2. Het aanwijzingsbesluit in te laten gaan op 1 juli Wet markt en overheid. Ter besluitvorming door de Raad. Collegevoorstel Openbaar.

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Wet markt en overheid Programma / Programmanummer Bestuur & Middelen / 1042 BW-nummer Portefeuillehouder H.M.F. Bruls Samenvatting Vanaf 1 juli 2014 geldt de Wet markt en overheid definitief. De bedoeling van de wet is dat er door de overheid eerlijk wordt geconcurreerd met bedrijven als economisch activiteiten worden verricht. Er moet sprake zijn van een gelijk speelveld. De wet geeft een aantal spelregels, die de overheid in acht moet nemen. Een uitzondering op deze gedragsregels, zijn de activiteiten die verricht worden in het algemeen belang. In het voorliggende voorstel worden deze activiteiten benoemd, ter besluitvorming voor de raad. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. JZ10, Pieter van Diemen, 2906 Datum ambtelijk voorstel 24 juni 2014 Registratienummer Aan de Raad voor te stellen 1. De volgende economische activiteiten aan te wijzen als activiteiten, die plaatsvinden in het algemeen belang als bedoeld in artikel 25 h, vijfde lid, van de Mededingingswet: a. Exploitatie parkeervoorzieningen CWZ en Novium b. Exploitatie fietsenstallingen c. Exploitatie sportaccommodaties d. Exploitatie van wijkcentra/kinderboerderijen/jongerencentra en speeltuinen e. Verhuur/bruikleen van vastgoed f. Makelpunt g. Bureau sociaal raadslieden Steller Pieter van Diemen Paraaf akkoord Datum 2. Het aanwijzingsbesluit in te laten gaan op 1 juli 2014 Ter besluitvorming door de Raad Besluit B&W d.d. 1 juli 2014 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.4 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder collegevoorstel Wet Markt en Overheid 1 4 1

2 Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel / Fatale termijn: besluitvorming vóór: Onderwerp Wet markt en overheid Programma / Programmanummer Bestuur & Middelen / 1042 Portefeuillehouder H.M.F. Bruls Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 1 juli 2014 Samenvatting Vanaf 1 juli 2014 geldt de Wet markt en overheid volledig. De bedoeling van de wet is dat er door de overheid eerlijk wordt geconcurreerd met bedrijven als economisch activiteiten worden verricht. Er moet sprake zijn van een gelijk speelveld. De wet geeft een aantal spelregels, die de overheid in acht moet nemen. Een uitzondering op deze gedragsregels, zijn de activiteiten die verricht worden in het algemeen belang. In dit voorstel worden deze activiteiten benoemd. Voorstel om te besluiten 1. De volgende economische activiteiten aan te wijzen als activiteiten, die plaatsvinden in het algemeen belang als bedoeld in artikel 25 h, vijfde lid, van de Mededingingswet: a. Exploitatie parkeervoorzieningen CWZ en Novium b. Exploitatie fietsenstallingen c. Exploitatie sportaccommodaties d. Exploitatie van wijkcentra/kinderboerderijen/jongerencentra en speeltuinen e. Verhuur/bruikleen van vastgoed f. Makelpunt g. Bureau sociaal raadslieden 2. Het aanwijzingsbesluit in te laten gaan op 1 juli 2014 Opgesteld door, telefoonnummer, Pieter van Diemen, 2906, p.van.diemen@nijmegen.nl

