Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Jaarverslag. Waaslandhaven wérkt! _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 1 12/06/ :30

Transcriptie

1 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Jaarverslag 2016 De Waaslandhaven wérkt! _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 1 12/06/ :30

2 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever 2 Jaarverslag 2015 Jaarverslag _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 2 12/06/ :30

3 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Voorwoord 4 Deel 1: de Maatschappij in Aandeelhouders en kapitaal 6 Raad van Bestuur 8 Samenstelling Werking Algemene Vergaderingen 9 Strategisch Beleidsplan Stappen in 2016 Evaluatie strategische nota 2016 Beleidsovereenkomst Personeel 18 Deel 2: de Linkerscheldeoever in beweging 19 MLSO beweegt 18 Grondbeleid 20 Concessies 22 Juridisch 26 Duurzaamheid 31 Duurzaamheidsverslag / Award Wind aan de Stroom Ecluse Havenwerktuigen Natuur 37 Beheercommissie Natuur Linkerscheldeoever Soortenbeschermingsprogramma Ecologische infrastructuur Infrastructuur 41 Patrimonium 47 Sociale opdracht 49 Woon-werkverkeer Sponsoring Havenland Havenontwikkeling 51 GRUP Truckparking Antwerp Railport Flanders recycling hub Bedrijventerreinmanagement (BTM) Communicatie 57 Media Events De Waaslandhaven beweegt 59 De Waaslandhaven wérkt 59 Tewerkstellingscijfers Trafieken Er wordt gewerkt aan de Waaslandhaven 68 Overheidsinvesteringen Nieuws van de bedrijven Verder in de Waaslandhaven 75 Veiligheid Randnieuws Deel 3: financiële informatie 81 Deel 4: tewerkstellingscijfers _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 3 12/06/ :30

4 4 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Voorwoord Succes bedreigd door wegcongestie De directe tewerkstelling in de Waaslandhaven, deel van de haven van Antwerpen, blijft groeien. De trafieken zijn ook opnieuw fenomenaal gestegen. Het is bijna een mantra dat hier arlijks kan verkondigd worden. Voor het zevende ar op rij, na crisisar 2009, stijgt de directe tewerkstelling. Het wordt bijna als normaal beschouwd. Dat de Waaslandhaven wérkt, zie je bijvoorbeeld ook op de arlijkse jobbeurs die MLSO samen met EGTS organiseert. In 2016 waren er maar liefst 72 bedrijven aanwezig op die beurs, waaronder vele havenbedrijven. Dit is een goede indicator dat er nog steeds vacatures zijn. Ik loop het risico om hier een anachronisme in ons arverslag te smokkelen, maar op de beurs in 2017 zullen dat 84 bedrijven zijn. De groei zet zich dus door. 68,5 miljoen ton goederen werden aan- en afgevoerd via de Waaslandhaven in Dat is bijna 17 miljoen meer dan in Als de tendenzen 2015 en 2016 zich verderzetten in 2017, zal de Waaslandhaven de helft van alle maritieme trafieken in gans de haven voor haar rekening nemen. De groei van de Waaslandhaven wordt echter bedreigd door wegcongestie en juridische uitspraken. Wat het verkeer over de weg betreft, moeten we inzetten om het havenverkeer maximaal te scheiden van het lokaal verkeer. De realisatie van het GRUP E34 is hierbij de hoogste prioriteit. Enerzijds zal dan de expresweg tussen Vrasene en Antwerpen over drie rijvakken beschikken; anderzijds wordt het westelijk deel van de Waaslandhaven rechtstreeks aangesloten op de E34 en dus niet langer via het verkeerscomplex in Vrasene, dat terug zal dienen voor lokaal verkeer. Maar ook duidelijke handhaving, bijvoorbeeld door middel van technische apparatuur, moet doorgaand vrachtverkeer uit de dorpskernen houden. In december 2016 en mei 2017 werden deelgrup s gedeeltelijk vernietigd door de Raad van State, wat de verdere ontwikkeling van de haven afremt. De Vlaamse overheid probeerde hierop te anticiperen met de start van het complex project Extra Containercapaciteit Antwerpen in de zomer van Dankzij uitstekend juridisch werk werd het Logistiek Park Waasland fase West trouwens gevrijwaard van die vernietiging, waardoor we de gewenste oppervlakte toch in concessie konden geven. Meteen werden deze nieuwe concessionarissen ook uitgenodigd om mee na te denken over hoe we binnen het Logistiek Park Waasland samen taken kunnen opnemen in het kader van bedrijfsterreinmanagement. Een concept dat tot duurzame bedrijfsvoering kan leiden, en waar we als MLSO mee aan de kar trekken. Dit overtuigt me meer dan ooit van onze visie: Samen met haar partners zal MLSO in 2030 duurzame toegevoegde waarde en tewerkstelling optimaal ontwikkeld hebben in de Waaslandhaven, deel van de Antwerpse haven. Boudewijn Vlegels voorzitter Maatschappij Linkerscheldeoever _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 4 12/06/ :30

5 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag de Maatschappij in 2016 In dit eerste gedeelte willen we een beeld geven van wat er met MLSO als organisatie is gebeurd in We belichten daarbij een aantal aspecten. Naast een beeld van de aandeelhouders en de aandelen zelf, worden de bestuursorganen besproken en tot slot het personeel. Ook het strategisch beleidsplan en de strategie voor 2017 worden kort toegelicht _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 5 12/06/ :30

6 6 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Aandeelhouders en kapitaal Maatschappelijk kapitaal - aandelen A Aandeelhouder Aantal aandelen A Geplaatst kapitaal (EUR) Opgevraagd kapitaal (EUR) Gemeente Beveren , ,67 Gemeente Zwijndrecht , ,33 Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen , ,00 Intergemeentelijk Samenwerkingsverband van het Land van Waas , ,33 Vlaamse Gewest , ,00 Totaal , ,33 Aandelen B In overeenstemming met artikel 9 van de wet-chabert en artikel 8 par. 3 van de statuten van de Maatschappij worden aan het Vlaamse Gewest aandelen B toegekend voor de inbreng in de Maatschappij van eerder door het Gewest (of vroeger de Belgische Staat) verworven goederen. Dezelfde aandelen B worden eveneens toegekend aan het Vlaamse Gewest in het kader van de prefinanciering door het Vlaamse Gewest van de verwervingen die de Maatschappij doorvoert voor de verdere havenuitbouw (financieringsovereenkomst dd. 10 maart 1999 afgesloten tussen het Vlaamse Gewest en de Maatschappij). Naarmate de Maatschappij over deze verworven goederen wenst te beschikken (bv. door ze in erfpacht of concessie te geven of te verkopen) wordt een evenredig aantal aandelen B vernietigd en wordt overgegaan tot terugbetaling ervan aan het Gewest. Op 1 nuari 2016 waren aan het Vlaamse Gewest volgende aandelen B toegekend: Als gevolg van de inbreng van vroeger verworven gronden: ,35195 aandelen B ( ,94 euro) Als gevolg van geprefinancierde verwervingen: ,24661 aandelen B ( ,26 euro) Totaal: ,59856 aandelen B ( ,20 euro) In de loop van 2016 werd door het Vlaamse Gewest volgend terrein ingebracht bij Maatschappij Linkerscheldeoever: - Terreinstroken gesitueerd op de bedrijfssite van Antwerp Gas Terminal, opp m² ter waarde van ,20 euro volgens akte 2016/2462 en plan AMT/S/3398; Voor deze inbrengen ontvangt het Gewest bijgevolg 82,41536 aandelen B. Anderzijds heeft de Maatschappij enkele terreinen die eerder door het Vlaamse Gewest bij haar werden ingebracht, in de loop van 2016 overgedragen aan het Havenbedrijf Antwerpen: - Terreinstroken gesitueerd op de bedrijfssite van Antwerp Gas Terminal, opp m² ter waarde van ,20 euro volgens akte met dossiernr /010 dd en plan AMT/S/3399; - Terreinstroken in de bedrijfszone van Euroports (Westerlund), opp ,00 m² t.w.v ,50 euro, volgens akte 2016/2794 dd en plan AMT/S/3401; - Strook grond aan de noordkant van het Waaslandkanaal nr. 510F t.h.v. Cambell Aggregates, opp ,00 m² t.w.v ,90 euro, volgens akte 2119/2795 en plan AMT/S/3403; Deze drie terreinen waren op het moment van overdracht al in concessie gegeven door het Havenbedrijf Antwerpen en door haar betaald aan Maatschappij Linkerscheldeoever in het kader van de prefinancieringsovereenkomst van , waarna de Maatschappij op haar beurt de bedragen overmaakte aan het Gewest als onderdeel van de _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 6 12/06/ :30

7 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag globale betaling van ,38 euro. De overeenkomstige aandelen B worden vernietigd, maar zonder financiële transacties. De drie terreinen vertegenwoordigen een globale waarde van ,60 euro, waarvoor de overeenstemmende 332,83088 aandelen B worden vernietigd. Eveneens droeg Maatschappij Linkerscheldeoever het volgend terrein over aan de NV Waterwegen en Zeekanaal: - Terrein aan de zuidkant van Fort Liefkenshoek, opp ,00 m² ter waarde van ,70 euro, volgens akte 4105/2016 en plan C4/9428_01; De hiermee corresponderende 115,78376 aandelen B worden vernietigd. Daarnaast worden aandelen B vernietigd voor een terrein gesitueerd aan de noordkant van Indaver en door het Havenbedrijf Antwerpen eerder in concessie verleend aan Antwerp Gateway NV: - Het terrein meet ,32 m² volgens plan AMT/S/3131C en akte 2014/0038, en vertegenwoordigt een waarde van ,49 euro. Dit terrein maakte deel uit van de prefinancieringsovereenkomsten van 2004 en 2008 zodat hiervoor enkel de overeenstemmende 224,87479 aandelen B worden vernietigd, zonder financiële transactie. Alle hiervoor vermelde overdrachten vertegenwoordigen een totale boekhoudkundige waarde van ,79 euro, hetzij 673,48943 aandelen B. De Maatschappij verleende in 2016 meer concessies, waarvan slechts één een impact heeft op aandelen B. Het betreft volgende concessies: WG Aannemingen: terrein grotendeels nog niet ingebracht door het Vlaamse Gewest, doch wordt gepland in De overeenstemmende aandelen B zullen dan gecreëerd of vernietigd worden. Deurganck Logistics Center: terrein ingebracht deels via de globale inbreng dd. 30 december 2003 en deels via inbreng in 2015 plan AMT/S/2441 L. - Totale opp.: m² - Waarde te vernietigen aandelen B: (179,18 stuks) Volgende vier concessies werden verleend aan bedrijven in het Logistiek Park Waasland, fase West: 1) Ahlers Belgium NV (solidair: Astra Immo NV) 3) Metalon NV 2) Aertssen Logistics NV 4) Agrityre cvba De terreininnames liggen hetzij geheel, hetzij grotendeels op gronden die door Maatschappij Linkerscheldeoever uit haar eigen middelen werden betaald waarbij de verwerving verliep hetzij via de Grondenbank Linkerscheldeoever hetzij als een rechtstreekse transactie tussen eigenaar en Maatschappij Linkerscheldeoever. Op datum van afsluiting van de arrekening op was de zuidelijke grens van het Logistiek Park Waasland nog niet definitief bepaald als gevolg van de gedeeltelijke vernietiging van het desbetreffend GRUP op zodat de impact op de terreininname van sommige concessionarissen onduidelijk was. Om die redenen wordt de (overigens zeer beperkte) vernietiging van aandelen B uitgesteld tot Kebony Belgium NV: Concessie toegekend op een terrein dat in 2004 door Maatschappij Linkerscheldoever rechtstreeks verworven werd van de privé-eigenaar en werd betaald uit eigen middelen. Bijgevolg dienen hiervoor geen aandelen B te worden vernietigd. (ligging: Zone Ketenisse). Wat betreft aandelen B i.v.m. de prefinanciering door het Gewest van door de Maatschappij verrichte verwervingen werden in de loop van 2016 in totaal 2.399,94087 aandelen B gecreëerd, met een tegenwaarde van ,09 euro. De prefinancieringsovereenkomst tussen het Vlaamse Gewest en de Maatschappij Linkerscheldeoever voorziet dat aandelen B worden gecreëerd wanneer de Maatschappij onroerende verwervingen doorvoert met de financiële middelen die daartoe vooraf door het Gewest ter beschikking werden gesteld, en dat deze aandelen B opnieuw worden vernietigd wanneer de Maatschappij deze eigendommen valoriseert door erfpacht, concessie of overdracht. Op 31 december 2016 waren aan het Gewest dus volgende aandelen B toegekend: als gevolg van inbreng van vroeger verworven gronden: ,09788 aandelen B ( ,35 euro) als gevolg van geprefinancierde verwervingen: ,18748 aandelen B ( ,35 euro) Totaal: ,28536 aandelen B ( ,70 euro) _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 7 12/06/ :30

8 8 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Raad van Bestuur Samenstelling Namens de gemeente Beveren: Boudewijn Vlegels, voorzitter Guy Tindemans Kristien Hulstaert (raadgevende stem) Namens het Havenbedrijf Antwerpen (HA): Eddy Bruyninckx, ondervoorzitter Björn Verhoeven Koen Kennis Stefan Vanfraechem Namens Interwaas: Julien Van Geertsom Peter Deckers, ondervoorzitter Filip Kegels Namens de gemeente Zwijndrecht: Kris Herremans Namens het Vlaams Gewest: Freddy Aerts Miet Deckers Werking De Raad van Bestuur kwam in keer bij elkaar en behandelde daarbij 180 agendapunten. In november 2016 bood Eddy Bruyninckx zijn ontslag uit de Raad van Bestuur van MLSO aan, wegens zijn pensioen dat op 1 nuari 2017 zou ingaan _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 8 12/06/ :30

9 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Algemene vergaderingen De gewone algemene vergadering vond plaats op 8 juni Gewoontegetrouw stonden het arverslag, de arrekening en de financiële resultaten van het voorgaande ar op de agenda. De Algemene Vergadering besliste ook deel te nemen aan de Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking genaamd Linieland van Waas en Hulst, die op 15 juni 2011 werd opgericht. Naast de vier grensgemeenten Beveren, Hulst, Sint-Gillis-Waas en Stekene, maken ook de provincies Zeeland en Oost-Vlaanderen en Interwaas en dus nu ook de Maatschappij Linkerscheldeoever er deel van uit. De twee grote doelstellingen van de groepering zijn: enerzijds het grensoverschrijdend overleg en de grensoverschrijdende samenwerking tussen de deelnemers te bevorderen en te ondersteunen; anderzijds gezamenlijke projecten te realiseren. De buitengewone algemene vergadering vond plaats op 14 december Zoals steeds werden er de begroting en de strategische nota voor 2017 voorgesteld. Ook werd Jacques Vandermeiren, vanaf 1 nuari 2017 nieuwe CEO en gedelegeerd bestuurder van Havenbedrijf Antwerpen, bij unanieme stemming aangesteld tot bestuurder van de Maatschappij Linkerscheldeoever, namens het Havenbedrijf Antwerpen, dit in opvolging van Eddy Bruyninckx _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 9 12/06/ :30

10 10 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Strategisch beleidsplan Zoals in het evaluatierapport al werd aangegeven, moest MLSO, indien ze als organisatie wil groeien, beter strategisch plannen op lange termijn. Daartoe werden al in 2013 de eerste stappen gezet door het uitschrijven en publiceren van een bestek om een geschikt bureau te vinden voor de opmaak van een strategisch plan. In 2014 werd dit plan samen met Rebel Advisory Group uitgewerkt en goedgekeurd door de Raad van Bestuur. Stappen in 2016 Op 16 december 2015 keurde de buitengewone algemene vergadering de strategische nota 2016 goed. Deze nota was de tweede die voortvloeide uit de langetermijnstrategie die de Raad van Bestuur in september 2014 goedkeurde. De strategische nota 2016 bevatte 81 acties of 25 meer dan in de strategische nota Zij bevat dus een breder spectrum aan acties dan de voorgaande. In de tabel hierna wordt over elke actie apart gerapporteerd. Er wordt vermeld of de actie wel of niet of deels uitgevoerd werd. Waar nodig wordt toelichting gegeven. In de loop van 2016 werkte MLSO verder aan haar strategische planning en aan de werkwijze om deze goed op te volgen en waar nodig bij te sturen. Zo werd de interne vergadering volledig hervormd met de nodige aandacht voor de acties in de strategische nota. Agendapunten worden nu gekoppeld aan de nummers van de strategische actie, zodat er snel een overzicht is van de acties waaraan de nodige aandacht wordt besteed en van de acties die achterop blijven. Er werd in november 2016 voor het eerst een kwartaalrapportage opgesteld, gekoppeld aan een Trello-map die een snelle visualisatie van de stand van zaken van alle acties uit de strategische nota mogelijk maakt. In 2017 wordt hier verder aan gewerkt. Uiteraard werd ook de strategische nota 2017, die de algemene vergadering in december 2016 goedkeurde, opnieuw opgesteld op basis van het strategisch beleidsplan Evaluatie strategische nota Grondbeleid Actieomschrijving Concreet voor 2016 Concrete actie uitgevoerd Toelichting Onbestemde braakliggende gronden worden een bestemming gegeven. In de industriële zone kan dit eveneens betekenen dat overgegaan wordt tot onteigening als er geen relevante actviteiten worden ontplooid, of als deze gronden niet bijdragen aan de plaatselijke economische activiteiten Inventaris opmaken braakliggende gronden + project opzetten rond bestemming van deze gronden (inventariseren mogelijke beperkingen, timing in de markt brengen, acties opstellen om bouwrijp te maken, bepalen optimale eindbestemming). deels Inventaris werd opgemaakt. Verwerven van eigendommen in de ontwikkelingszone Saeftinghe In eigendom krijgen van laatste eigendommen binnen de ontwikkelingszone Saeftinghe inclusief Doel-centrum en Z3-gebied. Opvolgen verwervingen grondenbank. Opvolgen afwikkeling sociaal begeleidingsplan. deels Enkel nog minnelijke verwerving na veranderde juridische situatie GRUP Huidige beoordelingsmechanismen (zuinigheid, kosten/baten) behouden zodat een goede verhouding prijs/kwaliteit bewaard blijft. Toetsing door professionele schatters (waar nodig) en geëigende overheden behouden voor uitvoeren vastgoedtransacties en bij inventarisatie gronden. Afstemmen met geëigende overheden over de aankoopprijs van landbouwgronden Betalen onroerende voorheffing wordt getracht te beperken Opvolging via grondenbank Juridische procedures opvolgen _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 10 12/06/ :30

11 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Planbatenheffingen worden tot een minimum beperkt Doorrekenen heffingen aan uiteindelijke eigenaars Overdracht van gronden aan Vlaams Gewest en GHA conform de afgesproken termijn Verschillende dossiers rond inbreng en overdracht behandelen en afronden Onder andere gronden Kieldrechtsluis, Noordelijk Insteekdok Project-ownership: het pro-actief opmaken en opvolgen van planning en financiële implicaties met betrekking tot grondverwerving. Opvolgen verwervingen deels Opportuniteiten worden continu gevolgd. MLSO is goed geplaatst om de economische ontwikkelingen en de effecten ervan op de omgeving te monitoren. Zij zal hiervoor indicatoren opstellen onder meer ook voor het werkdomein grondbeleid. Onderzoeken van mogelijke indicatoren in functie van het Strategisch Beleidsplan, eventueel via GIS. Inventaris verder aanvullen. GIS-implementatie moet verdere analyses toelaten. neen Wordt terug opgenomen na realisatie GIS Het correct beheer van verworven woningen en bewoning in die woningen. Hier wordt oordeelkundig mee omgegaan. Aanvragen sloopvergunningen met goede motivatie en verantwoording. Uitvoeren sloopplan. Beheer resterende woningen. Opvolgen juridische procedures ten gevolge van sloopvergunningen. Verder invoeren inventaris patrimonium in GIS-systeem. Enkele sloopvergunnigen werden aangevraagd, sloopplan werd opgemaakt. Juridische procedures werden verder opgevolgd. Uitoefenen voorkooprecht. Voorkooprechten worden opgevolgd en indien gelegen in havengebied voorgelegd aan Raad van Bestuur Opvolgen aangeboden voorkooprechten en relevante voorleggen aan Raad van Bestuur. Regelgeving en instrumentarium van MLSO inzake grondverwerving proberen te beïnvloeden zodat verwervingen met zo min mogelijk problemen kunnen gebeuren. Opvolgen nieuwe Vlaamse wetgeving onteigeningen. Planologische neutraliteit correct toepassen waar mogelijk. Veranderingen in de wetgeving die een effect kunnen hebben op grondbeleid, worden op de voet gevolgd en waar mogelijk invloed op uitgeoefend. Opvolgen juridische actualiteit. Leegstandsheffingen vermijden Aanslagbiljetten beargumenteren Ontwikkeling van het natuurgebied Haasop Opvolgen beheer natuurgebied Haasop Opgeleverd, beheer overgedragen aan ANB Uitvoeren van het soorten beschermingsprogramma samen met andere overheden Acties in het kader van ISBPP uitvoeren Bestemmen van terreinen van MLSO in het licht van het evenwicht tussen economische ontwikkeling en natuur Voor braakliggende terreinen MLSO pro-actief nagaan wat de natuurwaarden zijn. Terreinen die ontwikkeld gaan worden, worden geïnspecteerd. Onder andere voor terrein Kebony uitgevoerd. Inrichting van huidige natuurgebieden op terreinen MLSO en beheer ervan via overeenkomst Natuurpunt Boscompensatie buffer Kallo. Acties afstemmen met Natuurpunt. deels Boscompensatie nog niet gebeurd omwille van archeologie. Acties natuurpunt worden afgestemd. Deelname aan beheercommissie natuur LSO Opvolgen beheercommissie natuur LSO + verschillende werkgroepen Deelname aan beheercommissie natuur LSO Realiseren estuariene en niet-estuariene natuur Realiseren doelstellingen volgens OEK _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 11 12/06/ :30

12 12 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever 2. Industrialisatiebeleid Actieomschrijving Concreet voor 2016 Concrete actie uitgevoerd Toelichting Het uitgeven van concessies Bevraging organiseren met betrekking tot 2 fases van het Logistiek Park Waasland Weliswaar slechts een fase uitgevoerd, omwille van archeologisch onderzoek in andere fase MLSO is goed geplaatst om de economische ontwikkelingen en de effecten er van op de omgeving te monitoren. Zij zal hiervoor indicatoren opstellen onder meer ook voor het werkdomein industrialisatiebeleid. Herzien van indicatoren in functie van het Strategisch Beleidsplan Huidige indicatoren voldoen Het uittekenen van de visie op doelgroepen en uitgiftebeleid, rekening houdend met clusters en horizontale en verticale integratie. Overleg opstarten met de haven van Antwerpen. Voor braakliggende gronden (en te vernieuwen concessies) de meest geschikte categorieën van activiteiten identificeren. Voor cluster chemie overleg opgestart, samen met PoA. Het vertalen van de visie in de bevraging, de onderhandelingen en de contractafsluiting met bedrijven Permanent aandachtspunt bij voorbereiding bevragingen, evaluatie kandidaturen en tijdens onderhandelingen met finalist(en) Betrokken blijven bij logistieke knooppunten in de onmiddellijke omgeving van de haven Logistiek als item warmhouden neen Geen concrete acties in 2016 Bijsturen van visie ten gevolge van veranderende markt en industriële trends Deelname Flanders Recycling Hub. Resultaten van deze studie kunnen bijvoorbeeld leiden tot versterking huidig cluster aan Molenweg of nieuwe cluster in OZS fase 1 Flanders Recyclig Hub loopt door in 2017 Actief omgevingsfactoren en industriële en logistieke trends opvolgen Van te voren formuleren van onderzoeksvragen die als leidraad dienen voor trendwatching door middel van open blik - ook buiten eigen vakgebied Veranderingen in de wetgeving die een effect kunnen hebben op industrialisatiebeleid worden op de voet gevolgd en waar mogelijk invloed op uitgeoefend Opvolgen juridische actualiteit Strategie voor de inrichting binnen de industriële zone opmaken Projectgroep LPW verderzetten OZS fase 1 niet-maritieme zone Deelname Flanders Recycling Hub moet visie mee vorm geven Evalueren van strategie en leerlessen trekken in functie van veranderende behoeften/ flexibiliteit inbouwen in inrichting/zonering Deelname aan projectmer OZS fase 1. Opvolging infrastructuur multimodaliteit Trends en omgevingsfactoren inzake inrichting opvolgen Van te voren formuleren onderzoeksvragen die als leidraad dienen voor trendwatching door middel van open blik ook buiten eigen vakgebied. - LPW: doorwerking inrichtingsplan - OZS fase 1 niet maritieme zone: VILproject Flanders Recycling Hub _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 12 12/06/ :30

13 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Verlenen van bouwadviezen in de industriële zone van de Waaslandhaven Groot aantal bouwadviezen afleveren Aanleg van landgebonden infrastructuur in de industriële zone en aansluiting op netwerk van partners Aanpassen Koestraat en Boereveldseweg deels Boereveldseweg reeds afgerond, Koestraat volgt in 2017 Mlderende maatregelen uit projectmer LPW verder uitvoeren Aanleg van wegenis LPW fase West/Oost Onder andere realiseren vrachtwagensluis. Bestuderen waterhuishouding Bouwvergunning LPW fase west opstellen en indienen. Bestek uitvoeren LPW fase west opstellen deels Onderzoeken van de zinvolheid van het sanctioneren en belonen via concessieovereenkomsten inzake de 3P s. Onderzoeken van andere manieren om duurzaamheid mee te nemen in bevragingen en concessieovereenkomsten Taskforce samen met GHA verderzetten Wordt verder aan gewerkt in 2017 Participeren en organiseren van oplossingen inzake leveringszekerheid van energie en duurzame energie Verder opvolgen ontwikkelingen inzake energielevering Aandeelhouderschap Wind aan de Stroom Opvolgen rendement eerste 15 windturbines. Opvolgen RvB/financiële implicaties/verdere concessieverlening. Voorbereiden verdere fases in het licht van MLSO als aandeelhouden en grondeigenaar Realiseren van warmtenet samen met Indaver Deelname aan stuurgroep en RvB Ecluse. Opnemen ombudsfunctie. Risicoanalyse van projecten: het systematisch inschatten risico s en aanpak Na testcase LPW volgen andere projecten neen Geen andere projecten gevolgd na LPW West Projecten rond bundelen van goederenstromen samen organiseren Railport: MLSO maakt deel uit van taskforce en RvB 3. Subregionaal beleid Actieomschrijving Concreet voor 2016 Concrete actie uitgevoerd Toelichting Sluiten beleidsovereenkomst ontwikkelingszone Saeftinghe. Formele ondertekening beleidsovereenkomst OZS fase 1 door Vlaamse regering, GHA en MLSO neen Actie wordt verdergezet in 2017 Visie ontwikkelen over het mobiel houden van de Waaslandhaven Deelname overleg afwikkeling van de Waaslandhaven. Deelname aan werkgroep Mobiliteit OHA. Deelname aan subwg wegverkeer. WG Vrachtwagenparking: locatie Haasop. Op basis van ontwerp werken aan SOEK. Mobiliteit is element van de beleidsovereenkomst. Uitvoeren van het actieplan bij het GRUP Verder medewerking verlenen aan het actieprogramma GRUP. Procesteam, CN en CN-werkgroepen opvolgen. Speciale aandacht voor eigen acties: monitoring, vrachtwagensluis en verkeersafwikkeling Schoorhavenweg + N-gebied Haasop _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 13 12/06/ :30

14 14 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Veranderingen in de wetgeving die een effect kunnen hebben op subregionaal beleid worden op de voet gevolgd en waar mogelijk invloed op uitgeoefend Opvolging juridische actualiteit Zetelen in subregionaal overlegorgaan dat zal worden opgericht door de Vlaamse Overheid Verderzetten lokaal netwerk LSO Nadenken over vormen van participatie door de burger Brainstorm voorar 2016, daarna verder traject bepalen Financiële participatie bij project door mensen uit de regio werd bekeken. Andere vormen van participatie, zoals kunst in nieuwe kantoorgebouw werden opgestart. "Opmaken van duurzaamheidsverslag Lanceren duurzaamheidsaward in Starten aan DHV4 Verduurzaming woon-werkverkeer: verderzetten pendelproject, carpoolinitiatief, Beleid mee opvolgen via OHA, werkgroep woon-werkverkeer. Pendelbussen: verruimd initiatief met GHA opstarten. Samen met partners mobiliteitsmeting (trucks, fiets, sluis, files) organiseren Verder concreet maken afspraken werkgroep vrachtwagensluis deels Wordt verdergezet in 2017 Leiden werkgroep economie EGTS samen met Interwaas Organiseren 1 WG Economie. Organiseren grensoverschrijdende jobbeurs. Bedrijvendag organiseren. MLSO werd ook lid van EGTS in 2016 Jaarlijkse prijs uitreiken voor innovatie en duurzaamheid In 2016 wordt de eerste duurzaamheidsaward uitgereikt, ism de havengemeenschap (Europese) calls rond innovatie in de gaten houden en participeren/samenbrengen van projectpartners Vinger aan de pols voor detectie mogelijke projecten. deels Actie wordt afgevoerd en hervormd in Minder actieve rol voor MLSO door deelname aan EGTS Stimuleren van het inzetten van sociale economie en zelf het goede voorbeeld geven Er zullen zeker specifieke acties ondernomen worden, al dan niet in overleg met Interwaas Zelf deelnemen aan duurzaamheids- en innovatieplatformen Deelname aan o. a. Duurzaamheidsverslag, Ecluse, W@S, Antwerp Railport, Flanders Recycling Hub. Andere nuttige fora spotten. Meetings organiseren met bedrijven over recente ontwikkelingen, duurzaamheid en innovatie Organiseren van minimum 2 bijeenkomsten. 4. Bestuur, management en communicatie Actieomschrijving Concreet voor 2016 Concrete actie uitgevoerd Toelichting Gedragscode opstellen, vb inzake perslekken, privacy, Gedragscode opstellen, vb inzake perslekken, privacy, neen Actie verplaatst naar 2017 Opportuniteiten creëren voor informele gesprekken tussen leden van de RvB Leden kunnen steeds zalen reserven bij het secretariaat van MLSO, voor overleg m.b.t. de Waaslandhaven/MLSO _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 14 12/06/ :30

15 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Halfarlijkse terugkoppeling door bestuurders in hun gemeenten (samen met Interwaas) Zelf initiatief nemen als MLSO naar betrokken gemeenten toe om terug te koppelen over werking MLSO In 2016 plaatsgevonden in gemeenteraadscommissie Zwijndrecht. Zorgen voor deelname/participatie in havencentrum Lillo door MLSO Verder blijven opvolgen waar mogelijkheden liggen om te participeren in Havencentrum Lillo Gesprekken met nieuwe directeur Havencentrum opgestart. Enkele mogelijkheden worden door beide partijen onderzocht in de loop van 2017 Toeristische / educatieve initiatieven: postkaarten, bus- en fietstoeren, gids Verder bijdragen aan realisatie Havenland en in dat kader deze opdracht meenemen MLSO gebruikt digitale media optimaal om haar communicatie te voeren Voltooien nieuwe introductiefilm MLSO. Opstart werkgroep website MLSO Visie op sponsoring van activiteiten in en rond de haven evalueren en bijsturen Sponsoringactiviteiten verderzetten. Onderzoeken of er nieuw, breder kader voor sponsoring gewenst is. Verspreiden publicaties Verder uitbreiden digitale verzendlijst. Zorgen dat MLSO traditionele media optimaal aanwend in haar communicatie Erfgoedprojecten communicatief maximaal benutten. Erfgoed 2.0 attitude als gevolg en resultante Rondritten in de WLH (bus, gids, fiets, - Nadenken over realiseren van onthaalpoorten in en rond de haven Meer benutten van sociale netwerken Afleveren 3 à 4 publicaties Halo. Blijven inzetten op verder verbeteren Halo. Afleveren arverslag. Herbekijken arverslag qua inhoud. Erfgoedaanpak uitdragen vooral bij grote opgraving: communicatieplan en publiekswerking op te maken. Herhalen bustours op Linkerscheldeoever ism GHA Opdracht meenemen in verdere realisatie Havenland Linked In-pagina MLSO verder uitbreiden, onderzoeken of meer inzetten op facebook en twitter gewenst is. 5. Interne werking Actieomschrijving Concreet voor 2016 Concrete actie uitgevoerd Toelichting Fruitmand om de 2 weken of 1x per maand Fruitmand bestellen Bewaken en actueel houden van de arbeidsvoorwaarden Opvolgen actua arbeidsvoorwaarden Duurzaam vervoer - dienstwagen (eventueel elektrisch) voor werknemers + aanmoedigen fietsgebruik voor woon-werkverkeer Aankoop duurzame dienstwagen. Onderzoeken nut aankoop fietsen. Stimuleren carpoolen etc. deels Aankoop duurzame dienstwagen wordt geconcretiseerd in 2017 Uitbreiden kantoorgebouw Start bouwwerken, werfopvolging. Einde bouwwerken: opening + receptie Receptie en opening gepland in maart _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 15 12/06/ :30

16 16 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever In kaart brengen van werkdruk en op basis daarvan werkdruk gelijker verdelen Actieplan actueel houden en actieplan 2017 opstellen. Sessies organiseren ivm stress, burn-outpreventie en tijdsbeheer Werking interne vergadering - huidige werking in vraag stellen - roterend voorzitterschap, agenda, taken, acties Verder vorm geven aan nieuwe systemen interne communicatie, mede op basis van projectwerking en strategische nota. Automatisatie: minder opzoekwerk wat meer tijd betekent voor andere dingen (zoals GISsysteem) Verdere stappen voor GIS. Verdere stappen voor performanter databeheer. Verdere stappen voor performanter projectbeheer. Personeel beschikt over laptops, tablets en smartphones en kan te allen tijde bij servergegevens mail, internet, social networks (Linked In, twitter). Het laat toe om efficiënt informatie op te slaan en te delen, en direct te communiceren met stakeholders Uittesten mogelijkheden interne social media ter bevordering van de interne communicatie en bereikbaarheid gegevens. Onder andere Yammer ingevoerd als intern social medium Diensten die uitbesteed zijn worden goed opgevolgd om te zorgen dat alle contractuele verplichtingen nagekomen worden. Daarnaast wordt er zorg voor gedragen dat MLSO steeds over de beste contractuele condities beschikt Mogelijkheden documentenbeheer worden bekeken met GIS-systeem. Overheidsopdrachten worden op een correcte manier voorbereid, uitgevoerd en opgevolgd Opvolgen werking software 3P + uitwerken efficiënte opvolging overheidsopdrachten Organiseren arlijkse teambuilding Teamdagen worden opnieuw georganiseerd Gezamenlijke sportmomenten organiseren herhalen actie duurzame kilometers Daarnaast ook deelname havenrun Organiseren gezinsdag organiseren gezinsdag _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 16 12/06/ :30

17 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Beleidsovereenkomst Ontwikkelingszone Saeftinghe fase 1 De Raad van Bestuur van 1 april 2015 besliste een ontwerp van beleidsovereenkomst voor te bereiden betreffende de Ontwikkelingszone Saeftinghe, dit naar aanleiding van het schrijven van Interwaas, aandeelhouder bij Maatschappij Linkerscheldeoever, conform artikel 15 bis 2 van de wet van 19 juni 1978 betreffende het beheer van het Linkerscheldeoevergebied ter hoogte van Antwerpen en houdende maatregelen voor het beheer en de exploitatie van de haven van Antwerpen (Wet Chabert), waarin het verzoek werd geformuleerd om een beleidsovereenkomst op te maken. Tevens besliste de raad dat, in uitvoering van voormeld artikel, de directie van de Maatschappij: een secretariaat binnen de bestaande administratie van de MLSO diende op te richten; een werkgroep diende samen te stellen met gekwalificeerde vertegenwoordigers van Havenbedrijf Antwerpen, Vlaamse overheid, de gemeenten, Interwaas en MLSO zelf; een adviserende overlegcommissie zou oprichten met vertegenwoordigers van de werkgevers-havenorganisaties, de werknemersorganisaties, het Havenbedrijf Antwerpen en MLSO. In artikel 15 bis 1 (onder Hoofdstuk III bis Beleidsovereenkomsten) van de Wet Chabert staat bepaald dat de beleidsovereenkomst dient te regelen: 1 de vergoeding bij overheveling van gronden van industriële zone naar maritieme zone en omgekeerd; 2 de ontsluitingsinfrastructuur binnen het havengebied; 3 de investeringsprojecten en 4 het promotiebeleid. De werkgroep hield hiermee rekening bij het organiseren van haar werkzaamheden. Met het oog op een gedetailleerde uitwerking van een aantal technische aspecten, wordt er gewerkt met subwerkgroepen en met specifiek afzonderlijk overleg over bepaalde onderwerpen (bv. investeringen en financiering). De termijn om tot goedkeuring van dit ontwerp te komen werd in eerste instantie vastgesteld op 10 maanden, conform artikel 15bis, 2 Wet Chabert. Vanaf de ontvangst van de brief van Interwaas, in casu vanaf 24 februari 2015, begon die termijn van tien maanden te lopen. De datum van vaststelling werd hierdoor 23 december De Raad van Bestuur van 16 december 2015 besliste de termijn al een eerste keer te verlengen tot 23 juni Daarna werd de termijn nogmaals verlengd tot 23 december Artikel 15bis stelt dat de Raad van Bestuur deze termijn kan veranderen en/of verlengen. Aangezien de werkzaamheden van de werkgroep nog niet zijn afgerond, verlengde de Raad van Bestuur deze termijn andermaal met 12 maanden, nl. tot 23 december _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 17 12/06/ :30

18 18 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Personeel Het MLSO-team bestaat op 31 december 2016 uit volgende personen: Peter Van de Putte, directeur (in dienst: ) Paul Nelen, adjunct-directeur & stafmedewerker economie en financiën (in dienst: ) Els Jennen, stafmedewerker juridische aangelegenheden (in dienst: ) Marn Van Avermaet, stafmedewerker projecten ( in dienst: ) Liesbeth Van Driessche, stafmedewerker ruimtelijke ordening/planoloog (in dienst: ) Cathy Verschelden, administratief assistente (in dienst: ) Harold Ketels, terreinbeheerder (in dienst: ) Nancy Vandersnickt, directiesecretaresse (in dienst: ) Bert Pichal, communicatieverantwoordelijke ( in dienst: ) Kristel Sieprath, stafmedewerker natuur, milieu en energie (in dienst: ) Marijke Deprettere, administratief assistente (in dienst: ) De diensten van de Maatschappij Linkerscheldeoever zijn sinds 11 juni 2010 ondergebracht in de oude pastorie aan het Sint-Paulusplein 27 te Kallo (Beveren), waar ook de maatschappelijke zetel van de Maatschappij is gevestigd (Belgisch Staatsblad ). In 2016 mocht het MLSO-team de opbouw van haar nieuw kantoorgebouw bewonderen en bleef, ondanks de hiermee gepaarde hinder, verder werken. Deze uitbreiding van het kantoorgebouw met bijhorende personeelsparking is een actie uit het strategisch beleidsplan en tevens globaal preventieplan, een beleid rond welzijn op het werk voor de komende vijf ar. De inrichting van de MLSO-kantoren en onmiddellijke omgeving zijn aangepast aan alle noden en behoeften. Het MLSO-team _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 18 12/06/ :30

19 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag MLSO beweegt Grondbeleid In overeenstemming met de wet van 19 juni 1978 betreffende het beheer van het linkerscheldeoevergebied (wet-chabert) en latere wijzigingen, heeft Maatschappij Linkerscheldeoever (MLSO) onder meer tot doel het grondbeleid te voeren in het havengebied op de Linkerscheldeoever. Zij kan daartoe de nodige gronden verwerven o.a. door middel van verwervingen voor algemeen nut. De voorbije ren voerde MLSO omvangrijke - minnelijke - aankopen door die de uitbouw van de Waaslandhaven beoogden, zoals het verwerven van o.m.: Linkerscheldeoever gronden voor aanleg van het Deurganckdok onroerende goederen Doeldorp en omgeving het raam van het Sociaal Begeleidingsplan gronden voor ontwikkeling van het Logistiek Park Waasland Dergelijke verwervingen worden betaald met middelen die door het Vlaams Gewest als prefinanciering ter beschikking in worden beweging gesteld van MLSO (zie verder) en verlopen volgens een aantal (ontwerpen van) onteigeningsplannen waarvoor in 2014 nog enkele bijkomende aankopen werden verricht zoals wordt weergegeven in onderstaande tabel: (ontwerp) onteigeningsplan / Totale uitgaven 2014 Totale uitgaven verwervingsplan Verrebroekdok Doel 1 Doel 2 Doel 3 Doel 4 Doel 5 Doel 7 Doel 8 Doel 8.3 Westel. Spoorontsluit. Logistiek Park West Ex-Federale Overheid ,80 150, , ,00 58, , , , , , , , ,61 247, , , ,60 Totalen in EUR , ,29 Financiering van de verwervingen aandelen B Op 31 december 2014 was door de Maatschappij een gecumuleerd bedrag van ,29 euro uitbetaald aan vergoedingen die door het Vlaamse Gewest werden geprefinancierd. Als tegenprestatie worden door de Maatschappij aan het Vlaamse Gewest aandelen B toegekend op het ogenblik dat de Maatschappij de gelden van het gewest effectief aanwendt. Op 31 december 2014 bedroeg het totaal aantal aandelen B toegekend voor prefinanciering ,72983 eenheden. Naast het ter beschikking stellen door het Vlaams Gewest van financiële middelen via prefinanciering, kunnen door het Gewest ook terreinen bij MLSO worden ingebracht. Tegenover dergelijke inbreng staat opnieuw een uitgifte van aandelen B door MLSO ten voordele van het Gewest. In de loop van 2014 werden op deze wijze door het Vlaams Gewest meerdere terreinen ingebracht bij MLSO waarvoor aandelen B werden gecreëerd. Voor details hierover verwijzen we naar het hoofdstuk Aandeelhouders en kapitaal in het eerste deel van dit verslag _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 19 12/06/ :30

20 20 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever MLSO beweegt Grondbeleid In overeenstemming met de wet van 19 juni 1978 betreffende het beheer van het linker-scheldeoevergebied (wet-chabert) en latere wijzigingen, heeft de Maatschappij Linkerscheldeoever (MLSO) onder meer tot doel het grondbeleid te voeren in het havengebied op de linker-scheldeoever. Zij kan daartoe de nodige gronden verwerven o.a. door middel van verwervingen voor algemeen nut. De voorbije ren voerde de MLSO omvangrijke - minnelijke - aankopen door die de uitbouw van de Waaslandhaven beoogden, zoals het verwerven van o.m.: onroerende goederen in Doeldorp en omgeving in het raam van het Sociaal Begeleidingsplan gronden voor de ontwikkeling van het Logistiek Park Waasland Dergelijke verwervingen worden betaald met middelen die door het Vlaams Gewest als prefinanciering ter beschikking worden gesteld van MLSO (zie verder) en verlopen volgens een aantal (ontwerpen van) onteigeningsplannen waarvoor in 2016 nog enkele bijkomende aankopen werden verricht zoals wordt weergegeven in onderstaande tabel: (ontwerp) onteigeningsplan / verwervingsplan Totale uitgaven 2016 Totale uitgaven Verrebroekdok Doel 1 Doel 2 Doel 3 Doel 4 Doel 5 Doel 7 Doel 8 Doel 8.3 Westel. Spoorontsluit. Logistiek Park West Ex-Federale Overheid , , ,03-6, , , , , , , , ,61 247, , , ,60 Totalen in EUR , ,35 Financiering van de verwervingen aandelen B Op 31 december 2016 was door de Maatschappij een gecumuleerd bedrag van ,35 euro uitbetaald aan vergoedingen die door het Vlaamse Gewest werden geprefinancierd. Het betreft een netto bedrag d.w.z. nadat valorisaties (tot dusver gebeurde dit nog uitsluitend door verkoop) in mindering werden gebracht. Als tegenprestatie worden door Maatschappij Linkerscheldeoever aan het Vlaamse Gewest aandelen B toegekend op het ogenblik dat de Maatschappij de gelden van het gewest effectief aanwendt. Op 31 december 2016 bedroeg het totaal aantal aandelen B toegekend voor prefinanciering ,18748 eenheden (eveneens netto). Naast het ter beschikking stellen door het Vlaams Gewest van financiële middelen via prefinanciering, kunnen door het Gewest ook terreinen bij MLSO worden ingebracht. Tegenover dergelijke inbreng staat opnieuw een uitgifte van aandelen B door MLSO ten voordele van het Gewest. In de loop van 2016 werd op deze wijze door het Vlaams Gewest één terrein ingebracht bij MLSO waarvoor aandelen B werden gecreëerd. Voor details hierover verwijzen we naar het hoofdstuk Aandeelhouders en kapitaal in het eerste deel van dit verslag _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 20 12/06/ :30

21 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Verwervingen met eigen middelen Om over een voldoende aanbod aan nieuwe, bouwrijpe terreinen in het havengebied te kunnen beschikken, heeft de Maatschappij de voorbije ren enkele belangrijke eigendommen verworven die gefinancierd werden met eigen middelen. In 2016 diende zich een dergelijke opportuniteit niet aan. Overdrachten van terreinen In het voorbije ar werden door de Maatschappij meerdere terreinen overgedragen aan de NV Havenbedrijf Antwerpen tegen dezelfde prijs als waartegen zij eerder werden ingebracht door het Vlaams Gewest. Daarnaast werd één terrein overgedragen aan de NV Waterwegen en Zeekanaal. Omdat het telkens uitsluitend terreinen betrof waarvoor bij de verwerving aandelen B ten gunste van het Vlaamse Gewest werden gecreëerd, werden in 2016 deze aandelen B opnieuw vernietigd. Voor details hierover verwijzen we naar het hoofdstuk Aandeelhouders en kapitaal in het eerste deel van dit verslag. Het verlenen van concessies In 2016 werd een concessie verleend aan Deurganck Logistics Center NV op een terrein aan Oudendijk met een oppervlakte van m². Het terrein met een boekhoudkundige waarde van euro werd eerder door het Vlaams Gewest bij de Maatschappij ingebracht. N.a.v. die inbreng werden aandelen B gecreëerd en aangezien het terrein door deze concessie economisch wordt gevaloriseerd worden deze aandelen nu weer vernietigd om te worden terugbetaald conform de financieringsovereenkomst dd. 10 maart Het daarmee corresponderend aantal aandelen, zijnde 179,18 stuks, wordt vernietigd. De overige in 2016 toegekende concessies gaven geen aanleiding tot het vernietigen van aandelen B. Onder het hoofdstukje Concessies wordt verder aandacht besteed aan de toegekende concessies _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 21 12/06/ :31

22 22 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Voornaamste beslissingen Raad van Bestuur In het ar 2016 kwam de Raad van Bestuur van MLSO tien keer bijeen. In totaal werden 172 agendapunten behandeld. Concessies Op 27 nuari 2016 besliste de Raad van Bestuur om de concessie van een terrein van circa 12 hectare in Logistiek Park Waasland Oost, toe te kennen aan de NV Tabaknatie. Voornoemd bedrijf kreeg de voorkeur op een andere kandidaat die een gefaseerde ontwikkeling van de beschikbare oppervlakte voorzag, terwijl Tabaknatie opteerde voor een onmiddellijke en volledige aanwending van het terrein. In zitting van 2 maart 2016 bevestigde de Raad van Bestuur zijn principieel akkoord voor de verhuur door D Hollander Equipment aan CertiWeight bvba van een terreindeel van ongeveer m² voor het vestigen van een gecertifieerd weegstation voor containertrucks, mits een scheiding wordt voorzien tussen het eigen vrachtverkeer en het vrachtverkeer met bestemming CertiWeight. Tegelijk verleende de raad zijn principieel akkoord voor het uitbreiden van de concessie van D Hollander Equipment door toevoeging van het zuidelijke terreindeel (oppervlakte: ca. 2,8 ha), waarbij het bestaande recht van overweg op het noordelijk deel behouden blijft. Eenzelfde principieel akkoord werd toegezegd om de eerder goedgekeurde verhuring door D Hollander Equipment van een terreindeel van m² aan VBG-Colas voor het vestigen van een betoncentrale, te verleggen naar het voormelde zuidelijke terreindeel. Gezien de voorziene plaatsing van windturbine LPW2 binnen de zone waar Tabaknatie een concessie heeft verworven, achtte de Raad van Bestuur het, in zitting van 2 maart 2016, nodig bij de concessieovereenkomst een addendum toe te voegen, enerzijds voor een zone die uit de concessie zal worden gelicht om die nadien in concessie te kunnen geven aan NV W@S 2013, anderzijds voor een zone waarvoor Tabaknatie bepaalde gebruiksrechten aan NV W@S 2013 afstaat. In dezelfde zitting van 2 maart 2016 verleende de Raad van Bestuur ook toelating aan Netwerkbeheerder Elia voor de aanleg van een nieuwe 36 kv-hoogspanningslijn vanaf het omvormingsstation aan de Keetberg in Zwijndrecht, via de Canadastraat tot het daar gevestigde Lanxess Rubber. Aangezien de capaciteit van de leidingenstroken volledig benut is, blijkt de enige mogelijkheid erin te bestaan de kabel via een gestuurde boring onder het concessieterrein van Mexico Natie - dat eigendom is van Maatschappij Linkerscheldeoever te voorzien. Op 13 april 2016 besliste de Raad van Bestuur de concessie die op werd toegekend aan de gemeente Beveren tot het vestigen van een brandweerpost aan de Keetberglaan, over te dragen aan de Hulpverleningszone Waasland, gevestigd in Sint-Niklaas en dit met behoud van alle in de lopende concessie opgenomen en bijbehorende voorwaarden. Op 8 juni 2016 nam de Raad van Bestuur kennis van twee overeenkomsten tot sub-terbeschikkingstelling tussen enerzijds XPO Antwerpen en anderzijds Antwerp Cold Stores NV en Van Moer Rail NV waarbij de volledige site als één enkele concessie wordt verder gezet door XPO Antwerpen, met exploitatie door twee gebruikers. Op dezelfde zitting van werd de Raad van Bestuur ook geïnformeerd over de overname van concessionaris Van Aerde Gebr. NV, gevestigd aan het Noordelijk Insteekdok, door groep GTS. Beide bedrijven zijn actief in de transportsector en voeren complementaire activiteiten uit. Van Aerde Gebr. zal onder eigen naam blijven opereren. Op verzoek van Heavy Handling tot het vestigen van een hypotheek en het verlenen van een hypothecair mandaat ter financiering van de onroerende constructies en uitrustingen op het in concessie verleende terrein aan de Steenlandlaan, bekrachtigde de Raad van Bestuur, eveneens op 8 juni 2016, de driepartijenovereenkomst tussen Heavy Handling bvba, KBC Bank NV en de Maatschappij Linkerscheldeoever, dit ter vrijwaring van de belangen van MLSO. Tegelijk verleende de raad toestemming voor het vestigen van een hypotheek en een notariële lastgeving tot het verlenen van een hypothecaire volmacht. De raad merkte daarbij op dat de looptijd van de hypothecaire financieringen de duur van de concessie niet mag overschrijden. In zitting van 29 juni 2016 gaf de Raad van Bestuur onder bepaalde voorwaarden - zijn principiële toestemming tot overdracht door Pioneer Europe NV van de lopende erfpacht aan een derde partij die eigenaar wordt van de opstallen. Op 7 september 2016 bekrachtigde de raad de ontwerpakte die voorziet in de verkoop van het onroerend goed door Pioneer Europe NV en de gelijktijdige overdracht van de erfpacht aan deze derde partij. Daarin werd ook een clausule opgenomen waarin staat dat de algemene voorwaarden voor concessies in de haven van Antwerpen ook van toepas _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 22 12/06/ :31

23 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag concessies WG Aannemingen en Heavy Handling sing zullen zijn op de nieuwe activiteiten die op de site zullen worden ontwikkeld. In dezelfde ontwerpakte is ook voorzien dat de vergoeding en de aanpassingen daaraan, voor dergelijke nieuwe activiteiten uitdrukkelijk conform zijn aan de voorwaarden die algemeen van toepassing zijn binnen de haven van Antwerpen. Met Pioneer Europe NV en Yusen Logistics Belgium NV, beide gevestigd aan de Keetberglaan, werden ook gesprekken gevoerd, enerzijds om tot een positieve langetermijnvisie te komen waarbij beide bedrijven ter plaatse kunnen worden verankerd, anderzijds om mogelijkheden te creëren om de bestaande gebouwen te vernieuwen en aan te passen voor nieuwe activiteiten. Eveneens op hechtte de Raad van Bestuur zijn goedkeuring aan een toevoeging van de concessieovereenkomst met de NV Deurganck Logistics Center m.b.t. een terrein aan de Oudendijk te Kallo, waarbij concessionaris verzocht om de NV Belfius Lease Services als solidaire medeconcessionaris te laten toetreden, dit in het licht van een overeenkomst tot onroerende leasing tussen laatstgenoemde en Deurganck Logistics Center. In het aanhangsel van de overeenkomst tussen de drie betrokken partijen werden de gebruikelijke bepalingen opgenomen ter vrijwaring van de belangen en eigendomsrechten van de Maatschappij Linkerscheldeoever. Nog in dezelfde zitting van , gaf de Raad van Bestuur zijn goedkeuring aan de kandidatuur van G&V Energy Group voor het vestigen van een tankstation voor locomotieven, gecombineerd met een tankstation voor vrachtwagens, op een terrein gelegen tussen de Koestraat en Hazopweg. In de maanden vooraf werden daarover besprekingen gevoerd tussen Infrabel en G&V waarbij beide partijen tot een overeenkomst kwamen. Het combineren van deze tankplaats met een station voor trucks is echter slechts mogelijk wanneer de in- en uitgang gebundeld wordt op één plaats (langs de Koestraat). Om verkeersdruk te vermijden op het knooppunt Hazopweg/Koestraat, en om het einde van de Koestraat niet overmatig te belasten met vrachtwagens, werd door de Raad van Bestuur van MLSO gevraagd om een concept uit te werken waarbij geen verbinding wordt gemaakt tussen het tankstation voor trucks en de toekomstige truckparking aan de andere zijde van de Koestraat. Parking en tankstation blijven zo volledig gescheiden wat de verkeersafwikkeling betreft. Op het inrichtingsplan blijkt dat G&V met deze bedenking rekening heeft gehouden _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 23 12/06/ :31

24 24 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Eerste concessionarissen Logistiek Park Waasland fase West Vanaf 1 juni 2016 werd een bevraging georganiseerd voor de invulling van deel 1 van de westelijke zone van het Logistiek Park Waasland. Het ging meer bepaald over 8 percelen. De bevraging werd afgesloten op 21 juni Er werden in totaal 8 dossiers ingediend. De inschrijvingen werden aan een interne screening onderworpen. Vier kandidaten werden al kort besproken, de andere vier kwamen nog niet aan bod. Na eerdere interne raadpleging en toelichting op de Raad van Bestuur van , besliste de raad op 29 juni 2016 principieel de concessieverlening van hiernavolgende terreinen, gelegen in deel 1 van de westelijke zone van het Logistiek Park Waasland, goed te keuren: een beschikbaar terrein van m² aan Imasco (Aertssen Logistics NV); een terrein van m² aan Ahlers Belgium NV; een terrein van m² aan Agrityre cvba en ten slotte een beschikbaar terrein van m² aan Moortgat-Mometal BVBA (Metalon NV). Na besprekingen met de vier geselecteerde kandidaten en gelet op het feit dat bijkomende voorwaarden werden opgelegd die rekening houden met het bijzondere karakter van het Westelijk deel van het Logistiek Park Waasland, bekrachtigde de Raad van Bestuur op 7 september 2016, de toekenning van de concessies aan de vier betrokken bedrijven. De invulling van de resterende terreinen door andere deelnemers aan de bevraging, zal later aan bod komen. Eveneens op gaf de Raad van Bestuur - na een uitvoerige bespreking in de raad van zijn goedkeuring aan het verlenen van een concessie aan Kebony Belgium nv aan de Ketenislaan in Kallo. Het gaat om een Noors productiebedrijf dat aan conventioneel naaldhout de eigenschappen geeft van tropisch hardhout, dit door impregnatie met o.m. residuen van maïs en rietsuiker, en van belangrijke hoeveelheden stoom. Daar de huidige fabriek in Noorwegen volledig bezet is, zoekt Kebony uitbreiding, bij voorkeur in Vlaanderen en meer bepaald in de haven van Antwerpen. De hulpstoffen zijn afkomstig uit Geel; de aanvoer van hout gebeurt via container hoofdzakelijk vanuit Nieuw Zeeland; stoom is in ruime mate beschikbaar zowel via het project Ecluse als via co-siting met Lanxess. Ook een belangrijk houtverwerkingsbedrijf dat samenwerkt met Kebony bevindt zich in de directe nabijheid van de Waaslandhaven. Kebony toont ook belangstelling voor een even groot terrein aangrenzend aan de concessie, dit voor het vestigen van een tweede identieke bedrijfseenheid. Deze optie dient ten laatste op 1 februari 2020 te worden gelicht. Intussen zal hiervoor een vergoeding betaald worden van 10 % van het normale tarief. Op 9 november 2016 ging de Raad van Bestuur, op vraag van Kebony, ook akkoord met aanpassingen aan het leidingenstelsel op het terrein van Lanxess nv, dit met het oog op de ontsluiting van zijn terrein. MLSO zal 1/3 van de meerkosten (geraamd op euro) voor aanpassing van de stoomleiding voor Kebony Belgium nv, bekostigen. Op dezelfde zitting van verleende de Raad van Bestuur zijn toestemming aan Ashland Specialties Belgium bvba om circa m² van het erfpachtdomein aan het Geslecht te verhuren aan het Havenbedrijf Antwerpen _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 24 12/06/ :31

25 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag NV voor een termijn eindigend op Terzelfdertijd stemde de raad in met het ontwerp van concessie in het voordeel van het Havenbedrijf Antwerpen voor een oppervlakte van m² grenzend aan het domein van Ashland, eveneens voor een termijn eindigend op En nog in zitting van gaf de Raad van Bestuur toelating aan Keetberg Logistic Center tot het stellen van een hypothecaire zekerheid voor de gewaarborgde verbintenissen met nv BNP Paribas Fortis, zonder dat deze de erfpachtgrond kunnen bezwaren. Het ontwerp van overeenkomst tussen Keetberg Logistic Center, BNP Paribas Fortis en Maatschappij Linkerscheldeoever, waarin o.m. de erfpachtgrond en de belangen van MLSO worden gevrijwaard, werd door de raad goedgekeurd. In zitting van 5 november 2014 besliste de Raad van Bestuur de concessietarieven arlijks op 1 nuari te verhogen, rekening houdend met het reële inflatiepercentage van de consumptieprijsindex in de periode november van het voorlaatste ar tot oktober van het ar voordien. De reële inflatie over de periode november oktober 2016 bedroeg 1,81 %. Na toepassing van deze index werden de nieuwe concessietarieven voor 2017 berekend en in zitting van 14 december 2016 door de Raad van Bestuur goedgekeurd _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 25 12/06/ :31

26 26 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Juridisch Doel en omgeving Sloopprocedures Enkele ren geleden werd op basis van het beslist beleid van de Vlaamse regering gestart met de opmaak van een gefaseerd sloopplan voor Doel-centrum. De sloopvergunningen die daartoe werden aangevraagd, werden door een aantal inwoners van Doel aangevochten, met een hele reeks procedures tot gevolg. Het Hof van Beroep in Gent legde op 30 april 2009, in afwachting van een beslissing ten gronde, een verbod op om de lopende sloopvergunningen uit te voeren. Hiervoor werd een dwangsom van euro opgelegd. Ook het arrest van 6 juli 2010 (milieustakingsvordering) zorgde ervoor dat bepaalde sloopvergunningen niet uitgevoerd mochten worden en legde MLSO per overtreding een dwangsom op van maar liefst euro. In twee verschillende zaken werden van MLSO zware dwangsommen gevorderd, onder meer met betrekking tot het uitvoeren van slopen, die door de rechtbanken waren opgelegd. In de eerste zaak besliste het Hof van Beroep dat MLSO de sloopverboden niet had overtreden. Het Hof stelde bovendien dat de Maatschappij niet had getalmd en wel degelijk haar verantwoordelijkheid had genomen om aan onveilige situaties het hoofd te bieden. Sinds 17 maart 2011 is er nog een tweede zaak lopende, dit keer voor het zogenaamd onrechtmatig slopen van een drietal woningen en het onvoldoende onderhouden van 139 woningen in Doel-centrum. Dit bevel tot betalen vorderde in totaal euro. MLSO tekende verzet aan tegen dit bevel tot betalen. Op 16 oktober 2012 trad de beslagrechter in Dendermonde de argumentatie van MLSO bij, zowel wat de sloop van de drie woningen betreft als aangaande de voorzorgs- en veiligheidsmaatregelen die MLSO diende te nemen. Volgens de beslagrechter heeft MLSO correct gehandeld. De tegenpartij ging echter in hoger beroep bij het Hof van Beroep in Gent. Een uitspraak volgde op 9 september Voor wat betreft de 139 beweerde inbreuken werd door het Hof besloten dat er geen dwangsommen verschuldigd zijn. De zaak werd door de beslagrechter in graad van beroep voor wat betreft het sloopverbod en de drie gesloopte woningen op burgemeestersbevel toegewezen aan de dwangsommenrechter. Deze moet oordelen over de onmogelijkheid in hoofde van MLSO om de hoofdveroordeling na te komen als gevolg van het latere sloopbevel van de burgemeester van 9 september 2010 en over de door tegenpartijen aangevoerde onwettigheid van dit sloopbevel. De beoordeling wordt door de beslagrechter aan de dwangsomrechter toegewezen op basis van artikel 1385quinquies Gerechtelijk Wetboek. Op 18 februari 2015 werd deze uitspraak van de beslagrechter in graad van beroep betekend aan MLSO. MLSO deed daarna het nodige voor de verderzetting van de zaak. Op 17 april 2015 werd deze zaak ingeleid bij de dwangsomrechter en op 11 maart 2016 voor de 9de Kamer van het Hof van Beroep in Gent gepleit. Op 10 juni 2016 volgde een arrest van het Hof van Beroep te Gent (als dwangsomrechter): - Wat betreft het pand gelegen aan de Scheldemolenstraat 27, aanvaardt de dwangsomrechter de onmogelijkheid om aan de hoofdveroordelingen te voldoen, en heft daarom de daaraan gekoppelde dwangsommen op. - Voor wat betreft de panden gelegen aan de Engelsesteenweg 24 en 45, is de dwangsomrechter van oordeel dat er geen onmogelijkheid was in hoofde van MLSO om aan de hoofdveroordeling van 30 april 2009 te voldoen. De dwangsomrechter heft de in dit arrest gekoppelde dwangsommen niet op. De sloopverboden uitgaande van de burgemeester van Beveren vormen aldus geen onmogelijkheid in de zin van art quinquies Ger.W ten opzichte van dat arrest. De dwangsomrechter is er echter van overtuigd dat Maatschappij Linkerscheldeoever wel voldoende aantoont dat het voor haar onmogelijk was om aan de hoofdveroordeling van 6 juli 2010 te voldoen. De toestand van de woningen op het moment van de uitspraak, nl. 6 juli 2010, was volgens de dwangsomrechter al van dien aard dat het naleven van sloopverboden voor MLSO onmogelijk zou zijn. Deze onmogelijkheid is volgens de dwangsomrechter bovendien geen gevolg van enige daad of nalatigheid van MLSO. De onmogelijkheid bestond al op het moment van de uitspraak op 6 juli De dwangsommen die dit arrest oplegde, worden daarom opgeheven. De dwangsomrechter meent dat op deze manier uitspraak is gedaan in de gestelde kwestie over de eventuele onmogelijkheid waarop MLSO beroep zou kunnen doen _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 26 12/06/ :31

