Programmabegroting Gemeente Bedum

Transcriptie

1 Programmabegroting 2007 Gemeente Bedum

2 Inhoudsopgave Aanbiedingsbrief college 1 Algemeen - samenstelling bestuur 9 - kerngegevens 9 en 10 Beleidsbegroting Het programmaplan 13 Programma s: Algemeen bestuur 14 Openbare orde en veiligheid 21 Verkeer, vervoer en waterstaat 25 Economische zaken 29 Onderwijs 31 Cultuur en recreatie 33 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening 37 Volksgezondheid en milieu 43 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 47 Financiën 53 Overige: Algemene dekkingsmiddelen 58 Onvoorzien 60 Nieuw beleid 61 Paragrafen lokale heffingen 63 weerstandsvermogen 68 onderhoud kapitaalgoederen 73 financiering 75 bedrijfsvoering 78 verbonden partijen 81 grondbeleid 86 gemeentelijke subsidies 87 controle en onderzoek 88 Financiële begroting - inleiding 92 - overzicht baten en lasten 93 - toelichting op overzicht baten en lasten 94 - uiteenzetting van de financiële positie 95 Meerjarenraming Prioriteitenlijsten Staat van reserves en voorzieningen 112 Vaststellingsbesluit 118

3 Aanbiedingsbrief college

4 Aan de raad van de gemeente Bedum. Geachte leden van de raad, Voor u ligt de begroting Het kabinet Balkenende 3 heeft in de onlangs gepresenteerde miljoenennota de verwachting uitgesproken dat het jaar 2007 een jaar van economische groei zal worden. De rijksbegroting vertoont voor 2007 geen tekort. Deze positieve berichten van het rijk doen verwachten dat ook de gemeenten daarvan zullen profiteren. De stelling van het rijk is immers samen de trap op en samen de trap af. De gepresenteerde september-circulaire geeft de gemeenten echter nagenoeg geen extra speelruimte. Het zittende kabinet is huiverig om gemeenten mee te laten delen in de groei. Invulling van eventuele ruimte wordt overgelaten aan het nieuwe kabinet dat na de verkiezingen van 22 november a.s. zal aantreden. Zo wordt er bijvoorbeeld geen structurele invulling gegeven aan de middelen die de gemeenten krijgen voor de taken op het gebied van openbare orde en veiligheid. Onze gemeente krijgt hiervoor gedurende de jaren 2006, 2007, 2008 en ,00 per jaar. Het gaat hier om de compensatie van structurele kosten die de gemeente heeft voor de uitvoering van deze taken. Door ingaande 2010 dit bedrag weer uit de algemene uitkering te halen ontstaat er in onze meerjarenbegroting een gat. Dit gat hebben wij afgedekt door geplande investeringen naar achteren te schuiven. Wij betreuren het dat het huidige kabinet een beleidsarme septembercirculaire heeft gepresenteerd. Gemeenten worden daardoor min of meer gedwongen om nu te bezuinigen terwijl verwacht wordt dat straks de meicirculaire de nodige financiële ruimte zal gaan geven. Nadat de voorbereidingen ten aanzien van de opstelling van de begroting waren afgerond zijn wij nog geconfronteerd met de bekendmaking van de budgetten Wet Werk en Bijstand Het merendeel van de Groninger gemeenten ziet het budget 2007 fors dalen. Voor onze gemeente daalt het budget met 16,88%. Uitgaande van gelijkblijvende uitkeringslasten betekent dit tekort in 2007 van ,00. Met dit tekort hebben wij in de begroting 2007 geen rekening gehouden. Inmiddels hebben de gemeenten gezamenlijk actie ondernomen richting VNG en het ministerie om uitleg en bijstelling van de korting die is doorgevoerd. Een korting doorvoeren op deze wijze en van deze omvang maakt het voor de gemeenten onmogelijk om de financiën op orde te houden. Begrotingsontwikkeling In de voorjaarsnota 2006 hebben wij u een meerjarig financieel perspectief alsmede uitgangspunten voor de begroting 2007 voorgelegd. Op basis van de voorjaarsnota 2006 werd verwacht dat de begroting 2007 een tekort zal vertonen van ,00. De begroting 2007 die wij hierbij aan u voorleggen geeft een overschot van 369,00. Het eerste ontwerp voor de begroting 2007 gaf een tekort te zien van afgerond ,00. In onderstaand overzicht geven wij aan hoe dit tekort tot stand komt en welke dekkingsmiddelen worden ingezet om het tekort weg te werken. Daarmee geven wij ook de afwijkingen aan die zijn ontstaan ten opzichte van de cijfers die voor 2007 zijn gepresenteerd in de voorjaarsnota Lasten Baten Stand van zaken voorjaarsnota Meer kapitaallasten prioriteitenlijst Personeelsbeleid brandweer, opleidingen c.a Straatmeubilair (vandalisme en uitbreiding) Economische zaken, deelname promotiedagen bedrijfsleven Openbaar onderwijs: bijdrage Marenland Breedtesportimpuls Huisvesting openbaar onderwijs: bijdrage in aanslagen OZB Huisvesting bijzonder basis onderwijs: bijdrage in aanslagen OZB Sportveld Bedum, onderhoud gebouw IOAW, minder baten

5 OZB, correctie uitgangspunten Hogere energiekosten Gemeentehuis, schoonmaak derden Meenschaar, onderhoud Apparaatskosten, werken derden Reproductie en onderhoud archief Stelpost ambtelijke ondersteuning ondernemingsraad Tijdelijke stimuleringsregeling opsporing en controle ABW Algemene uitkering Totaal conceptbegroting Tekort conceptbegroting Openbaar onderwijs bijdrage Marenland dekken uit de algemene reserve Breedtesportimpuls dekken uit de algemene reserve Gevolgen uittreding Ten Boer dekken uit de algemene reserve WVG woonvoorzieningen WVG leefvoorzieningen Bijdrage Ability Toeschrijving uren aan kapitaalprojecten Dividend Essent Afvalstoffenheffing Saldo diverse lasten en baten De dekking van de bijdrage Marenland en kosten breedtesportimpuls uit de algemene reserve achten wij verantwoord omdat het hier gaat om incidentele kosten voor Het nadeel van het besluit van de gemeente Ten Boer om niet meer samen te werken op het gebied van automatisering ramen wij op afgerond ,00. Wij zijn met de gemeente Ten Boer in bespreking over een te betalen afkoopsom door de gemeente Ten Boer gedurende de periode waarover wij verwachten een nadeel te hebben. Wij verwachten op termijn het nadeel weg te kunnen werken, waarbij een eventuele samenwerking met andere gemeenten een oplossing kan zijn. De laatste jaren hebben wij middelen overgehouden op de uitvoering WVG leef- en woonvoorzieningen. Het beeld over 2006 is dat er weer budget wordt overgehouden. De omvang van de reserve WVG bedraagt per ,00. Gelet op het resultaat over de afgelopen jaren en de omvang van de reserve waaruit tegenvallers kunnen worden opgevangen kan het budget 2007 met ,00 worden verlaagd. De voorlopige cijfers van Ability geven aan dat het bedrijf er financieel gezien beter voorstaat dan was voorzien in de begroting 2006 en de daarbij behorende meerjarenraming. Wij verwachten dat daardoor de bijdrage 2007 met ,00 kan worden verlaagd. In de begroting 2006 is rekening gehouden met toeschrijving van een bedrag van ,00 aan kapitaalprojecten. Praktijk van de laatste jaren is dat er feitelijk meer uren worden toegeschreven aan kapitaalprojecten dan was geraamd. Gelet op de omvang van lopende en toekomstige projecten kan het geraamde bedrag van ,00 worden verhoogd met ,00 waardoor er ruimte ontstaat binnen de begroting Na bovenstaande aanpassingen bleef ongedekt een bedrag van ,00. Wij hebben overwogen om dit gat af te dekken door het dekkingspercentage van de afvalstoffenheffing te verhogen naar 100%. Deze mogelijkheid hebben wij gekoppeld aan het risico om de raming dividenduitkering Essent te verhogen. In de begroting 2006 is aan dividenduitkering Essent een bedrag van ,00 geraamd. De feitelijke uitkeringen liggen de laatste jaren behoorlijk hoger dan dit geraamde bedrag (ontvangen uitkering 2005 in ,00 boven de raming). Het is niet zeker dat de hogere uitkering een structureel karakter heeft. In de voorliggende begroting 2007 hebben wij de raming

6 dividenduitkering Essent verhoogd met ,00. Hiermee lopen wij een stukje risico doch anderzijds geven wij op deze wijze de dividenduitkering terug aan onze inwoners. Uit bovenstaand overzicht blijkt tenslotte dat wij aan u voorstellen om het dekkingspercentage voor de afvalstoffenheffing te verhogen naar 94,8%. Dit geeft een meeropbrengst van ,00 (dit is inclusief 5.000,00 voor wegvallende suppletieuitkering OZB conform meerjarenraming ). Bij een dekkingspercentage van 94,8% hoort een tariefstijging van 19,10 per aansluiting. Overigens is in deze tariefstijging meegenomen de daling van het aantal aansluitingen. Zie de toelichting hierop in de voorjaarsnota Voor de overige tarieven stellen wij geen extra verhoging voor anders dan al in de meerjarenbegroting voor 2007 was opgenomen in de begroting Meerjarenraming Wij kunnen aan u een sluitende meerjarenraming voorleggen omdat wij naast bovenstaande maatregelen niet de volledige prijscompensatie uit de algemene uitkering doorvoeren in onze lasten. In de algemene uitkering is gerekend met 1,5% kostenstijging per jaar. Wij zijn in de meerjarenraming uitgegaan van 1,15% kostenstijging per jaar. Dit geeft een besparing van ,00 per jaar. Cumulatief in ,00. Wij verwachten dat het nieuwe kabinet in de meicirulaire 2007 ons extra ruimte zal gaan geven. Daarbij denken wij bijvoorbeeld aan de middelen openbare orde en veiligheid waarvoor wij nu ,00 ontvangen per jaar gedurende de jaren Verwacht wordt dat deze middelen ingaande 2010 structureel aan ons via de algemene uitkering worden verstrekt. In de voorjaarsnota doen wij, indien er geen extra middelen komen van het Rijk, voorstellen m.b.t. de invulling van de bezuiniging. Beleid In de begroting zijn de diverse programma s opgenomen. Hierin staan de onderwerpen vermeld die door u zijn vastgelegd in het raadsprogramma zoals dat is vastgesteld in uw vergadering van 4 april Wij geven per programma de huidige stand van zaken aan per onderwerp en wat wij met betrekking tot dat onderwerp willen gaan doen in Eventueel nieuwe zaken komen daarbij ook aan de orde. Graag leggen wij de door ons aangegeven richting voor uitvoering in 2007 aan u ter bespreking voor. Ondanks het feit dat de financiële positie van de gemeente er ten opzichte van de voorjaarsnota 2006 op achteruit is gegaan is het gelukt om ruimte in de begroting te houden voor vervangingsinvesteringen en nieuw beleid. Op de in deze begroting opgenomen prioriteitenlijsten vindt u een opsomming om welke zaken het gaat. Verschuiving ten opzichte van de prioriteitenlijsten zoals die in de begroting 2006 zijn opgenomen heeft nagenoeg niet plaatsgevonden. Verder is in de begroting 2007 voorzien in de volgende nieuwe zaken waarvoor budget is geraamd op de stelposten: Ambtelijke ondersteuning ondernemingsraad Verkeerseducatie Inrichting GBR en GCC-ruimte kapitaallast Behandeling van de begroting in de raad De behandeling van deze begroting staat gepland voor 7 en 9 november De vergadering zal beide avonden beginnen om uur.

7 Voorstel Wij stellen u voor de aangeboden programmabegroting 2007 inclusief meerjarenraming en de bijlagen vast te stellen. Bedum, 17 oktober Burgemeester en wethouders van Bedum, mr.drs. W.H. Everts, burgemeester. R. Wiltjer, gemeentesecretaris.

8 Algemeen

9 Samenstelling Bestuur Leden van de raad Namens J.H. Bonnema PvdA A. van den Assem PvdA P.C.J.S. Draaisma PvdA G. Slob PvdA T. Rietsema CDA J.G.A. Peters CDA J. de Vries CDA A.R. Wijnstra CDA J. Berghuis Christen Unie F. Emmelkamp Christen Unie W.J. Feenstra Christen Unie S.W.J. Arends Gemeentebelangen R.G. Pruis Gemeentebelangen J. van der Veur Gemeentebelangen K.W. Hoeksema VVD L.W.A. Tinga Griffier Leden van het college van burgemeester en wethouders W.H. Everts Burgemeester E. Zwart PvdA H. te Velde CDA S.J. Haan Christen Unie R. Wiltjer Gemeentesecretaris Kerngegevens Geschat Sociale structuur Aantal inwoners waarvan: jonger dan 20 jaar jaar en ouder Bijstandsverlening 106 Bijstandsbesluit zelfstandigen 0 IOAW 4 IOAZ 3 Aantal werknemers werkzaam bij sociale werkgemeenschappen 48

10 Bevolkingsverloop (per 1 januari) aantal inwoners waarvan: 0-3 jaar jaar jaar jaar jr.& ouder aantal inwoners waarvan: 0-4 jaar jaar jaar jaar jr.& ouder Vanaf 2001 is de opbouw aangepast in verband met gewijzigde voorschriften van het CBS. Fysieke structuur per 31 december (opp.) (opp.) oppervlakte gemeente ha ha waarvan: binnenwater 39 ha 39 ha historische kern 0 ha 0 ha aantal woningen aantal eenheden bijzondere woonbestemming aantal wooneenheden 3 3 aantal woonschepen lengte van de wegen 90,2 km m 2 90,2 km m 2 waarvan: wegen buiten de bebouwde kom 44,3 km m 2 44,3 km m 2 wegen binnen de bebouwde kom 45,9 km m 2 45,9 km m 2 lengte fiets / ruiter- en wandelpaden 13,9 km m 2 13,9 km m 2 rest verharding (trottoirs / parkeerplaats) m m 2 totaal verharding m m 2 lengte waterwegen 12,0 km 12,0 km aantal m2 openbaar groen m m 2 aantal m2 sportaccommodaties m m 2 aantal m2 begraafplaatsen m m 2

11 Beleidsbegroting

12 Programmaplan Inleiding Op de volgende bladzijden zijn de programma s opgenomen. Een programma is een samenhangend geheel van activiteiten om bepaalde maatschappelijk gewenste effecten te verwezenlijken. Het programma dient voor de raad een handvat te zijn om op hoofdlijnen te kunnen besturen. Het is kaderstellend, budgetbepalend en biedt mogelijkheden om te kunnen controleren. Hiervoor dient per programma aangegeven te worden: - wat we willen bereiken; - wat we er voor gaan doen; - wat het mag gaan kosten. Het is aan de raad om te bepalen uit hoeveel programma s het programmaplan bestaat. De omvang is niet voorgeschreven. Opbouw van de programma s. Onder het kopje Wat willen we bereiken is de tekst opgenomen overeenkomstig de inhoud van het door de raad op 4 april 2006 vastgestelde raadsprogramma Om inzicht te hebben in wat inmiddels is gerealiseerd van het raadsprogramma , is een blokje Stand van zaken opgenomen. Verder is informatie opgenomen over bestaand beleid indien er beleidsnotities c.a. zijn. Hierdoor heeft de raad inzicht in de al eerder vastgestelde bestuurlijke kaders. Onder Wat gaan we doen in 2007 aan de uitvoering van het raadsprogramma wordt aangegeven welke onderdelen van het raadsprogramma in 2007 worden uitgevoerd. Het programma is geen statisch geheel. Er doen zich in de loop van de tijd allerlei ontwikkelingen voor waardoor beleidsaanpassing/nieuw beleid nodig is. Onder het kopje Wat gaan we nog meer doen in 2007 wordt hier op ingegaan en worden er voorstellen gedaan. De uitvoering van het raadsprogramma en overige nieuwe zaken kosten geld. Dit is meegenomen onder Wat mag het extra kosten. De gewone exploitatie van de gemeente gaat natuurlijk ook door. De raad moet hiervoor ook de benodigde middelen beschikbaar stellen. Daarom wordt per programma aangegeven wat de structurele baten en lasten zijn en welke producten binnen het programma vallen. Dekkingsmiddelen Na de programma s is een hoofdstuk Algemene dekkingsmiddelen opgenomen. Hierin wordt ingegaan op de aanwezige dekkingsmiddelen en de onderbouwing daarvan. Onvoorzien Voor de post onvoorzien is een hoofdstuk Onvoorzien opgenomen waarin een onderbouwing wordt gegeven.

13 Programma: 0 Algemeen bestuur Wat willen we bereiken? 1. Politieke en bestuurlijke agenda In het duale stelsel is het aan de raad om gewenste ontwikkelingen ontwikkelingen aan te geven en daarin te sturen. Het college geeft daar vervolgens uitvoering aan en stelt de raad in de gelegenheid via bestuursrapportages zijn controlerende taak uit te oefenen. Die controle wordt mede bevorderd door een adequate en actieve informatievoorziening door het college. De behandeling van de voorjaarsnota en de begroting blijven bij uitstek de gelegenheid voor de raad om politieke en bestuurlijke prioriteiten (bij) te stellen. Dit bestuursprogramma vormt mede de basis voor de lange termijn agenda. 2. Samenwerking Partijen kiezen voor een zelfstandige gemeente Bedum, die zoveel mogelijk zelf verantwoordelijk is voor de diensten aan de burger. Dit staat samenwerking met andere gemeenten op gelijkwaardig niveau niet in de weg. Die samenwerking moet gericht zijn op verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening aan de burgers en op efficiencyvoordeel. De directe dienstverlening aan burgers moet zoveel mogelijk plaatsvinden vanuit het gemeentehuis. Bij samenwerking moet de nadruk liggen op de bedrijfsvoering. De invloed op het beleid moet verzekerd zijn. 3. Externe subsidies De gemeente probeert haar beleidsdoelstellingen mede te realiseren met inzet van externe subsidies. 4. Relatie met de burger Bestuur en organisatie werken extern gericht. Het participeren van inwoners en (belangen) organisaties bij het totstandkomen en uitvoeren van het lokale beleid is vanzelfsprekend. De gemeente geeft daarbij duidelijk aan wat de doelstelling is van het betrekken van inwoners en (belangen)organisaties bij gemeentelijk beleid en bij de uitvoering daarvan en welke de randvoorwaarden zijn. Van tevoren moet duidelijk zijn wat de procesgang zal zijn. De werkwijzen van gemeenteraad, commissies, college en organisatie worden hierop afgestemd. De organisatie werkt klantgericht. Bij dit laatste horen voldoende ruime openingstijden, avondopenstelling, een goede telefonische dienstverlening en begrijpelijke brieven. Naast externe gerichtheid is er nadrukkelijk aandacht voor de interne planning- en controle-aspecten. De gemeente voert een actief voorlichtingsbeleid. In de communicatie met de burger en voor het eigentijds aanbieden van gemeentelijke diensten worden de ICTmogelijkheden verder uitgebouwd, onder meer via deelname aan het programma Elektronische Gemeenten, dat wordt uitgewerkt in het project ELO-Grunn. 5. Betrokkenheid met de burger De jaarlijkse dorpenronde wordt voortgezet. De agenda dient actuele onderwerpen en/of gerichte thema s te bevatten. Om de belangstelling in het dorp Bedum te vergroten wordt deze meer wijk- en/of themagericht ingevuld. Voor de andere dorpen wordt de huidige werkwijze voortgezet. Om de burgers meer te betrekken bij hun eigen woon- en leefomgeving willen wij het nemen van verantwoordelijkheid belonen. Bewoners die initiatieven nemen om de leefbaarheid in de eigen straat of wijk te verbeteren moeten een beroep kunnen doen op gemeentelijke faciliteiten. 6. De gemeente als werkgever De gemeente probeert het beste uit haar medewerkers te halen. Zij voert daarom een modern personeelsbeleid met ruimte voor het combineren van werk en zorgtaken. Van de medewerkers wordt gevraagd om door scholing en een flexibele werkhouding in veranderende omstandigheden aan burger en organisatie de juiste kwaliteit te bieden. De personeelsformatie moet zijn afgestemd op de eisen die wij aan ons ambtelijk apparaat stellen. 7. Integriteit De gemeente hanteert een gedragscode voor bestuurders en ambtenaren. 8. Bedum over de grenzen De gemeente stimuleert de kennis van en belangstelling voor de wereld om ons heen. Zij zet daarom de contacten met Zbąszynek en Amt Peitz voort en biedt daarmee een solide basis aan uitbouw door particulier initiatief. 9. Jongeren en politiek De gemeente stimuleert belangstelling van jongeren voor politiek.

14 Programma: 0 Algemeen bestuur 10. Handhaving Tegen niet-naleving van rechtsregels moet consequent worden opgetreden. Het vastgestelde handhavingsbeleid en de daarop gebaseerde uitvoeringsprogramma s bieden daarvoor het kader. Stand van zaken 1. Politieke en bestuurlijke agenda Het huidige programma is vertaald naar de Lange Termijn Agenda. Deze is vastgesteld in de julivergadering. Door de raad gewenste ontwikkelingen zullen aan de agenda worden toegevoegd. Betreffende de inrichting van de bestuursrapportages is inmiddels een verbeterslag in gang gezet. Die moet er in resulteren dat u, meer nog dan voorheen, in staat wordt gesteld de uitvoering van ons beleid te controleren. 2. Samenwerking In de raadsvergadering van 06 juli jongstleden hebt u ingestemd met de koers die op dit punt wordt ingezet betreffende samenwerking met de buurgemeenten Winsum en De Marne. In die notitie zijn aandachtsgebieden benoemd waarop samenwerking tot mogelijk voordeel kan strekken. Daarbij benadrukken we nogmaals dat financieel voordeel niet het primaire doel is. Kwaliteit en continuïteit van de dienstverlening gelden vooralsnog meer als een leidend motief om tot samenwerking te komen. Verdere vertaling dient plaats te vinden in een projectplan. Inmiddels zijn ook de uitkomsten bekend van de oriëntatie van de provincie op de bestuurlijke organisatie. Gedeputeerde staten juichen de ontwikkelingen bij de BMW gemeenten toe en gaan er van uit dat er het komende jaar flinke vordering wordt gemaakt met de invulling van de intenties tot samenwerking, Gestart is overigens inmiddels met een onderzoek naar samenwerking op het vlak van automatisering. Er wordt op dit moment gewerkt aan dit onderzoek, waarvan de resultaten binnenkort worden verwacht. Verder wordt in het kader van het project ELO - Grunn op dit moment gewerkt aan de invulling van de projecten Kennisdeling, Samenhang en Financiën (kosten batenanalyse en collegeprogram). Voor de cluster BMW is de voorbereiding op de verbetering van de electronische dienstverlening inmiddels ingeleid met een tweedaagse werkconferentie op Schiermonnikoog. Betreffende de beoogde samenwerking in de cluster West op het vlak van OOV en crisismanagement wordt op dit moment naarstig gewerkt aan de eerste rapportages. 3. Externe subsidies Naast de bijdragen die worden ontvangen in het kader van de vorenaangehaalde samenwerking en de herinrichting van Boterdiep WZ te Zuidwolde zijn projecten aangemeld in het kader van het Investeringsbudget Landelijk Gebied. Daarbij wordt nog bezien of realisering van projecten in Europees verband mogelijk is. In het kader van het fonds kleine projecten van de Regiovisie is subsidie aangevraagd voor afronding herinrichting centrum onderdeel gemeentehuisplein. Meest recent is het besluit van de staatssecretaris van VWS, in totaal ,-- toe te zeggen voor de periode in het kader van het BOS project. 4. Relatie met de burger Het is inmiddels een goede gewoonte dat burgers en belangengroeperingen in een vroeg stadium bij het beleid worden betrokken. Om die reden was het teleurstellend dat de uitkomsten van het klanttevredenheidsonderzoek op dit vlak aangeven dat dit bij de burger nog niet heeft geleid tot een positieve grondhouding. Mede gelet op de ervaringen rond de inspraak van het structuurplan vraagt de burgerparticipatie om een herbezinning. In die herbezinning dient nadrukkelijk aandacht te worden besteed aan rol van de verschillende actoren, de communicatie, de kaderstelling en de representativiteit. Overigens heeft de commissie Bovens op dit punt in het rapport De wil tot verschil aanbevelingen aan het papier toevertrouwd. Ervaringen met overzichtelijke projecten zoals de herinrichting van de Schoolstraat en de Bernhardlaan, waar burgers wel tevreden waren over hun inbreng en onze rol (en ook de projecten Inloopbijeenkomsten in het kader van het voorontwerp bestemmingsplan Bedum-kern en andere ruimtelijke plannen zoals Riekele Prinsstraat en terrein Vogelzang), bevestigen in elk geval dat het met de relatie tussen overheid en burger in Bedum niet hopeloos is gesteld en dat de aard en schaal van dit soort projecten zich bij uitstek leent voor burgerparticipatie. 5. Betrokkenheid met de burger De dorpenrondes in de buitendorpen worden gecontinueerd. Voor de hoofdkern Bedum zal worden gestart met wijkgerichte rondes. Nog bezien moet worden of dit wordt georganiseerd in samenwerking met Plaatselijk Belang. Ook over de frequentie en de wijze van interactie met de bewoners zullen wij ons nog intern beraden.

15 Programma: 0 Algemeen bestuur 6. De gemeente als werkgever In het door ons gevoerde personeelsbeleid wordt binnen de wettelijke kaders gelegenheid geboden voor het combineren van werk en zorg. Op dit moment zijn er 4 medewerkers die, door ons in de gelegenheid worden gesteld, hun werk te combineren met de zorg voor hun kinderen. Verder is een opleidingsplan opgesteld naar aanleiding van de uitkomsten van de POP / functioneringsgesprekken. In het plan is niet enkel aandacht geschonken aan de wensen van medewerkers maar ook aan de eisen van de werkgever. Overigens geeft het recent uitgevoerde klanttevredenheidsonderzoek nog verbeterpunten die een vertaling gaan krijgen in het opleidingsplan. 7. Integriteit De gedragscode wordt toegepast. Dit laat onverlet dat integriteit geen papieren aangelegenheid is maar het resultaat moet zijn van dagelijks handelen. 8. Bedum over de grenzen De werkgroep heeft in het functioneren een belangrijke impuls gekregen door het aanstellen van een (bezoldigd) secretaris. Het enthousiasme alsmede de gestructureerde aanpak begint vruchten af te werpen. Zo is een werkconferentie georganiseerd met de buurgemeente Winsum en de respectieve partners uit Polen en Duitsland, met het oogmerk te komen tot uitvoering van gemeenschappelijke projecten. De conferentie heeft half oktober een vervolg gekregen bij één van de partnergemeenten. Vanuit Bedum zijn voor dit doel projecten bedacht die op basis van overeenkomsten met projecten in de partnergemeenten voor externe subsidiëring in aanmerking komen. 9. Jongeren en politiek Structureel beleid op dit punt ontbreekt. In voorkomende gevallen zullen kansen op dit vlak te baat worden genomen om de jeugd bij de politiek te betrekken. Overigens zijn wij er van overtuigd dat waardering van de jeugd voor de politiek ook verband houdt met het al dan niet realiseren van tastbare wensen in het veld. De realisering van speeltuinen, de aanleg van het Cruijff court en de verwezenlijking van een skatebaan gelden als tastbare voorbeelden. Wij zijn er van overtuigd dat de gebruikers hun waardering op termijn ook politiek zullen laten gelden! 10. Handhaving Het ingezette beleid op dit punt wordt gecontinueerd. Bestaand beleid Bestuurlijke kaders: Inspraakverordening, vastgesteld d.d. 29 januari 2004; Verordening straatnaamgeving, vastgesteld d.d. 29 januari 2004; Nota jeugd en veiligheid, d.d. 29 januari 2004; Integriteitscode, vastgesteld d.d. 19 februari 2004; Regeling burgerinitiatief, vastgesteld d.d. 25 maart 2004; Algemeen Plaatselijke verordening, vastgesteld d.d.22 september 2005; Nota Pragmatisch Handhaven, d.d. 16 september Wat gaan we doen in 2007 aan de uitvoering van het raadsprogramma? 1. Politieke en bestuurlijke agenda In 2007 wordt ingezet op verdere verbetering de planning van de agenda s. Daarbij wordt het beleid betreffende budgethouderschap en budgetbewaking verder vervolmaakt, hetgeen moet onder meer moet resulteren in kwalitatief hoogwaardige rapportages. 2. Samenwerking Gestart is met de opstelling van een projectplan waarin aandacht moet worden geschonken aan het beoogde einddoel, tijdpad, randvoorwaarden en besturingsmodel. 3. Externe subsidies Het beleid betreffende het aanvragen van externe subsidies wordt gecontinueerd.

16 Programma: 0 Algemeen bestuur 4. Relatie met de burger De wijze waarop de relatie met de burger tot dusver is ingevuld wordt geëvalueerd. Met name de procedure rond de inspraak van het structuurplan zal als basis dienen. Verder wordt uitvoering gegeven aan de in het klanttevredenheidsonderzoek gesignaleerde verbeterpunten. In dit kader is met name relevant dat inmiddels maatregelen zijn getroffen om het systeem van meldingen en klachten technisch te verbeteren waardoor melding en tijdige afdoening weer op adequate wijze wordt ingevuld. Verder is inmiddels gestart met maatregelen die er toe moeten leiden dat tijdige afdoening van brieven organisatorisch wordt gewaarborgd. In het kader van het project ELO Grunn wordt hard gewerkt aan de deelplannen die op termijn moeten leiden tot verbetering van de electronische dienstverlening. Overigens speelt onze eigen web site in de dit proces ook een cruciale rol. In elk geval is de eerste live uitzending via de web site, van de raadsvergadering van juli positief ontvangen waardoor een nieuwe stap is gezet in het dichten van de kloof tussen burger en politiek. Verder dient de beschrijving van gemeentelijke producten verder te worden uitgebouwd en het digitaal afnemen van diensten te worden uitgebreid. 5. Betrokkenheid met de burger Ingaande 2007 zal worden gestart met het wijkgericht invullen van dorpenronde in de hoofdkern. 6. De gemeente als werkgever Als onderdeel van modern personeelsbeleid ligt het in ons voornemen, het huidige mensgerichte beschrijven van functies te vervangen door een organiek systeem. Hiervoor wordt aan begeleiding een bedrag geraamd van , Integriteit De huidige nota zal opnieuw worden beschouwd. Beoordeeld zal worden of de nota moet worden aangepast aan de hedendaagse eisen. 8. Bedum over de grenzen De internationale contacten met de gemeente Zbaszynek en het Amt Peitz worden voortgezet en verdiept op basis van de tripartiete overeenkomst, die op 10 september 2006 door vertegenwoordigers van de drie partnergemeenten werd ondertekend. Er wordt gewerkt aan het totstandbrengen van een gezamenlijke website. Daarnaast worden projecten voorbereid en gezamenlijk ingediend om in aanmerking te komen voor EU-subsidies. Een en ander in samenwerking met de gemeente Winsum en haar Poolse parnergemeenten. Eerste contacten zijn gelegd tussen de muziekschool Hunsingo en de Kunst- und Musikschule des Landeskreises Spree-Neise om te komen tot vriendschappelijke banden tussen beide instellingen. Voorts zal in december 2006 een grote delegatie uit Bedum weer deelnemen aan de Weihnachtsmarkt in het Amt Peitz. Ook op sport- en cultuurgebied zijn er voornemens om te komen tot uitwisselingen tussen verenigingen in de drie partnergemeenten. 9. Jongeren en politiek Afhankelijk van de kansen zal van geval tot geval worden bezien op welke wijze jongeren bij de politiek zullen worden betrokken. We zullen dit onderwerp aan een nadere beschouwing onderwerpen en kijken wat er mogelijk is en waarvoor daadwerkelijk interesse bestaat. Wellicht kunnen vanuit de gemeenteraad initiatieven worden ondernomen om de jeugd te betrekken bij de politiek. 10. Handhaving Het beleid wordt gecontinueerd. Wat gaan we nog meer doen in 2007? Door nieuwe en gewijzigde wetgeving, maar ook door de invoering van het elektronische overheidsloket staan we voor grote uitdagingen. Voor diverse taakvelden worden nationaal gekoppelde basisadministraties ingevoerd. Daarnaast wordt in het kader van het elektronische overheidsloket de gemeenten een grote rol toegedeeld. In het kader van deze ontwikkelingen heeft het college besloten deel te nemen aan de Provinciale samenwerking programma elektronische overheid. Deelnemers aan dit project zijn de 25 Groninger gemeenten, twee waterschappen en de Provincie Groningen.

17 Programma: 0 Algemeen bestuur Het project heeft als werknaam meegekregen ELO-Grunn. De volgende projecten zijn binnen ELO-Grunn benoemd: 1. DigiD Vanaf 1 januari 2005 kunnen burgers dankzij DigiD met één gebruikersnaam met wachtwoord op internet bij elektronische diensten van steeds meer overheidsinstellingen terecht. DigiD staat voor Digitale Identiteit; het is een gemeenschappelijk systeem van en voor de overheid. Overheidsinstellingen kunnen met DigiD de identiteit verifiëren van klanten die gebruik maken van haar elektronische diensten. 2. E-loketten Het via de gemeentelijke website ontsluiten van diensten. Zoals het aanvragen van een GBA-uittreksel, aanvragen kwijtscheldingen belastingen en heffingen, doorgeven verhuizing, etc. 3. Burgerservicenummer (BSN) De vervanger van het SoFi nummer. De gemeente geeft dit nummer uit. Voorheen was dit ondergebracht bij de Belastingdienst. Dit is een onderdeel van de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA). Alle correspondentie met burgers zal via dit nummer gaan verlopen. De invoering is per 1 januari Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen (WKPB) Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken. Deze wet is opgesteld om ervoor te zorgen dat het eenvoudiger wordt om volledige informatie te krijgen over de rechtstoestand van een onroerende zaak op een bepaald moment. Dat kan door de introductie van een eenduidige registratiemethodiek en aan elkaar gekoppelde registers van gemeenten en Kadaster. Het is een wettelijke bepaling dat alle gemeenten per 1 januari 2007 zijn aangesloten op de landelijke voorziening WKPB. 5. Basisregister Adressen en Gebouwen (BAG) De Basis Gebouwen Registratie en de Basis Registratie Adressen vallen samen onder de naam BAG. Het gaat om alle authentieke adressen van verblijfsobjecten (panden), standplaatsen en ligplaatsen. Van een authentiek adres kan van elk attribuut het onderliggende brondocument getoond worden, zoals het woonplaatsenbesluit, het straatnamenbesluit en het huisnummerbesluit. Via het adres kunnen personen, bedrijven en gebouwen aan elkaar worden gekoppeld. Deze registratie is van belang voor de Gemeentelijke Basis Administratie en het Nieuwe Handelsregister. De gemeente is bronhouder. Andere basisregistraties en uitvoeringsinstellingen die adresgegevens gebruiken, worden afnemer. Op 1 januari 2009 zal de wet zijn ingevoerd en zijn de gemeenten verplicht aangesloten op de centrale Landelijke Voorziening. 6. Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) De modernisering van de GBA betekent dat deze als basisregistratie zal worden ingericht. Dit moet zijn afgerond op 1 januari 2008 met de verplichtstelling van het gebruik van de GBA binnen de gemeentelijke diensten. Daarnaast moet ook, net zoals bij alle andere basisregistraties de terugmeldplicht (afnemers van gegevens moeten wijzigingen in GBA-gegevens doorgeven aan de GBA) zijn ingericht. 7. Nieuw Handelsregister (NHR) Alle gegevens van alle bedrijven in Nederland worden opgenomen in deze basisregistratie. Het gaat om de natuurlijke naam, adres, aantal werknemers. Maar ook zaken als ondernemingsvorm, bedrijvennummer (nieuw!), belangrijkste bedrijfsactiviteiten. Al in 2002 is er een basisontwerp voor deze basisregistratie goedgekeurd. Dit heeft geleid tot de bouw van versie 1.0. Die al enige tijd operationeel is. Inmiddels wordt het ontwerp verder uitgewerkt. Zeer binnenkort zal het wetsvoorstel voor versie 2.0 bij de Raad van State worden ingediend voor advies. 8. Integrale Omgevingsvergunning (IOV) Verschillende vergunningen worden zoveel mogelijk samengevoegd in de omgevingsvergunning. Deze kan bij één loket worden aangevraagd. Er gaat één procedure voor gelden waarop één besluit volgt. Voor beroep tegen dat besluit komt ook één procedure. VROM wil de omgevingsvergunning in 2007 wettelijk geregeld hebben. Per 1 januari 2008 gaan gemeenten en provincies met de nieuwe vergunning werken. De omgevingsvergunning is onderdeel van de modernisering van de VROM-regelgeving, waarmee het ministerie het aantal wetten en regels flink vermindert en verbetert. Voor elk onderdeel wordt in een detailplan alle fases van invoering en de bijbehorende activiteiten nader uitgewerkt. We hebben samen met de gemeenten Loppersum, Eemsmond, Appingedam en Delfzijl, GEON opdracht gegeven voor ons een GEO-informatieplan, dat voldoet aan de BAG en de WKPB, te ontwikkelen. De implementatie hiervan vergt jaarlijks voor ons een investering van (voorlopige raming) ,-- en 60 mensdagen gedurende een periode van 2,5 jaar (totaal ,-- en 150 mensdagen). Aanschaf van hard- en / of software in niet meegenomen in de raming.

18 Programma: 0 Algemeen bestuur Er is tot op heden nog geen inzicht in wat de financiële en personele gevolgen zullen zijn voor de overige 6 onderdelen. Duidelijk is nu al wel dat één een ander een forse inzet van personeel zal vergen. Zonder de gelden direct al te oormerken voor één van de betreffende onderdelen is het raadzaam om hiervoor een bedrag op te nemen van (voorlopige raming) ,--. Waarschijnlijk zal dit niet genoeg zijn. Uit voorlopige inschattingen blijkt dat deze projecten een doorlooptijd van ca. 4 jaar zullen hebben en dat de kosten en inzet van personeel ca. 2 keer zoveel zullen zijn als bij het GEO-project, derhalve op jaarbasis ,-- en 120 mensdagen. Wel is, voor de realisering van deze projecten, een kabinetsclaim voor de komende regeerperiode van 800 miljoen neergelegd. Of deze claim ook wordt ingewilligd is nu nog niet te zeggen. Wat mag het extra kosten? Voor de uitvoering van dit programma worden naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting de volgende extra middelen beschikbaar gesteld: - Geon-project (incidenteel) ,-- - ELO-Grunn (incidenteel) ,-- - Organieke functiewaardering ,-- - Samenwerking BMW ,-- Totaal extra middelen programma ,-- Ramingen Rekening Begroting Meerjarenbegroting LASTEN Ongewijzigd beleid Structurele wijziging Incidentele wijziging Nieuwe raming BATEN Ongewijzigd beleid Structurele wijziging Incidentele wijziging Nieuwe raming Per saldo nadelig Per saldo voordelig Samenstelling ramingen huidig jaar Lasten Baten Saldo Raad en commissies College van burgemeester en wethouders Bestuurssecretariaat/-ondersteuning Voorlichting - algemeen Kabinetszaken Representatie Rij- en reisdocumenten Burgerlijke stand Naturalisatie/geslachtsnaamwijziging Straatnaamgeving en huisnummering Gemeentelijke basisadministratie bevolking Verkiezingen Leges- algemeen Secretarieleges Bestuurlijke samenwerking Internationale contacten Raadsgriffie Ondersteunende activiteiten Totaal

19 Programma: 0 Algemeen bestuur

20 Programma: 1 Openbare orde en veiligheid Wat willen we bereiken? 1. Integraal Veiligheidsbeleid (IVB) Er wordt een startnotitie IVB opgesteld waarin de van belang zijnde veiligheidsthema s worden benoemd en waarin wordt aangegeven hoe de regierol van de gemeente wordt vormgegeven. 2. Politie Jaarlijks zullen de prioriteiten van de gemeenteraad met betrekking tot de lokale politiezorg aan de politieorganisatie kenbaar worden gemaakt. In elk geval moet de politie in voldoende mate bereikbaar en herkenbaar in de gemeente aanwezig zijn. Stadswachten dragen bij aan een veilige samenleving, onder andere door de politie te ondersteunen in eenvoudige handhavings- en toezichtstaken. 3. Bestrijding van rampen en calamiteiten Plannen ter bestrijding van rampen en calamiteiten dienen actueel te zijn. De betrokken functionarissen dienen door regelmatige oefening goed geprepareerd te zijn. Ter voorkoming van calamiteiten dienen de regels inzake brandveiligheid strikt en zorgvuldig te worden gehandhaafd. 4. Sociale veiligheid In de wijze van inrichting en verlichting van de openbare ruimte wordt sociale veiligheid bevorderd. 5. Huiselijk geweld Huiselijk geweld moet worden teruggedrongen. De gemeente wil er via voorlichting aan bijdragen dat slachtoffers en derden worden gestimuleerd tot het doen van aangifte. 6. Toezicht in de buurt Ter vergroting van de betrokkenheid en sociale cohesie van de burgers stimuleert de gemeente het toezicht in de buurt en het gemeenschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel voor gemeentelijke voorzieningen zoals speeltuinen, speelveldjes en andere plekken voor sport, spel en recreatie. Stand van zaken 1. Integraal Veiligheidsbeleid (IVB) In september 2006 is in de gemeenteraad de Startnotitie Aanpak integrale veiligheid aan de orde geweest. Daarin staat omschreven op welke wijze wij integrale veiligheid willen bereiken. Bij de in de notitie aangegeven inventarisatie worden in ieder geval meegenomen alle veiligheidszaken die in het raadsprogramma onder de verschillende programmaonderdelen zijn opgenomen: Handhaving (Programma 0, punt 10), de 6 items Openbare orde en veiligheid (Programma 1), verkeersveiligheidsplan (Programma 2, punt 2) en Jeugdbeleid / Jeugd en veiligheid (Programma 6, punt 7). 2. Politie Sinds 1 juni 2006 heeft Bedum weer een stadswacht. De opening van het bureau in Bedum is gewijzigd. Het bureau is nu enkel op de ochtenden geopend. 3. Bestrijding van rampen en calamiteiten Het gemeentelijk rampenplan, inclusief de draaiboeken van de gemeentelijke deelprocessen, is in 2005 opnieuw vastgesteld. Een verdere actualisering daarvan staat in de steigers. Diverse onderdelen hebben een regionaal karakter en worden derhalve ook regionaal voorbereid. Alle gemeentelijke functionarissen die een rol vervullen in de gemeentelijke rampbestrijdingsorganisatie worden geoefend. Jaarlijks stelt de Hulpverleningsdienst Groningen daartoe een oefenprogramma vast. De handhaving van de regels brandveiligheid maken onderdeel uit van het daartoe opgestelde uitvoeringsprogramma. 4. Sociale veiligheid De gemeente Bedum besteedt veel aandacht aan de toerusting in zowel oude als nieuwe wijken als het gaat om speelplekken (ontmoetingsplaatsen) voor de jeugd. In de afgelopen jaren zijn gerealiseerd het Arjen RobbenVeld en de skatevoorziening in Bedum, de speeltuinen in Noordwolde en Onderdendam. Ook zijn de speeltoestellen in de gemeente Bedum onlangs getest op veiligheid en waar nodig vernieuwd. Op aanvraag zijn op nieuwe plekken speeltoestellen geplaatst. Op 4 september 2006 is in Zuidwolde een overkapping (meeting point arena) geplaatst die dient om de jeugd beschutting te bieden op hun ontmoetingsplek.

21 Programma: 1 Openbare orde en veiligheid Met omwonenden/betrokkenen van ontmoetingsplaatsen zijn gesprekken gevoerd over gebruik en toezicht. In 2005 is in Zuidwolde gestart met de uitvoering van het meerjaren vervangingsplan Openbare Verlichting. Dit plan voorziet in de vervanging van alle lichtmasten ouder dan 25 jaar. Gestreefd wordt naar het verlichten van alle dorpskernen in de gemeente Bedum volgens de normen van de Nederlandse Stichting Voor Verlichtingskunde. Hierbij wordt met name aandacht besteed aan het begrip openbare of sociale veiligheid in de openbare verlichting. 5. Huiselijk geweld In toenemende mate wordt aandacht geschonken aan huiselijk geweld. Op 2 februari 2006 is er door een vertegenwoordiger van Thuisfront in de commissie ABZ voorlichting gegeven over de huidige aanpak van huiselijk geweld. Uitvoering zal gegeven worden aan de vermelding in het bestuursprogramma om te trachten het huiselijk geweld terug te dringen en door middel van voorlichting slachtoffers meer te bewegen om aangifte te doen, zodat een hulpscenario in werking kan worden gesteld. 6. Toezicht in de buurt Bijzondere activiteiten kunnen in dit kader nog niet worden geformuleerd. Bestaand beleid Bestuurlijke kaders: Startnotitie IVB, vastgesteld 21 september 2006; Rampenplan Bedum, vastgesteld 28 juni Wat gaan we doen in 2007 aan de uitvoering van het raadsprogramma? 1. Integraal Veiligheidsbeleid (IVB) Aan de hand van de inventarisatie van het te starten integraal veiligheidsbeleid hopen we, naast de reeds genoemde actiepunten, te komen tot de vaststelling van een veiligheidsplan. De resultaten daarvan werken uiteraard eveneens door in de hierna volgende onderdelen. 2. Politie Wij verwachten dat als gevolg van IVB een goed c.q. beter kader zal ontstaan voor de in het jaarwerkplan van de politie op te nemen prioriteiten. 3. Bestrijding van rampen en calamiteiten We verwachten in 2007 in ieder geval te komen tot een verdere actualisering van de gemeentelijk planvorming, zulks afhankelijk van de regionale voortgang daarin. Daarnaast worden de resultaten verwacht van een lopend onderzoek, om te komen tot versteviging van de positie van de groene kolom (de gemeenten) binnen Crisismanagement Groningen. 4. Sociale veiligheid Mede om onveilige situaties weg te nemen wordt in samenwerking met s Heerenloo Opmaat het kunstwerk bij Opmaat, een verhoging in het terrein, afgegraven. Er zijn plannen ontwikkeld om dit terrein opnieuw in te richten. 5. Huiselijk geweld In overleg met de daarvoor toegeruste instellingen zal worden onderzocht hoe het huiselijk geweld het beste kan worden aangepakt. 6. Toezicht in de buurt Activiteiten zijn mede afhankelijk van het meergenoemde te formuleren IVB-beleid. Wat gaan we nog meer doen in 2007? Ook hiervoor moeten we verwijzen naar de resultaten van het te starten integrale veiligheidsbeleid. Wel willen we op deze plek verwijzen naar hetgeen is opgenomen bij programma 6. In het onderdeel jeugdbeleid gaan we in op de problematiek rond het toenemend gebruik van softdrugs onder jongeren.

22 Programma: 1 Openbare orde en veiligheid Wat mag het extra kosten? Voor de uitvoering van dit programma worden naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting de volgende extra middelen beschikbaar gesteld: - Vervanging helmen brandweer - Crach-recovery system 7.200, ,- Totaal extra middelen programma ,-- Het rijk heeft onder de noemer preventief jeugdbeleid ingaand 2006 een bijdrage aan de gemeente verleend van 5.495,--. Genoemd worden met name de kinderopvang, licht pedagogische hulpverlening en huiselijk geweld. De bijdrage zal worden ingezet voor licht pedagogische hulpverlening en huiselijk geweld. In de begroting 2007 hebben wij deze bijdrage opgenomen en uitvoeringskosten geraamd (638000). Ramingen Rekening Begroting Meerjarenbegroting LASTEN Ongewijzigd beleid Structurele wijziging Incidentele wijziging Nieuwe raming BATEN Ongewijzigd beleid Structurele wijziging Incidentele wijziging Nieuwe raming Per saldo nadelig Per saldo voordelig Samenstelling ramingen huidig jaar Lasten Baten Saldo Personeelsbeleid en -beheer brandweer Materiaal en materieel brandweer Brandmelding en alarmering Regionale taken brandweer Rampenbestrijding Uitvoering bijzondere wetten Openbare orde en veiligheid Totaal

23 Programma: 2 Verkeer,vervoer en waterstaat Wat willen we bereiken? 1. Infrastructuur Het structuurplan vormt onder meer de basis voor de te treffen infrastructurele maatregelen op het terrein van verkeer en vervoer en moet een oplossing aanreiken voor knelpunten. Het centrum van het dorp Bedum moet goed bereikbaar blijven. Woonwijken dienen op een goede wijze te worden ontsloten. 2. Verkeersveiligheidsplan Er wordt planmatig verder gewerkt aan de uitvoering van het verkeersveiligheidsplan. De volgorde wordt bepaald aan de hand van urgentie, financiële ruimte en de mogelijkheid tot combinatie met regulier onderhoud en uitvoering van infrastructurele werken. Onderzocht wordt waar scheiding van langzaam en snel verkeer de verkeersveiligheid bevordert en of op doorgaande routes fietsstroken kunnen worden aangeduid met een afwijkende kleur. 3. Openbaar vervoer In verband met de sterke vervoersoriëntatie op de stad Groningen en ter beperking van automobiliteit wordt optimaal frequent openbaar vervoer van en naar Groningen nagestreefd. Het gebruik van openbaar vervoer wordt gestimuleerd door goed geoutilleerde instapplaatsen. 4. Verkeersdruk Onderdendam De inzet van de gemeente Bedum zal gericht zijn op het beperken van doorgaand verkeer door Onderdendam. 5. Parkeerruimte centrum Bedum In combinatie met de verdere ontwikkeling van het centrum van Bedum dient verruiming van de parkeergelegenheid te worden gezocht. 6. Parkeervoorziening vrachtauto's De mogelijkheid om in Bedum te komen tot een centrale parkeergelegenheid voor vrachtauto s wordt nagegaan. Indien de aanleg haalbaar blijkt, kan het parkeren in woonwijken worden geweerd. Stand van zaken 1. Infrastructuur Het structuurplan is vastgesteld. In de centrumplannen wordt ook de bereikbaarheid meegenomen. Tevens krijgt het aspect doorgaand verkeer in het centrum aandacht. 2. Verkeersveiligheidsplan Aan de uitvoering van het gemeentelijk verkeersveiligheidplan zoals vastgesteld in 1998 en het daarop gebaseerd uitvoeringsprogramma is voortdurend gewerkt. Al langer op de agenda staat een evaluatie. Bij het opstellen van de korte evaluatie zal worden bezien of het opstellen van een nieuw actueel plan noodzakelijk is. 3. Openbaar vervoer Momenteel wordt gewerkt aan verbetering van de abri s in de gemeente Bedum. Het is de bedoeling dat de abri s in de dorpen nog in 2006 worden opgeknapt en vervolgens in onderhoud en beheer worden gegeven aan een bedrijf in ruil voor reclame. 4. Verkeersdruk Onderdendam Momenteel wordt in de werkgroep, die bestaat uit bewoners uit Onderdendam, medewerkers van provincie en gemeente, de laatste hand gelegd aan een eerste inrichtingsschets voor het centrum voor Onderdendam. 5. Parkeerruimte centrum Bedum Op dit moment is de parkeerruimte in het centrum voldoende. 6. Parkeervoorziening vrachtauto's Er is nog geen centrale parkeervoorziening aanwezig.