgroep gedragen, zelfcontrole-instrument en een advies over de effectieve inzet daarvan. Het zelfcontroleinstrument is ontwikkeld. Er is een pilotplan opgesteld om het ontwikkelde instrument in de praktijk toe te passen. De pilot start in Betrokken partijen bij de ontwikkeling van het zelfcontrole-instrument zijn de gemeenten s-hertogenbosch (projectleider) en Oss, Provincie Noord Brabant, Waterschap Aa en Maas, nvwa, RMB en vertegenwoordiging vanuit de doelgroep (ZLTO). Aan de pilot doen meerdere gemeenten mee. Bijdrage oprichting Regionale Uitvoeringsdient (RUD) Binnen de RUD Brabant Noord wordt een voorziening ingericht voor de taken innovatie en coördinatie en een voorziening voor ketenhandhaving en milieucriminaliteit. Er zijn een werkgroep ketenhandhaving en milieucriminaliteit en een werkgroep innovatie en coördinatie ingesteld om de vorm en inhoud van deze voorzieningen te bepalen. De taken die het Servicepunt Handhaving uitvoert worden in deze voorzieningen ondergebracht. De coördinator van het Servicepunt Handhaving Brabant Noord is daarom deelnemer aan deze werkgroepen. Verder is de coördinator deelnemer van de projectgroep die zich bezig houdt met de inrichting van de RUD. 2.6 Projecten Brabant Zuidoost Er zijn naast de eerder genoemde regionale activiteiten vanuit de speerpunten geen specifiek regionale projecten uitgevoerd. 2.7 Projecten Midden- en West-Brabant Landinrichting De Hilver Voor het gebied De Hilver is een landinrichtingsplan vastgesteld om de natuur, landbouw en recreatie in dit gebied meer kansen te geven. De Hilver is gelegen op het grondgebied van de gemeenten Hilvarenbeek, Oisterwijk en Oirschot. In 2009 is gestart met de uitvoering. Het Seph Midden- en West-Brabant organiseerde ook in 2011 periodiek overleg tussen de betrokken handhavingpartners (gemeenten, provincie, politie, waterschap en Grontmij). Doel van dit overleg is het signaleren van problemen en het maken van afspraken over het afhandelen van overtredingen. In 2011 is het project voor de handhavingpartners afgerond. Partijen houden nog wel enkele nacontroles. 16

17 Landinrichting Mark en Weerijs Voor het gebied Weerijs-Zuid is een landinrichtingsplan in voorbereiding om de natuur, landbouw en recreatie in dit gebied meer kansen te geven. Dit project is gelegen op het grondgebied van de gemeenten Zundert, Breda en Etten-Leur. In 2011 is gestart met de afstemming van toezicht en handhaving tussen deze gemeenten, de provincie, waterschap De Brabantse Delta en de regiopolitie. Twee toezichthouders van de RMD verzorgden extra toezicht. Voorts is een plan van aanpak toezicht en handhaving opgesteld. Dit plan is gepresenteerd in een vergadering van de Bestuurscommissie. Slimmer toezicht: Zelfcontrole in de supermarktbranche In regio Midden- en West-Brabant willen 7 gemeenten (Gilze-Rijen, Goirle, Dongen, Steenbergen, Waalwijk, Etten-Leur, Oisterwijk, Roosendaal en Werkendam) ervaring opdoen met slimme vormen van toezicht om op een efficiënte en effectieve wijze naleving te bevorderen. Doel van het project is het ontwikkelen van een, door de doelgroep te hanteren, zelfcontrole-instrument en ervaringen opdoen in de inzet hiervan. Momenteel wordt het instrument ontwikkeld voor een gezamenlijk bepaalde branche: supermarkten. De controlelijst is gebaseerd op het Activiteitenbesluit en het Gebruiksbesluit. In 2012 wordt deze pilot uitgerold in de betrokken gemeenten gevolgd door een evaluatie. Centraal in het traject staat laagdrempelige deelname voor de ondernemer. Een noodzaak voor een relevante pilot. Convenant overlastsituaties Eind 2009 is naar aanleiding van het verzoek van het Regionaal Managementoverleg (MRHO) van de regio Midden- en West-Brabant een convenant ontwikkeld om samen met de Belastingdienst, (vreemdelingen)politie en 22 gemeenten iets te doen aan overlastsituaties. Het convenant richt zich niet alleen op de huisvesting van arbeidsmigranten, maar op alle overlastsituaties. Na de totstandkoming van het convenant in februari 2011 is in augustus 2011, conform de afspraken in het convenant, een eerste evaluatieverslag opgesteld en eind 2011 het eindverslag voor dat jaar. Het convenant is reeds tijdens een aantal controles toegepast. Uit de evaluatie is gebleken dat de samenwerking meerwaarde heeft opgeleverd voor alle deelnemende partijen. 17

18 3 Kennisnetwerk en kennismakelen 3.1 Inleiding Een belangrijke taak voor de Servicepunten is het delen en verspreiden van informatie en projectgegevens, het ontsluiten van het handhavingnetwerk en het uitvoeren van acties die nodig zijn in het kader van de rol van kennismakelaar. 3.2 Overleggen Bestuurlijke en Ambtelijke Overleggen De Brabantse handhavingsamenwerking kent een vaste overlegstructuur. Deze structuur wordt slechts voor een zeer beperkt deel ingezet voor besluitvorming. Zo hebben de diverse uitvoeringsoverleggen eerder het karakter van netwerkbijeenkomsten waarin kennis en ervaring worden gedeeld. Ook de managementoverleggen en/of de ambtelijkeregionale handhavingoverleggen kenmerken zich door een informeel karakter waarin met elkaar van gedachten wordt gewisseld over de mogelijkheden om gezamenlijk de kwaliteit van de fysieke leefomgeving en de effectiviteit van de handhaving te verbeteren. Onderstaand is de overlegstructuur in hoofdlijnen schematisch weergegeven. De uitvoeringoverleggen zijn niet weergegeven. A/BPHO SEPH Coördinatorenoverleg tbv provinciebrede afstemming A/BRHO Midden- en West-Brabant A/BRHO Brabant Zuidoost RMH/BRHO Brabant Noord B5-Handhaving In deze bijeenkomsten komen de 5 grote gemeenten van Noord-Brabant (Eindhoven, s- Hertogenbosch, Breda, Tilburg en Helmond) en de provincie regelmatig bij elkaar om in een informele setting kennis en ervaring uit te wisselen. Onderwerpen die in 2011 zijn besproken zijn Systeemgericht toezicht en Toezicht vergunningvrije bouwwerken. De laatste overleggen zijn niet doorgegaan omdat er te veel afmeldingen waren. In 2012 wordt bekeken of dat er een nieuwe impuls aan het overleg gegeven wordt. 18

19 3.3 Kennisnetwerk Brabantbreed Kennisnetwerk Website Brabantse handhavingsamenwerking Op de website is informatie over projecten, de handhavingstrategie, overleggen en bijeenkomsten te vinden. De website wordt tevens gebruikt voor het verspreiden van een nieuwsbrief. De nieuwsbrief heeft in 2011 een nieuwe impuls gekregen en word nu eenmaal per 6 weken, op structurele basis, verstuurd. Netwerkgroep op LinkedIn Servicepunt Handhaving Noord Brabant Door het SEPH is een netwerkgroep op LinkedIn Servicepunt Handhaving Noord Brabant opgericht. De netwerkgroep is een besloten groep en is bedoeld om vraag en antwoord, het uitwisselen van ervaringen, ideeën, best practices en informatie tussen handhavingpartners te faciliteren. Daarnaast biedt de groep in potentie de mogelijkheid tot het creëren van nieuwe samenwerking. We hopen dat wij hiermee onze handhavingpartners een discussieplatform kunnen bieden om op ieder gewenst moment online met elkaar van gedachten te wisselen over items (problemen, oplossingen en best practices) rondom de handhaving van het omgevingsrecht. Momenteel zijn al bijna 200 Brabantse handhavingprofessionals aangesloten bij dit digitale netwerk. Probleembedrijven De drie Brabantse SEPH s voeren op verzoek coördinatietaken uit voor elk, als probleembedrijf aangemerkt, bedrijf. Dit kan onder meer betekenen: Het instellen van een handhavingteam. Het instellen van een afzonderlijk door het SEPH georganiseerd overleg, waarin de handhavingaanpak voor het bedrijf wordt besproken en afgestemd. Het bedrijf op de agenda van het UVO plaatsen. Ervaring leert dat door de brede afstemming en een gecoördineerde aanpak deze bedrijven beter zijn te bewegen tot normconform gedrag. Momenteel faciliteert het SEPH MWB één gezamenlijk probleembedrijfproject voor drie gemeenten, politie, VROM-Inspectie, provincie, waterschap en de Arbeidsinspectie. De gezamenlijke aanpak lijkt nodig nu dit bedrijf reeds jarenlang op verschillende gebieden problemen veroorzaakt. Door de provincie en VROM Inspectie is het Seph MWB verzocht om voor een ander probleembedrijf een interventieteam te organiseren. De voorbereidingen hiervoor zijn in gang gezet. Bijeenkomst Asbest in Scholen In de schoolgebouwen die gebouwd zijn voor 1994 is mogelijk asbest verwerkt. In de zomer van 2011 zijn op verzoek van de Tweede Kamer alle scholen gevraagd om een digitale vragenlijst over de aanwezigheid van asbest in te vullen. Scholen worden geadviseerd samen te werken met de betreffende gemeente omdat daar kennis en informatie over de schoolgebouwen aanwezig is. In het geval dat er het vermoeden is dat er asbest in het pand is verwerkt, dient door een gecertificeerd bureau een onderzoek te worden uitgevoerd: de asbestinventarisatie. De kwaliteit van de rapportages verschilt enorm. De rapportage van deze inventarisatie moet door de gemeente worden gecontroleerd in het geval van een bouwvergunning of bij sloop van het schoolgebouw. Indien het asbest niet direct uit de school wordt verwijderd is het verstandig om op basis van een risicobeoordeling een asbestbeheersplan te laten opstellen. Mede in het kader van het speerpunt asbest was op 5 december 2011 in samenwerking met Agentschap NL een informatiebijeenkomst hieromtrent georganiseerd voor alle gemeenten in de Provincie Noord-Brabant. Tijdens de bijeenkomst is onder meer ingegaan op het beoordelen van inventarisatierapporten voor asbest en op het opstellen 19

20 en toetsen van asbestbeheersplannen. Daarnaast is de rol van ambtenaren die scholen in hun beheer hebben, uitgelegd. De bijeenkomst is dan ook vooral bezocht door medewerkers BWT, asbestexperts en medewerkers van de afdeling(en) Onderwijs, Welzijn en Vastgoed. Themabijeenkomst bestaande bouw In maart 2011 hebben ongeveer 40 personen de netwerkbijeenkomst bestaande bouw bijgewoond. Meer informatie is te vinden onder het speerpunt constructieve veiligheid. Netwerkbijeenkomst asbest en calamiteiten Tijdens de bijeenkomsten asbest en calamiteiten in maart en april 2011 is het juridisch kader omtrent dit onderwerp geschetst en is ingegaan op de verantwoordelijkheid van gemeenten bij calamiteiten met asbest. Door de grote belangstelling voor de twee geplande bijeenkomsten is een derde bijeenkomst georganiseerd. In totaal hebben ongeveer 90 personen deelgenomen aan de bijeenkomsten. De netwerkbijeenkomst ging over branden waarbij asbest vrijkomt. De branden veroorzaken veel onrust bij de bevolking. De gemeente heeft een coördinerende taak bij het informeren van de burgers, de zorg voor afstemming tussen betrokken (overheids)instanties en het (doen) opruimen van vrijgekomen asbest. De problematiek rondom juridische aspecten, kosten en verzekering bij een asbestbrand is behandeld. Toezicht, een succesvolle schakel bij energiebesparing Energiebesparing en energie-efficiëntie staan hoog in het vaandel bij veel gemeenten en de provincie Noord-Brabant. Om de ambities op het thema duurzaamheid/klimaatbeleid te realiseren zetten steeds meer gemeenten hun toezichthouders in om ervoor te zorgen dat ook het bedrijfsleven energiebesparende maatregelen gaat treffen. Toezichthouders hebben aangegeven graag meer informatie te ontvangen over mogelijke maatregelen en middelen die er zijn. Om te zorgen voor adequaat toezicht, organiseerden het Seph Brabant Zuidoost in samenwerking met Infomil op 9 juni 2011 de voorlichtingsbijeenkomst Toezicht, een succesvolle schakel bij energiebesparing. Tijdens deze bijeenkomst werden toezichthouders voorzien van de benodigde kennis over de mogelijkheden van energiebesparing bij inrichtingen via wetgeving. Opstellen jaarverslag Jaarlijks moet er een jaarverslag over het voorgaande jaar opgesteld worden. Er is gekozen om het jaarverslag in de vorm van de inmiddels bekende voortgangsrapportage op te stellen. Samen met de jaarrekening is dit de verantwoording voor het jaar. De rapportage wordt besproken in de diverse regionale overleggen. Themabijeenkomst Externe Veiligheid en Handhaving Tijdens de Brabantbrede themabijeenkomst die het Seph Midden- en West-Brabant in samenwerking met Programmabureau Brabant Veiliger op 29 september 2011 heeft georganiseerd zijn de drie onderwerpen uit het speerpunt externe veiligheid aan de orde gekomen die voor handhavend Brabant van belang zijn. Dit zijn kennisopbouw, branchegericht toezicht en Kennisuitwisseling. Meer informatie is te vinden onder het speerpunt Externe Veiligheid. Agrarische themabijeenkomst/uvo Op 6 oktober 2011 vond het eerste Brabantbrede UVO plaats. Een initiatief van de gezamenlijke Servicepunten Handhaving Noord-Brabant met als doel een beter inzicht in de werkwijzen van de verschillenden (boven)lokale handhavingpartners te geven en de samenwerking tussen de partners te verbeteren. Daarnaast bood het een goede gelegenheid tot netwerken. 20