27 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag De betwisting of de uitgevoerde sloopwerkzaamheden vallen onder de sloopverboden, verwijst de dwangsomrechter opnieuw door naar de beslagrechter. In navolging van het tussenarrest van het Hof van Beroep te Gent van 10 juni 2016 wordt de zaak daarom opnieuw in staat gesteld en worden conclusietermijnen bepaald. De zaak zal worden behandeld op de zitting van 10 oktober 2017 om uur. Oud Arenberg Op 23 december 2014 werd de stedenbouwkundige sloopvergunning verleend voor Oud Arenberg 114. Op 15 april 2015 werden de stedenbouwkundige vergunningen tot slopen verleend voor Oud Arenberg 116, 118, 120 en 122. Tijdens het openbaar onderzoek werd een aantal bezwaren ingediend tegen het afleveren van deze vergunningen. Deze bezwaren werden door de gewestelijk stedenbouwkundig ambtenaar behandeld bij het verlenen van de vergunningen. De heer C. en de gemeente Beveren (voor wie optreedt mevr. A.) stelden beroepen tot vernietiging in tegen deze stedenbouwkundige vergunningen. Maatschappij Linkerscheldeoever, als aanvrager van en belanghebbende bij de vergunning, het college van Burgemeester en Schepenen van de gemeente Beveren alsook de gemeente Beveren zelf, kwamen tussenbeide in deze procedures. De voorzitter van de Raad voor Vergunningsbetwistingen besloot in december 2015 tot onontvankelijkheid van de beroepen tegen de sloopvergunningen voor Oud Arenberg 116 en 122, aangezien de rolrechten niet tijdig betaald werden. Voor de beroepen tegen de sloopvergunningen voor Oud Arenberg 114, 118 en 120, werd de procedure bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen in 2016 verder gezet. De pleitzitting vond plaats op 6 december Eind 2016 werd door de verwerende partij verzocht de debatten te heropenen. Een uitspraak wordt in 2017 verwacht. Huidige bewoning De Maatschappij onderzocht verder welke aansprakelijkheden er mogelijk rusten op MLSO als eigenaar van verschillende gebouwen en woningen die leeg staan, gekraakt of bewoond zijn, al dan niet in de omgeving van een SEVE- SO-bedrijf. Daarbij wordt ook de bestuurdersaansprakelijkheid onderzocht. Om haar eigendomsrechten en aansprakelijkheid te vrijwaren, doet Maatschappij Linkerscheldeoever er alles aan om kraken van woningen in Doel zoveel mogelijk te vermijden. Wanneer nodig, worden door MLSO de nodige stappen ondernomen om krakers uit de woningen te weren of te laten uitzetten. Daarbij wordt ook het veiligheidsaspect in acht genomen. De Raad van Bestuur besliste in 2014 om te laten onderzoeken in welke mate Maatschappij Linkerscheldeoever de huidige bewoning in haar eigen woningen in Doel-centrum toch contractueel zou kunnen regelen, mits naleving van een aantal duidelijke voorwaarden. Er zijn momenteel immers nog enkele woningen die gebruikt worden door voormalige eigenaars of die daar via een inmiddels opgezegde Zakelijk Recht van Tijdelijke Bewoning (ZRTB) wonen. In de loop van 2016 werden met een aantal bewoners overeenkomsten afgesloten. Veiligheid en leefbaarheid Maatschappij Linkerscheldeoever blijft tot op heden acties ondernemen tegen kraken van woningen, vandalisme, inbraken en diefstallen in Doel. Voor al de schade die aan het patrimonium van de Maatschappij wordt toegebracht, legt MLSO klacht neer bij de politie. Indien nodig stelt MLSO zich ook burgerlijke partij in deze strafzaken. Maandelijks worden er klachten neergelegd, voor diefstallen, inbraken en pogingen tot inbraak, beschadigingen, elektriciteits- en waterdiefstal, sluikstorten (zelfs van autowrakken en autobanden), ingooien van vensters, opzettelijke brandstichtingen, graffiti enz. Een aantal daders werd hiervoor veroordeeld, echter geen in De woningen worden keer op keer opnieuw beveiligd. Maatschappij Linkerscheldeoever laat zich waar nodig bijstaan door een architect en een veiligheidscoördinator om haar eigendommen in Doel af te sluiten en te beveiligen. De steeds weerkerende aangebrachte schade en de uitgevoerde herstellingswerken worden op regelmatige tijdstippen vastgesteld door een gerechtsdeurwaarder _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 27 12/06/ :31

28 28 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Bekrachtiging procedures gevoerd door Interwaas Op 27 april 2001 besliste de Vlaamse regering om tijdelijk bewoning toe te laten in verworven en niet-bewoonde woningen van Maatschappij Linkerscheldeoever, (aanvankelijk) tot 31 december Interwaas, het intergemeentelijk samenwerkingsverband van het Land van Waas (toen nog onder de naam ICW) werd verzocht om het tijdelijk wonen te organiseren in de vrijgekomen woningen die door de Maatschappij Linkerscheldeoever werden verworven in Doel-centrum. De Raad van Bestuur van Maatschappij Linkerscheldeoever besliste in nuari 2016 om formeel tot bekrachtiging over te gaan van de door Interwaas gestelde handelingen in de dossiers tegen een aantal (voormalige) bewoners, waaronder - doch niet beperkt tot - de beslissingen om te dagvaarden en tot invordering van de vergoedingen. Procedure Vredegerecht Beveren bereiken minnelijke schikking Maatschappij Linkerscheldeoever werd opgeroepen om op woensdag 9 december 2015 in het gerechtsgebouw te Beveren voor de vrederechter te verschijnen in een poging tot een minnelijke schikking te komen over de schade (ernstige schimmelvorming in slaapkamer en andere ruimtes) die door de heer S., eigenaar van Spaans Fort 21, 9130 Verrebroek, werd toegewezen aan de leegstand van de aanpalende woning, zijnde Spaans Fort 19, in eigendom van MLSO. Meester De Bock werd aangesteld om Maatschappij Linkerscheldeoever te vertegenwoordigen in deze zaak en verzocht al het nodige te doen om de belangen van Maatschappij Linkerscheldeoever te behartigen. Op 5 nuari 2016 werd een plaatsbezoek in aanwezigheid van de vrederechter afgelegd. Er werd op 9 maart 2016 met S. een minnelijke schikking afgesloten. Onteigeningsplan Z3-gebied Doel Het besluit van de Vlaamse regering van 30 april 2013 stelde het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening zeehavengebied Antwerpen definitief vast. Bij de Raad van State werden verscheidene vernietigingsberoepen ingeleid, waaronder twee beroepen die eveneens de schorsing van deze besluiten vroegen. Op 3 december 2013 schorste de Raad van State de uitvoering van het GRUP Afbakening zeehavengebied Antwerpen, in zoverre dit het grondgebied van de gemeenten Beveren en Sint-Gillis-Waas betreft, met uitsluiting van de aldaar gelegen groengebieden (zones voor permanente ecologische infrastructuur EI, zones voor permanente ecologische infrastructuur met medegebruik EI+ en natuurgebieden). Op 6 juni keurde de Vlaamse regering de definitieve vaststelling van een aangepast GRUP principieel goed en op 24 oktober 2014 stelde de Vlaamse regering het aangepaste GRUP definitief vast. Dit trad in werking op 12 december In artikel 3 van dit besluit werd aan Maatschappij Linkerscheldeoever machtiging verleend om de gronden, begrepen in het onteigeningsplan gevoegd bij het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening zeehavengebied Antwerpen, havenontwikkeling Linkeroever, meer specifiek het deelgebied Z3-gebied Doel te onteigenen. Tegen dit nieuwe besluit werden opnieuw procedures bij de Raad van State opgestart met het oog op de schorsing en/of de vernietiging van het besluit. Op 13 augustus 2015 werden er twee schorsingsverzoeken tegen het GRUP van 24 oktober 2014 betekend. Op 20 november 2015 volgden reeds de arresten van de Raad van State aangaande beide schorsingsverzoeken. In de zaak O. e.a. wordt een gedeeltelijke schorsing bevolen van het besluit van de Vlaamse regering van 24 oktober 2014 houdende intrekking van de geschorste delen van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening zeehavengebied Antwerpen zoals definitief vastgesteld op 30 april 2013 en geschorst op 3 december 2013 en houdende definitieve vaststelling van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening zeehavengebied Antwerpen, havenontwikkeling Linkeroever, en van het besluit van de Vlaamse regering van 27 april 2012 houdende voorlopige _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 28 12/06/ :31

29 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag vaststelling van het ontwerp van gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening zeehavengebied Antwerpen, in zoverre deze besluiten betrekking hebben op: - de Saeftinghedokzone, bestaande uit de daarin gelegen bestemmingsgebieden Gebied voor waterweginfrastructuur (artikel L3), Fasering Saeftinghedok (artikel L3.2.b), Fasering Saeftinghedokmonding (artikel L3.2.c), en de in deze bestemmingsgebieden voorziene overdrukken Hoogspanningsleiding (artikel L16), en - het onmiddellijk ten zuiden en ten noorden van de Saeftinghedokzone, maar ten oosten van de Oostlangeweg, gelegen gedeelte van het niet-gefaseerde bestemmingsgebied Gebied voor zeehaven- en watergebonden bedrijven (artikel L1), met de daarin voorziene overdrukken Hoogspanningsleiding (artikel L16). Op 20 december 2016 volgde het arrest de Raad van State met nr Het betreft de uitspraak van de Raad van State aangaande het beroep tot nietigverklaring van twee besluiten van de Vlaamse regering: het besluit van de Vlaamse regering van 24 oktober 2014 houdende intrekking van de geschorste delen van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening zeehavengebied Antwerpen zoals definitief vastgesteld op 30 april 2013 en geschorst op 3 december 2013 en houdende definitieve vaststelling van het GRUP Afbakening zeehavengebied Antwerpen, havenontwikkeling Linkeroever, met inbegrip van de goedgekeurde onteigeningsplannen, maar met uitzondering van artikel 1 van het besluit van de Vlaamse regering van 24 oktober 2014 waarbij het besluit van de Vlaamse regering van 30 april 2013 houdende de definitieve vaststelling van het GRUP Afbakening zeehavengebied Antwerpen, in zoverre dit het grondgebied van de gemeenten Beveren en Sint-Gillis-Waas betreft, met uitsluiting van de daar gelegen groengebieden (artikelen L14, L15 en L18) wordt ingetrokken [...] het besluit van de Vlaamse regering van 27 april 2012 houdende voorlopige vaststelling van het ontwerp van GRUP Afbakening zeehavengebied Antwerpen. De Raad van State besliste tot een gedeeltelijke vernietiging. Er wordt aangegeven dat het vernietigde vastgestelde GRUP van 24 oktober 2014 geen betrekking heeft op het rechter-scheldeoevergebied en dus heeft de vernietiging van de tweede bestreden beslissing geen betrekking op dit gebied. Tevens is de Raad van State van oordeel dat het westelijk deel van het Logistiek Park Waasland niet mee vernietigd moet worden. Het bevindt zich niet in een soortenbeschermingszone en bevat geen natuurwaarden. Daarenboven kan het op planologisch vlak losgekoppeld worden, zonder de algemene economie van het plan te schenden. Voor het overige wordt het besluit van de Vlaamse regering van 24 oktober 2014 wel volledig vernietigd, alsook de voorlopige vaststelling (het tweede bestreden besluit) in zoverre deze betrekking heeft op het beheersgebied van het gedeeltelijk vernietigde GRUP van 24 oktober Deze vernietiging heeft ook gevolgen voor de aan Maatschappij Linkerscheldeoever verleende machtiging om de gronden, begrepen in het onteigeningsplan gevoegd bij het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening zeehavengebied Antwerpen, havenontwikkeling Linkeroever, meer specifiek het deelgebied Z3-gebied Doel te onteigenen. Dit onteigeningsplan wordt mee gevat door de vernietiging van het GRUP. Onroerende voorheffing Het bezwaar van Maatschappij Linkerscheldeoever werd in drie dossiers aangaande de aanslagbiljetten voor onroerende voorheffing afgewezen met een schrijven van het Agentschap Vlaamse Belastingdienst. MLSO dient steevast bezwaar in tegen deze aanslagbiljetten, gelet op de vrijstellingen waarop MLSO zich beroept. Aangezien het bezwaar in deze drie zaken werd afgewezen, ging MLSO over tot het neerleggen van verzoekschriften op tegenspraak bij de Rechtbank van Eerste Aanleg te Gent. De rechtsdag voor behandeling in eerste aanleg werd vastgelegd op 7 december Op deze datum werd de zaak gepleit en op 4 april 2016 volgde de uitspraak. Deze uitspraak is in het nadeel van MLSO: de fiscale vorderingen werden wel ontvankelijk, doch ongegrond verklaard. De rechtbank is van oordeel dat de in artikel 26 van de wet van 22 december 1986 bedoelde belastingvrijstelling niet kan worden ingeroepen. De rechtbank meent dat de belasting _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 29 12/06/ :31

30 30 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever vrijstelling geïnterpreteerd dient te worden in de zin dat de intercommunales slechts vrijgesteld kunnen worden van de onroerende voorheffing in de mate dat de gemeenten ervan vrijgesteld zijn. De door de raadslieden van MLSO aangehaalde argumentatie werd door de rechtbank niet gevolgd. Verder stelde de rechtbank dat MLSO ook geen aanspraak kan maken op de vrijstelling van opcentiemen. Met betrekking tot het verzoek tot vrijstelling op basis van artikel 253, 3 WIB/92 stelt zij dat de goederen wel degelijk iets zouden opbrengen en ze niet gebruikt zijn voor een openbare dienst of een dienst van algemeen nut. Ook het vertrouwensbeginsel zou volgens de rechtbank geen soelaas bieden om alsnog voor vrijstelling in aanmerking te komen, vermits de gedragslijn van het Vlaamse Gewest in strijd zou zijn met de wet. Bijgevolg werd MLSO in het ongelijk gesteld. MLSO besliste echter beroep aan te tekenen en op 27 september 2016 werden beide zaken ingeleid voor de fiscale kamer van het Hof van Beroep in Gent. Er werd een conclusiekalender afgesproken en de rechtsdag werd bepaald op 6 februari Beroepsprocedure rolnummer 2013/AR/2934 De Raad van Bestuur van 5 oktober 2011 besliste tot de beëindiging van de concessie met Concessionaris D. betreffende een terrein aan de Canadastraat te Zwijndrecht (ca ha groot). Concessionaris D. deelde voordien mee dat zij beslist had om niet verder te gaan met haar plannen aangaande haar vestiging op bedoeld terrein. Als reden hiertoe werd opgegeven dat Concessionaris D. over een onvoldoende gezonde financiële basis beschikte. Concessionaris D. bleef in gebreke door de in de concessievoorwaarden opgelegde verplichtingen niet na te leven, onder meer het ontwikkelen van activiteiten op het terrein waarvoor de concessieverlening bedoeld was. De Raad van Bestuur van 14 december 2011 besliste dat de gerechtelijke procedure, ter inning van de schadevergoeding conform de concessievoorwaarden, diende te worden ingeleid tegen Concessionaris D.. De zaak werd bijgevolg ingeleid bij de rechtbank van Koophandel. De rechtbank van Koophandel besloot op 17 nuari 2013 onze argumentatie te volgen voor wat betreft de grond van de zaak (de rechtbank bevestigde dat Concessionaris D. in de fout is gegaan door haar contractuele verplichtingen niet na te komen, stelde dat er geen redenen waren om overmacht te aanvaarden en verklaarde de tegeneis van De Rijke ongegrond). Vervolgens werd er op 12 september 2013 een eindvonnis (in eerste aanleg) in deze zaak geveld. De rechtbank willigde de vordering van MLSO volledig in: het forfaitair schadebeding uit de algemene concessievoorwaarden werd ingewilligd. Concessionaris D. werd veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van ,20 euro, vermeerderd met de intresten vanaf , plus de kosten (dagvaarding 308,16 euro en rechtsplegingsvergoeding euro). Het vonnis was echter niet uitvoerbaar bij voorraad. Op 15 oktober 2013 volgde de betekening van het vonnis door de gerechtsdeurwaarder, maar op 15 november 2013 werd door Concessionaris D. beroep betekend. Op 11 december 2013 werd de zaak ingeleid. Als pleitdatum werd aanvankelijk 7 oktober 2016 vooropgesteld, doch op aandringen van de tegenpartij werd de zaak uitgesteld naar 6 nuari Begin 2017 wordt de uitspraak in graad van beroep verwacht. Aanvragen openbaarheid van bestuur In het ar 2016 werd één formeel verzoek tot openbaarheid van bestuur ingediend. De verzoeken worden beoordeeld in het licht van de motivatie daarvan en in het licht van de bepalingen van het decreet betreffende de openbaarheid van bestuur en het decreet houdende de intergemeentelijke samenwerking _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 30 12/06/ :31

31 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Duurzaamheid Sustainability Award stimuleert duurzaamheid Na de lancering van het derde duurzaamheidsverslag op 22 oktober 2015 valt de beweging allerminst stil. Alle partners geven aan dat ze verder willen met duurzaamheidsrapportering en tekenden al het parcours uit voor het vierde duurzaamheidsverslag dat in 2017 zal worden gepubliceerd. In dit traject zal de koppeling met de Sustainable Development Goals (SDG s) gemaakt worden om zo de brug te slaan tussen de rapportage en de doelstellingen van de Verenigde Naties. Naast de rapportering zelf willen de partners ook verduurzaming bij de bedrijven blijven stimuleren. Daarom werd in 2016 de eerste Sustainability Award van de havengemeenschap uitgereikt. Veel gegadigden voor eerste award Bedrijven die wilden meedingen naar de award, konden zich inschrijven tot 8 juli Maar liefst 20 bedrijven dienden een project in. Dat duurzaamheid niet enkel om milieuzaken draait, werd nog maar eens bewezen door de uiteenlopende aard van de projecten die werden ingezonden. Zo zaten er niet alleen projecten tussen die gericht zijn op milieuaspecten, maar ook projecten die gefocust zijn op het verbeteren van het welzijn van de werknemers, of projecten die de mobiliteit moeten verbeteren. Een breed spectrum dus. Marc Van Peel overhandigt de Award aan Paul Verbeeck van ECLUSE Externe jury Om de dossiers aan een neutrale screening te onderwerpen, werd de jury samengesteld uit mensen die geen banden hebben met de haven van Antwerpen, havenschepen Marc Van Peel uitgezonderd. De jury werd geleid door de twee provinciegouverneurs in wier provincie de haven gelegen is: Jan Briers voor Oost-Vlaanderen en Cathy Berx voor Antwerpen. Daarnaast maakten ook Peter Wollaert (CIFAL Flanders), Eva Geluk (Antwerp Mangement School), Kathleen Vandebroek (MVO Vlaanderen) en David Leyssens (The Shift) deel uit van de jury. Walk of Sustainability aan het Havenhuis Jury en publiek kiezen samen winnaar Tijdens de zomermaanden selecteerde de jury uit de ingezonden projecten drie genomineerden. In oktober kon het grote publiek dan via onlinevoting mee bepalen wie de eerste winnaar van de Sustainability Award zou worden. 50% van de punten werden toegekend door de jury, 50% door het grote publiek. Winnaar Best Belgian Sustainability Report Ecluse: eerste winnaar Uiteindelijk ging het warmtenetwerk Ecluse met de eerste award aan de haal. Meer nieuws over Ecluse leest u elders in dit arverslag. Met deze Sustainability Award werd meteen de Walk of Sustainability, een duurzame promenade aan de voet van het nieuwe Havenhuis geopend. Elke winnaar van de tweearlijkse award krijgt een steen die zal ingelegd worden in deze promenade. Ecluse kreeg dus de allereerste steen op deze promenade toebedeeld _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 31 12/06/ :31

32 32 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Duurzaamheidsverslag ook zelf in de prijzen Naast een prijs uitdelen om duurzaamheid te stimuleren, viel het verslag ook zelf in de prijzen. Het duurzaamheidsverslag dat in 2015 gepubliceerd werd, werd uitgeroepen tot best Belgian sustainability report in de categorie other organisations. Het is reeds de tweede keer dat het duurzaamheidsverslag van de havengemeenschap deze bekroning in de wacht sleept. Wind aan de stroom NV Wind aan de Stroom: MLSO als aandeelhouder in 2016 In augustus 2012 richtten Maatschappij Linkerscheldeoever en het Havenbedrijf Antwerpen de NV Wind aan de Stroom op. Deze vennootschap heeft als doelstelling in te staan voor de windontwikkeling op de Linkerscheldeoever. Dit project zal een belangrijke bijdrage leveren aan de verdere verduurzaming van de havenactiviteiten van de haven van Antwerpen. Aan het project gingen 7 ren van voorbereiding vooraf. Bij deze oprichting verwierf de Maatschappij een strategisch minderheidsbelang van 38 %; het GHA participeerde voor de overige 62 %. De oprichting gebeurde met het minimumkapitaal ( euro). Daarna kon de private partner, op dat moment nog THV Groene Haven Antwerpen, 25% van de aandelen verwerven in de opgerichte NV, waardoor de participatie van MLSO nog 28% en die van GHA nog 47% bedroeg. De toetreding door de THV Groene Haven Antwerpen vond plaats op 28 november Op 29 maart 2013 vond de omvorming plaats van die THV naar een NV, nl. de NV Groene Energie Haven Antwerpen, of afgekort NV GEHA. Deze omvorming gebeurde met behoud van alle rechten en plichten jegens de projectvennootschap. Als deel van de vergoeding voor de verwerving van haar aandelenpakket in de nv Wind aan de Stroom was de nv GEHA ook een agio verschuldigd. De betaling van deze agio was tevens gekoppeld aan de problematiek m.b.t. luchtruim, welke reeds eerder werd uitgeklaard. Met de nv GEHA (rechtsopvolger van de thv) werd overeengekomen dat 50% van het verschuldigde bedrag werd betaald op 1 april 2014 en de overige 50% betaald zal worden op 1 april windturbine Logistiek Park Waasland _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 32 12/06/ :31

33 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag In de organen van de NV W@S is MLSO steeds vertegenwoordigd. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 werden dhr. Guy Tindemans en dhr. Kris Herremans door MLSO op 27 maart 2013 aangeduid om te zetelen in de Raad van Bestuur van de NV W@S. De projectvennootschap heeft tot doel op korte termijn tot de effectieve realisatie van het windpark op Linkerscheldeoever over te gaan. Deze ontwikkeling zal systematisch en gefaseerd plaatsvinden, dit zoals vastgelegd samen met de vergunningverleners, Agentschap Natuur en Bos, het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek en de Beheercommissie Natuur Linkerscheldeoever. Ten behoeve van de ontwikkeling van fase 1 (2015) en 2 (2017) werden respectievelijk de dochters nv Wind aan de Stroom 2013 en nv Wind aan de Stroom 2014 opgericht. In functie van de uitbouw van het project in verdere fasen, is in samenspraak met het agentschap Natuur en Bos, een monitoringscampagne voor avifauna opgemaakt. Deze zal moeten uitwijzen in welke zones er nog meer windturbines geplaatst kunnen worden. Wind aan de Stroom 2013 De nv Wind aan de Stroom sloot na Europese tenders eerder contracten af voor voor de levering en plaatsing van de windturbines en de projectfinanciering aan respectievelijk Siemens nv en KBC Bank nv. Deze ontwikkeling omhelst de bouw van 16 windturbines van 3 MW met een ashoogte van 115m. Hiermee gaat een totaalinvestering gepaard van ca. 70 M. De turbines zijn alle uitgerust met een bladverwarmingssysteem ten behoeve van gestuurde ontijzing, hetgeen een primeur is voor Vlaanderen en België. In juni 2015 is gestart met de effectieve installatie van de bovenbouw van de windturbines. Alle benodigde hoofdcomponenten (mastdelen, gondels, bladen, ) werden per zeeschip en coaster aangevoerd. Siemens verkoos na een tender Seaport Terminals voor de lossing en de tussentijdse stockage van de componenten. Eind november 2015 zijn de installatiewerken van 15 windturbines afgerond. De bouw van de 16de windturbine in het Logistiek Park Waasland vond in de loop van 2016 plaats. Het totale project bleef binnen de vooropgestelde budgetten. En de opbrengst voldeed in het eerste productiear 2016 aan de verwachtingen. Wind aan de Stroom 2014 Nadat in december 2014 twee MER-ontheffingsdossiers voor de volgende ontwikkelingsfase werden ingediend, is Q de MER-ontheffing verkregen. Vervolgens zijn vergunningsaanvraagdossiers voor 5 windturbines ingediend. Q zijn voor vier turbines de bouw- en milieuvergunningen verkregen. Voor een vijfde turbine zijn de onderhandelingen lopende. Tevens is de Europese aankondiging voor de levering, plaatsing en onderhoud van de te bestelling windturbines ingediend. In deze tender is sprake van een bestelling van 4-6 windturbines. In oktober 2015 zijn vier kandidaten weerhouden. Hiervan dienden er 2 een offerte in. In december 2016 zijn de leverings-en onderhoudscontracten met Enercon GmbH ondertekend. Ook voor de financiering van deze 2de bouwfase is er een tenderingsprocedure doorlopen. Hiervoor is een contract afgesloten met Triodos Bank NV. De bouwwerkzaamheden zullen begin 2017 aanvangen en het park wordt verwacht eind 2017 operationeel te zijn. ECLUSE: ambitieus stoomnetwerk voor bedrijven in de Waaslandhaven Indaver en SLECO bouwen met hun Waste-to-Energy-installaties, in samenwerking met de omliggende chemisch industriële bedrijven in Doel, de Energiecluster Linkerscheldeoever CVBA ECLUSE. Het warmtenetwerk in de Waaslandhaven werd ECLUSE genoemd, Frans voor sluis, omdat het stoom zal doorsluizen van de waste-to-energy-installatie van Indaver en SLECO naar bedrijven in de haven. Dit ambitieuze, superstrategische project verduurzaamt de energievoorziening in de Waaslandhaven en verankert de industrie in deze regio. Via dit warmtecluster kunnen deze bedrijven de energie die vrijkomt bij het verbrandingsproces van Indaver en SLECO naar eigen behoefte gebruiken voor hun productieprocessen die grote hoeveelheden proceswarmte nodig hebben. Aangezien de helft van het afval in de waste-to-energy installatie bio-organisch is, is de warmte die er vrijkomt groene warmte. Het warmtenet transporteert de stoom die wordt opgewekt tijdens de verbranding via een geïsoleerde stoomleiding naar de deelnemende bedrijven. Dit transport verloopt efficiënt en zonder _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 33 12/06/ :31

34 34 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever noemenswaardig verlies doordat de stoom onder een druk van 40 bar en met een temperatuur van 400 C vervoerd wordt. Via een condensaatleiding loopt het warm water terug naar INDAVER, waar dit wordt ingezet als proceswater, onderweg zal het condensaat de kantore van DP World verwarmen. De leidingen zijn elk circa 5 kilometer lang en worden deels ondergronds, deels bovengronds geplaatst. Naast INDAVER en SLECO zijn ook FINEG, INFRAX, Water-Link en de Maatschappij Linkerscheldeoever partners in dit project. Als eigenaar van de gronden in de Waaslandhaven die zij in concessie geeft aan de bedrijven die er gevestigd zijn, is MLSO een gewaardeerd partner die dit project ondersteunt en het voortbestaan ervan op langere termijn kan waarborgen. Conform de bepalingen van het Decreet van 6 juli 2001 houdende de Intergemeentelijke Samenwerking werd de toetreding goedgekeurd door de Algemene Vergadering van MLSO in december Met het oog op deze toetreding werden de statuten van CVBA ECLUSE aangepast en werd er een aandeelhoudersovereenkomst opgemaakt. De Algemene Vergadering van ECLUSE aangaande de effectieve toetreding vond plaats op 30 juni Sinds deze toetreding bezit MLSO 10% van de aandelen. MLSO kan één bestuurder afvaardigen om haar te vertegenwoordigen. De Raad van Bestuur van MLSO van november 2014 besliste reeds om de heer Boudewijn Vlegels als bestuurder voor te dragen. Op 13 april 2016 keurde de Raad van Bestuur van MLSO de kapitaalsverhoging goed om het project te financieren. Het kapitaal bedraagt euro en de achtergestelde lening vanuit de aandeelhouders bedraagt euro. Hiervan is telkens 10% door MLSO voorzien. De rest van het investeringsbedrag is voorzien door een hypothecaire lening van ING bank nv en Strategische Ecologie Steun (STRES) vanuit de Vlaamse Overheid. De zes chemische en logistieke bedrijven in de Waaslandhaven die de Letter of Intent (LOI) ondertekend hebben op 8 mei 2015 voor de afname van groene warmte zijn: chemieconcern Ineos Phenol, dat nu al stoom afneemt van Indaver/ SLECO; rubber- en kunststoffenproducent Lanxess België; Monument Chemical dat chemicaliën en solventen produceert; ADPO, logistieke partner voor de chemische industrie; de producent van specialty chemicals Ashland; en De Neef Chemical Processing, actief in solventrecycling. Het condensaat zal gebruikt worden door de containerterminal DP World, om haar kantoorgebouw te verwarmen. Op 03 juni 2016 vond de ondertekening van het EPCM contract plaats met de aannemer. Het stoomnetwerk ECLUSE zal gebouwd worden door het Nederlandse bedrijf AHP. Dit is een combinatie van de bedrijven A.Hak en Petrogas. Beide zijn gerenommeerde bedrijven die wereldwijd projecten ontplooien. Op 27 september 2016 is de definitieve GO gegeven op de Raad van Bestuur van ECLUSE. Vervolgens zijn de aandeelhoudersovereenkomst, dienstverleningsovereenkomst, samenwerkingsovereenkomst, transportovereenkomsten, erfdienstbaarheden volledig afgeregeld en het sluitend businessplan bekrachtigd. Het aanvangsbevel is gegeven op 3 oktober 2016 waarna de werken van start konden gaan. De voorlopige oplevering van de het netwerk is voorzien in nuari Ook keurde de Raad van Bestuur de eigendomsoverdracht van de reeds bestaande stoomleiding aan Ineos Phenol Belgium en erfdienstbaarheid vanwege Indaver aan Ineos Phenol Belgium goed op 9 november 2016, waardoor deze langer in gebruik genomen kan worden _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 34 12/06/ :31

35 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Milieuvoordelen Dit warmtenet creëert een duurzame energievoorziening met onmiskenbare milieuvoordelen. Doordat bedrijven hun gasgestookte boilers (deels) kunnen afschakelen, stoten ze arlijks circa ton CO2 minder uit vergelijkbaar met de CO2-besparing die 50 standaard windturbines realiseren. Ook andere emissies zoals die van stikstofoxide en stof dalen. Wanneer ECLUSE operationeel is, zal het tenminste 5% opleveren van alle groene warmte die in Vlaanderen geproduceerd wordt. Met dit warmtenetwerk geeft ECLUSE de Vlaamse klimaatdoelstellingen dus een serieuze boost. De Vlaamse overheid erkent de voordelen van dit grootschalige project en kende daarom strategische ecologiesteun toe aan het project van 10 miljoen euro. Onze regio moet namelijk, net als de rest van Europa, haar energievoorziening zuiniger, groener en duurzamer maken. Bij groene warmte zijn deze drie vakjes aangevinkt. Jan-Kees De Voogd, Filip Keppens en Paul Verbeek Om te benadrukken dat ECLUSE van groot belang is voor Vlaanderen, heeft het project zich kunnen voorstellen op de Vlaamse Klimaattop van 1 december Daarnaast mocht ECLUSE zich ook tot winnaar van de 1ste duurzaamheidsaward Haven van Antwerpen kronen _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 35 12/06/ :31

36 36 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Havenwerktuigen Via de projectoproep milieuvriendelijke havenwerktuigen beogen het Havenbedrijf Antwerpen en MLSO ambitieuze projecten op gebied van versneld ingang te doen vinden in het Antwerpse havengebied. Voor deze Projectoproep werd in 2015 een budget beschikbaar gesteld van euro, waarvan euro door de Raad van Bestuur van MLSO werd goedgekeurd op 24 juni Voor projecten geldt een maximale implementatieperiode van 2 ar. Teneinde steun te kunnen toekennen aan de meest veelbelovende projecten, zullen de diverse projectaanvragen tegenover elkaar afgewogen worden. Na de selectieprocedure is er beslist om het budget op te trekken naar euro om de eerste 4 projecten te kunnen ondersteunen. Er werd gewerkt met ontvankelijkheids- en prioriteitscriteria bij de beoordeling van de ingediende projecten. Er werd prioriteit gegeven aan projecten die de uitstoot van lokale polluenten reduceren. Met andere woorden, er wordt vooreerst een rangschikking opgemaakt in functie van de milieukostenefficiëntie voor de lokale polluenten PM 10, NO X en SO 2 (in EUR/kg vermeden emissie). Projecten met een gunstige milieukostenefficiëntie worden verkozen boven projecten met een minder gunstige milieukostenefficiëntie. Naast milieukostenefficiëntie wordt ook het innovatie- en multiplicatiepotentieel van het project beschouwd in de prioritering. Innovatie- en multiplicatiepotentieel wordt in het kader van deze projectoproep begrepen als de mate waarin het project bijdraagt aan vernieuwing en multiplicatie en wordt op een onderbouwde manier gewaardeerd door de indiener van het project. De geselecteerde projecten zijn: Alstom Belgium nv vervanging van een diesel aangedreven locomotief door een hybride exemplaar; Antwerp Gateway (DP World) Vervanging van diesel aangedreven straddle carriers dat zijn toestellen om containers op te tillen - door hybride versies met supercaps, dat zijn batterijen die geladen worden door energierecuperatie tijdens operaties; Grond Recyclage Centrum nv Vervanging van zijn wiellader die voldoet aan emissienorm Stage IIIa door een exemplaar dat voldoet aan de veel strengere norm Stage IV; Tabaknatie nv Aankoop van 12 elektrische kuismachines en 48 elektrische vorkliften Het toegekende bedrag ontvangen de begunstigden pas als ze hun innovatieve plannen binnen de twee ar gerealiseerd hebben. In totaal dienden tien bedrijven twaalf projecten in _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 36 12/06/ :31

37 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Natuur Beheercommissie Natuur Linkerscheldeoever De Beheercommissie Natuur Linkerscheldeoever vormt de kern van het overleg rond natuurbeleid op de Linkerscheldeoever. Ze begeleidt de realisatie van het natuurcompensatienetwerk voor Deurganckdok en het Historisch Passief en bewaakt tevens of de instandhouding en het herstel van belangrijke leefgebieden en soorten gelijke tred houden met de voortschrijdende havenontwikkeling. Daarnaast wil de Beheercommissie werk maken van de toegankelijkheid van de natuurgebieden op linkeroever om zo het maatschappelijk draagvlak voor natuur alle kansen te geven. MLSO is lid van deze commissie. Via de website kunnen geïnteresseerden kennis maken met de bestaande en geplande natuur in de regio en het hoe en waarom ervan. Instandhoudingsdoelstellingen (IHD s) De Vogelrichtlijn wil bepaalde Europese vogelsoorten en hun leefgebieden in Europa beschermen. Daarvoor moeten de lidstaten onder meer gebieden als speciale beschermingszones (SBZ s) aanwijzen, die deel uitmaken van het Natura 2000-netwerk. In deze zones moeten de lidstaten de nodige maatregelen nemen om de te beschermen soorten en habitats in stand te houden. Op Europees niveau werd een beleid vastgelegd om de achteruitgang van de biodiversiteit tot stilstand te brengen. Met de Vogel- en de Habitatrichtlijn is er wat dat betreft een kader gedefinieerd dat geldt voor alle lidstaten. De Vlaamse Regering heeft op 23 april 2014 een reeks speciale beschermingszones (SBZ s) definitief aangewezen, en er de instandhoudingsdoelstellingen (IHD s) en prioriteiten voor vastgesteld. De bedoeling is nu om, via een reeks maatregelen, een duurzame economische ontwikkeling samen te laten gaan met het realiseren van de IHD s voor het netwerk SBZ s. In dit kader zal de Vlaamse Regering begin 2017 definitief de instandhoudingsdoelstellingen en prioriteiten vaststellen voor de aangewezen speciale beschermingszone BE Schorren en polders van de Beneden-Schelde in de regio. Nieuwe natuurontwikkelingsprojecten Een belangrijk principe van het Strategisch Plan voor de haven van Antwerpen en het Geactualiseerd Sigmaplan is het proactief realiseren van de Europese natuurdoelen voor het Linkerscheldeoevergebied in hoogwaardige natuurkerngebieden en zo de gunstige staat van instandhouding te bereiken, onafhankelijk van terreinen voorzien voor haveninbreiding of -uitbreiding of voor landbouwactiviteiten. In deze situatie veroorzaken de voorziene economische ontwikkelingen geen negatieve impact meer op de natuurwaarden. Daarom is het van belang dat de nog te realiseren natuurgebieden optimaal en tijdig ingericht worden. Daarnaast is de bereidheid om te blijven investeren in de verdere optimalisatie van al gerealiseerde gebieden noodzakelijk. Door de gedeeltelijke vernietiging van de GRUP s dient deze proactieve strategie in 2017 herbekeken te worden. Hieronder een kort overzicht van de lopende natuurontwikkelingsprojecten: In Prosperpolder Noord zijn de dijkwerken aan Vlaamse kant klaar en werd een nieuw pompstation gebouwd om de afwatering van de polders te verzekeren. Het binnengebied doet sinds 2012 succesvol dienst als tijdelijke opvang voor kusten koloniebroeders die binnen het havengebied verder onder druk komen. Tegen 2019 zullen ook de werken aan Nederlandse kant klaar zijn en kan de Hedwige-Prosperpolder in werking treden als estuarien gebied. In Prosperpolder Zuid zijn de inrichtingswerken begin 2016 van start gegaan. Het einde van de werken was voorzien voor de zomer van Pasmuntgrond in het Logistiek Park Waasland fase Oost _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 37 12/06/ :31

38 38 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Voor het gecontroleerd gereduceerd getijdengebied (GGG) Doelpolder is een inrichtingsplan opgemaakt. Voorts zijn de project-mer en een onteigeningsplan goedgekeurd. In mei 2016 is de stedenbouwkundige vergunningsaanvraag ingediend, terwijl de studie rond archeologie in het naar is aanbesteed. In functie van de ontwikkeling van het natuurgebied Grote Geule is het integraal inrichtingsplan opgemaakt en loopt de project-mer. Alle aandachtspunten rond waterpeilbeheer, waterkwaliteit en suggesties rond recreatief medegebruik worden hierin opgenomen. Om aan alle opmerkingen tegemoet te komen, heeft er ook een verkennend overleg plaats gevonden voor de opstart van een landinrichtingsproject in de ruimere regio rond de Grote Geule. Voor Nieuw Arenbergpolder toonde een studie aan met welke inrichtingsmaatregelen de gewenste verzilting bereikt kan worden. Het experiment rond transplantatie van zilte vegetatie is volledig afgelopen. De studie biedt een voldoende antwoord op de betwisting rond de maakbaarheid van zilte vegetatie. De conclusie is dat het habitat maakbaar is mits de nodige ontwikkelingstijd, transplantatie van zoden (naast hooi en zaden), en een afgestemde waterhuishouding. Het bestek voor de inrichtingswerken is af en het archeologisch onderzoek is lopende. Een andere actie met betrekking tot de natuurontwikkeling is de gunning van het ontwerp van recreatieve randinfrastructuur binnen het strategisch project Havenland. Dit moet ervoor zorgen dat de bezoekers in de toekomst een aangenaam verblijf kunnen genieten in het gebied. Soortenbeschermingsprogramma Door zijn ligging aan de Schelde trekt het havengebied verrassende en vaak zeldzame planten en dieren aan. Maar liefst 90 beschermde soorten hebben er hun leefgebied. Om die tussen alle drukke economische activiteiten te beschermen, werkt MLSO samen met het Havenbedrijf Antwerpen en de vzw Natuurpunt. Met het project Antwerpse Haven Natuurlijker ontwikkelen de drie partners een groen netwerk door het havengebied. Ook werd het Soortenbeschermingsprogramma (SBP) Antwerpse haven ( ) op 23 mei 2014 door de Vlaamse minister van Leefmilieu goedgekeurd. Overzicht van uitgevoerde maatregelen uit het ISBPP Blauwborst/Bruine Kiekendief (Monitoringsrapport 2016) _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 38 12/06/ :31

39 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Het SBP Antwerpse haven creëert ook een kader waarbinnen kan worden afgeweken van de verbodsbepalingen uit het Soortenbesluit. Op www. natuurenbos.be/sbpantwerpsehaven kunt u een formulier downloaden om zo een afwijking aan te vragen. U vindt er ook het volledige soortenbeschermingsprogramma terug. Monitoringsresultaten 2016 In 2016 is het tweede monitoringsrapport van het Soortenbeschermingsprogramma Antwerpse Haven ( ) opgemaakt. Bezoekers bij de aanleg van een schapenraster in het Logistiek Park Waasland fase West Het monitoringsrapport 2016 geeft een overzicht van de staat van de in het SBP beschreven soorten en habitats, uitgevoerde en nog openstaande acties na afloop van het tweede ar van de uitvoertermijn van het Soortenbeschermingsprogramma Antwerpse haven ( ). Tabel 1 geeft per paraplusoort een overzicht van de doelstellingen beschreven in het SBP en de staat van de populaties in Voor de soorten gierzwaluw, huiszwaluw, oeverzwaluw, slechtvalk, visdief en zwartkopmeeuw worden de doelstellingen gehaald. De soorten dienen nog nauwlettend te worden opgevolgd en waar nodig bijkomende inrichtingen te voorzien voor het behoud en/of verrobuusting van de populaties. Voor de soorten blauwborst, bruine kiekendief, rugstreeppad, groenknolorchis, moeraswespenorchis en wit bosvogeltje worden de doelstellingen nog maar gedeeltelijk gehaald. Voor deze soorten zijn dus nog bijkomende maatregelen nodig. Voor blauwborst en bruine kiekendief zijn vooral nog bijkomende maatregelen nodig in het kader van rietontwikkeling en in mindere mate op het vlak van open water. Voor rugstreeppad wordt de ondergrens van de aantaldoelstelling gehaald indien de tijdelijke onderdelen van het netwerk worden meegerekend. Bijkomende inrichtingen zijn noodzakelijk om deze doelstelling ook te halen in de permanente onderdelen van het EIN. Verder dient ook werk te worden gemaakt van een verbetering van de connectiviteit tussen de verschillende permanente onderdelen van het netwerk. Voor groenknolorchis moeten nog bijkomende potenties worden gecreëerd voor een tweede populatie. Voor moeraswespenorchis zijn nog bijkomende inspanningen nodig om de bestaande groeiplaatsen uit te breiden, zodat naast de populatiedoelstellingen ook de oppervlaktedoelstellingen kunnen worden behaald. Voor wit bosvogeltje is nog bijkomend onderzoek nodig om 10 hectare extra habitat te creëren. Voor de meervleermuis wordt nog geen enkele doelstelling gehaald en is nog bijkomend onderzoek vereist naar de verblijfplaatsen en migratieroutes. Daarnaast dient werk te worden gemaakt van optimalisaties van vliegroutes en aanbieden van alternatieve nestgelegenheid. Het is duidelijk dat de doelstellingen nog niet voor alle soorten gehaald worden en dat nog bijkomend onderzoek en bijkomende inrichtingen noodzakelijk zijn. Daarnaast is het van belang dat alle soorten nauwlettend worden opgevolgd, zodat snel op eventuele negatieve trends van de populaties kan worden ingespeeld in zake beheer of extra inrichtingen _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 39 12/06/ :31

40 40 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever In 2016 werden in het kader van dit SBP onder meer de volgende acties uitgevoerd: Ondersteuning van landbouwers bij vrijwillige samenwerking: Er zijn pasmuntovereenkomsten afgesloten met 5 landbouwers voor inzaaiing van o.a. grasklaver en luzerne voor de optimalisatie van fourageergebied voor de bruine kiekendief. Dit project wordt zowel gemonitord naar economische meerwaarde voor de landbouwer, als naar ecologische meerwaarde. ontbossingen in zones Logistiek Park Waasland (LPW) fase 2 en 5, Bayervlakte en Verrebroekse Plassen in functie van optimalisatie foerageergebied voor bruine kiekendief Telemetrisch onderzoek vliegroutes vleermuizen op linkeroever Beheer ecologische infrastructuur Opmaak stedenbouwkundige vergunningsaanvragen voor 18 poelen in het netwerk EI voor Rugstreeppad en gunning van het bestek voor de realisatie van 18 poelen in het netwerk EI voor Rugstreeppad Aanleg schapenraster in LPW fase West om als wisselweide te dienen voor de schapen die het ecologische bermbeheer in de haven uitvoeren. Aanleg van het schapenraster _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 40 12/06/ :31

41 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Infrastructuur Logistiek Park Waasland Algemeen Het Logistiek Park Waasland is gelegen in de zuidwestelijke hoek van de Waaslandhaven en is in totaal ca. 191 ha groot (bruto). Het Logistiek Park Waasland is opgesplitst in twee delen: fase Oost en fase West, die fysisch worden gescheiden door een brede infrastructurenbundel (de Noord-Zuidverbinding, de Liefkenshoekspoorverbinding en de (toekomstige) zuidwestelijke ontsluitingsweg voor de Waaslandhaven). In 2014 werd een inrichtingsstudie opgemaakt voor het Logistiek Park Waasland. Deze studie verwerkt de milderende maatregelen die in de project-mer worden beschreven. Ze is bedoeld als een future proof dynamische handleiding die richtlijnen omschrijft voor zowel het openbaar domein als de concessieterreinen. Voor de westelijke fase werd de aanvraag voor de stedenbouwkundige vergunning voor de aanleg van het openbaar domein (wegen en aanhorigheden, groenbeplantingen, voorzieningen voor wateropvang) ingediend bij Ruimte Vlaanderen op 30 november De inrichtingsstudie is bij deze stedenbouwkundige aanvraag een degelijke basis voor de vergunningverlenende overheid om de goede ruimtelijke ordening te beoordelen. Zo ligt voor het westelijke deel de nadruk op groen bedrijvenpark en beeldkwaliteit. Op 10 juni 2016 werd de stedenbouwkundige vergunning verkregen. Wegens de lopende archeologische opgravingen, zal de aanleg in fases gebeuren. De eerste fase (fase A) van het Logistiek Park Waasland fase West betreft het oostelijk deel. Daar werden de archeologische opgravingen afgerond eind 2015 (zie verder Archeologisch onderzoek ). Fase A omvat eveneens de aanleg van de noordelijke en de westelijke groenbuffer. Op onderstaande figuur wordt deze fasering afgebeeld. De opmaak van het aanbestedingsdossier voor de wegwerkzaamheden, samen met de opvolging van de werken, werd gegund aan Witteveen+Bos Belgium NV. De wegenwerken voor fase A werden uitgevoerd door Van Wellen Aannemingen NV en gingen van start op 19 september 2016 en zullen 120 werkdagen duren. Archeologisch onderzoek In het Logistiek Park Waasland fase West werd in een archeologische prospectie uitgevoerd. Uit de resultaten ervan kon worden geconcludeerd dat ongeveer 25 ha van het Logistiek Park Waasland fase West omvangrijke en goed bewaarde steentijdvindplaatsen herbergt. Tevens werden tijdens deze prospectie sporen van landgebruik uit de middeleeuwen aangetroffen: greppelsystemen, een verhoogd wegtracé en een inbraakgeul. Er diende dus een vervolgonderzoek te worden opgestart. Voor dit vervolgonderzoek werd in het naar van 2014 de onderhandelingsprocedure voor de aanstelling van een archeologisch bureau (bestek ) opgestart. In de zitting van 24 juni 2015 werd de raamovereenkomst toegewezen aan BAAC Vlaanderen bvba. Op basis van deze overeenkomst kunnen de nodige archeologische opgravingen per deelcontract worden uitgevoerd. Het veldwerk van de archeologische opgravingen in fase A van het Logistiek Park Waasland fase West werden uitgevoerd in het naar van _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 41 12/06/ :31

42 42 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Noord zuid verbinding Liefkenshoekspoorverbinding fase B fase A zuidwestelijke ontsluiting Inrichtingsplan voor het Logistiek Park Waasland fase West, opgedeeld in fase A en fase B De raad van bestuur keurde in 2016 nog drie deelcontracten goed voor verdere archeologische opgravingen: Deelcontract 2 en 3 werden afgerond in Begin 2017 start het archeologisch veldwerk van deelcontract 4 dat nog tot minstens eind 2017 zal duren. De zes werkputten (samen 300 m²) in het noordoosten van het gebied (deelcontract 1, eind 2015) werden opgegraven en gezeefd in vakjes van 50cm*50cm*5cm. Er zijn meer dan stuks vuursteen gevonden. Onder het materiaal bevinden zich (naast veel bewerkingsafval) werktuigen uit de middensteentijd, waaronder schrabbers (om huiden schoon te krabben), schaven en pijlbewapeningsmateriaal. Onder deelcontract 1 werden eveneens enkele profieltransecten uitgegraven voor verder onderzoek. In de vier grote werkputten (samen 6 ha) werd in 2016 de prospectiefase van de grote dekzandrug in het westelijk deel van het gebied uitgevoerd (deelcontract 2 en 3 -deels). Hierbij werden in een systematisch grid vakjes van 50cm*50cm*10cm opgegraven en gezeefd. Op basis van de circa vuursteenvondsten werden ongeveer 30 clusters geselecteerd om in 2017 op te graven (deelcontract 4, doorgedreven opgraving). De clusters werden geselecteerd op hoeveelheid vondstmateriaal, maar ook op samenstelling van het materiaal. Zo werden er clusters gekozen die werktuigen bevatten die specifiek zijn voor de vroege midden steentijd, maar ook voor de periode daarna, de late steentijd en het neolithicum (de nieuwe steentijd). Een aantal clusters werd geselecteerd op basis van andere materialen dan vuursteen, te weten natuursteen en neolithisch aardewerk. Vooral de neolithische component is een nog tamelijk onbekend gegeven in de regio. De uiteindelijke verwerking van alle materiaal zal moeten wachten tot na de uitvoering van de doorgedreven opgraving in 2017 (deelcontract 4), die in totaal vakken omvat _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 42 12/06/ :31

43 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag opgravingsputten - deelcontract 2, 3 (deels) en 4 6 opgravingsputten - deelcontract 1 en 3 (deels) fase A fase B Het blauw: afbakening archeologische zones. Binnen deze zones werden verscheidende opgravingsputten vastgelegd. Publiekswerking Via een persbericht en de social media werd op 28 september 2015 aan het ruime publiek gecommuniceerd over de start van de archeologische opgravingen op het Logistiek Park Waasland fase West. Verschillende kanalen namen het bericht over (de Standaard, Het Laatste Nieuws, het Nieuwsblad, TV Oost). Het toont aan dat dit onderwerp, ruim ar later, nog altijd boeit. Naast de verspreiding van een persbericht is er ook een blog, waarop foto s en korte verslagjes een overzicht geven van de opgravingen. BAAC bvba maakt deze blog op en verzorgt de updates. Maatschappelijk draagvlak Daar hoeft de publiekswerking echter niet te eindigen. Er werd aan een bredere communicatieve aanpak gedacht. Het gaat immers om een uniek project, waarvoor ruime belangstelling bestaat van een breed publiek. Gezien de omvang en duur van de archeologische werken (+2 ar), zou het mmer zijn deze gelegenheid niet aan te grijpen om het brede publiek, op verschillende manieren en momenten, bij deze opgraving te betrekken. Het archeologisch onderzoek wordt de opstap naar een breder maatschappelijk draagvlak voor de haven. Deze publiekswerking kadert in dat opzicht perfect in de actie erfgoed 2.0 uit het strategisch beleidsplan Om al deze redenen werden de verschillende mogelijkheden van publiekswerking nader bekeken. In overleg met Erfpunt vzw en BAAC bvba werd nagegaan hoe de publiekswerking verder kan worden uitgewerkt _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 43 12/06/ :31

44 44 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Visualisatie LPW fase West Belevingspakket Beleef de Steentijd Er werd besloten de publiekswerking te kaderen in een belevingspakket Beleef de Steentijd. Dit pakket bestaat uit een bezoek aan de tijdscapsule, waarin je je als het ware in de tijd van toen bevindt. De tijdscapsule wordt gecombineerd met een archeoatelier: hoe gaat een archeoloog op een steentijdsite te werk en hoe verwerkt hij zijn vondstenmateriaal? Aan de hand van doe-opdrachten kunnen de bezoekers het werk van een archeoloog ervaren: verwerken en bestuderen van vondstenmateriaal. Het belevingspakket is bedoeld voor iedereen die op verzoek deze beleving wil ervaren. We denken voornamelijk aan scholen uit de regio (derde graad lager onderwijs, eerste graad secundair onderwijs), maar uiteraard zijn alle groepen welkom: groepen onder begeleiding van de gidsen Linkeroever (gemeente Beveren), gepensioneerdenorganisaties, speelpleinwerking/grabbelpas, verenigingen van archeologen, heemkundige kringen, particulieren/gezinnen, Het archeoatelier werd voor de eerste keer uitgeprobeerd door een aantal scholen uit de omgeving in september- oktober 2016 (Beveren, Melsele, Zwijndrecht en 2 uit Temse), goed voor de beleving van 17 klassen! Sommige scholen combineerden het archeoatelier met een bezoek aan de site. Dit atelier werd begeleid door een gids van Erfpunt vzw, via de samenwerkingsovereenkomst tussen Maatschapij Linkerscheldeoever en Erfpunt vzw _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 44 12/06/ :31

45 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Op 11 september 2016 kon, ter gelegenheid van Open Monumentendag, de archeologische site bezocht worden door het brede publiek. Een 100-tal geïnteresseerden kwam alvast een kijkje nemen. De raad van bestuur keurde Publiekswerking archeologische opgraving Logistiek Park Waasland fase West goed. Hierdoor kan de tijdscapsule opgericht worden. Vanaf de paasvakantie 2017 kon de tijdscapsule bezocht worden. Boereveldseweg Zwijndrecht In 2010 opende Handico NV een site voor container repair aan het einde van de Boereveldseweg in Zwijndrecht, grenzend aan de zuidkant van spoorlijn L 209. Sinds begin 2013 werden regelmatig verkeersproblemen gemeld waarbij vrachtwagens, bestemd voor Handico, de openbare weg innamen tot de Vitshoekstraat, en bij uitzondering zelfs tot de Keetberglaan. Dit zorgde - ondanks verschillende optimalisatie-investeringen - voor toegangsproblemen bij naburige bedrijven. Bovendien startten begin 2016 de werkzaamheden voor de uitbreiding van Nippon Shokubai, waarbij de toelevering van de werf voorzien werd langs de Boereveldseweg. Om de bereikbaarheid van deze werf te garanderen en de verkeersproblematiek voor de naburige bedrijven op te lossen, werd naar een oplossing gezocht om de doorstroming van de Boereveldseweg structureel te verbeteren. De raad van bestuur besliste in zitting van 14 oktober 2015 de Boereveldseweg te verlengen vanaf de huidige inrit van Handico NV tot aan de spoorlijn L 209. Deze verlenging kan eveneens gekaderd worden in de toekomstige tweede (nood)ontsluiting van het achterliggende bedrijventerrein (zone FAO ), ten noorden van de spoorlijn L 209, met de huidige wegontsluiting via de Scheldedijk. spoorlijn L 209 Door deze verlenging bereiken vrachtwagens bestemd voor Handico de site via de (verplaatste) inrit vanuit het noorden (i.p.v. vanuit het zuiden) via een terugkeermogelijkheid ten noorden van de verlenging. Wachtende vrachtwagens hinderen op die manier niet langer de toegankelijkheid van de buurtbedrijven en de werftoegang naar Nippon Shokubai. TCI Handico in- en uitrit Tot zolang de Boereveldseweg geen tweede (nood)ontsluiting is voor het bedrijventerrein FAO blijft deze oplossing gehandhaafd. De verlenging werd op de juiste hoogte voorzien om in de toekomst het spoor L 209 te kunnen kruisen. De werken voor de verlenging van de Boereveldseweg werden uitgevoerd in samenwerking tussen Handico NV en Maatschappij Linkerscheldeoever. Luchtfoto (winter 2015), bron: Geopunt toekomstige ontsluiting zone FAO Handico inrit terugkeermogelijkheid TCI uitrit werftoegang Nippon Shokubai Luchtfoto (2016), bron: Geopunt _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 45 12/06/ :31

46 46 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 46 12/06/ :31

47 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Patrimonium Doel moet veilig en leefbaar blijven De Maatschappij Linkerscheldeoever blijft tot op heden acties ondernemen tegen krakers, vandalisme, inbraken en diefstallen in Doel. Wekelijks worden woningen en terreinen in Doel gecontroleerd. Telkens wordt vastgesteld dat tientallen woningen het mikpunt zijn geweest van vandalen en/of inbrekers. Deuren worden opengebroken, ramen worden ingegooid, overal wordt graffiti aangebracht. Beschadigingen worden zowel aan de buiten- als aan de binnenkant van de panden aangebracht. Mogelijks nog aanwezige materialen worden gestolen of vernield. In sommige woningen worden ook duidelijke sporen van druggebruik gevonden, in andere woningen wordt brand gesticht. Op de terreinen worden meermaals sluikstorten aangetroffen. De woningen worden telkens opnieuw beveiligd, terreinen worden opgeruimd. De steeds weerkerende aangebrachte schade en de uitgevoerde herstellingswerken worden op regelmatige tijdstippen door een gerechtsdeurwaarder vastgesteld. Voor het beveiligen van de woningen in Doel werd in 2016 een beroep gedaan op mensen uit de sociale economie, namelijk de vzw Noordheuvel. Vzw Noordheuvel heeft als missie het recht op arbeid te realiseren voor personen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, een kwetsbare doelgroep binnen onze maatschappij. Vzw Noordheuvel biedt hen de mogelijkheid om een bezoldigde beroepsactiviteit uit te oefenen en een opleiding te volgen die uitzicht biedt op doorstroming naar het normaal economisch circuit. Vzw Noordheuvel ondersteunt personen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt bij het opbouwen van een menswaardig bestaan door integratie op die arbeidsmarkt, door het aanbieden van een aangepaste werkomgeving en begeleiding en de garantie op een volwaardig inkomen. Voor al de schade die aan het patrimonium van de Maatschappij wordt toegebracht, legt MLSO maandelijks klacht neer bij de politie, voor diefstallen, inbraken en pogingen tot inbraak, beschadigingen, elektriciteits- en waterdiefstal, sluikstorten, ingooien van vensters, aanbrengen van graffiti enz. Ook in 2016 werden er, bovenop de patrouilles van de politiediensten, nog steeds dagelijkse controles uitgevoerd door het privébewakingsbedrijf G4S. Dit om de leefbaarheid en de veiligheid in Doel-centrum te bevorderen. De samenwerking tussen G4S en de lokale politie verloopt vlot. De nachtelijke controles in Doel verhogen de veiligheid in het dorp en bieden een zekere bescherming, niet alleen aan de eigendommen van MLSO. Het is duidelijk gebleken dat de patrouilles hun vruchten afwerpen. Het aantal Mensen van de sociale economie aan het werk bij groenonderhoud in Doel-centrum _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 47 12/06/ :31

48 48 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever rechtstreekse meldingen van overlast en vandalisme bij de politie door bewoners en/of bezoekers van Doel, is in 2016, ten opzichte van 2015, met 30% gedaald. Dit betekent ook dat de politiediensten minder vaak naar Doel moesten uitrukken. Aanvullend op de privébewaking door G4S werd beslist om dorpsstewards in te zetten in Doel, dit op zondagen en tijdens de vakantieperiodes. In november 2015 schreef de voorzitter van MLSO een brief aan minister Weyts met de vraag om dorpsstewards te kunnen inzetten in Doel. In zijn schriftelijk antwoord van 18 december 2015 liet de minister weten dat hij bereid was om op dit verzoek positief in te gaan. Minister Weyts engageerde zich tevens mondeling om de volledige kostprijs voor dit project voor het ar 2016 te dragen. De Raad van Bestuur van 27 nuari 2016 ging daarop akkoord met de organisatie van het project dorpsstewards in Doel. De dorpsstewards begonnen op 7 februari 2016 aan hun eerste rondgang. Zij maken bezoekers in Doel via een folder attent op de precaire situatie in het dorp, zonder echter in te grijpen bij misdrijven. Zij spreken mensen aan, lichten hen in dat Doel een bewoond dorp is en vragen om geen overlast te veroorzaken en om geen woningen te betreden. Net zoals de vorige ren werden er ook in 2016 afvalopruimacties in Doel-centrum uitgevoerd. Ook deze keer werd daarvoor samengewerkt met de sector van de sociale economie. De mensen van de Wase Werkplaats deden eind juli en begin augustus 2016 (vóór én in functie van de Scheldewijding) ook nog een grondige opkuisbeurt van de straten, voetpaden en terreinen in Doel. Als beschutte werkplaats stelt Wase Werkplaats vzw dagelijks ongeveer 700 mensen te werk in vier vestigingen. Vanuit de lokale gemeenschap kregen zij de opdracht om personen met een verstandelijke beperking of arbeidshandicap te begeleiden naar grotere zelfstandigheid, en dat dicht bij huis. Via werk en huisvesting geven zij hun medewerkers de gelegenheid om hun talenten verder te ontwikkelen. De mensen van JOMI werden in oktober ingezet voor een nieuwe opkuisbeurt van de straten, voetpaden en terreinen in Doel. JOMI-vzw is een dynamisch sociaal economiebedrijf opgericht in 1999 en gespecialiseerd in groen-, milieu- en landschapszorg en biologische groenteteelt. Met haar economische activiteiten garandeert de vzw duurzame tewerkstelling met aandacht voor opleiding en begeleiding in een bedrijf waar maatschappelijk verantwoord ondernemen centraal staat. JOMI levert zo een positieve bijdrage aan de verbetering van de arbeidsmarktpositie van mensen die al langdurig werkloos zijn. JOMI creëert daarnaast ook duurzame groene jobs voor mensen uit kwetsbare groepen in onze samenleving. Het zoekt voortdurend naar een gezond evenwicht tussen zijn economische doelstellingen en de sociale omkadering van zijn werknemers. Hierin ligt de sleutel tot succes. Op donderdag 23 juni 2016 werd een woning gelegen in de Belgische Dreef te Prosperpolder, vernield door brand, dit ten gevolge van een blikseminslag. De woning was daardoor onbewoonbaar geworden en de bewoners ervan stonden letterlijk op straat. Omwille van deze uitzonderlijke omstandigheden vroeg de gemeente Beveren aan Maatschappij Linkerscheldeoever of zij een woning kon vrijmaken voor de getroffen bewoonster en haar drie kinderen. De Raad van Bestuur besliste om in te gaan op de vraag van de gemeente Beveren en stelde onmiddellijk een leegstaande doorstroomwoning ter beschikking van het gezin. Doorstroomwoningen waren bestemd om bewoners die moeten verhuizen omwille van de aanleg van natuurkerngebieden en/of door het bewonen van een onveilige woning in Doel, een voorlopige oplossing te bieden, in afwachting van een definitieve oplossing buiten het projectgebied _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 48 12/06/ :31

49 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Sociale opdracht Pendelbus rijdt sinds 2016 in heel havengebied In april 2016 ondertekenden Maatschappij Linkerscheldeoever en het Havenbedrijf Antwerpen een samenwerkingsovereenkomst voor het organiseren van de Pendelbus Haven van Antwerpen. Door dit initiatief wordt voortaan zowel de linker- als de rechter-scheldeoever met de pendelbus bediend. Hiervoor werd een overheidsopdracht uitgeschreven. Max Mobiel vzw, die al instond voor de uitvoering van het project op de linkeroever, kreeg de opdracht toegewezen. In 2016 werden de voorbereidingen getroffen om in 2017 het project ook op de rechteroever te kunnen uitrollen. De rechteroever staat voor een groot aantal uitdagingen om de bereikbaarheid van de haven te kunnen blijven verzekeren tijdens het uitvoeren van grote infrastructuurwerken. We denken aan de aanleg van de Oosterweelverbinding, de werken aan de Schelde- en de Noorderlaan. In het naar 2016 werden twee projectmedewerkers (een verdubbeling van het toenmalig aantal projectmedewerkers) aangeworven om het project in goede banen te leiden. Sponsoring MLSO is er al ren van overtuigd dat een sterke externe communicatie noodzakelijk is voor de realisatie van haar doelstellingen. De verbreding van het maatschappelijk draagvlak blijft voor de MLSO en bij uitbreiding de Waaslandhaven immers een belangrijke uitdaging. Publiciteit, waaronder sponsoring valt, is één van de luiken van het gevoerde communicatieplan. Er wordt vanaf 2011 arlijks een sponsorbudget van EUR voorzien. In 2011 werd voor de eerste keer door de Raad van Bestuur een globaal kader voor de publiciteitskosten uitgetekend, hetgeen naderhand geëvalueerd werd. Bij iedere evaluatie wordt rekening gehouden met de opmerkingen van de Commissaris van de Vlaamse regering, aangaande sponsoring door de MLSO. Zowel het zuinigheidsbeginsel als het gelijkheidsbeginsel dienen getoetst te worden. Het uitgangspunt dat in 2011 bepaald werd is dat alle publiciteitskosten (hetgeen ruimer is dan sponsoring) moeten kaderen in de maatschappelijke doelstelling van de MLSO. Het voeren van publiciteit heeft verschillende doelstellingen: 1. De naambekendheid bij het grote publiek vergroten. 2. Het relationele netwerk met de diverse overheden en de andere stakeholders verdiepen en verbreden. 3. De commerciële relatie met huidige en potentiële concessionarissen bestendigen en verbeteren. 4. De creatie van een groter maatschappelijk draagvlak en imago-opbouw door gerichte sponsoring van clubs en activiteiten. a. De sportclubs staan voor de realisatie van een sociaal en maatschappelijk waardevol project, met bijzondere aandacht voor hun jeugdwerking. Ze stralen een positief imago uit. Teamsport bevordert dit positief imago _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 49 12/06/ :31

50 50 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever b. De toeristische en sociaal-culturele projecten moeten bijzonder en uniek zijn, met een positieve uitstraling voor de regio. Een relatie tussen het project en de haven of de Schelde geniet steeds de voorkeur, evenals projecten die kaderen binnen het programma Ontwikkelingsschets 2010/EGTS. c. Optredens, wedstrijden en tornooien die in de Waaslandhaven of voor/door de bedrijven uit de Waaslandhaven georganiseerd worden kunnen gesponsord worden. Deze doelstellingen blijven nu al enkele ren overeind en worden goed meegenomen in de gehanteerde criteria om in aanmerking te komen voor sponsoring. Daarnaast probeert MLSO hier en daar ook andere, havengerelateerde zaken te ondersteunen. Zo kon het 7 de ar haventechnieken van het GTI rekenen op MLSO om een aantal extra opleidingen en studiedagen extra muros mogelijk te maken. Al deze opleidingen handelden over zaken die dagdagelijkse praktijk zijn binnen de ondernemingen actief in de haven. De leerlingen komen op die manier nog beter gevormd op de arbeidsmarkt terecht. De havenbedrijven die hen aannemen, merken dat deze nieuwe studenten veel sneller op volle toeren meedraaien een win-win situatie dus. Het is dan ook niet verwonderlijk dat wie er afstudeert, onmiddellijk een job heeft. Havenland 2016 was het eerste operationele ar voor project Havenland. Na afronding van de studie eind 2015 en het bekomen van een subsidie als Strategisch project bij Ruimte Vlaanderen, kon er werk gemaakt worden van het realiseren van Havenland. Reeds snel volgden de eerste kleine realisaties, met de fietskaarten Havenland en de fietsroute Elfde van den Elfde, steeds in samenwerking met Toerisme Oost-Vlaanderen en Toerisme Waasland. Er werd ook een brochure uitgegeven met de verschillende infopunten die onze haven rijk is. Ook bedrijven beginnen zich te engageren om bij te dragen aan de totstandkoming van Havenland. Zo verplaatste ITC Rubis haar prachtige fototentoonstelling vanop de eigen terreinen naar het fietspad tegenover het bedrijf. Een prachtige manier om recreanten die er passeren te laten kennismaken met wat er binnen het bedrijf gebeurt. Daarnaast werd er naarstig gewerkt aan de structuur die Havenland in de toekomst vorm moet gaan geven. Er vonden in de loop van 2016 twee politieke stuurgroepen plaats, die het project mee richting moeten geven. Er werd een bureau aangesteld, met name Tractebel, dat het project in de komende ren moet ondersteunen en concreet moet maken op het terrein. De wil om Havenland te realiseren, blijft bij alle partners in ruime mate aanwezig. Dit blijft een goede basis om dit positief project te realiseren in de komende ren. Het kan als voorbeeld dienen van hoe erg veel partners met uiteenlopende belangen toch samen kunnen werken om een groter resultaat te behalen. Havenland ITC Rubis fototentoonstelling _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 50 12/06/ :31

51 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Havenontwikkeling GRUP Procesteam Het procesteam OHA (Ontwikkeling Havengebied Antwerpen) heeft in 2016 acht keer vergaderd. Daarnaast werd een aantal keer specifiek overleg georganiseerd, bv. over de toekomst van het veer Lillo-Doel en over de schorsing van het GRUP Havenontwikkeling Linkeroever. Jean-Pierre Van Campenhout, die als commissaris bij de afdeling Vastgoedtransacties voor het havengebied Antwerpen werkte, is sinds 1 maart 2016 met pensioen. Zijn opvolger is Dirk Van Bockstal. Sinds 1 december 2016 is Anouk Pattyn de nieuwe bemiddelaar. Zij treedt daarmee in de voetsporen van Lieve Verfaillie. Centraal netwerk De achtste voltallige vergadering van het centraal netwerk vond plaats op 16 juni Een veertigtal leden kreeg eerst toelichting over de procedurestappen en de doelstelling(en) van het voorstel van complex project voor extra containerhandelingscapaciteit. Daarna namen de aanwezigen deel aan drie parallelle interactieve workshops over de opportuniteiten en risico s van dit complex project. De opmerkingen van de leden van het centraal netwerk zijn voor een deel verwerkt in de ontwerpprocesnota, waarover de Vlaamse Regering op 15 juli 2016 besliste. Lokaal netwerk Via het lokaal netwerk met de burgemeesters krijgen de gemeenten/districten een forum om rechtstreeks bij de Vlaamse overheid, de Maatschappij Linkerscheldeoever en het Havenbedrijf, dossiers aan te kaarten in verband met de ontwikkeling van het havengebied (mobiliteit, landbouw, natuur, leefbaarheid, ). Voor de linker-scheldeoever vond op 19 februari, 20 mei en 28 oktober 2016, het overleg plaats met de gemeenten Beveren, Sint-Gillis-Waas en Zwijndrecht. De belangrijkste bekommernissen zijn: - 19/2: de gemeente Beveren startte begin 2016 de studie voor het gemeentelijk RUP Prosperpolder op. In diezelfde periode stuurde Vlabel aanslagbiljetten voor planbatenheffingen, op basis van het gewestelijk RUP voor dit gebied, naar een aantal eigenaars. Dit veroorzaakte commotie, vooral bij eigenaars van gebouwen die er al decennia zonevreemd staan, en in de regel vrijgesteld zouden worden van de planbatenheffing. Met de gedeeltelijke vernietiging van het GRUP is dit onderwerp echter van de baan _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 51 12/06/ :31

52 52 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 52 12/06/ :31

53 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag /5: complex project beperkt zich tot extra containercapaciteit - 28/10: stand van zaken actieprogramma OHA GRUP Havenontwikkeling Linkeroever (2014) In februari 2016 gaf de Europese Commissie een advies aan het Europees Hof van Justitie, waarin de commissie concludeerde dat de voorziene natuurontwikkeling in het havengebied Antwerpen beschouwd moet worden als natuurcompensatie, en dat de juiste procedurevereisten van de Europese Habitatrichtlijn in het GRUP niet gevolgd zijn. Op 21 juli 2016 kwam het Hof tot dezelfde conclusie: de proactieve natuurontwikkeling zoals bepaald in het GRUP, komt in feite neer op een natuurcompensatie waarvoor de procedureregels niet gevolgd zijn. Het standpunt van de Europese Commissie verbaast de Vlaamse overheid, omdat Vlaanderen al meer dan tien ar aan de commissie rapporteert over de aanpak en de opvolging van de natuurontwikkeling in het havengebied. Uit informele contacten de voorbije ren bleek telkens dat de Europese Commissie de proactieve natuuraanpak in het havengebied Antwerpen beschouwt als een voorbeeld van hoe havenontwikkeling in een Europees beschermd natuurgebied hand in hand kan gaan met een versterking van de natuurwaarden. Op basis van het oordeel van het Europese hof van Justitie adviseerde de auditeur bij de Raad van State op 30 augustus en op 20 september 2016 (vernietigingsverzoeken ingediend door de Polder Land van Waas, een aantal landbouwers en Doel 2020) om het GRUP Havenontwikkeling Linkeroever én de voorlopige vaststelling van het GRUP Afbakening zeehavengebied Antwerpen (AZA), volledig te vernietigen. Het arrest van de Raad van State viel op 20 december De raad vernietigde grote delen van de recente ruimtelijke bestemmingen op de linker-scheldeoever, behalve de natuurgebieden en het Logistiek Park Waasland West. GRUP Afbakening zeehavengebied Antwerpen (2013) In een advies van 26 februari 2016 adviseerde de auditeur bij de Raad van State om het GRUP van april 2013 gedeeltelijk te vernietigen, omdat het plan-mer de effecten van de verdwijning van de poldergehuchten Ouden Doel en Rapenburg niet zou hebben onderzocht. Volgens het advies is de plan-mer daarom onwettig. HPP als onderdeel van Grenspark Groot-Staetinge Het Hedwiges-Prosperproject (HPP) valt buiten het blikveld van het proces ontwikkeling havengebied Antwerpen, al zijn er wel belangrijke verbanden. Aan Vlaamse kant zijn de werken voor HPP zo goed als klaar. De nieuwe Sigmadijk moet nu verder op Nederlands grondgebied aangelegd worden. Alles loopt nog steeds op schema om in 2019 eb en vloed in het gebied binnen te laten en zo het Hedwige Prosperproject te voltooien. Met een aantal Vlaamse en Nederlandse partners zijn afspraken gemaakt om Hedwige Prosper in te bedden in een grensoverschrijdend park Groot-Saeftinghe, dat inzet op de recreatieve mogelijkheden van het gebied en zijn omgeving. Via Interreg is er voor de periode juli 2016 tot 2019 anderhalf miljoen euro aan Europese subsidies toegekend aan dit grensoverschrijdend park. Donderdag 7 juli 2016 vond het startmoment plaats van het Interreg Project Grenspark Groot-Saeftinghe. Stand van zaken havenontwikkeling Logistiek Park Logistiek Park West fase 1 ging voor de zomer van 2016 in bevraging. Vier bedrijven werden een concessie toegewezen. De volgende fase LPW West gaat van start 2018 na de grote opgraving. Logistiek Park Oost: de bestemming van het zuidelijk deel werd vernietigd. De nog te finaliseren natuurcompensatie-matrix zal duidelijkheid scheppen over de te volgen strategie voor deze zone. Extra containercapaciteit Op 15 juli 2016 besliste de Vlaamse Regering om een complex project (CP) voor extra containerbehandelingscapaciteit op te starten. De heer Freddy Aerts, afdelingshoofd Maritieme Toegang van het Departement MOW, is aangesteld als voorzitter van de task force voor het CP. Het gaat om een ander proces dan Ontwikkeling Havengebied Antwerpen (OHA), maar wisselwerking en afstemming tussen beide processen blijven essentieel _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 53 12/06/ :31

54 54 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever In het complex project is de eerste fase van een Saeftinghedok één van de mogelijke alternatieven, naast andere. Volgens de huidige planning zou de Vlaamse Regering in het voorar van 2018 een voorkeursbesluit kunnen nemen. Uitvoering beslissingen Vlaamse Regering 15 maart 2013 Inrichtingsvisie Prosperpolder Medio 2015 is een samenwerkingsovereenkomst tussen Beveren, het HA, de MLSO en het Departement MOW gesloten om de opmaak van een gemeentelijk RUP (grup), inclusief een inrichtingsvisie en een beheerplan voor het erfgoed in het dorp, te financieren. Sinds februari 2016 zijn de studiebureaus Atelier Romain en Tri.zone. gestart aan een proces van 24 maanden om een grup uit te werken. Dat loopt via een intensief participatietraject met de huidige bewoners van Prosperpolder (dorpscafés). De gemeente Beveren neemt het voortouw in dit dossier. Met de gedeeltelijke vernietiging van het gewestelijk RUP is een heroriëntatie/motivatie vereist. Erfgoedconvenanten Hooghuis De eigenaar (vzw Casueele) bezit bouwvergunningen voor de verplaatsing en voor de verwijdering van constructies op het nieuwe perceel (Hertog Prosperstraat 16 in Prosperpolderdorp). Na de afsluiting van het convenant medio 2014 werd in dit dossier nog veel overleg gepleegd tussen de eigenaar (vzw Casueele), de VLM, en Onroerend Erfgoed, vooral over de modaliteiten van de grondoverdracht en de erfgoedsubsidie. Begin 2017 werd de akte verleden. Orgel van Doel Het orgel maakt deel uit van de kerk en is eigendom van de gemeente Beveren. In samenspraak met de gemeente deed het Havenbedrijf in de eerste helft van 2016 een bevraging naar mogelijke ontvangers van het orgel. Drie kandidaten tekenden in. Het is immers de bedoeling dat ook de ontvanger het convenant ondertekent. De gemeente en AOE spraken intussen met elk van de kandidaten. Molen van Doel De gemeente Beveren is ook eigenaar van de Molen van Doel en wenst dat ook te blijven. De gemeente moet nog wel haar standpunt bepalen over een nieuwe locatie. Hof ter Walle Intussen is er wel al nagedacht over een mogelijke nabestemming voor Hof ter Walle. De erfgoedexperts adviseren een bestemming te kiezen die dicht bij de oorspronkelijke functie aanleunt, zodat de restauratie beperkt kan blijven. De schuur zou daarom best een opslagplaats worden en het woonhuis zou een (tijdelijke) verblijfsfunctie kunnen krijgen. Het Agentschap voor Natuur en Bos is bereid om de schuur te gebruiken als beheerloods voor de natuurgebieden in de regio, op voorwaarde dat de site CASCO gerenoveerd (en dus gefinancierd) wordt door andere partijen en de kostprijs voor het gebruik ervan beperkt blijft. De nabestemming van het woonhuis ligt minder voor de hand. Het personeel voor het natuurbeheer en monitoring zou het woonhuis als uitvalsbasis kunnen gebruiken. Een raming door een gespecialiseerd bureau (mei 2016) leert dat de restauratiekosten voor de schuur, het woonhuis en de site samen van 1,7 tot 2,1 miljoen euro kunnen oplopen. In afwachting van een nieuwe bestemming heeft de VLM een vast _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 54 12/06/ :31

55 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag goedbeschermingsfirma ingeschakeld. Begin 2017 heeft VLM beslist om deel te nemen aan Interreg 2 Seas/2 Zeeën project Rural Built Heritage in het kader van o.m. het restauratiedossier Hof ter Walle. Binnen de gestelde projectperiode (1 nuari december 2020) worden concrete stappen genomen die leiden tot internationale kennisuitwisseling rond de renovatie van ruraal onroerend erfgoed (bv. gebruik van gerecycleerde en/of natuurlijke, lokale materialen, sociale tewerkstelling, klimaatbestendigheid, ) en de internationale samenwerking rond concrete renovatiedossiers, waaronder Hof ter Walle. De partners Parc Opale - en in het bijzonder de National Trust - beschikken over een ruime ervaring op het vlak van landelijk onroerend erfgoed. Doctoraat Doel Eind 2016 besliste de Raad van Bestuur MLSO om samen met de gemeente en het Havenbedrijf Antwerpen een UA-doctoraat over historisch onderzoek in Doel-centrum mee te financieren. Dat doctoraat loopt twee ar en is met twee ar verlengbaar. Uitvoering actieprogramma: selectie van specifieke acties De werkgroep woon-werkverkeer volgt de verschillende acties voor betere fietsinfrastructuur en een reeks quick wins voor veiliger en comfortabeler fietsgebruik naar de haven, van nabij op. Een bijkomende insteek is veilig auto woon-werkverkeer, waarvoor eveneens een aantal acties is voorgesteld. Grote aandacht van de werkgroep gaat naar concretisering van de acties voor minstens één comfortabele fietsroute vanuit elke omliggende woonkern naar de haven. Niet minder dan 19 prioritaire subacties van diverse wegbeheerders worden hiervoor als een concretisering van de betreffende OHA-actie voorgesteld. De werkgroep mobiliteit buigt zich over de modal split binnen de haven. In functie daarvan volgt de werkgroep de acties van de masterplannen voor de diverse vervoersmodi spoor, binnenvaart, pijpleidingen en weg, nauwgezet op. Voor meerdere acties wordt afgestemd op deze uit het Actieplan Fijn Stof Antwerpen. Voor het spoor ligt de klemtoon op de initiatieven voor de last mile en op een verbetering van het statistisch materiaal voor de havengoederentransporten. Voor binnenvaart worden de succesvolle HA-initiatieven voor de geleiding van de binnenvaartschepen en de ontwikkeling van vaste lijndiensten naar het hinterland opgevolgd. Bij de pijpleidingen is de lopende studie voor een pijpleiding richting Geleen het grootste aandachtspunt. Voor het wegtransport is het stimuleren van het hergebruik van containers en van een vermindering van de wachttijden aan de terminals een belangrijk werkpunt (via de subwerkgroep wegvervoer). Truckparking Eind 2016 is er opnieuw overleg tussen MLSO en Havenbedrijf Antwerpen over de realisatie van een vrachtwagenparking aan de Hazopweg. Beide partijen werken aan een samenwerkingsovereenkomst om tegen midden 2017 een marktbevraging voor realisatie en beheer van de vrachtwagenparking te kunnen lanceren. Tankplaats treinen/vrachtwagens Maart 2016 verkreeg G&V de nodige vergunningen voor de aanleg van een tankstation voor treinen en een tankstation voor vrachtwagens aan de Hazopweg. Sinds begin 2017 is het tankstation voor vrachtwagens operationeel. De tankplaats voor treinen vergt engagementen van Infrabel en is gepland voor Antwerp Railport NV Railport Antwerpen is een gezamenlijk initiatief van het Havenbedrijf Antwerpen, de Maatschappij Linkerscheldeoever (MLSO), Essenscia - de sectorfederatie van de chemie, kunststoffen en life sciences en Alfaport - het platform van en voor ondernemingen en beroepsverenigingen uit de Antwerpse haven binnen Voka-Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland. Railport wou een pilootproject starten dat de voordelen van een gespecialiseerde en neutrale havenspooroperator in de praktijk wil uittesten. Railport heeft B-Logistics aangesteld als partner voor het uitvoeren van dit pilootproject. B-Logistics zal zijn havenintern transportnetwerk openstellen voor andere spoorwegondernemingen. Samen met Railport zal verder worden onderzocht welke verbeteringen er nog mogelijk zijn om tegemoet te komen aan de wensen van de klanten. Ook de andere spoorwegmaatschappijen, Infrabel, de lokale industrie en havenondernemingen, zullen hierbij actief betrokken worden _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 55 12/06/ :31

56 56 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Het pilootproject zal effectief van start gaan in een beperkt deel van de haven op rechteroever. De looptijd van het project is twee ar. Na een evaluatie van de ervaringen, zal later beslist worden of het project naar andere delen van de haven wordt uitgebreid. Flanders recycling hub Het VIL - Vlaams kenniscentrum voor de logistieke sector in Vlaanderen - startte in 2015 met het ambitieuze project Flanders Recycling Hub. Doel van dit project is een roadmap uit te stippelen om Vlaanderen uit te bouwen tot een internationale recyclagehub waar materialen aangevoerd, gerecupereerd en weer geëxporteerd worden. Het VIL wil hiermee de Vlaamse havens op de wereldkaart zetten als aantrekkingspool voor materialenstromen en recyclageactiviteiten. Op 7 maart organiseerde het VIL een tussentijds event van het project Flanders Recycling Hub in het Vlaams Luchtvaartopleidingscentrum (VLOC) in Oostende. De ruim 70 aanwezigen vernamen hier de voorlopige resultaten voor het project. Bedrijventerreinmanagement (BTM) In 2016 werd door het Agentschap Innoveren & Ondernemen een oproep Bedrijventerreinmanagement (BTM) gelanceerd. Doel was om bestaande of nieuwe bedrijventerreinverenigingen een duwtje in de rug te geven en zo het bedrijventerreinmanagement op de bedrijventerreinen te versterken. Er werden 38 projecten ingediend waarvan er 22 werden geselecteerd. Vooral acties rond duurzame mobiliteit, energie en veiligheid, zullen op de diverse terreinen geactiveerd worden. MLSO sleepte in december met LPW West een voorwaardelijk subsidie van euro in de wacht. De komende drie ar zal MLSO inzetten op BTM via de instrumenten parkmanager en bedrijventerreinvereniging. Er was al een eerste ontmoeting met de nieuwe bedrijven op 21 oktober _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 56 12/06/ :31

57 op rij van een recordaantal jobs kunnen spreken, wordt alsmaar duidelijker dat goederenverkeer blijft daarmee voortdurend stijgen en is veel groter dan de 54 % Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Communicatie Nieuwsbrief Halo In 2016 werden, zoals voorzien, drie edities van Halo uitgegeven. Halo blijft een populair medium, wat we kunnen afleiden uit de deelnamecijfers aan wedstrijdvragen of aan de populariteit van de bustours die dit keer tijdens de herfst plaatsvonden. Inschrijvingen liepen als een trein in de week van en na het bussen van Halo. Halo wordt echter geenszins een routineklus. Het redactieteam blijft zichzelf uitdagen om informatie op een vernieuwende manier te brengen, wat leidt tot een publicatie die goed blijft ontvangen en gelezen worden in het Waasland. Kieldrechtsluis geopend - p. 2 Havenland gelanceerd - p. 10 Meer dan jobs erbij op 1 ar tijd. De werkgelegenheid in de Waaslandhaven is in 2015 gestegen tot voltijdse werknemers. In 2014 waren dat er nog Hiermee haalt de werkgelegenheid voor het vijfde ar op rij een nieuw record. Heavy Handling en Safetybloc - p. 12 Tewerkstelling jobs in de Waaslandhaven Nieuw record voor tewerkstelling, ook trafieken stijgen opnieuw structureel groeiende tewerkstelling in In 2014 was er een status quo van de de Waaslandhaven. Eind 2015 verschafte maritieme trafiek, maar zerogroei of negatieve groei vormt eerder een uitzonde- de Waaslandhaven aan mensen rechtstreeks werk (cijfer exclusief conring in de Waaslandhaven. In 2015 nam tractors). De totale tewerkstelling in de Waaslandhaven, direct en indirect, wordt voor het eerst ook op meer dan VTE (voltijdse equivalenten) geraamd. De bedrijven in de Waaslandhaven doen het goed, vandaar die spectaculaire stijging in tewerkstelling. We kunnen ook wel degelijk spreken over een stijging, en niet over een verschuiving van Rechter- naar Linkerscheldeoever. Die beweging was in 2015 nog niet ingezet, dus dit element heeft zeker geen rol gespeeld, aldus Boudewijn Vlegels, Halo Haven Linkerscheldeoever Nieuwsbrief over de Waaslandhaven #21 juli - sept de trafiek opnieuw sterk toe en voor 2016 zal dit allicht niet anders zijn, gezien de trafiekevolutie aan het Deurganckdok. In 2015 bedroeg de totale maritieme trafiek op de Linkerscheldeoever ton tegenover ton het ar voordien. Dit is een stijging met maar liefst 25 %. Veruit de meeste goederen worden in de Waaslandhaven via containers gelost en geladen, namelijk 71 % van alle goederen. Doordat we nu al voor het vijfde ar voorzitter van MLSO. Het aandeel van containers in het totale de dip in 2009 een unieke uitzondering was die in schril contrast staat met de Trafieken Website voor de totale haven van Antwerpen. Het aandeel voor de haven van Antwerpen bleef in 2014 en 2015 nagenoeg status quo.verwacht wordt dat de evolutie van een stijgend containeraandeel in de Waaslandhaven zich de volgende ren verder zal doortrekken, omwille van de aanwezigheid van het Deurganckdok. Met 41 nieuwsberichten doet MLSO het qua aantal lichtjes beter dan de 37 nieuwsberichten die in 2015 op de website werden geplaatst. De berichten worden echter wel meer gelezen. Het gebruik van sociale mediaknoppen doet het aantal lezers van deze nieuwsberichten nog steeds stijgen. Dit zal nog grotere proporties aannemen in 2017, met de start van het social media team (zie verder) 1 De site verloor in 2016 een redelijk deel van zijn bezoekers. Dat ligt aan het overhevelen van het reservatiesysteem voor de pendelbus en alle informatie hieromtrent naar een aparte website, sinds het pendelbusverhaal werd uitgebreid naar de rechter-scheldeoever. Het traject om een nieuwe website te verwezenlijken, werd opgestart in In drie sessies werd met het personeel van MLSO nagedacht over wat er op de site moet komen, wat prioriteit is, wie de doelgroepen zijn. Op basis van deze informatie wordt in 2017 een bestek opgesteld dat moet leiden tot een nieuwe, modernere site. Social media Uit de strategische actie om meer in te zetten op social media, vloeide eind 2016 de oprichting van het social media team. Drie leden van het personeel posten berichten op de verschillende sociale media, op basis van een content planning systeem dat eigenhandig werd uitgewerkt in Trello. Onder leiding van de communicatieverantwoordelijke wordt zo voor een gedragen, continue stroom van informatie gezorgd op de verschillende platformen. Jaarverslag Het arverslag 2015 werd opnieuw geproduceerd. Het blijft een mooie bundeling van de meest diverse informatie over de werking van de Maatschappij enerzijds en de ontwikkeling van de Waaslandhaven in een breder kader anderzijds. Evenementen Sinds 2013 zet Maatschappij Linkerscheldeoever in grotere mate in op het organiseren van evenementen om haar rol als doorgeefluik en facilitator verder op te nemen. In 2016 werd die activiteiten verdergezet. Halfarlijkse staat van de Waaslandhaven: de halfarlijkse staat van de Waaslandhaven werd in 2014 gelanceerd als een nieuw concept. In 2016 organiseerde MLSO opnieuw twee bijeenkomsten, één begin juni en één eind november, waarop steeds actuele thema s aan bod kwamen. In juni ging het over de verdere ontwikkeling van het Logistiek Park _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 57 12/06/ :31

58 V.U. : Richard Meersschaert, directeur EGTS Linieland van Waas en Hulst, Burgemeester Omer De Meyplein 1, 9170 Sint-Gillis-Waas. 58 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Waasland, de ingebruikname van de Kieldrechtsluis en de verhuis van MSC naar het Deurganckdok, een onderwerp dat toen zeer actueel was. Daarnaast werd er ook toelichting gegeven over de werken aan de Oosterweelverbinding op de linker-scheldeoever. Meer dan 100 bedrijfsleiders en betrokken mandatarissen waren aanwezig op deze bijeenkomst. In november kwam VDAB Oost-Vlaanderen de aanwezigen informeren over de impact van de Waaslandhaven op de arbeidsmarkt, en wat VDAB er aan kan doen om op dat vlak nog te verbeteren. Ook over de lage emissiezone en het archeologiedecreet werd toelichting gegeven. Het belang van dit evenement is zo groot dat MLSO zich engageert om dit verder te blijven organiseren. Bustours: In 2014 werd reeds een try out bustour georganiseerd in samenwerking met het Havenbedrijf Antwerpen. Deze tour was echter zo snel volzet dat er in 2015 geopteerd werd om dit initiatief verder uit te breiden en open te stellen voor alle bewoners van het Waasland. In oktober en november 2016 vertrokken opnieuw vijf bustours vanuit Beveren voor een tocht door de haven. Een aangename manier om een breed publiek te informeren over wat er zich allemaal in de haven afspeelt. De bustours worden steevast ernstig geëvalueerd door de deelnemers. Herhaling is hier aangewezen. Werken in onze grensstreek werkt. JOBBEURS vrijdag 20 mei 2016 van 10u tot 16u Freethielstadion, Stadionplein 1 in Beveren Gratis pendelbus tussen Hulst en Beveren INFO PROCESOPERATOR VERKOPER INGENIEUR WERFLEIDER ADMINISTRATIEF MEDEWERKER TECHNICUS EXPEDITEUR MAGAZIJNIER EGTS Linieland van Waas en Hulst T. +32 (0) E. info@egtslinieland.eu W. Jobbeurs: Reeds voor de vierde keer werd samen met EGTS en de gemeenten Beveren, Sint-Giliis-Waas en Hulst een grensoverschrijdende jobbeurs georganiseerd, ditmaal in het stadion van Waasland-Beveren. Een erg groot succes, want met meer dan bezoekers en 69 standhouders werden voorgaande records verbroken. Ook dit evenement zal in 2017 herhaald worden. Waaslandhaventornooi: Samen met KSK Kallo werd op 7 mei 2016 een voetbaltornooi georganiseerd voor de bedrijven uit de Waaslandhaven. Een 50-tal ploegen schreef zich in en beleefde een sportief tornooi, waar plek was voor verbroedering en informele contacten buiten de werkvloer. Een goed initiatief dat MLSO zal blijven steunen om zo de bedrijven op een losse manier met elkaar in contact te laten treden. Waaslandhaventornooi _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 58 12/06/ :31

59 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag De Waaslandhaven beweegt De Waaslandhaven wérkt Tewerkstellingscijfers Directe werkgelegenheid stijgt zowel in Beveren als in Zwijndrecht Het verzamelen van exacte tewerkstellingscijfers bij de bedrijven is geen eenvoudige klus omwille van de vrij complexe structuur die het personeelsbestand bij de meeste bedrijven kenmerkt. Het zijn niet langer de vaste werknemers die de personeelsnorm bepalen, maar ook de tijdelijke, de occasionele en de deeltijdse arbeidskrachten. We denken hierbij aan de havenarbeiders die al dan niet vast tewerkgesteld zijn, de werknemers van onderaannemers, de uitzendkrachten, e.a. Onderstaande cijfers zijn uitgedrukt in voltijdse equivalenten (VTE). Bovendien dient rekening te worden gehouden met overnames, nieuwe bedrijfseenheden of -afdelingen die zich afsplitsen van het moederbedrijf en een eigen economische en juridische entiteit gaan vormen. De enquête wordt naar goede gewoonte afgenomen bij alle ondernemingen die over een havennummer beschikken. Typisch voor de Waaslandhaven is tevens dat een aantal grotere spelers het merendeel van hun bedienden in kantoren in stad Antwerpen heeft. Deze bedienden worden niet in de enquête meegenomen, hoewel er heel wat onder hen minstens ten dele aan de directe tewerkstelling zouden kunnen worden toegewezen. Ten slotte kan een totaal tewerkstellingscijfer nooit volledig zijn, indien geen rekening wordt gehouden met de indirecte tewerkstelling. Veiligheidsagenten, onderhoudslui, chauffeurs,... vallen onder deze categorie. Om al deze redenen vergt het beoordelen van de cijfers in bijgevoegde tabel (zie Deel 4) enige nuance. De bedrijven worden opgesplitst over de gemeenten Zwijndrecht en Beveren, wat betwistbaar is, omwille van sites, bedrijfsgebouwen in beide gemeenten. De cijfers 2016 slaan op de havenarbeiders, de bedienden, de arbeiders en de interims, maar zijn exclusief de werknemers van contractors in de Waaslandhaven. Deze laatste groep van onderaannemers is immers het moeilijkst te peilen. In 2016 waren er volgens onze data 60 werknemers van contractors meer aan het werk dan in Heel belangrijk is dat ar na ar de enquête consistent wordt afgenomen, waardoor de vergelijkbaarheid in de tijd mogelijk wordt directe werknemers De exclusieve bevraging geeft aan dat de werkgelegenheid in de Waaslandhaven in 2016 met 1,5% gestegen is van VTE naar VTE. Hiermee haalt de werkgelegenheid voor het zesde ar op rij een nieuw record. Wanneer we de cijfers per categorie (havenarbeiders, interims, arbeiders en bedienden) analyseren, merken we een stijging in 2016 voor alle categorieën, behalve voor de interims. Dit kan betekenen dat een aantal interim jobs zijn verworden tot vaste betrekkingen. Dit is een typisch fenomeen wanneer het goed gaat met de economie en de werkgevers denken dat ze een medewerkers voor een lange tijd aan boord kunnen houden. Uit onderstaande tabel blijkt dat de werkgelegenheid in het deel Zwijndrecht blijft stijgen en in al die ren nooit een negatieve trend heeft gekend. Er zijn nu al werknemers op het grondgebied Zwijndrecht tewerkgesteld of 70 meer dan in Het betreft voornamelijk een industriële tewerkstelling met vaste jobs. Die industriële tewerkstelling deed het goed in 2016 en verhoogde bij een aantal industriële productiesites. De evolutie van de tewerkstelling in het deel Beveren van de Waaslandhaven kent een veel grilliger verloop dan dit van Zwijndrecht. De tewerkstellingsevolutie volgt eerder de conjuncturele golven, omwille van de omvang van de logistieke activiteiten. Dit ar is de aangroei van de tewerkstelling in Beveren +196 VTE (+1,8% tegenover 2015). De vaste tewerkstelling steeg in Beveren sterk met 910 VTE, maar dit effect werd dus grotendeels gecounterd door het lagere aantal uitzendkrachten. Opvallend zijn opnieuw de toegenomen activiteiten aan het Deurganckdok. Voor alle data per onderneming verwijzen we u graag naar deel 4 van het arverslag _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 59 12/06/ :31

60 60 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Beveren Zwijndrecht Totaal Verschil '16-' Verschil in % 1,8% 1,1% 1,5% Tewerkstelling in de Waaslandhaven (exclusief contractors) Uit de globale cijfers blijkt dat de werkgelegenheid in de Waaslandhaven structureel stijgt. De daling in het ar 2009 al zeven ar geleden- vormde een unieke uitzondering. Eind 2016 verschaft de Waaslandhaven volgens de enquête werk aan mensen (cijfer inclusief contractors). De groep contractors beschouwen we echter als indirecte tewerkstelling. Andere vormen van indirecte tewerkstelling zijn transporteurs, toeleveranciers, veiligheidsagenten, tuinonderhoud, catering,... Voor de raming van de indirecte tewerkstelling in de Antwerpse haven rekent de Nationale Bank van België met een factor directe tewerkstelling*1,35 (laatste beschikbare factor is voor balanscijfers 2014). Aangezien de factor het ar ervoor *1,43 was, daalde de indirecte tewerkstelling met 1.034, niettegenstaande een stijging van de directe tewerkstelling met 328. Hiervan vertrekkend, daalt de geraamde, totale tewerkstelling in de Waaslandhaven van VTE in 2015 naar VTE in BEVEREN ZWIJNDRECHT TOTAAL _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 60 12/06/ :31

61 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag In juni 2016 meldde de NBB trouwens dat de factor voor de berekening van de indirecte tewerkstelling in de industrie merkbaar hoger ligt dan het gemiddelde van *1,35, namelijk voor de industrie geldt de factor *1,57. Dit feit mag niet vergeten worden bij de reservatie van terreinen voor industriële productie. 20,000 18,000 16, ,000 12,000 10,000 8,000 6,000 4,000 2,000 0 Trafieken Waaslandhaven: directe werkgelegenheid Beveren Zwijndrecht Woord vooraf De Waaslandhaven maakt deel uit van het havengebied Antwerpen, waarvan het Havenbedrijf Antwerpen, in overeenstemming met het Havendecreet de beheerder is. In die hoedanigheid oefent het Havenbedrijf op exclusieve basis de havenbestuurlijke bevoegdheden uit binnen het hele havengebied. De Maatschappij Linkerscheldeoever is bevoegd voor het grondbeleid in het linkeroevergebied, het industrialisatiebeleid in de industriële zone van dit gebied en het sub-regionaal beleid. Vanuit het principe dat het beheer van de haven van Antwerpen één en ondeelbaar is, neemt het Havenbedrijf Antwerpen maritieme beslissingen met het oog op de beste werking van de hele haven van Antwerpen. Vanuit deze exclusieve bevoegdheid worden de onderstaande cijfers over de maritieme trafieken in de Waaslandhaven door het Havenbedrijf Antwerpen aan de Maatschappij Linkerscheldeoever bezorgd. Maritieme trafiek in Waaslandhaven: aanhoudend sterke groei De maritieme trafiek in de Waaslandhaven stijgt al ren structureel. Na een uitzonderlijke status quo in 2014 en een sterke stijging in 2015, nam de trafiek in 2016 opnieuw sterk toe. De vorig ar ingeschatte trafiekevolutie aan het Deurganckdok werd volledig ingelost en zal zich ook in 2017 doorzetten. In 2016 bedroeg de totale maritieme trafiek op de linker-scheldeoever ton tegenover ton het ar voordien. Dit is een stijging met maar liefst één derde. Onderstaande tabel geeft het aantal ren aan dat in de Waaslandhaven nodig was om 10 miljoen ton extra trafiek te genereren. Hieruit blijkt de trage start van de maritieme trafieken, maar tevens de enorm sterke groei nadien _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 61 12/06/ :31

62 62 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever ar trafiek in miljoen ton aantal nodige ren ar ar ar ar ar ar Veruit de meeste goederen worden in de Waaslandhaven via containers gelost en geladen, namelijk 80% van alle goederen. Het aandeel van containers in het totale goederenverkeer blijft daarmee gestaag stijgen en is veel groter dan de 55% voor de totale haven van Antwerpen. Een aandeel dat voor de haven van Antwerpen de jongste ren vrij constant bleef. Verwacht wordt dat de evolutie van een stijgend containeraandeel in de Waaslandhaven zich ook in 2017 verder zal doorzetten, omwille van het Deurganckdok. In 2016 sneuvelden in de Waaslandhaven de containerrecords zowel in tonnage als in aantallen, in TEU (standaardcontainer; twenty foot equivalent unit ). Er werden in gewicht 48% standaardcontainers meer behandeld en er werd een totaal van TEU bereikt of 43% TEU meer. Het gewicht van de containers ( ton) in de totale trafiek steeg in 2016 dus opnieuw enorm. Heel opvallend is dat het lossen/aanvoeren van containers, in tonnage met 9 miljoen steeg (zie verder). Goederen Aard van de goederen Totaal Lossingen Ladingen Totaal Evolutie Droog massagoed % Vloeibaar massagoed % Stukgoed % Totaal % Bij de trafiekcijfers per soort goederenstroom merken we dat er in 2016 dalers en stijgers zijn, terwijl er in 2015 bijna alleen maar stijgers waren. Het vloeibaar massagoed, bijna volledig gevat onder de goederensoort chemicaliën en gassen steeg met 7,2% iets minder sterk dan in Het positieve cijfer is ook dit ar weer volledig aan de gestegen aanvoer te wijten. Het vloeibaar massagoed klokte eind 2016 af op ton, wat een aandeel van 6,9% in de totale trafiek vertegenwoordigt. Het dalende aandeel in de totale trafiek heeft niet zozeer te maken met een zwak presterende sector, maar met de extreme stijging van het stukgoed. Dit stukgoed steeg enorm met 38% tot ton. De aanvoer van stukgoed sloot zelfs af met +45,8%. In totale cijfers groeiden bij het stukgoed enkel de containers (+47,6%), terwijl het rollend materieel (-2,2%) en het stukgoed exclusief containers en roro (-16,6%) daalden. Vooral deze laatste categorie, die daalde tot ton, is relatief gezien heel belangrijk voor de tewerkstelling in de haven. Na de stijging in 2015 daalde het rollend materieel tot ton in Rollend materieel blijft met een aandeel van 4,7% de derde belangrijke goederensoort voor de Waaslandhaven. Weliswaar was het aandeel in 2015 nog 6,4% van de totale trafiek _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 62 12/06/ :31

63 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Het droog massagoed daalde in 2016 met 9,8% tot ton, terwijl er in 2015 nog een behoorlijke stijging was. Waar in 2015 de aanvoer sterk steeg en de afvoer kelderde, was er in 2016 de omgekeerde beweging: de aanvoer daalde met 19,7% en de afvoer steeg 11,3%. De metaalproducten kenden een status quo. Metaalproducten hebben een aandeel van 2,9% in de totale trafiek. Schroot, ertsen, zand en grind verloren 2,3% in tonnage in 2016 en waren goed voor ton. Dit verlies was volledig te wijten aan de mindere aanvoer (-14,8%), vermits de afvoer steeg met 17,8% Evolutie Goederensoort Totaal Lossingen Ladingen Totaal Chemicaliën en gassen % Ertsen, zand en grind % Metaalproducten % Hout % Houtcellulose % Papier % Rollend materieel % Containers % Diverse goederen % Totaal % Scheepvaart Vooraleer in de statistieken van het aantal zeeschepen te duiken, is een voorafgaande theoretische beschouwing nodig. Het Havenbedrijf Antwerpen maakt voor de bewegingen van zeeschepen een onderscheid tussen een verblijf en een verhaalbeweging. Telkens een zeeschip de haven van Antwerpen aandoet, wordt er een verblijf gecreëerd met een start- en eindtijdstip. De verblijfsduur start bij het invaren van de sluis of het meren in de tijhaven (schepen die de haven aanlopen via de Schelde of een getijdendok). In 2016 hebben in totaal zeeschepen in de haven van Antwerpen verbleven. Als een zeeschip de haven op een later tijdstip opnieuw aanloopt, wordt er een nieuw verblijf gecreëerd. Veel zeeschepen lopen tijdens hun verblijf in de haven slechts één terminal aan, die ofwel achter de sluizen (op rechter- of linkeroever), ofwel op de rivier (Noordzee- en Europaterminal) ofwel aan een getijdendok (Deurganckdok) gelegen is. Of zij doen slechts één steiger aan. Daarnaast zijn er heel wat schepen die tijdens hun verblijf in de haven een haveninterne reis maken van een terminal naar een andere, bv. van een terminal op rechteroever achter de sluizen naar het Deurganckdok. Dat wordt een verhaalbeweging genoemd. Binnen een verblijf kan een schip meer haveninterne reizen maken. In 2016 kwamen er zeeschepen op de linker-scheldeoever (achter de sluizen, aan het Deurganckdok of aan een Scheldesteiger) aan, ofwel rechtstreeks bij de start van hun verblijf in de haven ofwel na een haveninterne reis. Omdat de cijfers van de voorgaande ren hierdoor ook anders geïnterpreteerd moeten worden, zijn in de tabellen hierna de cijfers vanaf 2013 opgenomen _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 63 12/06/ :31

64 64 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Aantal haveninterne reizen aankomst + verhaal Scheldesteigers linkeroever Deurganckdok Linkeroever achter de sluizen TOTAAL Linker-Scheldeoever Overeenkomstige BT Scheldesteigers linkeroever Deurganckdok Linkeroever achter de sluizen TOTAAL Linker-Scheldeoever Gemiddelde BT Scheldesteigers linkeroever Deurganckdok Linkeroever achter de sluizen TOTAAL Linker-Scheldeoever In tonnenmaat uitgedrukt, ontving de Waaslandhaven in 2016 meer zeeschepen, namelijk BT (bruto tonnenmaat). Het aantal zeeschepen dat de Waaslandhaven binnenliep steeg eveneens, tot eenheden. Meer dan de helft van dit totaal werd versast via de Kallo- en Kieldrechtsluis, terwijl de andere zeeschepen het Deurganckdok en de Scheldesteigers aandeden. In 2016 liepen duidelijk meer en grotere zeeschepen de Waaslandhaven binnen. De tendens van almaar grotere zeeschepen tekent zich al ren af. Dit wordt in de Waaslandhaven versterkt door de toenemende trafiek aan het Deurganckdok, waar de gemiddelde BT het grootst is. Ook de gemiddelde BT achter de sluizen steeg. Dit is logisch, gezien de indienstneming, in de loop van 2016, van de Kieldrechtsluis - de grootste sluis ter wereld - die het versassen van veel grotere zeeschepen mogelijk maakt. Zoals voor de zeeschepen, werden ook voor de binnenschepen de statistieken aangepast. Hieronder vindt u de tabellen. In 2015 en 2016 deden bijna 60% van de binnenschepen het Deurganckdok aan _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 64 12/06/ :31

65 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Aantal haveninterne reizen aankomst + verhaal Scheldesteigers linkeroever Deurganckdok Linkeroever achter de sluizen TOTAAL Linker-Scheldeoever Overeenkomstige ton laadvermogen (of m³) Scheldesteigers linkeroever Deurganckdok Linkeroever achter de sluizen TOTAAL Linker-Scheldeoever Gemiddelde ton laadvermogen (of m³) Scheldesteigers linkeroever Deurganckdok Linkeroever achter de sluizen TOTAAL Linker-Scheldeoever Het aantal bewegingen van binnenschepen achter de Kallo- en Kieldrechtsluis steeg in Er was zowel een stijging in het aantal binnenschepen als in tonnage. Vorig ar maakten we nog melding van de beperking van de Kallosluis als enige sluis en haalden we dit feit aan als mogelijke verklaring voor de trafiekdaling. De Kieldrechtsluis heeft hier verandering in gebracht. Aan- en afvoer Evolutie maritieme trafiek linkeroever in miljoen ton Afvoer Aanvoer _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 65 12/06/ :31

66 66 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever De aanvoer of lossing van goederen groeide - met 36% - opnieuw sterk aan in 2016, maar ook de afvoer of lading van goederen steeg met 30%. Hoewel niet zo uitgesproken als in 2015, was de stijging in de afvoer van goederen voor het tweede ar kleiner dan de aanvoer van goederen. Zo komen af- en aanvoer, met respectievelijk ton en ton bijna volledig in balans met elkaar. De haven van Antwerpen blijkt vaak de last port of call, de laatste laadhaven vooraleer de zeeschepen hun verre tocht over de oceaan aanvatten. Men spreekt ook wel over het cargo genererend vermogen van de haven van Antwerpen, waardoor geloste oceaanreuzen hun verre terugreis goed geladen kunnen aanvatten. De aangevoerde goederen in de Waaslandhaven komen in volgorde van grootte van de continenten Azië (38%) Europa (32%), en Amerika (24%). Deze variatie in vaargebieden is een belangrijke strategische troef voor de Antwerpse haven. Azië ziet zijn aandeel in 2016 inkrimpen (-7%), ook al groeit het met 15%. Het Nabije Oosten en het Midden- en Verre Oosten hebben respectievelijk een aandeel van 9% ( ton) en 29% ( ton). 32 procent van de aangevoerde goederen in de Waaslandhaven komt uit Europese landen. Het aandeel van Europa blijft dus onveranderd en hiervoor diende het in absolute cijfers met 3 miljoen ton te stijgen tot ton. Opvallend is het grotere aandeel van Amerika. Het klokt af op een aandeel van 24% van het totaal, tegenover 17% in Zowel Noord- en Midden-Amerika (16%) als Zuid-Amerika (8%) scoorden sterk. Na de gigantische stijging in 2015, voerde China in 2016 slechts 0,8% meer aan. Het blijft met 4,93 miljoen ton goederen wel op de eerste plaats. De Verenigde Staten klimmen de voorbije twee ren indrukwekkend en eindigen al op 3,83 miljoen ton goederen. Het Verenigd Koninkrijk wordt met 2,06 miljoen ton goederen derde en Noorwegen wordt het vierde land van herkomst met 1,80 miljoen ton. Finland komt op plaats 5 met 1,75 miljoen ton goederen. Andere mooie uitschieters zijn Brazilië en India. Het aandeel in de afvoer van goederen naar het Midden- en het Verre Oosten daalde in 2016 naar 27%. Dit is het gevolg van de totale stijging van de afvoer met 30%, want in absolute cijfers noteerden het Midden- en het Verre Oosten een mooie stijging van bijna 26% tot ton. Hiermee blijven ze nog wel nummer 1 voor de afvoer van goederen. Het Nabije Oosten met een aandeel van 20% ( ton) wordt pas nummer 3. Samen scoren deze regio s als bestemming een marktaandeel van 47% in de afvoer van goederen, wat overeenkomt met een daling van 4%. Europa werd nummer 2 met 23% afvoer en Noord- en Midden-Amerika verdubbelden hun tonnage in 2016, waardoor hun aandeel toenam tot 12%. Opvallend is de absolute daling die genoteerd werd voor Zuid-Amerika (-1,1%), waardoor dit gebied op een aandeel van 9% strandt. De afvoer naar land nummer 1 China daalde met 4,7% tot 4,3 miljoen ton goederen. China blijft hierdoor uitgesproken het belangrijkste land van bestemming van goederen die van op de Linkeroever vertrekken. Merk ook de mooie balans op met de aanvoer vanuit China. De Verenigde Staten kende een stijging met 230%, waardoor het van plaats 7 naar plaats 2 stijgt en een tonnage van 2,66 miljoen ton neerzet. Hoewel het een plaatsje zakt naar 3, blijft Turkije het goed doen, met 2,45 miljoen ton goederen. De Verenigde Arabische Emiraten blijven op plaats 4. De afvoer naar het Verenigd Koninkrijk stijgt met 96% waardoor het UK nu plaats vijf bekleedt met 1,68 miljoen ton goederen. 0% 20% 12% Nabije Oosten Noord- en Midden-amerika Zuid-Amerika 27% 9% Afrika Europa 8% Midden- en Verre Oosten Oceanië - 0% 23% Onbekend - 0% Verdeling maritieme trafiek linkeroever naar vaargebied van bestemming _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 66 12/06/ :31

67 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag % 8% 0% 6% Afrika Europa Midden- en Verre Oosten 32% Nabije Oosten 9% Noord- en Midden-amerika Zuid-Amerika 29% Oceanië - 0% Onbekend - 0% Verdeling maritieme trafiek linkeroever naar vaargebied van oorsprong 2016 Verblijf en verhaal Telkens een zeeschip de haven van Antwerpen aandoet, wordt er een verblijf gecreëerd met een start- en eindtijdstip. De verblijfsduur start bij het invaren van de sluis of het meren in de tijhaven (schepen die de haven aanlopen via de Schelde). In 2016 hebben in totaal zeeschepen in de haven van Antwerpen verbleven. Als een zeeschip nadat het eerder de haven van Antwerpen verliet, de haven op een later tijdstip opnieuw aanloopt, wordt er een nieuw verblijf gecreëerd. Veel zeeschepen lopen tijdens hun verblijf in de haven slechts één terminal aan, die ofwel achter de sluizen (op rechter- of linkeroever), ofwel op de rivier (Noordzee- en Europaterminal) ofwel aan een getijdendok (Deurganckdok) gelegen is. Of zij doen slechts één steiger aan. Daarnaast zijn er heel wat schepen die tijdens hun verblijf in de haven een haveninterne reis maken van een terminal naar een andere, bv. van een terminal op rechteroever achter de sluizen naar het Deurganckdok. Dat wordt een verhaalbeweging genoemd. Binnen een verblijf kan een schip meer haveninterne reizen maken. In 2016 kwamen er zeeschepen op de linker-scheldeoever aan (achter de sluizen, aan het Deurganckdok of aan een Scheldesteiger). Ofwel gebeurde dat rechtstreeks bij de start van hun verblijf in de haven ofwel na een haveninterne reis _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 67 12/06/ :32

68 68 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Er wordt gewerkt aan de Waaslandhaven Overheidsinvesteringen in de Waaslandhaven Grootste sluis ter wereld verzekert toegang tot Waaslandhaven Op 10 juni hebben koning Filip, minister Ben Weyts, de voorzitter van de Europese Investeringsbank Werner Hoyer en Antwerps havenschepen Marc Van Peel de enorme Kieldrechtsluis plechtig ingehuldigd. Deze grootste sluis ter wereld heeft een prijskaartje van 382 miljoen euro en verzekert een vlotte toegang tot de Waaslandhaven. De Grande Lagos van rederij Grimaldi kreeg de eer om als allereerste schip door de gloednieuwe Kieldrechtsluis te varen. Met een lengte van 500 meter, een breedte van 68 meter en een diepte van maar liefst 17,80 meter TAW kan de grootste sluis ter wereld de allergrootste containerreuzen versassen. De Afdeling Maritieme Toegang van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken heeft samen met het Havenbedrijf Antwerpen en een bouwconsortium bijna 5 ar gebouwd aan de Kieldrechtsluis, wat het project één van de grootste Vlaamse werven van de afgelopen ren maakt. De Kieldrechtsluis verzekert de vlotte toegang tot de Waaslandhaven. Tot dan was de kleinere Kallosluis de enige toegangspoort tot de Waaslandhaven. Dit betekende dat de wachttijden voor schepen konden oplopen tot meer dan 3 uren. Bij een probleem met de Kallosluis kwam het hele Waaslandkanaal lam te liggen. Met de Kieldrechtsluis is er nu een tweede, grotere, meer stroomopwaarts gelegen toegang tot de dokken op de Linkerscheldeoever. Schepen kunnen voortaan rekenen op een snellere en vlottere toegang tot de haven. De Vlaamse Overheid en het Havenbedrijf Antwerpen hebben samen 382 miljoen euro geïnvesteerd om de Kieldrechtsluis te realiseren. Vlaanderen nam 75% van de investeringskost op zich. Kieldrechtssluis Opening In 2016 investeerde Waterwegen en Zeekanaal nv in de inrichting van de ondertussen voltooide Doelpolder Noord. Voor Doelpolder Midden werd in mei 2016 de bouwvergunning aangevraagd voor de natuurinrichting van het gebied en de bouw van de in- en uitwateringsconstructie. Deze vergunning werd nog niet verkregen. Met betrekking tot de Hedwige Prosperpolder werd voor het gedeelte Prosper in Vlaanderen de ringdijk volledig afgewerkt. Voor het gedeelte Hedwige in Nederland werd gewerkt aan de voorbereiding van het bestek voor de aanleg van de ringdijk. De onteigeningsprocedure voor de te verwerven percelen in Hedwige werd in de loop van 2016 wettig verklaard. De uitspraak van het Hof van Cassatie over een belangrijke grondeigenaar wordt nog verwacht. Ook de nieuwe radartoren in Prosperpolder - aan de Schelde ter hoogte van Ouden Doel - werd in 2016 gebouwd. Verder stapte W&Z in 2016 mee in het Interreg Vlaanderen-Nederland - project Grenspark Groot-Saeftinghe. Ook het Havenbedrijf Antwerpen investeerde in 2016 in de haven op linkeroever. In het natuurontwikkelingsproject Grote Geule werden verdere stappen naar ontwikkeling gezet. Het Havenbedrijf is immers verantwoordelijk voor de inrichting van het natuurgebied alsook voor het hele voorbereidingstraject, de gunning en het toezicht van de werken _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 68 12/06/ :32

69 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Rekening houdend met de ontvangen opmerkingen werd het inrichtingsplan variant 2 uitgewerkt tot een eerste ontwerp van natuurinrichtingsplan. Na ontvangst van alle opmerkingen uit klankbordgroep, stuurgroep en openbaar onderzoek van het kennisgevingsdossier wordt het ontwerp inrichtingsplan uitgewerkt tot een definitief natuurinrichtingsplan. Op 5 september werd het aanvangsbevel voor de opmaak van het MER-rapport gegeven, met uitvoeringstermijn tot eind december. Op basis van bezwaren en opmerkingen werd het inrichtingsplan bijgestuurd om tot een consensus te komen. Het Havenbedrijf startte de bouw van de bedieningsgebouwen en de inrichting van het sluisplateau van de Kieldrechtsluis. De ingebruikname is voorzien in juli Door de verhuis van MSC van het Delwaidedok naar het Deurganckdok wordt de MPET-terminal uitgebouwd. Voorafgaand aan de ingebruikname werden werken voor de terreinaanleg uitgevoerd. Er werd ook een brug gebouwd om het weg- en treinverkeer naar en langs de Kieldrechtsluis ongelijkgronds te kruisen. Met betrekking tot het natuurkerngebied Prosperpolder Zuid is het Havenbedrijf Antwerpen verantwoordelijk voor de inrichting van het natuurgebied alsook voor het hele voorbereidingstraject, de gunning en het toezicht van de werken. De werken voor de inrichting van Prosperpolder Zuid als natuurgebied startten op 4 april Het gebied is ondertussen volledig vrijgegeven door Onroerend Erfgoed. De grondwerken in het oostelijk deel van het gebied (uitgraafzone 3) zijn afgerond. Uitgraafzone 1 en uitgraafzone 2 waren in uitvoering. In het naar 2016 startten de infrastructuurwerken voor de bouw van een kaaimuur en bijbehorende gebouwen aan de servicekade voor de binnenvaart in het Waaslandkanaal was ook het ar waarin het Havenbedrijf begon met de vervanging van radartorens. Die staan in voor de begeleiding van het scheepvaartverkeer in de haven. Gezien de ouderdom van sommige stalen constructies is het noodzakelijk om enkele radartorens te vervangen. Betonnen varianten krijgen daarbij de voorkeur op stalen torens. Nieuws uit de bedrijven Het chemisch bedrijf ADPO opende op 14 april 2016 officieel zijn nieuwe logistieke terminal in de Waaslandhaven: Liefkenshoek Logistics Hub. De terminal ligt vlak naast enkele chemische bedrijven en het Deurganckdok. Omdat het bedrijf ook geïnvesteerd heeft in een eigen spoorverbinding, kreeg het subsidies van de Europese Unie. De nieuwe terminal zorgt voor 40 extra banen. Begin april 2016 raakte bekend dat het transportbedrijf Alfred Talke Transport Services uit Zwijndrecht werd overgenomen door Trafuco uit Schelle. Daarmee komt de poot van het Duitse transportbedrijf in Belgische handen. Trafuco is gespecialiseerd in het transport van olie en chemische producten evenals in het bevoorraden van schepen met smeerolie. ADPO Daarvoor beschikt het ook over vier binnenschepen en een magazijn voor de opslag van olie. Met deze overname groeit de vloot van Trafuco tot 215 voertuigen, 265 personeelsleden (+40) en een aromzet van 35 miljoen euro. Antwerp Cold Stores, gevestigd aan de Sint-Antoniusweg in Kallo, nam begin maart 2016 een nieuw vries- en koelcomplex in gebruik. In een eerste fase gaat het om m 2 aan diepvries- en koelmagazijnen. Daarin is ruimte voor palletplaatsen voor diepvries en plaatsen voor koelopslag. De tweede fase voorziet in nog eens m 2 aan diepvries-, koel- en overslagfaciliteiten, goed voor palletplaatsen. Antwerp Cold Stores streeft ernaar nauwer samen te werken met de scheepvaartlijnen, om de beladingsgraad van zijn containers te verbeteren. Antwerp Cold Stores is een initiatief van de groep Ferrum, die al sinds 1995 investeert in diverse specialisaties in de voedingsindustrie. Het bedrijf is één van de pioniers in het vervoeren van bananen in containers en van bevroren vis uit Afrika _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 69 12/06/ :32

70 70 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Het nieuwe project vergde een investering van 20 miljoen euro. Geschat wordt dat het 30 voltijdse banen zal opleveren. Vanaf 25 april 2016 gold op de Antwerp Gateway-site van DP World een nieuwe organisatie voor het verwerken van de vrachtwagens. Elke vrachtwagenchauffeur die de terminal bezocht, werd opgeroepen in functie van de beschikbare capaciteit aan hun op- en afzetzone. Met het nieuwe afroepsysteem beoogde DP World een vlotte doorstroming van het vrachtwagenverkeer op de site aan het Deurganckdok (kaai 1700), waar voordien op drukke momenten het verkeer op de terminal doorlopend blokkeerde. Daardoor konden vrachtwagenchauffeurs hun op- en afzetzone niet meer vlot bereiken DP World en liepen de wachttijden op. Dit tot grote ergernis van de wegvervoerders. Het ingevoerde kanban -systeem komt erop neer dat de volumes op de kade beter gespreid worden. Met het oproepsysteem worden de vrachtwagens vanaf een bepaald punt opgeroepen en gedoseerd gevraagd door te rijden voor hun behandeling. Hierdoor worden opstoppingen vermeden en kunnen de chauffeurs zo vlot mogelijk bediend worden. De oproep verschijnt op een oproepscherm en kan ook via sms ontvangen worden. Midden november 2016 nam DP World zes nieuwe automatische containerstapelaars (ASC) in gebruik. De drie modules van telkens twee kranen, elk goed voor een investering van 6 miljoen euro, vergrootten de overslagcapaciteit van de Antwerp Gateway-terminal met standaardcontainers. De nieuwste generatie stapelaars is niet alleen efficiënter maar ook veiliger. De installatie van de ASC s maakt deel uit van een globaal investeringsplan van 75 miljoen euro. In dit uitbreidingsplan is ook de installatie van twee moderne containerkranen voorzien, naast de verhoging van de eerste containerkranen. Eens alles operationeel is, verhoogt de capaciteit van DPW-terminal van 2,2 naar 2,8 miljoen containers. Tegelijk wordt de terminal uitgebouwd om er binnenschepen af te meren en wordt een achterliggend terrein in gereedheid gebracht om er lege containers en containers met gevaarlijke producten te stockeren. Volgens DP World zouden die investeringen 120 nieuwe jobs opleveren. Borealis gaat de haalbaarheid onderzoeken van een nieuwe fabriek op de bestaande site in Kallo. Borealis heeft nu fabrieken in Kallo, Zwijndrecht en Beringen, goed voor meer dan duizend werknemers. In de nieuwe fabriek in Kallo zou propyleen geproduceerd worden, een kunststof die nadien verwerkt wordt in plastic of folie. Als de plannen doorgaan, gaat het om een milrdeninvestering. Een haalbaarheidsstudie zal worden uitgevoerd. De uiteindelijke beslissing valt pas in het naar van Bij groen licht komt de fabriek er in de tweede helft van De chemiegroep zou voor Kallo kiezen omwille van de ervaring in de productie en de behandeling van propyleen. Ook de ideale logistieke ligging speelt daarbij een belangrijke rol. Vanaf 1 juli moet elke exportcontainer die op een zeeschip geladen wordt, op de weegschaal. Het op de linker-scheldeoever gevestigde CertiWeight speelt in op die nieuwe wetgeving met een netwerk van weegbruggen en een digitaal platform voor het afleveren van de wettelijke documenten. De internationale regelgeving bepaalt dat de reder tijdig geïnformeerd moet worden over het gewicht van elke container die op zijn zeeschip geladen wordt. Aan de hand van accurate weeggegevens kunnen containerschepen veiliger geladen worden. Vandaag worden containers geladen op basis van een eenvoudige verklaring van het gewicht door de verscheper. Maar rederijen moeten het correcte gewicht van een container kennen om het veiligheidsrisico te verkleinen. Vandaar dat de reders vanaf 1 juli voor elke container die ze aan boord nemen, een certificaat eisen waarop het gecontroleerde gewicht van de container vermeld staat. Er komen twee gecertificeerde weegbruggen op linkeroever (aan het Geslecht ) en twee op de rechteroever. Cuypers Vorkliften vierde begin november 2016 het vijftigrig bestaan van het bedrijf en opende tegelijk een nieuwe werkplaats op de linkeroever, op een gedeelte van het terrein van terminaloperator AET in de Blikken in Kallo. Cuypers speelt daarmee in op de groeiende containervolumes in de haven. De onderneming telt 13 bedienden en 65 technici die grotendeels in ploegen werken. Zij verhuurt machines met service, banden, verzekering, alles inbegrepen. Daarbij tracht het bedrijf te standaardiseren wat het voordeel geeft dat de technici de machines beter kennen en het wisselstukkenmagazijn redelijk overzichtelijk blijft. De bouw van de nieuwe werkplaats begon in mei, zes maanden later was het gebouw gebruiksklaar. Na een lange kwalificatieprocedure met meer kandidaten kreeg het consortium Blue O pen, een onderneming van _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 70 12/06/ :32

71 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag de bagger- en milieugroep DEME, midden februari 2016 groen licht om de site Blue Gate in Antwerpen te saneren. Petroleum Zuid - een uitgestrekte zone tussen het Antwerpse stadscentrum en de Hobokense Polder - was honderd ar geleden de grootste petroleumhaven ter wereld. In de ren 90 van vorige eeuw kwijnde De Petrol - zo genoemd in de volksmond - weg, en nu is het een zwaar vervuild gebied met nog vijf bedrijven, waarvan drie in de petroleumsector. Het Antwerpse stadsbestuur deed er de afgelopen ren alles aan om de ontzielde site - die werd omgedoopt tot Blue Gate - uit haar as te doen herrijzen. Antwerpen wil het gebied aan de Schelde ontwikkelen tot een centrum voor slimme logistiek, onderzoek en ontwikkeling, innovatieve industrie en hernieuwbare energie. De schoonmaak en de ophoging van de site evenals het aanleggen van de wegen zullen 58 miljoen euro kosten. De overheid springt bij met 24 miljoen euro subsidie. Het in Zwijndrecht gevestigde Deme verzorgt de sanering, die 22 miljoen euro kost. Voor de uitvoering van het logistieke luik doet DEME een beroep op Van Moer Logistics uit Vilvoorde, een dochterbedrijf van de Group Van Moer. Voor de ontwikkeling wordt een publiek-private samenwerking opgezet, waarin DEME de meerderheid (51%) krijgt. Het stadsbestuur en de Vlaamse overheid behouden 49 procent. Nog in februari 2016 haalde, GeoSea, een dochter van de Belgische baggergroep DEME die gespecialiseerd is in de bouw van windmolenparken op zee, een nieuw Duits contract binnen. In onderaanneming van het Duitse Siemens gaat het funderingswerken uitvoeren voor het offshore windpark Hohe See, 90 km ten noorden van het eiland Borkum in de Duitse Noordzee. Het project heeft een oppervlakte van 40 km2 en een waterdiepte tot 39 meter. Met een geïnstalleerd vermogen van net geen 500 MW is Hohe See het grootste geplande offshore windmolenpark in Duitsland. GeoSea zal instaan voor het ontwerp, de engineering, de productie, het transport en de installatie van de 71 funderingen waarop de turbines worden geplaatst. Het contract zou schommelen rond de 450 miljoen euro. In mei 2016 bevestigde de baggergroep DEME uit Zwijndrecht dat hij nauw gaat samenwerken met China COSCO Shipping, de grootste rederij ter wereld, voor de ontwikkeling van windenergie in China. De samenwerking ligt in de lijn van de Chinese klimaatambities. De Chinese overheid wil het vermogen van windturbines op zee tegen 2020 aanzienlijk uitbreiden. DEME en China COSCO Shipping zijn allebei marktleiders in hun sectoren en vinden elkaar in een joint venture die actief wil zijn in offshore windenergie in China. De samenwerking past in de filosofie van DEME dat voor internationale activiteiten zo veel mogelijk wil samenwerken met sterke lokale partners. In september 2016 haalde DEME ook een contract van 41 miljoen euro binnen voor het Container Terminal Quay Project in Port Louis Harbor in Mauritius. Het is DEME s eerste opdracht in Mauritius. De omvang van het werk voor DEME omvat het baggeren in diverse bodemomstandigheden, o.m. in rotsen. D werken moesten beginnen in december 2016 en wellicht in juni 2017 worden afgerond. DEME haalde in de lente van 2016 een contract binnen voor de bouw van s werelds langste afgezonken wegenspoortunnel. Het achttien kilometer lange Fehmarnbelt Fixed Linkproject verbindt Denemarken met Duitsland. DEME heeft in een joint venture met twee andere bedrijven ook de contracten verworven voor de bouw van een fabriek voor de productie van prefabtunnelelementen en de bouw van de toegangsstructuren, tolgebouwen, bruggen en hellingen. De contracten hebben een gezamenlijke waarde van 3,4 milrd euro. De nieuwe aansluiting moet de reistijd tussen de kusten van Duitsland en Denemarken verkorten. Het Fehmarnbelttunnelproject is een van grootste infrastructuurwerken in Europa. Eind april 2016 is de eerste fase van de bouw van de Tuas Terminal in Singapore aangevat. Singapore wil investeren in haveninfrastructuur om hiermee de leiding te behouden als wereldwijd maritieme natie en om te - is vandaag ingevoerd. Na voltooiing zal de hele megaterminal een totale capaciteit van maximaal 65 miljoen TEU s hebben. Een consortium rond baggergroep DEME uit Zwijndrecht kreeg in oktober 2016 een contract ter waarde van 47 miljoen euro toegewezen voor de uitbreiding van de Freetown Terminal in Sierra Leone. DEME zal er instaan voor de grondverbetering, het opspuiten en verdichten van de nieuwe terminal en voor het uitdiepen van de huidige en toekomstige containerligplaatsen. Tijdens de verschillende bouwfasen van dit contract worden gespecialiseerde baggervaartuigen ingezet. De Freetown Terminal ondergaat een uitbreiding waarvoor een nieuwe kade van 270 meter lang moet worden gebouwd voor schepen met een diepgang van 13 meter. De werken moeten in augustus 2018 voltooid zijn. Purazur, een dochteronderneming van DEME Group gespecialiseerd in waterbehandeling, bouwt sinds het naar 2016 een nieuwe waterbehandelingsinstallatie voor Indaver, het afvalbehandelingsbedrijf in Antwerpen. Indaver behandelt industrieel gevaarlijk afval in drie rotorovensverbrandingsinstallaties. Om te voldoen aan de strenge emissienormen, worden de rookgassen uit het verbrandingsproces behandeld in een zogenaamde natgasschrobber waardoor schadelijke stoffen door het waswater worden gevangen. Dit waswater moet ook voldoen aan strikte ontladingsnormen. Daartoe wordt het waswater afzonderlijk behandeld in de nieuwe waterbehandelingsinstallatie die momenteel door Purazur wordt ontworpen en gebouwd. Het zal de bestaande waterbehandelingsinstallatie van Indaver vervangen _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 71 12/06/ :32

72 72 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Het recyclagebedrijf D Hollander Equipment heeft in 2016 in de Waaslandhaven in Kallo een nieuwe polyvalente hal van m² gebouwd. Een tweede hal met dezelfde omvang is gepland. Op de site wordt ook containerweging aangeboden. De nieuwe sorteerhal past in de uitbreiding van de activiteiten van D Hollander Equipment. Het bedrijf ging tot voor kort met mobiele machines naar bedrijven voor het recycleren, zeven en shredderen van producten ter plaatse. Die activiteiten zullen voortaan in de nieuwe hal kunnen plaatsvinden. De polyvalente loods heeft een waterdichte betonnen vloer, waar alle producten zoals ertsen, mineralen en grafietblokken kunnen worden verpulverd tot grondstof. Het bedrijf beschikt voorts over een milieuvergunning klasse I voor de behandeling van vervuilde grond als tussenstap naar biologische reiniging. De aan- en afvoer van de producten gebeurt zowel over de weg als over het water. In mei 2016 raakte bekend dat Group-GTS uit Tessenderlo het bedrijf Gebroeders Van Aerde had overgenomen. Deze transportfirma beschikt over een zeer strategische locatie in Kallo. Group-GTS is sinds 2014 de nieuwe naam van GTS, de transportfirma van de familie Geybels die ondertussen ook TDS Logistics had ingepalmd. Hierdoor breidde de vloot fors uit. Er werd tevens geïnvesteerd in magazijnruimtes op diverse locaties naast de E313-autosnelweg en het Albertkanaal. Met de overname van Gebroeders Van Aerde wordt een nieuwe strategische stap gezet. Ook dat bedrijf is zowel actief in transport als in logistiek. Door de overname is Group-GTS nu ook aanwezig nabij het Deurganckdok. Na de transactie beschikt de groep nu over bijna 350 trekkers en 500 trailers. Tevens groeit het magazijnareaal tot ruim m². G&V kreeg op van de Maatschappij Linkerscheldeoever een concessie voor een terrein gelegen tussen de Koestraat en de Hazopweg. G&V zal er een tankplaats vestigen voor locomotieven en vrachtwagens. G&V Energy Group is een Belgische onderneming actief op de markt van tankstations met hoofdkantoor in Kuurne. In nuari 2016 startte tankterminaloperator ICT Rubis met de rechtstreekse overslag van vloeibaar gemaakte gassen van schip in treinwagons. Dit dankzij een speciaal daarvoor ontwikkelde installatie. Bij een rechtstreekse overslag naar ketelwagens is geen tank als tussentijdse opslag nodig. Het schip pompt het product door een pijpleiding en via een laadarm rechtstreeks in de ketelwagens. ICT Rubis verwacht dat hiermee belangrijke transporten die nu nog via de weg verlopen naar het meer efficiënte en milieuvriendelijke spoor kunnen worden overgeheveld. Daarom werd ook de spoorinfrastructuur aangepast. De installatie is geschikt voor alle vloeibaar gemaakte C3- en C4-gassen, zoals isobutaan, butadieen en propyleen. ICT Rubis scoort echter niet alleen op economisch vlak, het bedrijf heeft ook oog voor kunst. In 2013 gaf het schenkingsfonds van de Rubis Groep, Rubis Mécénat Cultuurfonds, de opdracht voor het fotoproject ON SITE aan een Franse fotograaf. De foto s, die het dagelijkse leven op ITC Rubis Terminal Antwerp uitbeelden, werden eerst geïnstalleerd op de terminal van het bedrijf, maar op het einde van het ar 2016 ook naast het fietspad in de omgeving van de fabriek in de Blikken in Kallo. Het Noorse bedrijf Kebony Belgium NV zal in de Waaslandhaven ruwhout en houtproducten modificeren (chemisch behandelen, snijden en vormgeven), afwerken en opslaan. Met de creatie van 25 lokale arbeidsplaatsen en een investering van 20 miljoen euro geven ze een aanzienlijke boost aan de Belgische economie. De fabriek, die 2 hectaren beslaat, zal aanvankelijk m3 Kebony-hout per ar produceren. Indien nodig kan 2 hectaren extra grond worden ontwikkeld, wat zou leiden tot een verdubbeling van het personeelsbestand en een productieverhoging tot m3. De fabriek grenst aan het chemische concern LANXESS en maakt deel uit van het Scheldt Chemical and Industrial Park (ScCIP) dat via het co-siting concept instaat voor nutsvoorzieningen en diverse diensten zal leveren aan haar nieuwe buur. Het is de ambitie van Kebony om op termijn tot m3 hout en houtproducten per ar op de nieuwe site aan de Ketenislaan in Kallo, te verwerken. Gyproc Op 9 juni 2016 werd de warmtekrachtkoppeling (WKK) van Gyproc in Kallo feestelijk in gebruik genomen. Dankzij deze nieuwe installatie zal Gyproc vanaf nu zelf het grootste deel van de elektriciteitsbehoefte voor zijn fabriek in Kallo opwekken. De installatie is volledig geïntegreerd in het produc _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 72 12/06/ :32

73 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag tieproces waardoor zowel de elektrische als thermische energie die in de WKK worden opgewekt optimaal worden benut. De nieuwe energiecentrale heeft een elektrisch vermogen van 2000 kw en een totaal rendement van 90%. Ter vergelijking, de klassieke energiebevoorrading via gas en elektriciteit geeft een rendement van slechts 50%. Ook de carbon footprint van het productieproces daalt hierdoor met naar schatting 1700 ton CO2 per ar, wat dan weer overeenkomt met de hoeveelheid CO2 die bomen opslaan wanneer ze een ar groeien. De Gyproc-platen worden hierdoor weer een stukje groener. Begin juli nam de logistieke groep Katoen Natie de logistieke activiteiten van Talke over. Het gaat om de vestigingen van Talke in Kallo, Alfred Talke Logistic Services in Zwijndrecht en Talke in Nederland. De Talke-vestigingen hebben een omzet van 22 miljoen euro en tellen 100 personeelsleden. Talke is gespecialiseerd in de opslag van producten voor de chemie en de fijnchemie. Het bedrijf is ook actief in logistieke dienstverlening bij chemische producenten en in het lossen en laden van poeders, granulaten en vloeistoffen. Met deze overname verstevigt Katoen Natie haar positie als marktleider op het gebied van logistieke dienstverlening in de chemische sector, zowel in de thuisbasis Antwerpen als in Nederland. Katoen Natie baat wereldwijd 150 terminals en logistieke platformen uit voor de chemie, de consumentengoederenmarkt, de auto- en voedingsindustrie en de kunstsector. De groep boekte in 2015, na de overname van het milieubedrijf Indaver, een omzet van 1,7 milrd euro en telde werknemers. Eind september 2016 maakte het Duitse chemiebedrijf Lanxess bekend dat het 2,4 milrd euro betaalt voor de overname van zijn Amerikaanse sectorgenoot Chemtura. Dit bedrijf maakt speciale chemicaliën, onder meer additieven voor synthetische smeermiddelen en vlamvertragers. Chemtura realiseerde vorig ar een omzet van 1,7 milrd dollar en stelt mensen tewerk. Voor Lanxess, dat in 2004 ontstond als een afsplitsing van bepaalde activiteiten van de Duitse chemiereus Bayer, is het de grootste overname uit zijn geschiedenis. Door deze schaalvergroting wapent Lanxess zich voor de strijd met concurrent Lubrizol. Lanxess, dat in de Antwerpse haven vier fabrieken heeft, plaatste zijn rubberactiviteiten eerder in een joint venture met het Saudische olieconcern Aramco. De rubberfabriek in Zwijndrecht van Lanxess kwam dus vanaf 1 april 2016 voor de helft in Saudische handen. Lanxess is voor zijn rubberactiviteiten een joint venture aangegaan met de Saudische nationale oliemaatschappij Aramco. Het nieuwe bedrijf, Arlanxeo, heeft zijn hoofdzetel in Nederland. De nieuwe onderneming zal 3 milrd euro omzet per ar draaien. In België valt alleen de Lanxess-fabriek in Zwijndrecht onder de joint venture. De andere vestigingen in Lillo en Kallo blijven onder Lanxess opereren. Voor de 350 werknemers in Zwijndrecht verandert er niets. In mei 2016 werd een nieuw bedrijf aan de groep Maintenance Partners toegevoegd, nl. Maintenance Partners France SAS. Met het nieuwgevormde bedrijf brengt Maintenance Partners zijn ervaring op het gebied van turbomachines (stoomturbines, compressoren en generatoren) naar de Franse markt en wordt de expertise en kennis van Leroux et Lotz Turbomachines (LLTM) verworven. Het bedrijf LLTM bestaat 10 ar en heeft een sterke kennis op het gebied van stoomturbines, projectmanagement en upgrades van turbomachines. MP France heeft zijn zetel in Nantes. Op werd ook de oprichtingsakte van Maintenance Partners Middle East for Maintenance Equipment LLC getekend. Deze firma zal zich richten op het onderhoud en de reparatie van roterende machines en turbomachines voor verschillende industrieën. De oprichting van dit nieuwe bedrijf is een volgende stap in de groeistrategie van Maintenance Partners, waarbij vestigingen dicht bij de klant een optimale technische- en commerciële ondersteuning bieden. Dit bedrijf laat Maintenance Partners toe om zijn positie in het Midden-Oosten verder te versterken vanuit Abu Dhabi. Maintenance Partners heeft naast Zwijndrecht, ook nog een vestiging in Gent en in het Waalse Naninne. Midden mei 2016 nam de Antwerpse goederenbehandelaar Mexico Natie m2 extra magazijnruimte in gebruik op haar site aan de Canadastraat in Zwijndrecht. Aanvankelijk gericht op de logistieke behandeling van houtproducten ging Mexico Natie in de ren 80 van vorige eeuw meer polyvalent werken. Onder meer door de opstart in stukgoedverwerking Mexico Natie _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 73 12/06/ :32

74 74 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever evolueerde het bedrijf tot een multifunctionele goederenvervoerder en -behandelaar. Het ontstaan van magazijncomplexen, stouwerij, steeds groeiende opslagcapaciteiten en joint-ventures met rederijen waaronder Grimaldi (die leidde tot de opstart van Antwerp Euro Terminal) en Sallaum Lines, resulteerden in een enorme diversificatie. Het bedrijf nam ook de activiteiten en het personeel van Blue Star Storage, een onderdeel van transport Roossens, over. De concessieoppervlakte van m2 is in eerste fase met m2 magazijnruimte afgewerkt, al zijn er ook plannen voor de ingebruikname van nog eens m2 in een tweede fase. Mexico Natie heeft 40 vaste werknemers in dienst, terwijl het bedrijf indirect werk verschaft aan 100 mensen via havenarbeid en dochterondernemingen. Mexico Natie boekt een aromzet van euro. Eind november 2016 was de grootste verhuisoperatie uit de geschiedenis van de haven van Antwerpen achter de rug. In 2013 besliste MPET om zijn terminal aan het Delwaidedok te verlaten en in te ruilen voor de veel grotere getijdenterminal aan het Deurganckdok. Daar zal MSC-PSA European Terminal (MPET) beschikken over een capaciteit van 9 miljoen containers. Hiermee wordt deze terminal de grootste containerterminal van Europa. Er zullen maar liefst 41 havenkranen en 200 containerliften werken. De nieuwe containerkade draaide al van bij de start op volle toeren. Alle containers komen slechts voor een deel op de weg. Zowat de helft verlaat de kade niet, maar wordt op andere schepen gezet. Van het resterende gedeelte wordt zowat de helft in de haven behandeld. Deze verhuizing betekent niet alleen tijdswinst en kostenbeheersing maar tegelijk ook meer ruimte. MSC en PSA investeren 400 miljoen euro in de nieuwe MPET. Door deze toevloed aan containers moesten de chauffeurs vaak wel lang aanschuiven aan de MSC PSA Europe Terminal (MPET). Daarvoor werd aan een oplossing gewerkt. Nippon Shokubai Het Japanse bedrijf Nippon Shokubai bouwt in Zwijndrecht een installatie voor de aanmaak van acrylzuur, de basisgrondstof voor superabsorberende polymeren, de hoofdgrondstof voor luiers, maandverband en incontinentiemateriaal. Goed voor een capaciteit van ton per ar, een investering van maar liefst 350 miljoen euro en 70 extra banen. Een speciaal transport van aan kaai 1109 in Kallo moest daarvoor, eind september 2016, een 800 ton zware destillatietoren leveren bij het bedrijf in Zwijndrecht. Op vele plaatsen was het nipt manoeuvreren. Voor het transport werd tussen de Singelweg en de vroegere elektriciteitscentrale zelfs een speciale weg aangelegd. Hierdoor kon de dorpskom van Kallo vermeden worden. Midden april raakte bekend dat Nippon Shokubai nauwer gaat samenwerken met Van Moer Logistics en een transportband gaat bouwen tussen beide sites in Zwijndrecht. De bouw van de nieuwe fabriek van Nippon Shokubai in Zwijndrecht loopt voor op schema. Tegen eind 2017 zullen hier per dag 360 ton superabsorbers (gebruikt in luiers en incontinentiemateriaal) geproduceerd worden. De afgewerkte producten zal Van Moer Logistics via zijn aangrenzende site in Zwijndrecht opslaan. Hiervoor zal een volautomatische transportband gebouwd worden die de productie rechtstreeks met het magazijn verbindt. Ook in 2016 investeerde Van Moer Logistics fors in de verdere uitbreiding van zijn activiteiten op de Linkerscheldeoever. Het bedrijf startte begin 2016 met de bouw van nieuwe magazijnen aan de Ouden Dijk in Kallo, goed voor een investering van 16 miljoen euro. Tegelijk werden drie bestaande magazijncomplexen overgenomen en de bestaande sites nog uitgebreid. In het magazijn Hazop is Van Moer Logistics gestart met het stockeren en herverpakken van chemische producten. Ook in de vestiging aan de Keetberglaan, waar het hoofdkantoor is gevestigd, werd werkzaamheden uitgevoerd, o.m. met de aanleg van een parkeerterrein. Met al deze uitbreidingen en overnames komen er uiteraard ook veel vacatures op de arbeidsmarkt. Omdat al die vacatures moeilijk in te vullen zijn, vooral voor chauffeurs, werkt het bedrijf samen met scholen en biedt het aan sollicitanten stageplaatsen aan. In 2016 had de groep Van Moer zowat 700 werknemers in loondienst _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 74 12/06/ :32

75 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Het Antwerp Distribution Center van Yusen Logistics in Melsele in 2016 een contract voor de opslag en internationale distributie van healthcareproducten van Konica Minolta. Het verzorgt nu de logistiek voor alle divisies van laatstgenoemde groep. Voor KM Healthcare zal Yusen Logistics opslag en internationale distributie gaan verzorgen van complete systemen, onderdelen en verbruiksgoederen zoals medical films. Temperatuurgevoelige producten uit het KM Healthcare gamma zullen opgeslagen worden in de geklimatiseerde zone van Yusen. Naast de goederenopslag regisseert Yusen Logistics ook de import vanuit Japan via lucht- en zeevracht. De uitgaande goederenstroom bestaat o.a. uit lucht- en zeevrachtzendingen naar bestemmingen in Europa, Midden Oosten en Afrika, evenals pakket- en groupagezendingen naar afnemers binnen Europa. Aanvullend zal Yusen Logistics nog verschillende andere diensten verzorgen voor KM Healthcare. Met het opstarten van de services voor Konica Minolta Healthcare per 1 juli 2016 zijn alle logistieke diensten van Konica Minolta in de Benelux nu bij Yusen Logistics ondergebracht. Verder in de Waaslandhaven Veiligheid: havengebied niet zonder risico s Verkeersongevallen Op 7 april 2016 gebeurde aan de Blikken in Verrebroek een zwaar verkeersongeval. Aan de ingang van de AET-autoterminal reden drie personenwagens, een bestelwagen met aanhangwagen en een vrachtwagen op elkaar in. Het ongeval gebeurde toen een auto rechts wou afslaan om de AET-terminal op te rijden. De twee wagens en de bestelwagen achter hem remden, maar de bestuurder van een vrachtwagen die volgde, merkte dat remmaneuver te laat op en reed achteraan op de andere wagens in. De truck werd op zijn beurt aangereden door nog een andere wagen. Als bij wonder raakte maar één persoon gewond. Door het ongeval was de Blikken richting Doel tijdelijk afgesloten. Wie richting Doel wou, moest omrijden via Verrebroek en Kieldrecht. Bij een ongeval op 18 mei 2016 in de Waaslandhaven raakte een motorrijder gewond. Hij verliet de terreinen van de firma Rhenus Logistics aan kaai 1143 en ramde een aankomende wagen in de flank. De motorrijder had de wagen niet gezien. In de auto zat een moeder met drie jonge kinderen. Zij werden, net als de motorrijder, naar het ziekenhuis overgebracht. Ongevallen met trein Op 5 april 2016 vond op de Schoorhavenweg in de Waaslandhaven een aanrijding plaats tussen een vrachtwagen en een trein. De locomotief ontspoorde en de vrachtwagen werd meer dan vijf meter meegesleurd. Een hersporingstrein werd ingezet om de problemen op te lossen, maar de hinder voor het spoor- en wegverkeer duurde wel tot diep in de nacht. Op 9 mei 2016 kwam een dokmeester uit Kruibeke om het leven nadat zijn auto in de Waaslandhaven werd gegrepen door een goederentrein. Het dramatische ongeval gebeurde aan spoorwegovergang 16 (zonder slagboom) in de Steenlandlaan in Kallo. Het licht stond op rood en ook een belsignaal waarschuwde voor de aankomende trein. De bestuurder negeerde blijkbaar beide signalen waarop zijn wagen door de locomotief in de flank werd gegrepen en vijftig _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 75 12/06/ :32

76 76 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever meter werd meegesleurd. Mogelijk zag de dokmeester de trein niet aankomen doordat hij achter een vrachtwagen de spooroverweg over reed. In de maand juli 2016 gebeurden in nog geen 24 uur drie ongevallen aan spoorwegovergangen in de Waaslandhaven. Daarbij vielen twee gewonden. De schade was aanzienlijk. Ook in september deden er zich tal van treinincidenten voor. Dat was zelfs twee dagen na elkaar het geval. Telkens werd een trucker door een trein gegrepen aan een spooroverweg in de Waaslandhaven, zo onder meer aan de overweg in de Steenlandlaan in Kallo. Begin oktober 2016 was er het zoveelste ongeval tussen een trein en een vrachtwagen aan een spooroverweg in de Waaslandhaven. Dit keer met een truck met een leeg autotransport. De vrachtwagenchauffeur uit Letland die het rode sein miste, zei dat hij verblind werd door de laagstaande zon. Daardoor had hij de trein aan de spooroverweg in de Schoorhavenweg niet opgemerkt. De machinist voerde nog een noodstop uit, maar kon een aanrijding niet vermijden. Zijn locomotief ramde de truck. De vrachtwagen werd enkele meters meegesleurd door de trein en brak daarbij twee signalisatiepalen af. De trucker raakte bij de aanrijding niet gewond. De Schoorhavenweg werd tijdelijk in beide richtingen afgesloten voor het verkeer. Al deze ongevallen deden vragen rijzen bij de veiligheid aan spoorwegovergangen in het havengebied. Dat telt ongeveer tweehonderd spooroverwegen. De meeste zijn uitgerust met een belsignaal en lichten, maar zonder slagbomen. Twee derde van de ongevallen aan overwegen in Oost-Vlaanderen vorig ar, vond plaats in de Waaslandhaven. Infrabel ging daarom rond de tafel zitten om het fenomeen met een werkgroep te bespreken. Arbeidsongevallen Bij een zware explosie in een biogascentrale zijn op 21 augustus 2016 twee lichtgewonden gevallen op de containerterminal van DP World aan het Deurganckdok. De ontploffing gebeurde op de terreinen aan de Sint-Antoniusweg in Kallo en deed zich voor in een biogasinstallatie waar elektriciteit opgewekt wordt voor de hele terminal. Bij de ontploffing raakten twee werknemers licht gewond. Zij bevonden zich in het gebouw waar de explosie gebeurde. De knal was enorm want de brokstukken lagen in de hele omgeving verspreid. In het gebouw van de biogascentrale werd een gat in de muur geslagen. 7 september 2016 was een zwarte dag voor de dokwerkers in de Waaslandhaven. Een 51-rige havenarbeider is die dag immers op zijn werkplek bij het overslagbedrijf Euroports verongelukt. De Zwijndrechtenaar werd overreden door een collega die een vorkheftruck bestuurde. Het slachtoffer werkte al ren in de haven, meestal op fruitkaai 1207 aan het Vrasenedok. De hulpdiensten daagden zeer snel op, maar konden niet vermijden dat de man ter plaatse overleed. Een werknemer van 32 ar raakte op 14 oktober 2016 geklemd tussen de arm van een hoogwerker en een ijzeren balk. Het ongeval gebeurde op de site van het Japanse chemiebedrijf Nippon Shokubai in de haven, op het grondgebied van Zwijndrecht. Collega s konden de man bevrijden. Hij werd zwaargewond naar het Universitair Ziekenhuis in Antwerpen gevoerd, maar verkeerde niet in levensgevaar. Branden en gaslekken Op 24 mei 2016 vatte een vrachtwagen met Duitse nummerplaat vuur op het parkeerterrein van het bedrijf ADPO in de Steenlandlaan. De chauffeur geraakte de controle over zijn stuur kwijt en kantelde. De truck kwam terecht tegen de steunpijler van een afdak met een ineenstorting tot gevolg. De vrachtwagen, geladen met dichloorbenzeen, vatte door de aanrijding vuur. Dankzij het snelle optreden van de brandweer kon de chemische lading uit de vuurhaard gehouden worden. Na een half uur was de brand geblust. Op moest de Land van Waaslaan tijdelijk afgesloten worden voor alle verkeer na een gaslek bij het bedrijf Antwerp Gas Terminal (AGT). Het lek werd veroorzaakt door een arbeider die per ongeluk tegen een afsluitklep stootte toen hij een veiligheidsventiel wilde bedienen. Daardoor ging de klep open en kon er gas ontsnappen. De klep kon door het eigen personeel zeer snel weer gesloten worden. De gaswolk bleef beperkt en is niet buiten de site verspreid. Ook de 1200 werknemers van het chemisch bedrijf Ineos Oxide aan de Nieuwe Weg in Zwijndrecht kregen even de schrik op het lijf bij een brand in de onderneming, half september Toen brak er een brand uit die een preventieve _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 76 12/06/ :32

77 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag evacuatie van de terreinen noodzakelijk maakte. Er was iets fout gelopen bij onderhoudswerken aan een ethyleenpomp. Het incident gebeurde op vijftig meter hoogte. Een explosie gevolgd door een klein brandje maakte dat twee mensen brandwonden opliepen. Tijdens de evacuatie werden ook enkele werknemers onwel door de hitte. Op 1 december 2016 was er groot alarm in Doel. De hulpdiensten moesten immers massaal uitrukken naar de terreinen van het chemisch bedrijf Ashland. In een pijplijn, die verbonden was met een ondergrondse tank gevuld met vijfentwintig ton bijzonder gevaarlijk ethyleenoxide, bleek een lek te zitten. De lage wintertemperaturen zorgden ervoor dat het goedje zich niet kon verspreiden. Het lek heeft zich daardoor vanzelf gedicht. Toch namen de hulpdiensten geen risico. Een gaspakkenteam van de Hulpverleningszone Waasland was snel ter plaatse en installeerde enkele waterschermen. Die zorgden ervoor dat de gassen die vrijkwamen meteen werden geneutraliseerd. Daardoor bleef het probleem beperkt tot de onmiddellijke omgeving van het bedrijventerrein. Het voorval betekende nooit een onmiddellijk gevaar voor de omwonenden en de omliggende bedrijven. Randnieuws Seveso-truck houdt halt in Beveren In de maand juni 2016 hield de Seveso-truck van het federaal crisiscentrum twee keer halt op de wekelijkse markt in Beveren. De truck doorkruist het land en stopt in gemeenten die vlak bij Seveso-bedrijven liggen. In die bedrijven worden gevaarlijke stoffen geproduceerd of opgeslagen. In de Waaslandhaven liggen heel wat risicobedrijven. Ongeveer twintig in Beveren én Zwijndrecht. Er is geen directe aanleiding voor dit bezoek van de Seveso-truck. Het is enkel de bedoeling van het federaal crisiscentrum om de bevolking te informeren over wat haar te doen staat bij mogelijke calamiteiten in het havengebied. Slimme windmolen bij Luik Natie Coldstore rendeert Wind aan de Stroom (W@S), een publieke projectvennootschap waarin ook Maatschappij Linkerscheldeoever participeert, startte in 2015 met de bouw van het grootste windmolenpark op land. In een eerste fase werden er op de linkeroever 15 windmolens geplaatst met een vermogen van 3 megawatt. In het kader van het pilootproject Slimme windmolens (SWIFT) werd een ook een slimme windmolen gebouwd waarop Luik Natie rechtstreeks is aangesloten. Het bedrijf heeft hiervoor geïnvesteerd in een nieuwe hoogspanningscabine en slaagt erin om de compressoren die instaan voor het koelhouden van de diepvriescapaciteit optimaal af te stemmen op de productie van windenergie. Er werd bovendien geïnvesteerd in ledverlichting, met bewegings- en lichtsensoren. Na een ar blijkt dat het energieverbruik tot 85% werd gereduceerd. Wanneer Luik Natie Coldstore in de toekomst de bestaande koel- en diepvriesoppervlakte zal uitbreiden, kan ook de nog niet benutte capaciteit worden benut. PrIMA-project vormt onderhoudstechnici De industrie in het havengebied heeft elk ar twee-tot driehonderd nieuwe onderhoudstechnici nodig. De klassieke uitstroom van scholen is hiervoor onvoldoende. Daarom werken Bilfinger en Maintenance Partners voluit mee aan het PrIMA-project dat werkzoekenden klaarstoomt om als onderhoudstechnicus aan de slag te gaan. Het opleidingstraject is een initiatief van Voka, VDAB en Encora. Thierry Burki, CEO van Bilfinger ROB, is voorzitter. De voorbije ren hebben meer dan dertig bedrijven zich aangesloten bij het PrIMA-project. Dat illustreert de hoge nood aan goed opgeleide onderhoudstechnici. De screening van de kandidaten gebeurt door VDAB, de opleiding gebeurt samen met het Centrum voor Volwassenenonderwijs Encora. Met dit traject verwerven werkzoekenden hun competenties meteen op de werkvloer, terwijl ze op het einde van hun opleiding een erkend certificaat ontvangen. De voorbije vier ar werd een zestigtal werkzoekenden opgeleid tot onderhoudstechnicus. Het overgrote deel van de afgestudeerden vond hierdoor een vaste baan in de industrie. Opleiding voor job in logistieke sector Sinds augustus 2016 hebben Portilog en Randstad hun opleidingen van werkzoekenden voor een betrekking in de logistieke sector in de haven, uitgebreid naar het Waasland, gezien de expansie van de haven en de groeiende tewerkstelling op de linkeroever. In Beveren ligt de focus op de opleiding Transport Documentation Officer, waarvoor _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 77 12/06/ :32

78 78 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever kandidaten gedurende zeven dagen les volgen om vertrouwd te geraken met allerlei documenten voor internationale handel, zowel voor lucht-, zee- weg- als spoortransport. Nadien kunnen zij meestal aan de slag in een logistiek bedrijf. Portilog zorgt voor kwalitatieve opleidingen gericht op de praktijk, terwijl Randstad de kandidaten screent op hun competenties en motivatie en de kandidaten ook in contact brengt met potentiële werkgevers. Werk in de haven ook voor vluchtelingen In het einde van 2016 bleek dat er al heel wat erkende vluchtelingen aan de slag zijn in de haven op linkeroever. Sinds enkele maanden zette Synergie Belgium een twintigtal vluchtelingen aan het werk bij zijn logistieke klanten. Een maatregel die voor beide partijen een win-winsituatie betekende. Aan de ene kant zijn bedrijven voortdurend op zoek naar valabele arbeidskrachten en van de andere kant kiezen ook erkende vluchtelingen voor een zinvolle en winstgevende bezigheid, liever dan de hele dag doelloos rond te slenteren. Rond de haven bevinden zich in 2016 nog drie asielcentra: Westakkers, Fort Sint-Marie en Linkeroever. Synergie merkte dat daar een arbeidsmarkt zat die ze nog niet aangeboord had. Vluchtelingen bleken helemaal niet kritisch als het op een job aankomt, ze zijn net erg gemotiveerd om te werken. Een job zorgt echter niet voor een versnelling van de asielprocedure, maar wel voor een succesvolle start van hun toekomst hier. In het havengebied zijn 57 verschillende nationaliteiten aan de slag. Propere lucht in de haven. Daar gaan we voor. Campagne propere lucht MLSO startte in november 2016, samen met Voka, Alfaport en het Havenbedrijf Antwerpen een campagne over propere lucht voor het wegverkeer. De initiatiefnemers willen ondernemers, omwonenden en werknemers aanzetten om mee na te denken over hoe zij kunnen bijdragen aan een propere lucht. Dat kan onder andere door zowel vrachtwagens als personenwagens te vergroenen en door op zoek te gaan naar alternatieve en meer duurzame vervoersmiddelen. Bijkomend zal er ook een onderzoek gevoerd worden naar het milieuvriendelijk karakter van voertuigen. De Antwerpse havengemeenschap onderneemt tal van initiatieven om de haven duurzaam uit te bouwen. De verbetering van de luchtkwaliteit is een gezamenlijke ambitie: diverse inspanningen hebben reeds bijgedragen aan een properdere lucht. Om deze positieve trend verder te zetten, willen we bedrijven en werknemers aansporen om over te stappen naar groenere vrachtwagens en personenwagens. Ontdek op portofantwerp.com/propere-lucht hoe jij en je bedrijf hieraan kunnen bijdragen. Want een duurzame haven met propere lucht, daar is iedereen bij gebaat. Reconstructie Kogge moet wachten tot 2023 Het middeleeuwse schip dat in het ar 2000 in Doel opgegraven werd, zal in 2023 worden gereconstrueerd. Tot die tijd wordt het geconserveerd in speciale geklimatiseerde containers. In september 2000 ontdekte men bij graafwerken aan het Deurganckdok in Doel een vrij goed bewaard wrak van een middeleeuwse kogge, daterend uit De Doelse kogge is tot op heden het oudste en het op een na grootste schip van de twintig exemplaren van dit type dat in Europa werd teruggevonden. De eigenlijke conservering van de Doelse kogge is al gestart. De scheepsfragmenten worden nat bewaard in speciaal daartoe ingerichte containers die op hun beurt in geklimatiseerde boxen staan opgesteld, zodat de behandeling van het scheepshout gecontroleerd kan gebeuren. Verwachten wordt dat de reconstructie in 2023 kan starten in een tentoonstellingsruimte zodat de werken door het publiek kunnen worden gevolgd. Noordelijk Insteekdok als zandstock Het Noordelijk Insteekdok in de Waaslandhaven zal gebruikt worden om het uitgebaggerd zand voor de Oosterweelverbinding tijdelijk te stockeren. Het Havenbedrijf stelt daarvoor het dok ter beschikking als alternatief voor het Sint-Annabos. Het 87 hectare grote bos op Linkeroever zou volgens de oorspronkelijke plannen grotendeels gerooid worden om er een baggerstort te maken, maar hiertegen kwam fel protest. Een groot deel van het bos kan gespaard worden door de baggerspecie tijdelijk in het Noordelijk Insteekdok te storten. Het gaat om bijna 2 miljoen kubieke meter zand. Na de aanleg van de nieuwe Scheldetunnel zou de grond teruggevoerd worden om de tunnelelementen te bedekken. Het Noordelijke insteekdok wordt nu gebruikt door bedrijven Shipit en Gyproc, maar hun activiteiten komen niet in gevaar _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 78 12/06/ :32

79 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Grenspark Groot-Saeftinghe Interreg Vlaanderen-Nederland, het Europese subsidieprogramma voor Vlaams-Nederlandse samenwerking, keurde in april 2016, het project Grenspark Groot-Saeftinghe goed. Dit project, dat op 7 juli 2016 officieel van start ging, zorgt voor diverse natuuringrepen die ten goede komen aan de biodiversiteit en de fauna en flora van het Schelde-estuarium in en rond het Verdronken Land van Saeftinghe, de Hedwige- en Prosperpolder, Doelpolder en de Nieuwe Arenbergpolder. Het projectgebied zal in de komende ren uitgroeien tot een van de grootste aaneengesloten natte of estuariene natuurgebieden van West-Europa, dat onderhevig is aan de getijdenwerking. Het gebied ligt op de grens tussen Vlaanderen en Nederland. De ontwikkeling van het natuurgebied is het gevolg van de afspraken tussen Vlaanderen en Nederland rond de verdieping van de Westerschelde. Binnen het Europese project worden maatregelen getroffen rond het herstel van de vogelbiodiversiteit, het in stand houden van fauna en flora en het ecohydrologisch herstel van binnendijkse gebieden. Er zal ook worden samengewerkt met de landbouwers uit de regio rond het herstel van de populatie van de bruine kiekendief. Het project wil de biodiversiteit in het toekomstige grenspark verder bevorderen door extra broedgelegenheden te realiseren voor grondbroeders, maatregelen te nemen voor een behoud van de vleermuispopulatie en rugstreeppad en ook de biodiversiteit van een aantal dijken te bevorderen. Daarnaast zal het project zich richten op het realiseren van zilte graslanden en kreken. Tot slot worden ook inspanningen geleverd voor de vismigratie tussen het Schelde-estuarium en de achterliggende polders. Het project heeft een begroting van ongeveer 2,8 miljoen euro. Liefkenshoekspoortunnel (Antigoontunnel) Dat het goed gaat met de Waaslandhaven bleek uit een evaluatie van de trafiek in de Liefkenshoekspoortunnel. In vergelijking met anderhalf ar geleden is de trafiek in de spoortunnel gestegen van gemiddeld 30 treinen per dag - voor beide richtingen samen - naar gemiddeld 56 treinen per dag. Februari 2016 was daarin een topmaand met gemiddeld 60 treinen. Volgens Infrabel ligt de verklaring voor de toename onder meer bij de verkorte reistijd ten opzichte van de traditionele spoorroute en de iets betere conjunctuur. Voor de toekomst verwacht Infrabel een verdere groei, onder impuls van diverse initiatieven zoals de ingebruikname van de Kieldrechtsluis op linkeroever en de verhuis van MSC van de rechter- naar de linkeroever. Goederentrein tussen linker- en rechteroever Privébedrijf Inter Ferry Boats (IFB) legt sinds 4 april 2016 twee keer per dag een goederentrein in die van linker- naar rechteroever en terug rijdt. Het bedrijf wil daarmee het aantal vrachtwagens op de weg drastisch verminderen. De start van het project viel samen met de verhuis van MPET. Het initiatief is vooral belangrijk voor bedrijven die de producten uit hun magazijnen meteen op een boot van MSC moeten kunnen zetten. Door de verhuis van MSC moeten zij daarom hun goederen kunnen vervoeren van rechter- naar linkeroever. Sinds 4 april kan dat met de trein. De goederentrein heeft de capaciteit van veertig vrachtwagens. Dat betekent dat de trein ongeveer 360 vrachtwagens per dag van de weg kan halen. Containerreuzen Eén ar na de komst van de MSC Zoe, toen het grootste containerschip ter wereld, zijn gelijksoortige transportschepen voor de Antwerpse haven dagelijkse kost geworden. In de maand juli 2016 werd het record van de MSC Zoe immers scherper gesteld. De 395,4 meter lange MSC Zoe was met zijn draagvermogen van containers (TEU) tot dan toe een absoluut record voor de haven. Dat was vooral te danken aan de Scheldeverdieping. De MSC Zoe opende op dat vlak deuren. Terwijl in de eerste arhelft van 2015 nog 119 containerschepen groter dan TEU in de haven binnenliepen, was dat aantal na het eerste semester van 2016 al gestegen tot 212 of een toename met 78,2%, vooral door schepen van de MSC Zoe-klasse _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 79 12/06/ :32

80 80 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Diepgangrecord De Eleonora Maersk vestigde een nieuw diepgangrecord voor de haven van Antwerpen. Het record werd 15 cm scherper gesteld op 15,65 meter. Het schip werd met zijn uitzonderlijke diepgang op de MPET-terminal in het Deurganckdok afgemeerd. Die operatie verliep bijzonder vlot. De loodsen, de Gemeenschappelijke Nautische Autoriteit en de havenautoriteiten, toonden hiermee een sterk staaltje van hun kunnen. Drugs- en alcoholcontroles Dokwerkers in de Antwerpse haven kunnen sinds 15 nuari 2016 collectief worden onderworpen aan al dan niet aangekondigde drugs- en alcoholcontroles. Tot dan konden alleen individuele havenarbeiders daartoe worden verplicht als ze zich verdacht gedroegen. Het project streeft geen heksencht na, maar wil de havenarbeiders wel bewust maken van de gevaren van het gebruik van alcohol en drugs op de werkvloer. Drugsvangst In de Antwerpse haven heeft de douane einde maart 2016 een massale drugsvangst gedaan. Tussen een lading ananassen zat maar liefst 5 ton cocaïne verborgen. Onderschepping van cocaïne gebeurt wel vaker in de Antwerpse haven. Meestal gaat het om enkele kilo s, soms enkele tientallen kilo s. De vondst van vijf ton cocaïne in één klap was dan ook zeer uitzonderlijk. De drugs hadden een straatwaarde van ruim 150 miljoen euro. De douane deed de recordvangst op de linkeroever. De drugs zaten verstopt in een container met ananassen, afkomstig uit Zuid-Amerika. Drones bewaken veiligheid Na de aanslagen op de luchthaven van Zaventem en in het metrostation Maalbeek in Brussel werden ook in de haven veiligheidsmaatregelen genomen. Zo zette Defensie kort na de dramatische gebeurtenissen drones in om het havengebied te bewaken en te beveiligen. Onder het motto dat men vanuit de lucht meer ziet dan vanop de grond bespaarde de inzet van onbemande vliegtuigjes maar liefst 110 militairen voor de bewaking van de haven vanop de grond. Einde mei werden de drones uit het havengebied teruggetrokken. Nergens meer vogelsoorten Er zijn in België nergens meer vogelsoorten dan in de natuurcompensatiegebieden in de Waaslandhaven. Dat wijst een onderzoek van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) uit. Vrijwilligers van Natuurpunt en INBO houden sinds 2003 in totaal 45 broedvogelsoorten in het havengebied in de gaten. Bij weidevogels is de verhuis naar de voor hen aangelegde compensatiegebieden vooral voor de grutto en de kievit een succesverhaal. In de Verrebroekse Plassen broedt ook de enige kolonie lepelaars in ons land. Sinds 2003 werden al meer dan 360 jongen grootgebracht _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 80 12/06/ :32

81 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Financiële gegevens _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 81 12/06/ :32

82 82 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 82 12/06/ :32

83 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 83 12/06/ :32

84 84 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever 40 1 EUR NAT. Datum neerlegging Nr Blz. E. D. VOL 1 JAARREKENING EN ANDERE OVEREENKOMSTIG HET WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN NEER TE LEGGEN DOCUMENTEN IDENTIFICATIEGEGEVENS NAAM: Maatschappij voor het haven-, grond- en industrialisatiebeleid van het Linkerscheldeoevergebied Rechtsvorm: Adres: Sint-Paulusplein Nr.: 27 Postnummer: 9120 Gemeente: Kallo (Beveren-Waas) Land: België Rechtspersonenregister (RPR) - Rechtbank van Koophandel van Internetadres 1: Gent, afdeling Dendermonde Ondernemingsnummer DATUM van de neerlegging van de oprichtingsakte OF van het recentste stuk dat de datum van bekendmaking van de oprichtingsakte en van de akte tot statutenwijziging vermeldt. JAARREKENING IN EURO (2 decimalen) 2 goedgekeurd door de algemene vergadering van met betrekking tot het boekar dat de periode dekt van 1/01/2016 tot 31/12/2016 Vorig boekar van 1/01/2016 tot 31/12/2015 De bedragen van het vorige boekar zijn / zijn niet 3 identiek met die welke eerder openbaar werden gemaakt. Totaal aantal neergelegde bladen: omdat ze niet dienstig zijn: 11 Nummers van de secties van het standaardmodel die niet werden neergelegd Handtekening (naam en hoedanigheid) Handtekening (naam en hoedanigheid) 1 Facultatieve vermelding. 2 Indien nodig, aanpassen van de eenheid en munt waarin de bedragen zijn uitgedrukt. 3 Schrappen wat niet van toepassing is. 1/ _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 84 12/06/ :32

85 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Nr VOL 2.1 LIJST VAN DE BESTUURDERS, ZAAKVOERDERS EN COMMISSARISSEN EN VERKLARING BETREFFENDE EEN AANVULLENDE OPDRACHT VOOR NAZICHT OF CORRECTIE LIJST VAN DE BESTUURDERS, ZAAKVOERDERS EN COMMISSARISSEN VOLLEDIGE LIJST met naam, voornamen, beroep, woonplaats (adres, nummer, postnummer en gemeente) en functie in de onderneming Aerts Freddy Sint-Margrietstraat 4, 9140 Temse, België Functie : Bestuurder Mandaat : 27/03/2013 Deckers Miet Nieuwe Arenberg 2, 9130 Kieldrecht (Beveren), België Functie : Bestuurder Mandaat : 27/03/2013 Verhoeven Björn Hoge Kaart 138, 2930 Brasschaat, België Functie : Bestuurder Mandaat : 27/03/2013 Bruyninckx Eddy Vijverslei 8, 2950 Kapellen (Antw.), België Functie : Ondervoorzitter van de raad van bestuur Mandaat : 27/03/2013 Van Geertsom Julien Kasteelstraat 82, 9140 Temse, België Functie : Bestuurder Mandaat : 27/03/2013 Herremans Kris Prins Leopoldstraat 18, 2070 Zwijndrecht, België Functie : Bestuurder Mandaat : 27/03/2013 Tindemans Guy Peter Benoitlaan 35, 9120 Beveren-Waas, België Functie : Bestuurder Mandaat : 27/03/2013 Hulstaert Kristien Gaverlandstraat 40, 9120 Beveren-Waas, België Functie : Bestuurder Mandaat : 27/03/2013 Kennis Koen Bosduifstraat 19, 2018 Antwerpen 1, België Functie : Bestuurder Mandaat : 27/03/ _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 85 12/06/ :32

86 86 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Nr VOL 2.1 LIJST VAN DE BESTUURDERS, ZAAKVOERDERS EN COMMISSARISSEN (vervolg van de vorige bladzijde) Deckers Peter Ruiterstraat 70, 9130 Verrebroek, België Functie : Bestuurder Mandaat : 27/03/2013 Vlegels Boudewijn Oud Arenberg 78, bus 1, 9130 Kieldrecht (Beveren), België Functie : Voorzitter van de raad van bestuur Mandaat : 26/03/2014 Kegels Filip Marktplein 11, 9130 Kieldrecht (Beveren), België Functie : Bestuurder Mandaat : 26/03/2014 Vanfraechem Stephan Wegvoerigsstraat 27, 9230 Wetteren, België Functie : Bestuurder Mandaat : 17/12/2014 Callens, Pirenne & Co CVBA Jan Van Rijswijcklaan 10, 2018 Antwerpen 1, België Functie : Commissaris, Lidmaatschapsnummer : B00003 Mandaat : 1/01/ /12/2016 Vertegenwoordigd door : 1. Callens Philip Jan Van Rijswijcklaan 10, 2018 Antwerpen 1, België, Lidmaatschapsnummer : AO _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 86 12/06/ :32

87 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Nr VOL 2.2 VERKLARING BETREFFENDE EEN AANVULLENDE OPDRACHT VOOR NAZICHT OF CORRECTIE Het bestuursorgaan verklaart dat geen enkele opdracht voor nazicht of correctie werd gegeven aan iemand die daar wettelijk niet toe gemachtigd is met toepassing van de artikelen 34 en 37 van de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen. De arrekening werd / commissaris is. werd niet * geverifieerd of gecorrigeerd door een externe accountant of door een bedrijfsrevisor die niet de In bevestigend geval, moeten hierna worden vermeld: naam, voornamen, beroep en woonplaats van elke externe accountant of bedrijfsrevisor en zijn lidmaatschapsnummer bij zijn Instituut, evenals de aard van zijn opdracht: A. Het voeren van de boekhouding van de onderneming **, B. Het opstellen van de arrekening **, C. Het verifiëren van de arrekening en/of D. Het corrigeren van de arrekening. Indien taken bedoeld onder A. of onder B. uitgevoerd zijn door erkende boekhouders of door erkende boekhouders-fiscalisten, kunnen hierna worden vermeld: naam, voornamen, beroep en woonplaats van elke erkende boekhouder of erkende boekhouderfiscalist en zijn lidmaatschapsnummer bij het Beroepsinstituut van erkende Boekhouders en Fiscalisten, evenals de aard van zijn opdracht. Naam, voornamen, beroep en woonplaats Lidmaatschapsnummer Aard van de opdracht (A, B, C en/of D) * Schrappen wat niet van toepassing is. ** Facultatieve vermelding. 4/ _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 87 12/06/ :32

88 88 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Nr VOL 3.1 JAARREKENING BALANS NA WINSTVERDELING ACTIVA OPRICHTINGSKOSTEN VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa... Materiële vaste activa... Terreinen en gebouwen... Installaties, machines en uitrusting... Meubilair en rollend materieel... Leasing en soortgelijke rechten... Overige materiële vaste activa... Activa in aanbouw en vooruitbetalingen... Toel Codes Boekar Vorig boekar 20 21/ , , / , , , , , , , , , ,57 Financiële vaste activa Verbonden ondernemingen... Deelnemingen... Vorderingen... Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat... Deelnemingen... Vorderingen... Andere financiële vaste activa... Aandelen... Vorderingen en borgtochten in contanten / / , / , ,00 284/ ,82 285/ , , , , , , _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 88 12/06/ :32

89 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Nr VOL 3.1 Toel. Codes Boekar Vorig boekar VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen op meer dan één ar Handelsvorderingen... 29/ , , , ,00 Overige vorderingen , ,00 Voorraden en bestellingen in uitvoering Voorraden /36 Grond- en hulpstoffen... 30/31 Goederen in bewerking Gereed product Handelsgoederen Onroerende goederen bestemd voor verkoop Vooruitbetalingen Bestellingen in uitvoering Vorderingen op ten hoogste één ar Handelsvorderingen... 40/ , , , ,35 Overige vorderingen , ,26 Geldbeleggingen Eigen aandelen / / , ,00 Overige beleggingen... 51/ , ,00 Liquide middelen Overlopende rekeningen TOTAAL DER ACTIVA /58 490/1 20/ , , , , , , _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 89 12/06/ :32

90 90 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Nr VOL 3.2 Toel. Codes Boekar Vorig boekar PASSIVA EIGEN VERMOGEN Kapitaal Geplaatst kapitaal... Niet-opgevraagd kapitaal / , , , , , , , ,66 Uitgiftepremies Herwaarderingsmeerwaarden Reserves Wettelijke reserve , , ,00 471, , ,00 Onbeschikbare reserves Voor eigen aandelen Andere Belastingvrije reserves Beschikbare reserves... Overgedragen winst (verlies)...(+)/(-) , ,44 Kapitaalsubsidies Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto-actief VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN Voorzieningen voor risico's en kosten /5... Pensioenen en soortgelijke verplichtingen Fiscale lasten Grote herstellings- en onderhoudswerken , , , , , ,61 Milieuverplichtingen Overige risico's en kosten / , ,61 Uitgestelde belastingen Bedrag in mindering te brengen van het geplaatst kapitaal. 5 Bedrag in mindering te brengen van de andere bestanddelen van het eigen vermogen. 7/ _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 90 12/06/ :32

91 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Nr VOL 3.2 Toel. Codes Boekar Vorig boekar SCHULDEN Schulden op meer dan één ar Financiële schulden / / , , , , , ,04 Achtergestelde leningen Niet-achtergestelde obligatieleningen Leasingschulden en soortgelijke schulden Kredietinstellingen , ,04 Overige leningen Handelsschulden Leveranciers Te betalen wissels Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Overige schulden / , ,85 Schulden op ten hoogste één ar Schulden op meer dan één ar die binnen het ar vervallen... Financiële schulden / , , , ,99 Kredietinstellingen /8 Overige leningen Handelsschulden , ,41 Leveranciers / , ,41 Te betalen wissels Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen , ,74 Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten , ,09 Belastingen / , ,86 Bezoldigingen en sociale lasten / , ,23 Overige schulden... 47/ , ,13 Overlopende rekeningen TOTAAL VAN DE PASSIVA /3 10/ , , , , _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 91 12/06/ :32

92 92 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Nr VOL 4 RESULTATENREKENING Toel. Codes Boekar Vorig boekar Bedrijfsopbrengsten Omzet /76A , , , ,53 Voorraad goederen in bewerking en gereed product en bestellingen in uitvoering: toename (afname)...(+)/(-) 71 Geproduceerde vaste activa Andere bedrijfsopbrengsten , ,55 Niet-recurrente bedrijfsopbrengsten A Bedrijfskosten... Handelsgoederen,... grond- en hulpstoffen... 60/66A , ,03 Aankopen /8 Voorraad: afname (toename)...(+)/(-) 609 Diensten en diverse goederen... Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen...(+)/(-) Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa... Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen)...(+)/(-) Andere bedrijfskosten... Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten... (-) 6.10 Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen)...(+)/(-) /4 635/8 640/ , , , ,80 Niet-recurrente bedrijfskosten A 3.921, , , , , , , ,66 Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies)...(+)/(-) , , _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 92 12/06/ :32

93 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Nr VOL 4 Toel. Codes Boekar Vorig boekar Financiële opbrengsten... 75/76B , ,61... Recurrente financiële opbrengsten , ,61 Opbrengsten uit financiële vaste activa... Opbrengsten uit vlottende activa , , , ,16 Andere financiële opbrengsten / ,22 181,91 Niet-recurrente financiële opbrengsten B 7.292,72 Financiële kosten..... Recurrente financiële kosten /66B , , , ,88 Kosten van schulden... Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugneming)...(+)/(-) Andere financiële kosten / ,37 346, ,63 611,25 Niet-recurrente financiële kosten B Winst (Verlies) van het boekar voor belasting...(+)/(- ) Onttrekkingen aan de uitgestelde belastingen Overboeking naar de uitgestelde belastingen Belastingen op het resultaat...(+)/(-) / , , , ,89 Belastingen / , ,89 Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen Winst (Verlies) van het boekar...(+)/(-) , ,89 Onttrekking aan de belastingvrije reserves Overboeking naar de belastingvrije reserves Te bestemmen winst (verlies) van het boekar...(+)/(-) , , _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 93 12/06/ :32

94 94 Jaarverslag 2016 ~ Maatschappij Linkerscheldeoever Nr VOL 5 RESULTAATVERWERKING Codes Boekar Vorig boekar Te bestemmen winst (verlies)...(+)/(-) , ,89 Te bestemmen winst (verlies) van het boekar...(+)/(-) (9905) , ,89 Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekar...(+)/(-) 14P Onttrekking aan het eigen vermogen / ,21... aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies aan de reserves ,21 Toevoeging aan het eigen vermogen aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies / , ,71 aan de wettelijke reserve aan de overige reserves , ,71 Over te dragen winst (verlies)...(+)/(-) (14) Tussenkomst van de vennoten in het verlies Uit te keren winst Vergoeding van het kapitaal... Bestuurders of zaakvoerders... Werknemers... Andere rechthebbenden / , , , ,18 11/ _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 94 12/06/ :32

95 Maatschappij Linkerscheldeoever ~ Jaarverslag Tewerkstellingscijfers _MLO Jaarverslag 2016_v4.indd 95 12/06/ :32