3 Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1 Inleiding Op 1 juli 2012 is de Mededingingswet uitgebreid met de Wet markt en overheid (de artikelen 25g t/m 25m Mededingingswet). Vanaf 1 juli 2014 geldt de wet volledig, ook voor alle bestaande gevallen. De bedoeling van de wetgever is dat in geval van economische activiteiten van overheidsinstellingen er eerlijk wordt geconcurreerd met bedrijven en dat er sprake is van een gelijk speelveld. De wet geeft een aantal spelregels, die overheidsinstanties zoals gemeenten in acht moeten nemen als zij economische activiteiten uitvoeren. Daaronder wordt begrepen het aanbieden van goederen en diensten op de markt. De belangrijkste spelregel is, dat de gemeente dergelijke activiteiten wel mag aanbieden, maar dan in beginsel aan de afnemer de integrale kostprijs in rekening moet brengen. Verder bevat de wet bepalingen over het gebruik van overheidsgegevens voor die activiteiten en over functiescheiding tussen uitvoerders en toezichthouders op die activiteiten. Voor overheidsbedrijven geldt, dat de overheid deze bedrijven niet mag bevoordelen bijvoorbeeld door hen diensten of middelen ter beschikking te stellen onder de integrale kostprijs. Een uitzondering op deze gedragsregels, zijn de activiteiten die verricht worden in het algemeen belang. Dit dient wel te gebeuren op basis van een raadsbesluit, waarin wordt bepaald welke economische activiteiten gelden waarbij niet de integrale kostprijs in rekening wordt gebracht, in het algemeen belang. 1.1 Wettelijk kader of beleidskader In de Wet markt en overheid staan vier gedragsregels voor economische activiteiten voor overheidsorganen: Integrale kostendoorberekening: alle kosten (salariskosten, kosten van huisvesting, automatisering, energie, onderhoud, schoonmaak, kapitaallasten) moeten in de prijs van het te leveren product of dienst worden doorberekend. Bevoordelingsverbod: overheden mogen hun eigen overheidsbedrijven niet bevoordelen ten opzichte van andere bedrijven, tenzij het overheidsbedrijf een publieke taak uitvoert. Gegevensgebruik: het is niet vanzelfsprekend dat overheden gegevens die ze vanuit hun publieke taak verkrijgen mogen gebruiken voor economische activiteiten. Overheden mogen de gegevens waar ze over beschikken alleen hergebruiken voor andere economische activiteiten als andere organisaties of bedrijven ook over deze gegevens kunnen beschikken. Functiescheiding: indien de gemeente tegelijkertijd een activiteit uitvoert en daarop toezicht dient te houden mogen deze taken niet in één functie verenigd zijn. De wet kent een paar paar uitzonderingen, waarin deze gedragsregels niet van toepassing zijn. Een daarvan betreft de economische activiteiten die worden verricht door een onderneming die belast is met de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). Een andere uitzondering is dat de raad gemotiveerd kan besluiten dat bepaalde economische activiteiten in het algemeen belang plaatsvinden. Voor alle nieuwe en bestaande acviteiten geldt dat de volgende vragen gesteld moeten worden:

4 2 - Betreft het economische activiteiten, niet bestemd voor de uitvoering van publieke taak (zo nee, Wet markt en overheid niet van toepassing), zo ja; - Is getoetst aan de staatsteuncriteria of is (Europees) aanbesteed (zo ja, Wet markt en overheid niet van toepassing), zo nee; - Is een van de uitzonderingen van de Wet markt en overheid van toepassing (Wsw, algemeen belang bepaling), zo nee; - De vier gedragsregels voor economische activiteiten voor overheidsorganen gelden. 1.2 Relatie met programma De werking van de Wet markt en overheid strekt zich uit over alle afdelingen en programma s binnen de gemeente. 2 Doelstelling Het doel van het voorstel is om de activiteiten die op dit moment plaatsvinden waarbij geen integrale kostprijs wordt doorberekend, maar die in het algemeen belang gebeuren te kunnen continueren onder de werking van de Wet markt en overheid. 3 Argumenten De volgende activiteiten voldoen wel aan alle andere gedragsregels, maar niet aan de regel, dat de integrale kostprijs in rekening wordt gebracht : 1. Exploitatie parkeervoorzieningen CWZ en Novium 2. Exploitatie fietsenstallingen 3. Exploitatie sportaccommodaties 4. Exploitatie van wijkcentra/kinderboerderijen/jongerencentra en speeltuinen 5. Verhuur/bruikleen van vastgoed 6. Makelpunt 7. Bureau sociaal raadslieden Ten aanzien van deze activiteiten zijn in het verleden weliswaar al dan niet expliciet besluiten genomen om deze onder de integrale kostprijs aan te bieden, maar het is wenselijk om dit te formaliseren via het voorgestelde raadsbesluit. Motivering per activiteit : 1. Exploitatie parkeervoorzieningen CWZ en Novium. Beide parkeervoorzieningen vormen een uitzondering op de kostprijsdoorrekening zoals die bij de andere parkeervoorzieningen geldt. De gemeente Nijmegen voert op basis van raadsbesluit sinds 1992 de exploitatie op het parkeerterrein van het CWZ uit. Gekozen is voor een gemeentelijke exploitatie om de parkeeroverlast voor omwonenden te beperken. De gemeente heeft door het voeren van een eigen exploitatie maximale sturing op tarieven en de capaciteit van het parkeerterrein. De economische activiteiten bestaan uit het exploiteren, beheren en onderhouden van de parkeerterreinen voor bezoekers en personeel van het CWZ middels achterafbetalingsapparatuur.

