Marie Van Broeckhoven Anneleen Depaire Suïcidepreventiewerking DAGG Lommel 011/ Detectie en behandeling van suïcidaal gedrag

Transcriptie

1 Marie Van Broeckhoven Anneleen Depaire Suïcidepreventiewerking DAGG Lommel 011/ Detectie en behandeling van suïcidaal gedrag

2 2 Wat? Multidisciplinaire richtlijn voor de detectie en behandeling van suïcidaal gedrag Voor wie? Hulpverleners in de gezondheidszorg (artsen, psychologen, verpleegkundigen) Waarom? Aanscherpen van kennis, attitudes en vaardigheden m.b.t. de detectie en behandeling van suïcidaliteit Handvaten voor de detectie en behandeling van suïcidaliteit Sensibiliseren over het belang en nut van suïcidepreventie Het creëren van een gedeelde visie en taal m.b.t. suïcidaliteit Evidence based werken stimuleren

3 3 Basisprincipes

4 Waarom worden sommige personen suïcidaal? 4

5 5 Suïcidaal gedrag: verklaringen Integratief model van Heeringen

6 6 Suïcidaal proces

7 Hoe kan je aan iemand merken dat hij/zij suïcidaal is? 7

8 8 Signalen herkennen o o Directe signalen: Dreigen om zichzelf te verminken of te doden Methoden zoeken om zichzelf te doden of toegang zoeken tot middelen om zelfmoord te plegen Praten of schrijven over de dood, sterven of zelfmoord Indirecte signalen: Hopeloosheid Woede, boosheid of wraakzucht Roekeloos gedrag of het schijnbaar zonder nadenken ondernemen van risicovolle activiteiten Gevoel vast te zitten, geen uitweg te weten Toenemend alcohol- of druggebruik Zich terugtrekken van familie, vrienden of de samenleving Angst, agitatie, slaapproblemen Sterke stemmingswisselingen Geen redenen zien om te leven, de zin van het leven niet meer zien

9 Hoe praat je erover? 9

10 10 Bespreekbaar maken Bij indirecte signalen Peilen naar gevoelens: Hoe voel jij je nu? Als je aan je eigen dood denkt, welke gevoelens ervaar je dan? Je moet je wel wanhopig voelen. Klopt dat? Hoe wanhopig voel je je nu? Waarover ben je het meest wanhopig? Heb je soms het gevoel dat je helemaal vastzit, dat je geen uitweg meer hebt? Hoe voelt dit voor jou? Zijn er gebeurtenissen of gedachten die je erg angstig maken? Wat is het effect van die angst op jou?

11 11 Bespreekbaar maken Peilen naar gedragsmatige signalen: Neem je soms levensbedreigende risico s? Ben je soms bang de controle over jezelf te verliezen? Gebruik je soms alcohol of drugs? Heb je het gevoel dat je de laatste tijd meer alcohol drinkt of drugs gebruikt dan vroeger? Hoe zou jij je nachtrust omschrijven? Heb je slaapproblemen? Merk je dat je de laatste tijd anders reageert op de dingen rondom jou? Toekomstgerelateerde factoren: Hoe zie je de toekomst tegemoet? Verwacht je nog positieve of negatieve zaken in de nabije of verre toekomst?

12 12 Bespreekbaar maken Bij directe uitingen van zelfmoordgedachten Aanwezigheid zelfmoordgedachten: Hoe lang heb je deze gedachten al? Hoe vaak heb je deze gedachten? Hoe sterk zijn die gedachten? Hoe ervaar je deze gedachten? Concrete plannen: Heb je concrete plannen gemaakt om zelfmoord te plegen? Hoe zien die plannen eruit? Methode? Voorbereidingen? Hoeveel haast heb je om je plannen uit te voeren?

13 13 Bespreekbaar maken Betekenis Wat maakt dat je zelfmoord wilt plegen? Stel dat je dood zou zijn, wat zou je daarmee bereiken? Ambivalentie: Welke dingen houden je nog tegen om zelfmoord te plegen? Hoe schat je de gevolgen van je zelfmoord in voor anderen? Waar voel je je het dichtstbij staan: verder leven of sterven? Hoe heb je het tot nu toe volgehouden?

14 Hoe gevaarlijk is het? 14

15 15 Suïciderisico inschatten Op basis van inschatting acuut suïciderisico en verder onderzoek suïcidaliteit

16 16 Oefening Risicoformulering a.d.h.v. een casus

17 Hoe behandel je suïcidale personen en zorg je voor veiligheid? 17

18 18 Safetyplan

19 19 Behandelplan

20 20 Hulpbronnen

21 21 E-learning SP-reflex o o E-tool:

22 22 Zelfmoord 1813 o o Zelfmoordlijn 1813

23 23 Think Life Online zelfhulpcursus bij zelfmoordgedachten

24 24 Back Up App biedt houvast bij zelfmoordgedachten

25 25 On Track Again App voor jongeren na een suïcidepoging

26 26 ASPHA Advies Suïcidepreventie voor Huisartsen en Andere hulpverleners

27 Afsluiting Zijn er nog vragen? 27