ONDERZOEK VAN TEAM VIER,

Transcriptie

1 Markt- en Opinieonderzoek. Markt- en Opinieonderzoek. Zeker Meten. Zeker Meten. ONDERZOEK VAN TEAM VIER, POWERED BY CHRISTELIJK LYCEUM ZANDVLIET (DEN HAAG) - RAPPORTAGE - V augustus 2017 Team Vier: Remco Frerichs, Edmée Nijdam en Jasper Kranendonk Methode: Online Steekproef: n=527 Veldwerk: 24 mei t/m 28 mei 2017 CONCEPTRAPPORTAGE PILOT

2 INHOUD INLEIDING 3 SLAPEN / NACHTRUST 5 SOCIAL MEDIA 12 SEKSUELE ACTIVITEIT JONGEREN 18 STUDIEFINACIERING / SCHULD 22 DEMOGRAFISCHE GEGEVENS 24 2

3 INLEIDING ACHTERGROND Op 31 maart van dit jaar organiseerde het Christelijk Lyceum Zandvliet in Den Haag de OnderwijsAndersDag. Tijdens deze dag hebben externen lezingen en workshops verzorgd over diverse onderwerpen. Team Vier is gevraagd om een workshop te organiseren over Marktonderzoek. Tijdens de workshop hebben Jasper Kranendonk en Remco Frerichs namens Team Vier een korte inleiding gegeven over marktonderzoek, hebben zij voorbeelden getoond van in de media gepubliceerde onderzoeken en hebben zij uitleg gegeven over het stellen van goede vragen (aan de hand van do s en don ts). Na deze aftrap hebben de leerlingen allemaal 16 of 17 jaar oud zelf een aantal onderwerpen genoemd die zij in een onderzoek verder zouden willen uitdiepen. Na een selectie van een aantal onderwerpen kregen de leerlingen de ruimte om na te denken over de vragen die ze binnen de thema s zouden willen voorleggen. 3

4 INLEIDING OPZET EN METHODIEK Het onderzoek is online (Computer Assisted Web Interviewing, CAWI) uitgevoerd. Bij deze methode hebben de jongeren een e- mail met een toelichting op het onderzoek en een link naar de vragenlijst ontvangen. De jongeren konden deze link aanklikken en de vragenlijst online invullen op een tijdstip dat hen het beste uitkwam. Het veldwerk heeft plaatsgevonden van 24 mei tot en met 28 mei Er is een reminder uitgestuurd om de respons te verhogen. VRAGENLIJST De vragenlijst is gebaseerd op de suggesties van de leerlingen van het Christelijk Lyceum Zandvliet. Thema s die in het onderzoek aan de orde komen, zijn slapen / nachtrust, social mediagebruik, studiefinanciering / schulden en seksuele activiteit van de jongeren. Team Vier heeft de vragenlijst verder ontwikkeld en het onderzoek uitgevoerd onder een representatieve steekproef van 527 Nederlandse 16- en 17-jarigen. RAPPORTAGE In onderhavige rapportage komen de belangrijkste resultaten uit het onderzoek aan de orde. In een aantal gevallen zijn de resultaten uitgesplitst naar geslacht, leeftijd of opleidingsniveau van de ondervraagden. WOORD VAN DANK Namens het Christelijk Lyceum Zandvliet werkten de volgende leerlingen mee aan de totstandkoming van het onderzoek: Robert Balàzs, Janaki Bansie, Jimsum Chou, Rob Dille, Antonio Gavriluta, Stefan Gravesteijn, Rishaan Gulraj, Nienke Harteveld, Liya Hu, Dilek Kirmit, Jia Hao Liu, Mattijs Lootsma, Anton Luo, Nicole Marques Morgado, Jesse van Nimwegen, Maya Ramdin, Jeffrey Thakoerdien en John Verheij 4

5 SLAPEN / NACHTRUST 5

6 SLAAPDUUR Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 1. Hoeveel uur slaap je gemiddeld per dag? Jongeren van 16 en 17 jaar slapen gemiddeld ruim 7,5 uren per dag. Jongens en meisjes slapen ongeveer even lang. Jongeren van 16 jaar slapen gemiddeld significant langer dan jongeren van 17 jaar, hoewel het gemiddelde in beide gevallen tussen 7,5 en 8 uren per dag ligt. Gemiddelde slaapduur per dag 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 2% 1% Minder dan 6 uur 2% 6% 8% 8% 21% 17% 17% 15% 32% 28% 11% 10% 9% 9% 2% 2% 1% 16 jaar 17 jaar 6 6,5 7 7,5 8 8,5 9 9, ,5 11 Meer dan 11 uur 1%

7 BEDTIJD: DOORDEWEEKS EN IN HET WEEKEND Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 2. Hoe laat ga je over het algemeen op doordeweekse dagen naar bed? Vraag 3. Hoe laat ga je over het algemeen op weekenddagen naar bed? Jongens van 16 en 17 jaar gaan doordeweeks gemiddeld om 22:44 uur naar bed en in het weekend om 0:37 uur. Voor meisjes is dit op doordeweeks dagen vrijwel gelijk (22:41 uur), maar in het weekend gaan ze gemiddeld iets eerder naar bed dan jongens (0:14 uur). 25% 23% Bedtijd doordeweekse dagen 20% 15% 18% De meeste jongens gaan doordeweeks om uur naar bed (modus). Voor meisjes is dit een half uur later, namelijk 23:00 uur. Jongens Meisjes 10% 5% 0% 25% Bedtijd weekenddagen 20% 15% 10% 13% 16% Voor zowel jongens als meisjes is op weekenddagen 0:00 uur de meest voorkomende tijd om naar bed te gaan. 5% 0%

8 SLAAPGEDRAG (1/2) Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 4. Hieronder staan enkele stellingen weergegeven. Geef voor elke stelling aan wat voor jou het meest van toepassing is. Ik slaap in één keer door (ik word s nachts niet wakker) 25% 45% 10% 4% Ik val gemakkelijk in slaap 15% 45% 9% 5% Ik voel me uitgerust als ik wakker word 6% 43% 12% 6% Ik lig wel eens wakker van mijn schoolprestaties 1% 7% 29% 33% Ik heb last van nachtmerries 1% 2% 37% 47% 1% Altijd Vaak Soms Zelden Nooit Weet niet

9 SLAAPGEDRAG (2/2) Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 4. Hieronder staan enkele stellingen weergegeven. Geef voor elke stelling aan wat voor jou het meest van toepassing is. Zeven op de tien jongeren van 16 en 17 jaar slapen altijd of vaak in één keer door en worden s nachts dus niet wakker (70%). Jongens slapen vaker altijd in één keer door dan meisjes (33% versus 18%). Ik slaap in één keer door (ik word s nachts niet wakker) 25% 45% 10% 4% Ongeveer een op de zeven jongeren van 16 en 17 jaar zegt altijd gemakkelijk in slaap te vallen (15%). Voor jongens geldt dit vaker dan voor meisjes (19% versus 10%). Een op de twintig geeft aan nooit gemakkelijk in slaap te vallen (5%). Onder jongens is dit aandeel 4%, onder meisjes 7%. Het verschil is niet betekenisvol. Ik val gemakkelijk in slaap 15% 45% 9% 5% Ongeveer de helft van de jongeren van 16 en 17 jaar voelen zich altijd of vaak uitgerust als zij wakker worden (49%). Jongens voelen zich vaker altijd uitgerust dan meisjes (9% versus 3%), terwijl meisjes zich vaker nooit uitgerust voelen (8% versus 3%). Ongeveer vier op de negen jongens van 16 en 17 jaar liggen nooit wakker van hun schoolprestaties (44%). Dit is aandeel is aanzienlijk hoger dan Ik voel onder me meisjes uitgerust (21%). als ik We wakker kunnen wordus 6% stellen dat meisjes 43% vaker wakker liggen van hun schoolprestaties 12% dan 6% jongens. Van de jongens geeft 2% aan altijd of vaak wakker te liggen van de schoolprestaties. Onder meisjes is dit aandeel 14%. Leerlingen op HAVO/VWO liggen vaker wakker van hun schoolprestaties dan VMBO/MBO-leerlingen. Van die laatste groep ligt 39% daar nooit wakker van, terwijl dit aandeel onder eerstgenoemde groep 26% is. Ruim twee Ik op lig wel de vijf eens jongens wakker van van 16 mijn en 17 schoolprestaties jaren hebben wel 1% eens 7% last van nachtmerries (43%). 29% Dit aandeel is een stuk 33% lager dan onder meisjes in die leeftijdsgroep (65%). Het betreft een significant verschil. Met andere woorden: meisjes hebben vaker last van nachtmerries dan jongens. Van de jongens geeft afgerond 0% aan altijd of vaak last te hebben van nachtmerries. Onder meisjes is dit aandeel 4%. Ik heb last van nachtmerries 1% 2% 37% 47% 1% Er doen zich wat bovenstaande stellingen betreft geen significante verschillen voor tussen 16-jarigen enerzijds en 17-jarigen anderzijds. Met andere woorden: het slapen gaat 16- en 17-jarigen ongeveer even gemakkelijk af. Altijd Vaak Soms Zelden Nooit Weet niet

10 VOOR HET SLAPEN GAAN Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 6. Wat doe je op doordeweekse dagen (als je naar school moet) het laatste uur voordat je gaat slapen? Een ruime meerderheid van de jongeren gebruikt in het laatste uur voordat zij op doordeweekse dagen naar bed gaan hun telefoon (bijvoorbeeld voor Whatsapp of andere apps): 68%. Dit geldt aanmerkelijk vaker voor meisjes dan voor jongens (79% versus 58%). Twee op de vijf jongeren kijken het laatste uur televisie (40%). Ook dit geldt vaker voor meisjes dan voor jongens (45% versus 35%). Je telefoon gebruiken Televisie kijken Muziek luisteren 35% 40% 68% Ook wordt regelmatig nog muziek geluisterd, namelijk door 35% van de jongeren. En ook hiervoor geldt dat meisjes dit vaker doen dan jongens: 40% versus 30%. Computeren Huiswerk maken 20% 19% Jongens computeren daarentegen in het laatste uur voordat zij naar bed gaan vaker dan meisjes (24% versus 16%; 20% van het totaal). Ook gamen zij vaker (29% versus 7%; 18% van het totaal). Gamen Lezen 18% 17% Jongeren op het VMBO/MBO gamen vaker het laatste uur van de dag dan jongeren op HAVO/VWO (23% versus 14%). Jongeren op HAVO/VWO maken daarentegen vaker het laatste uur nog hun huiswerk (27% versus 12%), lezen vaker (21% versus 14%) en sporten vaker (11% versus 5%). Sporten Radio luisteren 5% 8% Anders 4%

11 NA HET WAKKER WORDEN (1/2) Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 5. Welke van de onderstaande omschrijvingen is het meest op jou van toepassing op doordeweekse dagen (als je naar school moet)? Bijna twee op de vijf jongeren van 16 en 17 jaar staan (vrijwel) meteen op als de wekker gaat (38%), terwijl ruim drie op de tien zichzelf als een snoozer bestempelen. Het zijn vooral meisjes die de wekker meerdere keren uitdrukken voordat zij uit bed gaan: 39% (tegenover 25% van de jongens). Ongeveer een kwart van de jongeren wordt gewekt door zijn of haar vader of moeder, of iemand anders uit het gezin (24%). Dit betreft significant vaker jongens dan meisjes (32% versus 16%). Ik sta (vrijwel) meteen op als de wekker is gegaan 38% Ik ben een snoozer (Ik druk de wekker meerdere keren uit voordat ik uit bed ga) 32% Ik word gewekt door mijn vader of moeder (of iemand anders in het gezin) 24% Anders 3% Ik heb geen wekker nodig, want ik word toch wel op tijd wakker 3% Weet ik niet 1%

12 NA HET WAKKER WORDEN (2/2) Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 7. Wat is het eerste dat je doet als je wakker wordt? Ruim een op de drie jongeren kijkt s ochtends, als zij wakker worden, als eerste op hun telefoon (37%). Een even grote groep gaat als eerste naar het toilet (37%). Ongeveer een op de acht jongeren kleedt zich meteen aan (12%), terwijl 7% direct onder de douche stapt. Dit laatste geldt overigens vaker voor jongens dan voor meisjes (10% versus 4%). Op mijn telefoon kijken 37% Naar het toilet gaan 37% Aankleden 12% Douchen 7% Ontbijten 6% Anders 2%