5 3 De economische activiteiten bij Novium Woonboulevard bestaan uit het, beheren en onderhouden van de parkeerterreinen voor bezoekers en personeel van Novium middels voorafbetalingsapparatuur. De financiering: 15% van de winstafdracht is een andere systematiek dan de kostprijsdoorrekening. 2. Exploitatie fietsenstallingen: Het gebruik hiervan is gratis. Doel hiervan is het fietsgebruik te stimuleren, zowel vanuit mobiliteits als uit gezondheidsoogpunt. Daarnaast zijn beheerde stallingen aangelegd om het aantal fietsen op straat te beperken en zo overlast te voorkomen. Bovendien beogen beheerde fietsenstallingen fietsendiefstal tegen te gaan. 3. Exploitatie sportaccommodaties. Wij willen voorzien in een kwalitatief goede basisinfrastructuur van sport- en beweegaccommodaties en voorzieningen. Wij streven er naar om in het gebruik van accommodaties het sporten en bewegen voor alle Nijmegenaren zo goed mogelijk te faciliteren. Indien kostendekkende tarieven in rekening worden gebracht aan huurders en sportverenigingen zou dit ten koste gaan van deelname aan sportactiviteiten en lidmaatschap van sportverenigingen. Dit terwijl wij als bestuurlijk doel hebben om het huidige niveau van sportdeelname te behouden, en een stap vooruit zetten wat betreft de beweegdeelname, met name binnen bepaalde groepen die onder gemiddeld voldoen aan de beweegnorm. 4. Exploitatie van wijkcentra/kinderboerderijen/jongerencentra en speeltuinen. Het gaat hierbij om de exploitatie van gebouwen/ruimten voor maatschappelijke activiteiten die de gemeente voor een kwalitatieve samenleving van belang acht. Het in rekening brengen van de volledige integrale kostprijs zou er toe leiden dat deze maatschappelijke activiteiten tot hogere prijzen leiden waardoor de doelgroepen niet worden bereikt. 5. Verhuur/bruikleen van vastgoed. De gemeente gaat uit van marktconforme huurprijzen die tenminste kostendekkend zijn. Voor zover de huurder financieel wordt ondersteund loopt dit via subsidie voor de betreffende huurder. Integrale kostendoorberekening bij verhuur/bruikleen van vastgoed is om meerdere redenen niet haalbaar. Bij verhuur hebben we te maken met lopende huurovereenkomsten die niet zomaar kunnen worden beeindigd om de huurprijs aan te passen. Daarnaast kent verhuur van woningen en woonwagentandplaatsen een dwingendrechtelijk puntensysteem op basis waarvan de huurprijs wordt vastgesteld. Bij verhuur van winkelruimte bestaat er ook een wettelijk huurregime dat is gebaseerd op marktprijzen. Het hanteren van een wettelijk huurprijssysteem voorkomt in ieder geval dat er oneerlijke concurrentie ontstaat. Tot slot worden vastgoedobjecten soms in bruikleen gegeven. Dit gebeurt onder andere bij objecten die we in de verkoop hebben staan, in afwachting van herontwikkeling en om kraak te voorkomen. Indien we voor deze vastgoedobjecten een huurprijs vragen komen we in een huurregime, waar we te maken krijgen met dwingendrechtelijke voorwaarden. Het ontbreken van huurbescherming is op zich al reden genoeg om niet de integrale kostprijs in de huur door te berekenen. Het algemeen belang van het dwingendrechtelijke huurprijssysteem en van het beperken van risico s van leegstand weegt naar onze mening zwaarder dan het eventuele belang dat derden eventueel hebben bij integrale kostendoorrekening door onze gemeente.

6 4 6. Makelpunt. Ter voorkoming van leegstand heeft de gemeente een zogenaamde Makelpunt ingericht. Het Makelpunt is een digitaal aanbodsysteem van vastgoed. Naast het aanbod van vastgoed van de gemeente wordt via het Makelpunt ook leegstaand vastgoed van andere maatschappelijke instellingen aangeboden. Via dit aanbodsysteem proberen we de leegstand bij maatschappelijke instellingen zoveel mogelijk te beperken. Met beperking van leegstand genereren de maatschappelijke instellingen inkomsten. Wij gaan er van uit dat deze inkomsten de vraag naar subsidiegeld beperken en hiermee ook in het algemeen belang zijn. Daarnaast streven we er naar dat maatschappelijke instellingen gezamelijk in huisvesting gaan voorzien en hiermee synergie in hun maatschappelijke rol ontstaat. Ook dit dient een algemeen belang. 7. Bureau sociaal raadslieden. Voor inwoners van de gemeente Nijmegen met een laag inkomen wordt laagdrempelige sociaal-juridische dienstverlening geboden. De dienstverlening bestaat uit advisering, verwijzing en bemiddeling. De dienstverlening is kosteloos. Deze dienstverlening zou voor veel mensen met een lager inkomen niet bereikbaar zijn indien we de integrale kostprijs hiervoor zouden doorberekenen. Voor al deze activiteiten geldt dat wij deze van algemeen belang achten. Daarnaast zijn wij van mening, dat door het onder de kostprijs aanbieden van deze activiteiten de belangen van particuliere ondernemers niet worden geschaad. 4 Risico s Indien besluitvorming door de raad achterwege zou blijven, bestaat het risico dat de Autoriteit Consument en Markt (ACM) een onderzoek start of dat een klacht wordt ingediend bij de ACM. Bij een ernstige schending van de wet kan de ACM een dwangsom opleggen om de gemeente te dwingen de economische aciviteit te staken Een andere mogelijkheid is dat een bedrijf zich oneerlijk beconcurreerd acht en naar de rechter stapt om de overheidsactiviteit beëindigd te krijgen of een schadevergoeding te krijgen. Met het raadsbesluit wordt dit risico geminimaliseerd. De activiteiten in het algemeen belang, zoals bedoeld in de wet, worden vastgelegd in een aanwijzingsbesluit met als ingangsdatum 1 juli Naar verwachting neemt uw raad hierover een besluit direct na het zomerreces Het feit dat de vaststelling gebeurt met terugwerkende kracht stuit niet op juridische bezwaren. Er wordt geen belastend besluit genomen waarbij de rechtspositie van belanghebbenden nadelig wordt beïnvloed. Verder wordt er geen wijziging gebracht in de bestaande situatie zodanig dat er strijd met het rechtszekerheidsbeginsel zou ontstaan. Het gaat immers om het bestendigen van de bestaande praktijk. 5 Financiën Andere kosten dan die van publicaties ten behoeve van inwerkingtreding doen zich niet voor. 6 Participatie en Communicatie Er wordt geen feitelijke wijziging in de bestaande situatie gebracht. Het gaat om vaststelling van het algemeen belang zoals bedoeld in de wet van activiteiten die we als gemeente reeds verrichten.

7 5 7 Uitvoering en evaluatie Er wordt geen feitelijke wijziging in de bestaande situatie gebracht. Het gaat om vaststelling van het algemeen belang zoals bedoeld in de wet van activiteiten die we als gemeente reeds verrichten. College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg