Spotlights - september 2017

Transcriptie

1 Spotlights - september 2017 Het nieuwe insolventierecht geland Vandaag verscheen in het Belgisch Staatsblad Wet 11 augustus 2017 die aan het Wetboek Economisch Recht (het "WER") een nieuw Boek XX toevoegt. Boek XX smelt bestaan Wet 31 januari 2009 betreffen continuïteit onrnemingen ( "WCO") en Faillissementswet 8 augustus 1997 samen tot één geheel, dat tegelijkertijd geïntegreerd wordt in het WER. De wetgever heeft zich daarbij echter niet beperkt tot een loutere coördinatie bestaan wetgeving: er werd gelegenheid gebruik gemaakt om het insolventierecht op een aantal punten grondig te wijzigen en daarnaast worn er ook heel wat punctuele aanpassingen doorgevoerd. Hierna vindt u een kort overzicht een aantal opvallen wijzigingen. Het personeel toepassingsgebied het insolventierecht wordt sterk verruimd De meest in het oog springen innovatie is ongetwijfeld dat het personeel toepassingsgebied het insolventierecht in toekomst veel ruimer zal zijn dan dat het huidige insolventierecht. Terwijl daag enerzijds Faillissementswet uitsluitend geldt voor hanlaars en anrzijds alleen hanlaars, landbouwers, landbouwvennootschappen en burgerlijke vennootschappen met hanlsvorm (tenzij wanneer het gaat om een vrij beroeper of een vennootschap vrij beroepers) een beroep kunnen doen op WCO, worn ze aanknopingsfactoren door het nieuwe Boek XX resoluut naar prullenmand verwezen en vergen door één anr, veel brer criterium. Daardoor wordt niet alleen het personeel toepassingsgebied Faillissementswet en WCO op één zelf leest geschoeid hetgeen ongetwijfeld een goe zaak is maar wordt er ook komaf gemaakt met huidige situatie waarin bepaal insolvabele economische actoren tussen mazen het insolventierecht glippen. Concreet wordt het personeel toepassingsgebied Boek XX opgehangen aan het begrip "onrneming", dat vervolgens aan hand drie criteria wordt afgebakend. Voor toepassing Boek XX is een "onrneming": iere natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent, iere rechtspersoon, en iere organisatie zonr rechtspersoonlijkheid. Elke persoon of entiteit die tot één ze categorieën behoort, valt binnen het toepassingsgebied Boek XX en kan bijgevolg voortaan zowel failliet verklaard worn, als het voorwerp zijn een procedure gerechtelijke reorganisatie. Het begrip "natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent" is véél ruimer dan daag gehanteer begrippen "hanlaar" (in Faillissementswet en WCO) en "landbouwer" (in WCO). Vrij beroepers zullen na inwerkingtreding Boek XX zonr enige twijfel binnen scope het insolventierecht vallen en hetzelf geldt voor heel wat anre natuurlijke personen die daag niet binnen het personeel toepassingsgebied het insolventierecht vallen, zoals bijvoorbeeld ambachtslien, binnenhuisarchitecten, kunstenaars, logopedisten of componisten. In zijn advies over het wetsontwerp stel Raad State dat door wetgever gehanteer omschrijving impliceert dat ook natuurlijke personen die zaakvoerr of bestuurr zijn een vennootschap zullen moeten beschouwd worn als een Page 1 of 5

2 onrneming waarop Boek XX toepassing is. De regel dat alle "rechtspersonen" binnen het personeel toepassingsgebied het insolventierecht vallen, brengt eveneens heel wat nieuwe entiteiten in het vizier het insolventierecht. Burgerlijke vennootschappen met hanlsvorm kunnen af inwerkingtreding Boek XX niet alleen het voorwerp zijn een procedure gerechtelijke reorganisatie zoals dat daag reeds het geval is (tenzij wanneer het gaat om een vrij beroeper of een vennootschap vrij beroepers) maar zij zullen af dan ook failliet kunnen verklaard worn. Nog veel opvallenr is echter dat aanknoping bij het concept rechtspersoon tot gevolg heeft dat ook vzw's, ivzw's en stichtingen in nabije toekomst binnen het personeel toepassingsgebied het insolventierecht vallen. De wetgever maakt slechts één uitzonring op het principe dat het verwerven rechtspersoonlijkheid leidt tot onrwerping betrokken entiteit aan het insolventierecht: publiekrechtelijke rechtspersonen zoals bijvoorbeeld ferale staat, gemeenschappen en gewesten en provincies zijn geen onrnemingen in zin Boek XX. Met "organisaties zonr rechtspersoonlijkheid" viseert men vooral vennootschappen zonr rechtspersoonlijkheid, meer bepaald (commerciële en burgerlijke) maatschap, stille hanlsvennootschap en tijlijke hanlsvennootschap. Verenigingen zonr rechtspersoonlijkheid "feitelijke verenigingen" worn door wetgever slechts als een onrneming beschouwd wanneer zij een uitkeringsoogmerk hebben of in feite uitkeringen verrichten aan hun len of aan personen die een beslissen invloed uitoefenen op het beleid organisatie. Bij wijze algemene uitzonring worn kredietinstellingen, verzekeringsonrnemingen, beleggingsonrnemingen, beheervennootschappen instellingen voor collectieve belegging, verrekenings- en vereffeningsinstellingen en gelijkgestel instellingen, herverzekeringsonrnemingen, financiële holdings en gemeng financiële holdings uitgesloten uit het toepassingsgebied een groot el Boek XX: titels II tot en met V ("Opsporing onrnemingen in moeilijkhen", "Voorlopige maatregelen", "Onrnemingsbemidlaar en minnelijk akkoord" en "Gerechtelijke reorganisatie") zijn op hen niet toepassing. Zij vallen echter wél binnen het toepassingsgebied anre titels Boek XX (zoals bijvoorbeeld Titel VI ("Faillissement") en Titel VII ("Aansprakelijkheidsvorringen")), met dien verstan dat er in Memorie Toelichting in dit verband wordt opgemerkt dat ze bepalingen voor hen "slechts residuair" geln. Wijzigingen met betrekking tot procedure gerechtelijke reorganisatie Voor procedure gerechtelijke reorganisatie waarmee men, zoals bekend, drie doelstellingen kan nastreven, met name een gerechtelijk minnelijk akkoord, een collectief akkoord of een overdracht onr gerechtelijk gezag houdt wetgever over het algemeen vast aan principes die daag al terug te vinn zijn in WCO. Wél worn er een aantal eerr punctuele wijzigingen doorgevoerd. De loutere neerlegging een verzoekschrift tot het bekomen opening een procedure gerechtelijke reorganisatie zal vaak niet meer volstaan om een naken openbare verkoop in beslag genomen goeren tegen te houn: wanneer er al een verkoopdag is vastgesteld die valt binnen een termijn 2 maann na neerlegging het verzoekschrift, kan openbare verkoop tijns perio opschorting gewoon doorgaan, tenzij indien rechtbank daarover anrs zou beslissen op verzoek onrneming die opening een procedure gerechtelijke reorganisatie vorrt. Een opvallen wijziging betreft het lot tijns perio opschorting ontstane fiscale en sociale schuln in een navolgend faillissement of een navolgen vereffening: waar het initiële wetsontwerp ertoe strekte om in lijn met het standpunt dat het Hof Cassatie daarover in 2 arresten 27 maart 2015 innam te preciseren dat rgelijke schuln in die context niet het statuut boelschuld verwerven, wordt in uiteinlijke wettekst net het tegenovergestel bepaald (met dien verstan dat dit dan wel weer niet geldt voor accessoria die schuln). Voor het gerechtelijk minnelijk akkoord wordt bepaald dat het akkoord door rechtbank gehomologeerd en uitvoerbaar Page 2 of 5

3 verklaard wordt (waarbij terzij kan worn opgemerkt dat dit ook, maar dan facultatief, wordt voorzien voor het buitengerechtelijk minnelijk akkoord). Daarnaast wordt faillissementsbestendigheid het gerechtelijk (en buitengerechtelijk) minnelijk akkoord en in uitvoering daar gestel hanlingen versterkt. In context procedure gerechtelijke reorganisatie door een collectief akkoord moet vermeld worn dat finitie buitengewone schuldvorringen in opschorting gewijzigd wordt: met die term bedoelt men voortaan " schuldvorringen in opschorting die gewaarborgd zijn op het ogenblik opening procedure gerechtelijke reorganisatie, door een zakelijke zekerheid, en schuldvorringen schulisers-eigenaars". Daarbij wordt bovendien bepaald dat zij slechts buitengewoon zijn ten belope het bedrag waarvoor er een inschrijving of registratie is genomen, ten belope realisatiewaar in going concern het goed (indien er geen inschrijving of registratie is) of ten belope boekhoudkundige waar (indien het onrpand betrekking heeft op specifiek verpan schuldvorringen). In zelf context wordt het minimumpercentage waarvoor het reorganisatieplan (in beginsel) betaling moet voorzien en dat daag 15% bedraagt verhoogd tot 20% en wordt gepreciseerd dat het verbod om in dat plan een verminring of kwijtschelding op te nemen schuldvorringen in opschorting ontstaan uit arbeidsprestaties, niet geldt voor fiscale of sociale bijdragen of schuln. Bij procedure gerechtelijke reorganisatie door een overdracht onr gerechtelijk gezag wordt aan kandidaat-bier in toekomst mogelijkheid gebon om één of meer lopen niet intuitu personae gesloten overeenkomsten (met inbegrip daaraan verbonn schuln) mee op te nemen in het voorwerp zijn bod, waarna verkoop aan betrokken bier tot gevolg heeft dat hij in door hem aangewezen overeenkomsten rechtswege in plaats gesteld wordt onrneming die het voorwerp is procedure gerechtelijke reorganisatie, zonr dat toestemming betrokken mecontractant vereist is. Wijzigingen met betrekking tot het faillissement Ook in het el Boek XX dat betrekking heeft op het faillissement zijn wijzigingen ten opzichte huidige Faillissementswet los hiervoor reeds besproken ingrijpen uitbreiding het personeel toepassingsgebied het faillissement over het algemeen eerr punctueel aard. In zijn streven om een twee kans aan onrnemers te geven, heeft wetgever ervoor geopteerd om goeren die gefailleer tijns het faillissement verwerft zoals bijvoorbeeld inkomsten uit nieuwe activiteiten niet langer el te laten uitmaken boel. De enige uitzonring op dit principe zijn goeren die gefailleer tijns het faillissement verkrijgt op grond een oorzaak die aan het faillissement voorafgaat. De bestaan bepalingen in verband met het lot overeenkomsten die vóór datum het faillissementsvonnis zijn gesloten en waaraan door dat vonnis geen ein wordt gemaakt, worn gepreciseerd door te bepalen dat curator die overeenkomsten eenzijdig kan beëindigen "wanneer het beheer boel dit noodzakelijkerwijs vereist" en dat een rgelijke beslissing "geen afbreuk [kan] doen aan zakelijke rechten rn tegenwerpelijk aan boel". De huidige regeling met betrekking tot verschoonbaarverklaring gefailleer die een natuurlijke persoon is, wordt vergen door kwijtschelding. Het uitgangspunt is daarbij dat gefailleer, die een natuurlijke persoon is, op zijn vraag wordt "bevrijd restschuln, onverminrd zakelijke zekerhen gesteld door schulnaar of rn". Tenein twee kans te bevorren, gaat wetgever er daarbij uit dat sluiting het faillissement in regel niet moet worn afgewacht om uitspraak te kunnen doen over vraag kwijtschelding te bekomen. Indien kwijtschelding wordt toegekend, wordt (gewezen) echtgenoot of (gewezen) wettelijk samenwonen gefailleer die persoonlijk verbonn is voor schuld die ze laatste tijns duur het huwelijk of wettelijke samenwoning is aangegaan die verplichting bevrijd, tenzij wanneer het gaat om persoonlijke of gemeenschappelijke schuln die voortvloeien uit een door hen gesloten overeenkomst en die vreemd zijn aan beroepsactiviteit gefailleer. Page 3 of 5

4 Nieuwe regels op het vlak bestuurrsaansprakelijkheid De wetgever maakt invoering Boek XX ook gebruik om een aantal bestaan wetsbepalingen in verband met aansprakelijkheid bestuurrs in geval faillissement over te hevelen het vennootschapsrecht naar het insolventierecht. De betrokken bepalingen worn opgenomen in Titel VII Boek XX, die toepassing is op alle onrnemingen met uitzonring natuurlijke personen die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefenen. Zij viseren telkens huidige of gewezen bestuurrs, zaakvoerrs, dagelijkse bestuurrs, len een directieraad of een raad toezicht, alsook alle anre personen die ten aanzien zaken onrneming werkelijke bestuursbevoegdheid hebben gehad (hierna ter wille beknoptheid " bestuurrs of zaakvoerrs"). De in NV, BVBA en CVBA bestaan aansprakelijkheid wegens een kennelijk grove fout die heeft bijgedragen tot het faillissement wordt verheven tot een algemene regel die geldt voor alle rechtspersonen en organisaties zonr rechtspersoonlijkheid die een onrneming zijn in zin Boek XX. Daarbij wordt ook aan daag bestaan uitzonring voor "kleine" BVBA's en CVBA's een algemene draagwijdte gegeven. In het verleng daar worn ook "kleine" vzw's, ivzw's en stichtingen uit het toepassingsgebied aansprakelijkheidsregel gesloten. Ook in NV, BVBA en CVBA bestaan objectieve aansprakelijkheid voor niet-betaal sociale bijdragen in hoof bestuurrs of zaakvoerrs die in een perio vijf jaar voorafgaand aan het faillissement betrokken zijn geweest bij minstens twee faillissementen of vereffeningen met schuln ten aanzien een inningsorganisme sociale zekerheidsbijdragen wordt omgevormd tot een voor alle door Titel VII Boek XX geviseer onrnemingen geln aansprakelijkheidsregel. De in huidige regeling bestaan regel dat ze aansprakelijkheid ook bestaat in geval een door bestuurrs of zaakvoerrs begane grove fout en dat er een (onweerlegbaar) vermoen het bestaan een grove fout geldt wanneer vennootschap geleid wordt door iemand die betrokken is geweest bij minstens twee faillissementen of vereffeningen met schuln tegenover een instelling die sociale zekerheidsbijdragen int tot gevolg wordt daarbij niet hernomen. Ten slotte wordt er op basis het daag bestaan leerstuk "wrongful trading" een nieuwe aansprakelijkheidsregel ingeschreven in Boek XX. De bestuurrs of zaakvoerrs kunnen in geval faillissement geheel of geeltelijk aansprakelijk gesteld worn voor het netto-passief wanneer: (i) zij op enig ogenblik voor het faillissement wisten of behoorn te weten dat er kennelijk geen relijk vooruitzicht was om onrneming of haar activiteiten te behoun en een faillissement te vermijn, en (ii) betrokkene op dat ogenblik bestuurr of zaakvoerr was, en (iii) betrokkene af dat ogenblik niet heeft gehanld zoals een normaal voorzichtig en zorgvuldig bestuurr in zelf omstandighen zou hebben gehanld. Bij wijze uitzonring wordt bepaald dat nieuwe aansprakelijkheidsregel niet geldt wanneer failliet verklaar onrneming een "kleine" vzw, ivzw of stichting is. Inwerkingtreding Boek XX treedt in werking op 1 mei 2018 en geldt voor insolventieprocedures die af inwerkingtreding wet geopend worn. Bij KB kan er voor elke bepaling wet een vroegere datum inwerkingtreding bepaald worn. Dominique De Marez Charlotte Stragier Page 4 of 5

5 Copyright Eubelius bezit het exclusieve copyright ze website, zijn sign en volledige inhoud er. Gebruik ze website, of len er, in welke vorm dan ook, is verbon zonr voorafgaan schriftelijke toestemming Eubelius. Disclaimer De informatie over juridische onrwerpen die u in ze Spotlights aantreft, zijn louter informatieve, algemene besprekingen en kunnen in geen geval als juridisch advies worn beschouwd. Eubelius aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige scha die iemand zou lijn door voort te gaan op ze informatie. Als u juridisch advies wenst, dient u contact op te nemen met een gekwalificeer advocaat die u zal adviseren op basis uw persoonlijke situatie. Eubelius is niet verantwoorlijk voor content op externe websites die via ze Spotlights te bereiken zoun zijn. Powered by TCPDF ( Page 5 of 5