13 SOCIAL MEDIA 13

14 SOCIAL MEDIA GEBRUIK: WELKE? Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 8. Welke Social Media gebruik je? Een zeer ruime meerderheid van de jongeren gebruikt Whatsapp (93%). Daarmee is dit medium onder de jongeren het populairst. Andere social media die door meer dan de helft van de 16- en 17-jarigen gebruikt worden, zijn Facebook (76%), Instagram (72%) en Snapchat (70%). Voor deze vier media, alsmede voor Pinterest, geldt dat deze vaker worden gebruikt door meisjes dan door jongens. WhatsApp Facebook Instagram Snapchat 72% 70% 76% 93% De 17-jarigen gebruiken vaker Whatsapp dan de 16-jarigen (95% versus 90%). Skype Twitter Pinterest Google+ 27% 20% 16% 13% LinkedIn Anders Geen 3% 1% 5%

15 SOCIAL MEDIA GEBRUIK: HOE VAAK? (1/2) Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 9. Hoeveel tijd besteed je dagelijks aan deze Social Media? Top 4: Social media gebruik, aantal minuten per dag WhatsApp 75 Snapchat 34 Instagram 34 Facebook 30

16 SOCIAL MEDIA GEBRUIK: HOE VAAK? (2/2) Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 9. Hoeveel tijd besteed je dagelijks aan deze Social Media? Jongeren van 16 en 17 jaar spenderen dagelijks meer dan drie uur aan social media, Whatsapp meegerekend; gemiddeld 195 minuten per dag. Aan Whatsapp wordt Aantal de minuten meeste tijd per besteed: dag 75 minuten. Jongeren besteden dagelijks ongeveer een half uur aan Snapchat (35 minuten), Instagram (34 minuten) en / of Facebook (31 minuten). Meisjes zijn aanzienlijk actiever op social media dan jongens: bijna vier uur tegenover ruim twee en een half uur. Jongens WhatsApp 75 besteden de meeste tijd aan Whatsapp (62 minuten), Facebook (26 minuten) en Instagram (24 minuten). Ook meisjes brengen de meeste tijd door met Whatsapp (88 minuten), gevolgd door Snapchat (48 minuten) en Instagram (45 minuten). Jongeren van 17 jaar spenderen dagelijks meer uren aan social media dan jongeren van 16 jaar. De 17-jarigen brengen dagelijks bijna drie en een half uur door op social media, de 16-jarigen iets meer dan drie uur. In beide groepen wordt de meeste tijd besteed aan Whatsapp (respectievelijk 82 en 68 minuten). De 17-jarigen zijn na Whatsapp het meest actief op Snapchat (36 minuten) en Facebook Snapchat (34 minuten); de 16-jarigen op Instagram 34 (35 minuten) en Snapchat (33 minuten). Social media waar jongens meer tijd aan besteden dan meisjes zijn Skype (14 minuten per dag versus 5 minuten per dag) en Twitter (6 minuten versus 3 minuten). Er zijn geen social media waaraan 16-jarigen aanzienlijk meer tijd besteden dan 17-jarigen. Aan Google+ en LinkedIn wordt door jongeren de minste tijd gespendeerd (achtereenvolgens 3 minuten en een halve minuut per dag), en bovendien door jongens en meisjes ongeveer even veel. Instagram 34 Wanneer we kijken naar de relatieve tijd die jongeren spenderen aan social media valt op dat meisjes verhoudingsgewijs meer tijd besteden aan Snapchat (20% van de tijd die zij op social media doorbrengen, besteden zij aan Snapchat) dan jongens (14%). Jongens besteden verhoudingsgewijs meer tijd aan Skype (9% versus 2%) en Twitter (4% versus 1%). Van de 16- en 17-jarigen geeft 1% aan niet actief te zijn op social media. Facebook 30

17 SOCIAL MEDIA GEBRUIK: WAAR EN WANNEER? (1/2) Basis: gebruikt social media (n=523) Vraag 10. Hoe vaak maak je gebruik van Social Media op de onderstaande momenten? Op school, in de pauzes 28% 39% 6% 5% 1% In bed, voor het slapen 30% 32% 6% 12% 1% In het openbaar vervoer (trein/tram/bus/metro) 24% 35% 8% 14% 4% In bed, na het wakker worden 23% 32% 11% 14% Op de wc 12% 30% 11% 18% Tijdens het maken van huiswerk 5% 24% 17% 12% 1% Op school, in de les 5% 16% 22% 24% 1% Op de fiets 2% 9% 28% 41% Aan tafel, tijdens het eten 2% 5% 29% 47% Altijd Vaak Soms Zelden Nooit Weet niet

18 SOCIAL MEDIA GEBRUIK: WAAR EN WANNEER? (2/2) Basis: gebruikt social media (n=523) Vraag 10. Hoe vaak maak je gebruik van Social Media op de onderstaande momenten? Jongeren die actief zijn op social media maken daar vooral op school, tijdens de pauzes gebruik van. Een zeer ruime meerderheid geeft aan Op in de school, pauzes in de actief pauzes te zijn op social 28% media (95%). Bijna zeven 39% op de tien jongeren besteden 6% in de 5% pauzes 1% altijd of vaak tijd aan social media (68%). Andere populaire momenten om tijd te spenderen aan social media zijn in bed (voor het slapen) en tijdens het maken van huiswerk (beide 88% wel eens), alsmede na het wakker worden en in het openbaar vervoer (beide 86% wel eens). Ook In bed, op de voor wc het is het slapen gebruik van social 30% media een populair 32% tijdverdrijf: 82% is dan wel eens 6% actief 12% op social 1% media. Niet In het alleen openbaar tijdens vervoer de pauzes (trein/tram/bus/metro) op school wordt altijd of 24% vaak tijd besteed aan 35% social media; dit geldt ook 8% voor het 14% checken 4% van social media voordat men gaat slapen: 63% doet dat altijd of vaak. Bijna drie op de vijf besteden altijd of vaak tijd aan social media in het openbaar vervoer (58%). Een op de vijf jongeren besteedt altijd of vaak tijd aan social media tijdens de les (20%), een op de tien doet In bed, dat op na de het fiets wakker (10%) worden een op de 23% veertien aan tafel, tijdens 32% het eten (7%). 11% 14% Meisjes zijn vaker dan jongens wel eens actief op social media in de pauzes (98% versus 93%), in het openbaar vervoer (94% versus 78%), tijdens het maken van Op huiswerk de wc (93% 12% versus 83%), 30% na het wakker worden (89% versus 11% 82%), op 18% de wc (86% versus 77%) en tijdens de lesuren (82% versus 70%). De 17-jarigen Tijdens zijn vaker het wel maken eens van actief huiswerk op social 5% media dan 24% 16-jarigen in het openbaar vervoer (91% versus 17% 80%), 12% tijdens 1% de pauzes op school (81% versus 71%) en op de fiets (65% versus 52%). Op school, in de les 5% 16% 22% 24% 1% Op de fiets 2% 9% 28% 41% Aan tafel, tijdens het eten 2% 5% 29% 47% Altijd Vaak Soms Zelden Nooit Weet niet

19 SEKSUELE ACTIVITEIT JONGEREN 19

20 SEKSUELE ACTIVITEIT (1/3) Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 20. Geef alsjeblieft aan met hoeveel van onderstaande 5/6 stellingen je het eens bent. Vraag 21. Ben je wel eens met iemand naar bed geweest? Of men al wel eens met iemand naar bed is geweest, is wellicht niet gemakkelijk toe te geven. Om toch in kaart te kunnen brengen hoeveel procent van de 16- en 17-jarigen wel eens met iemand naar bed is geweest, hebben we de item count-methode gebruikt. Die houdt in dat er een blok met identieke stellingen aan twee matched samples worden voorgelegd: de testgroep en de controlegroep. Er is echter een verschil: de testgroep krijgt een extra stelling (in geval van dit onderzoek de stelling over het al dan niet seksueel actief te zijn geweest). Vervolgens wordt de respondenten in beide groepen gevraagd met hoeveel stellingen zij het eens zijn. Het gemiddelde aantal stellingen waarmee de controlegroep het eens is, wordt afgetrokken van het aantal stellingen waarmee de testgroep het eens is. Het verschil, uitgedrukt in een percentage, is het aandeel dat het met de gemeten stelling eens is. In geval van dit onderzoek had de extra stelling dus betrekking op seksuele activiteit ( Ik ben seksueel actief ). Op basis van de onderzoeksresultaten kan vastgesteld worden hoeveel procent van de Nederlandse 16- en 17-jarigen wel eens seksueel actief is geweest. Los van de anonimiteit en de privacy is met deze methode nooit vast te stellen wie seksueel actief is geweest. Men geeft immers alleen maar aan met hoeveel stellingen men het eens is, en niet met welke. Op basis van de item count-methode kunnen we stellen dat 40% van de 16- en 17-jarigen wel eens met iemand naar bed is geweest. Dit geldt vaker voor meisjes dan voor jongens (46% versus 34%) en vaker voor 17-jarigen dan voor 16-jarigen (59% versus 22%). Ook kunnen we stellen dat seksuele activiteit een onderwerp betreft waarover jongeren zich zelfs anoniem niet zo gemakkelijk uiten. Want wanneer we rechtstreeks vragen of men wel eens met iemand naar bed is geweest, antwoordt 28% bevestigend. Voor meisjes geldt dit vaker dan voor jongens (32% versus 24%) en voor 17-jarigen vaker dan voor 16-jarigen (35% versus 21%). In alle gevallen ligt het aandeel dat direct aangeeft seksueel actief te zijn geweest lager dan het aandeel dat dit via de item count-methode aangeeft. Alleen onder de 16-jarigen lijkt geen sprake te zijn van een gevoelig onderwerp: van deze groep geeft 21% direct aan wel eens met iemand naar bed te zijn geweest, terwijl dit aandeel via de item count-methode 22% is.

21 SEKSUELE ACTIVITEIT (2/3) Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 20. Geef alsjeblieft aan met hoeveel van onderstaande 5/6 stellingen je het eens bent. Vraag 21. Ben je wel eens met iemand naar bed geweest? Of men al wel eens met iemand naar bed is Wel geweest, eens is met wellicht iemand niet naar gemakkelijk bed geweest toe te geven. Om toch in kaart te kunnen brengen hoeveel procent van de 16- en 17-jarigen wel eens met iemand naar bed zijn geweest, hebben we de item countmethode gebruikt. Die houdt in dat er een blok met identieke stellingen aan twee matched samples Verschil worden voorgelegd: in de testgroep en de controlegroep. Item count-methode Directe vraag procentpunten Er is echter een verschil: de testgroep krijgt een extra stelling (in geval van dit onderzoek de stelling over het al dan niet seksueel actief te zijn geweest). Totaal Vervolgens wordt de respondenten 40% in beide groepen gevraagd 28% met hoeveel stellingen 12 zij het eens zijn. Het gemiddelde aantal stellingen waarmee de controlegroep het eens is, wordt afgetrokken van het aantal stellingen waarmee de testgroep het eens is. Het verschil, uitgedrukt in een percentage, is het aandeel dat het met de gemeten stelling eens is. In geval van dit onderzoek had de extra stelling dus betrekking op seksuele activiteit ( Ik ben seksueel actief ). Op basis van de onderzoeksresultaten Jongens kan vastgesteld worden hoeveel 34% procent van de Nederlandse 24% 16- en 17-jarigen wel eens 10 seksueel actief is geweest. Los van de anonimiteit en de privacy is met deze methode nooit vast te stellen wie seksueel actief is geweest. Men geeft immers alleen maar aan met hoeveel stellingen men het eens is, en niet met welke. Meisjes 46% 32% 14 Op basis van de item count-methode kunnen we stellen dat 40% van de 16- en 17-jarigen wel eens met iemand naar bed is geweest. Dit geldt vaker voor meisjes dan voor jongens (46% versus 34%) en vaker voor 17-jarigen dan voor 16-jarigen (59% versus 22%). Ook kunnen we 16-jarigen stellen dat seksuele activiteit 22% een onderwerp betreft waarover 21% jongeren zich zelfs 1 anoniem niet zo gemakkelijk uiten. Want wanneer we rechtstreeks vragen of men wel eens met iemand naar bed is geweest, antwoordt 28% bevestigend. Voor meisjes geldt dit vaker dan voor jongens (32% versus 24%) en voor 17-jarigen vaker dan voor 16-jarigen (35% versus 21%). In 17-jarigen alle gevallen ligt het aandeel dat 59% direct aangeeft seksueel actief 35% te zijn geweest lager dan het 24 aandeel dat dit via de item count-methode aangeeft. Alleen onder de 16-jarigen lijkt geen sprake te zijn van een gevoelig onderwerp: van deze groep geeft 21% direct aan wel eens met iemand naar bed te zijn geweest, terwijl dit aandeel via de item count-methode 22% is.

22 SEKSUELE ACTIVITEIT (3/3) Basis: wel eens met iemand naar bed geweest (n=147) Vraag 22. Op welke leeftijd ben je voor het eerst met iemand naar bed gegaan? Vraag 23. Ga je naar bed met een vaste partner of met losse contacten? Vraag 24. Heb je wel eens een soa-test gedaan? Jongeren die hebben aangegeven wel eens met iemand naar bed te zijn geweest, geven in meerderheid aan dit met een vaste partner te doen (77%). Circa een op de acht geeft aan losse contacten te hebben (12%). Totaal (n=147) 77% 12% 11% Meisjes lijken in dit opzicht trouwer dan jongens (84% versus 68%). HAVO/VWO-leerlingen hebben vaker een vaste partner met wie ze naar bed gaan dan VMBO/MBO-leerlingen (85% versus 70%). Het verschil tussen 17-jarigen (80%) en 16-jarigen (70%) is niet significant. Jongens (n=64) Meisjes (n=83) 68% 84% 17% 15% 8% 8% De gemiddelde leeftijd waarop jongeren van 16 en 17 jaar voor het eerst met iemand naar bed zijn gegaan, is 15 jaar en 6 maanden. Een vaste partner Losse contacten Wil ik niet zeggen Van de jongeren die wel eens seksueel actief zijn geweest en het bed hebben gedeeld met iemand anders geeft 84% aan nog nooit een SOA-test te hebben gedaan. Circa een op de tien heeft een dergelijke test wel gedaan (11%). Er doen zich wat dit betreft geen significante verschillen voor tussen de diverse doelgroepen. 5% 11% Ja Nee Van degenen die wel eens een SOA-test hebben gedaan (n=16), geeft n=1 jongere aan een SOA te hebben gehad. Dit komt neer op afgerond 1% van de jongeren die seksueel actief zijn (geweest) en 0% van alle 16- en 17-jarigen. 84% Wil ik niet zeggen

23 STUDIEFINANCIERING / SCHULD 23

24 STUDIEFINANCIERING / SCHULD Basis: totale steekproef (n=527) Vraag 11. Vind je dat de studiefinanciering weer heringevoerd moet worden? Vraag 12. Heb je op dit moment schulden? Ruim driekwart van de 16- en 17-jarigen pleit voor herinvoering van de studiefinanciering (77%). Meisjes zijn vaker voorstanders van herinvoering dan jongens (81% versus 74%). Ook is het draagvlak voor herinvoering onder 17-jarigen groter dan onder 16-jarigen (81% versus 73%). 4% 19% Ja Nee 77% Weet ik niet Van de jongeren geeft een zeer ruime meerderheid aan op dit moment geen schulden te hebben (96%). Een op de vijftig jongeren heeft wel schulden (2%). Dit geldt voor meisjes in sterkere mate dan voor jongens (4% versus afgerond 0%). 2% 2% Ja Nee Wil ik niet zeggen 96%

25 DEMOGRAFISCHE GEGEVENS 25

26 DEMOGRAFISCHE GEGEVENS (1/2) In het onderzoek zijn ongeveer even veel jongens als meisjes ondervraagd. Ditzelfde geldt voor 16- en 17-jarigen. De helft van de ondervraagde jongeren volgt een HAVO/VWO-opleiding (50%), 41% volgt een VMBO/MBO-opleiding en 4% doet (al) een opleiding op HBO/WO-niveau. De overige ondervraagden volgen geen of een andere opleiding (4%). Geslacht Percentage Opleidingsniveau Percentage Jongen 51% Meisje 49% VMBO 21% MBO 20% Leeftijd Percentage HAVO 24% VWO 26% HBO 3% 16 jaar 48% 17 jaar 52% WO 1% Anders 2% Geen 2%

27 DEMOGRAFISCHE GEGEVENS (2/2) Provincie Percentage Geloofovertuiging Percentage Groningen 5% Friesland 5% Drenthe 4% Overijssel 4% Flevoland 2% Gelderland 14% Utrecht 6% Gereformeerd 6% Islamitisch 1% Nederlands Hervormd 3% Protestants 7% Rooms-Katholiek 14% Anders 4% Geen 64% Noord-Holland 16% Zuid-Holland 20% Zeeland 2% Noord-Brabant 16% Limburg 7%

28 Noordhollandstraat AS Amsterdam Tel: Noordhollandstraat AS Amsterdam Tel: